1ـ 11 ـ جامعه آماری……………………………………… 11

 

1 ـ 12 ـ روش نمونه گیری……………………………………… 12

 

1 ـ 13 ـ روش تجزیه و تحلیل اطلاعات……………………….. 12

 

1 ـ 13 ـ 1 ـ شیوه تحلیل کیفی……………………………………… 12

 

1 ـ 13 ـ 2 ـ شیوه تحلیل کمی……………………………………… 12

 

1 ـ 13 ـ 2 ـ 1 ـ آمار توصیفی……………………………………… 12

 

1 ـ 13 ـ 2 ـ 2 ـ آمار استنباطی……………………………………… 13

 

1 ـ 14 ـ موانع تحقیق……………………………………… 13

 

فصل دوم: مبانی نظری

 

مقدمه…………………………………….. 16

 

2 ـ 1 ـ معانی و مفاهیم اشتغال و خود اشتغالی………………….. 16

 

2 ـ 1 ـ 2 ـ خود اشتغالی……………………………………… 16

 

2 ـ 1 ـ 3 ـ نقش تحصیلات در توسعه خود اشتغالی……………… 18

 

2 ـ 2 ـ نظریات و تئوری های مربوط به اشتغال……………………. 19

 

2 ـ 2 ـ 1 ـ نظریه اقتصاددانان کلاسیک……………………………… 19

 

2 ـ 2 ـ 2 ـ نظریه کینز…………………………………….. 19

 

2 ـ 2 ـ 3 ـ نظریه نئوکلاسیک ها……………………………………. 19

 

2 ـ 2 ـ 4 ـ نظریه مزد کارایی…………………………………….20

 

2 ـ 2 ـ 5 ـ نظریه داخلی ها ـ خارجی ها …………………………..20

 

2 ـ 2 ـ 6 ـ نظریه تودارو…………………………………….. 20

 

2ـ3 ـ معانی و مفاهیم اعتبارات خرد…………………………………….. 20

 

2-3 ـ 1 ـ اعتبارات خرد و توسعه روستایی……………………………….. 23

 

2ـ3ـ2 ـ  اعتبارات خرد وکاهش فقر…………………………………….. 25

 

2 ـ 3 ـ 3 ـ اعتبارات خرد و مهاجرت های روستایی……………………… 28

 

2 ـ 4 ـ دیدگاههای موجود درباره اعتبارات خرد روستایی……………… 30

 

2 ـ 4 ـ 1 ـ نظریه توسعه همه جانبه ( یکپارچه ) روستایی……………. 30

 

2 ـ 4 ـ 2 ـ دیدگاه بازار گرا……………………………………. 31

 

2 ـ 4 ـ 3 ـ دیدگاه دولت گرا……………………………………. 31

 

2 ـ 4 ـ 4 ـ دید گاه جامعه گرا……………………………………. 32

 

2 ـ 4 ـ 5ـ  رویکرد سنتی تأمین مالی روستایی………………… 32

 

2 ـ4 ـ 6 ـ  رویکرد جدید تأمین مالی روستایی…………………. 33

 

2 ـ 5 ـ انواع اعتبارات خرد در مناطق روستایی…………………. 33

 

2 ـ 5 ـ 1 ـ اعتبارات رسمی……………………………………… 34

 

2 ـ 5 ـ 2 ـ اعتبارات غیر رسمی……………………………………… 35

 

2 ـ 6 ـ اعتبارات خرد و توانمند سازی روستاییان…………………… 35

 

2 ـ 6 ـ 1 ـ بنگلادش……………………………………….. 36

 

2 ـ 6 ـ 2 ـ چین……………………………………… 37

 

2 ـ 6 ـ 3 ـ پاکستان……………………………………… 37

 

2 ـ 6 ـ 4 ـ اعتبارات خرد در آمریکای لاتین و کانادا………………. 38

 

2 ـ 7 ـ تاریخچه اعتبارات خرد در ایران…………………….. 39

 

 

2 ـ 8 ـ انواع اعتبارات خرد روستایی در ایران……………… 40

 

2 ـ 9 ـ نتیجه گیری فصل دوم……………………………….. 40

 

فصل سوم : ویژگیهای جغرافیایی واقتصادی منطقه

 

3 ـ 1 ـ ویژگی های طبیعی شهرستان لنگرود…………… 45

 

3 ـ 1 ـ 1 ـ مو قعیت جغرافیایی……………………………. 45

 

3ـ 1 ـ 2 ـ  زمین شناسی……………………………………… 56

 

3 ـ 1 ـ 3 ـ زمین شناسی اقتصادی………………………… 56

 

3 ـ 1 ـ 4 ـ  آب وهوا……………………………………. 57

 

3 ـ 1 ـ 4 ـ 1 ـ بارندگی……………………………………… 58

 

3 ـ 1 ـ 4 ـ 2 ـ  درجه حرارت………………………………………. 60

 

3 ـ 1 ـ 4 ـ 3 ـ  رطوبت نسبی……………………………….. 64

 

3 ـ 1 ـ4 ـ 4 باد…………………………………….. 66

 

3 ـ 1ـ 4 ـ 5 ـ تعداد روزهای یخبندان…………………….. 67

 

3 ـ 1 ـ 5 ـ توپوگرافی……………………………………… 67

 

3 ـ 1 ـ 5 ـ 2 ـ ناحیه جلگه ای……………………………………… 67

 

3 ـ 1 ـ 5 ـ 3 ـ  نواحی کوهپایه ای………………………………… 67

 

3 ـ 1 ـ 5 ـ 4 ـ  نواحی کوهستانی……………………………….. 67

 

3 ـ 1 ـ 6 ـ خاک شهرستان لنگرود………………………………. 68

 

3 ـ 1 ـ 7 ـ   پوشش گیاهی……………………………………. 69

 

3 ـ 1 ـ 8 ـ  جنگل……………………………………… 70

 

3 ـ 1 ـ 9 ـ  مراتع( چمنزار)…………………………………….. 70

 

3 ـ 1 ـ 10 ـ  محیط زیست………………………………………. 71

 

3 ـ 1 ـ 11 ـ  رودخانه ها…………………………………….71

 

3 ـ 1 ـ 11 ـ 1 ـ رودخانه شلمانرود…………………………………….. 72

 

3 ـ 1 ـ 11ـ 2 ـ رود خانه بارکیلی رود…………………………………….. 72

 

3 ـ 1 ـ 11 ـ 3 ـ رودخانه لنگرود رودخان…………………………………… 73

 

3 ـ 2 ـ ویژگی های انسانی……………………………………… 74

 

3 ـ 2 ـ 1 ـ جمعیت و سکونتگاه…………………………………….. 74

 

3 ـ 2 ـ 2 ـ وضعیت برخورداری دهستانهای منطقه از امکانات و خدمات…….79

 

3 ـ 3ـ بررسی خصوصیات اقتصادی شهرستان……………….. 81

 

3 ـ 3 ـ 1 ـ صنعت………………………………………. 81

 

3 ـ 3 ـ 1 ـ 1 ـ اقتصاد صنعت و معدن……………………………… 81

 

3 ـ 3 ـ 1 ـ 2 ـ تولیدات صنعتی……………………………………… 83

 

3 ـ 3 ـ 1 ـ 3 ـ معدن……………………………………… 83

 

3 ـ 3 ـ 1 ـ 4 ـ ناحیه صنعتی اطاقور………………………………… 83

 

3 ـ 3 ـ 1 ـ 5 ـ شهرک صنعتی لنگرود………………………………. 83

 

3 ـ3 ـ 2 ـ صنایع روستایی……………………………………… 84

 

3 ـ 3 ـ 2 ـ 1 ـ صنایع روستایی دهستان چاف………………….. 85

 

3 ـ 3 ـ 2 ـ 2 ـ صنایع روستایی دهستان دیوشل………………… 85

 

3 ـ 3 ـ 2 ـ 3 ـ صنایع روستایی دهستان گل سفید……………… 86

 

3 ـ 3 ـ 2 ـ 4 ـ صنایع روستایی دهستان اطاقور…………………. 86

 

3 ـ 3 ـ 2 ـ 5 ـ صنایع روستایی دهستان لات و لیل………………. 87

 

3 ـ 3 ـ 2 ـ 6 ـ صنایع روستایی دهستان دریاسر………………. 88

 

3 ـ 3 ـ 2 ـ 7 ـ صنایع روستایی دهستان مریدان………………. 88

 

3ـ 3 ـ 3 ـ  صنایع دستی……………………………………… 89

 

3 ـ 4 ـ کشاورزی……………………………………… 89

 

3 ـ 4 ـ 1 ـ کشاورزی دهستان چاف………………………… 90

 

3 ـ 4 ـ 1 ـ 1 ـ کشاورزی دهستان دیوشل………………….. 91

 

3 ـ 4 ـ 1 ـ 2 ـ کشاورزی دهستان گل سفید…………………. 91

 

3 ـ 4ـ 1 ـ 3 ـ کشاورزی دهستان اطاقور………………………. 91

 

3 ـ 4 ـ 1 ـ 4 ـ کشاورزی دهستان لات و لیل………………….. 91

 

3 ـ 4 ـ 1 ـ 5 ـ کشاورزی دهستان دریاسر……………………. 92

 

3 ـ 4 ـ 1 ـ 6 ـ کشاورزی دهستان مریدان…………………….92

 

3 ـ 4 ـ 2 ـ برنجکاری……………………………………… 95

 

3 ـ5 ـ دام، طیور و سایر محصولات………………………….. 97

 

3 ـ 5 ـ 1 ـ صید  و صیادی……………………………………. 98

 

3 ـ 6 ـ  خطوط ارتباطی……………………………………. 99

 

3 ـ 7 ـ نتیجه گیری فصل سوم…………………………………….. 99

 

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها واطلاعات

 

مقدمه…………………………………….. 102

 

4 ـ 1 ـ   وام های خود اشتغالی…………………………… 102

 

4 ـ 1 ـ 2 ـ   ویژگی های فردی………………………………. 104

 

4 ـ 1 ـ 3 ـ   وضعیت تأهل………………………………………105

 

4 ـ 1 ـ 5 ـ  سواد…………………………………….105

 

4 ـ 1 ـ 6 ـ  وضعیت برخورداری از امکانات افراد وام گیردنده………..107

 

4 ـ 1 ـ 7 ـ وضعیت نوع سند زمین زراعی دریافت کنندگان وام……..107

 

4 ـ 1 ـ 8 ـ   محصولات کشت شده توسط دریافت کنندگان وام……. 108

 

4 ـ 1 ـ 9 ـ نوع محصولات دریافت کنندگان وام……………………. 109

 

4 ـ 1 ـ 10 ـ مساحت باغات دریافت کنندگان وام………………… 110

 

4 ـ 1 ـ 11 ـ تعداد قطعات زمین  دریافت کنندگان وام…………….. 110

 

4 ـ 1 ـ 12 ـ تعداد دام نگهداری شده توسط دریافت کننده گان وام……… 111

 

4 ـ 1 ـ 13 ـ تعداد طیور نگهداری شده توسط دریافت کنندگان وام……… 111

 

4 ـ 2 ـ سال اخذ وام…………………………………….. 112

 

4 ـ 2 ـ 1 ـ میزان وام دریافتی……………………………………… 112

 

4 ـ 2 ـ2 ـ تعداد افرادی که با وام های پرداخت شده شغل ایجاد کردند……… 114

 

4 ـ 3 ـ اشتغال……………………………………… 115

 

4 ـ 3 ـ 1 ـ وضعیت اشتغال وام گیرندگان بعد از دریافت وام………… 115

 

4 ـ 3 ـ 2ـ انواع مشاغل ایجاد شده توسط دریافت کنندگان وام……. 117

 

4 ـ 3 ـ 3 ـ  افراد وام گیرنده ای  که با دریافت وام شغل گذشته خود را توسعه داده اند…….120

 

4 ـ 3 ـ 4 ـ میزان توسعه شغل افراد دریافت کننده وام……………..121

 

4 ـ 4 ـ مراکز پرداخت تسهیلات به وام گیرندگان………………123

 

4 ـ 5 ـ نظرات دریافت کنندگان وام در مورد میزان سرمایه لازم برای ایجاد شغل……..124

 

4 ـ 6 ـ افرادی که وام های دریافتی را غیر از اهداف منعقد شده مصرف نموده ائد……….126

 

4 ـ 7 ـ نظر وام گیرندگان در مورد افزایش کارایی وام ها……………… 126

 

4 ـ 8 ـ میزان نظارت مسؤلین امر بعد از اعطای اعتبارات……………..127

 

4 ـ 9 ـ عمده ترین مشکلات وام از نظر دریافت کنندگان وام…………….127

 

4 ـ 10 ـ  وام های خود اشتغالی و نظر دریافت کنندگان در مورد اثرات آن………..128

 

4 ـ 11 ـ نقش اعتبارات دریافتی در توانمندسازی اقتصادی وام گیرندگان………131

 

4 ـ 12 ـ نتیجه گیری فصل چهارم…………………………………….. 133

 

فصل پنجم : نتیجه گیری و آزمون فرضیات

 

مقدمه…………………………………….. 136

 

5 ـ 1 ـ آزمون فرضیات………………………………………. 136

 

5 ـ 1 ـ 1 ـ فرضیه اول……………………………………… 136

 

5 ـ 1 ـ 2 ـ فرضیه دوم…………………………………….. 138

 

5 ـ 1 ـ 3 ـ فرضیه سوم…………………………………….. 139

 

5 ـ 2 ـ نتیجه گیری نهایی……………………………………… 141

 

5 ـ 3 ـ مشکلات منطقه مورد مطالعه……………………… 143

 

5 ـ 4 ـ  پیشنهادات……………………………………… 143

 

منابع

 

منابع فارسی……………………………………… 147

 

منابع لاتین……………………………………… 155

 

ضمائم…………………………………….. 159

 

چکیده:

 

بیکاری و وضعیت نامطلوب اشتغال در کشور، از جمله چالش های جدی اقتصاد ایران به شمار می رود و بین فرصتهای موجود شغلی در کشور و خیل عظیم بیکاران و جویندگان کار هیچ تناسب و توازنی بر قرار نیست، مفهوم بیکاری در مناطق روستایی تا حدودی با بیکاری در مناطق شهری تفاوت دارد؛ زیرا در مناطق روستایی علاوه بر بیکاری در نتیجه رشد جمعیت بالاتر محدودیت ساختارهای اقتصادی و سرمایه، افزون از جوامع شهری است. قبل از اینکه مردم بتوانند کاری را شروع کنند باید دارای سرمایه باشند، وجود سرمایه عامل مهمی است که می تواند ابزاری برای خود اشتغالی باشد. در تحقیق حاضر به بررسی وام های خود اشتغالی در ایجاد فرصتهای شغلی در نواحی روستایی( نمونه روستاهای شهرستان لنگرود) پرداخته شده است، نوع تحقیق کاربردی، روش تحقیق توصیفی تحلیلی، و جامعه آماری تحقیق تمام روستاهای شهرستان لنگرود می باشد، با توجه به گستردگی منطقه مورد مطالعه، افراد با استفاده از روش نمونه گیری سیستماتیک منظم انتخاب شدند. در تحقیق حاضر، روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و میدانی ( پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده) و روش تجزیه تحلیل اطلاعات هم با استفاده از آمار توصیفی( میانگین و توزیع فراوانی) و آ مار استنباطی ( ضریب همبستگی شامل اسپرمن، آماره t  تک نمونه، خی دو ، وی کرامر، فریدمن استفاده شده است.نتایج تحقیق نشان می دهد که بین میزان تحصیلات و موفقیت در ایجاد شغل رابطه معناداری وجود دارد و هم چنین نتایج بررسی نشان می دهد که بین میزان مبلغ وام خود اشتغالی و ایجاد مشاغل در مناطق روستایی رابطه مثبتی وجود دارد و نیز از نظر دریافت کنندگان وام تفاوت معناداری بین اثرات وام وجود دارد.

 

فصل اول: طرح تحقیق

 

پیشگفتار:

 

استفاده بهینه از منابع و امکانات موجود به منظور بر آورده ساختن نیازها و خواسته های بشری از جمله افزایش تولید درآمد، اشتغال، رفاه جامعه و. . . جز مهم ترین هدف های توسعه هر کشور محسوب می شود. برای این منظور معمولا سعی می شود تا با به کار گیری سیاست ها و ابزار های اجرایی گوناگون، در برنامه های توسعه بر این هدف دست یافت. دولت ها از طریق سیاست های حمایتی از طریق نرخ های بهره کم، دوره باز پرداخت طولانی، عدم گرفتن وثیقه و . . . سعی در حل این مسأله می نمایند. یکی از استرا تژی هایی که در سال های اخیر مورد توجه صاحب نظران و سیاست گذاران برای از بین بردن فقر و کاهش بیکاری در کشورهای مختلف قرار گرفته است اعتبارات خرد است، اهمیت این شیوه به گونه ای بوده که سازمان ملل متحد سال 2005 را به عنوان سال اعتبارات خرد نام گذاری کرده بود. اعطای وام به روستاییان شهرستان لنگرود توسط نهادهای بانک کشاورزی، صندوق مهر امام رضا (ع)، کمیته امداد امام خمینی (ره)، بهزیستی بوده است.

 

با توجه به موارد گفته شده، تحقیق حاضر با هدف بررسی اثرات وام های خود اشتغالی، در 5 فصل و به شرح زیر است؛

 

فصل اول شامل چارچوب کلی تحقیق در ارتباط با وام های خود اشتغالی می باشد. فصل دوم مبانی نظری تحقیق است، در این فصل به بررسی تعاریف و مفاهیم اعتبارات و مکاتب، و سپس به بررسی مفاهیم و تعاریف خود اشتغالی و تجارب کشورهای موفق در این زمینه و همچنین تجارب و انواع اعتبارات روستایی در ایران پرداخته شده است. در فصل سوم به بررسی ویژگی های جغرافیایی منطقه مورد مطالعه در سه بعد طبیعی، انسانی، اقتصادی پرداخته شده است. فصل چهارم، شامل تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده در مطالعات میدانی می باشد، در فصل پنجم هم به آزمون فرضیات تحقیق پرداخته شده است.

 

1-1- طرح مسئله

 

بیکاری و وضعیت نامطلوب اشتغال در کشور، از جمله چالش های جدی در اقتصاد ایران به شمار می آید و بین فرصت های موجود شغلی در کشور و خیل عظیم بیکاران و جویندگان کار هیچ تناسب و توازنی بر قرار نیست. آمار به دست آمده حاکی از آن است که روز به روز برخیل بیکاران افزوده شده و دولت را با حجم عظیم تقاضا برای ورود نیروی کار به بازار کار مواجه می سازد. مفهوم بیکاری در مناطق روستایی تا حدودی با بیکاری در مناطق شهری تفاوت دارد؛ زیرا، درمناطق روستایی علاوه بربیکاری طبیعی در نتیجه رشد جمعیت بالاتر محدودیت ساختار های اقتصادی و سرمایه، افزون از جوامع شهری است. عواملی همچون تقاضای ناکافی برای نیروی کار، عدم تعادل بین فرصت های اشتغال و توانایی های افراد، نهاده های نامناسب و نابسامانیهای بازار از جمله علل بیکاری به شمار می آیند (یاسوری ، 1386 :132). استفاده بهینه از منابع و امکانات موجود به منظور بر آورده ساختن نیاز ها و خواسته های بشری از جمله افزایش تولید در آمد، اشتغال رفاه، جامعه و… جز مهم ترین هدف های توسعه هر کشور محسوب می شود. برای این منظور معمولا سعی می شود تا به کار گیری سیاست ها و ابزار های اجرایی گوناگون،  در برنامه های توسعه بر این هدف دست یافت.

 

دولت ها از طریق سیاست های حمایتی از طریق نرخ های بهره کم، دوره باز پرداخت طولانی، عدم گرفتن وثیقه و… سعی در حل این مسأله می نمایند. یکی از استراتژی هایی که در سال های اخیر مورد توجه صاحب نظران و سیاست گذاران برای از بین بردن فقر وکاهش بیکاری در کشور های مختلف قرار گرفته است، اعتبارات خرد است. اهمیت این شیوه به گونه ایی بوده که سازمان ملل متحد سال 2005 را به عنوان سال اعتبارات خرد نام گذاری کرده بود. یکی از اهداف ضمنی و در حقیقت کلید موفقیت برنامه های مربوط به اعتبارات خرد، ایجاد و توسعه اشتغال است. بدون دسترسی افراد به شغل های مولد و پایدار تحقق اهداف غیر متعالی غیر ممکن می نماید (فعالیت،خارقانی ، 1390  :23). در واقع دریافت وام و اعتبار و انتقال پول از یک فرد به فرد دیگر یا از یک نهاد به نهاد دیگر نقش اساسی در تأمین اعتبار فعالیت های مختلف اقتصادی دارد. اعتبار وام را می توان انتقال موقت قدرت خرید از یک فرد حقیقی و یا حقوقی به فرد دیگر دانست. اعتبارات برای تأمین نهاده های مختلف تولیدی مانند نیروی کار، نهاده های سرمایه ای، فناوری و همپنین خرید مواد اولیه مورد استفاده قرار می گیرد و از این رو اهمیت ویژه ای در رشد و توسعه فعالیت های سرمایه گذاری و تولیدی دارد. طبیعتاً مشاهده می شود که اعتبار و وام به طور مستقیم و غیر مستقیم بر اشتغال واحد های تولیدی و یا فرصت های شغلی جدید تأثیر می گذارد( بختیاری، پاسبان،1383، 76).

 

 

• واحد ایزومراسیون ……………………………………………………………………………………………….27

 

2-2- انواع روش های تولید بنزین  ………………………………………………………………………………………………….28

 

 

• بنزین طبیعی یا تقطیر مستقیم ……………………………………………………………………………..28

 

• بنزین حاصل از ریفرمینگ …………………………………………………………………………………..29

 

• بنزین حاصل از شکست کاتالیستی ……………………………………………………………………….30

 

• بنزین حاصل از آلکیلاسیون ………………………………………………………………………………..30

 

• بنزین حاصل از ایزومراسیون………………………………………………………………………………….31

 

2-3- افزودنی های بنزین  ……………………………………………………………………………………………………………..34
2-4- کروماتوگرافی ……………………………………………………………………………………………………………………….35
فصل سوم: شبیه سازی
3-1- تکنولوژی DMD/DMC  …………………………………………………………………………………………………….38

 

 

• استخراج CS2, D2S, COS و مرکاپتان های سبک …………………………………………….38

 

• اکسیداسیون مرکاپتان های سبک ………………………………………………………………………..38

 

• کاستیک مصرفی در مرحله استخراج …………………………………………………………………….38

 

3-2- فرآیند DMD ………………………………………………………………………………………………………………………39
3-3- فرآیند DMC  ……………………………………………………………………………………………………………………..39

 

 

• معرفی فرآیند DMC ………………………………………………………………………………………….39

 

3-4- آنالیز ترکیبات میعانات گازی  …………………………………………………………………………………………………40
3-5- محصولات قابل حصول  ……………………………………………………………………………………………………….42
3-6- شبیه سازی برج  …………………………………………………………………………………………………………………..44

 

 

• محاسبات ترمودینامیکی ………………………………………………………………………………………44

 

• شبیه سازی برج تقطیر ………………………………………………………………………………………..46

 

• انتخاب نوع فرآیند بهینه سازی …………………………………………………………………………….48

 

• ریفرمینگ کاتالیستی …………………………………………………………………………………………..50

 

• شبیه سازی واحد ریفرمینگ …………………………………………………………………………………52

 

• شبیه سازی واحد تثبیت بنزین ……………………………………………………………………………..53

 

فصل چهارم: نتایج و بحث
4-1- محصولات تولیدی  ………………………………………………………………………………………………………………56

 

 

• نفت سفید ………………………………………………………………………………………………………….57

 

• بنزین ………………………………………………………………………………………………………………..58

 

4-2- محاسبات اقتصادی ……………………………………………………………………………………………………………….59

 

 

• تخمین سرمایه گذاری کل ……………………………………………………………………………………61

 

• سرمایه در گردش ……………………………………………………………………………………………….63

 

• درآمد کل پالایشگاه ……………………………………………………………………………………………63

 

• هزینه های تولید ………………………………………………………………………………………………..64

 

• نتایج محاسبات اقتصادی …………………………………………………………………………………….65

 

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1- نتیجه گیری  ………………………………………………………………………………………………………………………..67
5-2- پیشنهادات  …………………………………………………………………………………………………………………………..68
مراجع ……………………………………………………………………………………………………………………………………………70
چکیده انگلیسی ………………………………………………………………………………………………………………………………73
             فهرست جداول

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ی نوشته‌ها

 

1-8-4- محاسبه مدل رنگی XYZ…………………………………………………………………………………………….. 13

 

1-9- روش اسکنومتری………………………………………………………………………………………………………………… 13

 

1-10- اسکنر………………………………………………………………………………………………………………………………… 14

 

1-11- مفاهیم حسگر…………………………………………………………………………………………………………………… 15

 

1-12- انواع حسگرهای شیمیایی……………………………………………………………………………………………….. 15

 

1-12-1- حسگرهای الکتروشیمیایی………………………………………………………………………………………….. 16

 

1-12-2- حسگرهای نوری………………………………………………………………………………………………………….. 16

 

1-12-3- حسگرهای شیمیایی نوری………………………………………………………………………………………….. 16

 

1-12-4- حسگرهای نوری یونی…………………………………………………………………………………………………. 17

 

1-12-5- اپتود – اپترود……………………………………………………………………………………………………………… 17

 

1-12-6- حسگرهای توده‌ای………………………………………………………………………………………………………. 18

 

1-13- پلیمرها وکاربرد آنها درحسگرهای نوری…………………………………………………………………………. 19

 

1-13-1- پلیمر پلی وینیل کلراید………………………………………………………………………………………………. 19

 

1-13-2- پلیمرسلولز تری استات……………………………………………………………………………………………….. 19

 

1-14- روش‌های تثبیت شناساگر……………………………………………………………………………………………….. 20

 

1-14-1- تثبیت فیزیکی…………………………………………………………………………………………………………….. 20

 

1-14-2- تثبیبت الکترواستاتیکی……………………………………………………………………………………………… 20

 

1-14-3- تثبیت کووالانسی………………………………………………………………………………………………………… 21

 

1-14-4- روش های تثبیت شناساگر درپلیمرهای سول – ژل………………………………………………… 23

 

1-15- تاثیرنوع روش تثبیت ونوع بافت پلیمری……………………………………………………………………….. 23

 

1-16- اهمیت اندازه‌گیری یون دی‌کرومات – یون فلزی کروم (VI)………………………………………. 23

 

فصل دوم : مروری برتحقیقات گذشته………………………………………………………………………………………….. 26

 

2-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………… 27

 

2-2- مروری برتحقیقات گذشته درزمینه اسکنومتری………………………………………………………………. 27

 

2-3- مروری برتحقیقات گذشته درزمینه اپتود………………………………………………………………………….. 28

 

2-4- مروری برتحقیقات گذشته برای اندازه‌گیری یون دی‌کرومات………………………………………….. 31

 

فصل سوم: بخش تجربی………………………………………………………………………………………………………………… 37

 

3-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………… 38

 

3-2- مواد شیمیایی ،محلول‌ها ومعرف………………………………………………………………………………………… 38

 

3-3- دستگاه‌ها ووسایل مورداستفاده…………………………………………………………………………………………… 39

 

3-3-1- آماده‌سازی پلیت شیشه‌ای…………………………………………………………………………………………….. 39

 

3-3-2- آماده‌سازی وسایل…………………………………………………………………………………………………………… 39

 

3-4- آماده‌سازی محلول‌ها……………………………………………………………………………………………………………. 39

 

3-4-1- تهیه محلول هیدروکلریک اسید 1/ 0 مولار………………………………………………………………… 39

 

3-4-2- تهیه محلول هیدروکسید سدیم 1/0 مولار…………………………………………………………………. 39

 

3-4-3- تهیه محلول اسیدفسفریک 1/0 مولار………………………………………………………………………….. 39

 

3-4-4- تهیه محلول دی کرومات پتاسیم ppm20 ………………………………………………………………….. 40

 

3-4-5- تهیه محلول ppm1000 ، 1و5 دی فنیل کربازید…………………………………………………….. 40

 

3-4-6- تهیه بافر فسفاتی با pH های 1-12…………………………………………………………………………… 40

 

3-5- تهیه فیلم شفاف………………………………………………………………………………………………………………….. 40

 

 

3-6- تهیه فیلم حسگر آغشته به دی فنیل کربازید…………………………………………………………………. 40

 

3-7- قدرت تفکیک اسکنر و مکان اسکن………………………………………………………………………………….. 40

 

3-8- بررسی تاثیرDPC  و دی‌کرومات بریکدیگر درتوده محلول………………………………………………. 41

 

3-8-1- تاثیرمدت زمان ساخت ونگهداری محلول ppm1000 دی فنیل کربازید…………………. 41

 

فصل چهارم : بحث و نتیجه‌گیری…………………………………………………………………………………………………. 42

 

4-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………… 43

 

4-2- تهیه فیلم…………………………………………………………………………………………………………………………….. 43

 

4-3- بررسی تاثیرpH روی فیلم حسگر آغشته به DPC…………………………………………………………. 43

 

4-4- بررسی تغیرات پارامترهای رنگی کمپلکس دی‌کرومات  – دی فنیل کربازید…………………. 44

 

4-5- تاثیرpH  روی تشکیل کمپلکس بین دی‌کرومات وDPC ………………………………………………. 44

 

4-6- بهینه سازی غلظت DPC برای تهیه فیلم………………………………………………………………………… 46

 

4-7- بررسی زمان پاسخگویی……………………………………………………………………………………………………… 46

 

4-8- بررسی ماندگاری فیلم حسگر…………………………………………………………………………………………….. 47

 

4-9- منحنی کالیبراسیون ، ناحیه خطی ، حدتشخیص و تکرارپذیری…………………………………… 49

 

4-10- بررسی حضورمزاحمت‌ها………………………………………………………………………………………………….. 50

 

4-11- کاربرد عملی……………………………………………………………………………………………………………………… 51

 

4-12- نتیجه‌گیری……………………………………………………………………………………………………………………….. 52

 

4-13- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………… 52

 

منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 53

 

فهرست اشکال

 

عنوان…………………………………………………………………………………………………………. صفحه             

 

شکل1-1- عبور نور سفید از منشور و ایجاد طیف رنگی…………………………………………………………… 2

 

شکل 1-2- طیف الکترومغناطیسی……………………………………………………………………………………………… 3

 

شکل 1-3- رنگ‌های اولیه و ثانویه………………………………………………………………………………………………. 4

 

شکل 1-4- فضای رنگی RGB و CMYK…………………………………………………………………………………. 9

 

شکل 1-5- مقایسه سه سیستم XYZ، RGB و CMYK……………………………………………………….. 9

 

شکل 1-6- مدل رنگی HSL, HSV…………………………………………………………………………………………… 10

 

شکل 1-7- Hue در فضای رنگ آنالیز رنگ……………………………………………………………………………….. 10

 

شکل 1-8- نمایی از نرم افزار آنالیز رنگ……………………………………………………………………………………. 13

 

شکل 1-9- لامپ کاتدی در اسکنر……………………………………………………………………………………………… 14

 

شکل 1-10- شمایی از یک حسگر شیمیایی…………………………………………………………………………….. 16

 

شکل 1-11- ساختار 4- هیدروکسیل سالوفن………………………………………………………………………….. 21

 

شکل 1-12- واکنش 4- هیدروکسیل سالوفن با غشا فعال شده…………………………………………….. 22

 

شکل 1-13- واکنش غشا فعال شده و واکنشگر بریلیانت کریزول بلو……………………………………… 22

 

شکل 1-14- تشکیل کمپلکس رنگی دی فنیل کربازید با یون دی‌کرومات…………………………….. 25

 

شکل 1-15- تشکیل کمپلکس دی فنیل کربازید با یون فلزی کروم (VI) در محیط اسیدی. 25

 

فهرست نمودار

 

عنوان…………………………………………………………………………………………………………. صفحه

 

نمودار 1-1- نمودار رنگینگی……………………………………………………………………………………………………………………… 6

 

نمودار1-2- طیف رنگی RGB…………………………………………………………………………………………………….. 8

 

نمودار 1-3- منحنی H و S در فضای رنگی RGB………………………………………………………… ……….. 10

 

نمودار 1-4- طیف های برانگیختگی در لامپ اسکنر در سه ناحیه قرمز، آبی و سبز….. ……….. 14

 

نمودار4-1- تغییرات پارامترهای رنگی بر حسبpH  در فیلم آغشته به دی فنیل کربازید……. ………….. 43

 

نمودار 4-2- تغییرات پارامترهای رنگی در کمپلکس دی کرومات و دی فنیل کربازید.. ……….. 44

 

نمودار4-3- تغییرات گونه های کروم……………………………………………………………………………….. ……….. 45

 

نمودار 4-4- تاثیر pH روی تشکیل کمپلکس بین یون دی‌کرومات و DPC……………….. ……….. 45

 

 

2-6 پیشینه اکوتوریسم……………………………….. 21

 

2-7 تعاریف و مصادیق اکوتوریسم ………………………………..22

 

2-8 گردشگری در جهان……………………………….. 24

 

2-9-  گردشگری در ایران………………………………… 25

 

2-10 انواع جاذبه های گردشگری ………………………………..26

 

2-11 اثرات گردشگری……………………………….. 27

 

1-2-11 اثرات فرهنگی – اجتماعی گردشگری………………… 27

 

2-2-11 اثرات اقتصادی گردشگری………………………………. 27

 

3-2-11 اثرات زیست محیطی گردشگری……………………….28

 

2-12 توریسم و اکوتوریسم در آیینه آمار ……………………. 28

 

2-13 اکوتوریسم و توسعه………………………………… 30

 

1-2 -13   زمینه های اقتصادی توسعه اکوتوریسم…………. 32

 

2-2- 13 زمینه های اجتماعی توسعه اکوتوریسم…………….. 33

 

2-14 راهکار توسعه اکوتوریسم……………………………….. 33

 

2-15 توسعه پایدار………………………………… 34

 

1-2-15 تعاریف و مفاهیم………………………………..34

 

2-2- 15 توسعه پایدار و گردشگری پایدار…………………….. 36

 

3-2 -15 رویکردهای حاکم بر توسعه پایدار……………………..37

 

2-16 معرفی منطقه مورد مطالعه…………………………….. 38

 

2-17  موقعیت جغرافیایی  شهرستان جاسک………………… 38

 

2-18  وضعیت جوی  شهرستان جاسک……………………….. 39

 

2-19 ناهمواری‌ها و عوارض طبیعی شهرستان جاسک………. 42

 

2-20 رودخانه های شهرستان جاسک………………………….. 44

 

2-21  جغرافیای جانوری شهرستان جاسک…………………….. 45

 

2-22 جغرافیای گیاهی شهرستان جاسک………………….. 45

 

2-23  موقعیت جغرافیایی شهرستان بشاگرد…………………. 47

 

2-24 وضعیت جوی شهرستان بشاگرد………………………… 48

 

2-25  ناهمواری‌ها و عوارض طبیعی شهرستان بشاگرد……. 49

 

2-26 جغرافیای جانوری شهرستان بشاگرد…………………… 50

 

2-27 جغرافیای گیاهی شهرستان بشاگرد…………………. 50

 

2-28 موقعیت جغرافیایی شهرستان سیریک…………………. 51

 

2-29 وضعیت جوی شهرستان سیریک……………………… 52

 

2-30 ناهمواری‌ها و عوارض طبیعی شهرستان سیریک……….. 52

 

2-31 جغرافیای جانوری شهرستان سیریک…………………….. 53

 

2-32 جغرافیای گیاهی شهرستان سیریک…………………….. 53

 

2-33 جمعیت و نیروی انسانی…………………………………. 54

 

2-33-1 تغییرات و رشد جمعیت استان (1390-1345)……….. 54

 

2-33-2 تغییرات جمعیت و متوسط رشد سالانه آن به تفکیک شهرستانها مورد مطالعه 90-1385…..55

 

2-34  تراکم نسبی جمعیت…………………………………. 56

 

2-34-1تراکم نسبی جمعیت استان………………………………… 56

 

 

2-34-2 تراکم نسبی جمعیت درشهرستانهای مورد مطالعه……… 57

 

2-35  معرفی برخی از جاذبه های گردشگری شرق استان هرمزگان…….58

 

2-35-1  خور آذینی…………………………………. 58

 

2-35-1- 1 پوشش گیاهی خور آذینی……………………………… 59

 

2-35-1- 2 حیات وحش خور آذینی…………………………………. 59

 

2-35-2  آبشار پشتگر بشاگرد………………………………… 59

 

2-35-3  گلفشانهای جاسک………………………………….. 60

 

2-35-4  منطقه حفاظت شده جگین و گابریك………………… 60

 

2-35-5  ساحل دریای جاسک……………………….. 61

 

2-35-5-1  کپو وسراهکون(kappo)……………………………….. 61

 

2-35-5-2  تومپ خلفان………………………………… 61

 

2-35-5-3  صیدگاه های تفریحی…………………………………. 61

 

2-35-5-4  صید گاه های ساحل غربی…………………………… 62

 

2-35-5-5  صیدگاه های ساحل شرقی……………………………. 62

 

2-35-5-6- سرزمین های زیرآب و صخره های مرجانی جاسک……….62

 

2-35-6  جنگل های حرا……………………………….. 63

 

2-35-6-1 حرا خورلوران………………………………… 63

 

2-35-6-2 حراء پوراف (mudvolcano)……………………………….. 63

 

2-35-6-3- جنگل دریائی خلاصی…………………………………. 63

 

2-35-6-4 حراء پهنو(pahnu)………………………………..63

 

فصل سوم………………………………… 65

 

روش تحقیق…………………………………. 65

 

3-1  روش تحقیق………………………………… 66

 

3-2- روشها و ابزار گرد آوری اطلاعات…………………………………. 66

 

3-2-1- روش کتابخانه ای…………………………………. 66

 

3-2-2- روش میدانی…………………………………. 66

 

3-2-3  روش پرسشنامه……………………………….. 67

 

3 -3- چارچوب مفهومی‌فرایند تحلیل سلسله مراتبی  AHP…………

 

3-3-1- مراحل تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی……………….. 67

 

فصل چهارم……………………………….. 70

 

تجزیه و تحلیل…………………………………. 70

 

مقدمه………………………………… 71

 

4-1-ویژگی های فردی پاسخگویان………………………………… 71

 

4-1-1- توزیع پاسخگویان بر اساس جنس……………………….. 71

 

4-1-2- توزیع پاسخگویان بر حسب سن………………………….. 72

 

4-1-3- توزیع پاسخگویان برحسب سطح تحصیلات……………… 73

 

4-2   شغل پاسخگویان………………………………… 74

 

4-3-  محل اقامت گردشگران………………………………… 75

 

4-4-  فصل سفر گردشگران………………………………… 76

 

موانع توسعه طبیعت گردی…………………………………. 77

 

4-6- مجاورت با خلیج فارس و جذب گردشگر………………………. 78

 

جاذبه اکوتوریستی و افزایش درآمد………………………………… 79

 

4-7- انگیزه اصلی گردشگران به این منطقه……………………….. 80

 

4-9-   راهکار افزایش ورود گردشگر………………………………… 81

 

4-10- مهمترین شهرستان از لحاظ جذب گردشگری……………… 82

 

4-11- بررسی تأثیر برخی مولفه ها در گسترش طبیعت گردی شرق استان هرمزگان……….83

 

4-12- بررسی پتانسیل ها و توانایی های موجود در شرق استان هرمزگان جهت توسعه و گسترش اکوتوریسم…….84

 

4-13- چارچوب مفهومی‌فرایند تحلیل سلسله مراتبیAHP…………..

 

4-13-1- تعیین ضریب اهمیت معیارها……………………………….. 86

 

4-13-2-تبیین ضرایب اهمیت مناطق منتخب……………………….. 88

 

4-13-2-1- حجم تقاضا……………………………….. 88

 

4-13-2-2-  ارزش بصری…………………………………. 90

 

4-13-2-3- تعداد جاذبه گردشگری…………………………………. 91

 

4-13-2-4- دسترسی آسان………………………………… 93

 

4-13-2-5- فضای قابل توسعه………………………………… 94

 

4-13-2-6-  نزدیكی به كانون های گردشگرفرست……………….. 96

 

4-13-3- تعیین امتیاز نهایی( اولویت) گزینه ها………………….. 97

 

4-14-نتیجه گیری………………………………… 99

 

فصل پنجم………………………………… 100

 

نتیجه گیری و پیشنهادات… ………………………………..100

 

مقدمه………………………………… 101

 

5-1- فرضیات تحقیق………………………………… 101

 

5-1-1- فرضیه اول………………………………… 101

 

5-1-2- فرضیه دوم………………………………… 102

 

5-1-3- فرضیه سوم………………………………… 102

 

5-2- نتیجه گیری…………………………………. 104

 

5-3- پیشنهادات…………………………………. 105

 

منابع و ماخذ………………………………… 106

 

پیوست ها ………………………………..112

 

چکیده:

 

صنعت توریسم اکنون به عنوان صنعتی پویا با ویژگی های نوسعه مدارانه خود،بخش مهمی‌از فعالیتهای تولیدی را در جهان پیشرفته و رو به رشد به خود اختصاص داده است. رشد این صنعت در هر کشور، نیاز به استراتژی مناسب و برنامه ریزی و مدیریت بالنده دارد. هدف این پژوهش که در شرق استان هرمزگان انجام می‌شود شناخت قابلیت ها و ظرفت های اکوتوریسمی‌این منطقه،تعیین مکان های مناسب برای توسعه پایدار و توسعه اکوتوریسم با استفاده از مدل AHP و مدل مخدوم است.از روش AHP پس از تعریف معیارهایی که ترکیبی از معیارهای کمی‌و کیفی است،ابتدا نقشه های منابع لایه های اطلاعاتی را در نرم افزار GIS طبقه بندی و وزن دهی می‌شود و پس از تبیین مبانی نظری و تعریف معیارهای اصلی و موثر در انتخاب و توسعه فعالیت های گردشگری، آمار و اطلاعات مورد نیازاز طریق بررسیهای میدانی جمع آوری خواهد شد.

 

یافته های تحقیق از بررسی توانایی های این مناطق در زمینه صنعت نوپای گردشگری،حاکی از این واقعیت است که این شهرستانها به لحاظ موقعیت خاص جغرافیایی خود و واقع شدن در کنار آبهای آزاد و همجواری با کشورهای حاشیه جنوب خلیج فارس و دریای عمان،داشتن آب و هوای مطبوع و دلپذیر در فصل پاییز و زمستان و بهره برداری از مناظر چشم نواز طبیعی و تاریخی،ظرفیت تبدیل شدن به یکی از قطبهای بزرگ گردشگری در جنوب شرقی کشور را دارا است.

 

مانع اساسی وضعیت بزرگ در راه رسیدن به این هدف به تعدد تصمیم گیران و مسائل مدیریتی و ضعف در زیر ساخت ها باز می‌گردد. راهکارهای این پژوهش در بهینه سازی وضع موجود و ساماندهی صنعت گردشگری در این شهرستان می‌باشد.

 

فصل اول: کلیات تحقیق

 

1-1- مقدمه

 

گردشگری از عوامل اصلی توسعه پایدار در سطوح اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی و زیست محیطی است (پاپلی و همکاران،1385) و ابعاد مختلف سیاسی،اقتصادی، فرهنگی، هنری و….. زندگی انسان را در سراسر کره زمین تحت تاثیر خود قرار داده و موجب تغییر و تحولاتی در آنها شده است.

 

گردشگری بزرگترین و پر رونق ترین صنعت جهان است و انتظار می‌رود که در قرن بیست و یکم این صنعت پیشتاز بوده و سیر صعودی آن ادامه یابد(هالوجنکینز،11،1388) در طی 60 سال اخیر،گردشگری از رشد پیوسته ای برخوردار بوده است، به طوری که یکی از بخش های اقتصادی با سرعت بالا در جهان تبدیل شده است.(طیبی،67،1387) بنابر آمار بانک جهانی، در سال 2000 تعداد گردشگران در سر تا سر جهان بالغ بر 701 میلیون نفر بوده و از این جریان گردشگری مبلغی حدود 475 میلیارد دلار به طور مستقیم وارد چرخه اقتصادی جهان شده است.( World Bank, 2002 )

 

اکوتوریسم گرایش نسبتا تازه در صنعت گردشگری است. محیط طبیعی، معیشت و شیوه های زیست سنتی، چشم اندازها و مناظر زیبای طبیعت،هدف های اصلی و جاذبه های گردشگر پذیر این نوع از گردشگری هستند.به منظور پایداری و توسعه این صنعت،حفاظت از محیط زیست و پاسداری از فرهنگ سنتی در اولویت قرار دارد. اکوتوریست ها که با انگیزه های خاص خود به نواحی طبیعی و بکر کره زمین مسافرت می‌کنند تجارب سودمندی به دست خواهند آورد.(اکبری و قرخلو،1389)

 

سازمان ملل متحد تصمیم گرفت که سال 2002 میلادی را به عنوان سال بین المللی اکوتوریسم اعلام کند و کمیسیون توسعه پایدار این سازمان (UNEP) و سازمان جهانی گردشگری را موظف به انجام فعالیت هایی در این سال ساخت. هدف از این کار، مرور مجدد تجربیات گذشته در زمینه بوم گردشگری، تشخیص و ترویج انواع اکوتوریسم که در آن ها از اکوسیستمهای در معرض خطر حفاظت می‌شود، تقسیم فوائد حاصل از فعالیت ها با جوامع محلی و احترام به فرهنگ های بومی‌است.(لانزا،320، 2003)

 

گردشگری طبیعی مسئولانه می‌توانند در تعامل تنگاتنگ با جوامع محلی منجر به پایداری منابع طبیعی و ایجاد معیشت پایدار شود. گردشگری به طور عام و طبیعت گردی به طور خاص می‌تواند با برنامه ریزی درست سودآوری مناسب برای جوامع محلی و حفاظت از منابع طبیعی را تضمین کند و رشد اقتصادی را با روند حفاظت از منابع طبیعی به ویژه در کشورهای در حال توسعه پیوند زد.(سیمین تولایی،1386)

 

توسعه پایدار پیش نیاز گردشگری پایدار است چرا که توسعه غیر پایدار می‌تواند کیفیت محصولات گردشگری و خدمات مربوطه را تحت الشعاع قرار دهد.(تولایی،1386)

 

شناسایی و معرفی جاذبه های طبیعی و آثار تاریخی و یادمان های باستانی و فرهنگی ایران از اقدامات موثری است که می‌تواند در توسعه طبیعت گردی و کسب درآمد بیشتر مفید و موثر باشد. این پژوهش بر آن است با شناخت و معرفی جاذبه ها و قابلیت های طبیعی شرق استان هرمزگان گامی‌ارزنده در توسعه این صنعت برداشته که بر مبنای توسعه پایدار است و افق های تازه و امید بخش را در توسعه این شهرستانها به ارمغان آورد. شناسایی و معرفی توان های محیطی در شهرستان های جاسک،سیریک و بشاگرد به عنوان مناطق مستعد طبیعت گردی و توسعه اکوتوریسم بر رشد و توسعه این شهرستان ها که بر مبنای توسعه پایدار است می‌تواند به توسعه اقتصادی، اجتماعی و… در این شهرستان ها کمک نماید.

 

با توجه به اهمیت مطالعات گردشگری و طبیعت گردی و کاربردی بودن این گونه مطالعات، تحقیق حاضر در قالب پایان نامه کارشناسی ارشد با عنوان ((بررسی توان های محیطی جهت توسعه اکوتوریسم بر مبنای توسعه پایدار، مطالعه موردی : شرق استان هرمزگان)).

 

2-1- انگیزه انتخاب موضوع

 

 

2-1- 5- رویکرد کارکردهای شهری درتوسعه روستایی…………… 26

 

2-1-6- راهبردهای برنامه ریزی سلسله مراتبی سکونتگاهها……… 28

 

2-1- 7- نظریه آگروپلیتن………………………………… 29

 

2-1- 8- نظریه اقتصاد مقیاس………………………………….. 33

 

2-2- نظریات مکانیابی و جابجایی روستاها………………………. 34

 

جمع بندی………………………………. 42

 

فصل سوم……………………………….. 43

 

 ویژگیهای طبیعی ،اجتماعی و اقتصادی شهرستان دهلران………… 44

 

3-1- موقعیت جغرافیایی وسعت…………………………………. 46

 

3-2- ویژگیهای طبیعی……………………………….. 46

 

3- 2- 1 – انواع سنگها………………………………. 46

 

3- 2- 2- خاک شناسی………………………………… 46

 

3- 2- 3- دشت آبرفتی………………………………… 49

 

 3- 2- 4- چینه شناسی………………………………… 49

 

3- 2- 5- زمین شناسی ساختمانی………………………. 53

 

3- 2- 5- 1- دشت خوزستان………………………………… 53

 

3- 2- 5-2-  زاگرس چین خورده………………………………. 54

 

3- 2- 5-3- زاگرس مرتفع………………………………… 54

 

3- 2- 6- لرزه خیزی……………………………….. 56

 

3- 2- 7 – کوههای منطقه……………………………….. 57

 

3- 2- 8-  منابع آب…………………………………. 58

 

  3- 2- 8- 1- آبهای سطحی……………………………….59

 

 3- 2-  8- 2- آبهای زیر زمینی………………………………… 61

 

3- 2- 9- ویژگیهای اقلیمی شهرستان دهلران……………… 62

 

3- 2- 9- 1- درجه حرارت…………………………………. 63

 

3- 2- 9-2- روزهای یخبندان………………………………… 64

 

   3- 2- 9-3-  باد……………………………….. 64

 

  3- 2- 9-4-  بارش………………………………….. 65

 

3- 2- 9- 5 – تبخیر………………………………. 67

 

   3- 2- 9- 6 – رطوبت نسبی………………………………… 67

 

3- 2- 10- پوشش گیاهی………………………………… 68

 

3-3- ویژگیهای اجتماعی – اقتصادی شهرستان دهلران……… 70

 

3-3- 1- پیشینه تاریخی………………………………… 70

 

  3-3- 2-  ویژگیهای جمعیتی………………………………… 76

 

3-3- 2-1- ساختارسنی جمعیت…………………………………. 82

 

3-3- 2-2- مهاجرت…………………………………. 85

 

3-3- 2-3- وضعیت سواد……………………………….. 87

 

3-3- 2-4- وضعیت آموزش………………………………….. 88

 

3-3- 2- 5- جمعیت فعال………………………………… 91

 

3-3- 2- 5- توزیع جمعیت فعال در بخشهای سه گانه اقتصادی…….92

 

 

3-3- 2- 7 – جمعیت فعال غیر شاغل………………………………….. 95

 

 3-3- 2- 8- پیش بینی جمعیت منطقه…………………………………… 95

 

3-3- 2- 9 – کلیات مباحث جمعیتی…………………………………….. 97

 

3-3- 3-  شناخت ویژگیهای نظام سکونتگاهی روستایی منطقه……………….. 100

 

3-3- 3- 1- عوامل موثر در شکل گیری و گسترش سکونتگاههای روستایی……… 105

 

3-3- 3- 1-1-  اسکان اجباری عشایر در اوایل قرن حاضر ………………. 105

 

3-3- 3- 1-2-  جنگ تحمیلی………………………………… 107

 

3-3- 3- 2- طبقه بندی سکونتگاههای روستایی از نظر جمعیت………. 110

 

3-3- 3- 3- وضعیت امکانات و خدمات عمومی موجود در سکونتگاههای روستایی……112

 

3-3- 3- 4- فعالیت اقتصادی روستاها…………………………….. 113

 

3-4- جمع بندی………………………………………………. 117

 

– فصل چهارم………………………………………… 119

 

جمع آوری وتجزیه وتحلیل اطلاعات………………………….. 119

 

4-1- مقدمه……………………………….. 120

 

4-2- عوامل موثر بر استقرار روستاهای بخش مرکزی…………. 120

 

4-2- 1- مالکیت…………………………………. 120

 

4-2- 2- آب………………………………. 120

 

4 – 2 – 3 – کاربری زمین………………………………. 121

 

4-2- 4- دسترسی به مراتع………………………………… 121

 

4-2- 5- نزدیکی به اراضی محدود کشاورزی………………. 121

 

4-2- 6- دسترسی به مراکز خدمات منطقه ای……………………….. 121

 

4-3- مدل نظام استقرار روستاهای  بخش مرکزی دهلران……………….. 122

 

4-4- تحولات جمعیتی روستاهای بخش مرکزی دهلران…………………. 125

 

4- 5- جریانات  متقابل شهر و  روستاهای پیرامون…………………………. 139

 

4- 5-   الگوی توزیع فضایی سكونتگاهی بخش مرکزی و موسیان با مدلهای آماری……… 143

 

4- 5- 1- مدل حل اختلاف طبقه ایی…………………………………….. 144

 

4-  5  –  2- مدل ترسیم منحنی لورنز…………………………………… 149

 

4- 6- روند جابجایی روستای حاضرمیل  واثرات آن……………………….. 153

 

4-6- 1-  آثار اقتصادی جابجایی روستای حاضرمیل…………………… 160

 

 4-6- 2- آثار کالبدی جابجایی روستای حاضرمیل…………………… 168

 

  4-6- 2- 1- مواد ومصالح واحدهای مسکونی……………………….  174                                                                

 

4- 7- جمع بندی………………………………… 181

 

 فصل پنچم……………………………………… 182

 

–  آزمون فرضیات و نتایج و راهبردها……………… 182

 

5-1- آزمون فرضیات و نتایج………………………… 183

 

5-1 – 1- فرضیه اول………………………………… 183

 

5-1-2- فرضیه دوم……………………………….. 185

 

5-2-  نتیجه گیری………………………………… 187

 

5-3- پیشنهادات…………………………………. 190

 

منابع و ماخذ……………………………….. 192

 

چکیده:

 

اهمیت مسائل و موضوعات گوناگون روستاییان و سکونتگاههای روستایی ازجمله مسئله جابجایی روستاها برای کشور پهناوری چون ایران با تنوع ویژگیهای طبیعی (اقلیم ، توپوگرافی ) و تفاوتهای اجتماعی ، فرهنگی و قومی همراه با تعداد زیاد سکونتگاههای روستایی کم جمعیت و پراکنده بسیار مهم است . سکونتگاههای روستایی به علت کوچک بودن و پراکندگی و دوری نسبتا زیاد آنها از یکدیگر ، همراه با مشکلات متعدد چون کمبود درآمد ، فقر و تنگدستی ، محرومیت از امکانات و خدمات عمومی ، تشدید اختلاف بین زندگی شهری و روستایی ، سبب تسریع روند روستا گریزی و مهاجرت به نقاط شهری ، در نتیجه تخلیه روستاها و بایر ماندن زمینهای زراعی شده است . مشکلات فوق ، صاحب نظران وکارشناسان مسائل روستایی را به تعمق بیشتر در رابطه با روستاییان وادار کرده است . و به همین علت طرحها و برنامه های گوناگونی با عناوین مختلفی جهت رفع مشکلات روستاییان ، پیشنهاد ، تهیه و اجرا شده اند . اصولاً در برابر این سوال که « چه سیاست ، یا سیاست‌هایی باید در ارتباط با مسائل و مشکلات روستاها اتخاذ شود » نظرها و دیدگاههای متفاوتی وجود دارد که در دسته‌بندی کلی می‌توان آنها را به « نظریه‌های مخالف برنامه‌ریزی » و «  نظریه‌های موافق برنامه‌ریزی »  برای جلوگیری از نابودی تدریجی روستاها تقسیم کرد . ایجاد مراکز روستایی خدمات رسان و بهبود دسترسی از جمله راهکارهای پیشنهادی طرفداران این دید گاه است . دیدگاه دیگری نیز وجود دارد که به توسعه برنامه ریزی شده و بالا بردن سطح زندگی مردم بیش از حفظ ساختار فیزکی آنها اهمیت می دهد . در این چارچوب ، جابجایی و ادغام روستاها به منظور عقلانیت بخشیدن به سرمایه گذاریهای دولت و بهبود رفاه روستاییان پیشنهاد می شود . فرض اساسی این دیدگاه آن است که رابطه معنی داری بین رشد و توسعه اقتصادی و دسترسی به امکانات و خدمات زیر بنایی وجود دارد . مهمترین پدیده مورد بحث در این سیاست ، جابجایی تعدادی از روستاهاست که در ادبیات علمی از آن به عنوان اسکان مجدد نام برده می شود .

 

در ارتباط با اسکان مجدد تقسیم‌بندی‌های مختلفی تا کنون براساس معیارهای مختلف مانند اجباری یا داوطلبانه بودن ، برنامه‌ریزی شده یا بدون برنامه‌ریزی ، با کمک یا بدون آن و غیره صورت گرفته است ، یکی از این تقسیم‌بندی‌ها ، تقسیم‌بندی ارائه شده با اسکاپ است . براساس این تقسیم‌بندی ، اسکان مجدد به دو شکل عمده برنامه‌ریزی شده و برنامه‌ریزی نشده تقسیم می‌شود . اسکان مجدد برنامه‌ریزی شده به آن دسته از اسکان مجددها اطلاق می‌شودکه با قصد و هدف قبلی طراحی و به مرحله اجرا گذاشته شده و بیشتر با هدف سیاست‌های توسعه روستایی و به‌ منظور بالا بردن سطح زندگی و رفاه مردم صورت می‌گیرند . در مقابل ، اسکان مجدد برنامه‌ریزی نشده اسکان مجددهایی است که منشاء دلایلی بجز بالا بردن مستقیم سطح زندگی و رفاه مردم است ، اگرچه ممکن است به این هدف نیز نائل آیند مطالعات و تجربیات نشان می‌دهند که رابطه نزدیکی بین دلایل جابه‌جایی ، تجمیع و میزان موفقیت آنها وجود دارد .                                                                                       

 

 خطرهای اقتصادی اصلی مردم اثرپذیر ، از بین رفتن معیشت و درآمد (حاصل از زمین‌های زراعی ، منابع آب سطحی و زیرزمینی ، شیلات و غیره) و تغییر در دسترسی و منابع تولیدی است . از بین رفتن قدرت اقتصادی همراه با از کارافتادگی سیستم‌های معیشتی ، سبب از بین رفتن موقت ، دایمی و گاهی بدون بازگشت استانداردهای زندگی می‌شود . خطرها و عدم قطعیت بزرگتر هنگامی به‌وجود می‌آید که منابع مختلف معیشتی از بین می‌رود .