فصل اول: کلیات تحقیق……………………………………………………………………………………………….3

 

1-1-طرح مساله ………………………………………………………………………………………………………………….4

 

1-2- اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………………………………….8

 

1-3- اهمیت تحقیق …………………………………………………………………………………………………………….8

 

1-4- سئوالات تحقیق ………………………………………………………………………………………………………….9

 

1-5- فرضیه تحقیق …………………………………………………………………………………………………………. 10

 

1-6- چارچوب نظری تحقیق ……………………………………………………………………………………………..10

 

1-7- متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………. 12

 

1-8- تعریف مفاهیم کلیدی تحقیق………………………………………………………………………………………12

 

1-9- مروری بر ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق ………………………………………………………………… 13

 

1-10- روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………….18

 

1-11- موانع، مشکلات و محدودیت های تحقیق ………………………………………………………………….18

 

1-12- سازماندهی تحقیق ………………………………………………………………………………………………… 19

 

 

 

فصل دوم: بررسی مبانی نظری نقد نظام سرمایه داری و بحران های ناشی از آن………………….20

 

2-1- دیدگاه های کارل مارکس درباره نظام سرمایه داری و نقد آن ………………………………………….21

 

2-1-1- تعریف مارکس از سرمایه داری ………………………………………………………………………………22

 

2-1-2- مفاهیم کلیدی در تشریح نظام سرمایه داری و نقد آن از دیدگاه مارکس………………………..22

 

2-1-2-1- نظریه ارزش …………………………………………………………………………………………………….22

 

2-1-2-2- ارزش اضافی…………………………………………………………………………………………………….23

 

2-1-2-3- سرمایه …………………………………………………………………………………………………………….24

 

2-1-2-4- جریان کالا ……………………………………………………………………………………………………….24

 

2-1-2-5- کاهش نرخ سود ……………………………………………………………………………………………….24

 

2-1-2-6- نیروی کار ……………………………………………………………………………………………………… 24

 

2-1-2-7- زیربنا و روبنای جامعه ………………………………………………………………………………………25

 

2-1-2-8- شیوه های تولید ………………………………………………………………………………………………..26

 

2-1-2-9- طبقه،آگاهی طبقاتی، نبرد طبقاتی ………………………………………………………………………. 26

 

2-1-2-10- کار بیگانه شده ……………………………………………………………………………………………… 28

 

2-1-3- نقد سرمایه داری در دیدگاه مارکس ………………………………………………………………………. 30

 

2-1-3-1- بحران زایی …………………………………………………………………………………………. …………30

 

2-1-3-2- بهره کشی و تشدید شکاف طبقاتی ……………………………………………………………………..31

 

2-1-3-3- پول سالاری …………………………………………………………………………………………………….34

 

2-1-3-4- از خود بیگانگی ……………………………………………………………………………………………….35

 

2-2- نظرات نئوماركسیست‌ها (مكتب فرانكفورت) در نقد نظام سرمایه داری …………………………..38

 

2-2-1- صنعت فرهنگ؛عامل تحمیق توده ها ……………………………………………………………………….39

 

2-2-2- ارتباطات نوین،عامل فریب فرد در جامعه سرمایه داری ……………………………………………..40

 

2-2-3- نابودی خلاقیت های ذهنی و تولید نیازهای کاذب ……………………………………………………42

 

2-2-4- انقلاب روشنفکران و دانشجویان در مقابل سرمایه داری …………………………………………….43

 

2-2-5- تولید نیازهای کاذب توسط دستگاه های ایدئولوژیک نظام سرمایه داری ………………………43

 

 

2-2-6- لزوم انقلاب در برابر سرمایه داری ………………………………………………………………………….45

 

2-2-7- گرایش به بحران در جوامع پیشرفته ………………………………………………………………………..47

 

2-2-8- پول و قدرت عامل مستعمره شدن زیست جهان در نظام سرمایه داری …………………………49

 

2-2-9- مستعمره شدن حوزه عمومی (افکار عمومی از سوی سرمایه داران) …………………………….50

 

2-3- سایر نظرات در نقد نظام سرمایه داری………………………………………………………………………….51

 

2-3-1- تسلط نخبگان قدرت بر جامعه سرمایه داری آمریکا ………………………………………………….51

 

2-3-2- رابطه ذاتی میان بحران و نظام سرمایه داری در آمریکا ……………………………………………….53

 

2-3-3- استثمار و انباشت رقابتی؛ معضل سرمایه داری…………………………………………………………..56

 

2-3-4- بحران مزمن سرمایه داری ………………………………………………………………………………………57

 

2-3-5- فروپاشی نظام سرمایه داری ………………………………………………………………………………….. 57

 

2-3-6- بحران سرمایه داری نئولیبرال ………………………………………………………………………………….58

 

2-3-7- دموکراسی نظام سرمایه داری؛ پیوندی صوری میان افراد انتزاعی………………………………….61

 

2-3-8- مناسبات دموکراتیک در تسلط سرمایه داری ……………………………………………………………..63

 

2-4- نظریه «باز فئودالی شدن» و نقد بنیادین نظام سرمایه داری ………………………………………………64

 

2-4-1- تبیین مختصات نظام فئودالی ………………………………………………………………………………….66

 

2-4-2- استثمار اکثریت؛اساس نظام فئوادالی ………………………………………………………………………..67

 

2-4-3- تبدیل شیوه فئودالی به شیوه تولید سرمایه داری و چرخش آن ……………………………………69

 

2-4-4- تبیین فرایند باز فئودالی شدن جامعه از دیدگاه یورگن هابرماس ………………………………….70

 

2-4-5- تبیین تئوریک فرایند باز فئودالی شدن نظام سرمایه داری از دیدگاه ریچارد بی فریمن…….72

 

2-4-5-1- نابرابری اجتماعی ……………………………………………………………………………………………..73

 

2-4-5-2- کنترل و نظارت سیاسی ……………………………………………………………………………………..76

 

2-4-5-3- معاملات قماری ……………………………………………………………………………………………… 78

 

 

 

فصل سوم: بررسی نظری جنبش‌های اجتماعی با تاکید بر جنبش ضد وال استریت در آمریکا….81

 

3-1- تعریف جنبش‌های اجتماعی ……………………………………………………………………………………….83

 

3-2- انواع جنبش‌های اجتماعی…………………………………………………………………………………………..85

 

3-3- مراحل جنبش‌های اجتماعی ……………………………………………………………………………………….86

 

3-4- کارکردهای جنبش های اجتماعی ………………………………………………………………………………..87

 

3-5- مهمترین جنبش‌های اجتماعی در تاریخ آمریکا………………………………………………………………87

 

3-5-1- جنبش قدرت سیاهان……………………………………………………………………………………………..87

 

3-5-2- جنبش حقوق‌ مدنی ………………………………………………………………………………………………87

 

3-5-3- جنبش حق رای زنان …………………………………………………………………………………………….88

 

3-5-4- جنبش ضدجنگ …………………………………………………………………………………………………..88

 

3-5-5- جنبش کارگری …………………………………………………………………………………………………….88

 

3-5-6- جنبش ضدجهانی شدن ………………………………………………………………………………………….88

 

3-5-7- جنبش اجتماعی پیشرو……………………………………………………………………………………………89

 

3-5-8- جنبش تی پارتی …………………………………………………………………………………………………..91

 

3-5-9- جنبش ضد وال استریت بر “ضد نظام سرمایه داری فئودالی شده” ………………………………93

 

3-5-9-1- استمرار بحران اقتصادی آمریکا …………………………………………………………………………..93

 

3-5-9-2- تشدید شکاف‌های اجتماعی و نابرابری طبقاتی …………………………………………………….95

 

3-5-9-3- نقش کارکردی وسایل نوین ارتباط جمعی در شکل‌گیری اعتراض……………………………96

 

3-5-9-4- اهداف و مطالبات تظاهر کنندگان جنبش ضد وال استریت …………………………………….96

 

3-5-9-5- حذف فئودال ها از حکومت و حاکمیت آمریکا؛خواست اصلی جنبش ضد وال استریت……………………………………………………………………………………………………………………………..97 3-5-10- مقایسه دو جنبش مهم آمریکا (جنبش ضد وال استریت و جنبش تی پارتی)………………..98

 

 

 

فصل چهارم: بررسی تحلیلی و آماری  دلایل تبعیض و نابرابری در نظام سرمایه داری آمریکا (به سوی باز فئودالی شدن)……………………………………………………………………………………………103

 

4-1- بررسی فئودالیزم اقتصادی در نظام سرمایه داری آمریکا ……………………………………………….105

 

4-1-1- افزایش  نابرابری در ” درآمد” ……………………………………………………………………………..107

 

4-1-2- تعمیق شکاف طبقاتی ………………………………………………………………………………………….112

 

4-1-3- توزیع نابرابر ثروت و افزایش فقر در ایالات متحده …………………………………………………120

 

4-1-4- بحران مسکن………………………………………………………………………………………………………123

 

4-1-5- کاهش تبعیض آمیز دستمزدها………………………………………………………………………………..124

 

4-1-6- افزایش شهریه دانشگاه ها……………………………………………………………………………………..128

 

4-1-7- پدیده باز فئودالیزم حاصل انباشت ثروت در طبقه بالا……………………………………………….128

 

4-1-8- معاملات قماری…………………………………………………………………………………………………..134

 

4-2- بررسی روند “نابرابری اجتماعی” در نظام سرمایه داری آمریکا……………………………………..135

 

4-2-1- کاهش امید به زندگی در آمریکا…………………………………………………………………………….136

 

4-2-2- وخامت امنیت غذایی در ایالات متحده…………………………………………………………………..137

 

4-2-3- گسترش فزآینده انواع تبعیض‌های اجتماعی در ایالات متحده آمریكا………………………….139

 

4-2-3-1- تبعیض مدنی ………………………………………………………………………………………………….139

 

4-2-3-2- تبعیض علیه زنان…………………………………………………………………………………………….140

 

4-2-3-3- تبعیض علیه مسلمانان ……………………………………………………………………………………..141

 

4-2-3-4- تبعیض علیه مهاجران لاتین تبار ………………………………………………………………………..143

 

4-2-3-5- تبعیض نژادی …………………………………………………………………………………………………144

 

4-2-4- افزایش فزآینده فقر و تبعات اجتماعی آن………………………………………………………………..147

 

4-2-5- بیکاری؛ عامل تشدید نابرابری اجتماعی در آمریکا……………………………………………………152

 

4-3- بررسی “کنترل و نظارت سیاسی” نابرابر در نظام سرمایه داری آمریکا………………………….. 154

 

4-3-1- خطاهای راهبردی در سیاست‌گذاری‌های دولتمردان آمریکا……………………………………….158

 

4-3-2- دموکراسی معکوس و حاکمیت اقلیت بر اکثریت……………………………………………………..159

 

4-3-3- نفوذ ثروتمندان در سیاست گذاری‌های دولتی (لابی گری و رانت خواری)………………….161

 

 

 

نتیجه گیری و جمع بندی………………………………………………………………………………………………… 165

 

منابع و مآخذ.………………………………………………………………………………………………………………….169

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                     صفحه

 

طبقه‌بندی انواع محتمل بحران از دیدگاه هابرماس (هابرماس، 1380)………………………………………..47

 

دو فرضیه علمی ریچارد بی. فریمن………………………………………………………………………………………74

 

میزان نابرابری در یک مؤسسه با درجه دکتری طی سال‌های 1973 تا 2006……………………………….75

 

جدول 1.2- شاخص های نابرابری درآمد خانوارها در امریکا در دوره‌ی زمانی 2005-2009…….109

 

جدول 1.2- درآمد ملی سرانه آمریک در سال های مختلف……………………………………………………118

 

جدول 1.3- توزیع درآمد در آمریکا در بین سال های 1982- 2006………………………………………119

 

جدول 1.4- توزیع ثروت خالص در ایالات متحده آمریکا در بازه زمانی 1983-2007………………130

 

جدول 1.5- توزیع ثروت مالی در ایالات متحده آمریکا در بازه زمانی 1983-2007………………….130

 

جدول 1.6- ددرصد سهم ثروت یک درصد مرفه ترین گروه در مقایسه با سهم 99 درصد بقیه جمعیت آمریکا در طی سال های 1922-2007…………………………………………………………………….130

 

 

 

 

 

فهرست نمودارها

 

عنوان                                                                                                     صفحه

 

نمودار1.1- ضریب جینی و منحنی لورنز…………………………………………………………………………….108

 

نمودار 1.3- سهم درآمدی صدک های 81-99 و صدک بالا…………………………………………………..110

 

نمودار1.4- سهم درآمدی هزارک های 990-999 و هزارک بالا……………………………………………..111

 

نمودار1.5 – رشد درآمد حقیقی در صدک های مختلف………………………………………………………..112

 

نمودار 1.6- توزیع درآمد در آمریکا در بین گروه های کم درآمد و پردرآمد جامعه…………………..114

 

نمودار 1.7 – رشد درآمد سرمایه ای بین گروه 5% بالاترین درآمدها و 95% بقیه گروه ها در آمریکا…………………………………………………………………………………………………………………………….115

 

نمودار 1.8 – شکاف درآمد در آمریکا: نسبت های بالاترین درآمدهای خانوارها به درآمدهای 90 درصد پایینی در سال 1979- 2007……………………………………………………………………………………116

 

نمودار1.9 – توزیع نامتوازن افزایش درآمد در مقایسه با دوران پیشین که منافع رشد به طور گسترده توزیع می شد…………………………………………………………………………………………………………………..117

 

نمودار 1.10 – درصد درآمد پس از مالیات ها و انتقال های نقدی فدرال بین سال های 1979 و 2007……………………………………………………………………………………………………………………………..118

 

نمودار 1.11- مقایسه ی درصد رشد میانگین حقوق و دستمزدهای سالانه برای گروه های درآمدی مختلف در آمریکا در بازه زمانی 1979-2006……………………………………………………………………..126

 

نمودار1.12- مقایسه ی درصد رشد درآمد خانواده ها در بازه زمانی 1979-2007……………………126

 

نمودار 1.13- درصد رشد ثروت خانوارهای آمریکایی در بازه 1983-2009……………………………132

 

نمودار 1.14- درصد سهم گروه های مختلف جامعه از کل ثروت اندوخته شده در بازه زمانی
1983-2009…………………………………………………………………………………………………………………..134

 

نمودار1-2………………………………………………………………………………………………………………………136

 

نمودار2-2………………………………………………………………………………………………………………………137

 

نمودار3-2………………………………………………………………………………………………………………………137

 

نمودار4-2………………………………………………………………………………………………………………………146

 

نمودار5-2.وضعیت فقر مردم بر حسب نژاد در سال های 2000-2011(منبع:اداره آمار آمریکا)…..148

 

نمودار6-2 درصد افراد با سطوح مختلف نسبت درآمدبه فقر(منبع:اداره آمار آمریکا)…………………148

 

نمودار7-2 افراد زیر 125 درصداز سطح فقر وفقیرنزدیک در سالهای1991-2011……………………149

 

نمودار8-2.تعداد خانوارهای زیر سطح فقر و نرخ فقر(منبع:اداره آمار آمریکا)…………………………..149

 

نمودار 9-2 تعداد فقیر و رنخ فقر در آمریکا در بازه 1959- 2011 (منبع: اداره آمار آمریکا)……….150

 

نمودار10-2.نرخ بیکاری بر اساس نژادهای مختلف در سال های 1975- 2010 ……………………..153

 

نمودار11-2. نرخ بیکاری آمریکاطی1980-2010…………………………………………………………………154

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شكلها

 

عنوان                                                                                                     صفحه

 

شکل 2.1 – نا امنی غذایی در ایالت های مختلف و نواحی شمالی و جنوبی آمریکا…………………..138

 

شکل 2.3- درصد مردم فقیر در نواحی و ایالات آمریکا در سال 2011 (منبع: اداره آمار آمریکا)…151

 

شکل 2.4- تغییر در نرخ فقر در نواحی و ایالات آمریکا در سال های 2010- 2011 (منبع: اداره آمار آمریکا)……………………………………………………………………………………………………………………………151

 

مقدمه

 

نظام سرمایه‌داری پس از زوال نظام فئودالی در کشورهای غربی به وجود آمد و از قرن 16 میلادی به بعد و به دنبال توسعه ی صنعت پارچه بافی انگلستان در قرون 16، 17 و 18 به عنوان یک نظام اقتصادی شکل گرفت. تولید بیش از مصرف، موجب افزایش تولید و تراکم سرمایه و در نهایت پیدایش نظام سرمایه داری شد. این خصوصیت، سرمایه داری را از نظام های پیشین متمایز ساخت. در نظام سرمایه داری، افزایش سود و انباشت سرمایه، هدف اصلی است. فرض بر این است که هر فرد مادامی که قوانین اجتماعی را نقض نکند، می‌تواند آزاد و منطقی عمل کند و به فعالیت‌های اقتصادی بپردازد. در این نظام کسب حداکثر سود، تنها انگیزه‌ی معقول برای فعالیت‌های اقتصادی است.

 

 

2-2-2- رئالیسم ساختارگرا 21

 

2-2-2-1- رئالیسم ساختارگرای تدافعی.. 21

 

2-2-2-2- رئالیسم‌ ساختارگرای‌ تـهاجمی.. 23

 

2-2-3- رئالیسم نوکلاسیک… 26

 

2-3- بخش دوم: تاریخچه روابط ایران و روسیه. 30

 

2-3-1- مقدمه. 30

 

2-3-2- زمینه روابط ایران و روسیه. 31

 

2-3-3- پیشینه روابط ایران و روسیه. 32

 

2-3-4- جنگ‌‌های اول ایران و روس و معاهده گلستان. 33

 

2-3-5- جنگ دوم ایران و روس… 34

 

2-3-6- روابط ایران و روسیه تا آغاز انقلاب مشروطیت.. 36

 

2-3-7- روابط خارجی ایران و شوروی در زمان جنگ تحمیلی (بین سال‌‌های 1359 تا 1367)  40

 

2-3-7-1- مقطع اول: بی‌طرفی شوروی در جنگ (سه سال اول جنگ تحمیلی) 40

 

2-3-7-2- مقطع دوم: حمایت شوروی از عراق. 42

 

2-3-7-3- مقطع سوم: حمایت شوروی از عراق ( از زمان گورباچف تا پایان جنگ تحمیلی)  44

 

2-3-8- روابط ایران و روسیه پس از فروپاشی‌ شوروی.. 47

 

2-3-9- روابط ایران و روسیه از سال 2000 تا کنون. 49

 

2-3-9-1- روابط منطقه‌ای ایران و روسیه. 49

 

2-3-9-2- رابطه ایران و روسیه در سطح بین الملل. 57

 

2-3-9-3- موانع و چالش‌های روابط دو کشور در سطوح منطقه‌ای و بین المللی.. 60

 

2-3-9-4- پیشنهادها برای تسهیل و گسترش روابط ایران و روسیه. 61

 

2-3-10- افزایش روابط راهبردی (تثبیت روابط کنونی ایران و روسیه) 63

 

2-3-11- وضعیت کنونی روابط ایران و روسیه در حوزه امنیتی، دفاعی، ژئو پلیتیک و در واقع اقتصادی و غیره 64

 

2-3-12- حوضه ژئوپلیتیک و جهان چند قطبی و حرکت کردن به سمت جهان تک قطبی   64

 

2-3-13- نگاه سیاستگذاران کرملین یا هسته‌ی اصلی سیاست خارجی روسیه به روابط با ایران  65

 

2-3-14- آینده‌ی روابط و نقش متغیرهای دخیل. 65

 

2-4- نتیجه‌گیری.. 66

 

فصل سوم: سیاست خارجی روسیه در مورد مسأله هسته‌ای ایران

 

3-1- مقدمه. 68

 

3-2- عامل ایران در روابط روسیه با آمریکا 69

 

3-3- دو راهی انتخاب ثبات استراتژیک یا رقابت استراتژیک؟. 70

 

3-4- جایگاه ایران در سیاست خارجی روسیه. 73

 

3-5- تأثیر تحولات داخلی روسیه بر پرونده هسته‌ای ایران. 73

 

3-6- نگرانی‌‌های مشترک آمریکا و روسیه. 75

 

3-7- نتیجه گیری.. 77

 

فصل چهارم: چرایی وجود بی اعتمادی در روابط ایران و روسیه

 

4-1- مقدمه. 79

 

4-2- تحلیل عملکرد تاریخی روسیه در قبال ایران. 79

 

4-2-1- تناقض رفتاری.. 79

 

4-2-2- ارتباط دوگانه. 80

 

 

4-2-3- دخالت.. 80

 

4-2-4- حضور نظامی.. 80

 

4-3- تحلیل اصول علمی سیاست خارجی ایران در مورد روسیه. 80

 

4-3-1- مقابله. 80

 

4-3-2- احتیاط.. 81

 

4-3-3- کم اهمیت کردن مسأله. 81

 

4-3-4- تاکید بر بعد حقوقی مسأله. 81

 

4-3-5- ایران از نگاه نخبگان روسی.. 81

 

4-4- محور‌های اصلی روابط ایران و روسیه. 82

 

4-4-1-  دخالت و تأثیرگذاری قدرت ثالث در روابط دو كشور. 83

 

4-4-2- برتری ماهیت ژئوپلتیك بر ماهیت ژئواكونومیك روابط دو كشور. 83

 

4-4-3- تردید نسبت به نهادینه ساختن روابط به دلیل بی‌اعتمادی تاریخی.. 84

 

4-5- علل بی اعتمادی ایران به روسیه. 87

 

4-5-1- علل تاریخی.. 87

 

4-5-1- 1- مقاوله نامه گلستان (1813) 87

 

4-5-1-2- عهدنامه ترکمانچای (1828) 88

 

4-5-1-3- قرارداد درباره تقسیم عرصه‌های نفوذ روسیه و بریتانیا در ایران. 88

 

4-5-1-4- اشغال ایران در سال 1941 توسط نیروهای شوروی و انگلیسی.. 88

 

4-5-1-5- حزب توده 88

 

4-5-1-6- تلاش برای ملحق کردن آذربایجان به شوروی.. 89

 

4-5-1-7- پشتیبانی از کردهای ایرانی در جمهوری مهاباد. 89

 

4-5-1-8- جنگ افغانی شوروی.. 89

 

4-5-1-9- حمایت از صدام حسین در جنگ ایران و عراق. 90

 

4-5-1-10- تقسیم ناعادلانه دریای خزر. 90

 

4-5-1-11- معامله گور- چرنومیردین.. 91

 

4-5-1-12- علل پنهانی ساخت طولانی نیروگاه اتمی بوشهر. 91

 

4-5-1-13- حمایت روسیه از تحریم‌های ضدایرانی در شورای امنیت سازمان ملل متحد  92

 

4-5-1-14- اس-300 و قراردادهای دیگر. 92

 

4-5-1-15- نفوذ غرب در اقتصاد و سیاست روسیه. 93

 

4-5-2- دلایل سیاسی.. 93

 

4-5-2-1- از بعد اقتصادی.. 94

 

4-5-2-2- چالش‌های منطقه‌ای (روابط سیاسی) 95

 

4-5-2-3- عرصه بین‌المللی.. 97

 

4-5-2-4- مشترک نبودن تهدیدات.. 98

 

4-6- ملاحظات روابط ایران و روسیه. 99

 

4-6-1- واکاوی روابط ایران و روسیه در سطوح منطقه‌ای و بین‌المللی.. 99

 

4-7- اولویت‌های روابط ایران و روسیه. 103

 

4-8- عوامل تغییر سیاست خارجی روسیه در قبال ایران. 104

 

4-9- آسیب‌شناسی روابط ایران و روسیه. 107

 

4-10- ظرفیت‌های همکاری ایران و روسیه. 110

 

4-11- نتیجه‌گیری.. 111

 

فصل پنچم: بحث و نتیجه گیری

 

5-1- نتیجه‌گیری.. 114

 

5-2- راهکار‌ها و پیشنهادات.. 120

 

منابع. 123

 

چکیده:

 

هدف از انجام این پژوهش بررسی علل بی اعتمادی در روابط بین ایران و روسیه از سال 2000 تا کنون   می­باشد. در این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی بهره برده شده است که با استفاده از مکتب رئالیسم به توضیح و تحلیل مطالب پرداخته شده است. یافته‌ها حاکی از آن است که ایران نمی‌تواند به کمک روسیه به لغو تحریم‌ها و دستیابی به شکوفایی اقتصادی دست یابد. اختلافات کهنه بین سیاست‌های خارجی جمهوری اسلامی ایران از بُعد تاریخی و همچنین تفاوت در برداشت‌های نظامی، سیاسی و اقتصادی بین این دو کشور همواره باعث گردیده است تا روابط این دو کشور در طول تاریخ با بی اعتمادی همراه باشد. هرچند در طی چند سال گذشته این رابطه به طور چشمگیری افزایش یافته، اما نمی­توان محافظه­کاری­های دو جانبه از طرف این دو کشور را نادیده گرفت. در این پژوهش با بررسی علل تاریخی بی اعتمادی در بین دو کشور از گذشته تا کنون به بررسی بی اعتمادی‌های جدید در روابط حاصله در چند سال اخیر پرداخته می‌شود.

 

کلید واژه ها: سیاست خارجی، روابط خارجی، بی‌اعتمادی (روابط ایران و روسیه)

 

-1- بیان مسأله

 

 

1-11- شرح کامل روش و ابزار گردآوری داده‏ها 12

 

1-12- روش‌ها، ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها 12

 

1-13- سازماندهی تحقیق. 12

 

فصل دوم: چارچوب نظری تحقیق

 

2-1- نظریه نو واقع‌گرایی (با تاکید بر اندیشه کنت والتز) 14

 

فصل سوم: عوامل تاثیرگذار در معادلات منطقه‌ای

 

3-1- تحولات عراق جدید. 19

 

3-2- طرح خاورمیانه بزرگ.. 24

 

3-3- تحولات عربی (بیداری اسلامی) 26

 

3-4- برنامه‌های هسته‌ای ایران. 30

 

3-5- لبنان. 36

 

3-6- تحولات افغانستان. 39

 

3-7- افراط‌گرایی در پاکستان. 42

 

3-8- امنیت خلیج فارس… 47

 

3-9- مسأله فلسطین.. 50

 

3-10- جمع‌بندی.. 56

 

فصل چهارم: بررسی موقعیت ایران و کشورهای رقیب در معادلات منطقه‌ای

 

4-1- ویژگی‌های استراتژیکی منطقه خاورمیانه. 59

 

4-2- تقابل ایران و عربستان در معادلات منطقه خاورمیانه. 64

 

4-3- اقدامات رقبای منطقه‌ای ایران برای تضعیف موقعیت و نفوذ این کشور در معادلات منطقه‌ای.. 67

 

4-3-1- ایران هراسی.. 67

 

4-3-2- تلاش آمریکا برای حداقل‌سازی نقش ایران. 68

 

4-3-3- موقعیت آمریکا در قبال تحولات منطقه‌ای.. 69

 

4-3-4- تشدید تعارضات مذهبی در قالب رقابت شیعه و سنی.. 72

 

4-3-4-1- شرایط گذشته. 72

 

4-3-4-2- فعال شدن عنصر شیعی در منطقه. 73

 

4-3-4-3- رویكرد و منافع دولت‌های عربی.. 74

 

4-3-4-4- سطح داخلی.. 75

 

4-3-4-5- سطح منطقه‌ای.. 77

 

4-3-4-6- سطح بین‌المللی.. 78

 

4-4- عوامل زمینه‌ساز قدرت‌گیری ایران در منطقه. 79

 

4-5- عراق نمونه برجسته تاثیرگذار در موقعیت ایران و کشورهای رقیب.. 81

 

4-5-1- تأثیر رقبای منطقه‌ای و بین‌المللی بر شكل‌گیری تنش در عراق. 81

 

4-6- تقسیم بندی تحولات جهان عرب از لحاط تأثیرگذاری بر منافع و ارزش‌های ایران و رویکرد کشورهای رقیب.. 92

 

 

4-6-1- مصر، لیبی، تونس و یمن.. 93

 

4-6-2- سوریه و اردن. 94

 

4-6-3- بحرین.. 95

 

4-6-4- رویکرد ایران در قبال تحولات بحرین.. 96

 

4-7- جمع‌بندی.. 103

 

فصل پنجم: نتیجه‌گیری

 

5-1- نتیجه‌گیری.. 105

 

فهرست منابع. 109

 

 

 

فهرست جدول‌ها

 

عنوان…………………………………………………………………………………………………………………..   صفحه

 

جدول 3-1- سطوح بازدارندگی.. 31

 

جدول 3-2- مقایسه توانایی قانونمند و توانایی كامل در تأمین اهداف پنج‌گانه‌ی برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران. 33

 

 

 

فهرست شکل‌ها

 

عنوان…………………………………………………………………………………………………………………… صفحه

 

شكل 3-1- چشم‌انداز ستیزه‌گری در پاكستان پس از سال 2000. 43

 

فهرست جدول‌ها

 

عنوان…………………………………………………………………………………………………………………..   صفحه

 

جدول 3-1- سطوح بازدارندگی.. 31

 

جدول 3-2- مقایسه توانایی قانونمند و توانایی كامل در تأمین اهداف پنج‌گانه‌ی برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران. 33

 

فهرست شکل‌ها

 

عنوان…………………………………………………………………………………………………………………… صفحه

 

شكل 3-1- چشم‌انداز ستیزه‌گری در پاكستان پس از سال 2000  43

 

چکیده

 

نوشتار حاضر به بررسی موقعیت ایران و کشورهای رقیب در معادلات منطقه‌ای می‌پردازد. در این راستا، سوال اصلی این گونه مطرح شده است که معادلات منطقه‌ای چه تاثیری بر موقعیت ایران و کشورهای رقیب داشته است؟ در پاسخ این فرضیه مطرح شده است که معادلات منطقه‌ای زمینه‌ساز ارتقای موقعیت ایران و تضعیف کشورهای رقیب شده است. نوع روش تحقیق نیر توصیفی – تحلیلی می‌باشد. همچنین در جهت حمایت نظری از موضوع از نظریات واقع گرایی، نو واقع‌گرایی، واقع‌گرایی تدافعی و تهاجمی بهره گرفته‌ایم. به طور کلی، منطقه‌ی خاورمیانه به واسطه‌ی تحولاتی همچون بیداری اسلامی، مساله فلسطین، تحولات داخلی لبنان، بحران‌های عراق، سوریه و افغانستان دستخوش بحران‌های بسیاری شده است. این مساله، تنش‌ها و واگرایی موجود میان ایران و سایر قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای رقیب را بالا برده است. در نتیجه، بحران‌های موجود پیچیده‌تر شده و راه برای ناامنی‌های گسترده باز می‌شود.

 

کلمات کلیدی:

 

 

2-2 بررسی ریشه های منازعه در نظام بین الملل.. 5

 

2-3 بحران.. 5

 

2-4 ویژگی های عمومی بحران ها 5

 

2-4-1 انواع بحران.. 5

 

2-4-2 نظریه های مختلف در مورد بحران : 5

 

2-4-3 ژئوپلتیک و بحران.. 5

 

2-4-4 اقلیت ها و بحران.. 5

 

2-5 ژئوپولیتیک…. 5

 

2-5-1 نظریه های جهانی ژئوپولیتیک : 5

 

2-5-2 اسپایکمن و تئوری ریملند : 5

 

2-5-3 ماینگ و معیارهای انسانی : 5

 

2-5-4 تحولات ژئوپولیتیکی در قرن بیست و یکم : 5

 

2-5-5 عوامل موثر در ژئوپولیتیک : 5

 

2-5-6 ژئواکونومی.. 5

 

2-5-7 قرن بیست و یکم و پدیده ژئو اکونومی : 5

 

2-5-8 قدرتهای سیاسی و ژئواکونومی : 5

 

2-5-9 حدود و وسعت ژئواکونومی : 5

 

2-5-10 ژئواکونومی و ژئوپولیتیک : 5

 

2-6 ژئوکالچر. 5

 

2-6-1 روند تكوین و شكل گیری جغرافیای فرهنگی.. 5

 

2-6-2 منشاء و پراكندگی فرهنگ ها و تمدنها 5

 

2-6-3 اهداف ژئوکالچر. 5

 

2-6-4 شکل نوین قدرت و روابط بین الملل در قرن بیست و یکم : 5

 

2-6-5 مفهوم قدرت… 5

 

2-6-6 تعریف ابر قدرت… 5

 

2-6-7 تعریف قدرت منطقه ای.. 5

 

2-6-8 انواع قدرت منطقه ای.. 5

 

2-6-9 متغیرهای قدرت منطقه ای: 5

 

2-6-10 سرحدات… 5

 

2-6-11 ادعای رهبری منطقه ای.. 5

 

2-6-12 منابع.. 5

 

2-6-13 ارتباط متقابل.. 5

 

2-6-14 تاثیرگذاری منطقه ای.. 5

 

2-6-15 پذیرش قدرت منطقه ای.. 5

 

2-6-16 نمایندگی منافع منطقه ای در اجلاس های بین المللی.. 5

 

2-6-17 علل تطویل اختلافات منطقه ای.. 5

 

3 فصل سوم  ساختار جغرافیایی قره باغ. 5

 

3-1 موقعیت جغرافیایی.. 5

 

3-2 پیشینه قره باغ. 5

 

3-2-1 تحولات منطقه ی قره باغ از انقلاب اکتبر تا روی کار آمدن گورباچف… 5

 

 

3-2-2 بحران قره باغ در دوران پروستریکا 5

 

3-3 عوامل مؤثر بر روند شکل گیری و تداوم بحران قره باغ. 5

 

3-3-1 عامل ژئوپلیتیک…. 5

 

3-3-2 عامل ذهنیت تاریخی.. 5

 

3-4 احزاب و گروه های افراطی.. 5

 

3-5 مواضع طرف‌های درگیردرمناقشه قره باغ. 5

 

3-5-1 موا ضع جمهوری آذربایجان.. 5

 

3-5-2 مواضع جمهوری ارمنستان.. 5

 

3-5-3 مواضع ارامنه قره باغ. 5

 

3-5-4 اهمیت قره باغ از نگاه دو کشور 5

 

3-6 نقش قدرتهای منطقه ایی.. 5

 

3-6-1 روسیه و بحران قره باغ. 5

 

3-6-2 آمریکا و بحران قره باغ. 5

 

3-6-3 رویکرد ترکیه به قفقاز 5

 

3-6-4 رویکرد ناتو به قفقاز 5

 

4 فصل چهارم  یافته های تحقیق.. 5

 

4-1 روابط روسیه با کشورهای منطقه قفقاز 5

 

4-1-1 روسیه و جمهوری ارمنستان.. 5

 

4-1-2 روسیه و جمهوری آذربایجان.. 5

 

4-2 روابط آمریکا با کشورهای منطقه قفقاز 5

 

4-2-1 روابط آمریکا و جمهوری آذربایجان.. 5

 

4-3 اهمیت راهبردی و ژئوپلیتیک قفقاز جنوبی برای روسیه وامریکا 5

 

4-4 اهمیت راهبردی و ژئوپلیتیک قفقاز جنوبی برای روسیه. 5

 

4-5 آمریکا و روسیه در قفقاز جنوبی:رقابت یا همکاری؟. 5

 

4-5-1 رقابت روسیه و آمریکا بر سر مسائل امنیتی در قفقاز جنوبی.. 5

 

4-5-2 رقابت در انرژی و شکل انتقال آن به بازار مصرف… 5

 

5 فصل پنجم  جمع بندی و نتیجه گیری.. 5

 

5-1 جمع بندی.. 5

 

5-2 اثبات فرضییات… 5

 

5-2-1 نتیجه گیری.. 5

 

5-2-2 پیشنها دات… 5

 

6 منابع و ماخذ. 5

 

 

 

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………

 

 

 

عنوان                                                                                      صفحه

 

 

 

موقعیت جغرافیایی………………………………………………………………………………………………….65

 

قره باغ قدیم………………………………………………………………………………………………………….69

 

ژئوپلیتیک قره باغ…………………………………………………………………………………………………..72

 

نقشه قومیت ها………………………………………………………………………………………………………76

 

مواضع جمهوری آذربایجان……………………………………………………………………………………..84

 

مواضع جمهوری ارمنستان……………………………………………………………………………………….88

 

 

1-10.  محدودیت ها و مشکلات تحقیق. 15

 

1-11. نوع تحقیق. 15

 

1-12. روش تحقیق. 16

 

1-13. پیشینه پژوهش… 17

 

1-14. سازماندهی پژوهش… 20

 

 

2. .. 22

 

2-1. مکتب انگلیسی. 22

 

2-1-1. آنارشی و نظم. 23

 

2-1-2. نهادهای بین المللی و همکاری از دید مکتب انگلیسی. 24

 

2-1-3. مفهوم قدرت از نگاه مکتب انگلیسی. 24

 

2-2. نظریه سازه انگاری.. 26

 

2-2-1. روند شکل گیری.. 26

 

2-2-2. تقسیم بندی سازه انگاری.. 27

 

2-2-3. اصول و مفروضات اساسی. 28

 

2-2-4. هویت دولت.. 30

 

2-2-5. مفهوم قدرت از نگاه سازه انگاران. 31

 

2-3. قدرت هنجاری.. 32

 

2-3-1. قدرت مدنی. 33

 

2-3-2. قدرت نظامی. 34

 

2-3-3.  قدرت هنجاری اتحادیه اروپا 35

 

2-3-4. تفاوت قدرت مدنی و قدرت هنجاری.. 39

 

2-4 مدلهای شیمل فنینگ 40

 

2-4-1. مدل مشوقهای خارجی. 42

 

2-4-2. مدل یادگیری اجتماعی. 46

 

2-4-3. مدل طرح درس… 46

 

 

3. . 48

 

3-1. روند شکل گیری اتحادیه اروپا 48

 

 

3-2. اهداف اتحادیه اروپا 52

 

3-3. اتحادیه اروپا و نظام بین الملل. 54

 

3-3-1. جایگاه اقتصادی اتحادیه اروپا 56

 

3-3-2 جایگاه سیاسی و امنیتی اتحادیه اروپا 57

 

3-4. شبه جزیره بالکان. 61

 

3-4-1. موقعیت جغرافیایی. 61

 

3-4-2. پیشینه تاریخی بالکان. 67

 

3-4-3. بحران دهه 90 بالکان. 69

 

3-5. سیاست اتحادیه اروپا نسبت به بالکان غربی. 71

 

3-6. جمهوری صربستان. 75

 

 

4. . 79

 

4-1. قدرت هنجاری اتحادیه اروپا در بالکان غربی. 80

 

4-1-1. هنجارهای اتحادیه اروپا برای بالکان غربی. 80

 

4-1-2. قدرت هنجاری اتحادیه اروپا از منظر سازه انگاری.. 83

 

4-1-3. بررسی روش های مانرز در بالکان غربی. 84

 

4-1-4. مدل شیمل فنینگ و بالکان غربی. 85

 

4-1-5. ابزارهای اتحادیه اروپا برای تاثیرگذاری هنجاری.. 87

 

4-1-6. چالش های فراروی قدرت هنجاری اتحادیه اروپا در بالکان غربی   89

 

4-2. جایگاه هنجاری اتحادیه اروپا در صربستان. 96

 

4-2-1. بررسی نقش هنجاری اتحادیه اروپا در صربستان. 96

 

4-2-2. صربستان و کوزوو. 100

 

4-2-3. گزارش پیشرفت کمیسیون اروپا درباره صربستان. 101