گفتار دوم- سیر تاریخی استخدام در افغانستان.. 12

 

الف- استخدام در افغانستان.. 13

 

ب- تاثیر گذاری بحران های سیاسی بر استخدام در افغانستان.. 14

 

ج-  مبانی تئوریک استخدام. 16

 

گفتار سوم- اصول حاکم بر استخدام.. 17

 

الف- اصل برابری در دسترسی به فرصت های شغلی.. 17

 

ب- اصل معاش مساوی در برابر کار مساوی.. 17

 

ج- اصل لیاقت و شایستگی.. 18

 

د- اصل امنیت شغلی.. 19

 

ه- اصل حق دفاع از حقوق استخدامی.. 19

 

و – اصل استمرار و توسعه آموزش ( ارتقای ظرفیت) 19

 

گفتار چهارم- استخدام در اسناد بین المللی.. 20

 

الف- نگرش اقتصادی.. 20

 

ب- نگرش سیاسی.. 21

 

مبحث دوم- مبانی حمایت کیفری از استخدام.. 23

 

گفتار اول- تامین عدالت اجتماعی و سیاسی.. 23

 

الف- اهمیت عدالت در جامعه انسانی.. 23

 

ب- جایگاه عدالت در افغانستان.. 26

 

گفتار دوم- تامین مشارکت عمومی با عدالت استخدامی.. 28

 

الف- سیر تاریخی مشارکت عمومی.. 28

 

ب- جنگ های داخلی برای تامین مشارکت در دولت… 30

 

ج- مبارزه با فساد اداری برای تامین مشارکت در دولت… 31

 

د- انتظار مردم از دولت برای تامین مشارکت… 33

 

ه – محقق سازی وحدت ملی با مشارکت بدون تبعیض…. 33

 

گفتار سوم- تعهدات دولت در قانون اساسی.. 35

 

الف- حاکمیت ملی.. 35

 

ب- ایجاد جامعه مرفه. 36

 

ج- رعایت تعهدات ناشی از حقوق بین الملل و اعلامیه جهانی حقوق بشر.. 37

 

د- منع تبعیض…. 37

 

ه- حق کار. 38

 

و- اداره سالم و بی طرف.. 39

 

ز- منع ملحوظات لسانی، سمتی، قومی، مذهبی و حزبی.. 40

 

گفتار چهارم- تاکید عقل بر تامین عدالت استخدامی.. 41

 

الف- فواید استخدام عادلانه از منظر عقل.. 41

 

ب – مضرات استخدام غیر عادلانه  از منظر عقل.. 45

 

فصل دوم – قلمرو و مصادیق حمایت کیفری از حقوق استخدامی.. 47

 

مبحث اول- نظام استخدامی افغانستان.. 47

 

گفتار اول- استخدام کنندگان و استخدام شوندگان.. 48

 

الف – سمت های استخدامی.. 48

 

ب – اصول استخدامی و شرایط استخدام شوندگان.. 49

 

ج – موانع و محدودیت های استخدام.. 53

 

 

گفتار دوم- اداره استخدام کننده و روند استخدام.. 55

 

الف – معرفی کمیسیون مستقل اصلاحات اداری و خدمات ملکی.. 55

 

ب – حوزه های استخدامی.. 56

 

ج- اعلان بست کمبود.. 58

 

د – ثبت نام استخدام شوندگان.. 60

 

ه – لیست ابتدایی ( شارت لیست).. 61

 

و – مصاحبه.. 62

 

ز – استخدام.. 64

 

مبحث دوم- قلمرو حمایت کیفری از حقوق استخدامی.. 65

 

گفتار اول- حمایت در مرحله استخدام.. 66

 

الف- اصل تساوی در دستیابی به فرصت های شغلی.. 66

 

ب- اصل دفاع از حقوق استخدامی.. 68

 

گفتار دوم- حمایت در مرحله خدمت.. 70

 

الف- اصل معاش مساوی در برابر کار مساوی.. 70

 

ب- اصل امنیت شغلی.. 71

 

ج- اصل استمرار آموزش.. 74

 

گفتار سوم- حمایت در دوره بعد از خدمت.. 76

 

حق تقاعد.. 76

 

مبحث سوم- حمایت از حقوق استخدامی در قوانین.. 78

 

گفتار اول- حمایت در قوانین غیر جزایی.. 79

 

الف- قانون کار.. 79

 

ب- قانون خدمات ملکی.. 81

 

ج- قانون کارکنان خدمات ملکی.. 82

 

د- قانون تشکیل، وظایف و صلاحیت های کمیسیون مستقل حقوق بشر.. 86

 

گفتار دوم – حمایت از حقوق استخدامی در قوانین جزایی.. 88

 

الف- قانون جزا.. 88

 

ب – قانون جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی.. 89

 

ج- قانون مبارزه علیه ارتشا و فساد اداری.. 92

 

د- قانون نظارت بر تطبیق ستراتیژی مبارزه علیه فساد اداری.. 93

 

گفتار سوم- حمایت از حقوق استخدامی در اسناد بین المللی.. 99

 

الف- اساسنامه دادگاه کیفری بین المللی.. 100

 

ب- مقاوله نامه 111 سازمان بین المللی کار.. 103

 

فصل سوم -ضمانت اجراهای کیفری ناظر بر حقوق استخدامی.. 106

 

مبحث اول- نظام شکایت های استخدامی.. 106

 

گفتار اول – حق شکایت و مرجع رسیدگی به شکایات استخدامی.. 107

 

الف- حق شکایت.. 107

 

ب- مرجع رسیدگی به شکایات.. 108

 

گفتار دوم – ارائه و بررسی شکایات.. 109

 

الف- تحریری بودن شکایات.. 109

 

ب- تعهد بر صحت ادعا.. 110

 

ج- تسریع در درج شکایت.. 110

 

د- رسیدگی به شکایات.. 111

 

ه– محدوده موضوعی شکایات.. 112

 

مبحث دوم- تخلفات استخدامی.. 113

 

گفتار اول – انواع تخلفات.. 113

 

الف- تخلفات مامور.. 113

 

ب- تخلفات اداره.. 114

 

گفتار دوم – جریمه های مربوط به تخطی های استخدامی.. 116

 

الف- عامل تخطی استخدامی.. 116

 

ب – تخلفات حاشیه ای در جریان استخدام.. 118

 

مبحث سوم- ضمانت اجراهای کیفری.. 119

 

گفتار اول- مجازات ها.. 120

 

الف- اعدام.. 120

 

ب- حبس.. 120

 

ج- جزای نقدی.. 123

 

گفتار دوم- اقدامات تامینی پیش گیرنده.. 124

 

الف- تعریف.. 124

 

ب- جایگاه تدابیر امنیتی در جرایم مربوط به حوزه استخدام.. 125

 

مبحث سوم- کارکرد ضمانت اجراهای کیفری در حوزه حقوق استخدامی.. 128

 

گفتار اول- استخدام و فساد اداری.. 129

 

الف- وضعیت فساد اداری.. 129

 

ب- چشم انداز آینده و ضرورت تقویت مداخله حقوق کیفری.. 131

 

نتیجه.. 134

 

پیشنهادات.. 135

 

منابع و مأخذ.. 137

 

Preface. 142

 

 مقدمه

 

الف- بیان مساله

 

در نظام سیاسی جدید افغانستان که  از اواخر سال 1380 هجری خورشیدی بنیان گذاری شده است، از عدالت و برابری سخن گفته شده و همچنان سخن گفته می شود. دولت جدید افغانستان که پس از فروپاشی حکومت طالبان روی کار آمده است، بر اساس قانون اساسی کشور، دولت مبتنی بر نظام دموکراتیک یا حاکمیت بر اساس اراده و مبتنی بر منافع مردم تعریف شده است. یکی از مواردی که می تواند حقانیت یا عدم حقانیت ادعا در خصوص تحقق مظاهر دموکراسی و برابری را مورد سنجش قرار دهد، وضعیت استخدامی در کشور می باشد. وضعیت استخدامی، در واقع نماد مشارکت سیاسی در کشور محسوب می شود. به عبارت ساده می توان گفت که نحوه استخدام و جلب و  جذب نیروی کار در ادارات دولتی، معیار سنجش این مساله است که این دولت دولت متعلق به عموم است، یا دولتی است که در دست عده ای محدود می چرخد.

 

از همین رو است که دیده می شود، سازمان ها و اداره هایی در راستای به میان آوردن زمینه های عدالت و برابری در استخدام با طرح مسایلی چون اصلاح اداره و بکارگیری شایسته سالاری ایجاد شده است، اما با آن هم چالش های جدی در محقق شدن این آرزوها هنوز هم وجود دارد و شیوه های استخدامی در کشور از نظر عملی با انتقاد جدی روبرو است.

 

مطرح کردن بحث حمایت کیفری از حقوق استخدامی می تواند زمینه ساز قانونمند شدن و حتی نهادینه شدن عدالت استخدامی در کشور گردد. یعنی اینکه اگر حقوق استخدامی و موضوعات مرتبط با عدالت استخدامی در افغانستان تحت حمایت حقوق جزا قرار گیرد و تخطی از عدالت استخدامی و عدم رعایت و در نظر نگرفتن حقوق استخدامی جرم انگاری شده و برای آن جزا در نظر گرفته شود، گام گذاری بزرگی در راستای تامین عدالت استخدامی به حساب می آید.