1-11- ابزارهای سنجش و گردآوری اطلاعات 9

 

1-11-1- پرسشنامه 10

 

1-11-2 روایی و پایایی ابزار سنجش 10

 

1-11-3- روایی ابزار سنجش 10

 

1-11-4- پایایی پرسشنامه 11

 

1-12- تعریف مفاهیم و واژه های تحقیق 11

 

1-13- پیشینه ی تحقیق 12

 

فصل دوم ادبیات پژوهش:

 

2-1- مقدمه …………………… 16

 

2-2- بخش اول : مولفه های اجتماعی تأثیرگذار بر ذوق و سلیقه هنری 18

 

2-2-1- مفهوم تاریخی ذوق 18

 

2-2-2-  نقد جامعه شناختی ذوق و داوری زیبایی شناختی 27

 

2-2-3- رابطه سلیقه و امر ناب زیبایی شناختی 28

 

2-2-4- نگاه ناب و گسست اجتماعی 34

 

2-2-5- تماشای خام و فاصله گیری زیبایی شناختی 38

 

2-2-6- کسب توانش فرهنگی 42

 

سلیقه و داوری زیباشناختی 44

 

2-2-8- عادتواره و رابطه آن با سلیقه 48

 

2-2-9- فضای اجتماعی مبتنی بر تمایز 49

 

2-3- بخش دوم: مصرف در حوزه هنری و فرهنگی 52

 

2-3-1- مفهوم مصرف 52

 

2-3-2- دیدگاه های مرتبط با مصرف در حوزه هنر و فرهنگ 53

 

2-3-3- رابطه قشربندی اجتماعی و مصرف هنری- فرهنگی 57

 

2-3-4- نظریه های مرتبط با قشر بندی اجتماعی و مصرف فرهنگی 58

 

2-3-4-1- هم سیاقی: 58

 

2-3-4-2- همه چیزخوار- تک خوار 59

 

2-3-5- مصرف: هنرهای های والا- هنرهای عامه پسند 59

 

2-3-6- اهل ذوق و  اهل علم 63

 

2-3-7- فرهنگ فاخر و فرهنگ عامه 65

 

2-3-8- عوامل موثر بر نوع مصرف هنری 68

 

2-4-بخش چهارم: تعریف انواع سرمایه با تاکید بر سرمایه فرهنگی 70

 

2-4-1- مفهوم کلاسیک سرمایه 70

 

2-4-2-مفهوم جدید سرمایه 71

 

2-4-3-اشکال گوناگون سرمایه 72

 

2-4-3-1- سرمایه اقتصادی 73

 

2-4-3-2- سرمایه اجتماعی 74

 

2-4-3-2-1- سرمایه اجتماعی از نظر نان لین 75

 

2-4-3-2-2- سرمایه اجتماعی از نظر جیمز کلمن 76

 

2-4-3-2-3- سرمایه اجتماعی از نظر رابرت پاتنام 77

 

2-4-3-2-4- سرمایه اجتماعی از نظر بوردیو 77

 

2-4-3-3- سرمایه نمادین 79

 

 

2-4-3-4- سرمایه فرهنگی 79

 

2-4-3-4-1- سرمایه فرهنگی چیست؟ 79

 

2-4-3-4-2- نظریه سرمایه فرهنگی پی یر بوردیو 80

 

2-4-4- صورت ها و ابعاد سرمایه فرهنگی 84

 

2-4-4-1- سرمایه فرهنگی ملموس 84

 

2-4-4-2- سرمایه فرهنگی ناملموس 84

 

2-4-4-3- سرمایه فرهنگی تجسم یافته 85

 

2-4-4-4- سرمایه فرهنگی عینیت یافته 86

 

2-4-4-5- سرمایه فرهنگی نهادینه شده 87

 

2-4-5- نظریه بازتولید 87

 

2-4-5-1- بازتولید اجتماعی 87

 

2-4-5-2- بازتولید فرهنگی 89

 

2-4-6- سرمایه فرهنگی از منظر پل دیماجیو 91

 

2-4-7- سنجش سرمایه فرهنگی 92

 

فصل چهارم :تجزیه و تحلیل داده ها

 

4-1 مقدمه……………… 95

 

4-2- توصیف و تحلیل آمارهای عمومی 96

 

4-2-1- توصیف متغیر سن مخاطبان 97

 

4-2-2- توصیف متغیر جنسیت مخاطبان 98

 

4-2-3- توصیف متغیر وضعیت تاهل مخاطبان 100

 

4-2-4- توصیف متغیر محل تولد مخاطبان 101

 

4-2-5- توصیف متغیر مدرک تحصیلی مخاطبان 102

 

4-2-6- توصیف متغیر رشته تحصیلی مخاطبان 104

 

4-2-7- توصیف متغیر شغل مخاطبان 105

 

4-2-8- توصیف متغیر شغل پدر مخاطبان 107

 

4-2-9- توصیف متغیر شغل مادر مخاطبان 108

 

4-2-10- توصیف متغیر مدرک تحصیلی والدین(پدر) مخاطبان 109

 

4-2-11- توصیف متغیر مدرک تحصیلی والدین (مادر) مخاطبان 111

 

4-2-12- توصیف متغیر میزان درآمد ماهیانه 112

 

4-2-13- توصیف متغیر منطقه سکونت در تهران 114

 

4-3- توصیف و تحلیل آمارهای اختصاصی 115

 

4-3-1- توصیف متغیر الویت پاسخگویان برای دیدن یا خرید آثار 115

 

4-3-2- توصیف متغیر ذائقه مخاطبان در نوع نقاشی 116

 

4-3-3- توصیف میزان بازدید از گالری ها و آثار 118

 

4-3-4- توصیف متغیر نوع موزه های مورد بازدید مخاطبان 119

 

4-3-5- توصیف میزان اطلاع از اخبار هنری 121

 

4-3-6- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار سنتی و نگارگری ایرانی 122

 

4-3-7- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار نگارگری جدید(حسین بهزاد و محمود فرشچیان) 123

 

4-3-8- توصیف میزان علاقه خانواده مخاطبان به آثار هنری 125

 

4-3-9- توصیف گویه ی«آیا خانواده خود را هنر دوست می دانید؟» 126

 

4-3-10- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار نقاشی خط 128

 

4-3-11- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار نقاشی مکتب سقاخانه 129

 

4-3-12- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار نقاشی طبیعت بی جان 131

 

4-3-13- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار نقاشان نوگرای ایرانی 132

 

4-3-14- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار سورئالیست 133

 

4-3-15- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار رئالیست و واقعگرا 135

 

4-3-16- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار سنتی همچون گل مرغ و نگارگری 136

 

4-3-17- توصیف میزان علاقه مخاطبان به تابلو فرش 138

 

4-3-18- توصیف نوع سبک های نقاشی مورد علاقه مخاطبان 139

 

4-3-19- توصیف میزان علاقه مخاطبان به انواع موسیقی 140

 

4-3-20- توصیف نوع رسانه های مورد استفاده مخاطبان 142

 

4-3-21- توصیف آثار هنری و تزیینی مورد استفاده مخاطبان 143

 

4-3-22- توصیف متغیر محل ملاقات مخاطبان با دوستان 144

 

4-3-23- توصیف نوع وسایل و تجهیزات مخاطبان 146

 

4-3-24- توصیف فعالیت مورد علاقه مخاطبان 146

 

4-3-25- توصیف دسته بندی آثار عام گرایانه و نخبه گرایانه توسط مخاطبان 147

 

5-2 آزمون فرضیات 147

 

5-2-1- فرضیه اول 148

 

متغیر سن مخاطبان 149

 

متغیر جنسیت مخاطبان 149

 

متغیر وضعیت تاهل 149

 

متغیر محل تولد 149

 

متغیر مدرک تحصیلی 149

 

متغیر رشته تحصیلی 149

 

متغیر شغل 149

 

میزان درآمد ماهیانه 149

 

5-2-2- فرضیه دوم 149

 

5-2-3- فرضیه سوم 151

 

5-2-4- فرضیه چهارم 153

 

فصل چهارم نتیجه گیری155

 

5-1- مقدمه…………. 156

 

5-2- نتایج حاصل از یافته ها 156

 

فهرست منابع…………….. 162

 

پیوست ها……………………………. 168

 

چکیده………… ……………. 174

 

1-1-     مقدمه

 

جامعه شناسی هنر در پی شناخت شرایط پیدایش مصرف کنندگان کالاهای فرهنگی و سلیقه ی آنها و توصیف شیوه های مختلف تسلط و بکارگیری کالاهای فرهنگی، و توصیف شرایط اجتماعی شکل گیری این تسلط بر کالاهایی که مشروع پنداشته می شوند، است. مشروعیت بخشی برای هر گروه اجتماعی، مسئله ای بسیار پر اهمیت است. چراکه هر سلطه ای اجتماعی باید به عنوان سلطه ی اجتماعی مشروع به رسمیت شناخته و در فضای اجتماعی پذیرفته شود(بون ویتز،115:1389).

 

فضای اجتماعی نیز، به این ترتیب ساخته می شود که «عاملان و گروه های اجتماعی براساس جایگاهشان در توزیع آماریِ دو اصل تفاوت گذار تقسیم می شوند؛ این دواصل عبارتند از سرمایه اقتصادی و سرمایه ی فرهنگی. عاملان اجتماعی تا به آنجا با یکدیگر دارای مشترکات اند، که در این دستگاه دو بعدی به یکدیگر نزدیک باشند، و میزان تفاوت هایشان بستگی به این دارد که در این دستگاه چقدر از هم فاصله داشته باشند»(بوردیو،1390،33) بنابراین با توزیع و اکتساب سرمایه ساختار طبقاتی نیز شکل می گیرد. اما باید گفت که ساخت طبقاتی یک سلسله مراتب ساده نیست بلکه در درون هر یک از طبقات شاخه های گوناگونی وجود داردکه در درجه اول مربوط به ترکیب انواع سرمایه و در درجه دوم مربوط به منشا سرمایه و مدت زمانی که فرد این ترکیب را در اختیار داشته است.

 

با توجه به شکل گیری طبقاتی، در حوزه فرهنگ نیز تمایزی حول فرهنگ نخبه و فرهنگ عامه ایجاد شده. در واقع در زمینه سلیقه در محصولات فرهنگی و هنری، به نظر می رسد سلیقه ها و شیوه های مصرفی حول دو سبک یا مفهوم غالب از سلیقه گردآمده اند: سلیقه توده یا عموم و سلیقه روشنفکری یا نخبه گرا (Katz-Gerro,2002:217). آنچه که این دو فرهنگ را در گفتمان و نظریه های فرهنگی معاصر روی در روی هم قرار داده، هم به نوع طبقه بندی اجتماعی و سرمایه فرهنگی مرتبط است  و هم اعتقاد به این تفکر که، هنر و فرهنگ والا به شیوه های مختلف موجب بهبودی و پیشرفت مردم می شود، و هنر نازل/توده/عامه تأثیر بالعکس آن را دارد(Belfiore;Bennett,2008:32).