1-8.واژه ها و مفاهیم……………………………………………………………………………………….. 6

 

1-8-1.ماهیت و قلمرو جغرافیای سیاسی……………………………………………………………… 6

 

1-8-2.نظریه حكومت محلی……………………………………………………………………………… 7

 

1-8-3.كاركرد حكومت محلی……………………………………………………………………………. 9

 

21-8-4.الگوها و مدلهای خودگردانی حكومت محلی……………………………………………… 9

 

1-8-5.رابطه حكومت محلی با حكومت مركزی……………………………………………………… 10

 

1-8-6.رابطه حكومت محلی با شوراهای اسلامی……………………………………………………. 13

 

1-8-7.رابطه شوراهای اسلامی و شهرداری……………………………………………………………. 15

 

1-8-8.مكان و فضای جغرافیایی………………………………………………………………………… 16

 

1-8-9.رویكردهای تقسیماتی نظامهای حكومتی……………………………………………………… 16

 

1-8-10.نظام حكومتی بسیط یا متمركز………………………………………………………………… 17

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                 صفحه

 

1-8-11.نظام های حكومتی فدرال………………………………………………………………………. 18

 

1-8-12.نظامهای حكومتی ناحیه ای…………………………………………………………………….. 19

 

1-8-13.نظام حكومتی محلی…………………………………………………………………………….. 20

 

1-8-14.تقسیمات كشوری و مدیریت نواحی سیاسی………………………………………………. 21

 

1-8-15.تقسیمات كشوری و مدیریت اداری…………………………………………………………. 21

 

1-8-16.مفاهیم مرتبط با تقسیمات كشوری…………………………………………………………… 22

 

1-8-17.شاخص های موجود در تقسیمات كشوری ایران…………………………………………. 24

 

1-8-18.مفاهیم مرتبط با مدیریت سیاسی فضا……………………………………………………….. 25

 

1-8-19.سازماندهی سیاسی فضا…………………………………………………………………………. 26

 

1-8-20.عوامل شكل گیری روابط فضایی…………………………………………………………….. 27

 

فصل دوم – مرور منابع

 

2-1-نظریه های ناحیه بندی و تقسیمات كشوری……………………………………………………. 29

 

2-2-مروری بر سازماندهی سیاسی فضا در ایران…………………………………………………….. 32

 

2-3- ژئوكالچر به­عنوان زیربنای ژئوپلیتیك (ژئوپلیتیك فرهنگی)……………………………….. 36

 

2-4-تقابل جغرافیای فرهنگی انقلاب اسلامی با جغرافیای سیاسی غرب………………………. 37

 

2-5-روند تکوین و شکل گیری جغرافیای فرهنگی ………………………………………………… 41

 

2-6-نظریه نظام جهانی …………………………………………………………………………………… 41

 

2-7-تعریف نظام جهانی………………………………………………………………………………….. 42

 

2-8-انواع نظام بین الملل………………………………………………………………………………….. 43

 

2-9-تمایزات دو نظام……………………………………………………………………………………… 43

 

2-10-تاریخچه پیدایش نظام جهان سرمایه داری…………………………………………………….. 44

 

2-11-مناطق سه گانه در نظریه نظام جهانی…………………………………………………………… 44

 

2-12-چگونگی پیدایش نابرابری در سه منطقه……………………………………………………….. 47

 

2-13-تناقضات نظام جهانی………………………………………………………………………………. 47

 

2-14-فرهنگ؛ راه حل کاهش تناقضات……………………………………………………………….. 48

 

2-15-جنبش های ضد نظام………………………………………………………………………………. 50

 

فهرست مطالب

 

 

عنوان                                                                                                 صفحه

 

2-16-نقد و بررسی………………………………………………………………………………………… 50

 

2-17-رویکردهای جدید به تحولات بین‌المللی……………………………………………………… 52

 

2-18-پارادایم جهانی شدن در تحولات نظام بین‌الملل……………………………………………… 54

 

2-19-وضعیت جدید جهانی: ابعاد و ویژگی‌ها …………………………………………………….. 57

 

2-20-دیدگاه ژئوکالچر ……………………………………………………………………………………. 60

 

2-21-ژئوکالچر و ژئو پلیتیک…………………………………………………………………………….. 60

 

2-22-ژئوكالچر به­ عنوان زیربنای ژئوپلیتیك (ژئوپلیتیك فرهنگی)……………………………….. 65

 

2-23-بررسی ابعاد فرهنگی نظریه جهانی شدن والرشتاین: با تاکید بر آثار اخیرتر……………. 69

 

2-24-بررسی و نقد آثار والرشتاین : با تاکید بر مقایسه تطبیقی آثار اولیه و اخیر…………….. 72

 

2-25-نقاط قوت …………………………………………………………………………………………… 78

 

2-26-نقاط ضعف………………………………………………………………………………………….. 78

 

2-27-تعریف شورا…………………………………………………………………………………………. 80

 

2-28-تاریخچه درآمد شوراها و حقوق شهروندی…………………………………………………… 80

 

2-29-انقلاب اسلامی و شوراها………………………………………………………………………….. 81

 

2-30-بررسی ابعاد فرهنگی نظریه جهانی شدن والرشتاین…………………………………………. 81

 

2-31-موقعیت ژئو كالچر ایران در جهان امروز………………………………………………………. 89

 

2-32-سوابق تحقیق………………………………………………………………………………………… 93

 

فصل سوم – روش اجرای تحقیق

 

3-1-مقدمه……………………………………………………………………………………………………. 96

 

3-2- داده ها و روش کار…………………………………………………………………………………. 96

 

3-2-1- داده­ها………………………………………………………………………………………………. 96

 

3-2-2-روش کار…………………………………………………………………………………………… 96

 

3-3-بررسی عوامل طبیعی شهر انزلی…………………………………………………………………… 97

 

3-3-1-موقعیت جغرافیایی شهر بندر انزلی…………………………………………………………… 97

 

3-3-2-توپوگرافی………………………………………………………………………………………….. 99

 

3-3-3-زمین شناسی……………………………………………………………………………………….. 99

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                 صفحه

 

3-3-4-منابع آب …………………………………………………………………………………………… 99

 

3-3-5-خاک…………………………………………………………………………………………………. 100

 

3-3-6-پوشش گیاهی و جانوری………………………………………………………………………… 101

 

3-4-ویژگی های اجتماعی جمعیتی…………………………………………………………………….. 101

 

3-4-1- جمعیت و خانوار………………………………………………………………………………… 101

 

3-4-2- بعد خانوار…………………………………………………………………………………………. 101

 

3-4-3-میزان رشد و افزایش جمعیت………………………………………………………………….. 102

 

3-4-4- تراکم جمعیت…………………………………………………………………………………….. 104

 

3-5- بررسی ویژگی های اقتصادی…………………………………………………………………….. 105

 

3-5-1- زراعت …………………………………………………………………………………………….. 105

 

3-5-2- باغداری……………………………………………………………………………………………. 106

 

3-6-سیاسی………………………………………………………………………………………………….. 107

 

3-6-1-دیدگاه ها ………………………………………………………………………………………….. 109

 

3-6-2-هدف ……………………………………………………………………………………………….. 109

 

3-6-3-خط مشی…………………………………………………………………………………………… 110

 

3-6-4-فعالیت های گروه…………………………………………………………………………………. 110

 

فصل چهارم – تجزیه و تحلیل داده ها و یافته های تحقیق

 

4-1- تحلیل پرسشنامه……………………………………………………………………………………… 112

 

4-1-1-مشخصات فردی………………………………………………………………………………….. 112

 

4-1-2-سوالات اصلی……………………………………………………………………………………… 118

 

فصل پنجم – بحث و نتیجه گیری و پیشنهادات

 

5-1.بحث……………………………………………………………………………………………………… 142

 

5-2.نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………… 142

 

5-3.آزمون فرضیات………………………………………………………………………………………… 145

 

5-4.پیشنهادات………………………………………………………………………………………………. 145

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                 صفحه

 

منابع و ماخذ………………………………………………………………………………………………….. 146

 

پرسشنامه ……………………………………………………………………………………………………… 149

 

 

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                 صفحه

 

جدول شماره 3-1 تعداد جمعیت و خانوار و بعد خانوار طی سالهای (1385-1365)……….. 102

 

جدول شماره 3-2 تعداد و تراکم جمعیت شهرستان بندرانزلی (سالهای 1365 تا 1385)……. 104

 

جدول شماره 3-3 تغییرات مساحت کاربری اراضی زراعی و باغی در بندرانزلی طی

 

سالهای 81-1379………………………………………………………………………………………….. 106

 

جدول شماره 3-4 بهره برداری های کشاورزی بر حسب نوع محصول، تعداد و میزان

 

تولید در شهرستان بندرانزلی سال زراعی 1381  ( محصولات درختی)………………………… 107

 

جدول شماره 4-1 جنسیت پاسخ دهندگان…………………………………………………………….. 112

 

جدول شماره 4-2 وضعیت تاهل پاسخ دهندگان…………………………………………………….. 113

 

جدول شماره 4-3 سن پاسخ دهندگان………………………………………………………………….. 114

 

جدول شماره 4-4 میزان تحصیلات پاسخ دهندگان………………………………………………….. 115

 

جدول شماره 4-5 وضعیت اشتغال پاسخ دهندگان…………………………………………………… 116

 

جدول شماره 4-6 نوع دین پاسخ دهندگان……………………………………………………………. 117

 

جدول شماره 4-7 ارزیابی شورا توسط پاسخ دهندگان……………………………………………… 118

 

جدول شماره 4-8 وابستگی به شهرداری ……………………………………………………………… 119

 

جدول شماره 4-9 ترویج هویت ملی…………………………………………………………………… 120

 

جدول شماره 4-10 رابطه شهر های حومه توسعه فرهنگی…………………………………………. 121

 

جدول شماره 4-11 رابطه کشور های همسایه با توسعه فرهنگی………………………………….. 122

 

جدول شماره 4-12 مقوله های اجتماعی……………………………………………………………….. 123

 

جدول شماره 4-13 ساختار فرهنگی …………………………………………………………………… 124

 

جدول شماره 4-14 ساختار سیاسی – مدیریتی ……………………………………………………… 125

 

جدول شماره 4-15 مدیریت شهری…………………………………………………………………….. 126

 

جدول شماره 4-16 سازمانهای دولتی…………………………………………………………………… 127

 

جدول شماره 4-17 فرهنگ سازی………………………………………………………………………. 128

 

جدول شماره 4-18 آموزش شهروندی…………………………………………………………………. 129

 

جدول شماره 4-19 مشارکت مردمی……………………………………………………………………. 130

 

جدول شماره 4-20 مدارس……………………………………………………………………………….. 131

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                 صفحه

 

جدول شماره 4-21 دانشگاه………………………………………………………………………………. 132

 

جدول شماره 4-22 مساجد……………………………………………………………………………….. 133

 

جدول شماره 4-23 نماز جمعه…………………………………………………………………………… 134

 

جدول شماره 4-24 خدمات شهری……………………………………………………………………… 135

 

جدول شماره 4-25 خدمات تفریحی…………………………………………………………………… 136

 

جدول شماره 4-26 اقتصادی……………………………………………………………………………… 137

 

جدول شماره 4-27 اماکن تاریخی………………………………………………………………………. 138

 

جدول شماره 4-28 اماکن زیارتی……………………………………………………………………….. 139

 

جدول شماره 5-1 عوامل موثر در نقش شورای اسلامی و توسعه فرهنگی……………………… 144

 

 

 

 

 

فهرست نمودارها

 

عنوان                                                                                                 صفحه

 

نمودار شماره 3-1 تعداد جمعیت شهرستان بندرانزلی طی سال های 85-1365……………….. 102

 

نمودار شماره 3-2 تعداد خانوار شهرستان بندرانزلی طی سالهای 85- 1365…………………… 103

 

نمودار شماره 3-3 بعد خانوار شهرستان بندرانزلی طی سالهای 85-1365………………………. 103

 

نمودارشماره 3-4  نرخ رشد جمعیت شهرستان بندرانزلی طی سالهای 85-1355…………….. 104

 

نمودار شماره 3-5 تراکم جمعیت شهرستان بندرانزلی طی سالهای 85-1365………………….. 105

 

نمودار شماره 4-1 جنسیت پاسخ دهندگان…………………………………………………………….. 112

 

نمودار شماره 4-2 وضعیت تاهل پاسخ دهندگان…………………………………………………….. 113

 

نمودار شماره 4-3 سن پاسخ دهندگان………………………………………………………………….. 115

 

نمودار شماره 4-4 میزان تحصیلات پاسخ دهندگان………………………………………………….. 116

 

نمودار شماره 4-5 وضعیت اشتغال پاسخ دهندگان…………………………………………………… 117

 

نمودار شماره 4-6 نوع دین پاسخ دهندگان……………………………………………………………. 118

 

نمودار شماره 4-7 ارزیابی شورا توسط پاسخ دهندگان……………………………………………… 119

 

نمودار شماره 4-8 ارزیابی شورا توسط پاسخ دهندگان……………………………………………… 120

 

نمودار شماره 4-9 ترویج هویت ملی…………………………………………………………………… 121

 

نمودار شماره 4-10 رابطه شهر های حومه توسعه فرهنگی…………………………………………. 122

 

نمودار شماره 4-11 رابطه کشور های همسایه با توسعه فرهنگی………………………………….. 123

 

نمودار شماره 4-12 مقوله های اجتماعی……………………………………………………………….. 124

 

نمودار شماره 4-13 ساختار فرهنگی …………………………………………………………………… 125

 

نمودار شماره 4-14 ساختار سیاسی – مدیریتی ……………………………………………………… 126

 

نمودار شماره 4-15 مدیریت شهری…………………………………………………………………….. 127

 

نمودار شماره 4-16 سازمانهای دولتی…………………………………………………………………… 128

 

نمودار شماره 4-17 فرهنگ سازی………………………………………………………………………. 129

 

نمودار شماره 4-18 آموزش شهروندی…………………………………………………………………. 130

 

نمودار شماره 4-19 مشارکت مردمی……………………………………………………………………. 131

 

نمودار شماره 4-20 مدارس……………………………………………………………………………….. 132

 

نمودار شماره 4-21 دانشگاه………………………………………………………………………………. 133

 

فهرست نمودارها

 

عنوان                                                                                                 صفحه

 

نمودار شماره 4-22 مساجد……………………………………………………………………………….. 134

 

نمودار شماره 4-23 نماز جمعه…………………………………………………………………………… 135

 

نمودار شماره 4-24 خدمات شهری……………………………………………………………………… 136

 

نمودار شماره 4-25 خدمات تفریحی…………………………………………………………………… 137

 

نمودار شماره 4-26 اقتصادی……………………………………………………………………………… 138

 

نمودار شماره 4-27 اماکن تاریخی………………………………………………………………………. 139

 

نمودار شماره 4-28 اماکن زیارتی……………………………………………………………………….. 140

 

نمودار شماره 5-1 عوامل موثر در نقش شورای اسلامی و توسعه فرهنگی……………………… 14

 

فهرست نقشه ها

 

عنوان                                                                                                 صفحه

 

 

2-5. علل وقوع و تشدید سیلاب… 11

 

2-5-1. عوامل ناشی از شرایط طبیعی.. 11

 

2-5-1-1عوامل اقلیمی.. 11

 

2-5-1-2  شرایط توپوگرافی.. 12

 

2-5-1-3  عوامل حوضه‎ای.. 12

 

2-5-1-4 زمین شناسی و خاک شناسی حوضه. 13

 

2-5-1-5  ویژگی های پوشش گیاهی حوضه. 14

 

2-6. عوامل ناشی از بهره برداری و دخالت انسان. 14

 

2-6-1. بهره برداری نادرست از منابع طبیعی.. 14

 

2-6-2. تجاوز به حریم رودخانه. 15

 

2-6-3. برداشت بی رویه شن و ماسه. 15

 

2-6-4. تخلیه آشغال، زباله و فاضلاب به رودخانه ها 15

 

2-6- 5. نامناسب بودن سازه ها 15

 

2-7. انواع سیل.. 16

 

2-7-1. سیل ناگهانی.. 16

 

2-7-2. سیل رودخانه ای.. 16

 

2-7-3. سیل ساحلی.. 17

 

2-7-4. دلیل انسانی.. 17

 

2-7-5. سیل ناگهانی شهر. 18

 

2-7-6. مشخصات سیل. 18

 

2-7-7. پیش بینی سیل های رودخانه ای.. 18

 

فصل سوم: داده‎ها و روش‎ها

 

3-1. داده ها 20

 

3-1-1. بررسی آمار و اطلاعات هواشناسی.. 20

 

3-1-2. بررسی آمار و اطلاعات هیدرولوژی.. 21

 

3-2. روش کار. 22

 

فصل چهارم: یافته های تحقیق

 

4-1. واحد های ژئومورفولوژی حوضه ذیلکی رود. 24

 

4-1-1. واحد کوهستانی.. 25

 

4-1-2. واحد فلات ها و پایکوههای پر شیب: 26

 

4-2. شیب حوضه. 29

 

4-3. زمین شناسی حوضه ذیلکی رود. 30

 

4-4. خاکهای حوضه ذیلکی رود. 33

 

4-4-1. گروه هیدرولوژیکی خاکها 34

 

4-5. پوشش گیاهی حوضه ذیلکی رود. 36

 

4-5-1. تیپ توسکا _ لرگستان. 37

 

4-5-2. تیپ ممرز. 37

 

4-5-3. تیپ راش _ ممرزستان. 37

 

4-5-4. تیپ راش خالص… 37

 

4-6. فیزیوگرافی حوضه آبریز ذیلکی رود. 40

 

 

4-6-1. خصوصیات فیزیکی حوضه ها 40

 

4-6-2. واحد ژئومورفیکی حوضه ای.. 41

 

4-6-3. خصوصیات هندسی یا ژئومتری حوضه. 42

 

4-6-3-1. واحد هیدرولوژیک… 42

 

4-6-3-2. مساحت حوضه. 42

 

4-6-3-3. محیط حوضه. 43

 

4-6-3-4. شبکه رودخانه ها 44

 

4-6-3-5 شکل حوضه آبخیز. 50

 

4-6-3-6 ارتفاع حوضه (پستی و بلندی) 53

 

4-6-3-7. شیب حوضه. 56

 

4-7. اقلیم. 62

 

4-7-1.  بررسی شبکه ایستگاههای هواشناسی و هیدرومتری: 62

 

4-7-2. بررسی داده های بارش… 63

 

4-7-3. انتخاب پایه زمانی مشترک یا دوره شاخص آماری.. 64

 

4-7-4. روشهای غیرنموداری (روش آزمون همگنی دادههای آماری”ران تست”) 64

 

4-7-5. انحراف معیار بارندگی حوضه. 65

 

4-7-6. ضریب تغییرات.. 65

 

4-7-7. بارندگی ماهیانه. 66

 

4-7-8. توزیع فصلی بارش و رژیم باراندگی.. 67

 

4-7-9. تغییرپذیری بارندگی حوضه. 68

 

4-7-10. ضریب تغییرات ماهانه بارش… 69

 

4-7-11. احتمال وقوع ودوره بازگشت باران در حوضه ذیلکی رود. 70

 

4-7-12. حداکثر بارندگی 24 ساعته حوضه. 71

 

4-7-13. حداکثر بارش محتمل. 72

 

4-7- 14. فرسایندگی باران در حوضه ذیلکی رود. 72

 

4-7-15. رژیم حرارتی حوضه. 73

 

4-7-16. روند تغییرات میانگین ماهانه دما 74

 

4-7-17. تغییرات روزانه و فصلی دما 75

 

4-7- 18. رژیم فصلی دما در حوضه. 75

 

4-7-19. تعداد روزهای یخبندان حوضه. 76

 

4-7-20. پتانسیل حرارتی (درجه _ روز) 77

 

4-7-21. رطوبت.. 78

 

4-7-22. تبخیر. 78

 

4-7-22-1. تبخیروتعرق پتانسیل به روش تورنت وایت (etiaW htnrohT) 79

 

4-7-22-2. تبخیر و تعرق واقعی.. 80

 

4-7-23. نوع اقلیم حوضه ذیلکی رود. 80

 

4-7-23-1. روش دمارتن اصلاح شده 81

 

4-7-23-2. سیستم طبقه بندی آمبرژه 82

 

3-8-24. نمودارهای اقلیمی.. 82

 

4-7-24-1. منحنی آمبروترمیک… 82

 

4-8. هیدرولوژی.. 83

 

4-8-1. بررسی آبدهی ماهانه حوضه ذیلکی رود. 83

 

4-8-2. بررسی آبدهی فصلی حوضه ذیلکی رود. 84

 

. تداوم جریان رودخانه ای.. 85

 

. حجم آب جاری شده 86

 

. ارتفاع آب جاری شده 87

 

4-8-6. برآورد دبی حداکثر سیلاب حوضه ذیلکی رود…………………………………………………………. 87

 

4-8- 7. توزیع گامبل (Cumble) 88

 

4-8-8. تعیین ضریب روانآب و نگهداشت حوضه. 90

 

4-8-9. بررسی پدیده سیل و اثرات آن در حوضه آبریز ذیلکی رود. 94

 

4-8-10. اثرات سیلاب در حوزه آبریزذیلکی رود. 94

 

4-8-11. اندازه گیری دبی سیل. 95

 

4-8-12. محاسبه و تحلیل دبی متوسط سیل. 96

 

4-8-13. بررسی رابطه دبی سیلاب با مساحت حوضه. 96

 

4-8-14. برآورد حداکثر دبی سیلاب در حوضه آبریز ذیلکی رود. 97

 

4-8-15. برآورد دبی میانگین سیلاب بر مبنای عوامل محیطی در حوضه آبریز ذیلکی رود. 98

 

4-8-16. بررسی پارامترهای موثر مستقل. 99

 

4-8-17. بررسی رابطه بین ارتفاع و پوشش گیاهی و سیل. 101

 

4-8-18. پوشش جنگل و جلوگیری از سیل در شمال ایران. 101

 

4-8-19. نحوه استفاده از اراضی و پوشش گیاهی منطقه. 101

 

4-8-20. عوامل زمین شناسی.. 102

 

4-8-21.  بر آورد دبی حداکثر دبی لحظه ای (دبی پیک) 102

 

فصل پنجم: نتیجه گیری

 

5-1. آزمون فرضیه ها 106

 

5-2. نتیجه گیری.. 107

 

5-3. پیشنهادها 113

 

منابع و ماخذ. 115

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                         صفحه

 

جدول 3-1 مشخصات ایستگاههای محدوده مورد مطالعه و اطراف آن. 21

 

جدول 3-2 مشخصات جغرافیایی ایستگاه هیدرومتری  اوستا قاسم محله در رودخانه ذیلکی.. 21

 

جدول 4-1 طبقات شیب و درصد مساحت مربوط به هر طبقه. 30

 

جدول 4-2 گروههای هیدرولوژیکی خاکها 34

 

جدول 4-3  مشخصات کلاس های مختلف در حوضه ذیلکی.. 36

 

جدول 4-4  مشخصات رتبه بندی آبراهه ها در حوضه آبریز ذیلکی رود. 47

 

جدول 4-5  مشخصات تعداد انشعابات آبراهه ها در حوضه آبریزذیلکی رود. 48

 

جدول 4-6  مشخصات ایستگاههای محدوده مورد مطالعه و اطراف آن. 63

 

جدول 4-7  برآورد متوسط بارش ماهانه و سالانه حوضه ذیلکی رود از سال (1386_1357) 66

 

جدول 4-8   توزیع فصلی بارش حوضه و درصد آن به کل سال. 67

 

جدول 4-9  تغییرات میانگین سالانه ایستگاههای اطراف حوضه. 68

 

جدول 4 -10 تغییرات ماهانه بارندگی (V. C) و انحراف معیار (D. S) حوضه ذیلکی رود. 69

 

جدول 4-11 احتمال وقوع بارندگی سالانه و دوره برگشت حوضه ذیلکی رود به روش  ویبول. 70

 

جدول 4-12 نتایج تحلیل بارندگی 24 ساعته واحتمال وقوع بارندگی درحوضه ذیلکی رود. 71

 

جدول 4-13 فرسایندگی باران در ماههای مختلف سال در حوضه ذیلکی رود به روش فورنیه. 73

 

جدول 4-14 داده های درجه حرارت حوضه ذیلکی رود. 73

 

جدول 4-15 روند تغییرات ماهیانه دما، انحراف معیاروضریب تغییرات حوضه ذیلکی رود. 74

 

جدول 4-16 رژیم فصلی و درصد حرارت حوضه آبریزذیلکی رود. 75

 

جدول 4-17 تعداد روزهای یخبندان بر حسب ماههای سال در حوضه ذیلکی رود. 77

 

جدول 4-18 محاسبه درجه _ روز و مقداررذوب برف در حوضه آبریز ذیلکی رود. 77

 

جدول 4-19 میانگین رطوبت نسبی حوضه ذیلکی رود. 78

 

جدول 4-20 مقادیر تبخیر و تعرق پتاسیل حوضه آبریز ذیلکی رود به روش تورنت وایت.. 79

 

جدول 4-21 میانگین تبخیر از طشت در ایستگاه درازلات.. 80

 

جدول 4-22 طبقه بندی اقلیمی و محدوده ضریب خشکی به روش دمارتن.. 81

 

جدول 4-23 جریان ماهانه و متوسط سالانه حوضه آبریز ذیلکی رود ایستگاه شیرآباد در دوره 30 ساله. 84

 

جدول 4-24 میانگین فصلی دبی ایستگاه شیرآباد. 85

 

جدول 4-25 برآورد حجم جریان ماهانه و متوسط سالانه حوضه آبریز ذیلکی رود در ایستگاه شیرآباد در دوره 30 ساله  86

 

جدول 4-26 برآوردارتفاع متوسط روانآب ماهانه و سالانه حوض ذیلکی ایستگاه شیرآباد به میلیمتر. 87

 

جدول 4-27 دوره برگشت های سالانه از دبی های حداکثر لحظه ای سالیانه. 88

 

جدول 4-28 برآورددبی حداکثرلحظه ای به روش گامبل دردوره برگشت 2تا100ساله ایستگاه ذیلکی رود. 89

 

جدول 4-29 برآورد ضریب روانآب ماهانه و سالانه حوضه ذیلکی رود. 91

 

جدول 4-30 برآورد ضریب نگهداشت ماهانه و سالانه حوضه ذیلکی رود. 92

 

جدول4-31 آبدهی ایستگاه شهر بیجار با دوره برگشتهای مختلف و توزیعهای مختلف آماری (مترمکعب بر ثانیه) 96

 

جدول 4-32 روابط رگرسیون آبدهی با مساحت برای ماههای مختلف سال و متوسط آبدهی سالیانه. 97

 

جدول 4-33  نتایج تحلیل فراوانی سیلاب در ایستگاه شهر بیجار ذیلکی رود برحسب مترمکعب بر ثانیه. 98

 

جدول 4-34 دبی پیک ایستگاه سیاه جعفر لیسار در دوره اماری مشترك (1374-1388) 103

 

جدول 4-35 حداکثر دبی آبدهی اوج حوضه آبریزذیلکی رود با دوره بازگشت های مختلف به متر مکعب بر ثانیه (سال آبی 1374-1388) 104

 

جدول 4-36  دبی ویژه سیل به روش هورتون  (متر مکعب در ثانیه در کیلو متر مربع) 104

 

جدول 4-37  مقادیر دبی حداکثر سیلاب حوزه با استفاده از روش دیکن (مترمکعب بر ثانیه) 104

 

جدول4-38 مقادیر دبی پیک سیلاب حوزه ذیلکی به روش فولر با دورههای بازگشت مختلف… 104

 

جدول 4-39 مقادیر دبی ویژه حوزه ذیلکی رود (متر مكعب بر ثانیه بر كیلومتر مربع) 104

 

جدول 5-1  گروههای هیدرولوژیکی خاکها 111

 

 

 

 

 

فهرست نمودارها

 

عنوان                                                                                                         صفحه

 

نمودار 1-1 دلیل طبیعی سیل. 17

 

نمودار 4-1 روند کاهش و افزایش متوسط باراندگی ماهانه حوضه ذیلکی رود. 67

 

نمودار 4-2 توزیع درصد بارش فصلی در حوضه آبریز ذیلکی رود. 68

 

نمودار 4-3 رژیم حرارتی حوضه ذیلکی رود. 74

 

نمودار 4-4 رژیم فصلی و متوسط دما حوضه آبریز ذیلکی رود. 76

 

نمودار 4-5 نمودار آمبروترمیک حوضه ذیلکی رود. 83

 

نمودار 4-6 توزیع ماهانه دبی در ایستگاه شیرآباد. 84

 

نمودار 4-7 توزیع فصلی جریان آب به درصد ایستگاه شیرآباد. 85

 

 

 

 

 

فهرست اشکال

 

عنوان                                                                                                         صفحه

 

شکل 4-1  تعیین تعداد دنباله های مجاز به روش آزمون ران تست حوضه ذیلکی رود. 64

 

 

 

 

 

فهرست نقشه ها

 

عنوان                                                                                                         صفحه

 

نقشه 4-1 توپوگرافی حوضه ی ذیلکی.. 28

 

نقشه 4-2 زمین شناسی  حوضه ذیلکی.. 32

 

نقشه 4-3 خاک حوضه ی ذیلکی.. 35

 

نقشه 4-4  کاربری اراضی و پوشش گیاهی حوضه ذیلکی.. 39

 

نقشه 4-5 شبکه آبهای حوضه آبریز ذیلکی رود. 45

 

نقشه 4-6 رتبه بندی حوضه ذیلکی.. 49

 

نقشه 4-7  نقشه هیپسومتری.. 55

 

 

 

چکیده

 

سیل یکی از مخرب ترین بلایای طبیعی است که معمولاً با خسارت های جانی و مالی فراوانی همراه است. سیل همه ساله در گوشه و کنار کشور خسارات زیادی را به منابع اقتصادی وارد می آورد. وقوع  سیل و خسارات ناشی از آن در ایران طی سال های اخیر روند افزایشی داشته است؛ حال آن که به آن توجه زیادی نشده است. هر ساله بخشی از بنا ها و تاسیساتی که در پایین دست رودخانه های کشور قرار دارند به دلیل وقوع طغیان های فصلی و آزاد سازی جریان های بزرگ تر از ظرفیت سالم رودخانه ها متحمل خسارات فراوانی می شوند. وقوع سیل در یک حوضه آبریز تابع متغیرهای زیادی است این متغیرها هر ساله از شرایط و مقدار ثابتی برخوردار نیستند. در این تحقیق سعی شده تا تاثیر ویژگی های ژئومرفولوژیک به خصوص شیب و پوشش گیاهی در سیل خیزی از طریق مقایسه میزان تاثیرگذاری متغیرهای مؤثر در حوضه مورد بررسی و مقایسه قرار گیرد. روش تحقیق بر پایه روش تحلیلی استوار بوده است و تکنیک کار، کمیت پذیری هر یک از متغیرهای مؤثر در سیل خیزی (پوشش گیاهی، شیب، و…) بوده است. با بررسی شرایط طبیعی ملاحظه می شود که زمینه های طبیعی بسیار مساعدی برای وقوع سیل وجود دارد. با این وجود در حوضه ذیلکی رود به دلیل شیب زیاد و نیز غلبه سا یر متغیر های مورد بررسی، نیروی برشی آب زیادتر شده و در نتیجه قدرت فرسایشی جریان افزایش می یابد و از اینرو سیل خیزی در این حوضه زیاد می باشد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که حوضه ذیلکی رود از نظر ویژگی های مرفومتریک به شکل دایره نزدیک ترمی باشد و بدیهی است این حوضه از قابلیت سیل خیزی نیز برخوردار است.

 

با توجه به خصوصیات فیزیکی حوضه مثل مساحت، شیب زیاد، نفوذ پذیری کم، پایین بودن زمان تمرکز، به همراه عوامل موثر دیگر نظیر قطع بی رویه جنگل ها، تخریب اراضی مرتعی بر اثر چرای مفرط و… بویژه در سالهای اخیر باعث شده تا ارتفاع رواناب حوضه درحد بالای قرار گیرد و هر از چند سال سیلابهای مخرب باعث بوجود آوردن مشکلاتی برای حوضه آبخیز ذیلکی رود گردد. با استفاده از روش‎های برآورد سیلاب، دبی سیلاب با دوره بازگشت‎های بیش از10 سال حجم سیلاب زیادتری تولید می کند.

 

 

 

واژگان کلیدی: حوضه آبخیز، سیل، حوضه ذیلکی رود، عوامل محیطی، پوشش گیاهی، شیب

 

 

 

 

 

 

 

1-12-1- توسعه…………………………………………………………………………………………………. 9

 

1-12-2- ژئوپلیتیک…………………………………………………………………………………………….. 9

 

1-12-3- منافع ملی…………………………………………………………………………………………….. 9

 

1-12-4- روابط بین الملل……………………………………………………………………………………. 9

 

1-12-5- همگرایی …………………………………………………………………………………………….. 9

 

1-12-6- ارمنستان …………………………………………………………………………………………….. 10

 

1-12-7- جمهوری اسلامی ایران …………………………………………………………………………… 10

 

1-12-8- قفقاز………………………………………………………………………………………………….. 10

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                       صفحه

 

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق

 

2-1- مفهوم ژئوپلیتیک…………………………………………………………………………………………. 13

 

2-1-1- تعریف و ویژگی ها…………………………………………………………………………………. 13

 

2-1-2- عوامل تاثیر گزار بر ژئوپلیتیک…………………………………………………………………….. 13

 

2-1-2-1- عوامل ثابت………………………………………………………………………………………… 14

 

2-1-2-2- عوامل متغیر………………………………………………………………………………………… 16

 

2-2- موقعیت ژئوپلیتیک کشورها……………………………………………………………………………. 17

 

2-2-1- موقعیت محصور در خشکی……………………………………………………………………….. 18

 

2-2-2- موقعیت دسترسی به دریاها و اقیانوس ها………………………………………………………. 18

 

2-3- موقعیت ژئوپلیتیک شوروی (سابق…………………………………………………………………… 19

 

2-3-1- جمهوری های حوزه بالتیک……………………………………………………………………….. 20

 

2-3-2- جمهوری های قفقاز…………………………………………………………………………………. 20

 

2-3-3- جمهوری های آسیای مرکزی……………………………………………………………………… 25

 

2-4- موقعیت جمهوری های قفقاز پس از فروپاشی شوروی (سابق………………………………… 25

 

2-4-1- استقلال جمهوری های قفقاز………………………………………………………………………. 27

 

2-4-2- تحلیل نقش ایران در جمهوری های قفقاز……………………………………………………… 28

 

2-4-3- تحلیل نقش ترکیه در جمهوری های قفقاز……………………………………………………… 30

 

2-4-4- تحلیل نقش روسیه در جمهوری های قفقاز……………………………………………………. 32

 

2-5- تحلیل بحران های مختلف در قفقاز…………………………………………………………………. 33

 

2-6- تحلیل چشم انداز ژئوپلیتیک جمهوری های قفقاز……………………………………………….. 35

 

 

 

فصل سوم : تحلیل ژئوپلیتیک جمهوری ارمنستان

 

3-1- تاریخ جغرافیای ارمنستان………………………………………………………………………………. 37

 

3-1-1- دین و فرهنگ………………………………………………………………………………………… 39

 

3-1-2- موقعیت ژئوپلیتیک ارمنستان……………………………………………………………………….. 41

 

3-1-2-1- موقعیت ارمنستان قبل از شوروی (سابق…………………………………………………….. 42

 

فهرست مطالب

 

 

عنوان                                                                                                       صفحه

 

3-1-2-2- موقعیت ارمنستان در زمان شوروی (سابق…………………………………………………… 44

 

3-1-2-2- 1- مناقشه قره باغ………………………………………………………………………………… 44

 

3-1-2-3- موقعیت ارمنستان پس از فروپاشی شوروی (سابق………………………………………… 46

 

3-1-2-3- 1- موقعیت جغرافیایی ارمنستان………………………………………………………………. 49

 

3-1-2-3- 2- موقعیت نسبی ارمنستان…………………………………………………………………….. 49

 

………………………………………………………………………………………………………………………. 3-1-2-3-3- وسعت و شکل………………………………………………………………………………………………………………… 50

 

3-1-2-3-4- توپوگرافی و مرزهای سیاسی………………………………………………………………. 51

 

3-1-2-3-5- اقوام و جمعیت……………………………………………………………………………….. 52

 

3-1-2-3-6- فرصتها و تهدیدهای ژئوپلیتیک……………………………………………………………. 53

 

3-3- تحلیل چشم انداز ژئوپلیتیک ارمنستان………………………………………………………………. 57

 

 

 

فصل چهارم: یافته های تحقیق

 

4-1-نقش ارمنستان در پیوند ایران با قفقاز………………………………………………………………… 60

 

4-1-1- پیوند ایران با گرجستان……………………………………………………………………………… 61

 

4-1-2- پیوند ایران با بالکان………………………………………………………………………………….. 64

 

4-1-3- پیوند ایران با روسیه…………………………………………………………………………………. 68

 

4-2- نقش ارمنستان در عدم یکپارچگی پان ترکیسم……………………………………………………. 70

 

4-2-1- عدم یکپارچگی اقتصادیارمنستان………………………………………………………………….. 72

 

4-2-2- عدم یکپارچگی سیاسی و نظامی ارمنستان……………………………………………………… 73

 

4-2-3- عدم یکپارچگی فرهنگی اجتماعی ارمنستان……………………………………………………. 75

 

4-3- جایگاه ایران در استراتژی جمهوری ارمنستان……………………………………………………… 76

 

4-3-1-حجم مبادلات تجاری ایران و ارمنستان………………………………………………………….. 80

 

4-3-2-جایگاه ژئواکونومیک یارمنستان…………………………………………………………………….. 83

 

4-3-3- جایگاه ژئوکالچر ارمنستان………………………………………………………………………….. 84

 

4-3-4-جایگاه امنیتی ارمنستان……………………………………………………………………………….. 85

 

4-3-5-جایگاه زیست محیطی……………………………………………………………………………….. 87

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                       صفحه

 

4-4- چشم اندازروابط ژئوپلیتیک ایران و ارمنستان در منطقه و قفقاز……………………………….. 89

 

 

 

فصل پنجم: ارزیابی فرضیه ها ونتیجه گیری

 

5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………….. 96

 

5-2- بررسی سئوالات تحقیق و پاسخ به فرضیات………………………………………………………. 97

 

5-3- پیشنهادات تحقیق……………………………………………………………………………………….. 101

 

5-3-1- پیشنهادت مبتنی بر یافته های پژوهش…………………………………………………………… 101

 

5-3-2-1- تلاش برای ارتقاء هر بیشتر روابط سیاسی بین دو کشور………………………………… 101

 

5-3-2-2- توسعه روابط تجاری بین دو کشور…………………………………………………………… 101

 

5-3-2-3- همکاری در بخشهای نظامی فنی و علمی…………………………………………………… 101

 

5-3-2-4- فعالتر نمودن رایزنهای فرهنگی و بازرگانی در جمهوری ارمنستان…………………….. 102

 

5-3-2-5- حمایت مالی و اعتباری دولت ایران در زمینه خدمات فنی و مهندسی از شرکتهای داخلی جهت حضور قوی در بازار کشورهای منطقه و………………………………………………………………………………………… 102

 

5-3-2-6- پیشنهاد به سایر محققین………………………………………………………………………… 102

 

فهرست منابع و ماخذ………………………………………………………………………………………….. 104

 

 

 

چکیده:

 

پایان نامه حاضربه مطالعه نقش جمهوری ارمنستان درتوسعه ژئوپلیتیکی جمهوری اسلامی ایران در حوزه قفقاز پرداخته و در این مسیر ضمن بررسی رویکردهای مختلف در زمینه روابط بین الملل و قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای به مطالعه ویژگی های ، ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی منطقه وروابط سیاسی، تجاری، امنیتی، فرهنگی و …فی مابین جمهوری اسلامی ایران وجمهوری ارمنستان و سایر کشورهای حوزه قفقاز می پردازد.تحولات ساختار نظام بین‌الملل درسال 1991 و تغییر نظام دو قطبی، معادلات جهانی را به خصوص دربرخی مناطق اصلی جهان به گونه‌ای بنیادین تغییر داد.بیشترین این تأثیر در منطقه اورآسیا که زمانی قلمروی شوروی محسوبمی گردید، رخ داد.ظهور واحدهای مستقل، گذشته از تغییر نقشه جغرافیایی جهان، محاسبات ژئوپولیتیکی و ژئواستراتژیکی جدیدی برای منطقه از جمله حوزه قفقاز جنوبی به دنبال داشت.قفقاز، منطقه اتصال اروپا وآسیا و محل تلاقی تمدن‌های بزرگ، یکی از مناطق مهم ژئوپولیتیکی وژئواکونومیکی جهان به شمارمی‌رود. روسیه با نگاه امنیتی درصدد تثبیت موقعیت سیاسی،‌اقتصادی و نظامی گذشته خود در قفقاز است و ایالات متحده نیز با سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی و راهبری ژئوپولیتیک انرژی به دنبال توسعه نفوذ و منافع خود می باشد. همچنین قفقاز عرصة فعالیت بازیگرانی چون ترکیه، اسرائیل و اتحادیه اروپا است که با اهداف اقتصادی و سیاسی وارد این منطقه شده‌اند. در این میان، عوامل درون منطقه‌ای از جمله معادلات انرژی، بحران‌ها و مناقشات قومی، تحولات سیاسی و اجتماعی کشورهای این حوزه و بی‌ثباتی اقتصادی درگذار به اقتصاد آزاد نیز زمینه‌های مساعدی برای رقابت‌های شدید منطقه‌ای و جهانی فراهم آورده است. جمهوری ارمنستان یکی ازکشورهای حوضه قفقاز جنوبی و دارای مرز مشترک با ایران است.این کشورعلیرغم عدمدسترسی به آبهای آزاد و محاصره اقتصادی توسط دو کشور همجوار (جمهوری آذربایجان و ترکیه)، دارای موقعیت ژئوپلیتیک خاصی درمنطقه بوده و روابط دوستانه ای نیز با جمهوری اسلامی ایران دارد. دراین پایان نامه با هدف تبیین نقش ارمنستان درتوسعه ژئوپلیتیک ایران در منطقه و تحلیل عوامل واگرا و همگرا درروابط دو کشور از طریق بررسی اطلاعات گردآوری شده اینگونه استدلال شده استکه توسعه فعالیت های دیپلماتیک ، تجاری ، امنیتی و… فی ما بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ارمنستان ، سبب ایجاد ثبات ، امنیت و توسعه ژئوپلیتیکی ایران در منطقه گردیده واز سوی دیگر به استناد چنین استدلالی، توسعه روابط بین دو کشور سبب کاهش دخالت و ایجاد تنش توسط قدرت های منطقه ای نظیر ترکیه (در اجرای اهداف بلند پروازانه خود (پان ترکیسم))،خواهد گردید.

 

کلید واژه: ژئوپلیتیک، قفقاز،جمهوری اسلامی ایران،ارمنستان ، پان ترکیسم.

 

 

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                       صفحه

 

جدول 2-1-مشخصات سیاسی کشور های حوزه آسیای مرکزی……………………………………… 26

 

جدول 4-1- فهرست اسامی استان ها و مناطق خود مختار گرجستان……………………………….. 62

 

جدول 4-2- مبادلات بازرگانی ایران و ارمنستان…………………………………………………………. 80

 

جدول 4-3- آمارصادراتسال 1392 کشور ارمنستان به جمهوری اسلامی ایران…………………….. 81

 

جدول 4-4- آمار صادرات سال 1392 جمهوری اسلامی ایران به کشور ارمنستان………………… 81

 

جدول 4-5- مهمترین اقلام وارداتی ارمنستان از جهان…………………………………………………. 81

 

جدول 4-6- مهمترین اقلام صادراتی ایران به ارمنستان…………………………………………………. 82

 

جدول 4-7- مهمترین اقلام وارداتی ایران از ارمنستان………………………………………………….. 82

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست نقشه ها

 

عنوان                                                                                                       صفحه

 

نقشه 2-1- تصویر مرز ایران – روسیه تزاری در قفقاز پیش از پیمان نامه گلستان وترکمانچای.. 34

 

نقشه 3-1- موقعیت ارمنستان…………………………………………………………………………………. 38

 

نقشه 3-2- موقعیت جغرافیایی قره باغ…………………………………………………………………….. 46

 

 

1-7 کاربرد نتایج تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………….14

 

1-8  مشکلات…………………………………………………………………………………………………………………………………………..14

 

فصل دوم – مبانی نظری تحقیق

 

2-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………….18

 

2-2 تعاریف……………………………………………………………………………………………………………………………………………..18

 

2-2-1 خطر……………………………………………………………………………………………………………………………………………18

 

2-2-2 مخاطرات طبیعی……………………………………………………………………………………………………………………….19

 

2-2-3بحران………………………………………………………………………………………………………………………………………….19

 

2-2-4مدیریت بحران……………………………………………………………………………………………………………………………20

 

2-2-5واکنش بحران…………………………………………………………………………………………………………………………….20

 

2-2-6پایگاه‌های پشتیبانی مدیریت بحران…………………………………………………………………………………………20

 

2-2-6-1پایگاه‌های ویژه………………………………………………………………………………………………………………….20

 

2-2-6-2 پایگاه های چندمنظوره……………………………………………………………………………………………………20

 

2-2-7مکان یابی………………………………………………………………………………………………………………………………21

 

2-2-8 تقسیم بندی کلی بحران ها………………………………………………………………………………………………..21

 

2-2-9 ارزیابی بحران………………………………………………………………………………………………………………………23

 

2-2-10 جنبه های اجتماعی و مشارکت در ریسک………………………………………………………………………24

 

2-2-11 هدف از ایجاد پایگاه های پشتیبانی مدیریت بحران……………………………………………………….26

 

2-2-12 كاركرد های پایگاه پشتیبانی مدیریت بحران………………………………………………………………….27

 

2-2-13 مدیریت و کارکنان پایگاه های چند منظوره………………………………………………………………….27

 

2-2-14 سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)…………………………………………………………………………………28

 

2-3 پویش تاریخی مکان یابی………………………………………………………………………………………………………29

 

2-4 نظریه های مکان یابی……………………………………………………………………………………………………………29

 

2-4-1 نظریه ی وان تونن……………………………………………………………………………………………………………30

 

2-4-2 نظریه مکان یابی بر مبنای مسائل زیست محیطی………………………………………………………….30

 

2-4-3 تئوری آکتور…………………………………………………………………………………………………………………….30

 

2-5 کاربرد مدل در جغرافیا………………………………………………………………………………………………………..31

 

2-6 مدل های مکان یابی……………………………………………………………………………………………………………32

 

2-6-1 مدل منطق بولین……………………………………………………………………………………………………………33

 

2-6-2 مدل همپوشانی شاخص ها…………………………………………………………………………………………….33

 

2-6-3 مدل منطق فازی……………………………………………………………………………………………………………34

 

2-6-4 مدل احتمالی بیزین………………………………………………………………………………………………………34

 

2-6-5 مدل های وزن دهی به معیارها…………………………………………………………………………………….35

 

2-6-6 مدل سطح جاذبه………………………………………………………………………………………………………….35

 

2-6-7 مدل های روی هم گذاری و ترکیب لایه های اطلاعاتی با هم دیگر……………………………..36

 

2-6-8 مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) …………………………………………………………………….38

 

2-6-9 مدل مکانیابی تخصیص…………………………………………………………………………………………………….38

 

2-7 شاخص های مکان یابی………………………………………………………………………………………………………..39

 

2-7-1 ماتریس سازگاری…………………………………………………………………………………………………………….39

 

2-7-2 ماتریس ظرفیت……………………………………………………………………………………………………………….40

 

 

2-7-3 ماتریس مطلوبیت…………………………………………………………………………………………………………….40

 

2-7-4 ماتریس وابستگی…………………………………………………………………………………………………………….40

 

2-8 توابع GIS…………………………………………………………………………………………………………………………….41

 

2-8-1 توابع پیوستگی………………………………………………………………………………………………………………..41

 

2-8-2 عملیات همسایگی…………………………………………………………………………………………………………..42

 

2-8-3 پلیگون های تیسن………………………………………………………………………………………………………….42

 

2-9 کاربرد GIS در مدیریت بحران……………………………………………………………………………………………43

 

2-10 مکان گزینی به روش GIS ……………………………………………………………………………………………..43

 

2-11 جمع بندی……………………………………………………………………………………………………………………….44

 

 

 

فصل سوم : روش شناسی و ویژگی‌های جغرافیایی

 

3-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………..46

 

3-2  سؤالات پژوهشی ……………………………………………………………………………………………………………..47

 

3-3  متغیر‌های استفاده شده……………………………………………………………………………………………………47

 

3-4 روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………..48

 

3-4-1  اصول فرآیند تحلیل سلسله مراتبی…………………………………………………………………………..49

 

3-4-2  مزایای فرآیند تحلیل سلسله مراتبی………………………………………………………………………..49

 

3-4-3  مراحل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی…………………………………………………………………………….51

 

3-4-3-1  برپایی یک ساختار و قالب درختی و رده‌ای…………………………………………………………….51

 

3-4-3-2  تبیین ضریب اهمیت معیارها و زیر معیارها از طریق مقایسه زوجی…………………….51

 

3-4-3-3  عملیات وزن دهی معیارها………………………………………………………………………………………..52

 

3-4-3-4  برقراری سازگاری در قضاوت ها………………………………………………………………………………..54

 

3-5  نرم افزار Expert choice……………………………………………………………………………………………….54

 

3-6  معرفی قلمرو پژوهش………………………………………………………………………………………………………….55

 

3-6-1  ویژگی‌های جغرافیای طبیعی…………………………………………………………………………………………55

 

3-6-1- 1  وضعیت آب و هوای شهر سمیرم……………………………………………………………………………..55

 

3-6-1- 2  منابع آب و نحوةتأمین آن برای شهر……………………………………………………………………….56

 

3-6-1-2- 1  آبهای زیر زمینی…………………………………………………………………………………………………..56

 

3-6-1-2- 2  آبهای سطحی……………………………………………………………………………………………………….57

 

3-6-1- 3  توپوگرافی و ژئومورفولوژی شهرستان……………………………………………………………………….57

 

3-6-1-3- 1 زمین شناسی وضعیت لرزه خیزی در شهرستا……………………………………………………..58

 

3-6-1-3-2 مهمترین گسل‌های شهرستان سمیرم…………………………………………………………………..60

 

3-6-1-3-3  زمین‌لرزه‌های ثبت شده ………………………………………………………………………………………61

 

3-6-1-4 پوشش گیاهی منطقه…………………………………………………………………………………………………62

 

3-6-2 حدود و وسعت شهر سمیرم…………………………………………………………………………………………….62

 

3-6-3  ویژگی های جغرافیای انسانی…………………………………………………………………………………………63

 

3-6- 3-1  جغرافیای تاریخی………………………………………………………………………………………………………63

 

3-6-3-1-1 پیشینة تاریخی……………………………………………………………………………………………………….63

 

3-6-3-1- 2  وجه تسمیه…………………………………………………………………………………………………………..64

 

3-6-3- 2  ترکیب قومی و زبان مردم سمیرم…………………………. ………………………………………………..65

 

3-6-3- 3  تحولات جمعیتی شهرستان………………………………………………………………………………………65

 

3-6-3-3-1 ترکیب جنسی جمعیت……………………………………………………………………………………………66

 

3-6-3-3-2 توزیع جمعیت شاغل در شهر سمیرم سال 1390……………………………………………….67

 

3-6-3-4  بخش های عمدة اقتصادی شهرستان…………………………………………………………………………67

 

3-6-3-4-1 کشاورزی………………………………………………………………………………………………………………….67

 

3-6-3-4-2  خدمات……………………………………………………………………………………………………………………68

 

3-6-3-4-3  صنعت……………………………………………………………………………………………………………………..69

 

3-6-3-4-4  معادن………………………………………………………………………………………………………………………69

 

3-7 جمع بندی……………………………………………………………………………………………………………………………..69

 

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل اطلاعات جهت مکان یابی پایگاه های پشتیبانی مدیریت بحران

 

4-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………72

 

4-2 معرفی پایگاه های پشتیبانی مدیریت بحران………………………………………………………………………….72

 

4-3 شناسایی معیارهای مؤثر در مکان یابی پایگاه های پشتیبانی مدیریت بحران…………………….73

 

4-3-1 معیار سازگاری…………………………………………………………………………………………………………………….75

 

4-3-1-1 کاربری مسکونی……………………………………………………………………………………………………………..76

 

4-3-1-2 بیمارستان……………………………………………………………………………………………………………………….78

 

4-3-1-3 فضای سبز………………………………………………………………………………………………………………………80

 

4-3-1-4 کاربری فرهنگی……………………………………………………………………………………………………………..81

 

4-3-1-5 کاربری ورزشی……………………………………………………………………………………………………………….82

 

4-3-1-6 آتش نشانی……………………………………………………………………………………………………………………..82

 

4-3-1-7 آموزشی…………………………………………………………………………………………………………………………..84

 

4-3-2 معرفی زیرمعیارهای ناسازگار………………………………………………………………………………………………85

 

4-3-2-1 جایگاه توزیع بنزین و گاز……………………………………………………………………………………………….85

 

4-3-3 معیار دسترسی………………………………………………………………………………………………………………………..85

 

4-3-4 تراکم جمعیت…………………………………………………………………………………………………………………………87

 

4-3-5 مساحت کاربری……………………………………………………………………………………………………………………..88

 

4-3-6 گسل………………………………………………………………………………………………………………………………………88

 

4-4 معرفی سایر پایگاه‌های پشتیبانی مدیریت بحران……………………………………………………………………..90

 

4-4-1 هلال احمر……………………………………………………………………………………………………………………………..90

 

4-4-2 داروخانه…………………………………………………………………………………………………………………………………92

 

4-4-3 مرکز پلیس……………………………………………………………………………………………………………………………92

 

4-5 آماد ه سازی لایه‌های اطلاعاتی………………………………………………………………………………………………..93

 

4-6 وزن دهی به معیارها و زیر معیارها در مدل AHP…………………………………………………………………94

 

4-7  تشکیل ماتریس مقایسات زوجی معیارهای مکان یابی پایگاه های پشتیبانی مدیریت بحران

 

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….95

 

4-8 تلفیق AHP با سیستم اطلاعات جغرافیایی( GIS) …………………………………………………………….100

 

4-9 جمع بندی……………………………………………………………………………………………………………………………..101

 

فصل پنجم : پاسخ به سؤالات پژوهشی، نتیجه گیری و ارائه ی پیشنهادات

 

5-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………..104

 

5-2 پاسخ به سؤالات پژوهشی………………………………………………………………………………………………………104

 

5-3 نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………..106

 

5-4 پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………………………..111

 

ضمائم…………………………………………………………………………………………………………………………………………….113

 

منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………………………………………………………….119

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

           عنوان                                                                                                               صفحه                                                                                                                                    

 

جدول 3-1 معیارها و ضوابط مکان یابی مراکز امداد رسانی…………………………………………………………………48

 

جدول 3-2  طیف درجه بندی در فرایند تحلیل سلسله مراتبی…………………………………………………………..52

 

جدول 3-3 محاسبه وزن ها در روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی……………………………………………………..53

 

جدول 3-4 شاخص تصادفی بودن (R.I) ……………………………………………………………………………………………..54

 

جدول 3-5 نسبت جنسی در شهر سمیرم (1385 – 1335) …………………………………………………………..66

 

جدول 3-6 توزیع جمعیت شاغل در بخش‌های مختلف اقتصادی در شهر سمیرم سال 1390……….67

 

جدول 4-1 شعاع دسترسی به تجهیزات مدیریت بحران……………………………………………………………………….73

 

جدول 4-2 معیارها و ضوابط مکان یابی مراکز امداد رسانی…………………………………………………………………..74

 

جدول 4-3 ماتریس مقایسات زوجی معیارهای مکان یابی پایگاه های مدیریت بحران………………………95

 

جدول 4-4 ماتریس مقایسات زوجی زیر معیارهای معیار کاربری سازگار……………………………………………97

 

جدول 4-5 ماتریس مقایسات زوجی زیر معیارهای معیار کاربری ناسازگار…………………………………………98

 

جدول 4-6 ماتریس مقایسات زوجی زیر معیارهای معیار دسترسی ………………………………………………….98

 

 

 

فهرست نقشه ها

 

عنوان                                                                                                              صفحه

 

نقشه 4-1 پراکندگی کاربری مسکونی در شهر سمیرم…………………………………………………………………64

 

نقشه 4-2 پایگاه‌های پشتیبانی مدیریت بحران شهر سمیرم……………………………………………………….66

 

نقشه 4-3 طبقه بندی خیابان ها در شهر سمیرم…………………………………………………………………………77

 

نقشه 4-4 طبقه بندی انواع تراکم ها در شهر سمیرم…………………………………………………………………..79

 

نقشه 4-5 مکان های پیشنهادی برای پایگاه های پشتیبانی مدیریت بحران شهر سمیرم……….92

 

 

 

 

 

 

 

فهرست نمودارها

 

عنوان                                                                                                                                 صفحه

 

نمودار 4-1 نمودار سلسله مراتبی پارامترهای قابل بررسی جهت مکان یابی پایگاه های پشتیبانی مدیریت بحران………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………75

 

نمودار 4-2 وزن نسبی معیارهای مکان یابی پایگاه هایپشتیبانی مدیریت بحران…………………………………96

 

نمودار 4-3 وزن نسبی زیر معیارهای معیار کاربری های سازگار……………………………………………………………97

 

نمودار 4-4 وزن نسبی زیر معیارهای معیار کاربری های ناسازگار…………………………………………………………98

 

نمودار 4-5 وزن نسبی زیر معیارهای معیار دسترسی …………………………………………………………………………..99

 

نمودار 4-6 وزن نهایی عناصر مکان یابی پایگاه های پشتیبانی مدیریت بحران………………………………….99

 

 

 

مقدمه

 

بلایای طبیعی همواره به عنوان پدیده ای طبیعی در طول حیات كره زمین وجود داشته و خواهند داشت. وقوع بلایای طبیعی نظیر سیل، زلزله، طوفان و غیره در اغلب موارد اثرات مخربی بر سکونتگاه‌های انسانی و تلفات سنگینی بر ساكنان آن‌ها گذاشته‌اند. ساختمان‌ها و زیرساخت‌های این گونه مناطق را نابود ساخته و پیامدهای ناگوار اقتصادی و اجتماعی بر شهرها و كشورها تحمیل كرده است. با وجود پیشرفت­های علمی فراوان، هنوز بشر قادر به جلوگیری و مقاومت در برابر این رخدادهای طبیعی نیست (قنواتی و همکاران، 1388: 16).  مدیریت بلایای طبیعی و توسعه پایدار، امروزه به عنوان موضوعی یکپارچه در نظر گرفته می­شود. با توجه به محدود بودن منابع، توسعه واقعی بدون یکپارچگی با برنامه های کاهش بلایای طبیعی امکان پذیر نخواهد بود(هادیزاده، 1386: 29). زلزله بعنوان یك پدیده طبیعی به خودی خود نتایج نامطلوبی در پی ندارد. آنچه از این پدیده یك فاجعه می‌سازد، عدم پیشگیری از تأثیر و عدم آمادگی جهت مقابله با عواقب آن است. بنابراین، یكی از ضروری‌ترین اقدامات به كارگیری “اصول مدیریت بحران” است(شادی طلب،124:1371). اقدامات مدیریت بحران را می‌توان در سه بخش  1- پیشگیری 2- واکنش 3- بازسازی خلاصه کرد(درابک، 1383: 190) از همین رو عنوان مهم‌ترین بحث در استراتژی کاهش اثرات زلزله است(مك نامارا،689:1387). پایگاه های پشتیبانی مدیریت بحران به ویژه در شرایط بحرانی نقش بسیار مهمی را در سازماندهی و مدیریت بحران بر عهده دارند، لذا لازم است که با بررسی دقیق و مطالعه ای جامع، مکانی مناسب برای احداث این نوع از کاربری ها در سطح شهر سمیرم انتخاب گردد تا در جهت ارتقاء کارآمدی و بهره برداری از آن مؤثر واقع شود. در پهنه بندی خطر زمین لرزه در ایران، شهر سمیرم یکی از شهرهای ایران است که در جایگاه پهنه بندی با خطر نسبی بالایی قرار دارد. گسل شمال غربی – جنوب شرقی سمیرم در مجاورت بلافصل شهر قرار گرفته و در مناطقی نیز، شهر در امتداد این گسل بنا شده است(طرح جامع شهر سمیرم، 1379: 20).

 

 

1-7 تقویت كننده ها -بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 18

 

1-7-1 الیاف شیشه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 20 

 

  1-7-2 انواع مختلف الیاف شیشه———  21 

 

1-7-3 ترکیب مواد لازم برای تهیه  الیاف شیشه—————-  21

 

1-7-4 فرآیند ساخت الیاف شیشه———- 22

 

1-7-5 پارچه های ساخته شده از الیاف شیشه– 24

 

1-7-6 مزایای چندسازه های بسپاری تقویت شده با الیاف شیشهبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—————24

 

1-7-7 معضلات چند سازه های الیاف شیشه— 25

 

1-7-8 روش های مختلف شكل دهی چندسازه ها————— 25

 

1-8 پالونیا-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———  27

 

1-8-1 چوب پالونیا-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد–   27

 

سابق تحقیق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——— 30

 

مواد و روش ها

 

3-1 عوامل مورد بررسی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 40

 

3-2 طرح آماری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—–  41

 

3-1 تهیه مواد اولیه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—  41

 

3-1-1 پالونیا-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——-  42

 

3-1-2 الیاف شیشه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—  42

 

3-1-3 نوع و مقدار مصرف رزین———-  43

 

3-1-3-1 رزین اپوكسی—————-  43

 

3-1-3-2  سخت كننده جهت پلیمریزاسیون رزین اپوكسی———  44

 

3-1-3-3 رزین پلی استر—————-  44

 

3-1-3-4  كاتالیزور جهت سرعت واكنش رزین پلی استر———-  44

 

3-1-3-5  شتاب دهنده جهت پلیمریزاسیون رزین پلی استر——–  45

 

3-2 ساخت فراورده مركب————— 45

 

3-2 بررسی خواص فیزیكی و مكانیكی پانل ها-  47

 

3-2-1 آزمون تعیین مقاومت به خمش——-  48

 

3-2-2 آزمون مقاومت به فشارلبه ای——–  50

 

3-2-3 آزمون مقاومت به فشار سطحی——- 50

 

3-2-4 آزمون تعیین مقاومت به كشش عمود بر سطح————-  51

 

3-2-5 آزمون تعیین وزن مخصوص فرآورده های مواد مركب——-  52

 

3-2-6 میزان جذب آب بعد از 2 و 24 ساعت-   52

 

تجزیه و تحلیل آماری

 

4-1 مقاومت خمشی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد–  56

 

4-1-1 تاثیر مستقل ضخامت مركز بر مقاومت خمشی(MOR)——  57

 

4-1-2 مقایسه مقاومت خمشی نمونه های شاهد و پانل———— 58

 

4-2 مدول الاستیسیته-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد–  58

 

4-2-1 تاثیر مستقل ضخامت بر مدول الاستیسیته (MOE)———  59

 

4-2-2 تاثیر متقابل اثر نوع رزین و ضخامت  بر مدول الاستیسیته (MOE) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————  60

 

4-2-3 مقایسه مدول الاستیسیته نمونه های شاهد و پانل———–  60

 

 

4-3 تنش برشی لایه مغزی—————  61

 

4-3-1 تاثیر مستقل ضخامت بر تنش برشی مركز—————-  62

 

4-4 تنش خمشی رویه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد-  62

 

4-5 مقاومت فشاری لبه ای پانل———— 64

 

4-5-1 تاثیر مستقل ضخامت بر مقاومت فشاری لبه ای پانل——–  65

 

4-5-2 تاثیر مستقل نوع رزین بر فشار لبه ای پانل—————  65

 

4-5-3 مقاومت به فشار نمونه های شاهد و پانل (در جهت عمود برالیاف)بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————– 66

 

4-6 مقاومت فشاری سطحی پانل———– 67

 

4-6-1 تاثیر مستقل ضخامت بر فشار سطحی پانل—————- 68

 

4-6-2 مقاومت به فشار موازی الیاف نمونه های پانل و شاهد——-  68

 

4-7 آزمایش كشش عمود بر سطح———- 68

 

4-7-1 تاثیر مستقل نوع رزین بر كشش عمود بر سطح پانل——— 69

 

4-8 آزمون دانسیته-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 71

 

4-8-1 تاثیر مستقل ضخامت بر دانسیته پانل—- 72

 

4-8-2 مقایسه دانسیته نمونه های پانل و شاهد– 73

 

4-9 آزمون جذب آب بعد از 2 ساعت——-  73

 

4-9-1 تاثیر مستقل نوع ضخامت بر جذب آب بعد از 2 ساعت پانل— 74

 

4-9-2 مقایسه جذب آب بعد از 2 ساعت نمونه های پانل و شاهد—-  75

 

4-10 آزمون جذب آب بعد از24 ساعت—— 76

 

4-10-1 تاثیر مستقل ضخامت بر جذب آب پانل بعد از 24 ساعت—- 77

 

4-10-2 مقایسه جذب آب بعد از24 ساعت  نمونه های پانل و شاهد–  77

 

استنتاج-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———— 78

 

پیشنهادات-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———- 79

 

منابع-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————– 90

 

چکیده:

 

هدف این تحقیق، بررسی كردن تولید پانل ساندویچی با استفاده از چوب پالونیا و رویه فایبرگلاس (الیاف شیشه) و تعیین خواص فیزیكی و مكانیكی این نوع پانل ساندویچی بود.

 

 جهت ساخت این پانل ساندویچی سه نوع فاکتور نوع فایبرگلاس (سوزنی و تلفیق سوزنی/حصیری) ، نوع رزین (اپوكسی و پلی استر) و ضخامت لایه مغزی چوب پالونیا (در دو سطح 9 و 19 میلی متر) به عنوان عوامل متغیر در نظر گرفته شدند كه به صورت آزمون فاكتوریل و در قالب طرح كاملا تصادفی اجرا شد.

 

از مجموع شرایط ساخت، جمعا  8 تیمار و از هر تیمار 5 تکرار ساخته شد. خواص فیزیکی و مکانیکی پانل ها شامل مقاومت به دانسیته، جذب آب، مقاومت خمشی شامل مدول گسیختگی، مدول الاستیسیته، تنش برشی مركز و تنش خمشی رویه، فشار سطحی، فشار لبه ای و مقاومت كشش عمود بر سطح  بر اساس استانداردASTM  مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج آزمایشات توسط نرم افزار آماریMinitab  آنالیز گردید و اثر عوامل متغیر روی خواص فیزیکی و مکانیکی پانل ها با استفاده از روش آنالیز واریانس انجام گرفت.

 

با بررسی نتایج خواص فیزیكی و مكانیكی مشاهده گردید كه كاهش ضخامت لایه مغزی اثر مثبتی بر روی خواص فیزیكی و مكانیكی پانل از قبیل  مقاومت خمشی، فشار لبه ای و مقاومت به جذب آب نشان داد، اما در مواردی كه مقاومت به فشار سطحی پارامتر مهمی باشد، پانل های با ضخامت لایه مغزی 19 میلی متر خواص مطلوب تری را نشان می دهند.

 

استفاده از رزین اپوكسی در ساخت پانل، در آزمایشات فشار لبه ای و كشش عمود بر سطح پانل ساندویچی مقاومت های بیشتری نسبت به رزین پلی استر نشان داد.

 

نوع فایبرگلاس تاثیر مستقل و متقابل معنی داری بر روی هیچ یك از آزمایشات مكانیكی و فیزیكی نداشت. نتایج دانسیته نیز نشان داد پانل های ساخته شده با ضخامت های لایه مغزی 19 میلی متر (gr/cm³5/0)، به دلیل حجم بیشتر چوب در مركز پانل، دانسیته كمتری نسبت به پانل های با ضخامت لایه مغزی 9 میلی متر (  gr/cm³7/0) داشتند.

 

فصل اول: مقدمه و کلیات

 

1-1- مقدمه

 

امروزه در بسیاری از كاربردهای مهندسی، به تلفیق خواص مواد نیاز است و امكان استفاده از یك نوع ماده كه همه خواص مورد نظر را برآورده سازد، وجود ندارد. بسیاری از نیازهای صنعتی صنایعی مانند صنایع فضایی، دریایی، رآكتورسازی، الكترونیكی وغیره نمی‌تواند با استفاده از مواد معمولی شناخته شده برآورد شود. به عنوان مثال در صنایع هوافضا به محصولاتی نیاز است كه ضمن داشتن استحكام زیاد سبك باشند، مقاومت به سایش و مقاومت در برابر نور ماوراء بنفش خوبی داشته باشند و در دماهای بالا استحكام خود را از دست ندهند و یا در صنایع دریایی، معمولا ترکیبی از خواص فیزیکی دانسیته كم و مقاومت به رطوبت بالا مورد نیاز است. بنابراین از آنجا كه نمی توان ماده ای یافت كه همه خواص فوق را دارا باشد، باید به دنبال روشی برای تركیب خواص مواد بود، این راه حل همان مواد چند سازه[1] است. قسمت بیشتری از نیاز، با استفاده از چند سازه ها می‌تواند برآورده شود. چند سازه ماده ای چند جزئی است كه خواص آن در مجموع از هر كدام از اجزاء تشكیل دهنده خود بیشتر است. اجزاء تشكیل دهنده ویژگی های خود را حفظ كرده، در یكدیگر حل نشده و با هم تركیب نمی‌شوند. این مواد در مقیاس ماكروسكوپی معمولا به صورت یك مخلوط  فیزیكی متشكل از دو یا چند ماده مختلف تعریف می‌شوند كه خواص فیزیكی و شیمیایی خود را حفظ كرده و مرز مشخصی را با هم تشكیل می‌دهند]4[.

 

در چندسازه ها عموما 3 ناحیه متمایز وجود دارد:     

 

1-فاز پیوسته (ماده زمینه)

 

2-فاز نا پیوسته (تقویت كننده) كه غالبا به سه دسته كلی ذرات پودری[2]، ذرات صفحه ای[3] و الیاف[4]  تقسیم می‌شود و هر دسته خصوصیات ویژه ای را در چندسازه ایجاد می كند.

 

3-فصل مشترك[5] بین این دو فاز كه تعیین كننده خواص و مشخصه های ماده مركب خواهد بود]4[.

 

فاز غیر پیوسته معمولاً سخت تر و قوی تر از فاز پیوسته است،  لذا به آن فاز تقویت كننده می گویند كه به صورت یك یا چند فاز غیر پیوسته در یك فاز پیوسته (ماده زمینه) است]6 .[از پرمصرف ترین انواع ماده زمینه در این فرآورده ها پلاستیك های گرماسخت هستند. افزایش خواص مكانیكی این مواد، همواره از اهداف تحقیقاتی گروه های مختلفی در جهان بوده است. میزان بهبود وتقویت خواص آنها، به خواص فاز تقویت كننده نیز بستگی دارد. از مهمترین راه های بهبود خواص آنها، تقویت این مواد با الیاف می‌باشد. استفاده از این مواد در پلاستیك های گرماسخت باعث می‌شود كه محصول نهایی به یكی از فرآورده های تقویت شده مهندسی تبدیل شود. الیاف در چندسازه ها عضو بارپذیر اصلی سازه ها هستند. ساخت چندسازه های مستحكم و قوی جهت اهداف مهندسی، اغلب با كاربرد الیاف با مقاومت بالا (مخصوصا مقاومت به شكست) نظیر الیاف شیشه[6]، گرافیت، بور، سیلیكات خالص صورت می‌گیرد. به منظور استفاده از این الیاف، ماده زمینه یا ماتریس[7] جهت  قرار گرفتن الیاف در آن لازم می‌باشد، به این جهت كه ماده زمینه آنها را در محل و آرایش مطلوب نگه می دارد. ماده زمینه صرفنظر از این كه توسط الیاف تقویت می‌شوند، خود نقش چسباندن الیاف به یكدیگر، انتقال تنش های وارده به الیاف، محافظت الیاف در برابر عوامل مكانیكی، محافظت از شرایط جوی وهمچنین رطوبت را بر عهده دارند]4[.

 

چندسازه های حاوی الیاف شیشه امروزه بسیار مورد توجه پژوهشگران و صنعتگران قرار دارند و به دلیل مزیت های فراوانشان استفاده از آنها در حال رشد وگسترش است. از این تركیبات به طور عمده در ساخت پانل های ساندویچی استفاده می‌شود.

 

چند سازه های پانل ساندویچی[8] رده ای از محصولات پیشرفته هستند كه در آنها از تركیب مواد ساده به منظور ایجاد محصولاتی جدید با خواص فیزیكی و مكانیكی برتر استفاده شده است.

 

این چندسازه، طبقه خاصی از مصالح كامپوزیتی است كه شامل یک ساختار سبک و مرکب است که از دو طرف به دولایه محدود شده و در وسط آن، یک هسته مركزی قرار دارد. اصطلاحاً در مجموع، این ساختار به آن دسته ازساختارهای لایه ای اطلاق می‌شود که از یک هسته مرکزی ضخیم و سبك و لایه‌های خارجی نازك و مقاوم تشکیل شده است. یك ساختار ساندویچی، مقاومت بسیار بالاتری نسبت به تك‌تك اجزای خود دارد و از سبكی فوق‌العاده‌ای نیز برخوردار است. همچنین هزینة نسبتاً پایینی داشته و به سرعت و سهولت می‌‌تواند در ساخت‌و ساز مورد استفاده قرار گیرد. از جمله دلایل رشد و پیشرفت این چند سازه ها تولید محصولاتی است كه در برابر رطوبت، پوسیدگی و خوردگی مقاوم بوده و از پایداری ابعادی برخوردارند. از مزیت های مهم دیگر بكارگیری آنها، سهولت شكل‌دهی با انواع قالب ها و تبدیل ارزان آنهاست.

 

در این ساختارها عموماً از فوم، شانه عسلی ها و چوب بالزا به عنوان مصالح مركزی و از لایه های تقویت شده الیاف كربن و عمدتاً الیاف شیشه به عنوان مصالح رویه‌ای استفاده می‌شود.

 

این ساختار به ظاهر ساده که به علت شباهت ظاهریش با ساندویچ به همین نام خوانده می‌شود، مزیت‌ها و قابلیت‌ های فوق‌العاده‌ای از خود نشان می‌دهد. خلاصه ای از آنچه امروزه پانل های ساندویچی را به عنوان گزینه ای مناسب در جهان مطرح ساخته است به شرح زیر می‌باشد:

 

الف) دانسیته مناسب آنها كه به علت استفاده از مواد كم دانسیته درهسته این پانل ها ایجاد می‌شود. بنا به این ویژگی، این پانل ها جهت استفاده در صنایع هوافضا بسیار مقبولند. این خاصیت به ویژه در سبك‌سازی بناها در مقابله با زلزله بسیار مهم است. یك دیواره ساندویچی در مقایسه با نمونه مشابه سیمانی یا آجری، گاه تا 50 برابر سبك‌تر است.

 

ب) استحكام بالای این پانل ها نسبت به  دانسیته آن ها، به طوری كه  پانل نیروهای وارده را به خوبی جذب می کند و آن را از مقاومت بالایی در برابر بارهای فشاری و ضربه ای برخوردار می كند كه این مسئله در ساخت پل ها، ساخت دیوار‌ه‌ها و سقف‌های كاذب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

 

ج) مقاومت در برابر خوردگی ، بطوریكه در شرایط خورنده محیطی دچار آسیب های ناشی از خورندگی نمی‌شود، بنابراین در ساخت پاركت های در تماس با مواد شیمیایی بسیار مطلوب اند. این ویژگی باعث حداقل شدن هزینه تعمیر و نگهداری نیز می‌گردد.

 

د) این پانل ها مقاوم در برابر رطوبت هستند، لذا در شرایط محیطی مرطوب دچار آسیب نمی‌شوند. این پانل ها به علت خاصیت ضد آبشان در بدنه كشتی ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

 

با توجه به اینکه در هر نوع کاربرد خواص استحکامی پانل مورد نیاز است، پانل های ساندویچی به دلیل امتیاز نسبت بالای مقاومت مکانیکی به وزن آنها کاربردهای وسیعی در صنایع گوناگون دارند، از کشتی تا ساختار هواپیمایی، از دیواره های واگن تا پانل های ساختمانی، در سازه های پل و مهندسی.