11
13
فصل دوم .. 14
18
20
20
20
22
22
22
23
23
27
30
30
30
32
33
35
36
36
38
39
41
41
41
42
43
44
49
50
51
52
53
53
54
55
56
57
فصل سوم .. 50
51
51
52
52
54
55
55
55
56
56
56
57
57
57
58
58
58
59
59
60
60
61
62
62
63
63
65
67
70
72
72
72
73
73
73
73
74
فصل چهارم.. 77
78
78
78
79
79
79
80
80
80
80
81
4-5.جامعه آماری .. 81
81
81
82
82
83
83
83
83
83
83
84
85
85
85
85
86
87
87
فصل پنجم.. 89
90
90
90
91
92
93
93
94
94
97
100
101
102
102
103
103
106
108
108
109
110
نمودار5-5. نقاط قوت ضعف فرصت تهدید ها.. 112
113
116
117
117
118
119
119
122
فصل ششم.. 123
124
124
124
125
126
127
127
127
127
128
128
128
129
129
130
131
منابع.. 132
پیوستها.. i
فهرست جدولها صفحه
جدول2-1.ارزیابی طیف فرصتهای اکوتوریسم………………………………………………………………………………… 38
جدول2-2.مقایسه اکوتوریسم نرم و سخت……………………………………………………………………………………….. 42
جدول2-3.اصول گردشگری پایدار………………………………………………………………………………………………….. 52
جدول3-1.میزان بارندگی سالانه در رامیان………………………………………………………………………………………… 70
جدول3-2.ضریب خشکی دومارتون………………………………………………………………………………………………… 71
جدول3-3.گونههای مهم درختی شناساییشده در شهرستان رامیان……………………………………………………….. 80
جدول3-4.گونههای مهم درختچهای شناساییشده در شهرستان رامیان………………………………………………….. 81
جدول4-1.طیف لیکرت………………………………………………………………………………………………………………….. 94
جدول4-2.راهبردهای چهارگانه بر اساس مدل سوات…………………………………………………………………………. 100
جدول5-1.توزیع پاسخگویان بر حسب جنس…………………………………………………………………………………….. 104
جدول5-2.توزیع پاسخگویان بر حسب سن……………………………………………………………………………………….. 104
جدول5-3.توزیع پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات……………………………………………………………………… 106
جدول5-4.توزیع پاسخگویان بر حسب وضعیت تاهل…………………………………………………………………………. 106
جدول5-5.توزیع پاسخگویان بر حسب شغل………………………………………………………………………………………. 107
جدول5-6.توزیع گردشگران بر حسب دلایل سفر………………………………………………………………………………… 108
جدول5-7.جاذبههای طبیعی ممتاز از دید گردشگران…………………………………………………………………………….. 110
جدول5-8.ایجاد فرصتهای شغلی از دید گردشگران……………………………………………………………………………. 112
جدول5-9.علل توسعه نیافتگی و عدم توسعهی گردشگری بهخصوص اکوتوریسم از دید مردم بومی…………… 113
جدول5-10.علل توسعه نیافتگی و عدم توسعهی گردشگری بهخصوص اکوتوریسم از دید مسئولین…………… 114
جدول5-11.ماتریس مقایسه دوتایی معیارهای گردشگری نسبت به یکدیگر از دید مسئولین………………………. 118
جدول5-12.ماتریس مقایسه دوتایی گزینهها بر اساس معیار امنیت………………………………………………………….. 119
جدول5-13.ماتریس مقایسه دوتایی گزینهها بر اساس معیار منحصربهفردبودن جاذبه…………………………………. 120
جدول5-14.ماتریس مقایسه دوتایی گزینهها بر اساس معیار دسترسی آسان………………………………………………. 121
جدول5-15.ماتریس مقایسه دوتایی گزینهها بر اساس معیار تسهیلات………………………………………………………. 121
جدول5-16.ماتریس رتبهبندی نهایی مناطق……………………………………………………………………………………………. 123
جدول5-17.نقاط قوت………………………………………………………………………………………………………………………… 125
جدول5-18.نقاط ضعف………………………………………………………………………………………………………………………….. 126
جدول5-19.فرصتها …………………………………………………………………………………………………………………………….. 127
جدول5-20.تهدیدها………………………………………………………………………………………………………………………………… 127
جدول5-21.ماتریس تحلیل SWOT(عوامل استراتژیک داخلی)…………………………………………………………………….. 130
جدول5-22.ماتریس تحلیل SWOT(عوامل استراتژیک خارجی)……………………………………………………………………. 131
جدول5-23.اولویتبندی نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدها…………………………………………………………………. 132
جدول5-24.استراتژیها بر اساس عوامل درونی و بیرونی………………………………………………………………………………… 137
جدول6-1.بررسی دلایل سفر به رامیان………………………………………………………………………………………………………… 142
جدول 6-2.آزمون خی دو برای فرضیهی اول……………………………………………………………………………………………….. 142
جدول 6-3.آزمون خی دو برای فرضیهی دوم……………………………………………………………………………………………….. 143
جدول 6-4.آزمون خی دو برای فرضیهی سوم……………………………………………………………………………………………….. 143
فهرست شکلها صفحه
شکل2-1.ارتباط تعاملی انواع توریسم………………………………………………………………………………………………….. 23
شکل2-2.پیوستار مسئولیت بشری و اکوتوریسم…………………………………………………………………………………… 43
شکل2-3.اکوتوریسم مسئول و مطلوب:پیوستار انواع اکوتوریسم…………………………………………………………….. 44
شکل2-4.ارتباط انواع توریسم با پایداری…………………………………………………………………………………………….. 51
شکل2-5.فعالان در اکوتوریسم………………………………………………………………………………………………………….. 55
شکل3-1.تصویر ماهوارهای گسترهی مورد مطالعه و جانمایی مناطق اکوتوریستی آن…………………………………. 87
فهرست نمودارها صفحه
نمودار2-1.طیف مراکز طبیعتگردی…………………………………………………………………………………………………….. 42
نمودار5-1. توزیع گردشگران بر حسب دلایل سفر…………………………………………………………………………………. 108
نمودار5-2. جاذبههای طبیعی ممتاز از دید گردشگران…………………………………………………………………………….. 110
نمودار5-3. ایجاد فرصتهای شغلی از دید گردشگران……………………………………………………………………………. 112
نمودار5-4.ساختار سلسله مراتبی برای رتبهبندی جاذبههای اکوتوریستی شهرستان رامیان…………………………….. 117
نمودار5-5. نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدها………………………………………………………………………………. 128
فهرست نقشهها صفحه
نقشه3-1.شهرستانهای استان گلستان…………………………………………………………………………………………………….. 60
نقشه3-2.موقعیت شهرستانهای رامیان در بین شهرستانهای استان گلستان………………………………………………… 61
نقشه3-3.محدودهی شهرستان رامیان……………………………………………………………………………………………………. 62
نقشه3-4.رودخانههای شهرستان رامیان………………………………………………………………………………………………… 72
نقشه3-5.خاک شهرستان رامیان…………………………………………………………………………………………………………… 77
نقشه3-6.پوشش گیاهی شهرستان رامیان……………………………………………………………………………………………… 81
چکیده
در این پژوهش به بررسی جاذبههای اکوتوریستی در شهرستان رامیان استان گلستان و ارائه راهکارهایی برای توسعهی اکوتوریسم در این شهرستان پرداخته شده است. برای ارائهی راهکارها از دو تکنیک سوات و تحلیل سلسله مراتبی استفاده گردید.ابتدا با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی به اولویتبندی نقاط اکوتوریستی در این شهرستان پرداختیم و سپس با استفاده از تکنیک سوات و بیان نقاط ضعف و قوت و فرصتها و تهدیدها از سه جنبهی اقتصادی،اکولوژیکی و نهادی به ارائهی راهکارها پرداختیم.
شهرستان رامیان استان گلستان در جنوب غربی استان واقع و از شمال به شهرستان گنبد کاووس ، از جنوب به استان سمنان ، از غرب به شهرستان علی آباد کتول و از شرق به شهرستان آزادشهر متصل است.این شهرستان دارای جاذبههای فراوان اکوتوریستی مثل جنگل،دریاچه،آبشارها و چشمهها و پوشش گیاهی و جانوری میباشد.
بر اساس نتایج بهدستآمده از تحلیل سلسله مراتبی(AHP) معیارهای امنیت با وزن 0.290 ، دسترسی آسان با وزن 0.269،تسهیلات با وزن 0.226 و منحصربهفرد بودن جاذبه با وزن 0.215 به ترتیب جایگاههای اول تا چهارم را دارا میباشند.نتیجه نهایی اولویتبندی جاذبههای اکوتوریستی در شهرستان رامیان بدینترتیب است:باغ تاشته،گل رامیان،پارک جنگلی دلند،آبشارهای شیرآباد،قلعهمیران،چشمهها و آبشارهای سیدکلاته و اولنگ.رتبهبندی جاذبهها با مدل تحلیل سلسله مراتبی نشان داد که فقط وجود ویژگی طبیعی منطقه عامل انتخاب افراد برای منطقه نیست چراکه عواملی مثل امنیت،دسترسی و تسهیلات نیز تاثیر زیادی در جذب گردشگران دارند و برای این مسائل در برنامههای توسعهی اکوتوریسم باید برنامهریزی گردد.
به کمک مدل سوات، نقاط ضعف و قوت در مورد توسعهی گردشگری و اکوتوریسم در شهرستان رامیان به ترتیب بالارفتن انگیزهی ماندگاری مردم محلی و نبود آموزش و آگاهی کافی از منافع گردشگری میباشد.بر اساس نتایجی که از مدل سوات به دست آمده است نقاط قوت،ضعف،فرصتها و تهدیدها از سه جنبهی اقتصادی،اکولوژیکی و نهادی بیان شدند و استراتژیهای رقابتی،استراتژیهای تنوع،استراتژیهای بازنگری و استراتژیهای تنوع ارائه شدند.
واژگان کلیدی : اکوتوریسم،رامیان،SWOT ،AHP
مقدمه
یکی از مهمترین فعالیت های انسان معاصر که موجب تغییراتی اساسی در مسائل سیاسی ، اقتصادی ، فرهنگی و روش زندگی انسان ها شده جهانگردی است .همچنین جهانگردی باعث ایجاد تفاهم جهانی و صلح و همچنین اعتلای فرهنگ و کسب درآمد می باشد(پاپلی یزدی،1390: 34).
در جوامع صنعتی کنونی که بشر در شهر های بزرگ با انواع مشکلات و معضلات و آلودگی صوتی و اقلیمی و . . . مواجه است بهترین راه جهت زدودن خستگی و فرسودگی جسمی و روحی و پی بردن به عظمت آفرینش و درک مفاهیم زیبایی شناختی ، جهانگردی می باشد.
اهمیت گردشگری در صلح و تفاهم بین المللی و فرهنگی موجب شده است که مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز 29 سپتامبر ( 5 مهر ماه ) هر سال را روز جهانی جهانگردی اعلام کند .بر طبق گزارش انجمن جهانی اکوتوریسم (TIES) ، شمار گردشگران طبیعت در هر سال تا 10% در حال افزایش بوده و این در حالی است که طبق آمارهای WTO، 60% گردشگران دنیا را طبیعت گردها به خود اختصاص داده اند و به تاکید سازمان جهانی توریسم رشد طبیعت گردی در جهان چنان شتاب ناک است که این قرن را قرن اکوتوریسم نامید.(نشریه شماره42 سازمان جهانی اکوتوریسم)
در این شرایط ، قرار دادن اکوتوریسم به عنوان محور گردشگری ایران از توجیه منطقی برخوردار خواهد بود زیرا در سال 2000میلادی سازمان جهانی یونسکو، کشور ایران در مقام هفتم ذخیره گاه های زیست کره زمین معرفی نمود که بی شک در این ارزیابی وجود چشم اندازهای طبیعی متنوع ساحلی، کوهستانی، جنگلی، کویری و بیابانی همراه با نمود چهار فصل و تنوع زیستی و توپوگرافی (از 27 متر زیر سطح دریا تا 5671 متر بالاتراز سطح دریا) بی تاثیر نبوده است.
پژوهش حاضر به ارائهی راهکارهایی جهت توسعهی اکوتوریسم در شهرستان رامیان و اولویتبندی جاذبهها اصلی اکوتوریستی منطقه میپردازد و برای این کار از دو تکنیک SWOT و AHP استفاده شده است.
- مقدمه
گردشگری با سرعتی بیش از گذشته در حال تغییر و دگرگونی است این تحولات که از انقلاب صنعتی آغاز شده همچنان ادامه دارد . تولید اتومبیل ، ایجاد و گسترش راه آهن تسهیلات پرواز هواپیماهای مسافرتی و بازنگری قوانین کار و افزایش اوقات فراغت همگی دست به دست هم داده اند تا صنعتی نوپا به نام گردشگری را شکل دهند.
[سه شنبه 1399-10-09] [ 06:41:00 ق.ظ ]
|