1ـ 10 ـ2ـ متغیر وابسته…………………………………….. 11

 

1ـ 11 ـ جامعه آماری……………………………………… 11

 

1 ـ 12 ـ روش نمونه گیری……………………………………… 12

 

1 ـ 13 ـ روش تجزیه و تحلیل اطلاعات……………………….. 12

 

1 ـ 13 ـ 1 ـ شیوه تحلیل کیفی……………………………………… 12

 

1 ـ 13 ـ 2 ـ شیوه تحلیل کمی……………………………………… 12

 

1 ـ 13 ـ 2 ـ 1 ـ آمار توصیفی……………………………………… 12

 

1 ـ 13 ـ 2 ـ 2 ـ آمار استنباطی……………………………………… 13

 

1 ـ 14 ـ موانع تحقیق……………………………………… 13

 

فصل دوم: مبانی نظری

 

مقدمه…………………………………….. 16

 

2 ـ 1 ـ معانی و مفاهیم اشتغال و خود اشتغالی………………….. 16

 

2 ـ 1 ـ 2 ـ خود اشتغالی……………………………………… 16

 

2 ـ 1 ـ 3 ـ نقش تحصیلات در توسعه خود اشتغالی……………… 18

 

2 ـ 2 ـ نظریات و تئوری های مربوط به اشتغال……………………. 19

 

2 ـ 2 ـ 1 ـ نظریه اقتصاددانان کلاسیک……………………………… 19

 

2 ـ 2 ـ 2 ـ نظریه کینز…………………………………….. 19

 

2 ـ 2 ـ 3 ـ نظریه نئوکلاسیک ها……………………………………. 19

 

2 ـ 2 ـ 4 ـ نظریه مزد کارایی…………………………………….20

 

2 ـ 2 ـ 5 ـ نظریه داخلی ها ـ خارجی ها …………………………..20

 

2 ـ 2 ـ 6 ـ نظریه تودارو…………………………………….. 20

 

2ـ3 ـ معانی و مفاهیم اعتبارات خرد…………………………………….. 20

 

2-3 ـ 1 ـ اعتبارات خرد و توسعه روستایی……………………………….. 23

 

2ـ3ـ2 ـ  اعتبارات خرد وکاهش فقر…………………………………….. 25

 

2 ـ 3 ـ 3 ـ اعتبارات خرد و مهاجرت های روستایی……………………… 28

 

2 ـ 4 ـ دیدگاههای موجود درباره اعتبارات خرد روستایی……………… 30

 

2 ـ 4 ـ 1 ـ نظریه توسعه همه جانبه ( یکپارچه ) روستایی……………. 30

 

2 ـ 4 ـ 2 ـ دیدگاه بازار گرا……………………………………. 31

 

2 ـ 4 ـ 3 ـ دیدگاه دولت گرا……………………………………. 31

 

2 ـ 4 ـ 4 ـ دید گاه جامعه گرا……………………………………. 32

 

2 ـ 4 ـ 5ـ  رویکرد سنتی تأمین مالی روستایی………………… 32

 

2 ـ4 ـ 6 ـ  رویکرد جدید تأمین مالی روستایی…………………. 33

 

2 ـ 5 ـ انواع اعتبارات خرد در مناطق روستایی…………………. 33

 

2 ـ 5 ـ 1 ـ اعتبارات رسمی……………………………………… 34

 

2 ـ 5 ـ 2 ـ اعتبارات غیر رسمی……………………………………… 35

 

2 ـ 6 ـ اعتبارات خرد و توانمند سازی روستاییان…………………… 35

 

2 ـ 6 ـ 1 ـ بنگلادش……………………………………….. 36

 

2 ـ 6 ـ 2 ـ چین……………………………………… 37

 

2 ـ 6 ـ 3 ـ پاکستان……………………………………… 37

 

2 ـ 6 ـ 4 ـ اعتبارات خرد در آمریکای لاتین و کانادا………………. 38

 

2 ـ 7 ـ تاریخچه اعتبارات خرد در ایران…………………….. 39

 

 

2 ـ 8 ـ انواع اعتبارات خرد روستایی در ایران……………… 40

 

2 ـ 9 ـ نتیجه گیری فصل دوم……………………………….. 40

 

فصل سوم : ویژگیهای جغرافیایی واقتصادی منطقه

 

3 ـ 1 ـ ویژگی های طبیعی شهرستان لنگرود…………… 45

 

3 ـ 1 ـ 1 ـ مو قعیت جغرافیایی……………………………. 45

 

3ـ 1 ـ 2 ـ  زمین شناسی……………………………………… 56

 

3 ـ 1 ـ 3 ـ زمین شناسی اقتصادی………………………… 56

 

3 ـ 1 ـ 4 ـ  آب وهوا……………………………………. 57

 

3 ـ 1 ـ 4 ـ 1 ـ بارندگی……………………………………… 58

 

3 ـ 1 ـ 4 ـ 2 ـ  درجه حرارت………………………………………. 60

 

3 ـ 1 ـ 4 ـ 3 ـ  رطوبت نسبی……………………………….. 64

 

3 ـ 1 ـ4 ـ 4 باد…………………………………….. 66

 

3 ـ 1ـ 4 ـ 5 ـ تعداد روزهای یخبندان…………………….. 67

 

3 ـ 1 ـ 5 ـ توپوگرافی……………………………………… 67

 

3 ـ 1 ـ 5 ـ 2 ـ ناحیه جلگه ای……………………………………… 67

 

3 ـ 1 ـ 5 ـ 3 ـ  نواحی کوهپایه ای………………………………… 67

 

3 ـ 1 ـ 5 ـ 4 ـ  نواحی کوهستانی……………………………….. 67

 

3 ـ 1 ـ 6 ـ خاک شهرستان لنگرود………………………………. 68

 

3 ـ 1 ـ 7 ـ   پوشش گیاهی……………………………………. 69

 

3 ـ 1 ـ 8 ـ  جنگل……………………………………… 70

 

3 ـ 1 ـ 9 ـ  مراتع( چمنزار)…………………………………….. 70

 

3 ـ 1 ـ 10 ـ  محیط زیست………………………………………. 71

 

3 ـ 1 ـ 11 ـ  رودخانه ها…………………………………….71

 

3 ـ 1 ـ 11 ـ 1 ـ رودخانه شلمانرود…………………………………….. 72

 

3 ـ 1 ـ 11ـ 2 ـ رود خانه بارکیلی رود…………………………………….. 72

 

3 ـ 1 ـ 11 ـ 3 ـ رودخانه لنگرود رودخان…………………………………… 73

 

3 ـ 2 ـ ویژگی های انسانی……………………………………… 74

 

3 ـ 2 ـ 1 ـ جمعیت و سکونتگاه…………………………………….. 74

 

3 ـ 2 ـ 2 ـ وضعیت برخورداری دهستانهای منطقه از امکانات و خدمات…….79

 

3 ـ 3ـ بررسی خصوصیات اقتصادی شهرستان……………….. 81

 

3 ـ 3 ـ 1 ـ صنعت………………………………………. 81

 

3 ـ 3 ـ 1 ـ 1 ـ اقتصاد صنعت و معدن……………………………… 81

 

3 ـ 3 ـ 1 ـ 2 ـ تولیدات صنعتی……………………………………… 83

 

3 ـ 3 ـ 1 ـ 3 ـ معدن……………………………………… 83

 

3 ـ 3 ـ 1 ـ 4 ـ ناحیه صنعتی اطاقور………………………………… 83

 

3 ـ 3 ـ 1 ـ 5 ـ شهرک صنعتی لنگرود………………………………. 83

 

3 ـ3 ـ 2 ـ صنایع روستایی……………………………………… 84

 

3 ـ 3 ـ 2 ـ 1 ـ صنایع روستایی دهستان چاف………………….. 85

 

3 ـ 3 ـ 2 ـ 2 ـ صنایع روستایی دهستان دیوشل………………… 85

 

3 ـ 3 ـ 2 ـ 3 ـ صنایع روستایی دهستان گل سفید……………… 86

 

3 ـ 3 ـ 2 ـ 4 ـ صنایع روستایی دهستان اطاقور…………………. 86

 

3 ـ 3 ـ 2 ـ 5 ـ صنایع روستایی دهستان لات و لیل………………. 87

 

3 ـ 3 ـ 2 ـ 6 ـ صنایع روستایی دهستان دریاسر………………. 88

 

3 ـ 3 ـ 2 ـ 7 ـ صنایع روستایی دهستان مریدان………………. 88

 

3ـ 3 ـ 3 ـ  صنایع دستی……………………………………… 89

 

3 ـ 4 ـ کشاورزی……………………………………… 89

 

3 ـ 4 ـ 1 ـ کشاورزی دهستان چاف………………………… 90

 

3 ـ 4 ـ 1 ـ 1 ـ کشاورزی دهستان دیوشل………………….. 91

 

3 ـ 4 ـ 1 ـ 2 ـ کشاورزی دهستان گل سفید…………………. 91

 

3 ـ 4ـ 1 ـ 3 ـ کشاورزی دهستان اطاقور………………………. 91

 

3 ـ 4 ـ 1 ـ 4 ـ کشاورزی دهستان لات و لیل………………….. 91

 

3 ـ 4 ـ 1 ـ 5 ـ کشاورزی دهستان دریاسر……………………. 92

 

3 ـ 4 ـ 1 ـ 6 ـ کشاورزی دهستان مریدان…………………….92

 

3 ـ 4 ـ 2 ـ برنجکاری……………………………………… 95

 

3 ـ5 ـ دام، طیور و سایر محصولات………………………….. 97

 

3 ـ 5 ـ 1 ـ صید  و صیادی……………………………………. 98

 

3 ـ 6 ـ  خطوط ارتباطی……………………………………. 99

 

3 ـ 7 ـ نتیجه گیری فصل سوم…………………………………….. 99

 

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها واطلاعات

 

مقدمه…………………………………….. 102

 

4 ـ 1 ـ   وام های خود اشتغالی…………………………… 102

 

4 ـ 1 ـ 2 ـ   ویژگی های فردی………………………………. 104

 

4 ـ 1 ـ 3 ـ   وضعیت تأهل………………………………………105

 

4 ـ 1 ـ 5 ـ  سواد…………………………………….105

 

4 ـ 1 ـ 6 ـ  وضعیت برخورداری از امکانات افراد وام گیردنده………..107

 

4 ـ 1 ـ 7 ـ وضعیت نوع سند زمین زراعی دریافت کنندگان وام……..107

 

4 ـ 1 ـ 8 ـ   محصولات کشت شده توسط دریافت کنندگان وام……. 108

 

4 ـ 1 ـ 9 ـ نوع محصولات دریافت کنندگان وام……………………. 109

 

4 ـ 1 ـ 10 ـ مساحت باغات دریافت کنندگان وام………………… 110

 

4 ـ 1 ـ 11 ـ تعداد قطعات زمین  دریافت کنندگان وام…………….. 110

 

4 ـ 1 ـ 12 ـ تعداد دام نگهداری شده توسط دریافت کننده گان وام……… 111

 

4 ـ 1 ـ 13 ـ تعداد طیور نگهداری شده توسط دریافت کنندگان وام……… 111

 

4 ـ 2 ـ سال اخذ وام…………………………………….. 112

 

4 ـ 2 ـ 1 ـ میزان وام دریافتی……………………………………… 112

 

4 ـ 2 ـ2 ـ تعداد افرادی که با وام های پرداخت شده شغل ایجاد کردند……… 114

 

4 ـ 3 ـ اشتغال……………………………………… 115

 

4 ـ 3 ـ 1 ـ وضعیت اشتغال وام گیرندگان بعد از دریافت وام………… 115

 

4 ـ 3 ـ 2ـ انواع مشاغل ایجاد شده توسط دریافت کنندگان وام……. 117

 

4 ـ 3 ـ 3 ـ  افراد وام گیرنده ای  که با دریافت وام شغل گذشته خود را توسعه داده اند…….120

 

4 ـ 3 ـ 4 ـ میزان توسعه شغل افراد دریافت کننده وام……………..121

 

4 ـ 4 ـ مراکز پرداخت تسهیلات به وام گیرندگان………………123

 

4 ـ 5 ـ نظرات دریافت کنندگان وام در مورد میزان سرمایه لازم برای ایجاد شغل……..124

 

4 ـ 6 ـ افرادی که وام های دریافتی را غیر از اهداف منعقد شده مصرف نموده ائد……….126

 

4 ـ 7 ـ نظر وام گیرندگان در مورد افزایش کارایی وام ها……………… 126

 

4 ـ 8 ـ میزان نظارت مسؤلین امر بعد از اعطای اعتبارات……………..127

 

4 ـ 9 ـ عمده ترین مشکلات وام از نظر دریافت کنندگان وام…………….127

 

4 ـ 10 ـ  وام های خود اشتغالی و نظر دریافت کنندگان در مورد اثرات آن………..128

 

4 ـ 11 ـ نقش اعتبارات دریافتی در توانمندسازی اقتصادی وام گیرندگان………131

 

4 ـ 12 ـ نتیجه گیری فصل چهارم…………………………………….. 133

 

فصل پنجم : نتیجه گیری و آزمون فرضیات

 

مقدمه…………………………………….. 136

 

5 ـ 1 ـ آزمون فرضیات………………………………………. 136

 

5 ـ 1 ـ 1 ـ فرضیه اول……………………………………… 136

 

5 ـ 1 ـ 2 ـ فرضیه دوم…………………………………….. 138

 

5 ـ 1 ـ 3 ـ فرضیه سوم…………………………………….. 139

 

5 ـ 2 ـ نتیجه گیری نهایی……………………………………… 141

 

5 ـ 3 ـ مشکلات منطقه مورد مطالعه……………………… 143

 

5 ـ 4 ـ  پیشنهادات……………………………………… 143

 

منابع

 

منابع فارسی……………………………………… 147

 

منابع لاتین……………………………………… 155

 

ضمائم…………………………………….. 159

 

چکیده:

 

بیکاری و وضعیت نامطلوب اشتغال در کشور، از جمله چالش های جدی اقتصاد ایران به شمار می رود و بین فرصتهای موجود شغلی در کشور و خیل عظیم بیکاران و جویندگان کار هیچ تناسب و توازنی بر قرار نیست، مفهوم بیکاری در مناطق روستایی تا حدودی با بیکاری در مناطق شهری تفاوت دارد؛ زیرا در مناطق روستایی علاوه بر بیکاری در نتیجه رشد جمعیت بالاتر محدودیت ساختارهای اقتصادی و سرمایه، افزون از جوامع شهری است. قبل از اینکه مردم بتوانند کاری را شروع کنند باید دارای سرمایه باشند، وجود سرمایه عامل مهمی است که می تواند ابزاری برای خود اشتغالی باشد. در تحقیق حاضر به بررسی وام های خود اشتغالی در ایجاد فرصتهای شغلی در نواحی روستایی( نمونه روستاهای شهرستان لنگرود) پرداخته شده است، نوع تحقیق کاربردی، روش تحقیق توصیفی تحلیلی، و جامعه آماری تحقیق تمام روستاهای شهرستان لنگرود می باشد، با توجه به گستردگی منطقه مورد مطالعه، افراد با استفاده از روش نمونه گیری سیستماتیک منظم انتخاب شدند. در تحقیق حاضر، روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و میدانی ( پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده) و روش تجزیه تحلیل اطلاعات هم با استفاده از آمار توصیفی( میانگین و توزیع فراوانی) و آ مار استنباطی ( ضریب همبستگی شامل اسپرمن، آماره t  تک نمونه، خی دو ، وی کرامر، فریدمن استفاده شده است.نتایج تحقیق نشان می دهد که بین میزان تحصیلات و موفقیت در ایجاد شغل رابطه معناداری وجود دارد و هم چنین نتایج بررسی نشان می دهد که بین میزان مبلغ وام خود اشتغالی و ایجاد مشاغل در مناطق روستایی رابطه مثبتی وجود دارد و نیز از نظر دریافت کنندگان وام تفاوت معناداری بین اثرات وام وجود دارد.

 

فصل اول: طرح تحقیق

 

پیشگفتار:

 

استفاده بهینه از منابع و امکانات موجود به منظور بر آورده ساختن نیازها و خواسته های بشری از جمله افزایش تولید درآمد، اشتغال، رفاه جامعه و. . . جز مهم ترین هدف های توسعه هر کشور محسوب می شود. برای این منظور معمولا سعی می شود تا با به کار گیری سیاست ها و ابزار های اجرایی گوناگون، در برنامه های توسعه بر این هدف دست یافت. دولت ها از طریق سیاست های حمایتی از طریق نرخ های بهره کم، دوره باز پرداخت طولانی، عدم گرفتن وثیقه و . . . سعی در حل این مسأله می نمایند. یکی از استرا تژی هایی که در سال های اخیر مورد توجه صاحب نظران و سیاست گذاران برای از بین بردن فقر و کاهش بیکاری در کشورهای مختلف قرار گرفته است اعتبارات خرد است، اهمیت این شیوه به گونه ای بوده که سازمان ملل متحد سال 2005 را به عنوان سال اعتبارات خرد نام گذاری کرده بود. اعطای وام به روستاییان شهرستان لنگرود توسط نهادهای بانک کشاورزی، صندوق مهر امام رضا (ع)، کمیته امداد امام خمینی (ره)، بهزیستی بوده است.

 

با توجه به موارد گفته شده، تحقیق حاضر با هدف بررسی اثرات وام های خود اشتغالی، در 5 فصل و به شرح زیر است؛

 

فصل اول شامل چارچوب کلی تحقیق در ارتباط با وام های خود اشتغالی می باشد. فصل دوم مبانی نظری تحقیق است، در این فصل به بررسی تعاریف و مفاهیم اعتبارات و مکاتب، و سپس به بررسی مفاهیم و تعاریف خود اشتغالی و تجارب کشورهای موفق در این زمینه و همچنین تجارب و انواع اعتبارات روستایی در ایران پرداخته شده است. در فصل سوم به بررسی ویژگی های جغرافیایی منطقه مورد مطالعه در سه بعد طبیعی، انسانی، اقتصادی پرداخته شده است. فصل چهارم، شامل تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده در مطالعات میدانی می باشد، در فصل پنجم هم به آزمون فرضیات تحقیق پرداخته شده است.

 

1-1- طرح مسئله

 

بیکاری و وضعیت نامطلوب اشتغال در کشور، از جمله چالش های جدی در اقتصاد ایران به شمار می آید و بین فرصت های موجود شغلی در کشور و خیل عظیم بیکاران و جویندگان کار هیچ تناسب و توازنی بر قرار نیست. آمار به دست آمده حاکی از آن است که روز به روز برخیل بیکاران افزوده شده و دولت را با حجم عظیم تقاضا برای ورود نیروی کار به بازار کار مواجه می سازد. مفهوم بیکاری در مناطق روستایی تا حدودی با بیکاری در مناطق شهری تفاوت دارد؛ زیرا، درمناطق روستایی علاوه بربیکاری طبیعی در نتیجه رشد جمعیت بالاتر محدودیت ساختار های اقتصادی و سرمایه، افزون از جوامع شهری است. عواملی همچون تقاضای ناکافی برای نیروی کار، عدم تعادل بین فرصت های اشتغال و توانایی های افراد، نهاده های نامناسب و نابسامانیهای بازار از جمله علل بیکاری به شمار می آیند (یاسوری ، 1386 :132). استفاده بهینه از منابع و امکانات موجود به منظور بر آورده ساختن نیاز ها و خواسته های بشری از جمله افزایش تولید در آمد، اشتغال رفاه، جامعه و… جز مهم ترین هدف های توسعه هر کشور محسوب می شود. برای این منظور معمولا سعی می شود تا به کار گیری سیاست ها و ابزار های اجرایی گوناگون،  در برنامه های توسعه بر این هدف دست یافت.

 

دولت ها از طریق سیاست های حمایتی از طریق نرخ های بهره کم، دوره باز پرداخت طولانی، عدم گرفتن وثیقه و… سعی در حل این مسأله می نمایند. یکی از استراتژی هایی که در سال های اخیر مورد توجه صاحب نظران و سیاست گذاران برای از بین بردن فقر وکاهش بیکاری در کشور های مختلف قرار گرفته است، اعتبارات خرد است. اهمیت این شیوه به گونه ایی بوده که سازمان ملل متحد سال 2005 را به عنوان سال اعتبارات خرد نام گذاری کرده بود. یکی از اهداف ضمنی و در حقیقت کلید موفقیت برنامه های مربوط به اعتبارات خرد، ایجاد و توسعه اشتغال است. بدون دسترسی افراد به شغل های مولد و پایدار تحقق اهداف غیر متعالی غیر ممکن می نماید (فعالیت،خارقانی ، 1390  :23). در واقع دریافت وام و اعتبار و انتقال پول از یک فرد به فرد دیگر یا از یک نهاد به نهاد دیگر نقش اساسی در تأمین اعتبار فعالیت های مختلف اقتصادی دارد. اعتبار وام را می توان انتقال موقت قدرت خرید از یک فرد حقیقی و یا حقوقی به فرد دیگر دانست. اعتبارات برای تأمین نهاده های مختلف تولیدی مانند نیروی کار، نهاده های سرمایه ای، فناوری و همپنین خرید مواد اولیه مورد استفاده قرار می گیرد و از این رو اهمیت ویژه ای در رشد و توسعه فعالیت های سرمایه گذاری و تولیدی دارد. طبیعتاً مشاهده می شود که اعتبار و وام به طور مستقیم و غیر مستقیم بر اشتغال واحد های تولیدی و یا فرصت های شغلی جدید تأثیر می گذارد( بختیاری، پاسبان،1383، 76).