2- 2- 3 – ساختار ……………………………………………………………………………………..8

 

2-  2- 4- نقش و رنگ ……………………………………………………………………………………….8

 

2- 2 –  5- گذر سیاوش از آتش ………………………………………………………………….8

 

2- 2- 6- حکومت آل اینجو ………………………………………………………………………….8

 

2- 2-  7 –  حکومت تیموری …………………………………………………………………………9

 

2- 2- 8-  حکومت صفویه …………………………………………………………………………….9

 

2-  2- 9-  حکومت قاجاریه …………………………………………………………………….9

 

2- 3 – پیشینه تحقیق ……………………………………………………………………………..9

 

2- 3- معرفی شاهنامه های مصور ………………………………………………………………….10

 

2- 3 – 1 – شاهنامه فردوسی …………………………………………………………………………10

 

2 – 3 – 2 – معرفی شاهنامه 733، دوره آل اینجو ………………………………………….. 11

 

2 – 3 – 3 – شاهنامه قوام، دوره صفویه ………………………………………………………………11

 

2- 4 –  داستان گذر سیاوش از آتش …………………………………………………………………………11

 

فصل سوم: معرفی نگاره «گذرسیاوش از آتش » از دوره آل اینجو تا قاجار …………………………………16

 

3 – 1- ویژگیهای زیبایی شناختی نگارگری دوره آل اینجو ، مکتب شیراز  ………………………………………..21

 

3 – 2 –  ویژگیهای  زیبایی شناختی نگارگری دوره تیموری ، مکتب هرات ……………………………………………………………….22

 

3 – 3 – ویژگیهای زیبایی شناختی نگارگری دوره صفویه ، مکتب قزوین …………………………………………………………………..22

 

3 – 4 – ویژگیهای زیبایی شناختی نگارگری دوره  قاجاریه ………………………………………………………………………………………..23

 

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل نگاره ها از لحاظ (اسطوره‌ای، فرمی و رنگ)…………………………………………………………29

 

4 – 1 – بررسی اسطوره و نماد در نگاره‌ها ………………………………………………..30

 

4 – 1 – 1 – سیاوش ……………………………………………………………………30

 

4 – 1 – 2 – آتش ……………………………………………………………………………….31

 

4 – 1 – 3 – سرو …………………………………………………………………………………………31

 

4 – 1 – 4 –  حرکت مارپیچ ……………………………………………………………………..32

 

4 – 2 –بررسی نمادین رنگ در نگاره ها ………………………………………………33

 

4 – 2 – 1 – تبیین رنگ لباس سیاوش ………………………………………………………33

 

4 – 2 – 2 – تبیین رنگ شبرنگ (سیاه) ……………………………………………………….33

 

4 – 2 – 3 – تبیین رنگ آتش ………………………………………………………………………35

 

4 – 2 – 4 – رنگ قرمز …………………………………………………………………………………….36

 

4 – 2- 5 – رنگ آبی …………………………………………………………………………………37

 

4 – 2 – 6 – رنگ سبز …………………………………………………………………………………………………..37

 

4 – 3 – 1 – نگاره اول: دوره آل اینجو، مکتب شیراز…………………………………………………….37

 

4 – 3 – 2 – نگاره دوم: دوره تیموری،مکتب هرات………………………………………………….39

 

4 – 3 – 3 – نگاره سوم: دوره صفویه………………………………………………………………………39

 

 

4 – 3 – 4 – نگاره چهارم: دوره صفوی، مکتب قزوین……………………………………………..39

 

4 – 3 – 5 – نگاره پنجم: دوره قاجاریه …………………………………………………………………..40

 

4 – 4 -1 –  تحلیل ساختار فرمی نگاره ها ……………………………………………………..41

 

4 – 4 –2-  تناسب طلایی و خطوط  راهنما   ……..46                                                                                                           

 

4 – 4 – 3 – تحلیل ساختار رنگ در نگاره …………………………………………………………..59

 

4 – 5 – اهمیت تضاد در هنرهای بصری ………………………………………………60

 

4 – 6 – تضاد در رنگ ………………………………………………………………………….60

 

4 – 6 – 1 – فام ……………………………………………………………………….60

 

4 – 6 – 2 – درخشندگی (یا ارزش تاریکی و روشنی ……………………………….60

 

4 – 6 – 3 – اشباع (یا خلوص رنگ) …………………………………………………..60

 

4 – 7 – تضاد های هفت‌گانه‌ی رنگی ………………………………………………………….61

 

4 – 7 – 1 – تضاد ته رنگ(فام) ………………………………………………………………61

 

4 – 7 – 2- تضاد تیرگی – روشنی …………………………………………………..63

 

4 – 7 – 3- تضاد سرد و گرم ………………………………………………………………………65

 

4 – 7 – 4 – تضاد رنگ‌های مکمل ……………………………………………………67

 

4 – 7 – 5  – تضاد هم زمانی (تباین) …………………………………………………………..69

 

4 – 7 – 6 – تضاد کیفیت (اشباع) ………………………………70

 

4 – 7 – 7-تضاد کمیت یا وسعت سطح …………………………………..70

 

نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………….72

 

فهرست‌منابع………………………………………………………………………………………………………..73

 

فهرست منابع تصاویر ……………………………………………………………………………………………..76

 

مقدمه

 

معرفی گنجینه های پهناور ادبیات گرانبار فارسی که عمری بیش از هزار سال دارد کاری بس دشوار است.  ادبیات پر بار فارسی ، جلوه‌گاه راستین تلاش های چندین هزار ساله مردم فارسی زبان در زمینه های گوناگون هنر است، از جمله در حماسه و داستانهای پهلوانی ، تاریخی، افسانه ها. مبادی و سر چشمه های فرهنگ ایران، از دیرباز به باورها و داستانها و اسطوره ها‌یی مربوط می شده که هر کدام مبین نیازی خاص و بازتاب آرزویی ملی و جهت یافته بوده است. بیشتر این داستانها پس از انطباق بر احوال تاریخی و باورها و  معتقدات قومی، تجربه های روزگاران را در خود جذب می‌کند و با صورتی دوام پذیر در هر وضعی به حیات تکاملی خویش ادامه می‌دهد.

 

حماسه ها و اسطوره ها به عنوان  جلوه‌ای از فرهنگ با هنر قومی رابطه ای مستقیم دارد . اسطوره ها و هنر در موقعیتی متولد می‌شوند که ذهن هنرمند بتواند آزادانه حرکت کند و هنرمندان ما همیشه با توجه به استعدادهای موجود در دوران تاریخی عکس العمل های خود را در برخورد با واقعیت های ملموس و گاه تلخ دوره های باروری مردم این سرزمین در لابه لای حماسه ها و اسطوره ها و در پس اشارات و کنایه ها به صورت دلپذیری ماندگار کرده اند. شاهنامه فردوسی آینه تمام نمای شخصیت باطنی و سجایا و خصوصیات و صفات مردان ایران زمین است. شاهنامه ، ستون اصلی کاخ زبان و ادبیات فارسی و از مفاخر ملی ایرانیان است که در قرن های طولانی بر قلب های همگی آنان حکومت کرده است. مضمون انسانی ، موضوع ملی ، ادب و شخصیت مولف ، قابلیت های تصویری و روایت های دلکش شاهنامه ، همچنین سنت داستانهای حماسی دوران باستان موجب شد، شاهنامه مهمترین کتاب ایرانی برای تصویرگری به حساب آید. به طور همزمان چندین شاهنامه به دست هنرمندان بزرگ ایرانی مصور شد. بدین سان شاهنامه نگاری به صورت روح نگارگری در آمد و به مثابه ی ملاک سنجش توان نقاشی ایران در دوره های گوناگون شناخته شد. شاهنامه به دلایل گوناگون ، همچون مضامین انسانی ، تصویر پردازی های اسطوره ای و حماسی و همچنین مقبولیت و رواج عمومی،  اثری مناسب برای تصویر سازی محسوب می شد.

 

در کنار شنیدن ابیات شاهنامه و لذت شنیداری، مخاطبان همواره علاقه داشتند این صحنه ها را تجسم کنند و لذت دیدن را نیز به آن بیفزایند. با دیدن صحنه ها و مجالسی که نقاشان برجسته و خلاق می آفرینند، شاهنامه تاثیر عمیق تری بر جای می گذارد. به همین دلیل، از همان آغاز عده ای کوشیدند تا مطابق سنت تمدنها ی باستانی و نیز تجربه ی تمدن ایرانی، به تصویر سازی صحنه ها و شخصیت های مهم شاهنامه بپردازند. در سده های هشتم تا دهم هجری، در کارگاههای سلطنتی، نقاشان عمدتأ به کار تصویر کردن کتب گماشته شدند. با اوج کتاب نگارگری اگر چه در کارکرد اجتماعی نقاشی محدودیتی پدید آمده، اما عرضه مضامین و بیان هنری وسعت بشتری یافت. گزاف نیست اگر بگوییم نگارگری این دوران به سبب پیوندش با شعر فارسی چنین شکوفا شد “پاکباز،1379،ص59″ . شایان ذکر است که «نگارگری ایرانی هنر ناب است و به رغم کارکرد تزیینی آن برای کتاب ، تأثیرش وابسته به خود آن است نه متنی که آن را همراهی می‌کند» ” اسحاق پور،1379،ص6″ .

 

نگارگری نیز همچون هنرهای دیگر در ایران ریشه در فرهنگ و تمدن ایران دارد ، به واسطه جایگاه اجتماعی نگارگران در طول تاریخ عمدتا موضوعات داستانی و روایی را برای آثار خود انتخاب می‌کردند، شاهنامه به عنوان منبعی عظیم از داستانهای کهن و اساطیری بسیار مورد توجه نگارگران بوده است. موضوع زیبا که از رموز جاودانگی این آثار است که نگارگران ایرانی به آن توجه داشته اند. در طول تاریخ کتاب شاهنامه فردوسی بیش از هر کتاب دیگری مورد توجه نگارگران ایرانی بوده و به تصویر درآمده است و داستان «گذر سیاوش از آتش» بیش از داستانهای دیگر به تصویر در آمد است. به عنوان مثال «هفت شاهنامه، شناسایی شده به تاریخ سالهای 731 تا 753 ه.ق در شیراز، حاکی است که در آن زمان، داستانهای معین از این منظومه برای مصورسازی انتخاب می شده و یکی از محبوب ترین موضوعات، گذر سیاوش از آتش بود» “مقدم‌اشرفی،1367،ص39”.                           

 

در فصل اول تحقیق حاضر، شامل بیان مساله، ضرورت انجام تحقیق، و روش جمع‌آوری اطلاعات، می‌باشد. در فصل دوم، به معرفی شاهنامه‌هایی چون فردوسی، شاهنامه 733 که در دوره آل اینجو به رشته تحریر درآمده و همانطور شاهنامه قوام که مربوط به دوره صفویه است می‌باشد.نقش و رنگ‌های مشترکی که جنبه‌ی نمادین و اسطوره‌ای داشته‌اند نیز در این فصل مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در این پژوهش در فصل اول، کلیات در نظر گرفته شده است که در آن اهداف، ضرورت تحقیق، سوالات و فرضیاتی که برای تحقیق در نظر گرفته شده و همانطور روشی که برای جمع آوری اطلاعات می باشد را شامل می‌شود.فصل دوم، مربوط به ادبیات موضوعی است. که در ابتدا در قسمت چارچوب نظری روشی را که برای این پژوهش(ساختاری و مضمونی) در نظر گرفته شده را توصیف کرده و کلید واژگان را به ترتیب تعریف کرده است. در پیشینه تحقیق نیز، مقالات و تحقیقاتی که در قبل نزدیک به این عنوان کار شده است را به معرفی پرداخته است. در ادامه‌ی این فصل، شاهنامه‌های مصور را معرفی کرده و بعد به روایت داستان سیاوش پرداخته شده است. در فصل سوم، نگاره های منتخبی که برای این تحقیق در نظر  گرفته شده را معرفی و ویژگیهای نگارگری دوره‌ای هر کدام نیز در این فصل آورده شده است. در فصل چهارم، نگاره‌ها از لحاظ اسطوره‌ای، نماد، ساختار فرمی و ساختار رنگ مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. و همچنین به توصیف نگاره‌ها نیز پرداخته شده است.

 

1-1- بیان مساله

 

شاهنامه‏ی فردوسی گنجینه‏یی از اسطوره‏ها، رمزها و نمادهای آیینی و باستانی‏است و شاید ارزشمندترین بعد شاهکار فرزانه‏ی توس در باورهای باستانی ایران، در پیکره‏ی‏ داستان‏ها باشد. داستان«گذرسیاوش از آتش» آمیخته‏یی از فرهنگ ایرانی و آیین‏ ورجاوند مهری‏ست که در این پژوهش بدان پرداخته شده است.این داستان، گونه ای از داوری است که در محاکمات پیچیده صورت می‌گرفت و آن جا که دلایل کم بودن قراین ومدارک ، قضاوت ناممکن بوده، از عناصر طبیعت استعانت جسته می شد . در طول تاریخ نگارگری ایران در کارگاهها ی سلطنتی ، شاهنامه بارها به تصویر در آمده است و هنرمندان بسیاری در به تصویر کشیدن صحنه های مختلف داستانهای شاهنامه با موضوع های واحد دست به قلم برده و هنرنمایی کرده اند..  در بررسی این نگاره ها، نگاهی هماهنگ و متقابل میان متون ادبی و نگاره ها شده ‌است ، که از ویژگی های غیر قابل انکار نقاشی سنتی ایرانی بوده است. نگارگرایرانی با آگاهی کامل از جنبه نمادین نقش و رنگ‌، آنها را در آثار خود به کار ‌برده است. آزمون آتش سیاوش که عموماً با عنوان «گذر سیاوش از آتش» شناخته می‌شود، بیشترین شمار نگاره‌های تاریخ نقاشی ایران را به خود اختصاص داده است؛ دویست تصویر به جا مانده از این مجلس دلیل بر این مدعاست. وجود این تعداد نگاره‌ها، آن هم با موضوع یکسان این امکان را فراهم می‌کند تا دراین تحقیق علاوه بر، معرفی و شناسایی شاهنامه‌هایی که این نگاره، در آنها مصور شده، از نظر ساختاری به شیوه‌ی توصیفی – تحلیلی نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد. همچنین، نمادهای مشترک درنقش ورنگ آنها نیز،  از جنبه‌ی اسطوره‌شناسی مورد بررسی قرار می‌گیرد. از دیگر موارد مد  نظر، نوع برخورد نگارگر و تاثیرپذیری او، ازمتن ادبی می باشد. . در پایان این تحقیق به این نتیجه خوایم رسید که، هنرمند نگاره‌های منتخب علاوه بر پیروی از متن ، از قوه‌ی خیال خود نیز برای خلق اثرشان استفاده کرده‌اند و بیشترین صحنه تصویر شده از این داستان صحنه‌ی عبور سیاوش از آتش بوده است. نقوش‌هایی که در این تصویر وجود دارند از جنبه‌ی اسطوره‌ای هم برخوردار بوده و این نقاشی‌ها تا اندازه‌ای از مکاتب پیشن خود تاثیر گرفته‌اند.

 

1-2-اهداف

 

 

2-3-2-3- مسئله مکان‌یابی تسهیلات با ظرفیت محدود (یا ظرفیت‌دار). 18

 

2-3-2-4-  مسئله مکان‌یابی تسهیلات با ظرفیت محدود (ظرفیت دار) چند کالایی چند سطحی. 19

 

2-3-3- مسائل مکان یابی تسهیلات تصادفی. 22

 

2-4- بررسی مدل‌ها و رویکردهای پویا و گسسته، ‌مکان‌یابی تسهیلات شبکه. 23

 

2-4-1- بهینه‌سازی شبکه مکان‌یابی تسیهلات پویا و گسسته. 26

 

2-4-2-رویکردها و مطالعات موردی. 29

 

2-5- طراحی یکپارچه شبکه لجستیک مستقیم – معکوس. 32

 

2-5-1- مکان‌یابی تسهیلات پویا. 37

 

2-5-2- اهمیت و چرایی در نظرگیری مسائل مکان‌یابی پویا. 37

 

2-6- شبکه زنجیره تامین حلقه –  بسته ومسائل زیست محیطی. 38

 

2-7- شبکه زنجیره تامین حلقه –  بسته ومزیت رقابتی. 42

 

2-7-1- اکولوژی صنعتی به عنوان راهنمایی برای بهره وری منابع. 43

 

2-7-2-  تعریف بهره وری منابع. 44

 

2-7-3- درون شرکت. 45

 

2-7-4- درون یک سیستم ارزشی. 48

 

2-7-5- فراتر از زنجیره تأمین. 50

 

2-7-6- محدودیت های اکولوژی صنعتی. 50

 

2-7-7- هزینه ها بیشتر از منافع. 50

 

2-7-8- نظارت ناقص. 51

 

2-7-9- نتیجه گیری این بخش. 52

 

2-8- پیشینه روش های حل. 52

 

2-8-1-  الگوریتم های فراابتکاری(متاهیورستیک). 52

 

2-8-2-  انواع الگوریتم های فرا ابتکاری. 53

 

2-8-3- چه موقع از روش های فرا ابتکاری استفاده میشود ؟. 54

 

2-8-4-  تحلیل عملکردی متاهیوریستیک. 54

 

2-9-  جمع بندی. 54

 

فصل سوم :تعریف مسئله ومدل. 56

 

3-1- مقدمه. 57

 

3-2-  زنجیره تأمین حلقه ـ بسته ومکان یابی تسهیلات در طراحی. 57

 

3-3- یک مدل عمومی مکان‌یابی تسهیلات برای زنجیره تأمین حلقه ـ بسته. 60

 

3-4- طراحی شبكه‌های سیستم‌های زنجیره‌ای تأمین حلقه ـ بسته وارائه مدل پیشنهادی  61

 

3-4-1- مفروضات مدل. 65

 

3-4-2-1- مجموعه ایندكس. 65

 

3-4-2-2- پارامترها. 68

 

3-4-2-3- متغیرهای تصمیم. 70

 

3-4-2-4- توابع هدف. 71

 

3-5- جمع بندی. 87

 

فصل چهارم :مفاهیم ،روش های حل پیشنهادی وتجزیه وتحلیل نتایج  88

 

4-1- مقدمه. 89

 

4-2- مفاهیم الگوریتم های چند هدفه. 90

 

 

4-3- روش های حل مسایل بهینه سازی. 92

 

4-3-1- روش های تصویری. 92

 

4-3-2- روش های تحلیلی یا كلاسیك. 93

 

4-3-3- روش های خاص. 93

 

4-3-4- روش های عددی. 93

 

4-3-5- روش های برنامه ریزی  پویا. 94

 

4-3-6- روش های مدرن یا مكاشفه ای. 94

 

4-4- مسائل چند هدفه ومفهوم بهینگی پارتو. 95

 

4-5- روش های حل پیشنهادی. 95

 

4-5-1- الگوریتم بهینه سازی اذحام ذرات چند هدفه. 96

 

. 97

 

4-5-2- الگوریتم ژنتیک مرتب سازی نامغلوب نسخه 2(NSGA-II). 97

 

4-5-2-1- گامهای الگوریتم NSGA-II 99

 

4-6- معیار مقایسه برای ارزیابی کیفیت جواب. 102

 

4-6-1- فاصله از جواب ایده آل( MID ). 103

 

4-6-2- معیار بیشترین گسترش(D). 103

 

4-6-3- معیار فاصلهگذاری(S). 103

 

4-6-4- تعداد جوابهای پارتو(NPS). 103

 

4-6-5- زمان محاسباتی (CPU Time ). 103

 

4-7- تجزیه وتحلیل نتایج. 104

 

4-7-1-تولید مسائل آزمایشی. 104

 

. 106

 

4-7-2- تنظیم پارامترها. 113

 

. 114

 

4-8- جمع بندی. 125

 

فصل پنجم:نتیجه گیری وپیشنهادات آتی. 128

 

5-1- مقدمه. 129

 

5-2- نتیجه‌گیری. 129

 

5-3- راهنمایی تحقیقات آتی. 130

 

منابع. 131

 

فهرست منابع و مآخذ (فارسی و غیر فارسی). 132

 

 

 

فهرست جدول ها

 

عنوان                                                                              صفحه

 

جدول 2-1- طبقه‌بندی مدل‌های موجود باتوجه به ویژگی‌های مدل‌سازی(اروپادی جوچیم،2012). 24

 

جدول2-2- طبقه‌بندی مدل‌های موجود باتوجه به اقدامات و عملکرد آنها(اروپادی جوچیم،2012). 26

 

جدول 2-3- طبقه‌بندی مدل‌های موجود باتوجه به متدولوژی آنها(اروپادی جوچیم،2012). 29

 

جدول 2-4- برنامه‌های کاربردی از مدل‌های شبکه مکان‌یابی تسهیلات پویا و گسسته(اروپادی جوچیم،2012). 31

 

جدول 2-5 – مروری بر مقالات طراحی شبکه لجستیک یکپارچه مستقیم – معکوس(دارائی،1390). 34

 

جدول 3- 1-  بررسی اجمالی از شرح مدل. 73

 

جدول 3- 2- ارتباط بین مفروضات و فرمول‌بندی مدل. 75

 

جدول 4-1- دسته بندی مدلهای زنجیره تامین حلقه-بسته ومقایسه آن با مدل ارائه شده(یافته تحقیق). 89

 

جدول 4- 2- تعدادسطوح مختلف مسائل نمونه. 105

 

جدول 4- 3- توزیع پارامترهای ورودی برای مسائل نمونه. 105

 

جدول شماره 4-4-تقاضای  محصولات مشتریان (  ). 108

 

جدول شماره4-5-نرخ برگشتی محصولات از مشتریان (  ). 109

 

جدول 4- 6- مقایسه سناریوها. 113

 

جدول 4- 7 – فاکتورها وسطوح کاندید در الگوریتم (NSGA-II). 115

 

جدول 4- 8-   فاکتورها وسطوح کاندید در الگوریتم (MOPSO). 115

 

جدول 4- 9 – طرح آزمایشی با آرایه متعامد L9.برای الگوریتم NSGA-II 116

 

جدول 4- 10 – طرح آزمایشی با آرایه متعامد L9برای الگوریتم MOPSO   116

 

جدول  4- 11- نتایج محاسباتی معیارهای مقایسه الگوریتمهای NSGA-IIو MOPSOبرای NSGA-II   (یافته تحقیق). 118

 

جدول  4- 12 –  ادامه نتایج محاسباتی معیارهای مقایسه الگوریتمهای NSGA-IIو  MOPSO برای MOPSO (یافته تحقیق). 119

 

فهرست شکلها

 

عنوان                                                                                   صفحه

 

شکل 2-1- مثالی از فاصله اقلیدسی.. 13

 

شکل:2-2- یک سیستم چند پله‌ای (چند سطحی).. 20

 

شکل 2-3 – نسبت مدل‌های موجود و زمینه‌های مرتبط با آنها(یافته تحقیق)   23

 

شکل 2- 4-  تصمیمات اتخاذ شده در مسائل مکان‌یابی تسهیلات، طراحی شبکه و مسئله مکان‌یابی تسهیلات ـ طراحی شبکه(قادری،1392).. 36

 

شکل2-  5- نیروهای هدایت کننده زنجیره تامین سبز(چولت و وانکات،2009)   40

 

شکل 2- 6- گره ها (مراحل مختلف) از حلقه- بسته پایان به پایان زنجیره تامین(یافته تحقیق).. 42

 

شکل 3-1- یک شبکه عمومی زنجیره تامین حلقه ـ بسته.. 58

 

شکل 3-2- سیستم زنجیره تأمین حلقه ـ بسته (اروپادی جوچیم،2012).. 59

 

شکل 3-3- ساختار مدل زنجیره تأمین حلقه ـ بسته(اروپادی جوچیم،2012)   60

 

شكل 3-4- پیكربندی مدل ارائه شده.. 62

 

شکل4-1- شمایی ازگام دوم.. 99

 

شکل4-2-  شمایی ازگام سوم.. 100

 

شکل 4-3- محاسبه پارامتر كنترلی به نام فاصله جمعیت(دب وهمکاران ،2000)   101

 

شکل 4-4- عملکرد الگوریتم NSGA-II(کالیانموی دِب،2000).. 102

 

شکل 4–5- نمودار S/N پارامترهای الگوریتم NSGA-II. 117

 

شکل 4-6- نمودار S/N پارامترهای الگوریتم MOPSO.. 117

 

شکل 4-7- نمودار جعبه ای مقایسه فواصل اطمینان الگوریتم های  NSGA-IIوMOPSOبراساس معیارTime. 122

 

شکل 4-8- نمودار جعبه ای مقایسه فواصل اطمینان الگوریتم های  NSGA-IIوMOPSOبراساس معیارNPS. 123

 

شکل 4-9- نمودار جعبه ای مقایسه فواصل اطمینان الگوریتم های  NSGA-IIوMOPSOبراساس معیارD.. 123

 

شکل 4-10- نمودار جعبه ای مقایسه فواصل اطمینان الگوریتم های  NSGA-IIوMOPSOبراساس معیارMID.. 124

 

شکل 4-11- نمودار جعبه ای مقایسه فواصل اطمینان الگوریتم های  NSGA-IIوMOPSOبراساس معیارS. 125

 

 

 

 

 

فهرست نمودارها

 

عنوان                                                                                   صفحه

 

نمودار 4-1-سودبرای نرخ های مختلف برگشتی. 112

 

نمودار 4-2- نمودار گرافیکی مقایسه الگوریتم های  NSGA-IIوMOPSOبراساس معیارTime 119

 

نمودار 4-3- نمودار گرافیکی مقایسه الگوریتم های  NSGA-IIوMOPSOبراساس معیارMID. 120

 

نمودار 4-4- نمودار گرافیکی مقایسه الگوریتم های  NSGA-IIوMOPSOبراساس معیارS. 120

 

نمودار 4-5- نمودار گرافیکی مقایسه الگوریتم های  NSGA-IIوMOPSOبراساس معیارD. 121

 

نمودار 4-6- نمودار گرافیکی مقایسه الگوریتم های  NSGA-IIوMOPSOبراساس معیارNPS. 121

 

 

 

 

 

چکیده

 

قوانین زیست محیطی و رشد آگاهی های محیط زیستی مشتریان وحجم بالای محصولات بازگشتی؛ اهمیت بخش زنجیره تامین معکوس را بیشتر نموده است.بنابراین ،شرکتهای تولیدی نمی توانند زنجیره معکوس را تنها به عنوان یک هزینه اضافی ببینند و باید در مورد زنجیره تامین خودقادر به تفکر استراتژیک باشند.

 

هدف این پایان نامه ارائه یک مدل ریاضی مکان یابی تسهیلات پویادرطراحی شبکه زنجیره تامین حلقه – بسته ، ازطریق بررسی استراتژیک یک افق برنامه ریزی چند دوره ای در جهت حداقل نمودن اثرات زیست محیطی وکسب مزیت رقابتی با نظریات پورتر می باشد.

 

مدل برنامه ریزی خطی عددصحیح مختلط (MILP) که برای تعیین مکانهای بهینه کارخانجات تولیدی ،مراکز توزیع ،مراکز جمع آوری وتسهیلات بازسازی استفاده شده همراه با جریانهای یکپارچه روبه جلو و معکوس هزینه کل مکان تسهیلات وحمل ونقل مربوط به جریانهای رو به جلو و معکوس در شبکه حداقل می نماید.این مدل دوطرفه مکانیابی تسهیلات برای انتقال محصولات نهایی وجمع آوری بازده های محصول در یک زنجیره تامین یکپارچه حلقه – بسته بطورهمزمان مدنظر قرارگرفته است.

 

مدل برنامه‌ریزی چند هدفه عدد صحیح آمیخته جدید برای مکان یابی تسهیلات وطراحی همزمان شبکه روبه جلو و معکوس جهت تعیین جامع راه حل های بلندمدت استراتژیک بسط داده شده که حداکثر نمودن ارزش خالص فعلی (NPV )جریان نقدینگی برای کل زنجیره تامین وهمچنین حداقل نمودن انتشار گازهای گلخانه ای از محصولات تولیدی تامین کنندگان را ارائه خواهد کرد.

 

پارامترهای الگوریتم های پیشنهادی(MOPSO)و(NSGA-II) به كمك روش طراحی آزمایشات تاگوچی تنظیم شده است. نتایج عددی نشان می دهد که مدل جدید با الگوریتم های فراابتکاری فوق  برای بدست آوردن جنبه های کمی برنامه ریزی استراتژیک در شرایط زنجیره تامین حلقه – بسته قابل استفاده  می باشد.

 

کلمات کلیدی : زنجیره تامین حلقه – بسته ، ارزش خالص فعلی (NPV) ، انتشارکربن ، مزیت رقابتی، برنامه ریزی چند هدفه عددصحیح آمیخته

 

 

 

 

 

 

فصل اول :کلیات تحقیق

 

  

 

1-1- مقدمه

 

در دنیای امروز، تغییرات سریع اقتصادی و فشار فزاینده‌ بازار رقابتی، سازمان‌ها را به سمت تمرکز بر کاراتر و اثربخش‌تر کردن فعالیت‌های زنجیره‌ی تأمین سوق می‌دهد. طراحی مناسب و کارایی شبکه‌های لجستیکی به عنوان بخشی از برنامه‌ریزی زنجیره‌ی تأمین، علاوه بر ایجاد مزیت رقابتی پایدار، باعث افزایش رضایت مشتریان شده و امکان پاسخگویی به نیازهای آن‌ها را فراهم می‌آورد و همین امر سبب شده که تصمیمات مربوط به طراحی این شبکه‌های از اهمیت بالایی برخوردار باشد. علاوه بر این، در دهه‌های اخیر نگرانی در مورد حفاظت محیط زیست و نیز مزایای اقتصادی استفاده از محصولات برگشتی، باعث تمرکز بسیاری از شرکت‌ها بر فعالیت‌های احیا و بازیافت محصولات و در نتیجه طراحی و پیاده‌سازی شبکه‌های لجستیک معکوس و شکل‌گیری زنجیره‌های تأمین حلقه – بسته شده است.

 

لجستیک معکوس شامل همه‌ی فعالیت‌های مربوط به استفاده‌ی مجدد از مواد و محصولات است. درواقع لجستیک معکوس شامل فرآیند برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل کارا و اثربخش جریان مواد خام، موجودی در دست ساخت، محصولات تمام شده و اطلاعات مرتبط، از محل مصرف به مبدأ با هدف به دست آوردن مجدد ارزش یا دفع مناسب می باشد که زنجیره‌ی تأمین حلقه – بسته شناخته می‌شود. طراحی شبکه‌ی لجستیک که یکی از مهم‌‌ترین و راهبردی‌ترین تصمیمات در مدیریت زنجیره‌ی تأمین است، شامل تصمیماتی درخصوص تعداد تسهیلات، مکان و ظرفیت‌ آن‌ها و تعیین جریان بین این تسهیلات است که هم بر هزینه و هم بر سطح سرویس‌دهی به مشتری تأثیرگذار می گردد. از آنجا که در نظر گرفتن جریان‌های مستقیم و معکوس در مسائل طراحی شبکه به صورت جداگانه ممکن است منجر به جواب‌های بهینه‌ی جزئی شود، در نظر گرفتن این دو جریان به صورت یکپارچه منجر به دستیابی به جواب‌هایی به مراتب بهتر خواهد شد.

 

مسائل مکان‌یابی تسهیلات از دهه 1960 جایگاه مهمی در ادبیات تحقیق در عملیات پیدا کرد. به طور کلی واژه مکان‌یابی اشاره به مدل‌سازی،‌ فرمول‌بندی و حل مسائلی دارد که می‌توان آنها را در قراردادن تسهیلات در فضای موجود به بهترین نحو تعریف کرد. این مسائل چگونگی مکان‌یابی یک مجموعه از تسهیلات را به‌صورت فیزیکی بررسی می‌کنند به طوری‌که یک تابع هدف را تحت مجموعه از محدودیت‌ها بهینه نماید.

 

بدون شک مکان‌یابی درست تسهیلات اثرات بسیار زیادی در منافع اقتصادی ارائه خدمات مناسب و رضایت مشتریان دارد و به همین علت تحلیل مسئله مکان‌یابی یکی از مسائل مورد علاقه دانشمندان علوم تحقیق در عملیات و علوم مدیریت بوده و پیشرفت‌های قابل توجهی در این زمینه حاصل گردیده است.

 

مدل‌های مکان‌یابی شبکه به صورت گسترده‌ای به منظور مکان‌یابی تسهیلات در بخش خصوصی و دولتی مورد استفاده قرار گرفته‌ و همچنین در غالب مدل‌های مطرح در این حوزه ساختار شبکه و ارتباط بین گره‌ها از قبل مشخص و تعریف شده‌اند. در حالی‌که در بسیاری از مسائل دنیای واقعی چنین موضوعی قابل قبول نیست. لذا در نظرگیری این مبحث همانگونه که در منابع متعددی نیز بدان اشاره شده می‌توان حایز اهمیت باشد. بنابراین پیدا نمودن مکان تسهیلات و بهینه‌سازی مدل‌هایی که به صورت همزمان در بسیاری از مسائل جهان واقعی ممکن است مهم تلقی و نیاز به طراحی و بهینه‌سازی مدل‌هایی که به‌صورت همزمان به دنبال یافتن موارد مذکور هستنداحساس می گردد.از طرفی دیگر ،هزینه‌های بالای مربوط به ساخت تسهیلات پروژه‌های مکان‌یابی؛ جابجایی را به پروژه‌هایی با سرمایه‌گذاری بلندمدت تبدیل کرده است.

 

این مشکل ،تصمیم‌گیرندگان را برآن داشت تا از همان ابتدا به دنبال موقعیتی باشند که با در نظر گرفتن این شرایط نه تنها در شرایط فعلی بلکه در افق زمان برنامه‌ریزی بدنبال مکان مطلوب باشند؛ به عبارتی می‌توان گفت ممکن است مکان انتخابی در شرایط فعلی جواب بهینه نباشد، اما در کل افق زمانی یک جواب بهینه باشد. در نتیجه مدل‌سازی و حل مسائل مکان‌یابی پویا نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند.

 

مسئله مکان‌یابی تسهیلات به‌صورت امروزی اولین بار توسط یک اقتصاددان آلمانی به نام آلفرد وبر درسال 1909 برای مکان‌یابی تک وسیله‌ای در جهت کمینه نمودن فاصله مابین تسهیلات و مشتریان پیشنهاد کرد.

 

هرچند برای صدها سال، مسائل مکان‌یابی تسهیلات به‌طور وسیعی به‌صورت کیفی مطرح شده بود. با ظهور تحقیق در عملیات (OR) در طول 35 سال گذشته مدل‌های ریاضی و مدل‌های OR برای حل این مسائل مورد استفاده قرار گرفتند.

 

 

 

1-2- بیان مسئله

 

محل تسهیلات یکی از مسائلی است که بطورگسترده مورد مطالعه محققان وپژوهشگران قرار گرفته است.هرچند تاکنون یک جواب برای مسائل مکان یابی تسهیلات ارائه نشده است؛ ولی در چنددهه گذشته تلاش های تحقیقاتی قابل توجهی به توسعه مدلهای مکان یابی برای شبکه های زنحیره تامین اختصاص داده شده است.

 

مکان یابی تسهیلات نقش مهمی در برنامه ریزی استراتژیک زنجیره تامین ایفامی کند واثربلندمدتی بر عملکردش داردزیرابازنمودن وبستن دائمی تسهیلات وانتقال آن به مکان دیگر هزینه فوق العاده زیادی ایجادمی نماید.بنابراین تصمیم گیری مکان یابی تسهیلات پرهزینه ودارای حساسیت زمانی است،وبه همین علت هزینه وزمان دومعیار اصلی وموثردر مدلهای مربوطه بوده است.(وسولاسکی،1973)

 

 

2-1-2: مسكن…………………………………… 15

 

2-1-3: سكونتگاه غیررسمی……………………………………. 15

 

2-1-4: اسکان غیر رسمی………………………………….. 16

 

2-1-5: حاشیه نشینی………………………………….. 16

 

2-2: شهرنشینی و اسکان غیررسمی در کشورهای شمالی…………. 19

 

2-3: حاشیه نشینی در جهان………………………………….. 21

 

2-4: شهرنشینی و اسکان غیررسمی در کشورهای جنوب……….. 21

 

2-5: شهرنشینی و اسکان غیررسمی در ایران………………. 23

 

2-5-1: تاریخچه حاشیهنشینی در ایران……………………. 26

 

2-6: اصول نظری تبیین پدیدهی حاشیهنشینی………….. 27

 

2-6-1: سطح كلان………………………………….. 28

 

2-6-2: سطح میانی………………………………….. 29

 

2-6-3: سطح خرد………………………………….29

 

2-7: علل بروز حاشیهنشینی………………………………….. 32

 

2-7-1: بحرانهای حاصل از حاشیهنشینی در کلان شهرها…… 32

 

2-8: اسکان غیررسمی در ایران………………………………….. 32

 

2-8-1: انواع سکونتگاههای غیررسمی در ایران………………… 33

 

2-8-2: مهمترین و عمده ترین علل پیدایش و گسترش اسکان غیر رسمی در ایران……..33

 

2-9: ویژگیهای سکونتگاههای غیررسمی………………………..36

 

2-10: ساماندهی و ارتقاء بخشی سکونتگاههای غیررسمی……..38

 

2-11: راهکارها و سیاستهای تکاملی ساماندهی اسکان غیر رسمی در ایران و جهان…..42

 

2-11-1: سیاست نادیدهانگاری یا بی تفاوتی……………………42

 

2-11-2: تحول در نظام اقتصادی – اجتماعی و ساختار جامعه……..43

 

2-11-3: سیاست تخریب و پراکنش…………………………… 43

 

2-11-4: ساخت مسکن اجتماعی یا مسکن متعارف…………… 44

 

2-11-5: ارائه زمین و خدمات…………………………………… 44

 

2-11-6: آزادسازی و تثبیت اقتصادی…………………………………… 45

 

2-11-7: سیاست توانمندسازی…………………………………… 45

 

2-11-8: ارتقای محیطی………………………………….. 46

 

2-12: راهحلهای متداول در ایران نسبت به موضوع اسکان غیر رسمی……. 47

 

2-13: مشکلات برنامهریزی سکونتگاههای غیررسمی در ایران………….. 48

 

2-13-1: مشکلات نظام تصمیمگیری……………… 48

 

2-13-2: عدم وجود دیدگاه فضایی در برخورد با این نواحی…………. 48

 

2-14: مولفه های اجتماعی،اقتصادی،کالبدی ومدیریتی اسکان غیررسمی…… 49

 

2-15: عوامل تاثیر گذار در تشدید اسکان غیر رسمی………….. 49

 

2-15-1:طرحهای شهری…………………………………… 49

 

2-15-2 قوانین زمین شهری…………………………………… 50

 

2-15-3: شهرهای جدید………………………………….. 50

 

2-16: برنامه توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی…….. 51

 

2-17: نقش و اهداف ستاد ملی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاههای غیر رسمی…….52

 

 

2-17-1: عمدهترین دستاوردهای ملی……………..53

 

2-17-2: مشکلات  فرارو…………………………………. 53

 

2-17-3: امکانات و فرصتهای پیشرو………………………… 54

 

2-18: ضرورت ظرفیتسازی برای ارتقای توانمندی اجتماع محلی و ارتقاءبخشی سکونتگاههای غیررسمی…..55

 

2-18-1: مفهوم ظرفیتسازی…………………………………… 55

 

2-19: بررسی تاثیر سكونتگاههای غیر رسمی بر امنیت اجتماعی……. 58

 

2-20: پیامدهای سکونتگاههای غیررسمی بر اقتصاد شهر (تشدید نابرابریهای موجود)…….59

 

2-21: اسکان غیررسمی و مدیریت شهری……………….. 59

 

2-22: راهکارهای ساماندهی فضای شهری……………… 60

 

2-23: مهاجرت و اسكان غیررسمی…………………………. 64

 

2-24: رابطه بین مهاجرت، بیكاری و اسكان غیررسمی……… 64

 

2-25: تجمیع زمین………………………………….. 66

 

2-26: فرآیند تجمیع زمین………………………………….. 67

 

2-27: تجمیع زمین در ایران………………………………….. 69

 

2-27-1: تجمیع در مقیاس خرد (چند پلاک)………………. 69

 

2-27-2: تجمیع متوسط (تجمیع چند بخش از بلوک و یا دو بلوک)…..69

 

2-27-3: تجمیع کلان (در مقیاس بیش از دو سه بلوک)……………….69

 

2-28: تجمیع زمین و بافتهای فرسوده شهری………………. 72

 

2-29: جمعبندی از روش تجمیع زمین………………………… 73

 

2-30: طرحهای تجمیع………………………………….. 73

 

2-31: پیشینه و سابقه كابرد روش سازماندهی مجدد زمین در كشور ژاپن……..75

 

2-32: مهمترین مزایای كاربرد روش سازماندهی مجدد زمین…………..79

 

2-33: فواید طرح سازماندهی مجدد زمین برای هر دو گروه مالكان و دولت………..81

 

2-34: انتقادهای بیان شده در مورد طرح سازماندهی مجدد زمین……………..82

 

2-35: مزایای روش یکپارچهسازی (سازماندهی مجدد زمین)………………..84

 

2-36: روش تنظیم مجدد زمین در قالب یک مشارکت دو طرفه بین دولت و مردم……85

 

2-37: معرفی یک پروژه تعدیل و تنظیم دوباره قطعات زمین……………..87

 

2-37-1: اصول پروژه…………………………………. 92

 

2-37-2: مشاركت شهروندان………………………………….. 95

 

2-37-3: سازماندهی و مدیریت…………………………………. 95

 

2-37-4: مزایای این پروژه…………………………………. 96

 

2-37-5: شروط لازم جهت اجرای پروژه تنظیم دوباره قطعات زمین………….. 97

 

2-37-6: فرآیند انجام پروژه…………………………………. 99

 

2-38: نتیجه گیری…………………………………… 102

 

فصل سوم

 

3- روش اجرای تحقیق/ مواد و روشها ……………………104

 

3-1: ویژگی‌های جغرافیای محدوده مورد مطالعه………… 104

 

3-1-1: موقعیت جغرافیایی شهر بندر انزلی…………….. 104

 

3-1-2: زمین شناسی………………………………….. 105

 

3-1-3: توپوگرافی………………………………….. 106

 

3-2: ویژگی‌های اقلیمی شهر بندر انزلی……………….. 107

 

3-2-1: آب و هوا………………………………… 107

 

3-2-2: درجه حرارت…………………………………… 107

 

3-2-3: بارندگی………………………………….. 108

 

3-2-4: رطوبت نسبی………………………………….. 108

 

3-2-5: باد…………………………………. 111

 

3-2-6: منابع آب…………………………………… 112

 

3-2-7: خاک‌ شناسی………………………………….. 114

 

3-2-8: پوشش گیاهی………………………………….. 115

 

3-3: ویژگی‌های جغرافیای انسانی………………………………….. 116

 

3-3-1: نامواژه (وجه تسمیه) انزلی………………………………….. 116

 

3-3-2: تاریخچه شهر بندر انزلی…………………………………. 116

 

3-3-3: جمعیت و خانوار…………………………………. 118

 

3-3-4: ساختار جنسی و سنی جمعیت……………………………. 119

 

3-3-5: حرکات جمعیتی (مهاجرت) …………………………………121

 

3-3-6: زبان و مذهب…………………………………… 122

 

3-3-7: سواد…………………………………. 123

 

3-4: ویژگی‌های اقتصادی شهر بندر انزلی…………………. 123

 

3-4-1: جمعیت فعال و غیر فعال………………………………….. 123

 

3-4-2: جمعیت شاغل برحسب گروه‌های عمده فعالیت………….. 124

 

3-4-3: سیمای کالبدی شهر بندر انزلی…………………… 127

 

3-4-4: محله‌ها و نواحی شهر بندر انزلی…………………. 127

 

3-4-5: کاربری اراضی شهر بندر انزلی……………………….. 129

 

فصل چهارم

 

4- یافته های تحقیق………………………………….. 133

 

4-1: یافته های توصیفی………………………………….. 135

 

فصل پنجم

 

5- نتیجه گیری و پیشنهادات…………………………………… 156

 

5-1: آزمون فرضیه…………………………………. 156

 

5-1-1: فرضیه اول : هر قدر وسعت زمین ساکنین محله نویر کوچکتر باشد تمایل افراد به تجمیع بیشتر است….156

 

5-1-2: فرضیه دوم :کمکهای ویژه همچون وام در تصمیم گیری ساکنین سکونتگاهها ی غیر رسمی جهت نوسازی واحد و سازماندهی مجدد زمین موثر است……………………156

 

5-2: نتیجه گیری…………………………………… 157

 

5-3: پیشنهادات…………………………………… 158

 

5-4: پیشنهادات وراهبردهای اصلاحی……………………….. 158

 

5-4-1: راهبردهای اجتماعی………………………………….. 158

 

5-4-2: راهبردهای اقتصادی…………………………………… 159

 

5-4-3: راهبردهای خدماتی………………………………….. 159

 

5-4-4: راهبردهای کالبدی…………………………………… 160

 

5-4-5: راهبردهای مدیریتی………………………………….. 160

 

چکیده:

 

اسکان غیر رسمی ،از پیامدهای نامطلوب شهرنشینی در جهان معاصر است که به ویژه در نتیجه صنعتی شدن شتابان و نابرابری های منطقه ای شکل گرفته و شهرها را با مسائل عدید ه ای مواجه ساخته است. گسترش سكونت گاه های غیر رسمی با گسترش آسیب های اجتماعی نظیر فحشا، اعتیاد، سرقت و… رابطه مستقیم دارد. افزایش این سكونت گاه ها نیز تابعی از فقر ،افزایش قیمت اجاره مسكن و مسكن،نرخ بیكاری و…می باشد. سكونت گاه های غیر رسمی،بدلیل عدم ایمنی در ساخت همیشه تهدیدی برای ساكنین خود محسوب می گردند. افراد ساكن در این سكونت گاه ها ،هم خود در معرض انواع نا امنی ها قرار دارند و هم تهدیدی برای جامعه محسوب می گردند .این افراد به دلیل انزوای اجتماعی ، عقده های درونی، فقر مالی وضعف فرهنگی در درون خود به باز تولید جرم و انواع مفاسد اجتماعی می پردازند. وجود این سكونت گاه ها در حال حاضر عامل اصلی چالش در توسعه پایدار و ثبات اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی كلانشهرهای كشور محسوب می گردد. لذا تحقیق حاضر به بررسی ساماندهی اسکانهای غیر رسمی شهری با توجه به مدل LR در بندر انزلی پرداخته است .جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه شهروندان محله نویراست که با استفاده از 275نمونه گیری تصادفی به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید جهت سنجش از پرسشنامه به عنوان ابزار کار استفاده گردیده است و جهت تجزیه اطلاعات از آمار توصیفی (فراوانی ،درصد)و آمار استنباطی (خی دو )استفاده شده است.نتایج بدست آمده گویای این مهم بود که استفاده از وام دولتی و تجمیع زمین می تواند در ساماندهی اسکانهای غیر رسمی موثر واقع گردد.

 

مقدمه:

 

از سالهای قبل از انقلاب شکوهمند اسلامی ایران و بخصوص پس ازآن در سال 1357 و اسقرار نظام جمهوری اسلامی در ایران, با هجوم روستا نشینان به کلان شهر های ایران و گسترش و توسعه بی رویه شهرها به محدوده های پیرامونی آن باعث گردید تا علیرغم وجود تاسیسات و امکانات خدماتی و رفاهی در این محدوده ها ، سکونتگاههای غیر رسمی شکل گرفته و روز به روز بر رشد آن افزوده گردد. عدم وجود تاسیسات ، امکانات لازم و کافی ، خدمات و سرانه های استاندارد برای این فضاهای شهری باعث گردید تا معضلات اجتماعی بیش از پیش بروز کرده و به وقوع یک فاجعه و انفجار نزدیک گردد.در سالهای ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی با مطالعات و تفکرات برنامه ریزان شهری، شهر های جدید در همجواری کلان شهرها تعریف و پایه گذاری شد، تا نسبت به ساماندهی و عدم توسعه شهرها اقدامی عاجل صورت پذیرد.پس از آن با توجه به روند رو به رشد مهاجرت به شهرهای بزرگ نه تنها شهرهای جدید تکافوی اسکان مهاجران را نمی داد بلکه سکونتگاههای غیر رسمی قبل نیز مجدداً رونق گرفته ,دچار تحول و توسعه گردید.

 

اسكان غیررسمی تاكنون در ایران با نامهای مختلفی به كار برده شده، بویژه: حاشیه­نشینی، زاغه­نشینی، مسكن نابهنجار، اسكان خود انگیخته، اسكان خودجوش. (حاتمی نژاد و همکاران، 1385: 133).

 

بر اساس سند توانمندسازی و ساماندهی سكونتگاههای غیررسمی، این گونه سكونتگاهها در ایران دارای سه ویژگی عمده اند:

 

 

2-1-2-2)ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک.. 18

 

2-1-2-3)ریسک مطلوب و نامطلوب.. 19

 

2-1-3) ریسک های مالی و غیرمالی.. 23

 

2-1-3-1) ریسک های مالی.. 24

 

2-1-4)اندازه گیری ریسک.. 29

 

2-1-5) عناصر اصلی ریسک.. 31

 

2-1-5-1) محتوا.. 32

 

2-1-5-2) فعالیت.. 32

 

2-1-5-3) شرایط.. 32

 

2-1-5-4) پیامدها.. 32

 

2-1-6)مدیریت ریسک.. 32

 

2-1-7)استراتژی های مدیریت ریسک.. 33

 

2-1-7-1)انتقال ریسک.. 33

 

2-1-7-2)اجتناب از ریسک.. 34

 

2-1-7-3)کاهش ریسک.. 34

 

2-1-7-4)پذیرش ریسک.. 34

 

بخش دوم:حاکمیت شرکتی 35

 

2-2-1) مقدمه.. 36

 

2-2-2) مشخصه حاکمیت شرکتی.. 37

 

2-2-3) اهداف حاکمیت شرکتی.. 38

 

2-2-4) منابع اصلی حاکمیت شرکت ها.. 39

 

2-2-4-1) قانون شرکت ها.. 39

 

2-2-4-2) قانون سهام.. 39

 

2-2-4-3) استانداردهای شرکت های بورس.. 40

 

2-2-5) انواع سیستم های حاکمیت شرکتی.. 40

 

2-2-5-1) سیستم های درون سازمانی.. 41

 

2-2-5-2) سیستم های برون سازمانی.. 42

 

2-2-6) حاکمیت شرکتی و اصلاح ساختار هیئت مدیره.. 43

 

2-2-7) تأثیر حاکمیت شرکتی بر مدیران اجرایی.. 44

 

2-2-8) حاکمیت شرکتی در بورس اوراق بهادار.. 45

 

2-2-9) سهامداران نهادی.. 47

 

2-2-10) سهامداران عمده در نظام حاکمیت شرکتی در بورس اوراق بهادار ایران   48

 

2-2-11) حضور سهامداران نهادی در حاکمیت شرکتی.. 49

 

2-2-12) سهامداران نهادی به عنوان ناظر.. 51

 

2-2-13) نقش سهامداران نهادی در نظارت و انتقال اطلاعات.. 52

 

2-2-14) سهامداران نهادی و مدیریت سود.. 53

 

2-2-14-1) سهامداران نهادی کوتاه مدت و مدیریت سود… 53

 

2-2-14-2) سهامداران نهادی بلندمدت و مدیریت سود… 53

 

بخش سوم:پیشینه تحقیق 55

 

2-3-1) مقدمه.. 56

 

 

2-3-2) تحقیقات انجام شده در خارج از کشور.. 56

 

2-3-3) تحقیقات انجام شده در داخل کشور.. 58

 

فصل  سوم:روش اجرای تحقیق

 

3-1) مقدمه 61

 

3-2) روش تحقیق 61

 

3-3) جامعه آماری 61

 

3-4)نمونه آماری 61

 

3-5) اندازه گیری متغیرهای تحقیق 62

 

3-5-1) متغیرهای مستقل.. 62

 

3-5-1-1) حاکمیت شرکتی.. 62

 

3-5-1-2) سهامداران نهادی.. 63

 

3-5-2) متغیر وابسته(ریسک).. 63

 

3-5-3) متغیر های تعدیل گر.. 64

 

3-5-3-1) میانگین فروش.. 64

 

3-5-3-2) ترکیب دارایی های شرکت.. 64

 

3-5-3-3) سود تقسیمی.. 65

 

3-6) روش تجزیه و تحلیل داده ها 65

 

3-6-1) مدل های رگرسیون تحقیق.. 65

 

3-6-2) مدل علّی.. 71

 

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده های تحقیق

 

4-1) مقدمه 75

 

4-2) توصیف متغیرهای تحقیق 75

 

4-3) بررسی فرضیه های تحقیق 76

 

4-3-1) پیش فرض های رگرسیون خطی در سری زمانی.. 76

 

4-3-1-1) آزمون کولموگروف-اسمیرنوف ( بررسی نرمال بودن متغیرها)   76

 

4-3-1-2) آزمون رامسی رست (فرض  خطی بودن مدل رگرسیونی).. 77

 

4-3-1-3) آزمون چاو(پایداری ضرایب). 78

 

4-3-1-4) آزمون ریشه واحد.. 78

 

4-3-2) بررسی فرضیه های تحقیق بر اساس رگرسیون چندگانه.. 79

 

4-3-2-1) بررسی فرضیه اول.. 80

 

4-3-2-2) بررسی فرضیه دوم.. 81

 

4-3-2-3) بررسی فرضیه سوم.. 82

 

4-3-3) بررسی فرضیه های تحقیق در قالب مدل علّی.. 83

 

4-3-3-1)آزمون فرضیه های مدل تحقیق.. 83

 

4-3-3-2) نتایج مدل ساختاری.. 85

 

فصل پنجم:بحث و نتیجه گیری

 

5-1)مقدمه 93

 

5-2) نتیجه گیری 93

 

5-2-1) توصیف متغیرهای تحقیق.. 93

 

5-2-2) نتایج آزمون فرضیه ها.. 94

 

5-3) بحث 95

 

5-4) پیشنهادهای کاربردی 97

 

5-5) پیشنهادهایی برای تحقیق های آتی 97

 

5-6) محدودیت های تحقیق 98

 

منابع و مآخد 99

 

ضمائم و پیوست ها 104

 

 

 

 

 

فهرست جداول………………………………………………………صفحه

 

جدول(2-1) مشخصات بارز سیستم های درون سازمانی و برون سازمانی در حاکمیت شرکت  ها……..42

 

جدول(4-1) آمار توصیفی متغیرهای تحقیق…………………………………………………………………………………76

 

جدول(4-2) نتایج آزمون کولموگراف-اسمیرنوف………………………………………………………………………..77

 

جدول(4-3) نتایج آزمون رامسی رست……………………………………………………………………………………….77

 

جدول(4-4) نتایج آزمون چاو……………………………………………………………………………………………………78

 

جدول(4-5) نتایج آزمون ریشه واحد به روش فیلیپس پرون………………………………………………………….79

 

جدول(4-6) بررسی فرضیه اول…………………………………………………………………………………………………80

 

جدول(4-7) بررسی فرضیه دوم…………………………………………………………………………………………………81

 

جدول(4-8) بررسی فرضیه سوم………………………………………………………………………………………………..82

 

جدول(4-9) نتایج مدل ساختاری ………………………………………………………………………………………………85

 

جدول(4-10) نتایج فرضیه ها برای بررسی نقش تعدیل گر فروش ………………………………………………..87

 

جدول(4-11) نتایج فرضیه ها برای بررسی نقش تعدیل گر ترکیب دارایی……………………………………….89

 

جدول(4-12) نتایج فرضیه ها برای بررسی نقش تعدیل گر سود تقسیمی………………………………………..91

 

جدول شماره (5-1) نتایج آمار توصیفی ……………………………………………………………………………………..94

 

 

 

  

 

فهرست نمودارها  ………………………………………………………صفحه

 

نمودار(1-1) مدل تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………..8

 

نمودار (2-1) انواع ریسک در حالت شبکه ای……………………………………………………………………………………….24

 

نمودار(2-2) طبقه بندی معیارهای کمی ریسک(رتبه بندی بر اساس پیچیدگی محاسبه)……………………………..31

 

نمودار(2-3) عملیات حاکمیت شرکتی ………………………………………………………………………………………………..47

 

نمودار(3-1) مراحل تعیین نوع مدل داده های ترکیبی…………………………………………………………………………….70

 

نمودار(4-1) مدل تحقیق در حالت اعداد استاندارد ……………………………………………………………………………….84

 

نمودار(4-2) مدل تحقیق در حالت اعداد معنی داری……………………………………………………………………………..84

 

نمودار(4-3) مدل تحقیق برای شرکت هایی که میانگین فروش آن ها 54 میلیون تومان و کمتر است(گروه اول).86

 

نمودار(4-4) مدل تحقیق برای شرکت هایی که میانگین فروش آن ها از 54 میلیون تومان بیشتر است.( گروه دوم).86

 

نمودار(4-5) مدل تحقیق برای شرکت هایی که ترکیب دارایی آن ها  0.58 و کمتر است.(گروه اول)…………….88

 

نمودار(4-6) مدل تحقیق برای شرکت هایی که ترکیب دارایی آن ها بیشتر از 0.58 است.(گروه دوم)……………88

 

نمودار(4-7) مدل تحقیق برای شرکت هایی که سود تقسیمی آن ها 28 میلیون تومان و کمتر است.(گروه اول).90

 

نمودار(4-8) مدل تحقیق برای شرکت هایی که سود تقسیمی آن ها بیشتر از  28 میلیون تومان است.(گروه دوم) ..90

 

 

 

 

 

چکیده

 

در تحقیق حاضر به بررسی ارتباط حاکمیت شرکتی و ریسک شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده و همچنین رابطه بین سهامداران نهادی و حاکمیت شرکتی و ازسوی دیگر رابطه بین سهامداران نهادی و ریسک نیز مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق از نظر هدف، از نوع کاربردی و از نظر شیوه جمع آوری و تحلیل اطلاعات در حیطه تحقیقات توصیفی است. نمونه آماری شامل 81  شرکت در طی دوره زمانی پنج ساله 1386 تا 1390 می باشد که از روش نمونه گیری حذف سیستماتیک انتخاب شدند. اطلاعات جمع آوری شده ابتدا به وسیله رگرسیون ترکیبی با استفاده از نرم افزار Eviews  بررسی گردید تا بتوان پیش فرض های اساسی بررسی امور مالی در قالب معادلات خطی را بررسی کرد سپس این خطوط رگرسیون در قالب مدل علّی و با استفاده از نرم افزار  VisualPLS برای اجرای مدل مورد بررسی قرار گرفتند و فرضیه های تحقیق آزمون شدند. یافته های تحقیق حاکی از آن است که یک رابطه منفی و معکوس بین ریسک و حاکمیت شرکتی برقرار است و افزایش شاخص حاکمیت شركتی ، موجب کاهش ریسک می گردد. از سوی دیگر نتایج تحقیق نشان دهنده یک رابطه مثبت بین سهامداران نهادی وحاکمیت شرکتی و همچنین یک رابطه منفی بین سهامداران نهادی و ریسک است. آزمون های انجام شده نشان می دهد که شاخص حاکمیت شرکتی و ریسک به طور مستقیم بر هم اثرگذار هستند و همچنین اثرگذاری این متغیرها بر یکدیگر از طریق دخالت متغیر سوم یعنی سهامداران نهادی نیز مورد تائید قرار گرفت.

 

 

 

کلمات کلیدی: حاکمیت شرکتی، ریسک، سهامداران نهادی، رگرسیون ترکیبی، مدل علّی

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

 

 

کلیات تحقیق

 

 

 

 

 

1-1)مقدمه

 

زندگی امروز درحالی ادامه می یابد که سایه افکنی شرایط عدم اطمینان[1]، بر کلیه امور، به علل مختلف، فرایند تصمیم گیری را به کلی متحول ساخته است. تغییرات قیمت کالاهای اساسی، تغییر نرخ ارز، تغییر نرخ سود و همچنین تغییر قیمت سهام مواردی هستند که سازمان های امروزی دائماً با آن دست به گریبانند. این تغییرات در کنار سایر تغییرات محیطی سازمان ها، باعث ظهور نظریات جدید علمی در حوزه مدیریت شده است، تا آن جا که نظریه آشوب[2] مطرح گردیده و سازمان ها را در محیطی مملو از پیچیدگی و در عین حال قابل مدیریت، تصویر کرده است(راعی و سعیدی،1392،ص44).

 

دلیل وجودی هر واحد اقتصادی ایجاد ارزش برای ذینفعان خود می باشدو همه شرکت ها با عدم قطعیت رو به رو هستند و یکی از چالش های مدیریت این است که چه مقدار عدم قطعیت را بپذیرد، به طوری که ارزش ثروت ذی نفعان رشد یابد. عدم قطعیت هم در مورد خطر و هم فرصت، همراه با احتمال از دست دادن یا افزایش ارزش مطرح می شود. یک مدیر واحد اقتصادی باید علی رغم وجود عدم قطعیت ها و ریسک ها و فرصت های وابسته به آن، واحد اقتصادی را به صورت مؤثر اداره نموده و بدین ترتیب ظرفیت ایجاد ارزش شرکت را افزایش دهد(بورس اوراق بهادار تهران،1392،ص2)

 

در این راستا، مالکیت شرکتی نیز از طریق مالکیت سهام، تأثیر چشمگیری بر روش کنترل شرکت ها داشت. به این ترتیب، مالکان، اداره شرکت را به مدیران تفویض کردند و بازارهای بورس اوراق بهادار شکل گرفت. یکی از ابزارهای تخصیص بهینه منابع، بازارهای اوراق بهادار می باشد. لذا هر مشکلی که در بازار مذکور به وجود آید، تنها مسأله اقتصادی نیست بلکه به مسأله ای اجتماعی مبدل می شود که در آن منافع عمومی جامعه به خطر خواهد افتاد. برای حل و فصل مشکلات مذکور، یکی از مفاهیم با اهمیت مطرح شده در دو دهه اخیر، مفهوم حاکمیت شرکتی[3] است. دو دیدگاه نظری عمده شامل تئوری نمایندگی و تئوذی ذینفعان در این مورد مطرح است که هر یک از آن ها به صورت متفاوت به موضوع حاکمیت شرکتی می نگرند. تئوری نمایندگی به مشکل کارگزار و کارگمار و تئوری ذی نفعان به مشکل کارگزار و ذی نفعان می نگرند(حساس یگانه،1388،ص76).

 

حاکمیت شرکتی به معنای قوانین،مقررات،ساختارها،فرهنگ ها و سیستم هایی است که موجب دستیابی به هدف های پاسخگویی،شفافیت،عدالت و رعایت حقوق ذی نفعان می شود.حاکمیت شرکتی پیش از هر چیز،حیات بنگاه اقتصادی در دراز مدت را، هدف قرار داده و درصدد است تا از منافع سهامداران در مقابل مدیریت سازمان ها حفاظت کند. دو هدف حاکمیت شرکتی عبارت است از (حساس یگانه،1388،ص77):

 

 

1. کاهش ریسک بنگاه اقتصادی از طریق بهبود و ارتقای شفافیت و پاسخ گویی.

 

1. بهبود کارایی دراز مدت سازمان، از طریق جلوگیری از خودکامگی و عدم مسئولیت پذیری مدیریت اجرایی.

 

در این تحقیق به بررسی رابطه حاکمیت شرکتی و ریسک شرکت های عضو بورس اوراق بهادار تهران پرداخته خواهد شد و همچنین رابطه بین سهامداران نهادی و حاکمیت شرکتی و ازسوی دیگر رابطه بین سهامداران نهادی و ریسک نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

 

 

 

 

2-1-5 اداره مجازی ( Virtual   office ). 19

 

2-1-6 نمونه کاربرد های سیستم اتوماسیون اداری. 21

 

2-1-6-1 سیستم اطلاعاتی اتوماسیون اداری ( OAS ). 21

 

2-1-6-2 سیستمهای اطلاعاتی ارتباطات الکترونیکی  ( ECS ). 21

 

2-1-6-3 سیستمهای اطلاعاتی عملیاتی  ( TPS ). 21

 

2-1-6-4 سیستمهای اطلاعاتی مدیریت ( MIS ). 22

 

2-1-6-5 سیستمهای مطالعاتی کمک به تصمیم گیری ( DSS ). 22

 

2-1-6-6 سیستمهای اطلاعاتی جامع و یکپارچه (ES ). 22

 

2-1-7 سیستمهای اطلاعاتی اتوماسیون اداری ( OAS ). 23

 

2-1-7-1 جدول انواع کاربرد های سیستم اتوماسیون اداری. 25

 

2-1-8 نکات برجسته درباره اتوماسیون  و بهسازی روشهای کار   26

 

2-1-9 بهبود كار و اتوماسیون. 29

 

2-2) رضایت مندی مشتری :. 32

 

2-2-1) تعریف رضایت مشتری :. 34

 

2-2-2) روش های جذب مشتری:. 36

 

2-2-3) مراحل ارائه خدمات مطلوب برای جذب مشتری :. 37

 

2-2-4) اندازه گیری رضایت مشتری :. 41

 

2-2-5) شاخص های رضایت مشتری:. 42

 

2-2-5-1 شاخص رضایت مشتری سوئدی ( SCSB):. 42

 

2-2-5-2  شاخص رضایت مشتری آمریکایی(ACSI):. 44

 

2-2-5-3.  شاخص رضایت مشتری اروپایی(ECSI). 46

 

2-2-5-4  سایر شاخص های ملی رضایت مشتری:. 47

 

2-3) پیشینه تحقیق. 50

 

فصل سوم: روش تحقیق. 54

 

3-1)  مقدمه. 55

 

3-2) روش تحقیق:. 55

 

3-3) روش و ابزار  گردآوری اطلاعات :. 56

 

3-4) جامعه آماری، تعیین حجم نمونه و روش نمونه گیری:. 57

 

3-4-1) جامعه آماری :. 57

 

3-4-2) نمونه و روش نمونه گیری :. 57

 

3-5) پایایی متغیرهای پرسشنامه:. 59

 

3-6) روایی پرسشنامه:. 59

 

3-7) روش های تجزیه و تحلیل اطلاعات :. 60

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها. 61

 

4-1) مقدمه. 62

 

4-2) آمار توصیفی. 62

 

4-2-1) تحلیل خصوصیات جمعیت شناختی مشتریان. 63

 

4-2-2) تحلیل توصیفی متغیرهای تحقیق:. 69

 

4-3) بررسی فرضیه های تحقیق:. 72

 

4-3-1) بررسی فرضیه اصلی:. 73

 

 

4-3-2) بررسی فرضه های فرعی تحقیق:. 73

 

4-3-3) سنجش رضایت مشتریان از ابعاد کیفیت خدمات:. 77

 

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات. 80

 

5-1)مقدمه:. 81

 

5-2) خلاصه نتایج آمار توصیفی:. 81

 

5-3) خلاصه نتایج فرضیه‌های تحقیق:. 82

 

5-4) بحث و نتیجه گیری. 83

 

5-5) پیشنهادات کاربردی. 84

 

5-6) پیشنهادات بمنظور تحقیقات آتی:. 85

 

5-7) محدودیت های تحقیق:. 85

 

منابع و مآخذ. 87

 

پیوست ها. 91

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                          صفحه

 

جدول 1-1 تعریف عملیاتی  متغیر خدمات اتوماسیون.. 11

 

جدول 1-2 تعریف عملیاتی  متغیر رضایت مشتریان.. 11

 

جدول 3-1 توزیع سوالات پرسشنامه.. 57

 

جدول 3-2 آلفای کرونباخ متغیرهای پرسشنامه.. 59

 

جدول 4-1: جنسیت مشتری.. 63

 

جدول 4-2: سن مشتری.. 64

 

جدول 4-3: تحصیلات مشتریان.. 65

 

جدول 4-4: شغل مشتری.. 66

 

جدول 4-5: محل سکونت مشتری.. 67

 

جدول 4-6: وضعیت تاهل مشتری.. 68

 

جدول 4-7: آمار توصیفی متغیر خدمات اتوماسیون و مؤلفه هایش (N=270)   69

 

جدول 4-8: آمار توصیفی متغیر رضایت کلی (N=270).. 71

 

جدول 4-9: میانگین و انحراف معیار پاسخ به سوالات.. 72

 

جدول 4-10: همبستگی پیرسون فرضیه اصلی.. 73

 

جدول 4-11: همبستگی پیرسون راحتی و رضایت کلی.. 74

 

جدول 4-12: همبستگی پیرسون مدیریت صف و رضایت کلی مشتریان.. 75

 

جدول 4-13: همبستگی پیرسون شخصی سازی و رضایت کلی مشتریان.. 75

 

جدول 4-14: همبستگی پیرسون پاسخگویی و رضایت کلی مشتریان.. 76

 

جدول 4-15: همبستگی پیرسون ایمنی و رضایت کلی مشتریان.. 77

 

جدول 4-16: نتایج رتبه بندی آزمون دبلیو کندال.. 78

 

جدول 5-1:  خلاصه نتایج آمار توصیفی داده های جمعیت شناختی مشتریان شرکت کننده.. 81

 

جدول 5-2: نتایج فرضیه های تحقیق.. 83

 

 

 

فهرست نمودارها

 

عنوان                                                                                                           صفحه

 

نمودار 2-1 چرخه مجازی ارتباط بین سازمان و مشتری. 32

 

نمودار 2-2 پیوند بین کارکنان، مشتریان و استراتژی در سازمان   33

 

نمودار 2-3 چرخه خدمت مطلوب به مشتری. 34

 

نمودار 2-4 دیاگرام سنجش رضایت مشتریان. 42

 

نمودار 4-1: نمودار ستونی جنسیت مشتریان. 63

 

نمودار 4-2: نمودار ستونی سن مشتریان. 64

 

نمودار 4-3: نمودار ستونی تحصیلات مشتریان. 65

 

نمودار 4-4: نمودار ستونی شغل مشتریان. 66

 

نمودار 4-5: نمودار ستونی محل سکونت مشتریان. 67

 

نمودار 4-6: نمودار ستونی وضعیت تاهل مشتریان. 68

 

نمودار 4-7: هیستوگرام توزیع نرمال متغیر خدمات اتوماسیون. 70

 

نمودار 4-8: هیستوگرام توزیع نرمال متغیر رضایت کلی. 71

 

 

 

 

 

فهرست اشکال

 

عنوان                                                                                                       صفحه

 

شکل 1-1 طرح جامع اتوماسیون اداری در سازمان تامین اجتماعی (وب سایت سازمان تامین اجتماعی). 4

 

شکل 1-2 مدل نظری تحقیق. 9

 

شکل 2-1 ساختار سازمانی دایره ای. 40

 

شکل 2-2: مدل شاخص رضایت مشتری سوئدی. 43

 

شکل 2-3: شاخص رضایت مشتری آمریکایی. 45

 

شکل 2-4: شاخص رضایت مشتری اروپایی. 46

 

شکل 2-5: شاخص ملی رضایت مشتری پیشنهادی جانسون و دیگران برای نروژ   48

 

شکل 2-6: شاخص رضایت مشتری ترکیه ای. 49

 

شکل 2-7: شاخص رضایت مشتری ایرانی. 50

 

 

 

 

 

 

 

چکیده:

 

امروزه اجرای اتوماسیون اداری مزایای بسیاری را برای سازمان ها از جمله مشتریان شان فراهم نموده است. سرعت، دقت، ایمنی و … از این مزایای اند. هدف تحقیق حاضر بررسی اثر اتوماسیون اداری بر رضایت مشتریان سازمان تامین اجتماعی استان گیلان است. روش تحقیق از نوع توصیفی- پیمایشی از نوع همبستگی است. جامعه آماری تحقیق شامل تمامی مشتریان سازمان تامین اجتماعی استان گیلان است که از این بین تعداد 270 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند.  در این تحقیق از روش همبستگی پیرسون بمنظور بررسی فرضیه های تحقیق استفاده شد. نتایج تحقیق نشان از رابطه معنادار مثبت بین خدمات اتوماسیون و رضایت کلی مشتری و ابعاد آن داشت. نتایج بدست آمده نشان دادند که بین خدمات اتوماسیون (در سطح اطمینان 99% ) و رضایت کلی مشتری رابطه مثبت و معنادار به میزان 0.628 وجود دارد. همچنین بین راحتی (در سطح اطمینان 99% ) و رضایت کلی مشتری (r=0.439)، مدیریت صف و رضایت کلی مشتری (r=0.501)، شخصی سازی و رضایت کلی مشتری (r=0.414)، و پاسخگویی و رضایت کلی مشتری (r=0.510)، ایمنی و رضایت کلی مشتری (r=0.354)،  رابطه مثبت و معنادار وجود دارد.

 

 

 

 

 

فصل اول: کلیات تحقیق

 

 

 

 

 

 

 

 

 

بخش اول     کلیات تحقیق

 

 

 

 

 

1-1) مقدمه

 

پیشرفت توسعه، تغییر و تحول و سرعت از نشانه های جهان امروزی می باشد این پیشرفت ، توسعه ، تغییر و تحول در اصول مدیریت و بازاریابی نیز راه یافته است امروزه بسیاری از مفاهیم تئوری ها و کلاً ادبیات مدیریت بر محور مشتری بازنگری و بازنویسی شده اند (عیاری، 1384 ،11).

 

امروزه تکنولوژی اطلاعات به ما کمک می کند دیوارهایی را که وظایف، محل‌های جغرافیایی و سطوح مدیریتی را از هم جدا می کنند فرو بریزیم و به ما اجازه می دهد شبکه جدیدی از روابط را بین اعضای سازمان و برون سازمان به وجود آوریم.

 

تکنولوژی اطلاعات که اتوماسیون اداری نیز بخشی از آن است به مجموعه‌ای از سخت افزارها و نرم افزارهای مبتنی بر کامپیوتر گفته می شود که در ذخیره، انتقال، تبدیل داده ها به اطلاعات با معنی به کار می روند.

 

اتوماسیون اداری از دیدگاه خرد و کلان تاثیراتی را به ارمغان آورده است که اهم آنها عبارتند از :

 

الف : حذف کاغذ بازی و پیچیدگی امور به منظور افزایش کارایی در سازمان.

 

ب : رهایی از بحران‌های اقتصادی و کاهش بهره‌وری در سازمانهای عمومی.

 

ج : تغییرات ساختاری به منظور افزایش بهره وری و بهینه سازی نظام اجرایی.

 

د : استفاده از هرم اطلاعات (رهنورد 1381 ؛ 74).

 

صاحبنظران معتقدند که یکی از راه‌های افزایش اثر بخشی سازمان بهبود کیفیت خدمات و منظور از آن تأمین نیازها و انتظارات مشتریان است. دمینگ یکی از پیشگامان نهضت TQM کیفیت  را با رضایت مشتری یکی می‌داند. بنابراین با افزایش کیفیت خدمات، رضایت مشتریان بالا می رود و بدین طریق اثر بخشی سازمان ارتقاء می‌یابد و هدف از اجرای اتوماسیون اداری هم افزایش اثر بخشی سازمان است. البته اثر بخشی سازمان دارای شاخص هایی است که عبارتند از عملکرد مالی، رضایت مشتری، رضایت کارکنان و سازندگان (مک لوید، ترجمه: جمشیدیان 1378 ؛ 473) تکنولوژی اطلاعات در حال حاضر ماهیت و روش های اداری را در سازمان ها دگرگون ساخته است. چنین تغییر و تحولاتی امروزه تحت عنوان اتوماسیون اداری شناخته می شود.

 

مفهوم اتوماسیون اداری بر این مسئله دلالت دارد که سازمان اداری و در نتیجه ساختار سازمانی را می توان با استفاده از تکنولوژی های موجود و با توجه به اهداف و وظایف مربوط به آن و نیز تواناییهای نیروی انسانی مورد نیاز آن مورد بازنگری قرار داد (رهنورد 1381؛ 74).