2-3-3: اصلاحگرایان.. 15

 

2-3-4: ترقی گرایان.. 15

 

2-3-5: کارکردگرایی.. 15

 

2-3-6: ساختارگرایی.. 16

 

2-3-7: نگرش احیای تک بناها یا تجزیه گرایی.. 16

 

2-3-8: الگوی اصالت بخشی بافتهای فرسوده و ناکارآمد. 17

 

2-3-9: محرومیت زدایی شهری و راهبرد برنامه ریزی اجتماعی.. 18

 

2-3-10: نگرش موزه ای به بافت شهر. 18

 

2-4-1: ارسطو. 19

 

2-4-2: آندره گوتن.. 20

 

2-4-3: لوکور بوزیه. 20

 

2-5-1: بریتانیا 21

 

2-5-2: بارسلون اسپانیا 21

 

2-5-3: شانگهای چین.. 22

 

2-6-1: تجربه مجد مشهد. 23

 

2-6-2: محله جماله اصفهان.. 24

 

2-6-3: شهر کرد. 25

 

2-7-1: سیاستها و برنامه های اجرایی قبل از سال 1300 شمسی.. 27

 

2-7-2: سیاستها و برنامه های اجرای از سال 1300 تا قبل از انقلاب اسلامی.. 28

 

2-7-3: برنامه و سیاستهای بعد از انقلاب اسلامی.. 30

 

3-1-1: توپوگرافی.. 35

 

3-1-2: اقلیم. 37

 

3-1-3: بارش… 37

 

3-1-4: رطوبت نسبی.. 38

 

3-1-5: دما 39

 

3-1-6: منابع آب.. 40

 

3-1-7: پوشش گیاهی.. 42

 

3-2-1: مقدمه. 43

 

3-2-2: پیشینه تاریخی شهر ماسوله. 44

 

3-2-3: بافت شهری ماسوله. 45

 

3-2-4: معماری شهر ماسوله. 46

 

3-2-5: شبکه معابر. 47

 

3-2-6: دسترسی و ارتباطات.. 47

 

3-2-7: نظام فعلی و سیمای عمومی محلات.. 48

 

3-2-8: قومیت.. 50

 

3-2-9: زبان.. 50

 

3-2-10: مذهب.. 51

 

3-2-11: جمعیت.. 51

 

3-3-1: وضعیت موجود گردشگری در ماسوله. 55

 

3-3-2: صنعت.. 56

 

3-6-1: برق.. 57

 

 

3-6-2: شبکه فاضلاب.. 58

 

3-6-3: آب آشامیدنی.. 58

 

3-6-4: تلفن.. 58

 

3-6-5: گاز. 58

 

3-7-1: آموزش و پرورش… 59

 

3-7-2: کتابخانه عمومی.. 59

 

3-7-3: تربیت بدنی.. 59

 

3-7-4: مرکز درمانی.. 59

 

4-2-1: احیاء ، حفظ و مرمت بناها و بافت تاریخی ماسوله  توسعه كالبدی از درون.. 66

 

4-2-2: برجسته سازی و سامان دهی عناصر اصلی سازمان فضایی.. 67

 

4-2-3: حفظ و ارتقای كیفی سیمای شهری.. 67

 

4-2-4: مناسب سازی مبلمان شهری.. 68

 

4-2-5: تعیین و تجهیز چشم اندازهایی از اطراف  به ماسوله و بلعکس… 68

 

4-2-6: اولویت اقدامات مرمت و ساخت وساز. 68

 

4-3-1: طرح شماره یک : منظرسازی پیرامون رودخانه. 71

 

4-3-2: طرح شماره دو: برجسته سازی فضاهای عمومی شهـر ( بازار، بام كتابخانه، امام زاده و …) 72

 

4-3-3: طرح شماره سه : تعیین حرائم قانونی زیست محیطی،چشم اندازی وكالبدی.. 72

 

4-3-3: طرح شماره چهار : مكان یابی نقاط كانونی و گستره های بصری شهر ماسوله. 74

 

4-3-5: طرح شماره پنج : پاركینگ ( جانمایی و طراحی ) 74

 

4-3-6: طرح شماره شش : مناسب سازی مبلمان شهری.. 75

 

4-3-7: طرح شماره هفت : نورپردازی.. 77

 

4-8-1: محاسبه ظرفیت گردش پذیری ماسوله. 83

 

5-2-1: بهسازی بافتهای فرسوده شهری سبب بهبود کالبد و رشد فیزیکی شهر ماسوله شده است. 110

 

5-2-2: ساماندهی و بهسازی بافتهای فرسوده شهری سبب رونق اقتصادی شهر ماسوله شده است. 111

 

 

 

فهرست جداول

 

 

 

فهرست اشکال

 

 

 

 

 

فهرست اشکال

 

 

 

 

 

فهرست اشکال

 

 

 

چکیده

 

طرح باززنده سازی یا طرح مرمتی شهر در واقع ایفا کننده ی این وظیفه است که به اتکاء شناخت روند زندگی شهر، راه توسعه ی پدیده های موجود را برای تداوم زندگی مردمان شهر پیش بینی کند. به عبارت دیگر، طرح باززنده سازی شهری – در شرایط موجود و تجارب معمول تر- به کمک روند تکاملی تاریخ شهر می آید. اگر شناخت توسعه ی شهر و نتیجه گیری هایی را که از آن می توان کرد به عنوان فلسفه ی وجودی شهر و مجموعه شرایط واقعی زیست و بقاء آن بنگریم، خود را همیشه به آن ریشه محتاج حس می کنیم و این احساس در مقابل شهرهایی که دارای فرهنگی غنی ترند، قوی تر خواهد بود. نقش سیاستهای بهسازی شهری در باز زنده سازی شهر ماسوله که یکی از بافت های تاریخی و کهن در استان گیلان است، با حفظ اصالت و معرفی آن به عنوان یک نمونه تاریخی در کشورمان حائز اهمیت است. در حفظ و نگهداری بناهای تاریخی و بافت های قدیمی شهر که جزو ثروت های فرهنگی بشمار می آیند، بحث روی ارزشها به میان می آید.در این پژوهش ضمن تحلیل شرایط موجود شهر تاریخی ماسوله نسبت به ارائه پیشنهادات و راهکارهایی جهت بهسازی و باز زنده سازی  با اتکا به تئوری مداخله و سیاست های بهسازی ارائه گردیده است.

 

کلمات کلیدی : سیاست های بهسازی، باز زنده سازی، ماسوله

 

 

 

مقدمه

 

رشد شتابان شهرنشینی با گسترش بی رویه کالبدی و استقرار نامتعادل جمعیت در مراکز شهری همراه بوده است. جابجایی جمعیت در مراکز شهرها، ظهور و گسترش پدیده اسکان غیر رسمی عمدتاً در حاشیه شهرها و همچنین  ادغام بافتهای روستایی واقع در مجاور کلان شهرها با بافت شهری موجب بروز مسایل جدی در ساختار و سازمان فضایی، کارکردی و اجتماعی شهرها شده اند. نواحی مرکزی شهرهای قدیمی با توجه به تحولات و همچنین بی توجهی مدیریت شهری دچار رکود و فرسودگی شده اند. بسیاری از این بافتها با خروج مالکان و ساکنان قدیمی خود به مقصد مهاجران و اجاره نشینان کم درآمد مبدل گشته اند.

 

بی توجهی به این بافتها و تخریب آنها نابودی سرمایه ای میشود که افزوده شدن بر ارزش آنها سالها به طول انجامیده است، و این موضوع با هیچ یک از اصول توسعه پایدار سازگار نیست. از سوی دیگر این بافتها اکنون تبدیل به سرمایهای طبیعی و مختص این سرزمین شدهاند. بنابراین فرصتی پدید میآورند که در صورت توجه جدی به آنها و انجام سرمایهگذاریهای لازم بر روی آنها به فرصتی برای کسب و کار و سود آوری پایدار تبدیل خواهد شد. (شهابیان، 1386، ص 22).

 

بنابراین دستیابی به توسعه موزون، متعادل و پایدار شهری، استفاده از ظرفیتهای کالبدی، اقتصادی و اجتماعی موجود در درون محدوده قانونی شهرها و تعادل بخشی به استقرار جمعیت و جلوگیری از گسترش بیرویه شهرها ( توسعه درونی) و همچنین فراهم کردن امکان زندگی سالم، ایمن و استاندارد برای بخش قابل توجهی از جمعیت شهری که در بافتهای نابسامان و فرسوده ساکن اند؛ از اهداف پیش روی برنامه ریزان  است. تحقیق حاضر مربوط به شهر ماسوله میباشد که به لحاظ بسیاری از شاخصهای مورد ارزیابی با محدودیتهای قابل توجهی مواجه است. مشکلاتی از قبیل نابسامان بودن عرض شبکه معابر، نامناسب بودن آسفالت کف معابر، فرسودگی شدید بناها، آبگرفتگی پارهای از معابر هنگام بارندگی و سایر مشکلات آسیب پذیر بوده و به دلیل سر عت تحولات در بخشهای دیگر شهر نتوانسته خود را با تحولات نوین شهری منطبق سازد، سایر مشکلات اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی نیز بر مشکلات آن افزوده است. تحقیق حاضر در صدد است تا با ساماندهی کالبدی این شهر از روند فرسودگی و تخریب بافت جلوگیری کرده و با تجدید حیات و برنامه ریزی به لحاظ کالبدی و توانمندسازی به لحاظ اجتماعی بر حل برخی از مشکلات آن بپردازد.

 

 

 

تحقیق حاضر در صدد است تا با ساماندهی و بهسازی بافت فرسوده بر حل برخی از مشکلات آن بپردازد . بدین ترتیب زمینه احیای و ساماندهی بافت مذکور را فراهم آورد و با مناسب نمودن آن با امکانات و شرایط کنونی زندگی را به ساکنین این محله هدیه کند. بر این اساس،

 

فصل اول: شامل کلیات طرح تحقیق، بیان مسئله و اهمیت آن ، ضرورت تحقیق، اهداف تحقیق، سوالات تحقیق، فرضیه های تحقیق، روش و مراحل و فرآیند تحقیق، مشکلات و محدودیتهای تحقیق، تعریف مفاهیم و واژهها و پیشینه تحقیق میشود.

 

چار چوب فصل دوم به شرح زیر تنظیم شده است.

 

بخش نخست به بررسی برخی از مهمترین اندیشه های مرتبط با مباحث ساماندهی و توانمندسازی بافتهای کهن شهری از زمان شکل گیری تا زمان حاضر اختصاص یافته است.

 

در بخش دوم، تجارب علمی مختلف و نمونه های اجرایی و ساماندهی و توانمندسازی در کشورهای مختلف و شهرهای منتخب از ایران مورد مطالعه قرار گرفته است.