1-5-1. سؤال اصلی پژوهش… 11

 

1-5-2. سؤالات فرعی پژوهش… 12

 

1-6. تعاریف متغیرهای پژوهش… 15

 

1-6-1. تعاریف نظری اجزای مسأله. 15

 

1-6-1-1. بروندادهای علمی.. 15

 

1-6-1-2. اولویت­های علم و فناوری نقشه جامع علمی کشور جمهوری اسلامی ایران. 15

 

1-6-1-3. همکاری علمی.. 16

 

1-6-2. تعاریف عملیاتی اجزای مسأله. 16

 

1-6-2-1. بروندادهای علمی.. 16

 

1-6-2-2. اولویت­های علم و فناوری منتخب(فناوریهای نانو، زیست و انرژی هسته­ای) 16

 

1-6-2-3. همکاری علمی.. 17

 

1-7. جمع­بندی.. 17

 

فصل دوم. 18

 

مبانی نظری و پیشینه پژوهش… 18

 

2-1. مقدمه. 19

 

2-2.علم­سنجی و ارزیابی بروندادهای علمی.. 20

 

2-2-1. تعریف علم­سنجی.. 20

 

2-2-2. تاریخچه پیدایش علم­سنجی.. 22

 

2-2-3. تعریف کتابسنجی.. 24

 

2-2-4. ارتباط علم­سنجی با کتاب­سنجی.. 25

 

2-2-5. استناد. 26

 

2-2-6. کاربرد تحلیل استنادی.. 27

 

2-3. شاخص­های ارزیابی بروندادهای علمی.. 31

 

2-3-1. تاریخچه پیدایش شاخص­های ارزیابی.. 31

 

2-3-2. اهمیت انجام مقایسه و نرمالسازی با رویکرد علم سنجی.. 35

 

2-4. تحلیل بروندادهای علمی کشور جمهوری اسلامی ایران. 38

 

2-4-1. موانع توسعه علم و فناوری در کشور جمهوری اسلامی ایران. 40

 

2-5. اهمیت ارزیابی پژوهشگران و مؤسسات پژوهشی.. 41

 

2-5-1. شاخص­های بهنجار شده موجود برای ارزیابی دانشمندان و مؤسسات پژوهشی.. 43

 

2-5-1-1. شاخص اچ.. 43

 

2-5-1-2. شاخص جی.. 45

 

2-5-1-3. شاخص اچ جی.. 46

 

2-5-1-4. شاخص پی.. 46

 

2-6. اهمیت مجلات… 46

 

2-6-1. شاخص­های ارزیابی مجلات… 47

 

2-6-1-2. ایجاد طرح وزندهی کردن. 49

 

2-6-1-3. کاربرد عملی نفوذ مجلات نارین و ضریب تأثیر گارفیلد در علم­سنجی.. 50

 

2-7. همکاری­های علمی.. 52

 

2-7-1. ضریب همکاری گروهی.. 54

 

2-8.چشم­انداز و نقشه جامع علمی کشور ایران. 54

 

2-8-1. چشم­انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی.. 54

 

 

2-8-2. مفهوم شناسی نقشه جامع علمی کشور به عنوان چشم­انداز علمی کشور. 56

 

2-8-3. دسته­بندی حوزه­های اولویت دار. 57

 

2-8-4. نرخ تولید علم و کیفیت تولید علم در نقشه جامع علمی کشور. 58

 

2-8-5. چشم­انداز کشور ترکیه. 59

 

2-9.اولویت­های علم و فناوری منتخب از نقشه جامع علمی کشور. 60

 

2-9-1. اهمیت فناوری­های نوین در جهان. 60

 

2-9-1-1. فناوری نانو(تعریف، تاریخچه، اهمیت) 60

 

2-9-1-2. زیست­فناوری(تعریف، تاریخچه، اهمیت) 63

 

2-9-1-3. انرژی هسته ای.. 67

 

2-10.معرفی پایگاه­های استنادی مورد استفاده 68

 

2-10-1. وب آو ساینس… 69

 

شکل 2-2. صفحه جستجوی پیشرفته پایگاه وب آو ساینس… 69

 

جدول2-1. انواع مدارک نمایه شده در پایگاه وب آو ساینس(برگرفته از صفحه جستجوی پایگاه وب آو ساینس) 70

 

جدول 2-2 . انواع مختلف قالب مدارک نمایه شده در پایگاه وب آو ساینس… 71

 

2-10-2. پایگاه اطلاعاتی جی سی آر. 72

 

شکل 2-3 . صفحه اصلی پایگاه استنادی نشریات… 72

 

2-10-3. پایگاه ای اس آی.. 73

 

شکل 2- 4. صفحه اصلی پایگاه اطلاعاتی ESI 73

 

2-11. جمع بندی مبانی نظری.. 74

 

2-12. پیشینه پژوهش… 75

 

2-12-1. پیشینه در داخل ایران. 75

 

2-12-1-1. ارزیابی بروندادهای علمی در اولویت­های علم و فناوری سطح الف منتخب از نقشه جامع علمی کشور. 75

 

2-12-1-2. ارزیابی بروندادهای علمی در حوزه­های مختلف علم و فناوری.. 78

 

2-12-1-3. بررسی جایگاه ایران در علوم جهانی.. 87

 

2-12-1-4. ارزیابی بروندادهای علمی دانشگاه­ها و مؤسسات… 93

 

2-12-2. پیشینه در خارج از ایران. 96

 

2-12-2-1. ارزیابی بروندادهای علمی در اولویت­های علم و فناوری سطح الف نقشه جامع علمی کشور جمهوری اسلامی ایران. 96

 

2-12-2-2. ارزیابی بروندادهای علمی در حوزه­های مختلف علم و فناوری.. 108

 

2-13. جمع­بندی از مرور پیشینه­ها 117

 

فصل سوم. 120

 

3-1. مقدمه. 121

 

3-2. روش پژوهش… 121

 

3-3. جامعه آماری پژوهش… 122

 

3-4. روش نمونه­گیری و حجم نمونه. 123

 

3-5. ابزار گردآوری داده­ها 123

 

3-6. روش جمعآوری داده­ها 124

 

3-7. روش تجزیه تحلیل داده­ها 127

 

3-8. جمع­بندی.. 128

 

فصل چهارم. 129

 

4-1. مقدمه. 130

 

4-2. پاسخ به سؤالات پژوهش… 131

 

4-2-1. تعداد و سهم کل بروندادهای علمی کشورهای جهان در حوزه­های اولویت­دار مورد بررسی در دوره زمانی2002-2011 به تفکیک قاره­های جهان. 131

 

4-2-2. برترین کشورها از نظر کمّیت تولیدات علمی در حوزه­های اولویت­دار علم و فناوری منتخب   134

 

4-2-3. بروندادهای علمی کشورهای مورد بررسی در هر یک از حوزههای اولویت­دار علم و فناوری زیست، نانو و انرژی هسته­ای.. 138

 

4-2-3-1. تعداد کل بروندادهای علمی، سهم جهانی از بروندادهای علمی و رتبه جهانی و منطقه­ای کشورهای مورد بررسی در حوزه­های اولویت­دار منتخب… 139

 

4-2-3-2. رتبه منطقه­ای بروندادهای علمی ایران و سایر کشورهای رقیب مورد بررسی در حوزه­های اولویت­دار مورد بررسی به طور کلی و بدون اعمال محدودیت زمانی برای شناسایی جایگاه واقعی کشور ایران در حوزه­های مذکور. 143

 

4-2-4. میزان رشد بروندادهای علمی جهانی در سال­های مختلف مورد بررسی در اولویت­های علم و فناوری نانو، زیست و انرژی هسته­ای.. 144

 

4-2-4-1. تعداد و میزان رشد بروندادهای علمی کشور جمهوری اسلامی ایران در اولویت­های علم و فناوری زیست، نانو و انرژی هسته­ای.. 147

 

4-2-5. میزان کیفیت بروندادهای علمی 23 کشور مورد بررسی در هر یک از اولویت­های علم و فناوری زیست، نانو و انرژی هسته­ای.. 148

 

4-2-6. تعداد نویسندگان، دانشگاهها، کشورهای همکار و تعداد نشریات در کشورهای مورد بررسی برای ارائه فرمولی برای پیش­بینی آینده 155

 

4-2-6-1. آزمون رگرسیون. 158

 

4-2-6-1-1. بررسی عوامل مؤثر بر رشد استنادات در حوزه اولویتدار انرژی هسته­ای.. 158

 

4-2-6-1-2. بررسی عوامل مؤثر بر رشد استنادات در رشته فناوری نانو. 160

 

4-2-6-1-3. بررسی عوامل مؤثر بر رشد استنادات در حوزه اولویت­دار زیست فناوری.. 161

 

4-2-7. دستهبندیهای موضوعی مرتبط با اولویت­های علم و فناوری در بروندادهای علمی کشور ایران  163

 

4-2-8. وضعیت شاخصهای کیفی علمسنجی مانند شاخص اچ، جی، اچجی، پی در اولویتهای علم و فناوری زیست، نانو و انرژی هستهای بروندادهای علمی کشور ایران. 166

 

4-2-9. میزان همکاریهای علمی بین المللی ایران در اولویت­های علم و فناوری زیست، نانو و انرژی هسته­ای با سایر کشورهای جهان. 167

 

2-4-9-1. کشورهای برتر از نظر تعداد همکاریهای علمی بین­المللی با کشور ایران و همچنین شاخصهای ارزیابی کیفیت مانند تعداد استنادات، میانگین استنادات به ازای انتشارات و شاخص اچ در اولویت­های علم و فناوری زیست، نانو و انرژی هسته­ای.. 168

 

2-4-9-1-1. کشورهای برتر همکاری کننده با ایران در حوزه زیست فناوری.. 168

 

2-4-9-1-2. کشورهای برتر همکاری کننده با ایران در حوزه فناوری نانو. 169

 

2-4-9-1-3. کشورهای برتر همکاری کننده با ایران در حوزه انرژی هسته­ای.. 170

 

4-2-9-2. مقایسه بروندادهای علمی با همکاری­های علمی بینالمللی و ملّی بر اساس شاخص­های کمّی و کیفی در هر یک از اولویتهای علم و فناوری زیست، نانو و انرژی هسته­ای.. 171

 

4-2-10. شبکه هم­نویسندگی برای بروندادهای علمی کشور ایران با همکاری­های علمی بینالمللی در هر یک از حوزههای اولویتدار مورد بررسی در طی سالهای 2002 تا 2011. 172

 

4-2-10-1. شبکه هم­نویسندگی بروندادهای علمی ایران در حوزه زیست فناوری.. 173

 

4-2-10-2. شبکه هم­نویسندگی بروندادهای علمی ایران در حوزه فناوری نانو. 174

 

4-2-10-3. شبکه هم­نویسندگی بروندادهای علمی ایران در حوزه انرژی هسته­ای.. 175

 

4-2-11. ضریب همکاری گروهی نویسندگان ایرانی در طی سال­های 2002 تا 2011. 176

 

4-2-12. وضعیت نویسندگان برتر ایرانی در اولویتهای علم و فناوری زیست، نانو و انرژی هسته­ای بر اساس شاخص­های ارزیابی کمّی و کیفی.. 177

 

جدول 4-23. وضعیت کمّی و کیفی نویسندگان ایرانی در حوزه اولویتدار زیست فناوری در سال­های 2002 تا 2011  177

 

4-2-13. برترین دانشگاهها و مؤسسات ایرانی در حوزههای اولویتدار زیست، نانو و انرژی هسته­ای در دوره زمانی 2002 تا 2011. 180

 

4-2-13-1. دانشگاهها و مؤسسات برتر ایرانی از لحاظ دارا بودن بیشترین تعداد بروندادهای علمی در حوزه­های اولویت­دار علم و فناوری و بررسی کیفیت آنها بر اساس شاخص­های بروندادی.. 180

 

4-2-14. مجلات معتبر بین­المللی که بیشترین تولیدات علمی نویسندگان ایرانی در زمینه­های موضوعی مذکور در آنها چاپ شده است، کدامند؟. 186

 

4-2-15. مجلاتی که تولیدات علمی ایرانیان در آنها به چاپ رسیده اند در مقایسه با مجلات بین المللی ، در حوزه­های موضوعی مورد بررسی به صورت تفکیک سال­های مورد بررسی از نظر شاخص­های مختلف ارزیابی کیفیت در چه وضعیتی قرار دارند؟. 192

 

4-2-16. بررسی ارتباط بین تعداد انتشارات(کمّیت) و استنادات(کیفیت) 198

 

4-2-16-1. ارتباط بین میزان انتشارات(کمّیت) و استنادات(کیفیت) در حوزه اولویت­دار انرژی هسته­ای  198

 

4-2-16-2. ارتباط بین میزان انتشارات(کمّیت) و استنادات(کیفیت) در حوزه اولویت­دار فناوری نانو  198

 

4-2-16-3. ارتباط بین میزان انتشارات(کمّیت) و استنادات(کیفیت) در حوزه اولویت­دار زیست فناوری  199

 

4-2-17. بررسی ارتباط بین تعداد انتشارات و شاخص اچ بروندادهای علمی 23 کشور رقیب مورد بررسی در حوزه­های اولویت­دار علم و فناوری انرژی هسته­ای، فناوری نانو و زیست فناوری.. 199

 

4-2-17-1. ارتباط بین تعداد انتشارات و شاخص اچ در حوزه اولویت­دار انرژی هسته­ای.. 199

 

جدول4-38. ضریب همبستگی اسپیرمن بین تعداد انتشارات و شاخص اچ در حوزه اولویت­دار انرژی هسته­ای  199

 

4-2-17-2. ارتباط بین تعداد انتشارات و شاخص اچ در حوزه اولویت­دار فناوری نانو. 200

 

4-2-17-3. ارتباط بین تعداد انتشارات و شاخص اچ در حوزه اولویت­دار زیست فناوری.. 200

 

4-2-18. بررسی ارتباط بین تعداد استنادات به ازای انتشارات و شاخص اچ بروندادهای علمی 23 کشور رقیب مورد بررسی در حوزه­های اولویتدار علم و فناوری انرژی هسته­ای ، نانو و زیست… 200

 

4-2-18-1. رابطه بین تعداد استنادات به ازای تعداد انتشارات و شاخص اچ در حوزه اولویت­دار انرژی هسته­ای  201

 

4-2-18-2. رابطه بین تعداد استنادات به ازای تعداد انتشارات و شاخص اچ در حوزه اولویت­دار فناوری نانو  201

 

4-2-18-3. رابطه بین تعداد استنادات به ازای تعداد انتشارات و شاخص اچ در حوزه اولویت­دار زیست فناوری  202

 

4-2-19. بررسی ارتباط بین تعداد نویسندگان و تعداد استنادات دریافتی بروندادهای علمی 23 کشور رقیب مورد بررسی در حوزه­های اولویت­دار علم و فناوری انرژی هسته­ای، فناوری نانو و زیست فناوری.. 202

 

4-2-19-1. ارتباط بین تعداد نویسندگان و تعداد استنادات دریافتی در حوزه اولویتدار انرژی هسته­ای  202

 

4-2-19-2. ارتباط بین تعداد نویسندگان و تعداد استنادات دریافتی در حوزه اولویت­دار فناوری نانو  203

 

4-2-19-3. ارتباط بین تعداد نویسندگان و تعداد استنادات دریافتی در حوزه اولویت­دار زیست فناوری  203

 

4-2-20. بررسی ارتباط بین تعداد کشورهای همکاری کننده در تولید بروندادهای علمی و استنادات دریافتی بروندادهای علمی 23 کشور رقیب مورد بررسی در حوزه­های اولویت­دار انرژی هسته­ای ، نانو و زیست فناوری.. 203

 

4-2-20-1. ارتباط بین تعداد کشورهای همکاری کننده در تولید بروندادهای علمی و استنادات دریافتی در حوزه اولویتدار انرژی هسته­ای.. 204

 

4-2-20-2. ارتباط بین تعداد کشورهای همکاری کننده در تولیدات علمی و استنادات دریافتی در زمینه فناوری نانو  204

 

4-2-20-3. ارتباط بین تعداد کشورهای همکاری کننده در تولیدات علمی و استنادات دریافتی در حوزه اولویت­دار زیست فناوری.. 205

 

4-2-21. آزمون­های آماری مربوط به بررسی وجود و یا عدم وجود تفاوت معنادار آماری در شاخصهای ارزیابی بروندادهای علمی 23 کشور رقیب مورد بررسی.. 205

 

4-2-21-1. بررسی وجود یا عدم وجود تفاوت معنادار آماری بین شاخص اچ بروندادهای علمی 23 کشور رقیب مورد بررسی در سه حوزه اولویت­دار علم و فناوری منتخب… 205

 

4-2-21-2. بررسی وجود یا عدم وجود تفاوت معنادار آماری بین شاخص تعداد استنادات به ازای انتشارات 23 کشور رقیب مورد بررسی.. 206

 

4-2-22. آزمونهای بررسی تفاوت برای بروندادهای علمی کشور ایران. 207

 

4-2-22-1. بررسی وجود یا عدم وجود تفاوت معنادار میان میزان رشد بروندادهای علمی کشور ایران در هر یک از اولویت­های علم و فناوری نانو، زیست و انرژی هسته­ای.. 207

 

4-2-22-2. بررسی وجود یا عدم وجود تفاوت معنادار آماری تفاوت بین میزان استناد به بروندادهای علمی ایران در اولویت­های علم و فناوری.. 207

 

4-2-22-3. بررسی وجود یا عدم وجود تفاوت معنادار آماری بین نسبت بین استنادات و انتشارات نویسندگان برتر ایرانی در اولویت­های علم و فناوری مورد بررسی.. 208

 

4-2-22-4. بررسی وجود یا عدم وجود تفاوت معنادار بین بروندادهای علمی اولویت­های علم و فناوری و میزان استنادات دریافتی نویسندگان برتر ایرانی.. 208

 

4-2-22-5.بررسی وجود یا عدم وجود تفاوت معنادار آماری بین شاخص اچ بروندادهای علمی نویسندگان برتر ایرانی در اولویت­های علم و فناوری مورد بررسی 209

 

فصل پنجم. 210

 

5-1. مقدمه. 211

 

5-2. نتیجه­گیری از یافته­های پژوهش… 211

 

5-2-1. کمّیت و سهم بروندادهای علمی جهان به تفکیک قاره­های مختلف در حوزههای اولویت­دار علم و فناوری چگونه می­باشد؟. 212

 

5-2-2. برترین کشورهای جهان از نظر تعداد بروندادهای علمی و بررسی زبان و قالب بروندادهای علمی جهانی و ایرانی کدامند؟ 212

 

5-2-3. رتبه جهانی و منطقه­ای ایران و کشورهای رقیب در چشم­انداز 1404، بر اساس کمّیت و سهم جهانی بروندادهای علمی آنها، در طی ده سال مذکور به چه نحوی میباشد؟. 213

 

5-2-4. ضریب رشد تولیدات علمی کشورهای مورد بررسی در هر یک از سه اولویت منتخب در طی سال­های مذکور چقدر است؟. 213