2-2-1. مفهوم شهر. 16

 

2-2-2. مفهوم کالبد شهر. 17

 

2-2-3. مفاهیمی پیرامون توسعه کالبدی شهر. 17

 

2-2-4. فضای شهری و توسعه فضایی.. 17

 

2-2-5. فضا و فضای شهری.. 17

 

2-3. ورودی.. 18

 

2-4. تعریف فضای ورودی شهر. 18

 

2-4-1. عوامل موثر در طراحی فضای ورودی موفق.. 19

 

2-5. مفهوم کیفیت محیط شهری.. 20

 

2-5-1. مدل جان لنگ: نیازهای انسانی.. 20

 

2-5-2. مدل “کانتر” : مولفه های مکان. 20

 

2-5-3. مدل جان پانتر. 21

 

2-5-4. مولفه های کیفیت… 21

 

2-6. عملکرد (کارکرد) و کالبد محیط.. 22

 

2-7. عملکرد ورودی شهر. 22

 

2-7-1.  ویژگی های عملکردی ورودی شهر. 22

 

2-7-2. اصول عملکردی ورودی ها 22

 

2-7-3.  مولفه های عملکردی.. 22

 

2-7-4.  تاثیر سرعت بر عملکرد ورودی شهرها 23

 

2-7-5.  ارتقاء مولفه های عملکردی در ورود به شهر. 24

 

2-8. مولفه کالبدی.. 24

 

2-8-1.  عوامل تاثیرگذار بر کالبد و ظاهر ورودی شهر. 24

 

2-8-2. هویت کالبدی.. 25

 

2-8-3. ورودی شهر امروز صحنه تناقص و تضاد. 25

 

2-9. انواع ورودی های شهری.. 27

 

2-9-1. ورودی شهر- خیابان. 28

 

2-9-2. ورودی شهر- ایستگاه راه آهن.. 29

 

2-9-3. ورودی شهر – فرودگاه 29

 

2-10. سلسله مراتب کارکردی –  مکانی ورودی ها 30

 

2-10-1. حوزه های فضای ورودی شهر. 30

 

2-10-2.  روشهای ارزیابی کاربری اراضی شهری.. 32

 

2-11. ساماندهی شهری.. 37

 

2-12. نظریه پردازان جهانی.. 37

 

2-12-1.  جان راسکین (1900-1818) 37

 

2-12-2. کامیلوبویی تو (1914-1836). 38

 

2-12-3. کامیلو سیت (1903-1843) 38

 

2-12-4. پاتریک گدس… 38

 

2-13. نگاهی به گذشته، حال و آینده ورودی شهرها 39

 

2-14. تجارب جهانی ساماندهی ورودی.. 43

 

2-14-1. لستر. 44

 

2-14-2. وین.. 45

 

 

2-14-3. آمستردام. 47

 

2-15. سابقه برنامه ریزی و طرح های ساماندهی مبادی ورودی در ایران. 49

 

2-15-1. طراحی مبادی ورودی شهر آمل.. 50

 

2-15-2. شیراز. 52

 

2-15-3. مشگین شهر. 54

 

2-15-4. جیرفت… 56

 

2-15-5. تبریز. 56

 

2-15-6. کلاچای.. 58

 

2-15-7. قزوین.. 59

 

2-15-8. ورودی غربی تهران. 61

 

2-15-9. نصب دروازه ماهی ورودی شرق بندرانزلی.. 65

 

2-15-10. دروازه قرآن ورودی غرب شهر خشکبیجار رشت… 66

 

2-16. دیدگاه ها و نظریات شهری.. 67

 

2-16-1. نظریه مدرنیسم. 67

 

2-16-2. نظریه پست مدرنیسم. 68

 

2-16-3. نظریه توسعه پایدار شهری.. 68

 

2-16-4. مکتب ترقی گرایی.. 70

 

2-16-5. مکتب ساختارگرایی{ structuralist  school  }. 70

 

2-16-6. دیدگاه سازمان دهی زمین و تفکیک اراضی.. 71

 

2-16-7.  دیدگاه استفاده از طرح جامع در تغییرات کاربری اراضی.. 72

 

? فصـل سوم: روش اجرای تحقیق، مواد و روش‌ها

 

3 –1. روش شناسی تحقیق.. 74

 

3–1 –1. روش اجرای تحقیق.. 74

 

3–1 –2. شیوه جمع آوری داده ها و اطلاعات… 74

 

3 –1–3. ابزار گردآوری اطلاعات… 74

 

3 –1 –4. جامعه آماری.. 74

 

3 –1 –5. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات… 75

 

3-2. ویژگی‌های جغرافیایی شهر مورد مطالعه. 75

 

3-2-1. موقعیت جغرافیایی شهر بندر انزلی.. 75

 

3-2-2. توپوگرافی.. 77

 

3-2-3. ویژگی‌های اقلیمی شهر بندر انزلی.. 80

 

3-2-3-1. درجه حرارت… 80

 

3-2-3-2. بارندگی.. 80

 

3-2-3-3. رطوبت نسبی.. 81

 

3-2-4. منابع آب… 81

 

3-2-5. خاک ‌شناسی.. 82

 

3-2-6. پوشش گیاهی.. 82

 

3-3. تاریخچه شهر بندر انزلی.. 83

 

3-3-1. جمعیت و خانوار. 86

 

3-3-2. ساختار جنسی و سنی جمعیت… 86

 

3-3-3. حرکات جمعیتی (مهاجرت) 87

 

3-3-4. زبان و مذهب… 89

 

3-3-5. سواد. 89

 

3-3-6. ویژگی‌های اقتصادی شهر بندر انزلی.. 90

 

3-3-6-1. جمعیت فعال و غیر فعال. 90

 

3-3-6-2. جمعیت  شاغل برحسب گروه‌های عمده فعالیت… 91

 

3-3-6-3. حدود کلی تراکم جمعیت شهر بندرانزلی.. 92

 

3-3-6-4. فعالیت‌های بندرگاهی.. 93

 

3-4. سیمای کالبدی شهر بندر انزلی.. 94

 

3-4-1. محله‌ها و نواحی شهر بندر انزلی بر حسب مساحت و جمعیت… 95

 

3-4-2. کاربری اراضی شهر بندر انزلی.. 99

 

3-4-3. طرح تفصیلی توسعه کالبدی شهر بندر انزلی.. 103

 

? فصـل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها و یافته‌های تحقیق

 

4–1. مقدمه. 106

 

4-2. محدودیت ها و امکانات توسعه کالبدی شهر بندرانزلی.. 107

 

4-2-1. محتوای اصلی یا اساس طرح جامع شهر بندرانزلی.. 109

 

4-2-2. مشخصات ساختی و کالبدی شهر بندرانزلی.. 109

 

4-2-3. حوزه عملکردهای اصلی شهر بندرانزلی.. 110

 

4-2-4. تحولات کالبدی و کارکردی شهر بندرانزلی……………………………………………………………. 110

 

4-2-5. حریم شبکه های ارتباطی.. 112

 

4-2-6. مقررات مربوط به همجواری و دسترسی های مجاز کاربری های مختلف… 112

 

4-3. پهنه های فضای ورودی شهر. 113

 

4-4. توقعات موضوعی از ورودی.. 114

 

4-4-1. تبدیل پذیری.. 115

 

4-4-2. نفوذ پذیری.. 123

 

4-5. توقعات موردی از ورودی.. 128

 

4-5-1. پذیرندگی.. 129

 

4-5-1-1. بررسی امکانات مسافرین.. 133

 

4-5-1-2. دلبازی.. 136

 

4-5-2. خوانایی.. 141

 

4-5-2-1. وضوح مسیر. 142

 

4-5-2-2. راهبری.. 148

 

4-5-2-3. نظم. 150

 

4-5-3. تشخص…. 153

 

4-6. پوشش گیاهی.. 159

 

4-7. مبلمان شهری.. 159

 

4-8 . حفظ نقاط طبیعی.. 160

 

4-9. کفپوش مسیر سواره 161

 

4-10. تحلیل ویژگی های ورودی شهر بندرانزلی از سمت غرب با تکیه به تکنیکSWOT. 162

 

? فصـل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری و پیشنهادها

 

5-1. آزمون فرضیه ها 168

 

5-2. نتیجه گیری.. 172

 

5-3. پیشنهادهای تحقیق.. 173

 

منابع و مأخذ. 175

 

 

 

 

 

فهـرست جداول

 

عنوان                                                                                                           صفحه

 

جدول 2-1: مولفه های کیفیت محیط.. 21

 

جدول 3-1: جمعیت و خانوار شهرستان بندر انزلی.. 86

 

جدول 3-2: ترکیب جنسی و سنی جمعیت شهرستان بندر انزلی.. 86

 

جدول 3-3:  مهاجران وارد شده به شهر بندر انزلی.. 88

 

جدول 3-4 : علل مهاجران وارد شده به شهر بندر انزلی در دهه 1385- 1375. 88

 

جدول 3-5 : تعداد باسوادان در جمعیت 6ساله و بیشتر شهرستان بندر انزلی، 1385. 89

 

جدول 3-6 : توزیع نسبی جمعیت 10ساله و بیشتر شهر بندر انزلی برحسب وضع فعالیت… 90

 

جدول3-7 : توزیع نسبی جمعیت10ساله و بیشتر شهر بندرانزلی برحسب نوع فعالیت و به تفکیک جنس… 91

 

جدول3-8: توزیع نسبی برآوردشاغلان10 ساله و بیشتر برحسب بخش‌های کشاورزی، صنعت و خدمات… 91

 

جدول 3-9 تراکم ناخالص جمعیتی پیشنهادی طرح جامع و مقایسه آن با وضع موجود. 93

 

جدول 3-10.  محله‌ها و نواحی شهر بندر انزلی برحسب مساحت و جمعیت… 96

 

جدول 3-11: سطوح کاربری‌های موجود در شهر بندر انزلی.. 99

 

جدول 3-12: سطوح کاربری‌های مختلف، تعداد و سهم آنها در شهر بندرانزلی سال 1389. 101

 

جدول 4-1 انواع دیدها در ورودی شهر. 138

 

جدول 4-2 اهداف، راهبردها و سیاست های ورودی شهر. 154

 

جدول4-3 تبدیل پذیری.. 162

 

جدول 4-4 نفوذپذیری.. 163

 

جدول4-5 پذیرندگی.. 164

 

جدول4-6 خوانایی.. 165

 

جدول 4-7 تشخص…. 166

 

 

 

 

 

فهـرست نمودارها

 

عنوان                                                                                                           صفحه

 

نمودار 3-1: ترکیب سنی شهر بندر انزلی – سال 1385. 87

 

نمودار 3-2: وضعیت جمعیت فعال و غیرفعال شهر بندرانزلی ـ سال 1385. 90

 

نمودار 3-3: جمعیت فعال شهر بندر انزلی، 1385. 92

 

نمودار 3-4: مساحت نواحی 9گانه شهر بندر انزلی بر حسب هکتار. 97

 

نمودار 3-5: جمعیت نواحی 9گانه شهر بندر انزلی.. 97

 

نمودار 5-1: سنجیدن به ویژگی های مبادی ورودی.. 170
فهـرست تصاویر

 

عنوان                                                                                                            صفحه

 

تصویر 2-1 دروازه های قدیم ایران. 40

 

تصویر 2-2 ورودی کنونی شهر لستر از جنوب شرق.. 45

 

تصویر 2-3 قسمتی از ورودی شهر وین.. 46

 

تصویر 2-4  قسمتی از ورودی شهر آمستردام. 49

 

تصویر 2-5 ورودی شهر آمل.. 50

 

تصویر 2-6 دروازه قرآن شیراز. 53

 

تصویر 2-7 طرح های المان ورودی شمالی شیراز. 54

 

تصویر 2-8 ورودی مشگین شهر. 55

 

تصویر 2-9 نماهای ورودی مشگین شهر. 55

 

تصویر 2-10 نماهای ورودی محور ترانزیتی کرمان- جیرفت… 56

 

تصویر2-11 نماهای ورودی پل امام علی(ع) شهر تبریز. 58

 

تصویر 2-12 طرح ورودی شهر قزوین از سمت تهران. 61

 

تصویر2-13 تعیین محدوده طراحی و همنشینی آن با یکدیگر. 62

 

تصویر 2-14 تعیین امتداد مسیر با توجه به مناظر تشکیل دهنده در ورودی غربی تهران. 63

 

تصویر 2-15 دروازه ماهی ورودی شرق بندرانزلی.. 66

 

تصویر 2-16 نصب دروازه قرآن ورودی غرب شهر خشکبیجار از سمت خمام. 67

 

تصویر 3-1 نمایی از محدوده بندر و گمرکات انزلی.. 94

 

تصویر 4-1 نماهای مسکونی گل های بهشت و آپارتمان های شرکت نفت در محدوده مورد مطالعه. 111

 

تصویر 4-2 نمایی از پروژه کنارگذر شرق به غرب انزلی.. 112

 

تصویر 4-3 نمایی از احداث واحدهای آپارتمانی مسکونی مهر. 112

 

تصویر4-4.  تغییر بافت پس مسیر ورودی.. 118

 

تصویر4-5. نسبت عرض مقطع به ارتفاع بدنه در ابتدا و انتهای ورودی.. 119

 

تصویر 4-6. سد معبر توسط لوازم ساختمانی برای شاخص کردن ملک تجاری.. 120

 

تصویر4-7. تابلوهای هشدار دهنده کاهش سرعت… 121

 

تصویر4-8. قدرت انتخاب مسیر در مسیر تندرو به سمت میدان پرستار و ساحل دریا 122

 

تصویر 4-9. بسته شدن انتهای دید. 125

 

تصویر 4-10. قرارگیری مشاغل نامتناسب با ورودی در حاشیه مسیر. 126

 

تصویر 4-11. قرارگیری کاربری های ناسازگار. 126

 

تصویر 4-12.  نمایی از ریختن زباله در اطراف مسیر ورودی.. 127

 

تصویر 4-13.  عدم توقف خودروها در حاشیه باند سواره و هجوم به سمت مسیر عبور پیاده 128

 

تصویر4-14. پل هوایی در مسیر ورودی.. 129

 

تصویر4-15. ایجاد دور برگردان در باند تندرو. 130

 

تصویر 4-16. توقف وسایل نقلیه در مسیر پیاده رو 131

 

تصویر 4-17. عدم ایجاد یا تخریب کفپوش پیاده رو. 131

 

تصویر 4-18. سرویس بهداشتی در انتهای مسیر ورودی.. 133

 

تصویر 4-19.  نمونه هایی از واحدهای پذیرایی مناسب و نامناسب در مسیر ورودی مورد مطالعه. 134

 

تصویر 4-20. مرکز بهداشتی آموزشی و درمانی موجود در مسیر ورودی.. 135

 

تصویر4-21. محلی که در ورودی پوشش گیاهی در دو طرف مسیر موجود می باشد. 136

 

تصویر 4-22. سلیقه ای بودن کاشت گیاهان در بلوار ورودی.. 137

 

تصویر 4-23. رها شدن فضاهای سبز و بدون کاربری در پی عدم صرفه اقتصادی در استفاده آنها 137

 

تصویر 4-24. ساختمان های با ارتفاع بلند به عنوان یک عنصر شاخص شهری.. 140

 

تصویر 4-25.  نور پردازی در بلوار مسیر ورودی.. 143

 

تصویر 4-26. سلیقه ای بودن نورپردازی در مسیر پیاده رو. 143

 

تصویر 4-27. موانع مزاحم در مسیر ورودی.. 145

 

تصویر 4-28.  ایجاد ناهمواری در مسیر ورودی.. 146

 

تصویر 4-29. تابلوهایی هشداردهنده راهنمایی.. 147

 

تصویر 4-30. جداکننده مسیر سواره و پیاده در مسیر ورودی.. 147

 

تصویر 4-31. وضوح و قابلیت خروجی ها و تقاطع. 148

 

تصویر 4-32. عدم رعایت تقارن در بدنه ورودی.. 150

 

تصویر 4-33. رها شدن فضا درست پشت تابلوی ورودی.. 151

 

تصویر 4-34. تغییر کاربری کشتارگاه سابق انزلی در مسیر ورودی به ساختمان اداری شهرداری  تصویر. 156

 

تصویر 4-35. کیفیت پایین بدنه ورودی.. 158

 

تصویر 4-36. نمونه ایستگاه اتوبوس در مسیر ورودی.. 160

 

تصویر 4-37.  کیفیت پایین مسیر سواره و درپوش های فاضلاب شهری.. 161

 

فهـرست نقشه‌ها

 

عنوان                                                                                                           صفحه

 

نقشه 1-1 محدوده مورد مطالعه در شهر بندرانزلی.. 9

 

نقشه 2-1 پل های در دست احداث ورودی شرقی تبریز. 57

 

نقشه 3-1 موقعیت شهر بندرانزلی در تقسیمات کشوری.. 76

 

نقشه 3-2 نواحی سه گانه شهر بندرانزلی.. 78

 

نقشه 3-3 پوشش زمین در شهرستان بندرانزلی.. 79

 

نقشه 3-4 توسعه تاریخی شهر بندرانزلی در دوران های مختلف… 85

 

نقشه 3-5 وضعیت ناحیه ها و محله های شهربندرانزلی.. 98

 

نقشه 3-6 پهنه بندی اراضی شهر بندرانزلی. 1389. 100

 

نقشه 4-1 کاربری اراضی پیشنهادی طرح توسعه و عمران (جامع) شهر بندرانزلی.. 108

 

نقشه 4-2 کاربری اراضی پیشنهادی طرح توسعه و عمران محدوده مورد مطالعه. 111

 

نقشه 4-3 پهنه های فضای ورودی شهر. 114