2ـ 1ـ ترجمه در لغت ……………………………………………………………………………….. 10

 

2ـ 2ـ ترجمه در اصطلاح …………………………………………………………………………… 11

 

2ـ 3ـ تاریخچه ترجمه……………………………………………………………………………….. 12

 

2ـ 4ـ انواع ترجمه ……………………………………………………………………………………. 14

 

2ـ 4ـ 1ـ ترجمه لفظ به لفظ یا ترجمه تحت اللفظی ………………………………………… 14

 

2ـ 4ـ 2ـ ترجمه آزاد ………………………………………………………………………………… 15

 

2ـ 4ـ 3ـ ترجمه تفسیری …………………………………………………………………………… 15

 

2ـ 4ـ 4ـ ترجمه تلخیصی ………………………………………………………………………….. 15

 

2- 4- 5- ترجمه ادبی ……………………………………………………………………………… 16

 

2ـ 4ـ 6 ـ ترجمه دقیق و روان ……………………………………………………………………. 16

 

2ـ 4ـ 7ـ ترجمه شعر ……………………………………………………………………………….. 16

 

2ـ 4ـ 7ـ 1ـ محدودیت­ها­ی ترجمه شعر ……………………………………………………….. 17

 

2ـ 4ـ 7ـ 1ـ 1ـ محدودیت وزن، قافیه و موسیقی درونی ………………………………….. 17

 

2ـ 4ـ 7ـ 1ـ 2ـ محدودیت در انتقال صنایع بدیعی ………………………………………….. 17

 

2ـ 4ـ 8ـ ترجمه شفاهی ……………………………………………………………………………. 17

 

2ـ 4ـ 8 ـ 1ـ ترجمه همزمان ……………………………………………………………………… 17

 

2ـ 4ـ 8 ـ 2ـ ترجمه نا­همزمان ……………………………………………………………………. 17

 

2ـ  5 ـ انواع ترجمه از نظر پیتر نیو مارک ………………………………………………………. 18

 

2ـ 5 ـ 1ـ ترجمه معنایی ……………………………………………………………………………. 18

 

2ـ 5 ـ 2ـ ترجمه ارتباطی ………………………………………………………………………….. 18

 

2ـ 6 ـ روش مترجمان عرب در ترجمه …………………………………………………………. 19

 

2ـ 7ـ شرایط مترجم …………………………………………………………………………………. 19

 

2ـ 7ـ 1ـ آشنایی کامل با زبان مبدأ ……………………………………………………………….. 20

 

2ـ 7ـ 2ـ آشنایی کامل با زبان مقصد …………………………………………………………….. 20

 

2ـ 7ـ 3ـ آشنایی با موضوع اصلی متن ………………………………………………………….. 20

 

2ـ 7ـ 4ـ امانت و بی­طرفی ………………………………………………………………………… 20

 

2ـ 7ـ 5 ـ استفاده کردن از واژگان مأنوس در ترجمه ………………………………………… 21

 

2ـ 7ـ 6 ـ توجه به قواعد دستوری در زبان مبدأ و مقصد ……………………………………. 21

 

2ـ 7ـ 7ـ تسلط به اصطلاحات خاص …………………………………………………………… 21

 

2ـ 8ـ خصوصیات مترجم …………………………………………………………………………… 22

 

2 – 10- فن ترجمه شعر از دیدگاه جاحظ و برخی معاصران ……………………………… 22

 

2- 11- بحثی درباره­ی ترجمه شعر ……………………………………………………………… 23

 

2ـ 12ـ روش­ها­ی ترجمه شعر …………………………………………………………………….. 24

 

فصل سوم: مشکلات ترجمه در اشعار معلقات و صعالیک

 

3ـ 1ـ فصل یا اعتراض ………………………………………………………………………………. 28

 

 

3ـ 2ـ فاصله و ترجمه شعر ………………………………………………………………………… 28

 

3ـ 3ـ انواع فاصله …………………………………………………………………………………….. 28

 

3ـ 3ـ 1ـ فاصله میان فعل و فاعل ………………………………………………………………… 28

 

3ـ 3ـ 2ـ فاصله میان فعل و مفعول ………………………………………………………………. 31

 

3ـ 3ـ 3ـ فاصله میان موصوف و صفت …………………………………………………………. 32

 

3ـ 3ـ 4ـ فاصله بین مبتدا و خبر ………………………………………………………………….. 36

 

3ـ 3ـ 5ـ  فاصله بین اسم و خبر …………………………………………………………………. 38

 

3ـ 4ـ حذف در شعر ………………………………………………………………………………… 41

 

3ـ 5ـ انواع حذف …………………………………………………………………………………….. 42

 

3ـ 5ـ 1ـ حذف حرف ………………………………………………………………………………. 42

 

3ـ 5ـ 2ـ حذف ارکان جمله ……………………………………………………………………….. 43

 

3ـ 5ـ 2ـ 1ـ حذف مبتدا …………………………………………………………………………… 44

 

3ـ 5ـ 2ـ 1ـ 1ـ حذف مبتدا از آغاز بیت ………………………………………………………. 44

 

3ـ 5ـ 2ـ 1ـ 2ـ حذف مبتدا در میان بیت ……………………………………………………… 49

 

3ـ 5ـ 3ـ حذف موصوف …………………………………………………………………………… 50

 

3ـ 5ـ 4ـ حذف فعل ………………………………………………………………………………… 53

 

3ـ 5ـ 5ـ حذف فعل ناسخه و اسم آن …………………………………………………………… 54

 

3ـ 5ـ 6ـ حذف مفعول ……………………………………………………………………………… 54

 

3ـ 5ـ 7ـ حذف مضاف …………………………………………………………………………….. 54

 

فصل چهارم: نتیجه­گیری

 

نتیجه­پژوهش…………………………………………………………………………………………….. 57

 

پی­نوشت ………………………………………………………………………………………………… 58

 

منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………………….. 59

 

چکیده عربی……………………………………………………………………………………………… 63

 

چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………………. 64

 

مقدمه

 

نیاز بشر به آگاهی از فرهنگ و ادبیات ملت­های دیگر، انسان­ها را بر آن داشت تا به ترجمه­ی کتب اقوام و ملت­های مختلف اهتمام ورزند. مترجمان شروع به ترجمه­ی کتاب در زمینه­های مختلف نمودند و تلاش کردند که از هر خرمنی خوشه­ای بچینند اما اگر به صفحات تاریخ مراجعه کنیم می­بینیم که مترجمان در سرتاسر دنیا، به ترجمه­ی متون ادبی خصوصا شعر توجه کمتری داشتند؛ زیرا آنان می­دانستند که شعر از احساس شاعر سرچشمه می­گیرد و مترجم قادر نخواهد بود همه­ی آن­چه از احساسات شاعر نشات می­گیرد را در قالب ترجمه­ی خویش بگنجاند.

 

در میان اشعاری که ترجمه شده­اند، شعر عربی از اهمیت ویژه­ای برخوردار است، بخصوص اشعار جاهلی. زیرا معلومات زیادی از روزگاران گذشته اعراب، در بردارد تا جائی که آن را «دیوان العرب» نام نهاد­ه­اند. این اشعار یکی از ذخایر گران­سنگ معارف بشری است و با ترجمه نکردن آن، میراث ادبی را از گنجینه­های عظیم محروم می­کنیم (اقبالی، 1388: 15).

 

ترجمه­ی شعر عربی با پیچیدگی­های زیادی همراه است و برخی از فرآیند­های نوشتاری دوران کهن، همچون حذف، تقدیم و تأخیر و فصل، موانع بسیاری را بر سر راه مترجم ایجاد می­کند. علاوه بر این مترجم برای ترجمه اشعار معلقات و صعالیک با دشواری­های زیادی روبروست؛ از جمله معادل یابی واژگان، تفاوت فضای جاهلی با زمان حال، سبک زندگی جاهلی، امثال، حکمتها، تشبیهات و غیره.