1-2-2 برخی از القاب حضرت زینب3. 13

 

فصل دوم: کوفه و حضرت زینب3

 

2-1 تاریخچه‌ اجمالی کوفه. 17

 

2-1-1 بافت سیاسی اجتماعی کوفه در آن زمان. 17

 

2-1-2 مذاهب و ادیان و پیروان آنان در کوفه. 18

 

2-2 شرایط محیطی خطبه‌ی کوفه. 18

 

2-3 اسناد خطبه در اجتماع کوفیان. 21

 

2-4 خطبه حضرت زینب3 در كوفه. 22

 

2-5 ساختار شكلی.. 24

 

2-6 تحلیل بلاغی.. 25

 

2-6-1 کاربردعلم معانی.. 27

 

2-6-1-1 اغراض خبر. 28

 

2-6-1-2 اغراض ندا 29

 

2-6-1-3 تأكید كلام. 30

 

2-6-1-4 حصر (قصر) 32

 

2-6-1-5 حروف استفهام. 33

 

2-6-1-6 التفات… 33

 

2-6-1-7 ایجاز. 34

 

2-6-1-8 استتباع. 35

 

2-6-1-10 فصل‌الخطاب… 35

 

2-6-1-11 حسن ختام. 36

 

2-6-1-12 فصاحت كلمه. 36

 

2-6-2 کاربرد بیانی.. 38

 

2-6-2-1 تشبیه. 38

 

2-6-2-2 مجاز. 43

 

2-6-2-3 استعاره 44

 

2-6-3 کاربردبدیعی.. 47

 

2-6-3-1 تسجیع. 47

 

2-6-3-2 جناس… 48

 

2-6-3-3 تجاهل العارف… 49

 

2-6-3-4 طباق.. 50

 

2-6-3-5 مقابله. 50

 

2-6-3-6 تکرار مترادفات… 51

 

2-6-3-7 بینامتنیت… 52

 

2-7 کاربرد نحوی كلمات در خطبه. 56

 

2-7-1 كاربرد افعال. 56

 

2-7-2 جملات فعلیه واسمیه. 57

 

2-7-3 کاربرد حروف… 58

 

فصل سوم: شام و  حضرت زینب3

 

3-1 شرایط محیطی خطبه‌ی حضرت در شام. 63

 

3-2 اسناد خطبه در دارالخلافه یزید در شام. 67

 

 

3-3 خطبه‌ی حضرت زینب3 در شام. 68

 

3-4 ساختار شکلی خطبه شام. 72

 

3-5 تحلیل بلاغی.. 72

 

3-5-1 کاربردمعانی.. 73

 

3-5-1-1 تأکید کلام. 74

 

3-5-1-2 حصر (قصر) 75

 

3-5-1-3 ایجاز. 75

 

3-5-1-4 استتباع. 76

 

3-5-1-5 اختصاص…. 76

 

3-5-1-6 فصاحت کلمه. 76

 

3-5-1-7 حسن ختام. 77

 

3-5-2 کاربردبیانی.. 77

 

3-5-2-1 تشبیه. 77

 

3-5-2-2 استعاره 78

 

3-5-2-3 کنایه. 79

 

3-5-3 کاربردبدیعی.. 81

 

3-5-3-1 مراعاة‌النظیر. 81

 

3-5-3-2 واج‌آرایی.. 81

 

3-5-3-3 سجع. 82

 

3-5-3-4 تجاهل‌العارف… 84

 

3-5-3-6 طباق.. 85

 

3-5-3-7 مقابله. 86

 

3-5-3-8 تکرار مترادفات… 86

 

3-5-3-9 بینامتنیت دینی.. 86

 

3-6 کاربرد نحوی کلمات در خطبه. 91

 

3-6-1 کاربرد افعال. 91

 

3-6-2 جملات اسمیه و فعلیه. 93

 

3-6-3 کاربرد حروف… 94

 

فصل چهارم: دارالاماره و احتجاج حضرت زینب3

 

4-1 شرایط محیطی احتجاج حضرت با ابن‏زیاد در دارالاماره و بیان احتجاج.. 99

 

4-2 اسناد احتجاج در دارالاماره‌ی کوفه. 100

 

4-3 ساختار شکلی احتجاج حضرت زینب3 با ابن‌زیاد. 101

 

4-4 تحلیل بلاغی.. 101

 

4-4-1 کاربردمعانی.. 102

 

4-4-1-1 تأکید کلام. 102

 

4-4-2 کاربردبیانی.. 102

 

4-4-2-1 کنایه. 102

 

4-4-3 کاربردبدیعی.. 102

 

4-4-3-1 مراعاة‌النظیر. 102

 

4-4-3-2 تسجیع. 102

 

4-4-3-3 طباق.. 103

 

4-4-3-4 بینامتنیت دینی.. 103

 

4-5 کاربرد نحوی کلمات درخطبه. 104

 

4-5-1 کاربرد افعال. 104

 

4-5-2جملات اسمیه و فعلیه. 104

 

4-5-3 کاربرد حروف… 104

 

نتیجه‌‌گیری.. 106

 

فهرست منابع و مآخذ. 109

 

 

 

فهرست نمودارها

 

نمودار افعال(1-1) 57

 

نمودار جملات (2-1) 58

 

نمودار کاربرد حروف جر(3-1) 59

 

نمودار حروف استفهام (4-1) 60

 

نمودار حروف تأکید (5-1) 60

 

نمودار حروف ندا (6-1) 61

 

نمودار کاربرد افعال (7-1) 92

 

نمودار کاربرد جملات (8-1) 93

 

نمودار کاربرد حروف جر(9-1) 94

 

نمودار کاربرد حروف استفهام (10-1) 95

 

نمودار کاربرد حروف تأکید (11-1) 96

 

نمودار کاربرد حروف ندا (12-1) 97

 

نمودار کاربرد افعال (13-1) 104

 

مقدمه

 

انسان برای برقراری ارتباط با دیگران واثرگذاری بر آنان از نیروی زبان بهره‌ می‌گیرد. او با گزینش الفاظ مختلف سعی می‌کند که از راه‌های گوناگون تأثیر سخن خود را تغییر دهد. در برخی از موارد احساسات مخاطب را برانگیزد و او را به انجام کاری تحریک نماید و در بعضی مواقع او را از انجام عمل بر حذر دارد. گاهی او را موافق گفتار و اعمال و افکار خویش نماید و گاهی او را به مسائل پیرامون خود آگاه نماید.

 

در تمام این مواقع زبان و عناصر آن‌که عبارت‌اند از دایره واژگان و زیبایی‌های حاکم بر نظام زبان تأثیر‌گذار است. عناصری چون بلاغت و فصاحت و … می‌تواند تأثیر سخن متکلم را چندین برابر نماید.

 

نویسندگان و ادیبان بزرگ جهت تبیین صحبت خود از صورت‌های بلاغی استفاده می‌کنند. آن‌ها معمولاً گفتار خود را با افزودن تشبیه و استعاره، کنایه، اقتباسات قرآنی و… تکمیل می‌کنند. بلکه به کمک تشبیه، روح و حیات به کالبد الفاظ می‌دهند و معانی ذهنی (احساسی- حسی و عقلی) را به صورت‌هایی مجسم و زنده در قالب تابلو‌هایی بدیع به نمایش می‌گذارند.