1-2- بیان مساله…………………………………………………………………………………………………………………………. 3
1-3 – ضرورت و کاربردپژوهش………………………………………………………………………………………………….. 5
1-4- اهداف پژوهش………………………………………………………………………………………………………………….. 6
1-4-1- هدف کلی………………………………………………………………………………………………………………………..6
1-4-2- اهداف جزئی……………………………………………………………………………………………………………………6
1-5- فرضیه های پژوهش……………………………………………………………………………………………………………7
1-5-1- فرضیه کلی…………………………………………………………………………………………………………………….7
1-5-2- فرضیه های ویژه……………………………………………………………………………………………………………7
1-6- تعریف اصطلاحات………………………………………………………………………………………………………………7
1-6-1- تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها……………………………………………………………………………….7
فصل دوم (پیشینه و ادبیات پژوهش) ………………………………………………………………….
2- 1- تعریف مفاهیم…………………………………………………… 10 |
2-1-1- فرسودگی زناشویی(دلزدگی زناشویی)……………………………………………………………………….10
2-1-1-1- تاریخچه وتعریف فرسودگی زناشویی…………………………………………………………………. 10
2-1-1-2- عوامل زمینه ساز فرسودگی زناشویی…………………………………………………………………..10
فهرست مطالب
2-1 -1-3- دلایل بروز و نشانه های دلزدگی زناشویی……………………………………………………………..12
2-1-1-4– حفظ روابط زناشویی………………………………………………………………………………………………..13
2-1-1-5- فرسودگی در زندگی زناشویی………………………………………………………………………………..16
2-1-1-6- عناصر دلزدگی از زندگی زناشویی………………………………………………………………………….19
2-1-1-7- راههای مقابله با اختلالات فرسودگی در زندگی زناشویی…………………………………..22
2-1-1-8- شروط دستیابی به رضایت زناشویی………………………………………………………………………24
2-1-1-9-فرسودگی در زندگی زناشویی ………………………………………………………………………………26
2-1-2- رویکرد ارتباطی ستیر…………………………………………………………………………………………………27
2-1-2-1- سیر تاریخی و مبانی موثر بر دیدگاه ارتباطی ستیر……………………………………………..32
2-1-2-2- نظریات ستیر درباره خانواده…………………………………………………………………………………32
2-1-2-3- نقش ها در نظریه ستیر………………………………………………………………………………………..32
2-1-2-4- مفاهیم پایه ای نظریه ارتباطی ستیر…………………………………………………………………..35
2-1-3……. 36
2-1-3-1-نگاهی به تاریخچه ی طلاق در بین اقوام و دوران مختلف ……………………………. 37
2-1-3-2-شرایط احراز طلاق …………………………………………………………………………………………… 37
2-1-3-3-ویژگی های طلاق ………………………………………………………………………………………………37
2-1-3-4-علل طلاق ………………………………………………………………………………….. …………………….38
فهرست مطالب
2-1-3-5-میل به طلاق ……………………………………………………………………………………………………… 39
2-1-3-6- دام های روانی طلاق………….. ……………………………………………………………………………..42
2-1-3-6-1- دام های شناختی…………. …………………………………………………………… …………………42
2-1-3-6-2- دام های رفتاری………………………………………………………………………………………………42
2-1-3-7- عوامل موثر بر میل به طلاق………………………………………………………….. ………………….43
2-1-3-8-اثرات طلاق…………………………………………………………………………………………………………..46
2-1-3-9- عواقب و پیامد های طلاق…………………………………………………………………………………..47
2-2- پیشینه نظری تحقیق…………………………………………………………………………………………………..47
2-2-1- تئوریهای مظرح شده در زمینه فرسودگی……………………………………………………………47
2-2-1-1- تئوری تفاوتهای ادراکی…………………………………………………………………………………..47
2-2-1-2- تئوریهای رفتاری تعارض…………………………………………………………… …………………..47
2-2-1-3-تئوری برابری……………………………………………………………………………………………………….48
2-2-1-4- تئوری مبادله……………………………………………………………………………………………………..48
2-2-1-5- تئوری اسناد……………………………………………………………………………………………………….48
2-2-1-6- تئوری رشد………………………………………………………………………………………………………..48
2-2-1-7- تئوری گفتگو………………………………………………………………………. ………………………….48
2-2-2- نظریههای مرتبط با طلاق……………………………………………………………………………………49
2-2-2-1- نظریهی تبادل اجتماعی………………………………………………………………………………….50
2-2-2-2- نظریه رفتاری……………………………………………………………………… …………………………50
فهرست مطالب
2-2-2-3- نظریه بحران……………………………………………………………………………….50
2-2-3-رویکردهای مرتبط با زوجین در شرف طلاق………………………………………… ……………………..50
2-2-3-1- رویکرد روانتحلیلی…………………………………………………………………………………………………..50
2-2-3-2- رویکردهای سیستم خانواده………………………………………………………………………………………51
2-2-3-3- نظریهی مرحلهای…………………………………………………………………………..51
2-3- پیشینه تجربی تحقیق……………………………………………………………..52
2-3-1- تحقیقات انجام گرفته در داخل و خارج کشوردر مورد رویکرد ارتباطی ستیر…………….52
2-3-2- تحقیقات انجام گرفته در مورد فرسودگی زناشویی در داخل و خارج کشور……………….55
4-3-3- تحقیقات انجام گرفته در مورد میل به طلاق در داخل و خارج کشور……………………….56
فصل سوم( روش اجرای پژوهش)…………………………………62
3-1- مقدمه………………………………………..63
3-2- روش پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………….63
3-3- جامعه آماری……………………………………………………………………………………………………………………..63
3-4- نمونه و روش نمونه گیری………………………………………………………………………………………………64
3-5- ابزار پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………….64
3-5-1- پرسشنامهی فرسودگی زناشویی(CBM)…………………………………………………………………64
3-5-2- مقیاس میل به طلاق…………………………………………………………………………………………………65
3-6- شیوه تجزیه و تحلیل دادهها………………………………………………………………………………………….65
3-7- روش مداخله و اجرا ……………………………………………………………………………………………………..65
فهرست مطالب
3-8- پروتکل جلسات مشاورهی گروهی مبتنی بر رویکرد ارتباطی ستیر……………………………………66
فصل چهارم(تجزیه و تحلیل دادهها)………………………………………………………………………69
4-1- آمار توصیفی……………………………………………………………………………….70
4-2- توصیف یافتههای تحقیق……………………………………………………………………..77
4-3- بررسی نرمال بودن دادههای پژوهش……………………………………………79
4-4- تحلیل فرضیههای پژوهش…………………………………………………..80
4-4-1- بررسی فرضیه اصلی پژوهش……………………………………………….80
فصل پنجم( بحث و نتیجهگیری)………………………………………………………………………….90
5-1- خلاصهی طرح و نتایج پژوهش………………………………………………………………..91
5-2- بحث و جمعبندی نتایج………………………………………………………………………………96
5-3- محدودیتهای پژوهش…………………………………………………………………67
5-4- پیشنهادات پژوهشی…………………………………………………………………………………98
5-5- پیشنهادات کاربردی………………………………………………………………………………….99
منابع فارسی…………………………………………………………………….. 100
منابع انگلیسی………………………………………………………………………………. 106
پیوست ها………………………………………………………………………112
پیوست 1: چارچوب جلسات ستیر درمانی………………………………………………. 113
پیوست 2:میل به طلاق …………………………………………………………………….. 115
پیوست 3 آزمون فرسودگی زناشویی…………………………………………………… 120
مقدمه
طلاق یکی از معضلات زندگی زناشویی است افزایش روز افزون آمار طلاق در جهان، پژوهشگران حوزهی خانواده و ازدواج را بر آن داشته، تا درمورد عوامل تأثیرگذار بر آن به بررسی و تحقیق بپردازند. طلاق پدیدهی پیچیدهای است و عوامل مختلف فردی و اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی بر آن تأثیرگذار است. در بین عوامل تأثیرگذار بر طلاق، عوامل فردی شامل عوامل ارثی و فیزیولوژیکی، ویژگیهای شخصیتی و روانی بیشتر مورد توجه متخصصان حوزهی خانواده و روانشناسان قرار گرفته است (یوسفی، 1389). از سوی دیگر عوامل جمعیت شناسی مانند سن، جنسیت، تحصیلات، طبقه اقتصادی- اجتماعی، مدت ازدواج، تعداد فرزندان، وضعیت اشتغال و عواملی مانند آن تاثیری گسترده بر روابط زناشویی دارند و تاثیرات چند جانبه این عوامل به پیچیدگی بیشتر پدیده طلاق منجر میشود (فاتحی زاده، بهجتی اردكانی و نصراصفهانی، 1384).
همچنین در ایران هم میزان طلاق در حال افزایش است در سال 92 میزان طلاق نسبت به 5سال گذشته %37 افزایش یافته است همچنین در سال 92 ایران رتبه چهارم آمار طلاق در دنیا را داشت (بهنقل از پایگاه اطلاعات سلامت ایران، سازمان ثبت و احوال کشور، 1392). والر اولین محققی است که پیشنهاد داد طلاق ممکن است ریشه در سرخوردگی زوجین داشته باشد فرسودگی زناشویی کاهش عشق و علاقه و افزایش رفتارهای خصمانه را به دنبال دارد میتواند به نارضایتی زناشویی منجر شده و بنیان خانواده را متزلزل سازد (هاستون، به نقل از گراوند، 1389). سرخوردگی و فرسودگی زناشویی، کاهش تدریجی دلبستگی عاطفی به همسر است که با احساس بیگانگی، بیعلاقگی و بیتفاوتی زوجین به یکدیگر و جایگزینی عواطف منفی بهجای عواطف مثبت همراه است. در یک ازدواج سرخورده یکی یا هر دو زوج ضمن تجربهی احساس گسستگی از همسر وکاهش علایق و ارتباطات متقابل، نگرانیهای قابل توجهی در خصوص تخریب فزاینده رابطه و پیشروی به سمت جدایی و طلاق دارند(شریفی، کارسولی، بشلیده، 1390).
فصل اول: مقدمات و کلیات
با تحلیل ارتباط زناشویی یک زوج میتوان احتمال به بن بست رسیدن ازدواج و رسیدن به طلاق را پیش بینی کرد گاتمن و همکاران (2000). بنابراین باتوجه به این که رویکرد ارتباطی ستیر یک رویکرد آموزشی است که ضمن آموزش الگوهای ارتباطی همخوان بر هیجانات و عواطف، ادراکات، انتظارات، آرزوها و نیازها تأثیر گذاشته و خانوادهی پایه را مورد توجه قرار میدهد (بانمن، 2013). سال های اول ازدواج از مقاطع مهم چرخهی زندگی است که در آن سطح اختلافات افزایش مییابد. (چانگ، 2008) طرفداران نظریههای رشدی و ساخت نگر معتقدند افزایش بروز اختلافات زناشویی در این مقطع از زندگی از آن روست که زوجین جوان مهارت تغییر الگوهای ارتباطی، رفتاری و قواعد و انتظارات بر گرفته از روابط قبلی خصوصا خانوادهی هستهای و تشکیل یک واحد زناشویی مستقل را ندارند(کار،2000). به همین دلیل در پژوهش حاضر به دنبال آن بودیم تا اثربخشی مشاورهی گروهی رویکرد ارتباطی ستیر را بر فرسودگی زناشویی و میل به طلاق زوجین را بررسی کنیم.
1-2- بیان مسأله
ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ روﻧﺪ رو ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻃﻼق در ﺟﻬﺎن دردﻫـﺔ اﺧﻴﺮ انجام ﮔﺮﻓﺖ. آمار طلاق در ایران در سالهای 1385 تا 1391 به طور پیوسته در حال افزایش بوده و از 94هزار طلاق در سال 1385به 110 هزار در سال87، 137هزار در سال 89 و150هزار در سال 91 رسیده است ﻃﺒﻖ آﻣﺎر رﺳﻤﻲ در اﻳـﺮان در سال1392 در مقابل هر 5 ازدواج ثبت شده یک طلاق ثبت شده است و اﻳﺮان ﭼﻬـﺎرﻣﻴﻦﻛﺸـﻮرﺟﻬـﺎن از ﻧﻈـﺮ ﻣﻴﺰان ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻃﻼق ﺑﻪ ازدواج ﺷﺪه اﺳﺖ(پایگاه سلامت ایران، سازمان ثبت واحوال کشور، 1392). ﻃﺒـﻖ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻃﻼق ﻓﺮاﻳﻨﺪی اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑه ﺑﺤﺮان ﻋﺎﻃﻔﻲ ﻫﺮ دو زوج ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮد و ﺑـﺎ ﺗـﻼش ﺑـﺮای ﺣـﻞ ﺗﻌـﺎرض از ﻃﺮﻳﻖ ورود ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﻧﻘـﺶﻫـﺎ و ﺳـﺒﻚ زﻧـﺪﮔﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ. ﻣﻘﺼﻮد از ﻣﻔﻬﻮم ﻣﻴﻞ ﺑﻪ ﻃﻼق ﻣﻴـﺰان ﺗﻤﺎﻳﻞ و ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪی زوﺟﻴﻦ ﺑﻪ ﺟﺪاﺷﺪن و ﮔﺴﺴﺘﻦ رواﺑﻂ زﻧﺎﺷﻮﻳﻲ ﻃﻲ ﻣﺮاﺣﻞ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﺳﺖ، اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم دارای ﺳﻪ ﺑﻌﺪ ﺷــﻨﺎﺧﺘﻲ، ﻋــﺎﻃﻔﻲ و رﻓﺘــﺎری اﺳــﺖ، ﻛــﻪ در ﺑﻌــﺪ ﺷــﻨﺎﺧﺘﻲ ﺗﺼﻮرات ﻓﺮد در ﻣﻮرد ﻃـﻼق را در ﺑـﺮ ﻣـﻲﮔﻴـﺮد و در ﺑﻌـﺪ ﻋﺎﻃﻔﻲ ﺷﺎﻣﻞ اﺣﺴﺎﺳﺎت و ﻋﻮاﻃﻒ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﻲ ﻓﺮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻃﻼق اﺳﺖ، ﺳﺮاﻧﺠﺎم
فصل اول: مقدمات و کلیات
[سه شنبه 1399-10-09] [ 07:09:00 ق.ظ ]
|