1-8          ابزارهای گردآوری داده ها…………………………………………………………..4

 

1-9          محدودیت های پژوهش……………………………………………………………..4

 

 

 

فصل دوم: تاریخ و ساختار اجتماعی ترکمن

 

                  مقدمه……………………………………………………………………………..6              

 

2-1          واژه شناسی کلمه ترکمن…………………………………………………………….6

 

2-2          تاریخ  …………………………………………………………………………….7

 

2-2-1      آسیای میانه…………………………………………………………………………7

 

2-2-2      تاریخ ترکمنان……………………………………………………………………..9

 

2-2-3      هخامنشیان………………………………………………………………………..01

 

2-2-4      دین ترکمنان………………………………………………………………………..12

 

2-2-5      مغولان……………………………………………………………………………..12

 

2-2-6      دوران اواخر قاجار و پهلوی………………………………………………………. 15

 

2-2-6-1   ورود روس ها به آسیای مرکزی در قرن 19……………………………………….. 15

 

2-2-6-2   دوران پهلوی………………………………………………………………….. 15

 

2-3            جغرافیا……………………………………………………………………….. 16

 

2-3-1      موقعیت جغرافیایی……………………………………………………………… 17

 

2-3-2      جمعیت……………………………………………………………………….. 17

 

2-3-3      اصالت ترکمن…………………………………………………………………. 18

 

2-3-3-1   زبان………………………………………………………………………….. 18

 

2-3-3-2   اسب(اسب های آسمانی)……………………………………………………….. 19

 

2-3-3-3   موسیقی………………………………………………………………………. 19

 

2-3-3-4   فرش…………………………………………………………………………. 20

 

2-4          ساختار اجتماعی تراکمه………………………………………………………….. 20

 

2-4-1      هرم قدرت……………………………………………………………………… 21

 

2-4-2       طوایف یموت…………………………………………………………………. 21

 

2-4-3       تقسیمات عشیرتی یموت………………………………………………………… 22

 

2-4-4       طوایف گوگلان……………………………………………………………….. 23

 

2-4-5       تقسیمات عشیرتی گوگلان………………………………………………………. 23

 

2-5           عوامل مهم در تبیین ساختار اجتماعی طوایف ترکمن………………………………… 24

 

2-5-1       خانواده……………………………………………………………………….. 24

 

2-5-2       مردان…………………………………………………………………………. 24

 

2-5-3       زنان………………………………………………………………………….. 24

 

2-5-4       تأثیر جغرافیا بر فرهنگ…………………………………………………………. 25

 

2-5-5       اعتقادات مذهبی و باورها………………………………………………………… 26

 

2-5-6       اقتصاد………………………………………………………………………… 27

 

2-5-7       کشاورزی……………………………………………………………………… 29

 

  پی نوشت………………………………………………………………………..31

 

فصل سوم: روش / ساختار فرش ترکمن

 

                   مقدمه…………………………………………………………………………….35

 

 

3-1            هنر…………………………………………………………………………… 53

 

3-2            زیبایی………………………………………………………………………… 36

 

3-3           بررسی جایگاه جوامع ترکمن بر اساس مطالعات انسان شناسی………………… 36

 

3-4           تفاوت های عمده در فرم های هنری بین جوامع کوچک و پیچیده……………………… 38

 

3-5         بررسی نقش هنر بر فرد و جامعه……………………………………………………. 38

 

3-5-1     کارکردهای هنر…………………………………………………………………. 40

 

3-5-1-1  لذت حسی برای فرد……………………………………………………………. 40

 

3-5-1-2  یگانگی فرهنگی……………………………………………………………….. 40

 

3-5-1-3  هنر و ثبت تاریخ فرهنگی……………………………………………………….. 40

 

3-5-1-4  نقش هنر در تداوم جامعه………………………………………………………… 41

 

3-5-1-5  کنترل اجتماعی………………………………………………………………… 41

 

3-5-1-6  حفظ یا به چالش کشیدن وضع موجود…………………………………………….. 42

 

3-6         ساختار فرش ترکمن……………………………………………………………… 44

 

3-6-1      ابزار آلات قالیبافی ترکمن……………………………………………………….. 45

 

3-6-1-2  دار…………………………………………………………………………… 45

 

3-6-1-3  شانه« داراق»…………………………………………………………………… 46

 

3-6-1-4  گره………………………………………………………………………….. 47

 

3-6-1-5  پشم و رنگ…………………………………………………………………… 47

 

3-7        فرهنگ قالیبافی………………………………………………………………….. 48

 

3-7-1    باورها و آداب در بافت قالی……………………………………………………….. 48

 

3-7-2    چله کشی فرش………………………………………………………………….. 50

 

3-8       مشخصات فرش ترکمن……………………………………………………………. 51

 

3-9       منشأ نقش های قالی ترکمن…………………………………………………………. 52

 

3-10     مظاهر مشخص قالی ترکمن………………………………………………………… 52

 

3-11     اسامی نقوش قالی ترکمن………………………………………………………….. 53

 

3-12     نقش های ترکمن و الهام از طبیعت………………………………………………….. 53

 

3-13     گول…………………………………………………………………………….. 54

 

3-13-1 انواع گول های سنتی در طوایف ترکمن…………………………………………….. 54

 

3-13     بعد از انقلاب…………………………………………………………………….. 55

 

3-14     عناصر صوری در مطالعه فرش ترکمن……………………………………………….. 55

 

3-14-1  مهارت در بافت…………………………………………………………………. 55

 

3-14-2  نظم در ظاهر و مهارت……………………………………………………………. 56

 

3-14-3   فقدان مهارت…………………………………………………………………… 56

 

3-14-4   تقارن………………………………………………………………………….. 56

 

3-14-5   تقارن معکوس………………………………………………………………….. 56

 

3-14-6   ریتم…………………………………………………………………………… 57

 

3-14-7   طرح های حاشیه ای…………………………………………………………….. 57

 

3-14-8   تزئین بخش های مهم……………………………………………………………. 57

 

3-14-9   نماد پردازی……………………………………………………………………. 58

 

3-14-10 فقدان ثبات تصویری ……………………………………………………………. 58

 

3-14-11 فقدان یکدستگی نمادها…………………………………………………………. 58

 

3-14-12 نام نقش ها…………………………………………………………………….. 59

 

3-14-13 توزیع جغرافیایی تفسیر طرح های مشابه……………………………………………. 59

 

3-14-14 استنباط از معنی………………………………………………………………… 59

 

3-14-15 ثبات نمونه های شیوه کار در مقابل ثبات تفسیر……………………………………… 60

 

3-14-16 سوء تغییر در تقاضا……………………………………………………………… 60

 

3-14-17 تأثیر سطوح تزئینی……………………………………………………………… 60

 

3-14-18 سبک…………………………………………………………………………. 60

 

3-14-19 ثبات شکل…………………………………………………………………….. 60

 

3-14-20 تبدیل شکل در موارد جدید……………………………………………………… 61

 

3-14-21 تعیین فنی شکل………………………………………………………………… 61

 

3-14-22 ویژگی انحصاری سبک…………………………………………………………. 61

 

3-14-23 نقش مایه های ترکیبی…………………………………………………………… 62

 

3-14-24 بافنده در محدوده فرهنگی خود…………………………………………………… 62

 

3-14-25 سیطره سبک بر نوآوری………………………………………………………… 62

 

3-14-24 عناصر شاخص سبک…………………………………………………………… 62

 

3-14-27  نابسامانی های کیفی……………………………………………………………. 63

 

3-15       عوامل عمده عدم ثبات رنگ در منطقه……………………………………………… 63

 

3-16        مشکلات فرش ترکمن در مصاحبه با بافندگان………………………………………. 63

 

                   پی نوشت………………………………………………………………………. 65

 

فصل چهارم: تحلیل

 

                  مقدمه……………………………………………………………………………..68

 

4-1         نمونه‌ای از قدیمی­ترین فرش بجای مانده از ترکمن‌های یموت…………………………. 70

 

4-2         نتایج …………………………………………………………………………… 75

 

4-3         پیشنهادات ………………………………………………………………………. 76

 

                 پی نوشت…………………………………………………………………………..77

 

4-4        منابع و مواخذ……………………………………………………………………. 78

 

مقدمه:

 

   ترکمنان، دسته ای از کوچ نشینان زرد پوست آسیای مرکزی بودندکه بدلیل شیوه خاص معیشتی و ویژگی های مترتب بر جوامع کوچک(بدوی) شناخت تاریخ آنان به آسانی میسر نیست. از اینرو، محققان با توجه به شرایط جغرافیایی، تاریخی، اقتصادی، فرهنگ مادی و …راه را برای شناخت عمیق تر فرهنگ این مردم هموار می کنند.

 

   فرش، بعنوان یکی از مظاهر فرهنگ مادی ترکمن، حامل بخشی از  تجربیات قومی حاصل از فراز و نشیب های طوایف مختلف در طول حیات خویش است. تراکمه، فرش را روح  و یکی از اسناد چهارگانه اصالت و هویت قومی ( زبان، موسیقی، فرش، اسب) دانسته و به آن مباهات می کنند. در این نوشتار، به بررسی دگرگونی نقش در فرش ترکمن در دو طایفه یموت و گوگلان( ساکن در استان گلستان)، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، از منظر انسان شناسی هنر پرداخته شده است.

 

      از دیدگاه انسان شناسی، هیچ فرهنگی را نمی توان بدون هنر متصور شد. از اینرو، انسان شناسان هنر در مطالعه هنرجوامع کوچک، هنر را بر اساس مهارت های ویژه، زیبایی معنا دار و خلاقانه، که بر جنبه های ارتباطی و  عقاید عموم تأثیر گذار است، تعریف می کنند. بر این مبنا، انسان شناسان هنر با کشف شیوه های زیست یک اجتماع، به فهم دلایل خاص تولید هنری و کشف نظام زیبایی شناختی یک پدیده فرهنگی می پردازند. فرش اصیل ترکمن، با حفظ ساختاری مشخص و دارا بودن ویژگی های منحصر به خود، تا دهه های اخیر، حافظ اصالت و هویت قومی بوده  و مادر ترکمن آنرا سینه به سینه به دختران خود، به ودیعه می گذاشت.

 

   قبل از پیروزی انقلاب ، فرش دستباف ترکمن  نقش مؤثری در اقتصاد و رفاه خانوار داشته و پس از انقلاب،  تحت تأثیر سیاست های اقتصادی داخلی و خارجی، به منظور رقابت و حفظ بازار ، اقدام به تغییراتی در ساختار دار،طرح و رنگ و… دستخوش دگرگونی گردید.

 

 1-1 بیان مسئله:

 

   فرش، تنیده با زندگی ترکمن است. فرش نه تنها، ارزشمندترین یادگار از مهارت خلاق مادر ترکمن محسوب می شود، بلکه، بدلیل شیوه خاص زندگی (معیشت بر پایه شکار، گردآوری، سکونت گاه های موقت، ساختار اجتماعی- قبیله ای و…) منبع غنی ای برای مطالعات مردم شناسی و تاریخی آنان نیز بشمار می آید.  در فرش های اصیل ترکمن، ما به یک منبع زیبایی شناسی از کار و تلاش گروهی بر می خوریم که طی نسل های متوالی گردهم آمده و اگر خطری در کمین این بازمانده گرانبهای ازمنه دور دست و کهن باشد، همانا شرایط تمدن و تاراج گری زندگی کنونی است. بدون شک مطالعات انسان شناسانه بر روی یک فرهنگ، علاوه بر فراهم نمودن درک متغیرها موجبات شناخت عمیق و همه جانبه، زمینه را برای ایجاد تحولات مثبت آگاهانه در زمینه های مختلف فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی فراهم می آورد.

 

   پژوهش حاضر، بطور اخص با نگاهی انسان شناختی به بررسی و تحلیل دگرگونی فرش ترکمن های استان گلستان ( یموت و گوگلان) می پردازد تا در این میان  بتوان، ضمن بیان ویژگی های زیبایی شناسی ذاتی  فرهنگ ترکمن به موقعیت اجتماعی تولید، رواج و پذیرش اثر هنری توجه نمود. لازم به ذکر است که هدف از تحقیق حاضر، ورود به مبحث نمادشناسی نقوش نبوده چرا که خود مستلزم مطالعات و بررسی های درزمانی و تطبیقی بسیار گسترده تری است.

 

   سؤال اصلی تحقیق این است که آیا تغییرات ساختاری دستبافته های ترکمن طی دو دوره، بر اقتصاد خانوار و رفاه جامعه تأثیر گذار بوده است؟ و یا دگرگونی های حادث در نقوش با سیر پذیرش بازار همسو و هم جهت بوده است؟

 

  2-1اهمیت و ضرورت موضوع پژوهش:

 

 

2-2  تعریف واقعیت در فیلم داستانی …………………………………………………………14-12

 

2-3  تعریف واقعیت در فیلم مستند …………………………………………………….15-14

 

2- 4  تشریح باز نمایی در هنر …………………………………………………………………23-15 

 

2-5 تشریح باز نمایی در فیلم داستانی ………………………………………….25-23

 

2-6  تشریح باز نمایی در فیلم مستند ………………………………………………….37-25

 

2- 7 بیان دراماتیک و زیبایی شناسی مستند …………………………………48-38

 

2- 8  وجوه دراماتیک در فیلم سازی مستند ……………………………………………49

 

2 -8-1 صدا در مستند ………………………………………………………………………. 50-49

 

2-8-2 گفتار متن در مستند ……………………………………………………………51-50

 

2-8-3  تغییر لحن در گفتار متن ………………………………………………………….52-51

 

2-8-4  ساختار نظری تحلیل ………………………………………………………………..60-52

 

2-9  مروری اجمالی بر پیشینه ی مستند سازی در ایران …………………………………….72-61

 

فصل سوم : روش شناسی و بررسی یافته های پژوهش

 

   مقدمه  ……………………………………………………………………………………………….76-73

 

3-1 گاگومان  ………………………………………………………………………………77

 

3-1-1 شناسنامه ی فیلم ………………………………………………………………….78 

 

3-1-2 درباره ی  فیلم …………………………………………………………………………….81-79

 

3-1-3 تحلیل روایی و روش بازنمایی ……………………………………………………………………….83-81

 

 3- 2 پرنیان ………………………………………………………………………………………..84

 

3-2-1شناسنامه ی فیلم …………………………………………………………………85

 

3-2-2 درباره ی فیلم ………………………………………………………………………88-86

 

3-2-3 تحلیل روایی و روش بازنمایی …………………………………………………………89-88

 

3-3روایت مرگ نازلی از زبان یک جن گیر عاشق ………………………………………………90

 

3-3-1شناسنامه ی فیلم ………………………………………………………………………………….91

 

3-3-2 درباره ی فیلم ………………………………………………………………………………95-92

 

3-3-3 تحلیل روایی و روش بازنمایی ……………………………………………….98-95

 

3-4 آقایان پرنده ……………………………………………………………………99

 

3-4-1شناسنامه ی فیلم ……………………………………………………………………………99

 

3-4-2 درباره ی فیلم ……………………………………………………………………..106-100

 

3-4-3 تحلیل روایی و روش بازنمایی …………………………………..109-106

 

3-5 رییس جمهور میر قنبر ………………………………………………………………………………….110

 

3-5-1شناسنامه ی فیلم ………………………………………………………………………………..111

 

3-5-2 درباره ی فیلم  …………………………………………………………………….115-112

 

3-5-3 تحلیل روایی و روش بازنمایی …………………………………………………116-115

 

3-6 تهران انار ندارد ………………………………………………………………………118-117

 

3-6-1شناسنامه ی فیلم ………………………………………………………………………………118

 

3-6-2 درباره ی فیلم …………………………………………………………………………126-119

 

3-6-3 تحلیل روایی و روش بازنمایی ……………………………………………………….129-126

 

3-7 سیانوزه ……………………………………………………………………………………………………..130

 

3-7-1شناسنامه ی فیلم ……………………………………………………………………………………131

 

 

3-7-2 درباره ی فیلم ………………………………………………………………………..134-132

 

3-7-3 تحلیل روایی و روش بازنمایی ………………………………………………136-135

 

3-8 تینار ………………………………………………………………………………………………….138-137

 

3-8-1شناسنامه ی فیلم ……………………………………………………………………….. 138

 

3-8-2 درباره ی فیلم ………………………………………………………………141-139

 

3-8-3 تحلیل روایی و روش بازنمایی ………………………………………….145-141

 

3-9 روزهای بی تقویم ………………………………………………………………………..146

 

3-9-1شناسنامه ی فیلم ………………………………………………………………………..147

 

3-9-2 درباره ی فیلم ………………………………………………………………..151-148

 

3-9-3 تحلیل روایی و روش بازنمایی ……………………………………………..153-151

 

3-10 پیر پسر ……………………………………………………………………………………154

 

3-10-1شناسنامه ی فیلم ……………………………………………………………………155

 

3-10-2درباره ی فیلم ……………………………………………………….158-156

 

3-10-3 تحلیل روایی و روش بازنمایی ……………………………………………….160-158

 

فصل چهارم : جمع­بندی و نتیجه گیری  …………………………………….166-161

 

فهر ست منابع و مآخذ  …………………………………………………………..169-167

 

چکیده انگلیسی

 

عنوان پایان نامه انگلیسی

 

 

 

مقدمه

 

این پژوهش تلاشی برای مطالعه ی «دگردیسی زیبایی شناسی درسینمای مستند نوین دهه ی 80 ایران» است. دلیل انتخاب این موضوع ناشی از پر رنگ شدن گرایش های سنت شکنانه ای است که در فیلم های این دوره دیده می شود و به تدریج بر رویکردهای کلاسیک پیشین سایه می اندازد. گرایش هایی که در مقایسه با رویکردهای کلاسیک مستند سازی کمتر مجالی برای تجزیه و تحلیل یافته اند؛ و ضرورت نگاهی پژوهش محور و از منظر زیبایی شناسانه به جلوه های این جریان نوین در ایران بسیار احساس می شود.

 

در مبحث نظری پژوهش به تعریف و تبیین مفاهیم و چارچوب های تئوریک موضوع بر اساس نظریات «جان گریرسون» ⁽¹⁾، «بیل نیکولز» ⁽²⁾، «پل وارد» ⁽³⁾، «کراکوئر» ⁽⁴⁾ و… به مباحثی چون: تعریف واقـعیت و تشریح بازنمایی در فیلم داستانی ومستـند، بیان دراماتیک و زیبایی شناسی و وجـوه دراماتیک در مسـتند می پردازد.

 

در این فصل علاوه بر تشریح موضوعات و مفاهیم ذکر شده، بر اساس تحلیل و نشانه شناسی بیل نیکولز از فیلم مستند به بررسی و تحلیل فیلم های مورد نظر پرداخته می شود.

 

1- John Grierson (1898-1972) مستند ساز انگلیسی و پدر سینمای مستند نوین

 

2- Bill Nichols (1942) نظریه پرداز و مستند ساز فیلم آمریکایی

 

3- Paul Vard (1968) استاد مطالعات انیمیشن دانشگاه هنر بورنموت انگلستان

 

4- Siegfried Kracauer (1889-1966) نظریه‌پرداز واقع‌گرای فیلم

 

برای تحلیل دقیق تر و دست یابی به مؤلفه های متمایز کننده ی آثار مستند نوین دهه ی 80 ایران از پیشینیان تعدادی از فیلم های مستند ایرانی این دهه انتخاب شده و وجوه زیبایی شناسانه ی آن ها مورد توجه قرار گرفته است. درگزینش فیلم ها چند عامل مؤثر بوده است: ابتدا جـوایزی است که اغلب در جشنــواره های تخصـصی کسب کرده اند؛ نظیر: «جشنواره ی مستندکیش» و «جشنواره ی فیلم سینما حقیقت»، «جشن خانه ی سینما»، «جشن مستقل سینمای مستند ایران» و… عـامل مـؤثر بعد عبارت است از: آرا منتقـدان وکارشـناسان پیرامون این مستندها که نقدهای تحسین آمیزی نوشته اند؛ یکی از مهم ترین علل این استـقبال، نوآوری و بداعت های فرمی و سبکی این آثار بوده است. عامل سوم، تمایز خصوصیات این فیلم ها با ویژگی های پذیرفته شده و قراردادی مستند های کلاسیک و سنتی است.

 

 

 

  فصل اول: کلیات پژوهش                                                                                                                                                                                   

 

1-1 بیان مسئله

 

 

فصل دوم: مبانی نظری تحقیق

 

 

• مروری بر نظریه‌های روایت…………………………………………………………………………………….19

 

2-1-1 افلاطون………………………………………………………………………………………………………….19

 

2-1-2 ارسطو……………………………………………………………………………………………………………20

 

2-1-3 لوی استروس…………………………………………………………………………………………………21

 

 

• پراپ……………………………………………………………………………………………………………..21

 

2-1-5گریماس………………………………………………………………………………………………………..22

 

2-1-6تئودوروف…………………………………………………………………………………………………….23

 

2-1-7ژنت……………………………………………………………………………………………………………. 24

 

2-1- 8بارت…………………………………………………………………………………………………………….25

 

 

 

 

• مؤلفه های اساسی روایت …………………………………………………………25

 

2-2-1-     روایت متن وگفتمان…………………………………………………………………………25

 

 

• مؤلف تاریخی…………………………………………………………………………………….28

 

• مؤلف پنهان………………………………………………………………………………………28

 

• راوی…………………………………………………………………………………………………28

 

2-2-5-1-خصوصیات راوی……………………………………………………………………………….29

 

 

• روایت شنو………………………………………………………………………………………..32

 

2-2-6-1-خصوصیات روایت شنو……………………………………………………………………..32

 

 

• خواننده پنهان…………………………………………………………………………………..34

 

• خواننده تاریخی………………………………………………………………………………..34

 

 

• روایت مندی…………………………………………………………………………………….35

   

  • رویدادها……………………………………………………………………………………………39

     

    • کارکردهای رویدادها……………………………………………………………………..39

     

    • روابط زمانی……………………………………………………………………………………40

     

    • روابط مکانی…………………………………………………………………………………..40

     

    • روابط علّی……………………………………………………………………………………..41

 

2-3-2          شخصیت…………………………………………………………………………………………..41

 

 

• سطوح روایی……………………………………………………………………………………..43

 

• اسلوب های گفتمان ……………………………………………………………………….  44

 

• نکته روایت……………………………………………………………………………………….45

 

فصل سوم :  روایت شناسی در درام با تکیه بر آراء ژنت

 

3-1- آراء ژنت…………………………………………………………………………………………………48

 

3-2- زمان روایی………………………………………………………………………………………….52

 

3-2-1- ترتیب/نظم………………………………………………………………………………………………54

 

3-2-1-1-پس نگاه/ گذشته نگر………………………………………………………………………55

 

 

3-2-1-2 پیش نگاه/آینده نگر…………………………………………………………………………56

 

3-2-2- دیرند………………………………………………………………………………………………………57

 

3-2-3- بسامد………………………………………………………………………………………………………61

 

3-2-3-1- تکرار در روایت……………………………………………………………………………….63

 

3-3- گفتار/صدا………………………………………………………………………………………………………..64

 

3-4-وجه/حالت…………………………………………………………………………………………………………65

 

3-4-1- کانون شدگی……………………………………………………………………………………….66

 

3-4-1-1-انواع کانون شدگی………………………………………………………………………67

 

3-4-2- گفتمان غیرمستقیم آزاد……………………………………………………………………..69

 

3-4-2-1- محاکات و خودگویی…………………………………………………………………..70

 

فصل چهارم: تحلیل نمونه‌های موردی پژوهش؛

 

بخش اول:  محمد چرمشیر

 

4-1-1 زندگی و آثار……………………………………………………………………………………………73

 

4-1-2 نمایشنامه«‌گذر پرنده ای از کنار آفتاب»……………………………………………………75

 

4-1-2-1 خلاصه اثر……………………………………………………………………………………..75

 

4-1-2-2 تحلیلی روایت شناسانه بر نمایشنامه«‌گذر پرنده ای از کنار آفتاب» با تکیه بر آراء ژنت…………………………………………………………………………………………..75

 

4-1-2-3 داستان…………………………………………………………………………………………76

 

4-1-2-4 نقل یا روایت…………………………………………………………………………………77

 

4-1-2-5 روایتگری……………………………………………………………………………………..77

 

4-1-2-6 زمان دستوری……………………………………………………………………………….78

 

الف: نظم……………………………………………………………………………………………….. 78

 

ب: دیرند………………………………………………………………………………………………..79

 

ج: بسامد…………………………………………………………………………………………………80

 

4-1-2-7 وجه و حال و هوا……………………………………………………………………………80

 

الف: فاصله………………………………………………………………………………………………81

 

ب: کانون شدگی………………………………………………………………………………………81

 

4-1-2-8 صدا یا لحن…………………………………………………………………………………..82

 

4-1-3 نمایشنامه « کبوتری ناگهان»…………………………………………………………………..83

 

4-1-3-1 خلاصه اثر……………………………………………………………………………………..83

 

4-1-3-2 تحلیلی روایت شناسانه بر نمایشنامه« کبوتری ناگهان» با تکیه بر آراء ژنت……………………………………………………………………………………………………………..84

 

4-1-3-3 داستان………………………………………………………………………………………..84

 

4-1-3-4 نقل یا روایت…………………………………………………………………………………85

 

4-1-3-5 روایتگری……………………………………………………………………………………..85

 

4-1-3-6 زمان دستوری……………………………………………………………………………….86

 

الف: نظم…………………………………………………………………………………………………86

 

ب: دیرند………………………………………………………………………………………………..87

 

ج: بسامد………………………………………………………………………………………………..87

 

4-1-3-7 وجه و حال و هوا…………………………………………………………………………..88

 

الف: فاصله ……………………………………………………………………………………………..89

 

ب: کانون شدگی……………………………………………………………………………………..89

 

4-1-3-8 صدا یا لحن…………………………………………………………………………………..89

 

بخش دوم: اکبر رادی

 

4-2-1 زندگی و آثار…………………………………………………………………………………………….91

 

4-2-2- نمایشنامه «خانمچه و مهتابی»……………………………………………………………….93

 

4-2-2-1 خلاصه اثر………………………………………………………………………………………93

 

4-2-2-2 تحلیلی روایت شناسانه بر نمایشنامه« خانمچه و مهتابی» با تکیه بر آراء ژنت……………………………………………………………………………………………………………….94

 

4-2-2-3 داستان………………………………………………………………………………………..95

 

4-2-2-4 نقل یا روایت…………………………………………………………………………………96

 

4-2-2-5 روایتگری………………………………………………………………………………………97

 

4-2-2-6 زمان دستوری………………………………………………………………………………..98

 

الف: نظم………………………………………………………………………………………………….99

 

ب: دیرند………………………………………………………………………………………………..102

 

ج: بسامد……………………………………………………………………………………………….104

 

4-2-2- 7 وجه و حال و هوا…………………………………………………………………………..106

 

4-2-2-8 صدا یا لحن…………………………………………………………………………………..108

 

نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………..110

 

منابع………………………………………………………………………………………………………112

 

بخش عملی: نمایشنامه ی «دانه انار»……………………………………………………………114

 

 

 

مقدمه

 

از دیدگاه ساختار گرایی، مطالعه نظام مند ساختار و فرم آثار ادبی منجر به کشف شیوه های تولید معنا در متون ادبی می شود و صورت متن ادبی مانند بستری است که معنا در آن شکل می گیرد. از این منظر برای تحلیل و بررسی تاریخ اندیشه و نظام های حاکم فکری بر متون ادبی، در درجه اول، باید به مطالعه و تحلیل صورت و فرم این متون پرداخت. از آنجا که یکی از شاخه های اصلی ساختار گرایی علم روایت شناسی است، مطالعات تاریخ ادبی، بررسی سیر تحول و تکامل روایت متون روایی، جایگاه و اهمیتی ویژه دارد.

 

به اعتقاد راقم این سطور در تاریخ ادبیات دراماتیک فارسی، نمایشنامه هایی وجود دارد که از منظر نظریه های  روایت شناسی، قابلیت و ارزش مطالعه و تحقیق دارند. نمایشنامه های (گذر پرنده ای از کنار آفتاب) و (کبوتری ناگهان) اثر محمد چرمشیر و (خانمچه و مهتابی) اثر اکبر رادی از آن جمله نمایشنامه های فارسی است که از دیدگاههای گوناگون از جمله تحلیل های نشانه شناسانه، زبان شناسانه، ویژگی های خاص زبانی و سبکی، کارکرد و کاربرد روایی و… بررسی شده است. به همین دلیل در پژوهش حاضر به ساختار روایی نمایشنامه های فوق الذکر از دیدگاه روایت شناس ساختارگرای بزرگ معاصر، ژرارژنت-که نظریه او محدود به جریان و ژانر خاصی از ادبیات نیست- پرداخته می شود.

 

لازم به ذکر است که دلیل انتخاب آثار محمد چرمشیر و اکبر رادی در باب موضوع این پژوهش به دلیل بهره گیری هر دو آنها از دستگاه روایت شناسی در تنظیم متون خود می باشد و عقیده راقم این سطور بر آن بوده که ویژگی های روایت از منظر ژرارژنت در آثار انتخاب شده هر دوی این نمایشنامه نویسان مشترک است.

 

در تهیه و تنظیم این پژوهش مشکلاتی از قبیل نبود منابع کافی و وافی در حوزه ارتباطی روایت شناسی و درام ایرانی، التقاط نظری متفکران در باب چیستی روایت دراماتیک و… بوجود آمد و همچنین نبود کتب ترجمه شده از ژرار ژنت طی مسیر را با سختی مواجه می کرد که نگارنده سعی کرده با حفظ چهارچوب نظری، به سراغ آراء و منابعی برود که با ایده پایه نظری این پژوهش قرابت بیشتری دارند. در روزهای پایانی ارائه پژوهش کتاب هایی با عنوان «آرایه ها1و 2 ژرار ژنت» با ترجمه دکتر آذین حسین زاده در نشر قطره منتشر شد که به دلیل همسو نبودن جهت این پژوهش به آن ها پرداخته نشده است.

 

در قسمت عملی نیز سعی شده تا با نگارش نمایشنامه (دانه انار) مجموعه مواردی که از ساحت روایت آموخته را در اصول نگارشی آن رعایت نماید. همچنین توجه به عناصر و عوامل روایت از دیدگاه ژنت در نگارش این اثر و طرح ریزی ساختمان آن بیشتر به یاری نگارنده آمده است.

 

در انتها لازم است از تمام اساتید و دوستانی که در طول زمان تحصیل به گسترش افق های نظری و عملی اینجانب یاری رسانده اند تشکر نمایم.

 

بیان مسئله

 

 

 

2-2-1-تعاریف مستند…………………………………………………………..13

 

2-2- 2نگاهی اجمالی به تاریخچه سینمای مستند ایران………………………….16

 

2-3 روایت فیلمی………………………………………………………………….22

 

2-4 روایت سینمایی………………………………………………………..24

 

2-5 نظریه های تقلیدی روایت…………………………………………………………… 26

 

2-5-1 شاهد نامرئی…………………………………………………………………………… 27

 

2-5-2  آیزنشتاین: روایت به مثابه صحنه آرایی……………………………………. 28

 

2-6 نظریه های زبان- بنیاد روایت…………………………………………………………. 30

 

2-6-1روایت فیلم به مثابه فرازبان……………………………………………………… 32

 

2-6-2روایت فیلم به مثابه بیان……………………………………………………… 33

 

2-7 نکاتی در باب  فرمالیست­ها و نوفرمالیست­ها……………………………………… 34

 

2-7-1 عناصر شکل روایی و غیر روایی از منظر نوفرمالیست­ها………………………38

 

2-7-2 اصول شکل روایی………………………………………………………………….38

 

2-7-3 تمایز داستان و طرح………………………………………………………38

 

2-7-4 علت………………………………………………………………………………….39

 

2-7-5 زمان…………………………………………………………………………….40

 

2-7-6 فضا…………………………………………………………………………….40

 

2-8 نظریات دیوید بوردول درباره روایت…………………………………………….41

 

2-8-1روایت کلاسیک…………………………………………………………….43

 

2-8-2روایت سینمای هنری………………………………………………………47

 

2-8-3روایت مبتنی بر ماده­گرایی تاریخی……………………………………51

 

2-8-4روایت پارامتریک……………………………………………………………………55

 

فصل سوّم: روش تحقیق

 

3-1 روش تحقیق…………………………………………………………… 61

 

فصل چهارم: یافته‌های تحقیق

 

4-1 مستند انیمیشن…………………………………………………………………66

 

4-1-1سیانوزه………………………………………………………………..67

 

4-2 مستند­های اتوبیوگرافیک – خود بیانگر(Self- portrait)…………………………………69

 

4-3درام مستند (داکیو درام)………………………………………………….75

 

4-4 مستند داستانی (Docufiction)……………………………………………….78

 

4-5 مستند­های حیات وحش و محیط زیست………………………………………….79

 

4-6 ملف گند…………………………………………………………………………….. 81

 

4-6-1 شناسنامه ی فیلم……………………………………………………. 81

 

4-6-2‌ داستان فیلم……………………………………………………………………..82

 

 

4-6-3 تحلیل روایتِ فیلم………………………………………………….. 83

 

4-7 ترانه اندوهگین کوهستان…………………………………………………..86

 

4-7-1 شناسنامه ی فیلم……………………………………………………86

 

4-7-2 داستان فیلم…………………………………………………………………………87

 

4-7-3 تحلیل روایتِ فیلم………………………………………………………….. 88

 

4-8 رئیس جمهور میرقنبر………………………………………………………… 91

 

4-8-1 شناسنامه ی فیلم………………………………………………………….91

 

4-8-2 داستان فیلم………………………………………………………………. 92

 

4-8-3 تحلیل روایتِ فیلم…………………………………………………………….93

 

4-9 فقط کمی نور ………………………………………………………………………….. 97

 

4-9-1 شناسنامه ی فیلم…………………………………………………………….. 97

 

4-9-2 داستان فیلم………………………………………………………………………… 98

 

4-9-3 تحلیل روایت فیلم…………………………………………. 98

 

4-10 بهترین مجسمه­ی دنیا ………………………………………………… 102

 

4-10-1 شناسنامه­ی فیلم…………………………………………………..102

 

4-10-2 داستان فیلم………………………………………………………………….103

 

4-10-3 تحلیل روایت فیلم………………………………………………………………104

 

4-11  ده فیلم مستند برتر سال1390…………………………………………………107

 

4-12معرفی مستند­های مهم سال­های 1391تا1393………………………………115

 

فصل پنجم: نتیجه گیری

 

5-1 جمع بندی و نتیجه گیری ……………………………………………………122

 

5-2 پیشنهادات………………………………………………………………………….127

 

فهرست منابع

 

منابع ……………………………………………………………………………129    

 

چکیده انگلیسی

 

 

هستی زیبایی‌شناسی تصویر. 17

 

2-1 مقدمه. 17

 

2-2 تعریف زیبایی.. 18

 

تعریف واژه زیبایی‌شناسی.. 19

 

2-4 زیبایی‌شناسی در رسانه‌های تصویری.. 20

 

2-۴-1  عناصر اولیه‌ی رسانه‌های تصویری.. 20

 

2-۵ مفاهیم زیبایی‌شناسی.. 21

 

2-۶ زیبایی‌شناسی در تصویر متحرک… 22

 

2-۶-1 عناصر غیرداستانی فیلم. 23

 

2-۷ زیبایی‌شناسی در رسانه‌های تصویری.. 26

 

2-7-1 جوهر تلویزیون و سینما 28

 

2-8 زیبایی‌شناسی در سینما و تلویزیون. 33

 

2-8-1 دیدگاه‌های ابزاری و زیبایی‌شناسانه در تلویزیون. 34

 

2-8-2 ستیز با نخبه‌سالاری زیبایی‌شناسانه. 36

 

2-8-3 محتوا در مقابل فرم. 37

 

2-9 بررسی نظریه روان شناسی گشتالت در تصویر متحرک… 42

 

2-9-1 زمینه پیدایش روان‌شناسی گشتالت.. 42

 

2-9-2 مفهوم گشتالت.. 43

 

2-9-3 آشنایی هنر با نظریه گشتالت.. 43

 

2-9-4 اصول گشتالت.. 44

 

2-10 عصر رسانه های نوظهور 49

 

۲-10-۱ تفکر طراحی و رسانه. 51

 

نتیجه‌گیری.. 52

 

 

 

شاخه های اصلی طراحی گرافیگ… 54

 

3-1 مقدمه. 54

 

3-2 تاریخ هنر گرافیک… 55

 

3-3 تعریف گرافیک… 55

 

3-4 گرافیک دیزاین در ایران. 58

 

3-5 گرافیک چاپی.. 61

 

3-6 گرافیک محیطی.. 63

 

3-7 گرافیک رایانه ای.. 64

 

3-7-1 تاریخچه مختصر از علوم رایانه. 64

 

3-7-2 نرم‌افزارهای گرافیکی.. 65

 

3-8 گرافیک متحرک (Motion graphic) 66

 

3-8-1 گرافیک متحرک در فضای وب (Motion Over the Web) 68

 

3-8-2 گرافیک متحرک در عنوان‌بندی سینما و تلویزیون. 69

 

3-8-3 اهمیت و جایگاه طراحی عنوان‌بندی سینمای امروز 80

 

3-9 گرافیک تلویزیونی.. 83

 

3-9-1 طراحی گرافیک در تلویزیون. 83

 

 

3-9-2 ارتباط گرافیک با تلویزیون. 84

 

3-9-3 ابعاد گرافیک تلویزیونی.. 85

 

3-9-4 کادر تلویزیون و انواع آن. 86

 

3-9-5 برندسازی برای شبکه Network Branding. 89

 

3-9-6 هویت شبکه‌ای (Station Ids) 90

 

3-9-7 آغازگر نمایش opening titles. 93

 

3-9-8 میان‌نهاده-بینابینی‌ها (Interstitials) 94

 

3-9-9 بامپر Bumper. 95

 

3-9-10 گرافیک در اخبار تلویزیونی.. 96

 

3-9-11 زیرنویس (Low Thirds) 101

 

3-9-12 مورتیس‌ها (Mortises) 103

 

3-9-۱۳ فهرست برنامه‌های تلویزیونی (Lineups and upfronts) 104

 

3-9-۱۴ تگها (Tag) 105

 

3-9-۱۵ بسته شبکه (network packages ) 106

 

3-9-۱۶ کمپین‌های تبلیغاتی (Promotional campaigns ) 107

 

3-10 گرافیک متحرک و تبلیغات.. 108

 

3-10-1 معناشناسی تبلیغات.. 108

 

3-10-2 فیلم‌های تبلیغاتی (Commercials) 110

 

نتیجه‌گیری.. 110

 

 

 

زبان تصویر. 113

 

4-2 گرافیک رسانه ای چیست؟. 114

 

4-3 عناصر گرافیک رسانه‌ای.. 116

 

4-4 ترکیب تصویری.. 140

 

4-5 عوامل موثر در تصویر متحرک… 145

 

4-6 ویژگی های یک تصویر خوب.. 156

 

4-7 پندارهای دیداری.. 161

 

4-7-1 چشم آدمی چگونه کار می‌کند؟. 161

 

4-7-2 پندارهای دیداری  Visual Illuosion. 162

 

4-7-3 پندارماه 163

 

4-7-4 پندارساندر 164

 

4-7-5 پندار راستایی کرانی.. 164

 

4-7-6 پندارهای دیداری جنبنده 164

 

4-8 ساختار موشن گرافیک ( با تاکید بر تیتراژ در سینما) 165

 

4-8-1 ساختارهای دیداری و شنیداری در موشن گرافیک… 168

 

4-8-2 تفاوت چاپ و موشن گرافیک: 168

 

4-8-3 عوامل موثر بر صحنه موشن گرافیک: 169

 

نتیجه‌گیری.. 171

 

ضمیمه. 173

 

‌خدمت فرم به محتوا (گفت‌وگو با عبدالحمید قدیریان) 173

 

فصل پنجم. 179

 

مطالعه موردی فیلم تبلیغاتی شرکت اچ پی.. 179

 

5-1 تاریخچه شرکت اچ پی.. 179

 

5-2 اهداف و روش‌ها 180

 

5-3: تجزیه و تحلیل تبلیغ محصولات اچ پی.. 183

 

گزارش کار عملی: 190

 

منابع کتابها: 200

 

مقدمه:

 

طى دهه‌ی ۱۹۶۰، طراحى گرافیک به عنوان شیوه‌اى براى حل مشکلات ارتباطى و اطلاع‌رسانى مطرح شد و به همین ترتیب در رسانه‌هاى همگانى نیز به عنوان مُد مطرح شد. چیزى که با سلیقه‌ی به روز بودن و حتى پیشرفت مرتبط بود. اما تغییر در سبک آن حاصل چندمین عامل مؤثر مانند پیشرفت‌هاى فناورى در حوزه‌ی رسانه و نیز تحولات رایج در جامعه بود. و از آنجائى که تنها هنر بصرى نبود و کلام نیز در آن نقش مؤثرى داشت مى‌توانست مورد توجه کارشناسان و صاحب‌نظرانى که نسبت به اهمیت اجتماعى ارتباطات آگاه شده بودند، قرار بگیرد.

 

طراحى گرافیک علاوه بر حوزه‌هایى که پیش از آن در اختیار سنت‌هاى صنعتگرى بود، مانند طراحى روزنامه، به رسانه‌ی تلویزیون و ویدئو هم گسترش یافت و نقش طراحى گرافیک در خدمات عمومى و تبلیغات فرهنگى نیز افزایش پیدا کرد.

 

در دهه‌ی ۱۹۷۰، طراحى گرافیک به بخشى از تجارت پول بدل شد و عمدتاً از آن براى ارائه نوعى هویت بصرى قابل تشخیص براى شرکت‌‌ها بهره‌بردارى شد. تمام سازمان‌ها و مؤسسات، هرچند کوچک، ضرورت استفاده از یک نوع نماد یا نشانه را حس کردند. به تدریج طراحان جهت بازاریابى محصولات و خدمات و خلق تصاویر که بتواند یک محصول یا شرکت را مشخص سازد، به کار فراخوانده شدند. با این حال هنوز که گرافیک متحرک در جمله مواردی است که بسیار جای کار و تحقیق دارد.