1-4- فعالیت کاتالیستی زیرکونیوم فسفات 17

 

1-4-1- اکسایش بایر-ویلیگر 17

 

1-4-2- تراکم پکمن 18

 

1-4-3-سنتز مونواتانول آمید 18

 

1-4-4- آلکیلاسیون فریدل-کرافتس 19

 

1-4-5- آبگری از قندها 19

 

 

 

 

 

هشت

 

1-4-6- تراکم کلایزن-اشمیت 19

 

1-4-7- محافظت از گروه کربونیل 20

 

1-5-زیرکونیوم فسفات تعویض یون شده 20

 

1-5-1- روش تولید زیرکونیوم فسفات تعویض یون شده 21

 

1-6- فعالیت کاتالیستی زیرکونیوم فسفات تعویض یون شده 21

 

1-6-1- واکنش­های اکسایش 21

 

1-6-2- واکنش فریدل-کرافتس 22

 

1-6-3- رفع محافظت از اترهای فنولی 22

 

1-6-4- تراکم پِرینس 23

 

1-7- آسیلال­ها (1،1-دی استات­ها) 23

 

1-7-1 روش­های سنتز آسیلال­ها 23

 

1-8- استیله کردن الکل­ها 26

 

1-8-1- روش­های استیله کردن 26

 

1-9- آریل H14-دی­بنزو[a,j] زانتن­ها 29

 

1-9-1- روش­های سنتز دی­بنزو زانتن­ها 30

 

1-10- 3، 4- دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن (واکنش بیجینلی) 32

 

1-10-1- روش­های سنتز 3،4- دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن 32

 

1-11- آلکیلاسیون فریدل-کرافتس 35

 

1-11-1- روش­های سنتز سیکلوهگزیل فنول

 

 

 

 

 

نه

 

35

 

1-11-2- روش­های سنتز ترشیو-بوتیل فنول 36

 

1-12- اکسایش الکل­ها 37

 

1-12-1- روش­های اکسایش انتخابی الکل­ها 37

 

2- 1- دستگاه‌ها و تجهیزات 39

 

2-2- نرم افزارهای استفاده شده 41

 

2- 3- مواد اولیه (تهیه و خالص‌سازی) 41

 

2-4- تهیه نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 41

 

 

2-4-1- تهیه نانو ذرات زیرکونیوم فسفات با استفاده از پلی وینیل الکل (PVA) 42

 

2-4-2- تهیه نانو ذرات زیرکونیوم فسفات با استفاده از پلی وینیل پیرولیدون (PVP) 42

 

2-4-3- روش کلی فرایند تجدیدپذیری کاتالسیت نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 43

 

2-5- تهیه کاتالیست زیرکونیوم فسفات به روش تقطیر برگشتی 43

 

2-6- تهیه کاتالسیت مس زیرکونیوم فسفات (ZPCu) 43

 

2-6-1- روش کلی فرایند تجدیدپذیری کاتالسیت مس زیرکونیوم فسفات 44

 

2-7- تهیه کاتالسیت روی زیرکونیوم فسفات (ZPZn) 44

 

2-7-1- روش کلی فرایند تجدیدپذیری کاتالسیت روی زیرکونیوم فسفات 44

 

1-8- آلکیلاسیون فنول به وسیله­ی سیکلوهگزانول توسط نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 44

 

1-9- روش کلی آلکیلاسیون فنول به وسیله­ی سیکلوهگزن توسط نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 45

 

 

 

 

 

ده

 

1-10- روش کلی آلکیلاسیون فنول به وسیله­ی 2-هگزانول توسط نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 45

 

1-11- روش آلکیلاسیون فنول به وسیله­ی ترشیو-بوتانول به­وسیله­ی نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 45

 

2-12- روش کلی تهیه آسیلال­ها به­وسیله­ی نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 46

 

2-12-1- روش تهیه 1،1- دی استوکسی -1- (4- نیتروفنیل) متان به­وسیله­ی نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال، یک سنتز نمونه 46

 

2-13- روش کلی استیله کردن الکل­ها و فنول­ها به­وسیله­ی نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 46

 

2-13-1- روش تهیه 4- متیل فنیل استات به­وسیله­ی نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال، یک سنتز نمونه 47

 

2-13-2- روش تهیه استیل سالیسیلیک اسید به­وسیله­ی نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال، یک سنتز نمونه 47

 

2-14- روش کلی سنتز H14-دی­بنزو[a,j] زانتن­ها به­وسیله­ی نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 48

 

2-14-1- روش تهیه 14-(4-کلروفنیل)-H14- دی­بنزو[a,j] زانتن به­وسیله­ی نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال، یک سنتز نمونه 48

 

2-15- روش کلی تهیه سنتز 3،4- دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن­ها به­وسیله­ی نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 49

 

2-15-1- روش تهیه 5-اتوکسی کربونیل -6-متیل- 4- (3-نیتروفنیل) 3، 4- دی هیدروپیریمیدین -2-(H1)-اُن­ها به­وسیله­ی نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال، یک سنتز نمونه 49

 

2-16- روش کلی اکسایش الکل­ها به­وسیله­ی مس زیرکونیوم فسفات 49

 

2-16-1- روش اکسایش 4-نیترو بنزیل الکل به­وسیله­ی مس زیرکونیوم فسفات، یک سنتز نمونه 50

 

2-17- روش کلی اکسایش الکل­ها به­وسیله­ی روی زیرکونیوم فسفات 50

 

2-18- روش کلی استیله کردن الکل­ها و فنول­ها به­وسیله­ی مس زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 51

 

2-19- روش کلی استیله کردن الکل­ها و فنول­ها به­وسیله­ی روی زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 51

 

 

 

 

 

یازده

 

2-20- شناسائی طیفی فرآورده­ها 51

 

2-20-1- شناسائی طیفی فرآورده­های واکنش آلکیلاسیون 51

 

2-20-2- شناسائی طیفی آسیلال­ها 52

 

2-20-3- شناسائی طیفی فرآورده­های واکنش استیله کردن الکل­ها و فنول­ها 54

 

2-20-4- شناسائی طیفی فرآورده­های H14-دی­بنزو[a,j] زانتن­ها 56

 

2-20-5- شناسائی طیفی فرآورده­های سنتز 3،4- دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن­ها 58

 

2-20-6- شناسائی طیفی فرآورده­های اکسایش الکل­ها 60

 

3-1- شناسایی نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 62

 

3-1-1- آنالیز عنصری نانو ذرات زیرکونیوم فسفات (ICP-OES و EDX) 63

 

3-1-2- آنالیز طیف FT-IR نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 64

 

3-1-3- آنالیز پراش پرتو ایکس (XRD) نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 65

 

3-1-4- اندازه­گیری مساحت سطح نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 65

 

3-1-5- بررسی خصوصیات اسیدی سطح نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 66

 

3-1-6- بررسی خصوصیات سطح نانو ذرات زیرکونیوم فسفات توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) 69

 

3-1-7- بررسی خصوصیات سطح نانو ذرات زیرکونیوم فسفات توسط میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) 69

 

3-2- بررسی شرایط واکنش آلکیلاسیون فنول به وسیله سیکلوهگزانول توسط نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 70

 

3-2-1- بررسی تاثیر مقدار کاتالیست 71

 

3-2-2- بررسی تاثیر زمان 74

 

 

 

 

 

دوازده

 

3-2-3- بررسی تاثیردما 75

 

3-2-3- بررسی تاثیر نسبت مولی واکنش­دهنده­ها 76

 

3-2-4- بررسی تجدیدپذیری کاتالیست 77

 

3-2-5 بررسی آلکیلاسیون فنول و سیکلوهگزن توسط زیرکونیوم فسفات 79

 

3-2-6- بررسی مکانیسم واکنش 80

 

3-2-7- آلکیلاسیون برخی مشتقات فنول 81

 

3-2-8- مقایسه فعالیت کاتالیست­ها در واکنش آلکیلاسیون فنول با سیکلوهگزانول 82

 

3-3- بررسی شرایط واکنش آلکیلاسیون فنول به وسیله ترشیو-بوتانول توسط نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 83

 

3-3-1- بررسی تاثیر مقدار کاتالیست 84

 

3-3-2- بررسی تاثیر زمان 85

 

3-2-3- بررسی تاثیردما 86

 

3-2-3- بررسی تاثیر نسبت مولی واکنش­دهنده­ها 86

 

3-2-4- بررسی تجدیدپذیری کاتالیست 87

 

3-2-5- آلکیلاسیون برخی مشتقات فنول 88

 

3-2-7- مقایسه فعالیت کاتالیستهای مختلف در واکنش آلکیلاسیون فنول با ترشیو-بوتانول 89

 

3-4 تهیه آسیلال­ها توسط نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 90

 

3-4-1- مقایسه فعالیت کاتالیست­های مختلف در واکنش تهیه آسیلال­ها 95

 

3-5- استیله کردن الکل­ها و فنول­ها توسط نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 96

 

 

 

 

 

سیزده

 

3-5-1- مقایسه فعالیت کاتالیست­های مختلف در واکنش استیله کردن فنول 99

 

3-6- سنتز H14-دی بنزو[a,j] زانتن­ها 101

 

3-6-1- مقایسه فعالیت کاتالیست­های مختلف در واکنش سنتز H14-دی­بنزو[a,j] زانتن­ها 105

 

3-7- سنتز4،3-دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن­ها 106

 

3-7-1- مقایسه فعالیت کاتالیست­های مختلف در واکنش سنتز 4،3-دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن­ها 111

 

3-8- شناسایی کاتالیست مس و روی زیرکونیوم فسفات 112

 

3-8-1- آنالیز عنصری روی و مس زیرکونیوم فسفات (ICP-OES و EDX) 113

 

3-8-2- آنالیز پراش پرتو ایکس (XRD) روی و مس زیرکونیوم فسفات 114

 

3-8-3- اندازه­گیری مساحت سطح روی و مس زیرکونیوم فسفات 115

 

3-8-4- بررسی خصوصیات سطح روی و مس زیرکونیوم فسفات توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) 116

 

3-8-5- بررسی خصوصیات سطح مس زیرکونیوم فسفات توسط میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) 117

 

3-9 اکسایش انتخابی الکل­ها توسط روی و مس زیرکونیوم فسفات 118

 

3-9-1- مقایسه فعالیت کاتالیست­های مختلف در واکنش اکسایش الکل­ها 124

 

3-10- استیله کردن الکل­ها و فنول­ها توسط روی و مس زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 125

 

3-11- نتیجه­گیری 128

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چهارده

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شکل­ها
عنوان	صفحه

 

شکل (1- 1) مقایسه واکنش­های کاتالیز شده و کاتالیز نشده 2

 

شکل (1- 2) کاتالیز شدن همگن و ناهمگن 3

 

شکل (1- 3) نانوکاتالیست همانند پلی بین کاتالیست همگن و ناهمگن 4

 

شکل (1- 4) بیشینه فعالیت شیمیایی کاتالیست ناهمگن، در ابعاد نانو است 6

 

شکل (1- 5) براساس محاسبات رایانه­ای، خوشه­ی پلاتین با 611 اتم (با قطر حدود 3 نانومتر)، بیشترین فعالیت را دارد 6

 

شکل (1- 6) ویژگی­های اصلی نانوکاتالیست 8

 

شکل (1- 7) ساختار آلفا زیرکونیوم فسفات. 12

 

شکل (1-8) تصاویر SEM آلفا زیرکونیوم فسفات تهیه شده به روش تقطیر برگشتی، برای محلول های الف) 3، ب) 6، ج) 9 و د)12 مولار اسید فسفریک 13

 

شکل (1-9) تصاویر SEM آلفا زیرکونیوم فسفات تهیه شده به روش گرمایی برای محلول های الف) 3، ب) 6، ج) 9 و د)12 مولار اسید فسفریک 14

 

الف) 1، ب) 2، ج) 3 و د) 4 15

 

شکل (1-11) تصویر TEM زیرکونیوم فسفات متخلخل 16

 

شکل (1-12) تصویر TEM زیرکونیوم فسفات متخلخل با تابش ریزموج 16

 

شکل (1-13) تصویر SEM زیرکونیای اصلاح شده با اسید فسفریک 17

 

شکل (1-14) افزایش فاصله بین صفحات زیرکونیوم فسفات در اثر تعویض یون 21

 

 

 

 

 

پانزده

 

شکل (3-1) برهمکنش بین زنجیرهای پلیمری و زیرکونیوم فسفات 63

 

شکل (3-2) طیف SEM-EDX مر بوطه به کاتالیست ZPA. شکل سمت چپ مربوط به تصوی SEM زیرکونیوم فسفات می­باشد که پرتو ایکس بر روی مستطیل نشان داده شده متمرکز شده است 64

 

شکل (3-3) طیف FT-IR نانو ذرات زیرکونیوم فسفات الف) ZPA و ب) ZPP 64

 

شکل (3-4) پراش پرتو ایکس (XRD) نانو ذرات زیرکونیوم فسفات الف) ZPA و ب) ZPP 65

 

شکل (3-5) تک دمای جذب و واجذب نیتروژن برای نانو ذرات زیرکونیوم فسفات الف) ZPA و ب) ZPP 66

 

) برای نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 67

 

شکل (3-7) نمودار FT-IR واجذب پیریدین (Py-FTIR) برای نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 68

 

شکل (3-8) تصویر میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) نانو ذرات زیرکونیوم فسفات الف) ZPA و ب) ZPP 69

 

شکل (3-9) تصویر میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) نانو ذرات زیرکونیوم فسفات الف) ZPA و ب) ZPP 70

 

شکل (3-10) کروماتوگرام واکنش آلکیلاسیون فنول توسط سیکلوهگزانول 70

 

شکل (3-11) بررسی تاثیر مقدار کاتالیست بر روی میزان تبدیل فنول و انتخابگری فرآورده­ها، الف) ZPA و ب) ZPP 72

 

شکل (3-12) مکانیسم لانگمویر-هینشلوود (LH) و اِلی-ریدیل (ER). 72

 

شکل (3-13) بررسی تاثیر زمان بر روی میزان تبدیل فنول و انتخابگری فرآورده­ها، الف) ZPA  و ب) ZPP 74

 

شکل (3-14) بررسی تاثیر دما بر روی میزان تبدیل فنول و انتخابگری فرآورده­ها، الف) ZPA و ب) ZPP 75

 

شکل (3-15) بررسی تاثیر نسبت مولی واکنش­دهنده­ها بر روی میزان تبدیل فنول و انتخابگری فرآورده­ها 76

 

شکل (3-16) بررسی تجدیدپذیری کاتالیست زیرکونیوم فسفات الف) ZPA و ب) ZPP 77

 

شکل (3-17) طیف FT-IR کاتالیست ZPA قبل و پس از استفاده­ی پنجم 78

 

شکل (3-18) پراش پرتو ایکس (XRD) مربوط به کاتالیست ZPA قبل و پس از استفاده­ی پنجم 78

 

 

 

 

 

شانزده

 

) برای کاتالیست ZPA 79

 

شکل (3-20) تصاویر الف) SEM و ب) TEM کاتالیست ZPA پس از استفاده­ی پنجم 79

 

شکل (3-21) کروماتوگرام واکنش آلکیلاسیون فنول توسط ترشیو-بوتانول 83

 

شکل (3-22) بررسی تاثیر مقدار کاتالیست (ZPA) بر روی میزان تبدیل فنول و انتخابگری فرآورده­ها 84

 

شکل (3-23) بررسی تاثیر زمان بر روی میزان تبدیل فنول و انتخابگری فرآورده­ها 85

 

شکل (3-24) بررسی تاثیر دما بر روی میزان تبدیل فنول و انتخابگری فرآورده­ها 86

 

شکل (3-25) بررسی تاثیر نسبت مولی واکنش­دهنده­ها بر روی میزان تبدیل فنول و انتخابگری فرآورده­ها 87

 

شکل (3-26) بررسی تجدیدپذیری کاتالیست بر روی میزان تبدیل فنول و انتخابگری فرآورده­ها 87

 

شکل (3-27) طیف EDX مر بوطه به کاتالیست ZPCu 113

 

شکل (3-28) طیف SEM-EDX مربوطه به کاتالیست ZPZn. شکل سمت چپ مربوط به تصوی SEM روی زیرکونیوم فسفات می­باشد که پرتو ایکس بر روی مستطیل نشان داده شده متمرکز شده است 114

 

شکل (3-29) پراش پرتو ایکس (XRD) مس زیرکونیوم فسفات (وسط) و روی زیرکونیوم فسفات(بالا). 114

 

شکل (3-30) تک دمای جذب و واجذب نیتروژن برای نانو ذرات زیرکونیوم فسفات الف) ZPCu و ب) ZPZn 115

 

شکل (3-31) تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) 116

 

شکل (3-32) تصاویر میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) مس زیرکونیوم فسفات (بزرگنمایی­های متفاوت) 117

 

شکل (3-33) تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) کاتالیست­ها بعد از آزمایش پنجم، الف) ZPCu و ب) ZPZn123

 

شکل (3-34) مقایسه پراش پرتو ایکس (XRD) کاتالیست­ها قبل و بعد از استفاده، الف )ZPCu و ب) ZPZn 124

 

شکل (4-1) طیف جرمی ترکیب 2-سیکلوهگزیل­فنول 130

 

شکل (4-2) طیف جرمی ترکیب 4-سیکلوهگزیل­فنول 131

 

 

 

 

 

هفده

 

شکل (4-3) طیف جرمی ترکیب 2،4-دیسیکلوهگزیل­فنول 132

 

شکل (4-4) طیف جرمی ترکیب 2-ترشیو-بوتیل­فنول 133

 

شکل (4-5) طیف جرمی ترکیب 4- ترشیو-بوتیل­فنول 134

 

شکل (4-6) طیف جرمی ترکیب 2،4-دیترشیو-بوتیل­فنول 135

 

شکل (4-7) طیف جرمی ترکیب 2-(2-هگزیل)فنول 136

 

شکل (4-8) طیف جرمی ترکیب 4-(2-هگزیل)فنول 136

 

شکل (4-9) طیف جرمی ترکیب 4-(3-هگزیل)فنول 136

 

شکل (4-10) طیف FT-IR ترکیب 1،1 -دی استوکسی-1-(2،6 -دی کلروفنیل(متان 137

 

) 137

 

شکل (4-12) طیف FT-IR ترکیب 1،1 -دی استوکسی-1-(4-کلروفنیل(متان 138

 

) 138

 

شکل (4-14) طیف FT-IR ترکیب 1،1 -دی استوکسی-1-(4-نیتروفنیل(متان 139

 

) 139

 

شکل (4-16) طیف جرمی ترکیب استوکسی بنزن 140

 

شکل (4-17) طیف FT-IR ترکیب استوکسی بنزن 140

 

) 140

 

شکل (4-19) طیف جرمی ترکیب 1-استوکسی-4-متیل بنزن 141

 

شکل (4-20) طیف FT-IR ترکیب 1-استوکسی-4-متیل بنزن 141

 

 

 

 

 

هجده

 

) 141

 

شکل (4-22) طیف جرمی ترکیب -1استوکسی-2-ترشیو-بوتیل بنزن 142

 

شکل (4-23) طیف FT-IR ترکیب -1استوکسی-2-ترشیو-بوتیل بنزن 142

 

) 142

 

شکل (4-25) طیف جرمی ترکیب 2-استوکسی-بنزوییک اسید 143

 

شکل (4-26) طیف FT-IR ترکیب 2-استوکسی-بنزوییک اسید 143

 

) 143

 

شکل (4-28) طیف جرمی ترکیب -3متیل بوتیل استات 144

 

شکل (4-29) طیف FT-IR ترکیب -3متیل بوتیل استات 144

 

) 144

 

شکل (4-31) طیف FT-IR ترکیب -1استوکسی-2،4-دی متیل بنزن 145

 

) 145

 

شکل (4-33) طیف FT-IR ترکیب -1استوکسی-2،6-دی متیل بنزن 146

 

) 146

 

شکل (4-35) طیف جرمی ترکیب 4-کلروبنزآلدهید 147

 

شکل (4-36) طیف FT-IR ترکیب 4-کلروبنزآلدهید 147

 

) 147

 

شکل (4-38) طیف جرمی ترکیب 4-سیانوبنزآلدهید 148

 

 

 

 

 

نوزده

 

شکل (4-39) طیف FT-IR ترکیب 4-سیانوبنزآلدهید 148

 

) 148

 

شکل (4-41) طیف جرمی ترکیب 4-متیل بنزآلدهید 149

 

شکل (4-42) طیف FT-IR ترکیب 4-متیل بنزآلدهید 149

 

) 149

 

شکل (4-44) طیف جرمی ترکیب 4-متوکسی بنزآلدهید 150

 

شکل (4-45) طیف FT-IR ترکیب 4-متوکسی بنزآلدهید 150

 

) 150

 

شکل (4-47) طیف جرمی ترکیب 4-هیدروکسی بنزآلدهید 151

 

شکل (4-48) طیف FT-IR ترکیب 4-هیدروکسی بنزآلدهید 151

 

) 151

 

شکل (4-50) طیف FT-IR ترکیب 14-(4-کلروفنیل)- H14-دی بنزو[a,j] زانتن 152

 

) 152

 

شکل (4-52) طیف FT-IR ترکیب 14-(2-کلروفنیل)- H14-دی بنزو[a,j] زانتن 153

 

) 153

 

شکل (4-54) طیف FT-IR ترکیب 4-(4-کلرو فنیل)-5-اتوکسی کربونیل-6-متیل-4،3-دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن 154

 

) 154

 

 

 

 

 

بیست

 

شکل (4-56) طیف FT-IR ترکیب 4-(2-کلرو فنیل)-5-اتوکسی کربونیل-6-متیل-4،3-دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن 155

 

) 155

 

 

 

 

 

بیست و یک

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شماها
عنوان	صفحه

 

شمای (1- 1) استفاده از گروه آلی دوپامین به عنوان واسطه­ی اتصال برای تثبیت نانو ذرات پالادیم 9

 

شمای (1- 2) اتصال نانوذره­ی مغناطیسی به ترکیب کمپلکس 10

 

شمای (1-3) اکسایش بایر-ویلیگر کتون به لاکتون 18

 

شمای (1-4) واکنش اکسایش بایر-ویلیگر 4-متوکسی بنزآلدهید به استر مربوطه 18

 

شمای (1-5) واکنش تراکم پکمن 18

 

شمای (1-6) سنتز N-(2-هیدروکسی اتیل)استئارآمید 19

 

شمای (1-7) واکنش فریدل-کرافتس در حضور کاتالیست زیرکونیوم فسفات متخلخل 19

 

شمای (1-8) واکنش آبگیری از زایلوز در حضور کاتالیست زیرکونیوم فسفات 19

 

شمای (1-9) واکنش تراکم کلایزن-اشمیت 20

 

شمای (1-10) واکنش محافظت از گروه کربونیل 20

 

شمای (1-11) فرایند تعویض یون در زیرکونیوم فسفات 21

 

شمای (1-12) اکسایش سیکلوهگزن 22

 

شمای (1-13) اکسایش پروپان 22

 

شمای (1-14) اکسایش پروپان 22

 

شمای (1-15) اکسایش پروپان 23

 

شمای (1-16) واکنش تراکم پرینس برای بتا-پینن 23

 

 

 

 

 

بیست و دو

 

شمای (1-17) واکنش تهیه 1،1-دی استات در حضور زئولیت 24

 

H 24

 

24

 

24

 

شمای (1-21) واکنش تهیه 1،1-دی استات در حضور سولفامیک اسید 25

 

شمای (1-22) واکنش تهیه 1،1-دی استات در حضور SBSSA 25

 

شمای (1-23) واکنش تهیه 1،1-دی استات در حضور روتنیوم کلرید 25

 

H 25

 

شمای (1-25) واکنش تهیه 1،1-دی استات در حضور کبالت برمید 26

 

26

 

شمای (1-27) واکنش استیله کردن الکل­ها در حضور کلرید روی 26

 

شمای (1-28) واکنش استیله کردن الکل­ها در حضور سریم تریفلات 27

 

شمای (1-29) واکنش استیله کردن الکل­ها در حضور زیرکونیل تریفلات 27

 

27

 

شمای (1-31) واکنش استیله کردن الکل­ها در حضور ساخارین سولفونه شده 27

 

شمای (1-32) واکنش استیله کردن الکل­ها در حضور نافیون–H 28

 

شمای (1-33) واکنش استیله کردن الکل­ها در حضور کلرید روی 28

 

شمای (1-34) واکنش استیله کردن الکل­ها در حضور آلومینیوم هیدروژن سولفات 28

 

 

 

 

 

بیست و سه

 

28

 

29

 

شمای (1-37) واکنش استیله کردن الکل­ها در حضور کاتالسیت یتریا-زیرکونیا 29

 

30

 

شمای (1-39) واکنش سنتز H14-دی­بنزو[a,j] زانتن در حضور 30

 

شمای (1-40) واکنش سنتز H14-دی­بنزو[a,j] زانتن در حضور حضور سولفامیک اسید 30

 

شمای (1-41) واکنش سنتز H14-دی­بنزو[a,j] زانتن در حضور سلیکا سولفوریک اسید 31

 

شمای (1-42) واکنش سنتز H14-دی­بنزو[a,j] زانتن در حضور سلولوز سولفوریک اسید 31

 

شمای (1-43) واکنش سنتز H14-دی­بنزو[a,j] زانتن در حضور PW 31

 

-PW 31

 

شمای (1-45) واکنش سنتز H14-دی­نزو[a,j] زانتن در حضور ZnO NPs 32

 

32

 

32

 

شمای (1-48) واکنش سنتز 3،4- دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن در حضور SBSSA 33

 

شمای (1-49) واکنش سنتز 3،4- دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن در حضور مایع یونی 33

 

شمای (1-50) واکنش سنتز 3،4- دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن در حضور گرافیت 33

 

شمای (1-51) واکنش سنتز 3،4- دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن در حضور بد 34

 

شمای (1-52) واکنش سنتز 3،4- دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن در حضور CuS NPs 34

 

 

 

 

 

بیست و چهار

 

34

 

شمای (1-54) واکنش سنتز سیکلوهگزیل فنول در حضور زئولیت HY 35

 

شمای (1-55) واکنش سنتز سیکلوهگزیل فنول در حضور اسید فسفریک 36

 

شمای (1-56) واکنش سنتز سیکلوهگزیل فنول در حضور زیرکونیا سولفاته 36

 

شمای (1-57) واکنش سنتز ترشیو-بوتیل فنول در حضور زیرکونیا سولفاته 36

 

شمای (1-58) واکنش سنتز ترشیو-بوتیل فنول در حضور مایع یونی 36

 

شمای (1-59) واکنش سنتز ترشیو-بوتیل فنول در حضور PW/Al-MCM-41 37

 

PyP 37

 

شمای (1-61) واکنش اکسایش الکل­ها در حضور برمید مس 38

 

شمای (1-62) واکنش اکسایش الکل­ها در حضور برمید روی 38

 

شمای (1-63) واکنش اکسایش الکل­ها در حضور VPO 38

 

شمای( 3-1) نحوه تولید نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 62

 

شمای (3-2) استفاده از کاتالیست نانو ذرات زیرکونیم فسفات در واکنش آلکیلاسیون فنول به وسیله سیکلوهگزانول 70

 

شمای (3-3) انواع پیوندهای هیدروژنی بین فنول و سیکلوهگزانول با سطح زیرکونیوم فسفات 73

 

شمای (3-4) مکانیسم پیشنهادی برای واکنش آلکیلاسیون فنول با سیکلو هگزانول 73

 

شمای (3-5) واکنش فنول با 2-هگزانول. 73

 

شمای (3-6) استفاده از کاتالیست ZPA در واکنش آلکیلاسیون فنول به وسیله ترشیو-بوتانول 83

 

شمای (3-7) مکانیسم پیشنهادی برای واکنش آلکیلاسیون فنول با ترشیو-بوتانول 84

 

 

 

 

 

بیست و پنج

 

شمای (3-8) واکنش آسیلاسیون آلدهیدها به وسیله­ی استیک انیدرید در حضور نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 90

 

شمای (3-9) رزنانس در 4-(دی متیل­آمینو)بنزآلدهید 91

 

شمای (3-10) گزینش­پذیری بین آلدهید و کتون در تشکیل آسیلال در حضور ZPA 93

 

شمای (3-11) گزینش پذیری (اثر الکترونی استخلاف) در تشکیل آسیلال در حضور ZPA 94

 

شمای (3-12) مکانیسم پیشنهادی برای تشکیل آسیلال­ها در حضور نانو ذرات زیرکونیوم فسفات. 95

 

شمای (3-13) واکنش استیله کردن الکل­ها و فنول­ها به وسیله­ی استیک انیدرید در حضور نانو ذرات زیرکونیوم فسفات (ZPA) 96

 

شمای (3-14) مکانیسم پیشنهادی واکنش استیله کردن الکل­ها و فنول­ها به وسیلهی استیک انیدرید در حضور ZPA 99

 

شمای (3-15) واکنش تهیه H14-دی­بنزو[a,j] زانتن در حضور نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 101

 

شمای (3-16) مکانیسم پیشنهادی برای سنتز H14-دی­بنزو[a,j] زانتن­ها در حضور کاتالیست ZPA 105

 

شمای (3-17) واکنش سنتز 4،3-دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن­ها در حضور کاتالیست ZPA 107

 

شمای (3-18) مکانیسم پیشنهادی برای سنتز 4،3-دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن­ها در حضور ZPA 111

 

شمای (3-19) نحوه تولید مس زیرکونیوم فسفات 112

 

شمای (3-20) نحوه تولید روی زیرکونیوم فسفات 113

 

شمای (3-21) اکسایش انتخابی الکل­ها به ترکیبات کربونیلی خود در حضور کاتالیست­های ZPCu و ZPZn 118

 

شمای (3-22) مکانیسم پیشنهادی برای واکنش اکسایش الکل­ها در حضور ZPCu و ZPZn 122

 

شمای (3-23) واکنش استیله کردن الکل­ها و فنول­ها به وسیله­ی استیک انیدرید در حضور کاتالیست ZPCu و ZPZn 125

 

شمای (3-24) مکانیسم پیشنهادی واکنش استیله کردن الکل­ها و فنول­ها به وسیله­ی استیک انیدرید در حضور ZPA 128

 

 

 

 

 

بیست و شش

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جدول­ها
عنوان	صفحه

 

جدول(1- 1) مزایا و معایب نانوکاتالیست 7

 

جدول (2- 1) مواد اولیه اصلی استفاده شده در این رساله به­همراه درجه خلوص آنها و شرکت سازنده 41

 

جدول (3- 1) نتایج حاصل از آنالیز عنصری نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 63

 

جدول (3-2) محاسبه میزان انتخابگری برای هر فرآورده در شرایط بهینه 71

 

جدول (3-3) محاسبه میزان تبدیل فنول در شرایط بهینه 71

 

جدول (3-4) مقایسه شرایط و نتایج حاصل برای آلکیلاسیون فنول با سیکلوهگزانول و سیکلوهگزن 80

 

جدول (3-5) آلکیلاسیون برخی مشتقات فنولی توسط سیکلوهگزانول در حضور کاتالیست ZPA 81

 

جدول (3-6) مقایسه شرایط و نتایج حاصل برای آلکیلاسیون فنول با سیکلوهگزانول توسط کاتالیست­های مختلف 82

 

جدول (3-7) آلکیلاسیون برخی مشتقات فنولی با ترشیو-بوتانول در حضور کاتالیست ZPA 88

 

جدول (3-8) مقایسه شرایط و نتایج حاصل برای آلکیلاسیون فنول با ترشیو-بوتانول توسط کاتالیست­های مختلف 89

 

جدول (3-9) مقایسه شرایط واکنش برای سنتز 1،1-دی استوکسی-1- فنیل متان توسط نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در دمای محیط 91

 

جدول (3-10) تهیه آسیلال­ها توسط نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در دمای محیط و تحت شرایط بدون حلال 92

 

جدول (3-11) بررسی تجدیدپذیری کاتالیست ZPA در واکنش تهیه آسیلال از بنزآلدهید 94

 

جدول (3-12) مقایسه شرایط و نتایج حاصل برای واکنش تهیه آسیلال از بنزآلدهید 95

 

جدول (3-13) مقایسه شرایط واکنش برای استیله کردن فنول توسط نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در دمای 60 درجه سانتیگراد 97

 

 

 

 

 

بیست و هفت

 

جدول (3-14) استیله کردن الکل­ها و فنول­ها توسط ZPA در دمای 60 درجه سانتیگراد و تحت شرایط بدون حلال 97

 

جدول (3-15) مقایسه شرایط و نتایج حاصل برای واکنش استیله کردن فنول 100

 

جدول (3-16) مقایسه شرایط واکنش برای تهیه H14-دی­بنزو[a,j] زانتن از بنزآلدهید و 2-نفتول توسط ZPA 102

 

جدول (3-17) سنتز H14-دی­بنزو[a,j] زانتن­ها توسط کاتالیست ZPA در دمای 80 درجه سانتیگراد و تحت شرایط بدون حلال 102

 

جدول (3-18) بررسی تجدیدپذیری کاتالیست ZPA در واکنش سنتز H14-دی­بنزو[a,j] زانتن از بنزآلدهید و2-نفتول 105

 

جدول (3-19) مقایسه شرایط و نتایج حاصل برای سنتز H14-دی­بنزو[a,j] زانتن از بنزآلدهید و 2-نفتول 105

 

جدول (3-20) مقایسه شرایط واکنش برای تهیه 4،3-دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن از بنزآلدهید، اتیلاستواستات و اوره توسط ZPA 107

 

جدول (3-21) سنتز 4،3-دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن­ها توسط کاتالیست ZPA در دمای 100 درجه سانتیگراد و تحت شرایط بدون حلال 108

 

جدول (3-22) مقایسه شرایط و نتایج حاصل برای سنتز H14-دی­بنزو[a,j] زانتن از بنزآلدهید و 2-نفتول 111

 

 

جدول (3-25) اکسایش الکل­های مختلف توسط ZPCu و ZPZn در شرایط بدون حلال. 120

 

جدول (3-26) بررسی تجدیدپذیری کاتالیست ZPCu و ZPZn در واکنش اکسایش بنزیل­الکل 122

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

 

عنوان صفحه

 

فهرست مطالب هشت

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چکیده 11

 

فصل اول: مقدمه و بررسی منابع

 

1-1  مقدمه. 12

 

1-2  نان.. 13

 

1-3  نان سنگک….. 14

 

1-4  اثر مراحل مختلف فرایند تولید نان بر کیفیت نهایی محصول.. 15

 

1-4-1     مخلوط کردن.. 15

 

1-4-2     تخمیر. 19

 

1-4-3     پخت…. 22

 

1-5  ارزیابی خصوصیات رئولوژیکی خمیر. 26

 

1-6  مروری بر مطالعات انجام شده در مورد رئولوژی خمیر. 28

 

1-7  استفاده از آزمونهای نوسانی جهت ارزیابی خصوصیات رئولوژیک….. 30

 

1-7-1     کاربرد تنش و کرنش: 31

 

1-7-2     حالتهای عملیاتی معمول در تجهیزات آزمون نوسانی… 38

 

1-7-3     کرنش در وسایل نوع چرخشی… 42

 

1-7-4     داده های نوسانی معمولی… 49

 

1-7-5     زمان کامل شدن یک تست نوسانی… 57

 

1-8  بیاتی نان.. 57

 

1-9  نشاسته و کریستالیزاسیون مجدد آن.. 59

 

1-10 روش‌های بررسی و اندازه گیری بیاتی… 60

 

1-10-1   روشهای رئولوژیکی و ارزیابی خصوصیات بافتی… 60

 

1-10-2   آنالیز گرمایی… 61

 

1-10-3   ارزیابی میکروسکوپی… 62

 

1-10-4   ارزیابی مولکولی… 63

 

 

1-10-5   ارزیابی حسی… 63

 

1-10-6   بررسی خصوصیات الکتریکی… 64

 

1-11 راهکارهای به تعویق انداختن بیاتی… 64

 

1-11-1   بهبود دهنده ها 64

 

1-11-2   انجماد. 66

 

1-11-3   بهبود فرایند تولید.. 67

 

1-11-4   بسته بندی… 67

 

1-11-5   استفاده از تکنولوژی BOT.. 67

 

 

 

 

هشت

 

1-12 نانهای نیم پخته و اثر عوامل مختلف بر خصوصیات کیفی آنها 68

 

1-13 مدلسازی فرایند رتروگرداسیون.. 75

 

1-14 مطالعه سینتیک رتروگرداسیون نشاسته طی نگهداری با استفاده از تئوری آورامی… 75

 

1-15 مطالعه اثر دما بر کریستالیزاسیون مجدد: 76

 

. 77

 

1-15-2   استفاده از رابطه آرنیوس…. 77

 

1-15-3   استفاده از معادله ویلیام-فری-لاندل (WLF): 79

 

1-15-4   تئوری لوریتزن- هافمن.. 79

 

1-16 مروری بر مطالعات انجام شده در زمینه ارزیابی سینتیک بیاتی… 83

 

1-16-1   مطالعات انجام شده بر اساس استفاده از رابطه آورامی… 83

 

1-16-2   سایر مطالعات انجام شده در زمینه ارزیابی سینتیک بیاتی… 87

 

1-17 تغییر حجم نان طی پخت…. 88

 

1-18 ارزیابی تخلخل و توزیع حفرات در نان و تأثیر عوامل مختلف بر آن.. 92

 

1-19 استفاده از روش توموگرافی پرتو ایکس جهت بررسی ساختار حفرات در نان.. 94

 

فصل دوم: مواد و روشها

 

2-1  دستگاهها و وسایل مورد استفاده. 97

 

2-1-1     دستگاههای استفاده شده. 97

 

2-1-2     مواد مصرفی… 99

 

2-2  آزمونهای شیمیایی بر روی آرد. 99

 

2-3  آزمونهای کیفی آرد. 100

 

2-3-1     اندازه گیری گلوتن مرطوب، گلوتن خشک و گلوتن ایندکس…. 100

 

2-3-2     اندازه گیری عدد فالینگ….. 101

 

2-3-3     آزمون فارینوگراف و تعیین میزان جذب آب آرد. 101

 

2-4  ارزیابی تغییرات رئولوژیک خمیر سنگک در شرایط مختلف تخمیر. 102

 

2-4-1     تهیه خمیر. 102

 

2-4-2     انجام تستهای نوسانی مناسب جهت ارزیابی خواص رئولوژیک خمیر سنگک….. 102

 

2-5  تهیه نمونه های نان سنگک نیم پخته و کاملاً پخته. 103

 

2-5-1     تهیه خمیر. 103

 

2-5-2     تخمیر. 104

 

2-5-3     شکل دهی خمیر. 104

 

2-5-4     پخت…. 104

 

2-5-5     نیم پخت کردن.. 105

 

2-5-6     سرد کردن و بسته بندی… 105

 

2-5-7     نگهداری… 105

 

2-5-8     مرحله پخت نهایی در نانهای نیم پخته. 105

 

2-6  ارزیابی شدت بیاتی در نانهای کاملاً پخته و نیم پخته طی نگهداری… 106

 

2-6-1     روش آنالیز گرمایی جهت ارزیابی بیاتی… 106

 

2-6-2     روش آنالیز بافت جهت ارزیابی بیاتی… 108

 

 

 

 

نه

 

2-7  ارزیابی سینتیک بیاتی نانهای سنگک درشرایط مختلف پخت و نگهداری… 108

 

2-7-1     ارزیابی سینتیک سفت شدن نانهای سنگک بر اساس معادله آورامی… 109

 

2-7-2     ارزیابی سینتیک کریستالیزاسیون مجدد بر اساس معادله آورامی… 109

 

2-7-3     ارزیابی سینتیک سفت شدن بر اساس مدل درجه اول.. 110

 

2-7-4     ارزیابی سینتیک تغییرات آنتالپی ذوب آمیلوپکتین بر اساس مدل درجه اول.. 111

 

2-8  تعیین پروفیل دما- زمان طی پخت و برآورد سرعت حرارت دهی در شرایط پخت مختلف…. 112

 

2-9  بررسی تغییرات ضخامت خمیر نان سنگک طی پخت…. 112

 

2-10 ارزیابی اثر دمای پخت بر میزان تخلخل و توزیع حفرات در نانهای کاملاً پخته و نیمه پخته. 113

 

2-10-1   اندازه گیری تخلخل با استفاده از پیکنومتر گازی… 113

 

2-10-2   توموگرافی پرتو ایکس…. 113

 

2-11 طرح آماری مورد استفاده. 114

 

فصل سوم: نتایج و بحث

 

1-3  آزمون‌های انجام شده روی نمونه آرد مورد استفاده. 115

 

3-1-1     ویژگیهای شیمیائی نمونه آرد. 115

 

3-1-2     آزمونهای کیفی آرد مورد استفاده. 116

 

3-2  آزمون‌های رئولوژیکی انجام شده برروی خمیر سنگک….. 116

 

3-2-1     تعیین بازه رفتار خطی خمیر سنگک….. 116

 

3-2-2     بررسی اثر دما و زمان تخمیر بر خصوصیات رئولوژیک خمیر سنگک….. 118

 

3-3  بررسی اثر دمای پخت بر خصوصیات کیفی نانهای سنگک نیم پخته و کاملاً پخته پس از پخت…. 126

 

3-4  بررسی اثر دمای پخت و دمای نگهداری بر بیاتی نانهای سنگک نیم پخته و کاملاً پخته. 128

 

3-4-1     بررسی اثر نگهداری به صورت منجمد بر خصوصیات کیفی نانهای سنگک نیم پخته و کاملاً پخته  129

 

3-4-2     بررسی اثر نگهداری در دمای بالای صفر ( 4 و ˚C 20) بر خصوصیات کیفی نانهای سنگک نیم پخته و کاملاً پخته. 130

 

3-5  بررسی پروفیل زمان- دما در خمیر نان سنگک طی پخت و اثر دمای پخت و بستر پخت بر آن.. 138

 

3-6  ارزیابی اثر نوع بستر پخت (بستر سنگ ریزه و بستر فلزی) بر خصوصیات کیفی نان سنگک پس از پخت     141

 

3-7  ارزیابی اثر نوع بستر پخت (بستر سنگ ریزه و بستر فلزی) بر خصوصیات کیفی نان سنگک طی دوره نگهداری در دمای ˚C20. 142

 

3-8  ارزیابی سینتیک بیاتی نانهای سنگک درشرایط مختلف پخت و نگهداری… 149

 

3-8-1     استفاده ازمعادله آورامی جهت بررسی سینتیک بیاتی… 149

 

3-8-2     بررسی سینتیک بیاتی با استفاده مدل سینتیکی درجه اول با عامل محدود کننده. 154

 

3-9  بررسی تغییرات ضخامت خمیر نان سنگک طی پخت و اثر دمای پخت بر آن.. 161

 

3-10 ارزیابی اثر دمای پخت بر میزان تخلخل و توزیع حفرات در نانهای سنگک کاملاً پخته و نیمه پخته با استفاده از دو روش پیکنومتری گاز هلیوم  و توموگرافی پرتو ایکس…. 163

 

فصل چهارم: نتیجه گیری…. 170

 

مراجع   174

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

	ده

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چکیده

 

نان تازه دارای زمان ماندگاری کوتاهی است و کیفیت آن به شدت به فاصله ی بین پخت و مصرف وابسته است. در حال حاضر بخش قابل توجهی از گندم تولیدی كشور به طرق مختلف ضایع می گردد كه بخش مهمی از ضایعات، مربوط به بیاتی سریع نانهای سنتی است. در میان نانهای سنتی تولیدی در کشور، نان سنگک به دلیل کیفیت عطر و طعمی ممتاز و نیز ارزش غذایی بالا، جذابیت و قابلیت فراوانی جهت صنعتی شدن داراست. نان سنگک نوعی نان مسطح است که بر روی سطح ریگهای داغ پخت می شود. برای كاهش ضایعات و بهبود دسترسی مصرف کنندگان به نان سنگك تازه پخت شده با یک کیفیت تغذیه ای و ارگانو لپتیک مناسب، تولید و عرضه آن بصورت نیم پخته و منجمد می تواند راه حلی مناسب باشد. بررسی منابع نشان می دهد که مطالعات اندکی در زمینه نیم پخت كردن نان های ایرانی و بخصوص نان سنگک و شناخت پدیده های در گیر در تولید آنها انجام شده است. تولید نان نیم پخته شامل مراحل متعددی است و چگونگی انجام هر یک از این مراحل می تواند اثر قابل توجهی بر کیفیت محصول نهایی بگذارد. لذا در این تحقیق سعی شد به مطالعه مراحل تخمیر،  نیم پخت كردن و نگهداری در تولید نان سنگک پرداخته شود.

 

 

 

 

 

 

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………                                فصل اول : کلیات

 

الف- مبانی نظری پژوهش(فرایند پژوهش)

 

مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..    

 

1-طرح و بیان مساله

 

2- تعاریف ، مفاهیم

 

–  زمین لغزش:

 

_ لغزش منفرد

 

_ پهنه لغزشی

 

_ جریانی: لغزش چرخشی- لغزش انتقالی

 

– حركت

 

3- اهداف و ضرورت پژوهش

 

4- سوال های پژوهش

 

5- فرضیه های پژوهش

 

6- پیشینه و ادبیات پژوهش

 

7-روش ها و ابزار پژوهش

 

الف) مطالعات صحرایی

 

ب) مطالعات دفتری

 

ج) تجزیه و تحلیل آماری

 

رگرسیون ساده و دو متغیره

 

1_ یک مجموعه از پیش بینی ها

 

2_ مجموعه های نامنظم از پیش بینی ها

 

3_ مجموعه های منظم از پیش بینی ها

 

_ ارزیابی خطر نسبی زمین لغزش

 

_تعیین واحدهای منطقه ای در بررسی خطر

 

_ بررسی لغزش ها و تهیه نقشه های اطلاعاتی

 

_ تعیین اهمیت نسبی عوامل موثر در ناپایداری

 

8-اطلاعات مبنایی پژوهش

 

ب- جایگاه  جغرافیایی منطقه پژوهش

 

ج- تحلیل داده های توپوگرافی

 

مقدمه                                                                                 

 

1-1-  واحد كوهستانی شرقی  …………………………………………………………………………………………………………..

 

1-2– واحد كوهستانی غربی  ……………………………………………………………………………………………………………

 

1-3- واحد فلات یا پایكوهی……………………………………………………………………………………………………………

 

الف- ضلع شرقی …………………………………………………………………………………………………………………………….

 

ب- ضلع غربی ……………………………………………………………………………………………………………………………….

 

 فصل دوم: تحلیل داده های زمین شناسی

 

مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………

 

الف- تكامل ساختمانی منطقه……………………………………………………………………………………………………………

 

 

ب- لیتولوژی سنگهای تشكیل دهنده و چینه شناسی منطقه …………………………………………………………………

 

1-سنگهای رسوبی نئوژن

 

2- نهشته های کواترنر

 

الف- رسوبات آبرفتی قدیمی

 

ب- رسوبات آبرفتی جدید

 

ج- ساختار تكتونیكی منطقه

 

ج-1- رویدادهای مهم تكتونیكی

 

ج-2- گسله های مهم منطقه

 

-گسلهای اصلی و فرعی

 

1- گسله ترازوج – سوسهاب (T.S.F)

 

2- گسله چنار – بیلده (       (Ch.B.F

 

3- گسله های فرعی

 

د- لرزه زمین ساخت منطقه  

 

– نتیجه گیری از بحث گسله ها  

 

فصل سوم : الف- تحلیل داده های اقلیمی

 

– مقدمه

 

– توده هوای موثر بر منطقه

 

1- توده های موثر بر منطقه

 

1- توده هوای موثر آرکتیک

 

2- توده هوای قطبی بری

 

3- توده هوای قطبی بحری

 

4- توده هوای حاره بری

 

5- توده هوای حاره بحری

 

الف – آب و هوا

 

ب- ریزشهای جوی

 

ج) دمای هوا

 

د) رطوبت

 

ه) باد

 

1- باد محلی (کوهستان و دره )

 

2-  باد فرامنطقه ای

 

الف)بادهای شرقی

 

ب) بادهای غربی

 

ب- تحلیل داده های هیدرولوژی

 

– مقدمه

 

– منابع آب

 

1- آبهای سطحی

 

2- آبهای زیرزمینی

 

فصل چهارم : پوشش گیاهی

 

– مقدمه

 

– وضعیت پوشش گیاهی

 

الف)منابع طبیعی

 

1- مراتع ییلاقی

 

2- مراتع قشلاقی خورش رستم

 

3- مراتع حریم روستا

 

– اراضی جنگلی منطقه خورش رستم

 

– اراضی جنگلی نیمه انبوه

 

ب)منابع غیر طبیعی

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

 

_مقدمه

 

5-1- ویژگیهای کلی زمین لقزش ها و پراکنش آنها

 

الف) اندازه گیری در روی نقشه واحدهای شبکه ای

 

ب) سن زمین لغزش

 

1- زمین لغزه های فسیل

 

2- زمین لغزه های قدیمی

 

3- زمین لغزه های جدید

 

ج) خسارات

 

5-2-مراحل رسوبگذاری و حرکات دامنه

 

الف) تاثیر فرسایش در وقوع حرکات دامنه ای

 

ب) مرحله همزمانی یا وقوع زمین لغزش

 

ج) مرحله بعد از وقوع زمین لغزش

 

5-3- علل حرکات دامنه ای در منطقه

 

_ تغییر در شرایط تنش

 

_ تغییرات مقاومت مصالح

 

5-4- عوامل تغییر دهنده در ایجاد لغزش

 

1- عوامل طبیعی

 

الف) عامل لیتولوژی

 

ب) پراکنش لغزش نسبت به گسله های منطقه

 

ج) عامل توپولوگرافی و مورفولوژی:

 

ج-1) جهت شیب دامنه ها

 

ج-2) درصد شیب

 

ج-3) مقایسه نوع سازه های زمین شناسی با کلاس های شیب منطقه:

 

د) عامل پوشش گیاهی

 

د-1) مقایسه نوع پوشش گیاهی با جهات مختلف شیب دامنه ها

 

ه) عوامل اقلیمی و منابع آبی

 

1- عوامل اقلیمی

 

2- عوامل منابع آبی

 

 

 

2- عوامل غیر طبیعی

 

5-5- آنالیز آماری

 

5-5-1- آنالیز آماری بر اساس روشهای رگرسیون

 

الف) رگرسیون چند متغیره با یک مجموعه پیش بینی کننده

 

_ عامل لیتولوژی

 

_عامل پوشش گیاهی

 

_ عامل فاصله از گسله ها

 

_ عامل رده های مختلف شیب

 

_ عامل جهات شیب

 

_ عامل بارندگی

 

_ عامل طول آبراهه

 

_ عامل ابنیه

 

ب) رگرسیون چند متغیره با مجموعه های نامنظم پیش بینی کننده

 

منابع فصل هشتم

 

فصل ششم :

 

پیشنهاد ها و راهکارها

 

9-2- پیشگیری و کنترل حرکات دامنه ای (طرح های ایمنی جهت جلوگیری از ناپایداری دامنه ها)

 

9-3- راهکارهای پیشنهاد شده برای کاهش حرکات دامنه ای (کاهش لغزش لایه های زمین)در منطقه

 

 

 

 

 

 

 

 

 

عنوان                                      فهرست اشکال                                  صفحه

 

 

 

شکل (1-1 )پراکندگی زمین لغزش ایران

 

شکل( 1-2 )طرح مراحل پژوهش و روش اجرای آن

 

شكل(1- 3) موقعیت جغرافیایی اردبیل در ایران

 

شکل( 1-4 )موقعیت جغرافیایی منطقه مورد بررسی

 

شکل( 1-5)موقعیت راهها و روستاها منطقه شمال هشتجین

 

شکل( 1-6): نقشه توپوگرافی ایران

 

شکل (1-7): نقشه توپوگرافی منطقه شمال هشتجین

 

شکل(1-8): نقشه طبقات ارتقاعی منطقه شمال هشتجین

 

شکل (1-9): نقشه درجه شیب منطقه شمال هشتجین

 

 شکل (1-10):ترسیم چند پروفیل از شمال هشتجین

 

شکل (1-11): عکس ماهواره ای از شمال هشتجین

 

شکل (2-1): زیر تقسیمات اصلی تکتونیکی در ایران

 

شکل (2-2): نقشه لیتولوزی منطقه شمال هشتجین

 

شکل (2-3): مقطع شماتیک و سازندهای چینه ا ید رشرق روستای کلی

 

شکل (2-4): نقشه زمین شناسی منطقه  شمال هشتجین

 

شکل (3-1): توده هواهای موثر بر منطفه

 

شکل (3-2): مقایسه مقادیر میانگین بارندگی سالیانه

 

شکل (3-3): مقایسه رژیم دمایی ایستگاهها

 

شکل (4-1): پوشش گیاهی و منطقه شمال هشتجین

 

شکل (5-1): نمونه های لغزش در منطقه

 

شکل (5-2): نمودار داخلی لیتولوژی

 

شکل (5-3): نمودار خطی مقایسه درصد مساحت درگیر لغزش و فاقد لغزش در هر جهت شیب

 

شکل (5-4): مقایسه درصد مساحت درگیر لغزش و فاقد لغزش در هر کلاس شیب

 

شکل (5-5): مقایسه درصد مساحت های درگیر لغزش و فاقد لغزش را در هر نوع پوشش گیاهی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

عنوان                                      فهرست جداول                                 صفحه

 

 

 

جدول (3-1): نتایج طبقه بندی اقلیمی ایستگاههای هواشناسی موجود در منطقه در سیستم های طبقه بندی اصلی

 

جدول (3-2): توزیع ماهانه پارامترهای بادندگی ایستگاه های سینوپتبک و هواشناسی منطقه

 

جدول (3-3): خلاصه پارامترهای محاسباتی درجه حرارت ماهیانه و سالانه ایستگاه های منطقه

 

جدول (3-4): مشخصات ماهانه و سالانه رطوبت نسبی ایستگاهها در منطقه خلخال

 

جدول (3-5): پارامترهای باد غالب در ارتفاع 10 متری و متوسط سرعت باد و حالت آرام هوا در ایستگاه خلخال

 

جدول (3-1): آبدهی سالیانه رودخانه قزل اوزن

 

جدول (3-2): دبی متوسط ماهانه رودخانه قزل اوزن

 

جدرل (3-3): دبی رودخانه قزل اوزن برای دوره های بازگشت مختلف سیل در ایستگاه استور

 

جدول (3-4): آمار میزان باد و رسوب سالانه ردوخانه قزل اوزن اندازه گیری شده در دو ایستگاه و گیلوان

 

جدول (5-1): ویژگیهای کلی زمین لغزش های منطقه بر اساس شناسنامه زمین لغزش

 

جدول (5-2): مقادیر فراوانی لغزشها و نوع حرکات آنها در مقابل مصالح درگیر برای بیست و چهار مورد لغزشی

 

جدول (5-3): مقایسه فراوانی وقوع انواع سن لغزشها

 

جدول (5-4): مقایسه فراوانی بازمانی اولین و آخرین حرکت

 

جدول (5-5): مقایسه فراوانی و درصد فراوانی لغزشهای فعال و غیر فعال منطقه در مقابل سن آنها

 

جدول (5-6): فراوانی نوع خسارت عمده در منطقه

 

جدول (5-7): درصد فراوانی زهکشی دامنه ها د ربیست و چهار مورد از لغزشهای شناسنامه دار

 

جدول (5-8): شرایط آبهای زیر زمینی در بیست و چهار مورد از لغزشها

 

جدول (5-9): خلاصه نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره با هشت مجموعه نامنظم پیش بینی کننده

 

جدول (5-10): خلاصه نتایج تحلیل رگرسیون خطی چند متغیره برای هر مجموعه از عوامل موثر (عامل لیتولوژی)

 

جدول (5-11): خلاصه نتایج تحلیل رگرسیون خطی چند متغیره برای هر مجموعه از عوامل موثر (عامل پوشش گیاهی)

 

جدول (5-12): خلاصه نتایج تحلیل رگرسیون خطی چند منظوره برای هر مجموعه از عوامل موثر (عامل فاصله از گسله ها)

 

جدول (5-13): خلاصه تحلیل رگرسیون خطی چند متغیره برای هر مجموعه ای از عوامل موثر(رده شیب)

 

جدول (5-14): خلاصه نتایج تحلیل رگرسیون خطی چند متغیره برای هر مجموعه از عوامل موثر (جهات شیب)

 

جدول (5-15): خلاصه نتایج تحلیل رگرسیون خطی چند متغیره برای هر مجموعه از عوامل موثر (میزان بارندگی)

 

جدول (5-16): خلاصه نتایج تحلیل رگرسیون خطی چند متغیره برای هر مجموع از عوامل موثر (عامل طول آبراهه)

 

جدول (5-17): خلاصه نتایج تحلیل رگرسیون خطی چند متغیره برای هر مجموع از عوامل موثر (عامل ابنیه)

 

 

 

مقدمه

 

ایران با توپوگرافی عمدتاً كوهستانی، مكان فعالیت های زمین‌ساختی و لرزه‌خیزی زیاد و شرایط متنوع زمین‌شناسی و اقلیمی، عمده شرایط طبیعی ویژه را برای ایجاد طیف وسیعی از زمین لغزش‌ها را داراست(نقشه 1-1).

 

 

2-1مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………. 7

 

2-2پیشینه تحقیق11………………………………………………………………………………………………………….

 

 

 

فصل سوم: تاریخچه سفالگری در ایران 12……………………………………………………………

 

3-1- جغرافیای تاریخی ایران  …………………………………………………………………… 13

 

3-2- پیدایش سفال در ایران  …………………………………………………………………… 13

 

3-3- ساخت سفال ……………………………………………………………………………………………………………..16

 

3-4 پیدایش سفالینه های منقوش ……………………………………………………………………………………………..17

 

3-5 فلسفه نقوش و مفهوم آن ………………………………………………………………………………………………..18

 

3-6 بینش اساطیری ……………………………………………………………………………………………………………..21

 

3-7 باورهای آئینی …………………………………………………………………………………………………………….24

 

3-8شوش تاریخی …………………………………………………………………………………………………………….27

 

3-9شوش حاضر ……………………………………………………………………………………………………………….30

 

10-3موقعیت جغرافیایی …………………………………………………………………………………………………………………………………31

 

3-11رابطه نقوش مذکور با دین ……………………………………………………………………………………………………………………..35

 

3-21مذهب شوش ……………………………………………………………………………………………………………………………………….36

 

3-13مهمترین خدایان شوش ………………………………………………………………………………………………………………………….37

 

3-14 نمادهای خدایان روی سفالینه ها ……………………………………………………………………………………………………………40

 

3-15مراسم مذهبی ……………………………………………………………………………………………………………………………………….41

 

3-16آداب تدفین ………………………………………………………………………………………………………………………………………….43

 

17-3معیشت مردم شوش در عهد قدیم…………………………………………………………………………………………………………….44

 

3-18فهرست آثار بدست آمده از شوش …………………………………………………………………………………………………………..48

 

 

 

فصل چهارم بررسی فرم سفالهای شوش…………………………………………………………………………………………………………51

 

4-1معابد شوش ……………………………………………………………………………………………………………………………………………52

 

4-3 تزئینات بنا……………………………………………………………………………………………………………………………………………..54

 

4-3-1 تزئینات بیرونی بنا …………………………………………………………………………………………………………………………….54

 

4-3-2تزئینات درونی ……………………………………………………………………………………………………………………………………56

 

4-4شرح کاخ داریوش در شوش …………………………………………………………………………………………………………………….56

 

5-4 ملحقات کاخ شوش و باغهای آن …………………………………………………………………………………………………………….60

 

4-6کاخ هخامنشی شاور………………………………………………………………………………………………………………………………..61 4-7شکل ظروف ………………………………………………………………………………………………………………………………………….62

 

4-71-ظروف کروی ……………………………………………………………………………………………………………………………………..63

 

4-72-ظروف مخروطی ………………………………………………………………………………………………………………………………….64

 

4-73-ظروف بیضوی …………………………………………………………………………………………………………………………………….65

 

4-74-ظروف استوانه ای ………………………………………………………………………………………………………………………………..66

 

4-8ظروف ترکیبی ………………………………………………………………………………………………………………………………………..66

 

4-9 برش تشکیل دهنده فرمهای ساده و فرم های ترکیبی …………………………………………………………………………………..68

 

 

 

 

 

4-9-1برش فرم های دایره ای ………………………………………………………………………………………………………………………..68

 

 

4-9-2برش فرم های بیضوی………………………………………………………………………………………………………………………….69

 

4-9-3برش فرم های مخروطی……………………………………………………………………………………………………………………….70

 

4-9-4برش فرم های استوانه ای………………………………………………………………………………………………………………………71

 

4-10کاربرد…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..72

 

4-10-1ظروف برای استفاده روزمره…………………………………………………………………………………………………………………72

 

4-10-2ظروف برای انبار کردن مواد مورد نیاز………………………………………………………………………………………………….77.

 

4-10-3ظروف آئینی………………………………………………………………………………………………………………………………………79

 

 

 

فصل پنجم مفهوم نقوش سفالینه های منقوش شوش ……………………………………………………………………………………….81

 

5-1خصوصیت سفالهای منقوش شوش اول و دوم ……………………………………………………………………………………………82

 

5-2 انواع نقوش …………………………………………………………………………………………………………………………………………..84

 

5-3نگاهی به خورشید، مار، ماه، درخت ، پرنده از دیدگاه اسطوره ……………………………………………………………………85

 

5-4نقش مار ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..86

 

5-5نقش ماه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………89

 

5-6نقش درخت …………………………………………………………………………………………………………………………………………..89

 

5-7نقش پرنده …………………………………………………………………………………………………………………………………………….90

 

5-8بررسی نقوش سفالینه های شوش ……………………………………………………………………………………………………………..90

 

5-8-1نقوش جانوری…………………………………………………………………………………………………………………………..90

 

5-8-1-1 بز کوهی ……………………………………………………………………………………………………………………………..90

 

5-8-1-2مار ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….92.

 

5-8-1-3ماهی …………………………………………………………………………………………………………………………………………….93

 

5-8-1-4پرنده………………………………………………………………………………………………………………………………………………93

 

5-9نقوش گیاهی…………………………………………………………………………………………………………………………………………95..

 

5-9-1 آب ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….95

 

5-9-2 درخت…………………………………………………………………………………………………………………………………………….95..

 

5-9-3کوه…………………………………………………………………………………………………………………………………………96..

 

5-9-4زمین ……………………………………………………………………………………………………………………………………………97.

 

5-10خورشید……………………………………………………………………………………………………………………………………………..98.

 

5-11ماه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….100

 

5-12انسان………………………………………………………………………………………………………………………………………………….102

 

5-13خطوط ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….103

 

5-13-1خط ساده ……………………………………………………………………………………………………………………………………….103

 

5-13-2خط شکسته ……………………………………………………………………………………………………………………………………103

 

5-13-3خط متقاتع………………………………………………………………………………………………………………………………………104

 

5-14اشکال هندسی……………………………………………………………………………………………………………………………..104

 

5-14-1مربع …………………………………………………………………………………………………………………………………….105

 

5-14-2مثلث ……………………………………………………………………………………………………………………………………105

 

5-14-3دایره ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..106

 

 

 

فصل ششم : رابطه فرم و نقوش سفالینه ها …………………………………………………………………………………………………..107

 

6-1رابطه نقوش با عملکرد ظرف ………………………………………………………………………………………………………………….108

 

6-2 ارتباط فرم نقوش با فرم سفالینه ها …………………………………………………………………………………………………………311

 

6-3 نقش پرندگان گردن دراز ………………………………………………………………………………………………………………………711

 

 

 

فصل هفتم : نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………………………………………..120

 

7-1نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………………………………………….121

 

 

 

منابع ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….123

 

ضمائم

 

فهرست اشکال

 

 

 

عنوان                                                                                                                                   صفحه

 

 

 

شکل3-1………………………………………………………………………………………………………………………………………………………28

 

3-2……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..31

 

3-3……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..32

 

3-4……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..38

 

3-5……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..40

 

3-6……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..40

 

3-7……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..40

 

3-8……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..40

 

3-9……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..41

 

3-10……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………42

 

3-11……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………42

 

3-12……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………44

 

3-13……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………44

 

3-14……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………46

 

3-15……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………46

 

3-16……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………46

 

3-17……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………47

 

3-18……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………47

 

3-19……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………47

 

3-20……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………47

 

3-21……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………47

 

3-22……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………47

 

3-23……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………47

 

3-24……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………47

 

3-25……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………48

 

3-26……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………48

 

 

 

4-1……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..52

 

4-2……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..53

 

4-4……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..59

 

4-5……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..59

 

4-6……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..59

 

4-7……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..59

 

4-8……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..62

 

4-9-1………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….67

 

4-9-2………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….69

 

4-9-3………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….70

 

4-9-4………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….71

 

4-10……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………72

 

4-11……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………73

 

4-12……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………73

 

4-13……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………73

 

4-14……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………74

 

4-15……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………74

 

4-16……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………74

 

4-17……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………75

 

4-18……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………75

 

4-19……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………76

 

4-20……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………76

 

4-21……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………76

 

4-22……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………76

 

4-23……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………77

 

4-24……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………77

 

4-25……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………77

 

4-26……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………78

 

4-27……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………78

 

4-28…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..79

 

4-29……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………79

 

4-30……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………79

 

4-31……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………80

 

4-32……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………80

 

 

 

5-1……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..84

 

5-2……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..88

 

5-3……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..91

 

5-4……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..92

 

5-5……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..93

 

5-6……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..93

 

5-7……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..94

 

5-8……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..94

 

5-9……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..95

 

5-10……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………96

 

5-11……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………97

 

5-12……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………97

 

5-13……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………97

 

5-14……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………99

 

5-15……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………99

 

5-16……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………99

 

5-17………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….100

 

5-18………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….100

 

5-19………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….102

 

5-20………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….103

 

5-21………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….104

 

5-22………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….105

 

5-23………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….105

 

5-24………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….105

 

5-25………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….106

 

 

 

6-1……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………108

 

6-2……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………109

 

6-3……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………109

 

6-4……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………110

 

6-5……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………111

 

6-7……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………112

 

6-8……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………113

 

6-9……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………113

 

6-10………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….114

 

6-11………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….114

 

6-12………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….115

 

6-13………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….115

 

6-14………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….116

 

6-15…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………118

 

6-16…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………119

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

 

 

عنوان                                                                                                                                   صفحه

 

 

 

جدول3-1…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….32

 

جدول3-2…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….34

 

جدول3-3…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….34

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

 

کلیات طرح

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-1بیان مسئله:

 

سفالگری یکی از قدیمی ترین صنایعی است که زادگاه آن میهن کهنسال ما ایران است قرائن موجود از آثار کشف شده گویای این حقیقت است که تاریخ سفالگری در ایران از هزاره 8 پیش از میلاد آغاز شده است. هنر سفالگری هم در صورت و فرم ظاهر و هم در نقوش نمادینش بستری مناسب برای بیان اندیشه های ماورایی هنرمند بوده و آنچه که هنر و فرهنگ یک ملت را از آغاز نشان می دهد تنها اعتقادات و نگرش او به جهان پیرامونش است.

 

آثار بزرگ هنری در طول قرون متمادی براساس این نگرش استوار بوده و عدم آگاهی در این زمینه تنها باعث می شود که از زیبایی های این هنر لذت ببریم، در حالی که هر خط، فرم و شکل برای خود مفهومی دارد و چه زیباست هنگامی که به اندیشه سازندگان این آثار پی ببریم و از آنجایی که اصالت و عظمت یک قوم و فرهنگ آن مستقیما در هنر آن جلوه می کند باید بگوییم هنرهای دستی نمایشگر فرهنگ و تمدن هر قوم بوده و با تاریخ هنر ملت ها پیوند ناگسستنی دارد. در این پژوهش سعی بر آن است که نقش ها و نگاره های روی ظروف مورد استفاده مردمان کهن شرح داده شود چه همی نقش ها است که زائیده معرفت، دانش و اعتقادات آنهاست و در عین حال سعی می شود موارد استفاده نقوش تا حد امکان با اشاره به مدارک و  شواهد موجود بحث و توصیف شود.

 

 

 

1-2هدف های تحقیق:

 

هدف اصلی تحقیق: بررسی نقش و فرم در سفالینه های شوش

 

اهداف فرعی تحقیق: بررسی نقوش سفالینه ها از حیث معنی و مفهوم

 

اهداف فرعی تحقیق: علل و انگیزه بوجود آمدن این نقوش

 

 

 

1-3 اهمیت موضوع تحقیق و انگیزش انتخاب آن:

 

سفالگری به عنوان یکی از برجسته ترین مظاهر هنر اسلامی دارای نقوش متنوعی بوده که همواره با معتقدات دینی و تصورات هنرمند از هستی اجین بوده است. هنرمند سفالگر همواره از نقوشی بهره می گیرد که برگرفته از احساس و ادراک و تجربه باطنی وی بوده است. از اکتشافات تپه سیلک (کاشان)، تپه حصار (دامغان)، تپه گیان (نهاوند) و شوش (خوزستان) چنین بر می آید که از حدود 6 هزار سال تا 4 هزار سال قبل ساکنین این نواحی به ساختن ظروف سفالین می پرداختند و این ظروف را با نقوش و تصاویر می آراستند که گاه برای بیان اعتقادات مذهبی و گاه برای توصیف محیط زندگی و یا روایت کردن موضوع خاصی بکار می رفتند.

 

هنرمند سفالگر شوش با نقاشی روی سفالینه ها گویی شعر می آفریند. وجود این نقاشی های متعدد نشان از تعدد افکار دارد و کاربرد هر یک از نقش ها در ارتباط با عقیده و باور خاصی بوده و آنچه که در نگاه اول نظر بیننده را جلب می کند آمیزه ای از طرح ها و نقوش چشم نواز و دلنشینی است که در این سفالینه ها تجلی کرده و گوشه هایی از هنر ایران را به نمایش گذاشته اند و چه بسا بتوان با تحلیل و بررسی نقوش و فرم های بکار رفته در این ظروف پرده از اعتقادات و باورهای مردمان آن سرزمین برداشت.

 

 

 

 

 

 

– ژئوکالچر………………………………………………………………………………………………………………………………14

 

– بحران…………………………………………………………………………………………………………………………………..15

 

– امنیت…………………………………………………………………………………………………………………………………..17

 

– ژئوپولیتیک…………………………………………………………………………………………………………………………..27

 

      – مفهوم ژئوپولیتیک…………………………………………………………………………………………………………..30

 

– سیر تحول مفهومی واژه ژئوپولیتیک………………………………………………………………………………….31

 

– عوامل مؤثر در ژئوپولیتیک………………………………………………………………………………………………33

 

2-2 – مبانی نظری……………………………………………………………………………………………………………….40

 

 

 

– نظریه های جهانی ژئوپولیتیک………………………………………………………………………………………………..40

 

      – نظریه آلفرد ماهان……………………………………………………………………………………………………………40

 

  – نظریه هلفورد مکیندر………………………………………………………………………………………………………..43

 

  – نظریه نیکلاس اسپایکمن……………………………………………………………………………………………………47

 

  – نظریه هانتینگتون…………………………………………………………………………………………………………….49

 

– بررسی نظری مطالعات امنیتی………………………………………………………………………………………………….57

 

      – رویکرد رئالیستی (واقع گرایانه) ………………………………………………………………………………………..57

 

      – رویکرد ایدئالیستی (آرمان گرایانه) …………………………………………………………………………………….58

 

      – رویکرد نهادگرایانه…………………………………………………………………………………………………………….58

 

2-3 – چهارچوب و مدل نظری پژوهش…………………………………………………………………………………59

 

2-4 – پیشینه موضوع………………………………………………………………………………………………………….61

 

 

 

فصل سوم : بالکان

 

3-1 – بالکان………………………………………………………………………………………………………………………….66

 

– آشنایی کلی با کشورهای شبه جزیره بالکان………………………………………………………………………………69

 

– جمهوری آلبانی………………………………………………………………………………………………………………..71

 

– جمهوری اسلونی………………………………………………………………………………………………………………76

 

– جمهوری بلغارستان………………………………………………………………………………………………………….80

 

– جمهوری بوسنی و هرزگوین……………………………………………………………………………………………..83

 

– جمهوری ترکیه…………………………………………………………………………………………………………………86

 

– جمهوری کرواسی……………………………………………………………………………………………………………..91

 

– جمهوری مقدونیه……………………………………………………………………………………………………………..97

 

– جمهوری فدرال یوگسلاوی سابق………………………………………………………………………………………101

 

– صربستان و مونته نگرو…………………………………………………………………………………………………107

 

– جمهوری یونان………………………………………………………………………………………………………………110

 

3-2- تاریخچه بالکان………………………………………………………………………………………………………….114

 

– بالکان در دوره امپراطوری عثمانی……………………………………………………………………………………114

 

– بالکان ونظام اروپای قدیم……………………………………………………………………………………………….116

 

– جنگ جهانی اول: علل و پیامدها…………………………………………………………………………………………122

 

– بالکان در دهه 90……………………………………………………………………………………………………………127

 

فصل چهارم : ویژگی های بالکان و اتحادیه اروپا

 

 

4-1- مشخصات و ویژگیهای بالکان…………………………………………………………………………………..133

 

– شکل گیری اقوام در بالکان……………………………………………………………………………………………….134

 

      –  یو گسلاوی…………………………………………………………………………………………………………………..134

 

    – ظهور کشور سلطنتی یوگسلاوی………………………………………………………………………………….134

 

    – یوگسلاوی در عصر مارشال تیتو………………………………………………………………………………….136

 

    – یوگسلاوی پس از مرگ تیتو ………………………………………………………………………………………..144

 

– بحران در بالکان……………………………………………………………………………………………………………………146

 

– نزاع میان دو تمدن یا مساعدت میان آنها…………………………………………………………………………….146

 

– علل درگیری در شبه جزیره بالکان……………………………………………………………………………………147

 

– صلح در کوزوو……………………………………………………………………………………………………………..149

 

– عامل و فاکتور عثمانی…………………………………………………………………………………………………….149

 

4-2 – اتحادیه اروپایی……………………………………………………………………………………………………….154

 

– نگرشی نظری بر اتحادیه اروپا………………………………………………………………………………………………155

 

– سیستم های بین المللی…………………………………………………………………………………………………..155

 

– رژیم های بین المللی………………………………………………………………………………………………………157

 

– نظام های دوقطبی جنگ سرد و امنیت اروپا……………………………………………………………………………..158

 

– رژیم امنیتی اتحادیه اروپا و رژیم اقتصادی…………………………………………………………………………….159

 

– اتحادیه اروپا و حرکت به سوی شرق………………………………………………………………………………………163

 

4-3 – تاثیرات امنیتی بالکان بر اروپا………………………………………………………………………………..168

 

– شبه جزیره بالکان و تأثیر آن بر امنیت اتحادیه اروپایی…………………………………………………………168

 

 

 

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات

 

5-1 – تحلیل نهایی……………………………………………………………………………………………………………..173

 

  5-2 – پیشنهادات و راهکارهای حل مناقشات و تعارضات شبه جزیره بالکان………………….182

 

 

 

فهرست منابع و مآخذ: ………………………………………….………………………………………………………….186

 

چکیده انگلیسی: ……………………………………………………..………………………………………………………….189

 

 

 

فهرست نقشه ها

 

 

 

عنوان                                                       صفحه

 

2-1-  نقشه جهان از دیدگاه مکیندر در سال 1904……………………………………………………………….45

 

2-2-  نقشه جهان از دیدگاه مکیندر در سال 1943……………………………………………………………….46

 

2-3-  نقشه جهان در نظریه اسپایکمندر مورد کشورهای حاشیه……………………………………….47

 

2-4-  نقشه پراکندگی تمدنهای جهان…………………………………………………………………………………..55

 

3-1-  نقشه شبه جزیره بالکان……………………………………………………………………………………………65

 

3-2-  نقشه کشورهای شبه جزیره بالکان………………………………………………………………………….69

 

3-3-  نقشه کشور آلبانی……………………………………………………………………………………………………70

 

3-4-  نقشه کشور اسلوونی……………………………………………………………………………………………….75

 

3-5-  نقشه کشور بلغارستان…………………………………………………………………………………………….79

 

3-6-  نقشه کشور بوسنی و هرزگووین……………………………………………………………………………82

 

3-7-  نقشه کشورترکیه……………………………………………………………………………………………………..85

 

3-8-  نقشه کشورکرواسی…………………………………………………………………………………………………90

 

3-9-  نقشه کشور مقدونیه…………………………………………………………………………………………………96

 

3-10-  نقشه کشور یوگسلاوی سابق……………………………………………………………………………….100

 

3-11-  نقشه کشور صربستان و مونته نگرو…………………………………………………………………..106

 

3-12-  نقشه کشور یونان…………………………………………………………………………………………………109

 

4-1-  نقشه صربستان بزرگ…………………………………………………………………………………………….138

 

4-2-  نقشه صربستان بزرگ…………………………………………………………………………………………….139

 

4-3-  نقشه کشورهای اتحادیه اروپایی ………………………………………………………………………….153

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست نمودلرها

 

 

 

عنوان                                                       صفحه

 

2-1-  نمودار منازعه تمدنها………………………………………………………………………………………………….55

 

4-1-  نمودار تهدیدات شرق و تمهیدات غرب اروپا…………………………………………………………….167

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جدول ها

 

 

 

عنوان                                                       صفحه

 

3-1-  جدول علل و پیامدهای جنگ جهانی اول……………………………………………………………………125

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه:

 

شبه جزیره بالکان شامل کشورهای ترکیه، بلغارستان، یونان، کرواسی، بوسنی و هرزگوین، مقدونیه، اسلوونی، آلبانی، فدراسیون یوگسلاوی (صربستان، مونته‌نگرو) به لحاظ ژئوپولیتیکی یکی از حساس‌ترین نقاط جغرافیایی جهان می‌باشد که تاریخ پنج سده گذشته آن همواره متأثر از درگیری‌های نظامی بین دول منطقه بوده است.

 

بالکان مدت‌های زیادی تحت تأثیر اقدامات کسانی بوده است که هیچ‌گاه این سئوال را مطرح نکردند که چه تدبیری بیاندیشند تا تاریخ درد آور و فاجعه آمیز منطقه تکرار نشود.

 

شبه جزیره بالکان به جهت اختلافات درونی و موقعیت ژئوپولیتیک آن، یکی از مناطق بحران خیز جهان بوده و همیشه مورد توجه قدرتهای بزرگ جهانی قرار داشته است، زیرا علاوه بر دریای سیاه و دریای مرمره، دسترسی به دریاهای مدیترانه، اژه و آدریاتیک را فراهم و نفوذ یا تسلط بر مهم‌ترین شبکه ارتباطی میان شرق و غرب جهان را تدارک می‌بیند. به همین لحاظ در طی تاریخ، بحران‌هایی در اثر مداخله نیروهای خارجی البته با توسل به اختلافات درونی و قومی در این شبه جزیره ایجاد شده و حتی دنیا را به جنگ جهانی نیز کشانیده است.

 

جنگ و بحران در بالکان ریشه در تاریخ کهن این منطقه دارد و بالکان همواره حلقه اتصال بحرانی در قاره اروپا بوده است. این بحران به ویژه در جنگ دوم جهانی و با عملکردهای فاشیسم ایتالیا و نازیسم آلمان هیتلری تشدید شده است. فروپاشی حکومت‌های کمونیستی در اروپای شرقی علت اساسی واگرایی در بالکان به ویژه در کشور یوگسلاوی بود زیرا حرکت به سوی دمکراسی چند حزبی در این کشور در اواسط دهه هشتاد و به موازات آن حرکت‌های دمکراتیک در لهستان شروع شده بود و این رویدادها به آن سرعت بخشید.

 

با فروپاشی کمونیسم در یوگسلاوی سابق پروسه‌ای به وجود آمد که این کشور را متلاشی کرد تقاضا برای آزادی شهروندان و قومیت‌ها در شش جمهوری یوگسلاوی، باعث مخالفت و مقابله با طرح صربستان بزرگ تحت پوشش یوگسلاوی گردید و بحران یوگسلاوی شروع شد. تجاوز صربستان به اسلوونی و سپس کرواسی منجر به جنگ در جمهوری کرواسی گردید.

 

بروز جنگ در کرواسی که منجر به رسمیت شناخته شدن کرواسی در مجامع بین‌المللی شد تقاضای کشور بوسنی و هرزگوین برای شناسایی بین‌المللی توسط جامعه مشترک اروپا و آمریکا مشروط به همه پرسی شد که در آن همه پرسی در کل 64% از شهروندان به استقلال کشور بوسنی و هرزگوین رای دادند که یک روز پس از به رسمیت شناخته شدن بوسنی توسط مجامع بین‌المللی و سازمان ملل متحد جنگ صربستان بر علیه بوسنی و هرزگوین شروع شد.

 

1-1 – بیان مسئله :

 

یکی از مهم‌ترین مباحثی که در اتحادیه اروپا مطرح است، بحث پیرامون تدوین سیاست امنیتی و دفاعی اروپا[1] می‌باشد. اتحادیه اروپا برای پیشبرد اهداف اقتصادی، تجاری، سیاسی و نظامی خود در راستای همگرایی بیشتر، نیاز به امنیت در منطقه و حاشیه خود دارد. از سوی دیگر یکی از مسائل مهم و مناقشه برانگیزی که اتحادیه اروپا با آن مواجه است، بحث گسترش اتحادیه اروپا می‌باشد. این موضوع که آیا هر کشوری که در قاره اروپا واقع شده است، باید عضو اتحادیه اروپا باشد یا خیر ، از دیگر مسائل مهمی می‌باشد که همواره مطرح بوده است. بالکان شبه جزیره‌ای است که در جنوب شرقی اروپا که کشورهای یونان، آلبانی، بلغارستان، بوسنی و هرزگوین، کرواسی، اسلوونی، جمهوری مقدونیه، صربستان، مونته‌نگرو، رومانی و بخش اروپایی ترکیه در آن واقع شده است.

 

بالکان همواره مکان درگیری‌ها و نزاعی بوده است که همسایگان خود را تحت تأثیر ناآرامی‌های خود قرار داده است. در این پژوهش محقق بر آن است تا با شرح موقعیت ژئوپولیتیکی شبه جزیره بالکان (با مرور اجمالی تاریخ این منطقه) تأثیر بحران‌ها و ناآرامی‌های آن را بر امنیت همسایگان این منطقه و به طور دقیق‌تر امنیت اتحادیه اروپا بررسی نماید.

 

پدیده امنیت یا کشمکش سیاسی در یک حوزه جغرافیایی ، ایدئولوژیک و فکری در خلاء به وجود نمی‌آید . قطعاً” در ورای آن پیشینه تاریخ و مسیر تحولات و رخدادهای جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی زمینه ساز شکل گیری چنین راندی شده است و در نتیجه نسبت به کوچکـی و بزرگی حوزه عملیاتی آن شاهد تأثیرات متفاوتی خواهیـم بـود. چالش‌های قومـی یکـی از پدیده‌های سیاسی با پیشینه‌ای غیر قابل انکار است که آن را نمی‌توان در یک ظرف زمان مشخص محدود کرد.

 

یک مناقشه قومی قرن‌ها به طول می‌انجامد و تحت شرایط خاصی به مانند آتش زیر خاکستر خود را نمایان می‌سازد تا این که در قالب یک بحران ملی ، منطقه‌ای و بین‌المللی خودنمایی می‌کند . چالش‌های قومی در بالکان نیز از این قاعده کلی مستثنی نیست . مسیر حوادث و تحولات منطقه بالکان در آخرین دهه قرن گذشته (2000-1990) نشان دهنده عمق درگیری‌ها و اختلافات سر به مهر بود که می‌توان آن را میراث امپراتوری‌های پروس ، اطریش ، هنگری و عثمانی در سده‌های گذشته دانست.

 

منطقه حساس و ژئواستراتژیک بالکان به عنوان پلی ، سه قاره را به یکدیگر متصل و تلاقی دو دین بزرگ بشری ، مسیحیت و اسلام است که خود به عنوان عامل و تسریع کننده چالش‌های منطقه‌ای ظهور و بروز برجسته‌ای داشته. اختلافات و مناقشات قومی که پس از جنگ جهانی اول و دوم به لحاظ تسلط نظام کمونیستی با تحت فشار قرار دادن و کنترل پلیسی سربسته باقی مانده بود، به دنبال تغییر و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی و فروپاشی نظام دوقطبی و شکل گیری نظام نوین جهانی روند جدیدی را به خود گرفت.

 

فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ، تقسیم فدراسیون یوگسلاوی به کشورهای کوچک‌تر همچون صربستان، بوسنی – هرزگوین ، کرواسی ، مقدونیه، اسلوونی و مونته‌نگرو خود شرایطی را به وجود آورد که هر یک مدعای تاریخی – هویتی قومی و نژادی خود را مطرح و در کسب آن و تظلمی که سال‌ها بر آن‌ها روا داشته شده بود ذی‌حق بدانند در نتیجه موجب بروز دو جنگ خونین با تبعات زشت و ناگوار منطقه‌ای و بین‌المللی شد که هر یک از آن‌ها شرایط منحصر به فردی را در مقابل جنگ‌های هم‌ردیف خود به وجود آورد. نسل کشی‌های فزاینده بر اساس سیاست زمین سوخته یا آوارگی‌های گسترده چند هزار نفری ، مهاجرت‌های اجباری ، تجاوز به حقوق اولیه انسان‌ها ، تخریب و از بین بردن محیط زیست انسانی و بسیاری مسائل دیگر نمونه‌های قابل ذکر از تبعات این جنگ‌ها بود. در این بین تأثیرات روحی و روانی بر مردم ستم دیده را نمی‌توان با آمار و ارقام ذکر کرد.

 

یکی دیگر از تبعات جنگ‌های دهه 90 بالکان به چالش کشیدن حقوق بشر و قوانین بین‌المللی بود که هیچ یک از سازمان‌های نظم و امنیت جهانی و حقوق بین‌المللی نتوانسته جوابگوی انتظارات و حلال مسائل و مشکلات به وجود آمده باشند.

 

محدود مکانی پژوهش: دو محدوده جغرافیایی شبه جزیره بالکان و اتحادیه اروپایی در این پژوهش مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

 

محدوده زمانی پژوهش: در این پژوهش از آنجا که قصد بر آن است تا تاریخ این منطقه مورد بررسی قرار گیرد محدوده زمانی پژوهش را باید در طول تاریخ این منطقه در نظر گرفت.

 

1–2 – اهمیت موضوع و ضرورت پژوهش:

 

بررسی موقعیت ژئوپولیتیکی منطقه‌های مختلف و اثر آن بر روی پدیده‌های دیگر از مهم‌ترین دغدغه‌ها و موضوع اصلی رشته جغرافیای سیاسی محسوب می‌شود. این دغدغه مهم یادآور آن است که برای بررسی پدیده‌های جاری و مهم در جامعه جهانی امروز ، یکی از متغیرهای اساسی جهت مطالعه ، موقعیت ژئوپولیتیکی مناطق مختلف می‌باشد. از سوی دیگر اتحادیه اروپایی جایگاه قابل توجهی در نظام بین‌الملل دارد که بررسی امنیت آن به عنوان یکی از چالش‌های فرا روی این اتحادیه ، می‌تواند دیگر نهادهای منطقه‌ای را برای نیل به همگرایی یاری دهد.

 

شبه جزیره بالکان سرزمینی است که زادگاه بحران‌های مختلفی بوده است. فروپاشی یوگسلاوی و بحران‌های متعاقب آن، اتحادیه اروپا را با چالش‌های متعدد امنیتی و دفاعی روبرو ساخته است. در این تحقیق سعی بر آن است تا با بررسی ژئوپولیتیکی این شبه جزیره ، اثرات آن را بر امنیت اتحادیه اروپا بسنجیم.

 

شاید بتوان در اهمیت بحران بالکان به این امر بسنده کرد که بیش از یک دهه اختلاف ، مناقشه، بحران و در نهایت جنگ، خود محرک بزرگی بود برای این که نظر نگارنده را به خود جلب کند. از سوی دیگر این منازعات و بحران‌ها در اواخر قرن بیستم و در آستانه سده بیست و یکم شکل گرفت. قرنی که بسیاری از اندیشمندان آن را به عنوان نمادی از اوج رفتارهای انسانی ، رعایت حقوق طبیعی و بشریت نام می‌بردند، اما فجایع و مصیبت‌های پدید آمده در این برهه از تاریخ، زمان را به نیم قرن قبل‌تر و به هنگام جنگ جهانی دوم و فجایع غیرانسانی آن برد. یکی دیگر از دلایل انتخاب این موضوع را می‌توان تشابه موضوعی و چالشی بین ایران و منطقه بالکان و به طور خاص کشور یوگسلاوی دانست. از این منظر که اقلیت‌های قومی، نژادی و مذهبی در این منطقه مانند ایران ، بسیار متنوع می‌باشند. رمزگشایی از بحران بالکان می‌تواند تجربیات ارزنده‌ای را برای کشورهای با تنوع قومیتی و مذهبی به همراه داشته باشد.

 

1–3 – اهداف پژوهش :  

 

هدف از این پژوهش بررسی چگونگی ژئوپولیتیکی منطقه بالکان و تأثیرات آن بر نظام منطقه‌ای و اتحادیه اروپایی از یک سو و تشریح روند تاریخی آن در یک پروسه زمانی از سوی دیگر است.

 

یکی دیگر از اهداف این پژوهش روشن کردن موضوع و ارائه راهکار برای دستگاه دیپلماسی کشور در مواجهه با چنین بحران‌هایی است زیرا منطقه بالکان حوزه‌ای بوده است که جنگ‌های جهانی اول و دوم هر دو از این منطقه شروع شده و به عقیده بسیاری از کارشناسان مطالعات منطقه‌ای بحران‌های این منطقه پتانسیل ایجاد و شکل گیری جنگ جهانی دیگری را خواهد داشت.

 

1–4 – سؤال اصلی:

 

آیا موقعیت ژئوپولیتیکی منطقه بالکان بر امنیت اتحادیه اروپایی تأثیرگذار بوده است؟  

 

1–5– سؤالات فرعی :

 

چگونه قدرتهای بزرگ در طول تاریخ در روند مناقشات قومی دهه 90 بالکان نقش داشته‌اند؟

 

دلایل تاریخی و جغرافیایی شکل گیری بحران‌های منطقه‌ای در بالکان چگونه بوده است؟

 

بحران بالکان چگونه شکل گرفت؟

 

آیا بحران‌های موجود در شبه جزیره بالکان ، اتحادیه اروپا را با مشکلات امنیتی مواجه ساخته است؟

 

آیا اتحادیه اروپا برای حفظ امنیت خود باید به بحران‌های شبه جزیره بالکان توجه داشته باشد یا خیر؟

 

 

 

 

 

 

 

1–6– فرضیه:

 

از آنجا که ماهیت این تحقیق از نوع بررسی است و معمولاً­­ در این‌گونه تحقیقات به واسطه عدم امکان دخالت در متغیرها نمی‌توان نتایج حاصله را مورد آزمایش قرار داد از این رو در این پایان نامه نیز از فرضیه استفاده نشده و صرفاً تلاش محقق معطوف به پاسخ  دادن به پرسش‌های مطرح بوده است.

 

1–7– متغیرهای مستقل و وابسته:

 

متغیر مستقل: موقعیت ژئوپولیتیکی شبه جزیره بالکان

 

متغیر وابسته: امنیت اتحادیه اروپا

 

متغیر وابسته در این پژوهش امنیت اتحادیه اروپا می‌باشد که اثر موقعیت ژئوپولیتیکی شبه جزیره بالکان بر آن بررسی خواهد شد.

 

1–8 – ماهیت و متدولوژی تحقیق:

 

این پژوهش از نوع بررسی یا مروری[2] است. در این شیوه از تحقیق، تلاش محقق بر آن است تا به بررسی کلیه متون، کتاب‌ها، اسناد و تحلیل‌های در دسترس بپردازد تا بتوان به پرسش‌های پژوهش خود پاسخی مناسب ارائه دهد. به این نوع از پژوهش‌ها از آنجا که به شرحی از شرایط گذشته و موجود پدیده‌ای پرداخته می‌شود، توصیفی نیز گفته می‌شود. این بدین معناست که محقق با مشاهدات ممکن و جمع آوری اطلاعات مورد نیاز به ارائه توصیفی از پدیده مورد نظر مبادرت می‌نماید.

 

از آنجا که در این پژوهش محقق به بررسی طیف گسترده‌ای از اطلاعات در مورد پدیده‌ای خاص پرداخته است، نتایج این پژوهش‌ها می‌تواند به عنوان مبنایی مهم و موثق برای تحقیقات دیگر در حوزه مورد بحث، در نظر گرفته شود.

 

در این پژوهش متدولوژی تحقیق، توصیفی – تحلیلی می‌باشد که با رویکردی تاریخی به سیر رویدادهای سیاسی و بحران‌های موجود در این منطقه طی سده گذشته می‌پردازد.

 

در این پژوهش ، اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعه منابع کتابخانه‌ای (اعم از کتاب‌ها، مقالات، اسناد، پایان نامه‌ها و پژوهش‌های موجود) و اینترنتی جمع آوری می‌شود.

 

1–9 – مفاهیم و اصطلاحات:

 

در این قسمت تعاریف متناظر با مفاهیم و اصطلاحات کلیدی تحقیق آورده شده است. از آنجا که در فصل بعدی به طور مفصل به این مفاهیم پرداخته خواهد شد، تنها به ذکر نام هر یک از اصطلاحات کلیدی پژوهش بسنده می‌کنیم. این واژه‌ها عبارتند از : شبه جزیره بالکان، اتحادیه اروپایی، ژئوپولیتیک و امنیت .

 

1–10 – موانع و مشکلات تحقیق :