هیجان و مهارتمندی هیجانی.. 19

 

صمیمت و خود افشا سازی.. 20

 

عملکرد جنسی.. 21

 

ویژگی های شخصیتی.. 22

 

سبک های دلبستگی.. 23

 

فردیت و تمایز خود. 24

 

بهداشت روانی و جسمی.. 24

 

سن.. 25

 

تحصیلات.. 25

 

درآمد و شغل.. 26

 

ایفای نقش… 27

 

فرزندان. 27

 

عوامل فرهنگی.. 28

 

مذهب.. 28

 

رویداد های زندگی.. 30

 

ادبیات و پیشینه خلاقیت.. 30

 

تعریف خلاقیت.. 30

 

عناصر خلاقیت.. 31

 

اهمیت خلاقیت.. 32

 

خلاقیت آموختنی است.. 32

 

ویژگی های شخصیتی افراد خلاق.. 33

 

عوامل موثر بر خلاقیت.. 34

 

 

موانع خلاقیت.. 36

 

ادبیات تعارض و سبک های حل تعارض… 37

 

تعریف تعارض  زناشویی.. 37

 

علل پیدایش تعارض زناشویی.. 38

 

پیامد تعارضات زناشویی.. 40

 

اهمیت مدیریت تعارض… 40

 

سبک های حل تعارضات.. 42

 

ویژگی های شخصیتی افراد و سبک های حل تعارض… 45

 

پژوهش های مرتبط با رضایت زناشویی.. 46

 

پژوهش های مرتبط  با خلاقیت.. 49

 

پژوهش های مرتبط  با تعارضات زناشویی.. 51

 

جمع بندی.. 55

 

فصل سوم. 57

 

روش پژوهش… 57

 

طرح پژوهش… 58

 

جامعه آماری.. 58

 

نمونه و روش نمونه گیری.. 58

 

ابزارهای پژوهش… 59

 

الف ) پرسشنامه سبک های حل تعارض رحیم ( ROCI-II): 59

 

ب)  پرسشنامه سنجش خلاقیت (CREE) تورستون و همکار : 60

 

 

گرایش‌های سبك‌های تفكر:……………………………………………………………………………. 23

 

مقیاس های ارزیابی سبك‌های تفكر……………………………………………………………………. 24

 

بخش دوم: راهبردهای مقابله با استرس………………………………………………………………… 25

 

تعریف مقابله…………………………………………………………………………………………… 25

 

كاركردهای مقابله………………………………………………………………………………………. 26

 

نظریه های مقابله……………………………………………………………………………………….. 27

 

الف )نظریه تكاملی و سازگاری رفتاری :……………………………………………………………. 27

 

ب) نظریه روان تحلیل گری و تحول شخصی……………………………………………………….. 28

 

ج- نظریه های تحولی – چرخه زندگی……………………………………………………………… 29

 

د- الگوی یكپارچه از فرایند مقابله و فشار روانی……………………………………………………. 29

 

نظریه لازاروس- فولكمن……………………………………………………………………………. 31

 

منابع شخصی مقابله……………………………………………………………………………………. 31

 

الف – تحول من……………………………………………………………………………………. 32

 

ب- كارآمدی خود………………………………………………………………………………….. 32

 

ج- خوش بینی……………………………………………………………………………………… 33

 

د- احساس یكپارچگی………………………………………………………………………………. 33

 

ه- سبك های شناختی……………………………………………………………………………….. 34

 

و – سبك های دفاع و مقابله……………………………………………………………………….. 35

 

ز- توانایی های حل مساله…………………………………………………………………………… 36

 

راهبرد‌های مقابله‌ای……………………………………………………………………………………. 36

 

فرایندهای مقابله و ارزیابی…………………………………………………………………………….. 40

 

فرایند مقابله……………………………………………………………………………………………. 40

 

 

ابزارهای اندازه گیری مقابله…………………………………………………………………………….. 42

 

تعیین كننده های فرایند مقابله………………………………………………………………………….. 43

 

الف – عوامل شخصیتی و جمعیت شناختی…………………………………………………………. 44

 

ب- قرائن اجتماعی مقابله…………………………………………………………………………… 45

 

راهبردهای سازش یافته و سازش نایافته:……………………………………………………………….. 46

 

الف – مقابله سازش یافته…………………………………………………………………………… 46

 

ب – مقابله سازش نایافته…………………………………………………………………………… 47

 

پیشینه  پژوهش………………………………………………………………………………………… 49

 

فصل سوم: روش پژوهش

 

پیش درآمد:……………………………………………………………………………………………. 57

 

روش………………………………………………………………………………………………….. 57

 

جامعه آماری…………………………………………………………………………………………… 57

 

نمونه‌ و روش نمونه گیری……………………………………………………………………………… 57

 

ابزار پژوهش…………………………………………………………………………………………… 58

 

روش تجزیه و تحلیل داده‌ها…………………………………………………………………………… 60

 

فصل چهارم: یافته های پژوهش

 

پیش درآمد…………………………………………………………………………………………….. 62

 

یافته های پژوهش……………………………………………………………………………………… 62

 

 

2-1-2-2 الگوی شفر. 17

 

2-1-2-3 دیدگاه السون. 18

 

2-1-2-3 نظریه اریکسون. 20

 

2-1-2-4 الگوی زیگلمن.. 21

 

2-1-3 نگرش های فرزندپروری.. 24

 

2-1-4 مزایای سبک فرزند پروری اقتدارانه. 25

 

2-1-5 تاثیر شیوه های فرزندپروری مقتدارنه بر شایستگی فرزندان  27

 

2-1-6 طبقه اجتماعی و سبک فرزندپروری.. 28

 

2-1-7 فرهنگ و فرزندپروری.. 29

 

2-2 سبک های تفکر. 30

 

2-2-1 تعریف تفکر و سبک های تفکر. 30

 

2-2-2 انواع سبک های تفکر. 32

 

2-2-3 تفکر از دیدگاه جان دیویی.. 36

 

2-2-4 تفکر از دیدگاه گیلفورد. 37

 

2-2-5 مراحل تفکر منطقی در مواجهه با مشکلات.. 38

 

2-2-6 سبک های تفکر از دید استرنبرگ.. 39

 

2-2-7  رابطه هوش و تفکر. 40

 

2-2-8 عوامل بستر ساز تفکر. 42

 

2-3 سبک های حل مسئله. 43

 

2-3-1 تعاریف  و مفاهیم سبک های حل مسئله. 43

 

2-3-2 دیدگاه نزو در رابطه با حل مسئله. 46

 

2-3-3 دیدگاه دزوریلا و گلدفرید در رابطه با حل مسئله  47

 

2-3-4 دیدگاه بدل و لناکس در رابطه با حل مسئله  47

 

2-3-5 فرآیند حل مسئله. 49

 

2-3-6 نظریه های حل مسئله. 53

 

2-4 پیشینه پژوهش های انجام گرفته. 56

 

2-4-1 پیشینه پژوهش های انجام گرفته در داخل کشور  56

 

2-4-2 پیشینه پژوهش های انجام گرفته در خارج کشور  57

 

 

فصل سوم. 59

 

روش پژوهش… 59

 

3-1 طرح پژوهش… 60

 

3-2 طبقه بندی متغیرها 60

 

3-3 جامعه آماری پژوهش… 60

 

3-4 نمونه آماری پژوهش و روش نمونه گیری.. 60

 

3-5 ابزار پژوهش… 61

 

3-5-1پرسش نامه  شیوه های فرزند پروری.. 61

 

3-5-2 پرسش نامه  سبک های تفکر. 61

 

3-5-3پرسش نامه سبک های حل مسئله. 62

 

3-6روش اجرا 62

 

3-7 روش های آماری تجزیه و تحلیل داده ها 63

 

فصل چهارم. 64

 

تجزیه و تحلیل داده ها 64

 

الف) یافته های توصیفی.. 65

 

4-1- فراوانی و درصد سبک های فرزندپروری والدین   65

 

4-2- میانگین و انحراف معیار نمره سبک های فرزندپروری   66

 

4-3- میانگین و انحراف معیار نمره سبک های تفکر  66

 

4-4- میانگین و انحراف معیار نمره سبک های حل مسئله  67

 

ب) یافته های استنباطی.. 67

 

4-5- ضریب همبستگی پیرسون بین سبک های تفکر و سبک های فرزندپروری   68

 

4-6- ضریب همبستگی پیرسون بین  شیوه های حل مسئله  و سبک های تفکر  69

 

4-7- ضریب همبستگی پیرسون بین  شیوه های حل مسئله  و سبک های فرزند پروری   70

 

فصل پنجم. 72

 

بحث و نتیجه گیری.. 72

 

5-1 تفسیر نتایج.. 73

 

 

فرایند های حافظه یا شناخت… 36

 

هیجان. 37

 

هوش هیجانی.. 38

 

پژوهش‌های داخلی مرتبط با متغیرهای پژوهش… 49

 

پژوهش‌های خارجی.. 50

 

فصل سوم روش پژوهش… 53

 

طرح پژوهش… 54

 

جامعه آماری، نمونه و روش نمونه گیری.. 54

 

ابزار پژوهش… 55

 

روش اجرا 57

 

روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 57

 

فصل چهارم یافته های پژوهش… 58

 

4-2 داده‌های استنباطی.. 61

 

فصل پنجم بحث و نتیجه‌گیری.. 66

 

بحث و نتیجه‌گیری.. 67

 

محدودیت‌های پژوهشی.. 70

 

پیشنهادها 71

 

پیشنهادهای پژوهشی.. 71

 

پیشنهاد‌های کاربردی.. 72

 

فهرست منابع فارسی.. 73

 

فهرست منابع انگلیسی.. 80

 

چکیده

 

 

شناخت و شکوفاسازی خلاقیت در کودکان می‌تواند گامی مؤثر در جهت رشد و پیشرفت جامعه باشد. بنابراین مطالعه‌ی عوامل مرتبط با خلاقیت ضروری به نظر می‌رسد. هدف از این پژوهش، مطالعه‌ی ارتباط میان هوش‌هیجانی و شیوه‌های فرزندپروری مادران با خلاقیت دختران است. به این منظور تعداد 70 دانش‌آموز دختر دبستانی شهر کرمانشاه با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند و آزمون «خلاقیت تورنس» بر روی آنها آزمون «هوش هیجانی شیرینگ» و آزمون «شیوه‌های فرزندپروری بامریند» بر روی مادران آنها اجرا شد. داده‌ها به‌وسیله آزمون‌های آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل همبستگی پیرسون نشان داد که بین شیوه‌های فرزندپروری مقتدرانه با خلاقیت رابطه مثبت و بین شیوه‌های فرزندپروری مستبدانه و مسامحه‌کارانه با خلاقیت رابطه منفی وجود دارد. همچنین بین هوش هیجانی مادران، با خلاقیت رابطه مثبت وجود دارد. داده های پژوهش اهمیت شیوه‌های فرزندپروری و جو عاطفی حاکم بر خانواده و همچنین هوش هیجانی مادران را بر روی خلاقیت کودکان نشان داد.

 

کلید واژه‌ها: هوش هیجانی، شیوه‌های فرزندپروری، خلاقیت.   

 

مقدمه

 

به موازات گسترش علوم در زمینه‌های مختلف، مطالب علمی در اثر پدیده انفجار اطلاعات، در طول مدت کوتاهی اهمیت نخستین خود را از دست داده و به اطلاعاتی کم اهمیت و دست دوم تبدیل می‌شوند.

 

در جهان امروز بالاترین و بهترین تولید برای کشورهایی که بخواهند حرف اول را در دنیا داشته باشند تولید فکر نو و ایده جدید است.

 

در قرن حاضر خلاقیت، ارزشی روبه فزونی است، هدف امروزه‌ی بسیاری از جوامع بالا بردن خلاقیت و نوآوری افرادی است که تحقق بخش نیازهای قرن 21 باشد.(توگرول[1]، 2013)

 

اندیشه خلاق قابلیتی است که می‌توان آن را در تمامی ابعاد زندگی انسان مشاهده کرد. انسان به وسیله‌ی همین تفکر خلاق می‌تواند توانمندی‌های خود و بالتبع جامعه را افزایش داده، مسائل و مشکلات را حل نموده و به سوی کمال و ترقی پیش رود.

 

و این چنین است که اهمیت نیاز به کودکان خلاق و آفریننده به عنوان منابع انسانی فردا، بر کسی پوشیده نیست، پرورش کودکان خلاق برای رفع تنگناهای موجود و ابلاغ و خلق روشها و فنون منتهی به خودکفایی و رهایی از وابستگی حائز اهمیت است(افروز، 1386)

 

امروزه متخصصان امر تعلیم و تربیت به این نکته واقفند که خلاقیت نباید به عنوان استعدادی منحصر به فرد و مختص به عده‌ای خاص در نظر گرفته شود. ایشان معتقدند که همه‌ی انسان‌ها از خلاقیت بهره‌مند هستند ولی امکان به ظهور رسیدن آن در افراد مختلف متفاوت است. بالا رفتن خلاقیت تنها به توانایی‌های هوشی مربوط نیست بلکه بسیار تاثیرپذیر از محیطی است که انسان در دوران کودکی تجربه می‌کند.(بایونوا[2]،2014)

 

ساختار شخصیتی انسان در محیط‌های اجتماعی شکل گرفته و رشد می‌یابد. فرآیند اجتماعی شدن کودکان در ارتباط متقابل با بزرگسالان صورت می‌گیرد نقش والدین در چگونگی شکل‌گیری شخصیت بسیار تعیین کننده است و در این میان مادر به دلیل ارتباط تنگاتنگی که با کودک دارد می‌تواند نقش مهمی در رشد شخصیتی و خلاقیت وی ایفا نماید(وراکسا[3]، 2011)

 

همین امر سبب شده است که تحقیقات بسیاری پیرامون عوامل مؤثر و بازدارنده خلاقیت انجام گیرد.      

 

بیان مسأله

 

آن چه سبب شكل گیری این پژوهش شد‌، در برخورد با این پدیده بود كه این انسان اصالتاً موجودی است نیازمند برقراری ارتباط با دیگران‌.بسیاری از نیازهای عالیه انسان و شكوفا شدن استعداد ها و خلاقیت هایش فقط از طریق تعامل بین فردی می تواندارضا شده و فعلیت یابد (افروز‌، 1386).

 

 

عوامل موثر بر رضایت از زندگی.. 27

 

ژن ها 27

 

شخصیت.. 28

 

ویژگی های جسمانی.. 29

 

عوامل شغلی.. 30

 

تندرستی و تحصیلات.. 31

 

مذهب.. 32

 

روابط.. 32

 

آزادی و دموکراسی.. 33

 

ابعاد رضایت از زندگی.. 34

 

الگوهای رضایت از زندگی.. 36

 

الف) الگوی کارکردی انطباقی.. 36

 

ب) الگوی رضایت از زندگی.. 37

 

نظریه های پیرامون رضایت از زندگی.. 39

 

نظریه ونتگوت ، مریک و اندرسون. 39

 

نظریه رضایت از زندگی ژان. 40

 

نظریه ادارکی فرانس… 41

 

نظریه سیستمی.. 42

 

رابطه رضایت از زندگی با هوش هیجانی.. 44

 

تعریف هوش… 45

 

انواع هوش… 47

 

2-3 هوش هیجانی.. 49

 

تعاریف هوش هیجانی.. 50

 

ابعاد هوش هیجانی  از نظر مایر و سالووی.. 52

 

دیدگاه هوش هیجانی.. 54

 

دیدگاه توانمندی (پردازش اطلاعات) 55

 

دیدگاه مختلط.. 55

 

مدل های هوش هیجانی.. 56

 

مدل توانایی هوش هیجانی سالووی و مایر. 56

 

مدل ترکیبی هوش هیجانی.. 59

 

اهمیت هوش هیجانی در زندگی.. 61

 

2-4 هوش معنوی.. 62

 

معنویت.. 63

 

دیدگاه های مختلف در زمینه معنویت.. 65

 

دیدگاه الکینز 65

 

دیدگاه فریدمن و مک دونالد. 65

 

دیدگاه گاردنر. 66

 

دیدگاه گروم. 66

 

تعاریف هوش معنوی.. 66

 

ابعاد هوش معنوی.. 68

 

 

مولفه های هوش معنوی از دیدگاه های مختلف… 70

 

دیدگاه ایمونز. 71

 

دیدگاه فریدمن و مک دونالد. 72

 

دیدگاه نوبل و وگان. 73

 

دیدگاه مک مولن.. 73

 

دیدگاههای اسلامی در خصوص هوش معنوی.. 73

 

مدل های هوش معنوی.. 74

 

مدل چهار گانه مؤلفه ای کینگ… 75

 

مدل زهر و مارشال. 75

 

مدل پنج مولفه ایمونز. 76

 

مدل پنج مؤلفه سیسک… 77

 

مدل امرم. 77

 

مدل نوبل. 79

 

مدل سه مولفه وگان. 80

 

اجزای هوش معنوی.. 80

 

هوش معنوی و سلامتی روان. 81

 

تمایز بین هوش های مختلف… 82

 

ب)  پیشینه پژوهشی.. 84

 

پژوهش های  انجام شده در داخل کشور. 84

 

پژوهش های انجام شده در  خارج کشور. 87

 

خلاصه فصل. 90

 

… 91

 

طرح پژوهش… 92

 

متغیرها 92

 

جامعه آماری پژوهش… 92

 

نمونه آماری پژوهش و روش نمونه گیری.. 92

 

ابزار پژوهش… 93

 

پرسش نامه هوش هیجانی.. 93

 

پرسش نامه  هوش معنوی.. 93

 

پرسش نامه  رضایت زندگی.. 94

 

روش اجرا 95

 

روش های آماری تجزیه و تحلیل داده ها 95

 

… 96

 

4-1 یافته های توصیفی.. 97

 

4-2 یافته استنباطی………82

 

.. 105

 

بحث و نتیجه گیری.. 105

 

محدودیت ها 109

 

پیشنهادات.. 110

 

پیشنهاد پژوهشی.. 110

 

پیشنهاد کاربردی.. 110

 

منابع فارسی.. 111