2-13) در پردانه یا باون بووی.. 29

 

2-14) موارد غیر طبیعی همسرگزینی در لرستان.. 30

 

2-15) بویی و هَسویرَه. 32

 

2-16) پا وَ هیزه. 33

 

2-17) تاسو. 34

 

2-18) گرده اول وهار. 35

 

2-19) چله کلنگه. 35

 

2-20)چله گوجره. 36

 

2-21) بَنی کُشو. 36

 

2- 22) کویخا بی یَه رونه. 37

 

2-23) سه بیره. 38

 

2-24) مراسم وفات.. 39

 

2-25) حونه دِژ. 42

 

2-26)میراتی.. 42

 

2-27) لاوه لاوه. 43

 

2-28) پوشاک… 53

 

فصل سوم:اعتقادات و باور داشتها 68

 

3-1)دیدگاه اسلام پیرامون تفأل…………………………69

 

3-1-1-)فال چهل سرود…………………………………………70 

 

3-1-1-1)افسانه­ای در رابطه با فال چهل سرود…………………..70

 

3-1-1-2)وجهه تسمیه چهل سرود…………………………….71 

 

3-1-1-3)سراینده اصلی چهل سرود………………………….72 

 

3-1-1-4)شیوه اجرای فال چهل سرود………………………..73                                                                                                                                      

 

3-1-2) شو شمه کی……………………..95

 

3-1-3) نیک، بد، مراد………………………..95

 

3-1-4) فال وِژَه………………………………..95

 

3-2)باور داشت های عامه……………….97

 

3-2-1) گاروه. 97

 

3-2-2) آو فروشی.. 98

 

 

3-2-3) مراد و مطلو دِ اویار. 98

 

3-2-4)  پرس و کلاش… 99

 

3-2-5) آساره قوس… 100

 

3-2-6) دیگر باورها 101

 

فصل چهارم:

 

فصل پنجم:  تک بیتی­های مصطلح در ادبیات عامیانه لرستان.. 135

 

5-1) مویه. 136

 

5-2) لاوه لاوه. 144

 

5-3)چهل سرود………………………147

 

5-4) سور و شادیانه. 161

 

نتیجه. 167

 

فهرست منابع.. 168

 

چکیده انگلیسی……………………………..172

 

 پیشینه پژوهش:

 

در گذشته هیچ پژوهشی در مورد آداب و رسوم لرستان توسط بومیان این استان صورت نگرفته است. در سال­های اخیر پژوهش­هایی صورت گرفته است که مهم­ترین آ­ن­ها می­توان به آثار ارزشمند آقای علی مردان عسکری عالم با نام«فرهنگ عامه لرستان» در پنج جلد اشاره کرد. شایسته است که اشاره کنیم که نویسندگانی همچون جهان شاه آزادبخت در کتاب «سروده های ماندگار»، رستم رحیمی عثمانوندی در کتاب «بومیان دره مهرگان» و آقای کرم دوستی در کتاب «مردم شناسی ادبیات لکی» نیز به گوشه­هایی از این فرهنگ اشاره کرده اند. بعضی از کتاب­ها در فهرست منابع این پژوهش آمده است. هدف ما در این پژوهش آشنا ساختن خوانندگان با بخش هایی از فرهنگ، و آداب و رسوم قوم لر می­باشد.   

 

فرضیه پژوهش:

 

1- تک بیتی­های لری بیانگر فرهنگ، و آداب و رسوم قوم لر می­باشند. 

 

2-بعضی از آداب و رسوم در لرستان به هزاران سال پیش برمی­گردد.

 

3-مور و هوره بر گرفته از دعاهای آیین زرتشتی می­باشند. 

 

مقدمه

 

ادبیات عامیانه هر قوم بخش عظیمی از فرهنگ آن قوم است که غالباً به صورت شفاهی، سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر منتقل می­شود. و با ادبیات مکتوب از لحاظ سبک و وزن فرق دارد. ادبیات عامیانه هر قوم در واقع حافظ هویت فرهنگ آن قوم است. بخشی از ادبیات عامیانه قوم لر ضرب المثل­هایی است که در بین عوام وجود دارد. این ضرب المثل­ها گاه بیانگر شیوه زندگی عشایری در لرستان است مثل«مِ  خونی، تو خونی کی ایله بِرونی» و گاه بیانگر رسم و رسومی در لرستان می­باشد مثل«گیِس مِی اَر سر لَش بورینی» و یکی دیگر از بخش­های ادبیات عامیانه قصه­هایی است که مادران برای کودکانشان نقل می­کنند. هر چند گوینده­ی اصلی این قصه­ها معلوم نیست، و از نسل­های گذشته به این نسل منتقل شده اند. تعدادی از این قصه­ها یا تخیلی هستند که به داستان­های غول و دیو می­پردازند. مثل داستان«سه قل» یا کم و بیش واقعی هستند مثل«ریچرمی خارچِن». و قسمت دیگری از ادبیات عامیانه اشعاری هستند که نمودی از زندگی روستایی و عشایری را دارد. مثل ترانه­هایی برای رام کردن گاو هنگام دوشیدن آن، و یا ابیاتی که زمان مشک زدن زنان عشایر می­خوانند. یا ترانه­های خاص مراسم عروسی که با صدایی خوش می­خوانند. به این گونه ترانه­ها در لرستان «بِت» می­گویند. بخش دیگری از این اشعار، اشعاری هستند که مادران برای خوابانیدن کودکان می­خوانند به آن «لاو­ه لاوه» می­گویند. در این «لاوه­لاوه» گاهی مادر قصه­های کوتاهی که ممکن است زندگی­نامه یک قهرمان باشد، را بیان می­کند. مثل زندگی­نامه «قدم خیر» قسمت دیگری از اشعار در مراسم سوگواری خوانده می­شود در لرستان آن را«مور» و «هوره» می­گویند.

 

فولکلور (فرهنگ عامه)

 

رفتار و اعمال جمعی و گروهی که در بین عامه مردم رواج دارد و خاص یک دوره محدود نمی­باشد، فولکلور نامیده می­شود. بنابراین اعمال و رفتار شخصی را که ممکن است یک یا چند مرتبه اتفاق افتاده باشد،  نمی­توان فولکلور نامید. 

 

«فولکلور از دو کلمه لاتینی«فولک» به معنای «توده مردم و عامه» و «لور» به معنای «دانش» تشکیل شده است. بنابراین فولکلور به معنای دانش عامیانه (دانش توده مردم) است». (نجف زاده، 1391: 14).