2-2-5 ویژگی برنامه آموزشی کودکان عقب مانده آموزش پذیر…………………..17

 

2-2-6 اهداف برنامه آموزشی کودکان عقب مانده آموزش پذیر……………………18

 

2-2-7 طبقه بندی عقب ماندگی ذهنی……………………………………………..18

 

2-2-8 علل بوجود آورنده عقب مانده ذهنی………………………………………..19

 

2-2-9 سندرم داون……………………………………………………………………..20

 

2-2-10  همه گیر شناسی……………………………………………………………20

 

2-2-11 ورزش و عقب ماندگی ذهنی……………………………………………..21

 

2-2-12 فیزیولوژی تعادل………………………………………………………………22

 

2-2-13 حفظ تعادل ، مکانیسم های موجود و سیستم های درگیر………………23

 

2-2-14 نظریه های توصیف کنترل عصبی…………………………………………..23

 

2-2-15  سیستم های دخیل در کنترل پایداری…………………………………….24

 

2-2-16 بخش های عصبی اصلی درگیر در کنترل پایداری………………………….24

 

2-2-17 کنترل تعادل در حالت ایستاده……………………………………………..25

 

2-2-18 استراتژی های حرکتی در کنترل تعادل……………………………………25

 

2-2-19 تون وضعیتی…………………………………………………………………..25

 

2-2-20 رابطه بین (مقدار)حرکت مرکز فشار و کنترل تعادل………………………..26

 

2-2-21 محدوده ثبات در حالت ایستاده……………………………………………26

 

2-2-22 استراتژی های حرکتی به هنگام برهم خوردن تعادل…………………….27

 

2-2-23 تعادل قدامی – خلفی……………………………………………………….27

 

2-2-24 تعادل جانبی…………………………………………………………………28

 

2-2-25 مکانیسم های حسی درگیر در کنترل تعادل……………………………28

 

2-2-26 روش های ارزیابی تعادل………………………………………………………30

 

2-2-27 قدرت و مفاهیم مرتبط…………………………………………………………31

 

2-2-28 ضعف عضلانی و ظرفیت عملکردی……………………………………….31

 

2-2-29 روش های ارزیابی قدرت…………………………………………………….32

 

2-3پیشینه تحقیق……………………………………………………………………..32

 

2-3-1 تحقیقات انجام شده در داخل کشور………………………………………32

 

2-3-2 تحقیقات انجام شده در خارج ازکشور………………………………………33

 

2-4 جمع بندی نتایج حاصل از تحقیقات انجام شده……………………………….42

 

فصل سوم: فرایند پژوهش……………………………………………………………43

 

3-1  مقدمه……………………………………………………………………………..44

 

3-2 روش تحقیق……………………………………………………………………. 44

 

3-3-جامعه آماری……………………………………………………………………. 44

 

3-4 نمونه تحقیق و نحوه انتخاب آزمودنی ها……………………………………..45

 

3-5متغیرهای پژوهش………………………………………………………………..45

 

3-6-ابزا و وسائل گردآوری اطلاعات……………………………………………………46

 

3-7-روش جمع اوری اطلاعات………………………………………………….48

 

3-8-روش های آماری ………………………………………………………………..49

 

فصل چهارم:تجزیه وتحلیل داده ها (یافته های پژوهش)…………………….50

 

4-1-مقدمه ………………………………………………………………………..51

 

 

4-2-مشخصات آزمودنی ها……………………………………………………….51

 

4-3-توصیف متغیر ها………………………………………………………………..51 

 

4-4-آزمون فرضیه های پژوهش وارائه نتایج ……………………………………….56

 

فصل پنجم: نتیجه گیری،بحث وپیشنهادها…………………………………………62

 

5-1-مقدمه……………………………………………………………………………63  

 

5-2- بحث و بررسی………………………………………………………………….63

 

5-4-نتیجه گیری……………………………………………………………………..68

 

5-5-پیشنهادهای پژوهشی………………………………………………………..69

 

پیوست ها…………………………………………………………………………….70

 

منابع و ماخذ……………………………………………………………………………96

 

چکیده:

 

هدف از این پژوهش بررسی تاثیر یک دوره تمرین منتخب برتعادل ایستا و قدرت دانش آموزان دختر کم توان ذهنی آموزش پذیر می باشد.جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر کم توان ذهنی آموزش پذیر دوره ابتدایی با سن تقویمی 10 تا15 سال است و نمونه در دسترس 26 نفر بود که از بین 40دانش آموز کم توان ذهنی مرکز آموزش استثنایی نرگس شهرستان تربت حیدریه انتخاب شده اند وبه روش تصادفی ساده با جانشین به دو گروه تجربی و کنترل تقسیم شدند. گروه تجربی 13 نفر(سن=سال82/1±72/13، قد= cm 46/8 ±146، وزن= kg 94/15±15/43،ضریب هوشی =17/7±38/61، سن عقلی= سال22/1±16/7، حدودعقب ماندگی= سال 52/1 ±03/5) وگروه کنترل نیز 13 نفر را شامل می شود (سن=سال88/1±06/14، قد= cm 75/10±92/148، وزن= kg07/11±48/46، ضریب هوشی =03/5±30/61، سن عقلی= سال 07/1 ±18/7 ، حدود عقب ماندگی= سال 44/1±82/5). پس از حذف مبتلایان به اوتیسم وسندرم داون و دریافت تاییدیه پزشکی مبنی برسلامت عمومی شرکت کنندگان، بهره هوشی، سن عقلی و حدود عقب ماندگی این دانش آموزان با استفاده از آزمون های هوش گودیناف (آدمک) ولایتر اندازه گیری شد.متغیر مستقل، تمرین منتخب ومتغیر وابسته، تعادل ایستا با چشم باز و بسته ،قدرت عضلات پا، مچ دست راست و مچ دست چپ بود.گروه تجربی در یک برنامه هشت هفته ای در هر هفته سه جلسه وهر جلسه 50دقیقه شرکت کردند.دانش آموزانی که به هر دلیلی دو جلسه تمرینی را از دست دادند از جمع آزمودنی ها حذف گردیدند در حالیکه گروه کنترل به فعالیت های روزمره و عادی پرداخت.قبل و پس از اتمام دوره تمرین از شرکت کنندگان آزمون های تعادل با چشم باز وبسته،آزمون قدرت عضلات پا و مچ دست راست وچپ با استفاده از داینامومتر به عمل آمد. روش های آماری مورد استفاده در این مطالعه ،آمار توصیفی ( میانگین، انحراف معیار و غیره ) و آمار استنباطی شامل آزمون  tمستقل و همبسته با استفاده از نرم افزار spss16 می باشد. نتایج t همبسته نشان می دهد که نمرات پیش آزمون  -پس آزمون تعادل ایستا با چشم باز و تعادل ایستا با چشم بسته در سطح  05/0 ≥ p  و قدرت پا در سطح 01/0 ≥ pتفاو ت معناداری در گروه تجربی داشته است. ولی این نتایج در مورد میانگین نمرات قدرت عضلات مچ دست راست و چپ تفاوت معناداری را نشان نمی دهد، همچنین نتایج آزمونt مستقل در گروه تجربی و کنترل نشان می دهد که میانگین نمرات پس آزمون تعادل ایستا با چشم باز و با چشم بسته، قدرت عضلات پا، مچ دست راست وچپ تفاوت معناداری را نداشته است. بنابراین تمرین منتخب بر تعادل ایستا و قدرت عضلات پا تاثیر مثبتی داشته است. اما به نظر می رسد عوامل دیگری به غیر از تمرینات روی عوامل مورد سنجش تاثیر گذاشته است که باعث عدم تفاوت معنادار آماری در میانگین نمرات پس آزمون دو گروه شده است.

 

فصل اول: طرح پژوهش

 

1-1- مقدمه

 

شاید باور کردن این نکته که عقب ماندگی ذهنی یک اختلال تقریبا شایع است و حدود 1 تا 3 درصد از جمعیت را مبتلا می کند سخت باشد و حتی در نظر بگیریم که با پیشرفت های علمی شانس زنده ماندن این افراد بسیار بیشتر شده است بنابراین همزمان با افزایش امید به زندگی آموزش وپرورش آنها نیز باید بهبود یابد [1].

 

در نگاهی به گذشته و جوامع مختلف ، ملاحظه می شود که به طور کلی از نقطه نظر تاریخی ، بشر از سه مرحله فکری متفاوت نسبت به  کودکان استثنایی به ویژه کودکان دارای اشکالات ذهنی و جسمی گذشته است . در مرحله اول این قبیل کودکان یا به طرق مختلف از بین برده می شدند یا از اجتماع طرد می گشتند. در مرحله دوم به این گروه با دید ترحم و حمایت می نگریستند و در مرحله سوم یعنی در سالهای اخیر، پذیرفتن کودکان استثنایی در جامعه در کنار دیگر کودکان و استفاده از توانایی های آنها تا آنجا که امکان پذیر باشد ، مطرح گردیده است [2].

 

کودکان عقب مانده ذهنی نیاز دارند از نظر آمادگی جسمی ، توانایی حرکتی و مکانیک بدن پیشرفت کنند . وضعیت بدنی این افراد معمولا ضعیف است وشادابی جسمی چندانی ندارند . نحوه گام برداشتن آنان نا متعادل و نا استوار است و حکایت از آن دارد که هماهنگی کلی حرکات بدنی ضعیف است .افراد عقب مانده ذهنی برای سایر معلولیت های جسمی و نیز اختلالات عصبی مانند فلج مغزی و صرع آمادگی بیشتری دارند.تحقیقات مقایسه ای مختلف نشان می دهد که همیشه افراد مبتلا به عقب ماندگی ذهنی نسبت به کودکان عادی در زمینه  آمادگی جسمی و حرکتی از جمله قدرت و تعادل امتیازهای پایین تری کسب می کنند .با اطمینان می توان گفت  یکی از مهمترین علل ضعف این افراد در این زمینه در اختیار نداشتن امکانات کافی می باشد.برنامه های تربیت بدنی و تجربیات حرکتی برای کودکان عقب مانده،هوش را افزایش می دهد ، خود فهمی یا خودآزمایی را بالا می برد،توانایی حرکتی را بهتر،و آمادگی جسمانی را بیشتر می کند.بنابراین لازم است برنامه های تمرینی متناسب با شرایط آنها طراحی شود [3].

 

تمرین های صحیح آمادگی جسمانی زندگی همراه با سلامت را به ارمغان می آورد (شارکی[1]1984). استقامت بدنی و تندرستی برای ارضای نیازهای زندگی روزمره بسیار ضروری هستند . فواید آمادگی جسمانی در متون مربوطه به طور مستند آورده شده است و در این خصوص هیچ تفاوتی بین افراد عقب مانده ذهنی وعادی جامعه وجود ندارد (مک کونافی و سالزبرگ1988[2]؛ مون و رنزاگلیا[3]،1982).این برنامه ها دارای فواید بهداشتی، اجتماعی، شخصی و حرفه ای می باشند و به ویژه بنا به دلایلی توسعه فعالیت های آمادگی جسمانی باید یک جزء اصلی در سبک زندگی این گروه باشد [4].

 

نیازهای کودک عقب مانده ذهنی نیز، مشابه نیازهای یک کودک عادی است . به این معنا که کودک عقب مانده نیز، برای به فعل در آوردن تواناییهایش و تبدیل شدن به یک عضو فعال و قابل قبول در جامعه خود به محرکهای روانی ، جسمی وعاطفی نیاز دارد . با این تفاوت که کودکان عقب مانده ذهنی برای رسیدن به این هدف به فرصتهای بیشتر و روشهای آموزشی خاص نیاز دارند [5] .

 

غالبا مزایای فعالیت بدنی برای افراد مبتلا به عقب ماندگی ذهنی نادیده گرفته می شود این موضوع در مورد قدرت و تعادل که دو جزء مهم آمادگی جسمانی و حرکتی می باشند نیز صادق است. بهبود تعادل ایستا یکی از ویژگی های اساسی در پیشرفت طبیعی حرکت می باشد[4،6[. قدرت بر تعادل تاثیرگذار می باشد. به عنوان مثال با توجه به خاصیت تولید نیروی مخالف در عضلات[4]،چنانچه عضلات خم کننده مچ پا[5] ضعیف باشد تعادل را مختل می نماید [7].در حالیکه بسیاری از مداخلات درمانی در فیزیوتراپی تاکید دارند که تمرینات تعادلی تاثیرگذار می باشد متاسفانه شواهد کمی نیز بر تاثیر تمرین در اصلاح تعادل برای اکثریت جمعیت بیماران وجود دارد [8].

 

 در این مطالعه محقق بر آن است با توجه به اینکه قدرت یک عامل زیر بنایی در اجرای موفق یک فعالیت تعادلی است با ترکیب تمرینات تعادلی وقدرتی،تاثیر آن را بر قدرت و بالاخص تعادل مورد بررسی قرار دهد تا گامی در جهت ایجاد فرصت آموزشی به منظور پیشرفت آمادگی جسمانی و حرکتی کودکان کم توان ذهنی برداشته شود.متخصصان تربیت بدنی ،مسئولین امور ورزشی و تفریحی، معلمان، مسئولین موسسات و مربیان حرفه ای باید با یکدیگر همکاری داشته و برای تهیه برنامه های آمادگی جسمانی این گروه وآموزش خودشان و تربیت متخصصان تربیت بدنی با صلاحیت های لازم تلاش نمایند.

 

2-1- بیان مسأله تحقیق

 

کودک عقب مانده ذهنی از نظر رشد حرکتی-ادراکی بسیار ضعیف است و در ظرفیت های حسی-حرکتی، آگاهی بدنی ، تعادل ایستا و پویا وهماهنگی حرکات عمده و ظریف با مشکل مواجه است. زمان واکنش  کودک عقب مانده ذهنی کندتر از کودک عادی می باشد، البته این مشکل در حرکات ساده و غیر مهارتی کمتر است . کودک عقب مانده شدید (کانا) از نظرعملکرد حرکتی بسیار ضعیف است، اضافه وزن و چربی زیر پوستی بیشتری دارد و گوشه گیر می باشد. کودک عقب مانده متوسط (کالیو) نیز مانند  کودک عقب مانده شدید از نظر شکل وعملکرد (پیامد) در مهارت های حرکتی مختلف مشکلات زیادی دارددر صورتی که کودکان آموزش پذیر فقط از نظر پیامد یا عملکرد حرکتی با مشکل مواجه هستند.این کودکان از نظر سرعت یادگیری با مشکل روبه رو هستند و پیشرفت آنان 50٪ تا 70٪ کودکان معمولی است . از نظر حرکتی این کودکان می توانند مانند کودکان عادی در فعالیت های حرکتی و ورزشی مدرسه شرکت کنند. اما کسب مهارت و یادگیری حرکتی به کندی پیش می رود. با اینکه کودکان آموزش پذیر از نظر بدنی ضعف آشکاری ندارند ولی از نظر آمادگی حرکتی- ادراکی در سطح پایینی هستند[3].

 

توسعه آمادگی جسمانی مهمترین هدف تربیت بدنی برای عقب ماندگان ذهنی است زیرا توسعه و پیشرفت قابلیت های جسمانی برای این افراد ، موقعیتی را به وجود می آورد که آنها بتوانند بر شرایط محیطی خود از نظر فیزیکی غلبه کنند . از این گذشته این امر اشتیاق و علاقه بیشتری برای زندگی به آنها می بخشد و سبب می شود که افراد وظایف خود را با قدرت هر چه بیشتر انجام دهند . افزایش قابلیت هایی چون قدرت ، سرعت ، استقامت عضلانی ، انعطاف، استقامت عمومی بدن (دستگاه گردش خون و تنفس)، تعادل و هماهنگی ، سبب توسعه قابلیت های جسمانی این افراد می شود [9]. پژوهشگران بر این عقیده اند که کودکان کم توان ذهنی علاوه بر سایر ویژگی ها ، از نظر حرکتی نیز دچار تاخیر  ویا اختلال می باشد [10]. بنابر گزارش شریل[1] (1993) آمادگی جسمانی با شدت کم توانی ذهنی نسبت معکوس دارد.بنابراین کودکان آموزش پذیر از سطح آمادگی جسمانی پایین تری نسبت به کودکان عادی برخوردارند. اما نمی توان دلیل آن را تنها عقب ماندگی ذهنی دانست [11]. بلکه عده زیادی از افراد کم توان ذهنی نتوانسته اند در هیچ نوع فعالیت ورزشی شرکت داشته باشند که علل عدم شرکت این افراد در این زمینه به شرح زیر خلاصه می شود.

 

1- عدم حمایت کافی (کمک های فردی،مالی،حمل و نقل و غیره).

 

 

1-12تعریف مفهومی متغیرهای تحقیق…………………………………………………………………………………………………….10

 

1-13تعریف عملیاتی متغیرها………………………………………………………………………………………………………………..10

 

فصل دوم ادبیات وپیشینه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….11

 

بخش اول: دولت الکترونیک………………………………………………………………………………………………………………….12

 

2-1-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………12

 

2-1-2- پیشینه دولت الکترونیک…………………………………………………………………………………………………………..13

 

2-1-3 تعاریف دولت الکترونیک…………………………………………………………………………………………………………..16

 

2-1-4 مولفه های دولت الکترونیک……………………………………………………………………………………………………….17

 

2-1-5 اصول مورد تأکید در زمینه استقرار دولت الکترونیک………………………………………………………………………19

 

2-1-6 اهداف دولت الکترونیک…………………………………………………………………………………………………………….20

 

2-1-7 مزایای دولت الکترونیک…………………………………………………………………………………………………………….21

 

2-1-8 چارچوب ابعاد کلان دولت الکترونیک…………………………………………………………………………………………22

 

2-1-9 وضعیت دولت الکترونیک در ایران………………………………………………………………………………………………23

 

2-1-10 فرآیند استقرار دولت الکترونیک………………………………………………………………………………………………..24

 

2-1-11 نقش دولت الکترونیک در بهره وری…………………………………………………………………………………………..25

 

بخش دوم: پاسخگویی………………………………………………………………………………………………………………………….27

 

2-2-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………27

 

2-2-2- تعاریف پاسخگویی…………………………………………………………………………………………………………………27

 

2-2-3- مفهوم پاسخگویی……………………………………………………………………………………………………………………29

 

2-2-4- معنی پاسخگویی…………………………………………………………………………………………………………………….29

 

2-2-5- تاریخچه پاسخگویی در اداره امور عمومی………………………………………………………………………………….29

 

2-2-6- عوامل قابل سنجش در پاسخگویی…………………………………………………………………………………………….31

 

2-2-7- پاسخگویی در سازمانها……………………………………………………………………………………………………………32

 

2-2-8- ضرورت و اهمیت پاسخگویی مدیران در سازمانها……………………………………………………………………….35

 

2-2-9- مراحل طراحی مدل فرآیند پاسخگویی……………………………………………………………………………………….36

 

2-1-10- انواع  و سطوح پاسخگویی…………………………………………………………………………………………………….37

 

2-2-11- كاركرد ها و پیامد های پاسخ گویی عمومی………………………………………………………………………………40

 

2-2-12- موانع پاسخگویی مدیران در سازمانها……………………………………………………………………………………….42

 

بخش سوم: سابقه تحقیقات و مطالعات انجام گرفته…………………………………………………………………………………..43

 

2-3-1-تحقیقات انجام گرفته در داخل کشور…………………………………………………………………………………………43

 

2-3-2- تحقیقات انجام گرفته در خارج از کشورError! Bookmark not defined.45

 

فصل سوم روش شناسی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….47

 

3-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………48

 

3-2- روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………..49

 

3-3- جامعه آماری تحقیق:…………………………………………………………………………………………………………………..49

 

3-4- نمونه آماری و تعیین حجم نمونه:…………………………………………………………………………………………………49

 

3-5- ابزارهای جمع آوری داده های تحقیق……………………………………………………………………………………………50

 

3- 6- مقیاس های پرسشنامه……………………………………………………………………………………………………………………..51

 

3-7- روایی و پایایی ابزار اندازه گیری تحقیق………………………………………………………………………………………..52

 

3-8- روش تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………………………………………………54

 

 

فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده های آماری………………………………………………………………………………………….55

 

4-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………56

 

4-2- بخش اول توصیف آماری جمعیت نمونه……………………………………………………………………………………….57

 

4-3- بخش دوم :تجزیه و تحلیل استنباطی داده های آماری(آزمون آماری فرضیه های تحقیق)   ……………………….61

 

فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهاد ها………………………………………………………………………………………………………62

 

5-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………74

 

5-2- بحث و نتیجه گیری.. Error! Bookmark not defined.75

 

5-2-1- نتیجه گیری توصیف آماری  ویژگی های آزمودنی ……………………………………………………………………..75

 

5-2-2- نتایج  تجزیه وتحلیل استنباطی داده های آماری …………………………………………………………………………75

 

5-3- پیشنهادها…………………………………………………………………………………………………………………………………76

 

5-3- پیشنهادهایی در راستای نتایج تحقیق ……………………………………………………………………………………………76

 

5-3- پیشنهادهایی برای محققان آتی ……………………………………………………………………………………………………77

 

5-4- محدودیت‌های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………..77

 

منابع و ماخذ……………………………………………………………………………………………………………………………………..78

 

منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………………………………………79

 

منابع لاتین ………………………………………………………………………………………………………………………………………..81

 

پیوستها…………………………………………………………………………………………………………………………………………….83

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

جدول شماره 2-1-1: مفهوم کارکردی مولفه های دولت الکترونیک…………………………………………………….17

 

جدول شماره 2-1-2: نحوه ارتباط مولفه های دولت الکترونیک با یکدیگر   19

 

جدول شماره 3-1: تعداد و نحوه توزیع سؤالات پرسشنامه ها.. 51

 

جدول شماره 3-2: مقیاس رتبه ای داده های مربوط به سوالات پرسشنامه پاسخگویی   51

 

جدول شماره 3-3: مقیاس رتبه ای داده های مربوط به سوالات پرسشنامه دولت الکترونیک   52

 

جدول شماره3-4 : آزمون پایایی سوالات  پرسشنامه پاسخگویی.. 53

 

جدول شماره3-5 : آزمون پایایی سوالات  پرسشنامه دولت الکترونیک.. 53

 

جدول4-1-1: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنسیت.. 57

 

جدول 4-1-2 : توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سن.. 58

 

جدول 4-1-3 : توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سطح تحصیلات.. 59

 

جدول شماره 4-1-4 : آماره های توصیفی مربوط به متغیرهای تحقیق.. 60

 

جدول4-2-1 : نتایج آزمون کولموگروف- اسمیرنف برای برازندگی توزیع نرمال   62

 

جدول شماره 4-2-2 : آزمون r پیرسون برای تعیین همبستگی متغیرهای فرضیه اصلی   63

 

جدول (4-2-3) : نتایج آزمون فرضیه ی اصلی.. 64

 

جدول شماره 4-2-4 : آزمون r پیرسون برای تعیین همبستگی متغیرهای فرضیه1-1  65

 

جدول (4-2-5) : نتایج آزمون فرضیه ی 1-1. 65

 

جدول شماره 4-2-6 : آزمون r پیرسون برای تعیین همبستگی متغیرهای فرضیه1-2  66

 

جدول (4-2-7) : نتایج آزمون فرضیه ی 1-2. 67

 

جدول شماره 4-2-8 : آزمون r پیرسون برای تعیین همبستگی متغیرهای فرضیه1-3  68

 

جدول (4-2-9) : نتایج آزمون فرضیه ی 1-3. 68

 

جدول شماره 4-2-10 : آزمون r پیرسون برای تعیین همبستگی متغیرهای فرضیه1-4  69

 

جدول (4-2-11) : نتایج آزمون فرضیه 1-4. 70

 

جدول شماره 4-2-12 : آزمون r پیرسون برای تعیین همبستگی متغیرهای فرضیه1-5  71

 

جدول (4-2-13) : نتایج آزمون فرضیه ی 1-5. 71

 

جدول شماره 4-2-14: خلاصه نتایج آزمون فرضیه های تحقیق.. 72

 

 

 

 

 

فهرست نمودار

 

نمودار شماره 2-1-2 ابعاد و سطوح پاسخگویی عمومی.. 40

 

 

2-3-1- ویژگی های سازگاری وسلامت روان………………………….. 27

 

2-3-2- نظریه های سلامت روانی……………………………………… 27

 

2-4-استرس……………………………………………………………… 33

 

2-5- افسردگی………………………………………………………….. 38

 

2-5-1-شیوع افسردگی در نوجوانان…………………………………… 42

 

2-5-2-علل افسردگی در نوجوانی……………………………………… 44

 

2-5-3-تاثیر افسردگی در زندگی…………………………………………. 46

 

2-6-اضطراب………………………………………………………………. 48

 

2-6-1-ظاهر عمومی و رفتاری فرد مضطرب……………………………. 49

 

2-6-2-علائم اضطراب…………………………………………………….. 49

 

2-6-3-توصیف بیماران مضطرب…………………………………………. 50

 

2-7-مبانی نظری رابطه بین متغیرها…………………………………… 51

 

2-8- پیشینه تحقیقات………………………………………………….. 58

 

2-8-1-تحقیقات داخلی…………………………………………………. 58

 

2-8-2- پیشینه تحقیقات خارجی………………………………………. 63

 

فصل سوم: روش شناسی……………………………………………… 68

 

3-1- مقدمه………………………………………………………………. 69

 

3-2- روش تحقیق………………………………………………………… 69

 

3-3- جامعه، نمونه و روش نمونه گیری……………………………….. 69

 

3-4- ابزارهای تحقیق…………………………………………………… 70

 

3-4-1- مقیاس ارزیابی افسردگی،اضطراب و استرس………………. 70

 

3-4-2- روایی و پایایی…………………………………………………… 71

 

3-5- شرح جلسات……………………………………………………… 72

 

3-6- روشهای تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………76

 

فصل چهارم  :تجزیه و تحلیل داده ها…………………………………… 77

 

4-1- مقدمه……………………………………………………………….. 78

 

4-2- توصیف متغیرهای اصلی…………………………………………… 79

 

4-3- کنترل مقادیر پرت و انتهایی شاخصها……………………………. 80

 

4-4- بررسی نرمال بودن داده ها……………………………………….. 83

 

4-5- آزمون فرضیه های تحقیق………………………………………….. 90

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری…………………………………………. 93

 

5-1- مقدمه……………………………………………………………….. 94

 

5-2- خلاصه پژوهش و نتایج……………………………………………… 94

 

5-3- پیشنهادات…………………………………………………………. 98

 

5-3-1- برای پژوهش های آتی…………………………………………… 98

 

5-3-2- پیشنهادات کاربردی………………………………………………. 98

 

5-4- محدودیت ها………………………………………………………… 98

 

منابع و مآخذ……………………………………………………………… 99

 

چکیده:

 

در این تحقیق تاثیر آموزش مدیریت استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر افزایش سلامت روانی دانش آموزان دختر شهر همدان مورد بررسی قرار گرفته است. تعداد 40 نفر از دانش آموزان بصورت تصادفی انتخاب شده و در دو گروه کنترل و آزمایش گروه بندی شدند. آموزش مدیریت استرس مبتنی بر ذهن آگاهی در 8 جلسه با استفاده از متون آموزشی اجرا شده و در دو مرحله قبل و بعد آموزش از هر دو گروه پرسشنامه های تکمیل گردیده است. متغیر « آموزش مدیریت استرس مبتنی بر ذهن آگاهی» 

 

بعنوان متغیر مستقل و متغیرهای اضطراب، افسردگی و استرس بعنوان متغیرهای وابسته معرفی شده اند. از مقیاس DASS برای سنجش متغیرها استفاده شده است. داده ها با نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نتایج نشان داد که آموزش مدیریت استرس مبتنی بر ذهن آگاهی در بهبود وضعیت آزمودنی ها از نظر اضطراب (0001/0P=و 6/26=F) ، افسردگی (0001/0 P=و 40/17=F) و استرس (006/0 P=و 97/2=F) تاثیر مثبت دارد. 

 

فصل اول: کلیات تحقیق

 

1-1- مقدمه

 

در میان عوامل شخصیتی یکی از مولفه های که ارتباطی نزدیک و تنگاتنگ با عملکرد افراد در موقعیت های آموزشی دارد؛ میزان استرس و اضطرابی است که افراد در این محیط ها تجربه می کنند. استرس و اضطراب که به عنوان یک پیش بینی کننده قوی با سلامت روان ارتباط دارند و سلامت روان نیز بر عملکرد تحصیلی افراد تاثیر می گذارد. در دهه ی اخیر افزایشی ناگهانی در استفاده از مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی، که مهارتهای ذهن آگاهی را برای ارتقای سلامت و بهزیستی روان شناختی آموزش می دهد، دیده شده است و روز به روز این رویکرد در حال گسترش است.

 

عبارت حضور ذهن حدود 2000 سال پیش از بودیسم گرفته شد و حتی امروزه بهترین نویسندگان این موضوع، بودیسم هستند. قانون جهان شمول بودن از چین می‌آید و “تائو” نام دارد یا به بیان ساده‌ترمسیر. تائو دنیایی مطلق با قانون خود است. هیچ چیزی در آن انجام نمی‌شود یا اجبار به انجام هیچ کاری نیست. زندگی مطابق تائو انجام ندادن و تلاش نکردن است. اگر به این طریق بنگرید، با همه چیز و در همه لحظات هماهنگ می‌شوید  )راشل، آدامز، 2011).

 

 مارشا لینهان مقتدرانه درباره حضور ذهن به‌ عنوان مؤلفه ‌ای از درمان شناختی بحث کرده است. در تعریف جان کبات زین حضور ذهن یعنی: توجه به طریقی خاص، معطوف به هدف در زمان حال و بدون داوری. این تعریف به‌ دلیل سادگی و صراحت قابل توجه است ) راشل، آدامز، 2011).

 

در کلینیک کاهش استرس جان کبات زین در مرکز پزشکی دانشگاه ماساچوست، کبات‌زین به شرکت کنندگان تمرین آرامش ذهنی همراه با حضور ذهن را آموزش می‌داد و استفاده از آن را مانند یک تمرین روحی برای سهولت دسترسی به آن و ارتباط با بیمارانی که از گستره‌ای از بیماری‌ های جسمانی مزمن رنج می‌بردند تعدیل کرد (جنیفر، جی، 2013).

 

 هدف او مجهز کردن بیماران به روش‌های پاسخ به استرس‌های زندگی بود تا بتوانند از واکنش‌های روانی که اغلب استرس را بدتر می‌کنند و در روش ‌های مؤثر حل مسأله تداخل ایجاد می‌کنند رهایی یابند. علت این که بیماران برنامه درمان را رها می‌کردند با علتی که موجب تغییر بنیادی در درمان شناختی شد شباهت زیادی داشت. با شروع مطالعه درمان حضور ذهن برای کاهش استرس (MBRS) به سرعت آشکار شد که در این روش به افراد آموزش داده می‌شود که با دیدگاه وسیع‌ تری افکارشان را زیر نظر بگیرند و رابطه ‌ای غیر متمرکز با محتوای ذهنی خود داشته باشند. روش جان ‌کبات‌ زین را نمی ‌توان ساده‌ تر از این جمع ‌بندی کرد. در این روش آنچه قابل توجه است چگونگی احساس‌ آزادی برای درک این است که بیشتر افکار فقط افکار هستند و آنها شی یا واقعیت نیستند. حرکت ساده بازشناسی افکار همان ‌طور که می ‌تواند شما را از واقعیت تحریف شده آزاد کند اغلب باعث بصیرت بیشتر شده و احساس اداره و کنترل بیشتر زندگی را به‌وجود می‌آورد (جنیفر، جی، 2013).

 

نخست در تمرین حضور ذهن، جان ‌کبات ‌زین به بیمارانش آموزش می‌داد تا داشتن آگاهی را مورد تمرین قرار دهند. براساس شناخت ما از عواملی که چرخه فکر- عاطفه را ابدی می‌سازد، هر نوع آگاهی هدفمند این مزیت را پیدا می‌کند که ”ظرفیت جذب“ محدودی برای پردازش داشته باشد. در واقع این چرخه نشخوار فکری معیوب است که موجب تکرار افکار و سرانجام خلق منفی می‌شود  (شیان لینگ کنگ، 2011).

 

دوم این که تمرین آگاهی از افکار، احساسات و حس‌های بدنی ممکن است با نیاز به شناسایی افراد مستعد افسردگی در مراحل اولیه افسرده‌ شدن مطابقت داشته باشد. تمرین حضور ذهن ممکن است یک نظام هشداردهنده اولیه را فراهم سازد تا ما را از شروع افسردگی که مشابه ریزش بهمن است آگاه سازد. سوم این که نمی‌توان نسبت به سهم بیشتر برنامه MBSR در UMass بی‌توجه ماند و این ایده‌ای بود که نیاز روز افزون افرادی را  که از افسردگی رنج می‌برند برآورده می‌ساخت و همه این ‌ها در جایی رخ داد که کوشش جهت پیکار با افکار افراد به‌ عمل نیامده بود. این راه دیگری برای رسیدن به همان انتهای تمرکز‌زدایی بود که آن را در برنامه پیشگیری از عود مبتنی بر درمان شناختی اساسی می‌‌دانستند: MBSR به‌طور کامل به بهره‌ برداری رسید (شیان لینگ کنگ، 2011).

 

 برنامه درمانی بسیار مقرون به صرفه و مبتنی بر حمایت تجربی بود که می‌‌توانست در دسترس بسیاری از بیماران باشد. حال سؤال این است که آیا می‌توان از آن به ‌عنوان مدلی برای گسترش رویکردهای درمانی برای بیماران افسرده استفاده کرد؟ با این که مشخص نشده بود که آیا این مهارت‌ها برای بیماران افسرده بالینی کاربرد دارد یا خیر، ولی شواهد دلگرم‌ کننده‌ای برای کارآیی آن در مورد اختلالات همراه با افسردگی (مثل درد منتشر، اختلال اضطراب منتشر) وجود داشت (شیان لینگ کنگ، 2011).

 

 شواهدی نیز از کاربرد اشکالی از تمرین حضور ذهن برای اکثریت بیمارانی که بیشتر از 3 سال از آموزش اولیه آنها می‌گذشت به‌دست آمد. به‌طور خلاصه حضور ذهن احتمالاتی را برای پیش‌گیری از عود ارائه می‌دهد. همان‌طور که دیدیم، علاوه بر این که این رویکرد الگوهایی برای آموزش مهارت‌های تمرکز‌زدایی فراهم می‌کند به بیماران یاد می‌دهد تا بدانند چه زمانی خلق آنها آشفته است و از تکنیک‌هایی برای پردازش اطلاعاتی که چرخه‌های فکر- عاطفه را تداومی بخشد استفاده کنند (شیان لینگ کنگ، 2011).

 

2-1- بیان مسأله

 

در دهه ی اخیر افزایشی ناگهانی در استفاده از مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی، که مهارتهای ذهن آگاهی را برای ارتقای سلامت و بهزیستی روان شناختی آموزش می دهد، دیده شده است و روز به روز این رویکرد در حال گسترش است. مفهوم ذهن آگاهی از سنت های معنوی شرق سرچشمه گرفته است و به شکلی از کنترل توجه اشاره دارد که از طریق تمرین های فکری رشد کرده است (بائر، 2003). تمرین های فکری از سنت های بودا نشات گرفته و در بین متخصصان غربی با نام برنامه های بالینی مبتنی بر ذهن آگاهی استفاده می شوند (لینهان، 1993؛ به نقل از مور، 2008).

 

ذهن آگاهی روش خاصی از توجه است که بوسیله ی کابات-زین (2003) به عنوان “آگاهی ای که از توجه به خواست و هدف و توجه غیر قضاوتی در گشودگی به تجربه در لحظه ی حال، نشات می گیرد” توصیف می شود. سه عنصر اولیه ای که به عنوان مولفه ی فرایند آگاهی و ذهن آگاهی پیشنهاد شده اند عبارتند از: نگرش، توجه و قصد (شاپیرو ، کارلسون، آستین و فریدمن[9]، 2006). شیوه ی آگاهی ذهن آگاهی بر بنیان های نگرشی خاصی استوار است که غیر قضاوتی بودن، پذیرش، اعتماد، صبر، کنجکاوی و مهربانی را شامل می شود (بیشاپ، لاو، شاپیرو، کارلسون ، اندرسون و کارمودی [10] ، 2004؛ شاپیرو و همکاران، 2006).

 

 دوم توجه، توجه متمرکز، وسیع و پایدار و مهارتهای تعویض توجه از یک محرک به محرک دیگر را شامل می شود. سومین عنصر قصد هشیار است که توجه عمدی ای است که می تواند به عنوان خود تنظیمی توجه مورد ملاحظه قرار گیرد (بیشاپ و همکاران[11]، 2004). شاپیرو و همکاران (2006) پیشنهاد دادند که عناصر نگرش ها، توجه و قصد همزمان هستند، جنبه های متصلی از فرآیندی که آگاهی و ذهن آگاهی است. این فرآیند به شخص اجازه می دهد که دیدگاهی در تجربیات را رشد دهد که از حالت قضاوتی، عینی و غیر مشروح  افکار، احساسات و هیجانات به عنوان پدیده های گذرا، تمرکز زدایی شود. این بالقوه به تغییری در روابط شخص با این پدیده ها منتهی می شود، جایی که شخص روشن می تواند الگوهای عادتی یا حالت های ذهنی را مشاهده، شناسایی و قطع کند و پاسخ هایی را شروع کند که بیشتر منعکس کننده باشد تا واکنشی (بائر[12]، 2003؛ سگال، ویلیامز و تیسدال[13]، 2002؛ شاپیرو و همکاران، 2006).

 

مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی صلاحیت خود را در درمان مشکلات روان شناختی مختلف نشان داده اند (بائر، 2003). شامل پیشگیری از عود افسردگی (سگال و همکاران، 2002) و سوء مصرف مواد و کاهش پاسخ های روان شناختی و فیزیکی منفی در برابر استرس (کابات-زین، 1992؛ به نقل از کابات-زین،2003) و اختلال نقص توجه بیش فعالی[14] (زیلوسکا، آکرمن،  یانگ، فوترل ، هورتون،[15] 2007) است. شواهدی در رشد کاربرد رویکردهای مبتنی بر ذهن آگاهی با کودکان و نوجوانان در هر دو حیطه ی عمومی و حرفه ای وجود دارد. مثلا مداخلات ذهن آگاهی در مدیریت درد میان نوجوانان (تامپسون و گانتلت-گیلبرت، 2008؛ به نقل از بورک، 2010)، درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی در پیشگیری از بازگشت افسردگی در نوجوانان (آلن، 2006؛ به نقل از بورک، 2010) و انتشار راهنمای عملی متمرکز بر درمان نوجوانان و کودکان (گرکو و هایز، 2008؛ به نقل از همان منبع)، انواع اختلالات روانپزشکی (بییج ، بروان، شاپیر و و شوبرت ، 2009). در این مداخلات تمرکز بر فرایندهای درون شخصی است و به افراد کمک می کند تا روابط شان با حالت های درونی، ابتدا تفکرات و احساساتشان، را تغییر دهند. همچنین مطالعات نشان داده اند که فنون مبتنی بر ذهن آگاهی با فرآیندهای بین شخصی از قبیل پاسخ همدلانه (بلاک-لرنر ، 2007؛ به نقل از دانکان کات ورث، و گرین برگ ، 2009)، ارتباط و نزدیکی بین شخصی (براون و رایان، 2004؛ به نقل از همان منبع) و شناسایی هیجان، ارتباط هیجان و مدیریت خشم  (واشس و کوردولا، 2007؛به نقل از همان منبع) ارتباط دارند. ذهن آگاهی همیشه با رشد بین فردی همراه است، هم در بوداییسم سنتی (والیس، 2001) و هم در درمانهای غربی.

 

علاقه به بررسی تاثیر آموزش ذهن آگاهی بر بهزیستی بین شخصی در جمعیت بزرگسال غیر بالینی در حال افزایش است. بررسی مقدماتی آموزش ذهن آگاهی بین شخصی ، رویکرد انطباقی کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی  با تاکید بر آگاهی رابطه ای (ساویر و میلر، 2009؛ به نقل از ساویر کوهن و سمپل، 2010) پیشنهاد می کند که آموزش ذهن آگاهی به بزرگسالان سالم با افزایش هوش هیجانی و افزایش تماس اجتماعی، کاهش استرس ادراک شده و اضطراب، همراه است. مداخلاتی که تماس اجتماعی را افزایش می دهند، شاید بطور مثبتی بر رفتارهای بین شخصی تاثیر گذاشته و استرس روان شناختی را کاهش دهد (لی،  2001؛به نقل از همان منبع). درمان فعال سازی رفتاری در افسردگی نیز بر این اصل استوار است که مشکلات در زندگی افراد آسیب پذیر و پاسخ های رفتاری به این مشکلات، توانایی افراد افسرده در تجربه ی پاداش مثبت از محیط شان را کاهش می دهد. هدف این درمان افزایش منظم فعال سازی از طریق راههایی است که به مراجع کمک می کند که تماس بیشتری با منابع پاداش در زندگی شان را تجربه کنند تا مشکلات زندگی شان را حل کنند (دیمیدجیان، مارتل، آدیس و دان ، 2008)، محققان توجه به نقش در معرض بودن و فعالیت استرسی و تفاوتهای جنسیتی در پریشانی های هیجانی را شروع کرده اند. یکی از قوی ترین یافته ها در تحقیقات آسیب شناسی روانی، افزایش آسیب پذیری به افسردگی و اضطراب در دختران در مقایسه با پسران است، این آسیب پذیری در طول نوجوانی برجسته تر است و در بزرگسالی نیز ادامه پیدا می کند (رودولف، 2000؛ به نقل از رودولف، 2002). وقتی نوجوانان در بافت های خانواده و دوستان با استرس های بین فردی مواجهه می شوند، دختران گرایش دارند که پاسخ های هیجانی منفی بیشتری در شکل های اضطراب و افسردگی نشان دهند (رودولف؛ همان منبع). « کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی» نیز می تواند با افزایش  مهارتهای مقابله ای هم بر نشانه های افسردگی و هم بر نشانه های استرس و اضطراب و نگرانی روان شناختی در دختران آسیب پذیر تاثیر داشته باشد (دانکان و همکاران، 2009).

 

این پژوهش به دنبال پاسخ گویی به این سوال است که آیا آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی به عنوان رویکردی انطباقی برای کاهش استرس می تواند در نشانه های اضطراب، افسردگی و استرس نوجوانان دختر تاثیر داشته باشد؟

 

[1]. Mindfulness

 

[2] . Meditative practices

 

[3] . Baer et al

 

[4]. Moore

 

[5]. Kabat-Zinn

 

[6]. Non-judgmentally

 

[7]. Mindfulness

 

[8]. Intention

 

[9] – Shapiro, Carlson, Astin, Freedman

 

[10] – Bishop,Lau, Shapiro, Carlson, Anderson,Carmody

 

[11] – Bishap et al

 

 

1-3) اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………10

 

1-4) پرسشهای اصلی و فرعی تحقیق…………………………………………………………………………11

 

1-5) فرضیه یا فرضیه های تحقیق ……………………………………………………………………………13

 

1-6) متغیرهای مستقل و وابسته ………………………………………………………………………………14

 

1-7) جنبه نوآوری تحقیق…………………………………………………………………………………………14

 

1-8) روش انجام تحقیق……………………………………………………………………………………………14

 

1-9) جامعه و نمونه آماری………………………………………………………………………………………….16

 

1-10) روش های گردآوری اطلاعات…………………………………………………………………………….17

 

1-11) تعریف واژه­ها و اصطلاحات تخصصی………………………………………………………………….17

 

فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه ………………………………………………………………………………19

 

2-1) مقدمه………………………………………………………………………………………………………………20

 

2-2) مبانی نظری ارتباط بازارهای مالی و رشد اقتصادی

 

2-2-1) بازار مالی……………………………………………………………………………………………………..21

 

2-2-2 ) بازارهای مالی و رشد اقتصادی…………………………………………………………………….22

 

2-2-3) بازار مالی در ایران………………………………………………………………………………………23

 

2-2-4) بازارهای مالی و رشد اقتصادی……………………………………………………………………..23

 

2-3) انواع بازار برای سرمایه گذاری………………………………………………………………………….26

 

2-4) واسطه های مالی……………………………………………………………………………………………..28

 

2-4-1) انواع واسطه های مالی………………………………………………………………………………….28

 

2-5) اوراق بهادار…………………………………………………………………………………………………….29

 

2-6) مبانی نظری ساختارهای مالی و رشد اقتصادی……………………………………………………29

 

2-6-1)  ساختار مالی بانک­پایه (بانک محور)………………………………………………………………30

 

2-6-2) ساختار مالی بازارپایه (بازار محور)………………………………………………………………..31

 

2-6-3) نظریه ارایه خدمات مالی (تنظیمات مالی)……………………………………………………..32

 

2-6-4) نظریة مالی و حقوقی……………………………………………………………………………………32

 

2-6-5) دیدگاه اقتصاددانان پیرامون ساختارهای مالی………………………………………………33

 

2-6-6)  بانک؛ مکمل بازار سرمایه………………………………………………………………………….. 36

 

2-6-7) بانک؛ رقیب بازار سرمایه……………………………………………………………………………..39

 

2-7) ارزیابی عملکرد بانک ها……………………………………………………………………………………41

 

2-8)  ساختار نظام بانکی در ایران…………………………………………………………………………….42

 

2-9) صنعت بانکداری خصوصی و نقش آن در تامین منابع مالی…………………………………..46

 

2-10)  بازار سرمایه و نقش آن در تأمین منابع مالی…………………………………………………….48

 

2-10-1) امتیازات کلی بازار سرمایه……………………………….//……………………………………….52

 

2-10-2) ارتباط نظام بانکی با بازار سرمایه…………………………………………………………………53

 

2-11) فرآیند تبدیل به اوراق بهادار کردن دارایی‌ها……………………………………………………55

 

2-12) فرآیند «تبدیل سررسید» تعهدات کوتاه‌مدت به وام‌های بلندمدت…………………….56

 

2-13) سرمایه‌گذاری مستقیم بانک‌ها در بازار سرمایه……………………………………………….56

 

2-13-1) صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترکِ بانک‌ها…………………………………………………57 2-13-2) ورود بانک مرکزی به بازار سرمایه………………………………………………………………….58

 

2-13-3) وضعیت ارتباط نظام بانكی با بازار سرمایه در اقتصاد ایران…………………………….60

 

2-13-4) خریدوفروش اوراق بهادار و پذیره‌نویسی توسط بانک‌ها در بازار سرمایه………..62

 

 

2-13-5) چالشهای بازار سرمایه در ایران………………………………………………………………….64

 

2-14) عوامل موثر بر قیمت سهام……………………………………………………………………………..66

 

2-15) کارکرد بازارهای مالی……………………………………………………………………………………..68

 

2-16) مطالعات انجام شده در زمینه ارتباط نظام بانکی با بازار سرمایه……………………………..73

 

2-17) جمع­بندی……………………………………………………………………………………………………..86

 

فصل سوم : روش شناسی تحقیق………………………………………………………………………………88

 

3-1) مقدمه……………………………………………………………………………………………………………..89

 

3-2) مدل پیشنهادی تحقیق…………………………………………………………………………………….90

 

3-3) فرضیات تحقیق………………………………………………………………………………………………92

 

3-4) تعریف نظری متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………..93

 

3-4– 1 متغیر وابسته……………………………………………………………………………………………….94

 

3-4-2 متغیرهای مستقل…………………………………………………………………………………………96

 

3-5 تعریف عملی متغیرها

 

3-5– 1 متغیر وابسته……………………………………………………………………………………………….94

 

  3-6-2 متغیرهای مستقل……………………………………………………………………………………….96

 

3-7) تشریح مدل……………………………………………………………………………………………………97

 

3-8) آزمون مدل ها…………………………………………………………………………………………………99

 

3-9)تشریح مدل بر اساس فرضیات تحقیق………………………………………………………………101

 

3-10 بکارگیری و آزمون مدل ها

 

3-10-1 روش آماری…………………………………………………………………./……………………………105

 

3-10-2 جامعه آماری………………………………………………………………………………………………105

 

3-10-3 روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه…………………………………………………………106

 

3-11) جمع­بندی……………………………………………………………………………………………………..106

 

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………………..109

 

4-1)  مقدمه …………………………………………………………………………………………………………..110

 

 

4-2) آمار توصیفی…………………………………………………………………………………………………..111

 

 

4-3) پایایی(مانایی) داده ها…………………………………………………………………………………….113

 

 

4-4) آزمون خود همبستگی خطاها (آزمون LM)…………………………………………………….114

 

 

4-5) آزمون وایت (آزمون تشخیص ناهمسانی واریانس)…………………………………………….115

 

 

4-6) آزمون همبستگی داده­ها…………………………………………………………………………………116

 

 

4-7) آزمون همخطی بین متغیر ها؛ عامل تورم واریانس (VIF)…………………………………118

 

 

4-8) برآورد مدل رگرسیون چندگانه……………………………………………………………………….119

 

4-9) خلاصه فصل…………………………………………………………………………………………………..127

 

 

1-12-2 پایداری اجتماعی (Social Sustainability)………………. 16

 

1-12-3 مجتمع مسکونی (Residential Complexes)……………. 17

 

2 فصل دوم: تعاریف و مبانی و چهارچوب نظری تحقیق………….. 19

 

2-1 مقدمه……………………………………………………………. 19

 

2-2 بیان مفاهیم و تعاریف تحقیق………………………………….. 19

 

2-2-1 توسعه (Development)……………………………………… 19

 

2-2-2 تعریف پایداری (sustainability)……………………………… 19

 

2-2-3 توسعه پایدار (Sustainable Development)………………. 20

 

2-2-4 شهر پایدار (sustainability City )………………………….. 20

 

2-2-5 پایداری اجتماعی (Social sustainability)…………………. 20

 

2-2-6 سرمایه اجتماعی (Social capital)…………………………. 20

 

2-2-7 مسکن (Housing)……………………………………………..21

 

2-2-8 مسکن پایدار (Housing sustainability)……………………. 22

 

2-2-9 آپارتمان (apartement)………………………………………… 22

 

2-2-10 مجتمع های مسکونی (Residential Complexes)………… 22

 

3- مبانی نظری تحقیق………………………………………………… 22

 

2-3-1 مفهوم توسعه پایدار (Sustainable Dvelopment)…………… 22

 

2-3-2 اصول توسعه پایدار (Principles of sustainable development)…..25

 

2-3-3 دیدگاه های مختلف درباره توسعه پایدار………………………. 26

 

2-3-3-1 دیدگاه اقتصاد نئو کلاسیک…………………………………….26

 

2-3-3-2 دیدگاه اکولوژی………………………………………………… 26

 

2-3-3-3 دیدگاه عدالت بین نسلی……………………………………. 27

 

2-3-3-4 دیدگاه توازن مواد……………………………………………… 27

 

2-3-4 شاخص های توسعه پایدار……………………………………… 29

 

2-3-5 الگوی گسترش فضایی شهرها………………………………….. 30

 

2-3-5-1 پراکنش افقی شهری………………………………………….. 30

 

2-3-5-2 پراکنش شهری (Urban distribution)…………………………. 33

 

2-3-5-2-1 پیامدهای الگوی پراکنش شهری……………………………. 33

 

2-3-5-3 رشد فشرده (Compact City)…………………………………… 34

 

2-3-5-4 گسترش عمودی شهر ((Vertical expansion of the city……..

 

2-3-6 مفهوم فضا (Space)……………………………………………….. 37

 

2-3-6-1 فضای شهری (CitySpace)………………………………………. 37

 

2-3-6-2 انواع فضای شهری……………………………………………….. 39

 

2-3-6-2-1 فضای خصوصی………………………………………………… 39

 

2-3-6-2-2 فضایی نیمه خصوصی/ نیمه عمومی………………………..39

 

2-3-6-2-3 فضای عمومی………………………………………………… 39

 

2-3-6-3 فضاهای اجتماعی (Social Spaces) …………………………..40

 

2-3-7 ناپایداری اجتماعی (Social Unsustainability)…………………. 41

 

2-3-8 پایداری اجتماعی (Social Sustainability)………………………. 42

 

2-3-9 دیدگاه ها و نظریات  در حوزه پایداری اجتماعی در سطح جهان….. 45

 

 

2-3-9-1 جان اورتون و همکاران………………………………………….. 45

 

2-3-9-2 دیویدسون و ویلسون………………………………………….. 46

 

2-3-9-3 نظریه کنش پارسونز…………………………………………46

 

2-3-9-4 برملی و همکاران………………………………………….. 47

 

2-3-9-5 بارون و گانلت…………………………………………… 47

 

2-3-9-6 براملی و همکاران………………………………………….. 48

 

2-3-9-7 جان و لی………………………………………………….. 48

 

2-3-9-8 تین و همکاران………………………………………….. 48

 

2-3-9-9 ریک گیت ماریو……………………………………………..49

 

2-3-10 شاخص های کلیدی در پایداری اجتماعی………………. 50

 

2-3-11ابعاد مختلف پایداری اجتماعی……………………………… 56

 

2-3-11-1 حس تعلق و و ابستگی (Sense of belonging and affiliation)….56

 

2-3-11-2 شاخصه های حس تعلق و وابستگی………………….. 57

 

2-3-11-2-1 حس رضایت (Sense of Satisfaction)………………. 57

 

2-3-11-2-2 حس مالکیت (Sense of Ownership)………………..58

 

2-3-11-2-3 مدت اقامت (Length of stay) …………………………58

 

2-3-11-3  مشارکت (partnership)………………………………… 58

 

2-3-11-4 امنیت (Security)………………………………………… 60

 

2-3-11-5  هویت اجتماعی (Social identity)………………………… 62

 

2-3-11-6 گروه ها وطبقات اجتماعی (Social classes and groups)…. 63

 

2-3-11-7 عدالت اجتماعی و برابری (Social justice and equality)…… 63

 

2-3-11-8 دسترسی (Access)……………………………………… 65

 

2-3-11-9 رفاه اجتماعی (social welfare)………………………… 65

 

2-3-11-10 آموزش (Education)……………………………………. 66

 

2-3-11-11 تعامل اجتماعی (Social interaction)……………….. 66

 

2-3-12 مفهوم کاربری زمین (Land Use)………………………….. 68

 

2-3-13 مفهوم زمین شهری (Urban land)……………………….. 69

 

2-3-13-1 ویژگی های زمین شهری………………………………… 69

 

2-3-13-2 اثرات واگذاری زمین شهری……………………………… 70

 

2-3-14 کاربری مسکونی (Residential Users)…………………… 70

 

2-3-15 مسکن (Housing) …………………………………………71

 

2-3-16 مفهوم مسکن پایدار (Sustainable Housing) …………..72

 

2-3-17 جایگاه مسکن به لحاظ بعد اهمیت……………………… 74

 

2-3-17-1 بعد اقتصادی مسکن…………………………………….. 74

 

2-3-17-2 بعد اجتماعی مسکن…………………………………… 75

 

2-3-17-3 بعد حقوقی مسکن……………………………………… 76

 

2-3-18 برنامه ریزی مسکن (Housing Planning)………………… 76

 

2-3-19 آپارتمان نشینی (Apartment retreat)…………………… 78

 

2-3-20 سابقه و پیشینه آپارتمان نشینی و آپارتمان سازی در جهان….. 79

 

2-3-21 سابقه آپارتمان نشینی و آپارتمان سازی در ایران…….. 81

 

2-3-22 مجتمع مسکونی (Residential Complex) ……………..82

 

2-3-22-1 فضاهای باز در مجتمع های مسکونی بلند مرتبه……84

 

2-3-23 سابقه کشورهای مختلف در حوزه پایداری اجتماعی در مجتمع های مسکونی……86

 

2-3-23-1 اتریش…………………………………………………… 86

 

2-3-23-2 دانمارک………………………………………………… 86

 

2-3-23-3 انگلستان……………………………………………….. 87

 

4-نظریات و دیدگاه های تحقیق………………………………….. 87

 

2-4 نظریات در حوزه پایداری اجتماعی و مسکن………………. 87

 

2-4-1 نظریه اجتماعی و کیفی توسعه………………………….. 87

 

2-4-2 نظریه اکولوژی اجتماعی شهری…………………………. 88

 

2-4-3 نظریه سرمایه اجتماعی………………………………….. 91

 

2-4-3-1 دیدگاه های در باب سرمایه اجتماعی………………… 93

 

2-4-3-1-1 نظریه کلمن……………………………………………. 93

 

2-4-3-1-2 نظریه بوردیو…………………………………………… 94

 

2-4-3-1-3 نظریه فرانسیس فوکویاما……………………………. 95

 

2-4-3-1-4 نظریه پونتام…………………………………………… 95

 

2-4-3-1-5 نظریه باس……………………………………………. 96

 

2-4-3-1-6 نظریه لوری………………………………………….. 96

 

2-4-3-1-7 نظریه پا اکستون…………………………………….. 97

 

2-4-4 نظریه توسعه اجتماعی…………………………………… 97

 

2-4-5  نظریه رشد هوشمندی شهری…………………………. 99

 

2-4-5-1 اصول رشد هوشمند……………………………………. 99

 

2-4-5-2 مزایای رشد هوشمند…………………………………. 100

 

2-4-5-3 استراتژی های رشد هوشمندی شهر………………… 100

 

2-4-6 نظریه مجتمع های شهری اریک گلودن………………….. 103

 

2-4-7 نظریه شهر سالم……………………………………………103

 

2-4-7-1 شاخص های شهر سالم……………………………….. 105

 

2-4-7-2 راهکارهای دستیابی به شهر سالم………………….. 106

 

2-4-8 نظریه کیفیت زندگی……………………………………….. 106

 

2-4-9 مدل بوم شناختی مکتب شیکاگو………………………… 108

 

2-4-9-1 هجوم و جانشینی……………………………………… 109

 

2-4-9-2جدایی و تجمع……………………………………………. 110

 

5-مدل به کار رفته در تحقیق……………………………………… 111

 

2-5 تکنیک مدلSWOT…………………………………………….

 

2-6 جمع بندی و نتیجه گیری…………………………………….. 118

 

3 فصل سوم:  شناخت و معرفی محدوده مورد مطالعه…………121

 

3-1 مقدمه………………………………………………………… 121

 

3-2 معرفی محدوده مورد مطالعه منطقه ۲۲ شهرداری تهران…….121

 

3-3 مشخصات جغرافیایی و اقلیمی منطقه ۲۲ شهرداری تهران…..125

 

3-4 موقعیت استراتژیک منطقه 22 تهران…………………………. 126

 

3-5 ویژگی های طبیعی منطقه 22 تهران…………………………. 126

 

3-5-1 توپوگرافی و ژئومورفولوژی…………………………………… 126

 

3-5-2 زمین شناسی………………………………………………. 130

 

3-5-3 خاک…………………………………………………………… 131

 

3-5-4 منابع آب…………………………………………………….. 132

 

3-5-5 پوشش گیاهی……………………………………………… 132

 

3-6 بررسی منطقه از بعد های مختلف………………………….. 133

 

3-6-1 ویژگی های جمعیتی………………………………………….133

 

3-6-2 ویژگی های اقتصادی منطقه 22…………………………….. 135

 

3-6-2-1 عملکرد منطقه در بخش بودجه و اعتبارات…………….. 137

 

3-6-3 ویژگی های  آموزشی منطقه 22……………………………. 138

 

3-6-4 ویژگی های کالبدی در منطقه 22 تهران……………………. 139

 

3-6-4-1 وضعیت مسکن منطقه…………………………………….. 141

 

3-6-4-2 تعاونی های مسکونی……………………………………. 142

 

3-6-5 ویژگی های تفریحی- گردشگری منطقه 22………………. 144

 

3-6-6 ویژگی های خدماتی در منطقه 22………………………… 144

 

3-6-7 ویژگی های اجتماعی محدوده مورد مطالعه. ……………..145

 

3-6-8 زیر ساخت های شهری منطقه 22 تهران…………………. 148

 

3-6-9 طرح تفصیلی جدید ملاک عمل منطقه 22………………. 151

 

3-7 نتیجه گیری……………………………………………………… 154

 

4  فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش………………. 155

 

4-1-مقدمه………………………………………………………….. 156

 

4-2- تجزیه و تحلیل داده ­های حاصل از پرسشنامه ­های توزیع شده در بین ساکنین…..156

 

4-2-1 یافته های توصیفی نمونه آماری ساکنین مجتمعهای مسکونی….156

 

4-2-1-1-جنسیت…………………………………………………… 156

 

4-2-1-2- تحصیلات…………………………………………………. 157

 

4-2-1-3- وضعیت تأهل…………………………………………….. 158

 

4-2-1-4- وضعیت اشتغال………………………………………….. 159

 

4-2-1-5- سن………………………………………………………… 160

 

4-2-1-6- تعداد فرزندان……………………………………………… 161

 

4-2-1-7- وضعیت مالکیت…………………………………………… 162

 

4-2-1-8- مساحت واحد…………………………………………….. 163

 

4-2-1-9- دلیل انتخاب مجتمع مسکونی…………………………… 165

 

4-2-1-10- مدت اقامت در مجتمع مسکونی منطقه 22 تهران…… 166

 

4-3 تحلیل توصیفی مربوط به سنجش شاخص های مربوط به تعامل اجتماعی……168

 

4-4 تحلیل سوالات تشریحی پرسشنامه ساکنین در مجتمع های مسکونی……..172

 

4-5 تجزیه و تحلیل پایداری اجتماعی در مجتمع های مسکونی با مدل SWOT……..

 

5  فصل پنجم: آزمون و فرضیات، نتیجه گیری و پیشنهادات……… 182

 

5-1 مقدمه…………………………………………………………….. 183

 

5-2-تجزیه و تحلیل داده های پرسشنامه های مسئولین و تعاونی های مسکن…….183

 

5-2-1-شاخصهای آمار توصیفی(مرکزی و پراکندگی)………………..183

 

5-2-2-آزمون کولموگروف – اسمیرنوف……………………………….. 184

 

5-2-3-آزمون فرضیه اول……………………………………………….. 185

 

5-3 شاخصهای آماری (مرکزی و پراکندگی)…………………………. 187

 

5-3-1 شاخصهای آماری برای گویه های پرسشنامه های ساکنین…….187