2 -2 – مفهوم ژئوپلیتیک . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  9

 

2 – 2 – 1 – رابطه ژئوپلیتیک و توسعه . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  12

 

2 – 2 – 2 – رابطه ژئوپلیتیک و اقتصاد . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  15

 

2 – 2 – 3 – رابطه ژئوپلیتیک و سیاست . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  16

 

2 -3 – مفاهیم مرتبط با ژئوپلیتیک . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  17

 

2 – 3 – 1 – مفهوم ژئواکونومیک . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  18

 

2– 3 – 2 – مفهوم ژئوکالچر . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  23

 

2 – 3 – 3 – مفهوم ژئوپلیتیک انتقادی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  27

 

2 -4 – نقش دریاها در توسعه اقتصادی . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  32

 

2– 4 – 1 – مفهوم ساحل و ویژگی های آن . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  32

 

2 – 4 – 2 – مفهوم بندر و ویژگی های آن . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  34

 

2– 4 – 3 –  انواع بنادر . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  35

 

2 – 4 – 4 – پیشینه بنادر ایران . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  42

 

2 – 4 – 5 – مهمترین بنادر ایران . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  47

 

فصل سوم : مشخصات جغرافیایی منطقه مورد مطالعه

 

3-1- موقعیت جغرافیایی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  52

 

3-2- وسعت . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  53

 

3-3- توپوگرافی . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  53

 

3-4- جمعیت و تنوع قومی . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .  54

 

3-5- ویژگی جغرافیایی دریاچه کاسپین . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  57

 

3-5-1- ویژگی سواحل . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  58

 

3-5-2- ویژگی بنادر . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  61

 

فصل چهارم : یافته های تحقیق

 

4-1- نقش بنادر گیلان در توسعه روابط ایران با کشورهای همسایه . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . .  64

 

4-2- نقش بنادر گیلان در توسعه ژئواکونومی کشور . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  65

 

4-3-چشم انداز ژئوپلیتیک بنادر استان گیلان . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  69

 

4-3-1- پیشینه تاریخی . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  69

 

4-3-2- وضعیت موجود . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  70

 

4-3-3- چشم انداز آینده . . . . . . . . . . . .. . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  71

 

4-4- نقش بنادر گیلان در شرایط خاص ژئوپلیتیک ایران . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .  73

 

4-4-1- رابطه ایران و کشورهای حوزه قفقاز . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  73

 

4-4-2- رابطه ایران و کشورهای آسیای مرکزی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  78

 

4-4-3- رابطه ایران و روسیه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  83

 

4-5- تحلیل ژئوپلیتیک مشکلات و تنگناهای توسعه بنادر استان گیلان . . . . . . .. . . . . . . . . . .  86

 

فصل پنجم : نتیجه گیری و ارزیابی فرضیه ها

 

 

5-1- مقدمه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  90

 

5-2- ارزیابی فرضیه اول . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  90

 

5-3- ارزیابی فرضیه دوم . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  91

 

5-4- نتیجه گیری . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  92

 

منابع و مآخذ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  93

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                                              صفحه

 

جدول شماره 2-1- تفاوت های ژئوپلیتیک سنتی و ژئوپلیتیک انتقادی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

 

جدول شماره 3-1-  جمعیت شهرستان بندرانزلی برمبنای سرشماری های 35 الی 85  . . . . . . . . . . . . . . 55

 

جدول شماره 3-2-  مشخصات بخش های مختلف ساحل ایران در دریای کاسپین   . . . . . . . . . . . . . . 60

 

جدول شماره 4-1- تعداد کشتی های وارده به تفکیک بنادر طی سالهای 75 الی 88 . . . . . . . . . . . . . . 64

 

جدول شماره 4-2- وزن و ارزش كالای تجاری وارده به سرزمین اصلی از مناطق آزاد در سال 1390  . . . . . . . . . . 68

 

جدول شماره 4-3- وضعیت انبار و محوطه بندری . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71

 

جدول شماره 4-4- تعداد و مشخصات اسکله ها . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71

 

جدول شماره 4-5- میزان صادرات و واردات ایران و آذربایجان . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75

 

جدول شماره 4-6- میزان صادرات و واردات ایران و ترکمنستان. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80

 

جدول شماره 4-7- میزان صادرات و واردات ایران و قزاقستان . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82

 

جدول شماره 4-8- تبادلات تجاری ایران و روسیه بر اساس آمارهای اداره فدرال گمرك روسیه  . . . . . . . . . . . . 85

 

جدول شماره 4-9- میزان صادرات و واردات ایران و روسیه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86

 

 

 

 

 

فهرست اشکال و نمودار ها  

 

عنوان                                                                                                                              صفحه

 

نمودار شماره 2-1- روابط متقابل جغرافیا، قدرت و سیاست . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  12

 

نمودار شماره 2-2- رابطه مستقیم ژئواکونومی با قدرت و جغرافیا . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . .  19

 

شکل شماره 3-1- طبقه بندی سواحل ایرانی دریای کاسپین و نیمرخ های فلاتقاره آن  . . . . . . .  . . . . . 58

 

نمودار شماره4-1-  نمودار مقایسه ای کشتی های وارده به بندرانزلی و کل کشور طی سالهای 75 الی 88 . . . . .  . . . 65