شکل گیری و فعالیت طرحواره‌ها در نظام خانواده مشابه عملکرد آنها در بافت فردی و زندگی زناشویی است و بر پایه تجارب زندگی گذشته و اخیری قرار داد که توسط هر یک از زوجین به دست آمده است. خاناوده درمانی شناختی- رفتاری (CBFT) این مفهوم را دربرمی‌گیرد و ادعا می‌کند که طرحواره‌ها و تجارب زندگی که یک زوج با خود به رابطه زناشویی‌شان می‌آورند به فرزندان آنها منتقل شده و یک حلقه خانوادگی را تشکیل می‌دهند. (داتیلیو، a 1998). باورهای والدین اساسا روی چگونگی دریافت فرزندان و تفسیر آنان از وقایع متنوع زندگی تاثیر می‌گذارد و در مفهوم سازی آنان‌از دنیای اطرافشان سهیم است. طرحواره‌های خانواگی ممکن است بعضی از این پویایی‌های درون خانواده را توضیح دهد که چطور این پویایی‌ها باورهای هسته‌ای را تشکیل داده و چگونه این باورها بر الگوهای عاطفی و رفتاری تعاملات خانوادگی تاثیر می‌گذارد (داتیلیو، 1993). واژه طرحواره خانوادگی توسط داتیلیو (a 1998، a 2001) به نحو بارزتری روشن شده است. این مفهوم شامل باورهای قدیمی،ریشه دار، و ثابتی هستند که زوجین به طور مشترک آنها را درباره زندگی خانوادگی خود حفظ می‌کنند. به عنوان مثال ممکن است طرحواره مشترک بین زوجین این باشد که «عواطف، پویایی بسیار مهمی در زندگی هستند وقتی فرد به لحاظ عاطفی آسیب پذیر می‌شود، دیگران باید محتاطانه عمل کنند تا فرد آسیب ذهنی و روحی را تجربه نکند.»
همان طور که ذکر شد، طرحواره‌های خانوادگی در اصل از نظام باورهای فردی و مشترکی که از والدین در روابط خانوادگی گرفته شده، تشکیل می‌شود. طرحواره‌های مشترک از هر خانواده توسط زوجین وارد رابطه زناشویی می‌شود و سرانجام آنچه داتیلیو (b 1998، 199) تحت عنوان طرحواره‌های خانوادگی مشترک از آن یاد می‌کند را تشکیل می‌دهد. اینها، طرحواره‌هایی هستند که در کارکرد اعضای خانواده به صورت یک کل و به عنوان یک الگو به کار می‌روند.
 

جدول 2-2: رشد طرحواره‌های خانوادگی (اقتباس از داتیلیو، 1993)
طرحواره‌ها، شناخت‌های دیگری را درباره زوجین و پاسخ‌های عاطفی و رفتاری آنان شکل می‌دهند. آنها می‌توانند در عبور از جنبه‌های پیچیده زندگی خانوادگی راهنمای مفیدی باشند، اما وقتی دچار تحریف می‌شوند می‌توانند باعث تعارض خانوادگی شوند. از سوی دیگر زوجین نیز با بهره گرفتن از این طرحواره‌ها، اسطوره‌هایی را راجع به افراد، و استانداردها و اسنادهایی را درباره خود، دیگران و انتظاراتی که از یکدیگر دارند، به وجود می‌آورند (داتیلیو، a 2005).