2-2- تعریف و مفهوم شهر. 15

 

2-2- 1 مفهوم شهر از دیدگاه تاریخی.. 16

 

2-2-2 مفهوم شهر از دیدگاه اجتماعی.. 16

 

2-2-3 مفهوم شهر از دیدگاه اقتصادی.. 17

 

2-2-4 مفهوم شهر از دیدگاه آماری.. 17

 

2-2-5 مفهوم شهر از نظر نوع معیشت… 19

 

2-2-6 مفهوم شهر از دیدگاه منظر خارجی و سیمای آن. 19

 

2-2-7 مفهوم شهر از دیدگاه جغرافیایی.. 20

 

2-2-8 شهر و روستا و تقسیم کار. 21

 

2-2-8–1 تمرکز و انزوا 22

 

2- 3 تعریف و مفهوم روستا 22

 

2-3-1 وحدت روستا 25

 

2-3-2 خصیصه های روستا 25

 

2-3-3  تعریف و مفهوم روستا از دیدگاه جغرافیایی.. 26

 

2-4 تفاوت های ساختاری بین شهر و روستا 27

 

2-5 تعریف حوزه و منطقه نفوذ. 29

 

2-6 عوامل مؤثر در برقراری روابط شهر و روستا در ایران. 31

 

2-7 نقش عوامل طبیعی در برقراری روابط شهر و روستا 32

 

2-8 نقش عوامل اقتصادی در برقراری روابط شهر و روستا 44

 

2-9 نقش عوامل اجتماعی و فرهنگی در برقراری روابط شهر و روستا 54

 

2-10 نقش عوامل سیاسی و اداری در برقراری روابط شهر و روستا 57

 

2-11 پیشینه تحقیق.. 60

 

فصل سوم: روش اجرای تحقیق، مواد و روش

 

3-1 روش تحقیق و مراحل آن. 65

 

3-1-1- روش تحقیق.. 65

 

3-1-2- مراحل تحقیق.. 65

 

3-1-2-1- جمع آوری اطلاعات… 65

 

3-1-2-2- سازماندهی و طبقه بندی اطلاعا ت… 65

 

3-1-2-3- تجزیه وتحلیل اطلاعات… 65

 

3-2- جامعه آماری، حجم نمونه ومتغیرهای تحقیق.. 65

 

3-3 ویژگیهای محیطی، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی منطقه مورد مطالعه. 66

 

3-3- 1 موقعیت جغرافیایی.. 66

 

3-3-2- توپوگرافی.. 68

 

3-3-3-آب و هوا 68

 

3-3-4- بارندگی.. 69

 

3-3- 5- دما 69

 

3-3- 6- منابع آب… 73

 

3-3-7- خاک.. 74

 

3-3-7-1- جلگه های آبرفتی.. 75

 

3-3-7-2- جلگه های رسوبی و رود خانه ای.. 75

 

3-3-7-3- ماسه های ساحلی.. 75

 

 

3-3-8- پوشش گیاهی.. 75

 

3-3-8-1- پوشش جنگلی.. 75

 

3-3-8-2- پوشش مرتعی.. 76

 

3-4- ویژگی های اجتماعی و جمعیتی.. 76

 

3-4-1- تعدادجمعیت در سالهای آماری.. 77

 

3-4-2- نرخ رشد جمعیت… 81

 

3-4-3-توزیع و تراکم جمعیت… 82

 

3-4-4- ساختار جنسی، نسبت جنسی.. 82

 

3-4-5- سواد وآموزش… 84

 

3-5- ساختار اقتصادی.. 85

 

3-5-1- کشاورزی.. 85

 

3-5-1-1- زراعت… 85

 

3-5-1-2- باغداری.. 89

 

3-5-1-3- دامداری.. 90

 

3-5-1-4- پرورش طیور. 91

 

3-5-1-5- پرورش ماهی.. 92

 

3-5-2- خدمات… 92

 

3-5-3- صنعت… 93

 

فصل چهارم: تجزیه تحلیل داده ها و یافته های تحقیق

 

4-1 یافته های تحقیق.. 96

 

فصل پنجم: بحث، نتیجه گیری و پاسخ فرضیات می باشد.

 

5-1 بحث و نتیجه گیری.. 127

 

5-2 پاسخ فرضیات… 129

 

5-3 پیشنهادات… 131

 

منابع و مأخذ. 132

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                             صفحه

 

جدول 3-1 درصد و میانگین رطوبت نسبی ایستگاه رشت… 70

 

جدول 3-2 جهت باد غالب سالانه درشهر رشت… 71

 

جدول 3-3 تغییرات جمعیت در سالهای 1375 و 1385  و 1390دهستان پیربازار. 78

 

جدول 3-4 تعداد خانوار در سالهای 1375 و 1385  و1390دهستان پیربازار. 78

 

جدول 3-5 بعد خانواردر سالهای 1375 و 1385  و 1390دهستان پیربازار. 79

 

جدول 3-6 تعداد جمعیت، خانوار و بعد خانواردرروستاهای دهستان پیربازار (1385) 80

 

جدول 3-7 تحولات جمعیتی روستاهای دهستان پیر بازار در طول سالهای 85- 75. 81

 

جدول 3-8 تراکم جمعیت  در سالهای 1375 و 1385  و 1390دهستان پیربازار. 82

 

جدول 3-9 ساختار جنسی، نسبت جنسی درروستاهای دهستان پیر بازار (1385) 83

 

جدول 3-10سواد و آموزش و درصد با سوادی در دهستان پیربازار (1385) 84

 

جدول 3-11 مساحت اراضی کشاورزی دهستان پیر بازار(1388) 86

 

جدول 3-12 مساحت محصولات زراعی سالانه  دهستان پیر بازار(1388) 86

 

جدول 3-13 سطح زیرکشت برنج وتولید در روستاهای دهستان پیر بازار در سال 1378. 87

 

جدول 3-14 سطح زیرکشت برنج وتولید در روستاهای دهستان پیر بازار در سال 1388. 88

 

جدول 3-15 سطح زیرکشت درختان میوه وتولید در روستاهای دهستان پیر بازار در سال 1388. 89

 

جدول 3-16 تعداد دام های موجود دهستان پیر بازار. 90

 

جدول 3-17 تعداد، ظرفیت، تولید گوشت سفید. 91

 

جدول 3-18 واحد های پرورش ماهی دهستان پیر بازار. 92

 

جدول 3-19 نوع و تعداد خدما ت… 93

 

جدول 3-20 نوع وتعداد صنایع. 94

 

جدول 4-1 نوع جنسیت پاسخ دهندگان. 96

 

جدول 4-2 وضعیت سنی پاسخ دهندگان جامعه آماری.. 97

 

جدول 4-3 میزان تحصیلات پاسخ دهندگان. 98

 

جدول 4-4 مدت زندگی در مناطق روستایی دهستان پیربازار. 99

 

جدول 4-5 وضعیت شغلی پاسخ دهندگان. 100

 

جدول 4-6 میزان شناخت از شهررشت و دهستان پیربازار. 101

 

جدول 4-7 چگونگی وضعیت ترافیک در مسیر پیربازار به شهررشت… 102

 

جدول 4-8 مناسبات شهر رشت و میزان تاثیر آن در روستاهای پیرامون ( دهستان پیربازار) 103

 

جدول 4-9 ساکنین شهر رشت ومیزان نیاز به کالاهای مصرفی روستاهای پیرامون. 104

 

جدول 4-10 افزایش جمعیت شهر رشت و میزان تاثیر در مناسبات این شهر با روستاهای پیرامون. 105

 

جدول 4-11 توسعه شهرنشینی و زندگی مرفه شهری و میزان نقش آن در مناسبات شهر رشت با پیرامون. 106

 

جدول 4-12 میزان رفع خدمات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ساکنین دهستان پیربازار توسط شهر رشت… 107

 

جدول 4-13 بیشترین تاثیر مناسبات شهر رشت و روستاهای پیرامون و تغییرات چشم گیر در روستاها 108

 

جدول 4-14 میزان فاصله روستاها به شهر رشت و مناسبات بین این شهر و روستاهای پیرامون. 109

 

جدول 4-15 توسعه شهر رشت ومیزان کشیده شدن آن به روستاهای پیرامون( روستاهای پیربازار ) 113

 

جدول 4-16 مناسبات  شهر رشت و روستاهای پیرامون مشکلات بوجود آمده دردهستان پیربازار. 115

 

جدول 4-17 خرید و فروش روزانه مایحتاج زندگی ومیزان مناسبات بین شهر رشت و روستاهای پیرامون. 116

 

جدول 4-18 مناسبات موجود در رشت و میزان تغییرات کاربری اراضی در روستاهای دهستان پیربازار. 117

 

جدول 4-19 پایین بودن قیمت زمین ومسکن نسبت به شهررشت ومیزان نقش آن درمناسبات بین دو طرف… 118

 

جدول 4-20 سهولت دسترسی  وامکان استفاده از خدمات مختلف شهری و میزان مناسبات بین دو طرف… 120

 

جدول 4-21 مناسبات شهر رشت و روستاهای پیرامون و میزان افزایش مهاجرت روستاییان به شهر. 121

 

جدول 4-22 مناسبات بین شهر رشت و روستاهای پیرامون و میزان مهاجرت معکوس شهر به روستا 122

 

جدول 4-23 فاصله کم شهر رشت با روستاهای پیرامون و میزان سکونت افراد کم درآمد درروستاهای نزدیک شهر  123

 

جدول 4-24 مناسبات شهر وروستا و میزان تمایل به فروش اراضی کشاورزی.. 124

 

جدول 4-25 دلایل تمایل به فروش زمین توسط روستاییان. 125

 

جدول 5-1 مناسبات شهر رشت و میزان تاثیر آن در روستاهای پیرامون ( دهستان پیربازار) 130

 

جدول 5-2 افزایش جمعیت شهر رشت و میزان تاثیر در مناسبات این شهر با روستاهای پیرامون. 130

 

 

 

فهرست نمودار

 

عنوان                                                                                                          صفحه

 

نمودار 3-1-میانگین بارندگی ماهیانه در ایستگاه سینوپتیک رشت… 69

 

نمودار 3-2 میانگین ماهانه ی متوسط دمای روزانه ی هوا بر حسب سانتی گراد (1388-1378) 70

 

نمودار 3-3  درصد و میانگین رطوبت نسبی ایستگاه رشت… 71

 

نمودار 3-4 گلباد شهر رشت(ایستگاه فرودگاه) 72

 

نمودار3-5 موقعیت و زوایای تابش خورشیددر عرض جغرافیایی 37 شمالی.. 73

 

نمودار 3-6  تغییرات جمعیت در سالهای 1375 و 1385  و 1390دهستان پیربازار. 78

 

نمودار 3-7 تعداد خانواردر سالهای 1375 و 1385  و 1390دهستان پیربازار. 79

 

نمودار 3-8 بعد خانواردر سالهای 1375 و 1385  و 1390دهستان پیربازار. 79

 

نمودار 3-9 تراکم جمعیت  در سالهای 1375 و 1385  و 1390دهستان پیربازار. 82

 

نمودار 3-10- ساختار جنسی دهستان پیر بازار. 83

 

نمودار 3-11- سطح زیر کشت اراضی کشاورزی دهستان پیر بازار(1388) 86

 

نمودار3-12 سطح زیرکشت محصولات زراعی سالانه  دهستان پیر بازار(1388) 86

 

نمودار 4-1 نوع جنسیت پاسخ دهندگان. 96

 

نمودار 4-2 وضعیت سنی پاسخ دهندگان جامعه آماری.. 97

 

نمودار4-3 میزان تحصیلات پاسخ دهندگان. 98

 

نمودار 4-4 مدت زندگی در مناطق روستایی دهستان پیربازار. 99

 

نمودار 4-5 وضعیت شغلی پاسخ دهندگان. 100

 

نمودار 4-6 میزان شناخت از شهررشت و دهستان پیربازار. 101

 

نمودار 4-7 چگونگی وضعیت ترافیک در مسیر پیربازار به شهررشت… 102

 

نمودار 4-8 مناسبات شهر رشت و میزان تاثیر آن در روستاهای پیرامون ( دهستان پیربازار) 103

 

نمودار 4-9 ساکنین شهر رشت ومیزان نیاز به کالاهای مصرفی روستاهای پیرامون. 104

 

نمودار 4-10افزایش جمعیت شهر رشت و میزان تاثیر در مناسبات این شهر با روستاهای پیرامون. 105

 

نمودار4-11توسعه شهرنشینی و زندگی مرفه شهری و میزان نقش آن در مناسبات شهر رشت با پیرامون. 106

 

نمودار4-12میزان رفع خدمات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ساکنین دهستان پیربازار توسط شهر رشت… 107

 

نمودار 4-13 بیشترین تاثیر مناسبات شهر رشت و روستاهای پیرامون و تغییرات چشم گیر در روستاها 108

 

نمودار 4-14 میزان فاصله روستاها به شهر رشت و مناسبات بین این شهر و روستاهای پیرامون. 109

 

نمودار 4-15توسعه شهر رشت ومیزان کشیده شدن آن به روستاهای پیرامون( روستاهای پیربازار ) 113

 

نمودار 4-16 مناسبات شهر رشت و روستاهای پیرامون مشکلات بوجود آمده دردهستان پیربازار. 115

 

نمودار4-17خریدو فروش روزانه مایحتاج زندگی ومیزان مناسبات بین شهر رشت و روستاهای پیرامون. 116

 

نمودار 4-18مناسبات موجود در رشت و میزان تغییرات کاربری اراضی در روستاهای دهستان پیربازار. 117

 

نمودار4-19پایین بودن قیمت‎زمین ومسکن‎نسبت به شهررشت ومیزان نقش آن درمناسبات بین دوطرف… 119

 

نمودار4-20سهولت دسترسی  وامکان استفاده از خدمات مختلف شهری و میزان مناسبات بین دو طرف… 120

 

نمودار 4-21 مناسبات شهر رشت و روستاهای پیرامون و میزان افزایش مهاجرت روستاییان به شهر. 121

 

نمودار 4-22 مناسبات بین شهر رشت و روستاهای پیرامون و میزان مهاجرت معکوس شهر به روستا 122

 

نمودار 4-23 فاصله کم شهر رشت با روستاهای پیرامون و میزان سکونت افراد کم درآمد درروستاهای نزدیک شهر  123

 

نمودار4-24 مناسبات شهر وروستا و میزان تمایل به فروش اراضی کشاورزی.. 124

 

نمودار 4-25 دلایل تمایل به فروش زمین توسط روستاییان. 125

 

نمودار 5-1افزایش جمعیت شهر رشت و میزان تاثیر در مناسبات این شهر با روستاهای پیرامون. 131

 

 

 

 

 

فهرست اشکال

 

عنوان                                                                                                           صفحه

 

عکس 3-1 نمایی از اراضی کشت برنج در روستای منگوده 85

 

عکس 3-2 نمایی از باغات در روستای فخب و پیله داربن.. 89

 

عکس 3-3 دام های  بومی و دورگه در دهستان پیر بازار. 91

 

عکس 3-4 نمایی از پرورش طیور در روستای پیله داربن.. 91

 

عکس 3-5 استخر پرورش ماهی در روستای مبارک آباد. 92

 

عکس 4-1 تغییرات ایجاد شده از نظر خدماتی در منطقه مورد مطالعه. 103

 

عکس 4-2 میزان نیاز به کالاهای مصرفی و تغییرات ایجادشده در روستاهای پیرامون. 104

 

عکس 4-3 افزایش جمعیت و میزان تردد وسایل نقلیه در مسیر رشت به روستاهای پیرامون. 105

 

عکس 4-4 توسعه شهرنشینی و زندگی مرفه شهری و ایجاد فروشگاههای جدید تجملی.. 106

 

عکس 4-5 مناسبات شهر رشت و پیرامون و ایجاد خدمات فرهنگی و اقتصادی.. 107

 

عکس 4-6 تاثیر مناسبات شهر رشت درروستاهای پیرامون و تغییرات چشم گیر در برخی مناطق.. 108

 

تصویر 4-7 تصویر ماهواره ای ازمجتمع های كوچك شكل گرفته اطراف راه- مزرعه ها 112

 

تصویر 4-8 نمایی از واحدهای پراكنده سكونتی در مزارع. 112

 

عکس 4-9 نمایی از توسعه شهر رشت در حوالی شهر و آپارتمان سازی بدلیل قیمت کم زمین.. 115

 

عکس 4-10 نمایی از تغییرکاربری زمین های زراعی در حوالی شهر رشت… 118

 

عکس 4-11 پایین بودن قیمت زمین و مسکن نسبت به شهررشت و افزایش ساخت وساز دراین مناطق.. 119

 

عکس 4-12 سهولت دسترسی به خدمات و امکانات جدیددر مناسبات دو طرف… 120

 

عکس 4-13 نمایی از ساختمانهای جدید در مناطق روستایی ومهاجرت معکوس… 122

 

عکس 4-14 فاصله کم شهر رشت و روستاهای پیرامون و ساخت وسازهای ناموزون در این مناطق.. 123

 

 

 

 

 

فهرست نقشه ها

 

عنوان                                                                                                           صفحه

 

نقشه 1-1 نقشه موقعیت دهستان پیر بازار در شهرستان و بخش… 7

 

نقشه 3-1 استان اداری سیاسی دهستان پیربازار. 67

 

نقشه 4-2 مراحل گسترش ادواری شهر رشت طی 85-65-1345. 114

 

 

 

چکیده

 

این تحقیق با استفاده ازروش توصیفی- تحلیلی، با بهره گیری ازمطالعات کتابخانه ای و اسنادی همراه با مشاهدات میدانی واستخراج پرسشنامه به بررسی مناسبات شهررشت و روستاهای دهستان پیربازارپرداخته و هدف آن شناسایی و معرفی روستاهای مرتبط با شهررشت وارائه راهکارهای لازم در جهت این مناسبات می باشد.