1-17- اسیدهای آمینه……………………………………………………………………………………………… 27

 

1-18- تنظیم کننده های رشد…………………………………………………………………………………….. 27

 

1-19- سایتوکنین………………………………………………………………………………………………….   28

 

1-20- اسید جیبرلیک……………………………………………………………………………………………… 28

 

1-21- آگار و دیگر مواد تولیدکننده ژل…………………………………………………………………………… 28

 

1-22- ترکیبات مورد استفاده در ضدعفونی مواد گیاهی…………………………………………………………..   29

 

1-23- استفاده از آنتی بیوتیک ها در رفع آلودگی های درون بافتی………………………………………………. 29

 

1-24- ضدعفونی محیط کشت…………………………………………………………………………………….. 30

 

1-25- قهوه ای شدن بافت های گیاهی……………………………………………………………………………   30

 

1-26- روش های ریزازدیادی………………………………………………………………………………………. 32

 

1-27- جنین زایی غیر جنسی…………………………………………………………………………………….. 32

 

1-28- کشت مرسیتم………………………………………………………………………………………………   33

 

1-29- باززایی………………………………………………………………………………………………………. 34

 

1-30- باززایی گیاهان کشت شده…………………………………………………………………………………. 34

 

1-31- مراحل ریزازدیادی از طریق کشت درون شیشه ای ………………………………………………………..  35

 

1-32- استقرار در محیط کشت…………………………………………………………………………………….. 35

 

1-33- ایجاد شاخساره و پرآوری و تکثیر انبوه از طریق کشت های متوالی……………………………………….   35

 

1-34- ریشه زایی گیاهچه های تولیدشده…………………………………………………………………………. 35

 

1-35- تولید متابولیت های ثانویه در گیاهان در شرایط درون شیشه ای…………………………………………. 36

 

1-36- روش کشت کالوس…………………………………………………………………………………………   36

 

1-37- روش کشت سوسپانسیون سلولی…………………………………………………………………………… 37

 

1-38- اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………….. 38

 

    فصل دوم: مروری بر منابع………………………………………………………………….. 39

 

2-1- سوابق استفاده از رازیانه در کشت بافت……………………………………………………………………..   40

 

2-2- تحقیقات کشت بافت  بر روی گیاهان دیگر………………………………………………………………….. 43

 

   فصل سوم:  محل انجام آزمایش…………………………………………………………… 46

 

3-1- مواد شیمیایی………………………………………………………………………………………………… 47

 

3-2- تهیه بذر……………………………………………………………………………………………………….. 47

 

 

3-3- محیط کشت، ترکیبات و چگونگی آماده سازی آن        ………………………………………………..   . . 47

 

3-4- تهیه محلول مادری MS(غلظت x10) ………  ……………               ……………………  47

 

3-5- مراحل سترون سازی………………………………………………………………………………………….. 51

 

3-5-1- سترون سازی بذرها………………………………………………………………………………………… 51

 

3-5-2- سترون سازی محیط و وسایل کار………………………………………………………………………… 52

 

3-5-3-  تولید گیاهان سترون جهت تیمارهای مختلف …………………………………………………………..  52

 

3-6- کشت گیاه در محیط  های تیماری به منظور کال زایی…………………………………………………….. 54

 

3-7- باززایی…………………………………………………………………………………………………………. 57

 

3-8- کشت سوسپانسیون سلولی در محیط کشت MS مایع……………………………………………………… 58

 

3-9- جداسازی ترکیبات فرار………………………………………………………………………………………. 58

 

3-10- آنالیز آماری…………………………………………………………………………………………………   59

 

 فصل چهارم:  نتایج و بحث

 

4-1- نتایج کالوس سازی ریزنمونه های گیاه رازیانه در محیط کشت حاوی ترکیبات هورمونی مختلف…………. 61

 

4-2- نتایج باززایی ریزنمونه های  گیاه رازیانه در محیط کشت حاوی ترکیبات هورمونی مختلف………………….. 65

 

4-3- نتایج حاصل از اثر غلظت های مختلف هورمون BAP بر اندازه ساقه و ریشه و تعداد برگ در گیاه رازیانه.. 70

 

4-4- بررسی ترکیبات شیمیایی گیاه رازیانه تحت تاثیر تیمارهای مختلف هورمونی از طریق

 

 کشت سوسپانسیون سلولی   74………………………………………………………………………….

 

4-5- مقایسه درصد سطوح ترکیبات شیمیایی مشترک حاصل از کشت سوسپانسیونی گیاه رازیانه در تیمارهای مختلف هورمونی

 

……………………………………………………………………………………………………………………….  75

 

4-6- اشکال طیف گاز کروماتورگراف در اسانس گیاه رازیانه تیمارشده با ترکیبات هورمونی مختلف…………………….77

 

 

 

3

 

 

 

1-1- گیاه شناسی و پراکنش اکولوژیکی

 

 

3

 

 

 

1-2- اهمیت اقتصادی

 

 

4

 

 

 

1-3- روش تکثیر

 

 

4

 

 

 

1-4- بیان مسئله و هدف از انجام تحقیق

 

 

5

 

 

 

فصل دوم: بررسی منابع

 

 

 

 

 

2-1- محیط‌های کشت در ریزازدیادی

 

 

7

 

 

 

2-2- تنظیم کننده‌های رشد گیاه

 

 

7

 

 

 

2-2-1- کاربرد اکسین ها در ریزازدیادی

 

 

8

 

 

 

2-2-2- کاربرد سیتوکینین ها در ریزازدیادی

 

 

9

 

 

 

2-2-3- زغال فعال

 

 

10

 

 

 

فصل سوم: مواد و روش‌ها

 

 

 

 

 

 

3-1- منبع گیاهی مورد استفاده

 

 

3-2- روش کار                                                                                          

 

12

 

 

12

 

 

3-3- محیط کشت

 

 

12

 

 

 

3-3-1- آماده کردن محیط کشت

 

 

12

 

 

 

3-3-2- ضدعفونی وسایل مورد نیاز

 

 

12

 

 

 

3-3-3- آماده سازی هود

 

 

13

 

 

 

3-3-4- آماده سازی محیط کشت کورم ارکیده

 

 

13

 

 

 

3-4-5- آماده سازی کورم ارکیده

 

 

13

 

 

 

3-4- چگونگی اندازه گیری صفت‌ها

 

 

3-5-شرایط گلخانه­ای                                                                                                           

 

3-6- تجزیه وتحلیل داده

 

14

 

 

15

 

15

 

 

فصل چهارم: نتایج

 

 

 

 

 

4-1- ارزیابی صفات در محیط کشت درون شیشه ای

 

 

19

 

 

 

4-1-1- تعداد برگ

 

 

19

 

 

 

4-1-2- تعداد ریشه

 

 

22

 

 

 

4-1-3- طول ریشه

 

 

25

 

 

 

4-1-4- طول گیاه

 

 

28

 

 

 

4-1-5- تعداد کورم ها

 

 

30

 

 

 

نتیجه گیری

 

 

32

 

 

 

پیشنهادات

 

 

32

 

 

 

منابع

 

 

33

 

 

چکیده

 

ارکیدها در میان متنوع­ترین خانواده­ی گیاهان گلدار قرار دارند. این خانواده، بیش از 800 جنس و 25000 گونه دارد. ارکیدها تنوع زیادی در اندازه، شکل و رنگ دارند. طول عمر پس از برداشت گل­های ارکید نیز زیاد است. ازدیاد در مقیاس وسیع ارکیدها با استفاده از فنون کشت بافت گیاهی، به موقعیت این گیاه به­عنوان یکی از ده گل برتر جهان کمک می­کند. در این پژوهش، یک دستورالعمل برای ازدیاد درون­شیشه­ای ارکید (Orchis catasetum) ارایه می­شود. اجسام شبه­پروتوکورم (PLBs)، به­عنوان ریزنمونه بر روی محیط موراشیگ و اسکوگ (MS)، غنی­شده با غلظت­های مختلف بنزیل­آدنین (BA)، ایندول بوتیریک اسید (IBA) و نفتالن استیک اسید (NAA) کشت شدند. یک ترکیب از 5/0 میلی­گرم بر لیتر BA همراه با 5/0 میلی­گرم بر لیتر NAA برای القای بیش‌ترین باززایی PLBs  (40/20 در گیاهچه) مناسب بودند. همچنین در این محیط، بیش‌ترین تعداد ریشه (16/7 در گیاهچه) و برگ (10/10 در گیاهچه)، همچنین بالاترین طول گیاهچه (20/114 میلی­متر در گیاهچه) و ریشه (40/193 میلی­متر در گیاهچه) مشاهده شد.

 

واژه­های کلیدی: ارکید، اکسین­ها، ، اجسام شبه­پروتوکورم، ازدیاد درون­شیشه­ای سیتوکینین­ها

 

 

 

1- پیش گفتار

 

 

1-5-4  افزایش مقاومت گیاه به تنش های ناشی از تراکم خاک و اصلاح ساختمان خاک.. 29

 

1-6 فرآیند کلونیزه شدن ریشه. 30

 

1-7 تنش شوری.. 31

 

1-7-1 تعاریف شوری.. 33

 

1-7-2 تشخیص شوری.. 33

 

1-8  اندازه گیری شوری.. 34

 

1-9  تاثیر شوری بر مولفه های فیزیولوژیکی : 34

 

1-9-1 روابط آبی: 34

 

1-9-2 مقاومت روزنه ای.. 35

 

1-9-3 تنظیم اسمزی.. 35

 

1-9-4 کلروفیل. 37

 

2-1 شوری در گیاهان. 40

 

2-2 نتایج بررسی های انجام شده بر روی اثرات میکوریزا 42

 

2-3 نتایج بدست آمده در شرایط تنش شوری.. 52

 

3- 1 زمان و محل آزمایش… 56

 

3-2 انتخاب گونه بذر و تهیه قارچ میکوریزا 56

 

3-3 انتخاب و آماده سازی گلدانها 56

 

3-4 خصوصیات خاک گلدان و آماده سازی آن. 57

 

3-5 طرح آزمایشی در گلدان و شرایط رشد. 57

 

3-6 نحوه کاشت در گلدان ها 58

 

3-7 مراحل بعدی کاشت و استفاده از محلول نمک.. 58

 

3-8 نمونه گیری برگ و ریشه. 58

 

3-9 اندازه گیری کلروفیل برگ.. 59

 

3-10 اندازه گیری پرولین برگ.. 60

 

3-12 رنگبری، رنگ آمیزی و تعیین کلونیزاسیون ریشه ها 63

 

3-13 تجزیه وتحلیل آماری داده ها 64

 

4-1: نتایج حاصل از تجزیه آماری بر صفات اندازه گیری شده 67

 

4-1-1: وزن خشک ریشه. 68

 

 

4-1-2: وزن خشک اندام هوایی. 69

 

4-1-3 : پهنای برگ.. 71

 

4-1-4: تعداد شاخه گلدهنده در بوته. 71

 

4-1-5 : کلروفیل A در برگ.. 72

 

4-1-6 : کلروفیل B.. 73

 

4-1-7 : قندمحلول برگ.. 74

 

4-1-8 : پرولین برگ.. 75

 

4-1-9 : کلونیزاسیون ریشه. 76

 

4-1-10 : فسفر برگ.. 77

 

5-1 : اثر وزن خشک ریشه. 79

 

5-2 : اثر وزن خشک اندام هوایی. 79

 

5-3 : اثر پهنای برگ.. 80

 

5-4 :  اثرتعداد شاخه گلدهنده در بوته. 81

 

5-5 :  اثرات کلروفیل A و B در برگ.. 81

 

5-6 :  اثربر میزان قند محلول برگ.. 83

 

5-7 : اثر میزان پرولین برگ.. 84

 

5-8 :  اثر کلونیزاسیون ریشه. 86

 

5-9 : اثر میزان فسفر برگ.. 87

 

نتیجه گیری.. 89

 

پیشنهادات.. 91

 

منابع  فارسی : 92

 

منابع انگلیسی. 97

 

Abstract: 105

 

چکیده :

 

 

2-2-    نقش پوشش‌ها در عمر پس از برداشت میوه‌ها 16

 

2-3-    ژل آلوئه ورا 17

 

2-3-1-     مشخصات گیاه شناسی آلوئه ورا 17

 

2-3-2-     تاریخچه استفاده از آلوئه ورا 19

 

2-3-3-     خواص داروئی ژل آلوئه ورا 19

 

2-3-4-     تركیبات ژل آلوئه ورا 20

 

2-3-4-1-  ویتامین‌ها …………………………………………… 20

 

2-3-4-2-  آنزیم‌ها …………………………………………….. 20

 

2-3-4-3-  ترکیبات معدنی و قندها 20

 

2-3-4-4-  ساپونین‌ها ………………………….. 21

 

2-3-4-5-  سالیسیلیک اسید ……………………..  21

 

2-3-4-6-  آمینواسیدها ……………………………………………. 21

 

2-3-5-     اثرات ژل آلوئه ورا به عنوان پوشش خوراكی میوه‌ها 21

 

2-3-6-     تأثیر ژل آلوئه ورا بر خواص كیفی محصولات باغی برداشته شده 23

 

2-3-6-1-  تاثیر بر تنفس و میزان تولید اتیلن میوه 23

 

2-3-6-2-  تاثیر بر نرم شدگی و سفتی میوه 24

 

2-3-6-3-  تأثیر بر محتوای مواد جامد محلول و اسیدهای آلی میوه 25

 

2-3-6-4-  جلوگیری از کاهش وزن میوه 26

 

2-3-6-5-  تأثیر بر رنگ میوه …………………. 27

 

2-3-6-6-  تأثیر بر ماندگاری و عمر قفسه ای میوه‌ها 27

 

2-3-6-7-  فعالیتهای ضد قارچی و میكروب كشی ژل آلوئه ورا 28

 

2-3-6-8-  اثر بر اسید آسكوربیك و آنتی اكسیدان كل .. 29

 

2-4-    تیمارهای گرمایی .. 30

 

2-4-1-     پاسخ میوه‌ها به تاثیر تیمارهای گرمایی 30

 

2-4-2-     روشهای اعمال تیمار گرمایی 31

 

2-4-3-     تأثیر تیمارهای گرمایی بر خواص كیفی محصولات باغی 31

 

2-4-3-1-  تأثیر تیمار گرمایی بر کاهش وزن میوه 31

 

2-4-3-2-  تأثیر تیمار گرمایی در کاهش آسیبهای سرمایی 32

 

2-4-3-3-  تاثیر تیمارهای گرمایی بر کاهش پوسیدگی .. 35

 

2-4-3-4-  تاثیر بر تنفس و میزان تولید اتیلن میوه 39

 

2-4-3-5-  تیمار گرمایی برای کنترل حشرات و آفات انباری .. 40

 

2-4-3-6-  تاثیر تیمار گرمایی در جلوگیری از آسیب اکسیداتیو در گیاهان .. 41

 

2-4-3-7-  تاثیر تیمار گرمایی بر رسیدن محصول 42

 

فصل 3-     مواد و روش‌ها 43

 

3-1-    تهیه میوه  43

 

3-2-    طرح آزمایشی 44

 

3-3-    تهیه ژل آلوئه ورا 44

 

3-4-    تیمار میوه‌ها با ژل آلوئه ورا 44

 

3-5-    تیمار میوه‌ها با آب گرم . 45

 

3-6-    تیمار میوه‌ها با آب گرم و ژل آلوئه ورا 45

 

 

3-7-    آزمون‌های كیفی میوه 45

 

3-7-1-     تعیین وضعیت ظاهری و بازارپسندی .. 46

 

3-7-2-     اندازه‌گیری pH آب میوه 46

 

3-7-3-     اندازه‌گیری میزان اسید آسكوربیك (ویتامین ث) 46

 

3-7-4-     اندازه‌گیری مواد جامد قابل حل كل عصاره میوه (TSS) 47

 

3-7-5-     اندازه‌گیری اسیدهای قابل تیتراسیون (TA) 47

 

3-7-6-     اندازه‌گیری درصد کاهش وزن 48

 

3-7-7-     اندازه‌گیری محتوای فنل كل 49

 

3-7-7-1-  تهیه محلول كربنات سدیم . 49

 

3-7-7-2-  رسم منحنی استاندارد اسید گالیك … 49

 

3-7-7-3-  نحوه تهیه بافر فسفات .. 50

 

3-7-8-     اندازه‌گیری فعالیت پلی فنل اكسیداز (PPO) 51

 

3-7-9-     اندازه‌گیری میزان آلودگی قارچی و پوسیدگی 51

 

3-7-10-  اندازه‌گیری میزان فعالیت آنزیم کاتالاز 52

 

3-7-10-1-   نحوه تهیه بافر فسفات      53

 

3-7-11-  تعیین میزان فعالیت آنتی اکسیدان کل عصاره میوه 53

 

3-7-12-  اندازه‌گیری فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز (GPX) 54

 

3-7-13-  اندازه‌گیری میزان ریزش حبه‌ها 55

 

3-7-14-  اندازه‌گیری میزان چروکیدگی حبه‌ها 55

 

3-7-15-  اندازه‌گیری میزان ترکیدگی، قهوه‌ای شدن حبه‌ها و تغییر رنگ چوب خوشه‌ها 55

 

3-7-16-  اندازه‌گیری رنگ میوه 55

 

3-7-16-1-   نسبت a/b ……………………….  56

 

3-7-16-2-   مقدار شاخص كروما 56

 

3-7-16-3-   مقدار شاخص زاویه هیو . 57

 

3-8-    تجزیه و تحلیل داده‌‌ها 57

 

فصل 4-     نتایج    58

 

4-1-    مواد جامد محلول (TSS) 61

 

4-2-    pH آب میوه 63

 

4-3-    اسیدهای قابل تیتراسیون 65

 

4-4-    محتوای فنل کل 68

 

4-5-    اسید آسکوربیک (ویتامین‌ ث) 70

 

4-6-    پلی فنل اکسیداز ( (PPO… 73

 

4-7-    محتوای آنتی اکسیدان کل .. 76

 

) 79

 

4-9-    فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز (GPX) 82

 

4-10-  شاخص پوسیدگی 85

 

4-11-  وضعیت ظاهری و بازارپسندی میوه‌ها 88

 

4-12-  ریزش حبه‌ها 91

 

4-13-  چروکیدگی حبه‌ها 94

 

4-14-  میزان ترکیدگی، قهوه‌ای شدن حبه‌ها و تغییر رنگ چوب خوشه‌ها 97

 

4-15-  کاهش وزن    100

 

4-16-  شاخص‌های رنگ میوه 103

 

فصل 5-     بحث     106

 

5-1-    مواد جامد محلول،  pHو اسیدهای آلی میوه 106

 

5-2-    محتوای فنل کل 109

 

5-3-    اسید آسکوربیک و محتوای آنتی اکسیدان کل 110

 

5-4-    آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز 114

 

5-5-    کیفیت ظاهری خوشه و حبه‌ها 116

 

5-6-    پلی فنل اکسیداز 118

 

5-7-    کاهش وزن 121

 

5-8-    نتیجه گیری کلی 123

 

5-9-    پیشنهادها 124

 

     منابع مورد استفاده ……….126

 

1-1-اهمیت مصرف میوه‌ها در تأمین سلامتی انسان

 

در تغذیه انسان سه مطلب اساسی مورد توجه است: نخست این كه غذا باید از نظر كمی بتواند احتیاجات بدن از نظر كالری (در ارتباط با فعالیت بدنی) را بر طرف نموده و موجب رفع گرسنگی شود. دوم، غذا باید از نظر كیفی متعادل باشد، بدین معنی كه مقادیر كافی از پروتئینها، ویتامینها، مواد معدنی و غیره را، كه بدن ممكن است در اثر كمبود هر یك از آنها مبتلا به سوء تغذیه شود، تأمین كند. سوم: سالم باشد. میوه‌ها و سبزی‌ها به عنوان گروه مهمی از مواد غذایی، می‌توانند برای رسیدن به هر سه هدف فوق كمك كنند، ولی روشن است كه اهمیت یك سبزی یا میوه خاص بستگی به تركیبات ویژه موجود در آن دارد. میوه‌ها و سبزی‌ها به عنوان بخش مهمی از منابع غذایی انسان از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند و بشر از همان ابتدای خلقت جهت تأمین قسمتی از غذای خود از این محصولات استفاده می‌كرده است. امروزه، استفاده از فرآورده‌های باغبانی در رژیم غذایی به طور گسترده‌ای مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش‌های علم نوین تغذیه ثابت كرده است كه مصرف میوه و سبزی سبب پیشگیری از ابتلاء به بسیاری از بیماری‌های رایج می‌شود. بنابراین، در كشورهای توسعه یافته مردم در رژیم غذایی خود از میوه و سبزی بیش از فرآورده‌های دامی استفاده می‌كنند (اثنی عشری و زکایی خسروشاهی، 1387 ب).

 

در حال حاضر آگاهی عمومی از مصرف میوه‌ها و سبزیجات افزایش پیدا کرده است. میوه‌ها و سبزیجات منبع عمده مواد مغذی ضروری بدن هستند که شامل ویتامین‌های A وC  و اسید فولیک می‌باشد. علاوه بر این، میوه‌ها و سبزیجات غنی از آنتی اکسیدان‌هایی مانند کاروتنوئیدها، پلی فنل‌ها و آنتوسیانین‌ها هستند که به حذف رادیکالهای آزاد تولید شده در بدن که با بیماریهای قلبی عروقی، آلزایمر و سرطان مرتبط هستند کمک می‌کنند (Paliyath et al., 2008). انگور نه تنها منبع خوبی از فیبر غذایی بلکه سرشار از کربوهیدرات‌ها نیز می‌باشد. علاوه بر این، انگور منبع مفید بسیاری از مواد معدنی و ویتامین‌های گروه B₆، C، E و K می‌باشد. همچنین دارای ترکیبات آنتی اکسیدانی به صورت فنولیک در پوست و احتمالا دانه می‌باشد (Yilmaz and Toledo, 2004).

 

1-2-رده بندی و مشخصات گیاه شناسی انگور

 

انگور میوه‌ای غیر‌کلیماکتریک با میزان تنفس کم است که در بیشتر مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری کشت می‌شود. ارقام انگور بر اساس رنگ و وجود یا عدم وجود دانه در حبه گروه بندی می‌شوند. عمر نگهداری در میان ارقام مختلف متفاوت است و به شدت تحت تاثیر مدیریت زراعی، مدیریت دما در مرحله پس از برداشت و نیز حساسیت به پوسیدگی قرار می‌گیرد. در حال حاضر انگورهای تامسون بیدانه، رد‌گلوب² و فلیم سیدلس³ مهم‌ترین ارقام موجود در دنیا هستند (Christensen et al., 1995).

 

انگور، گیاهی است از راسته عناب[3]، تیره آمپلی داسه² که آن را سارمانتاسه³ و یا ویتاسه⁴ نیز می‌نامند. این تیره شامل 10 جنس مختلف از جمله ویتیس⁵، سیسوس⁶، آمپلوپسیس⁷، پارتنوسیسوس⁸ و غیره می‌باشد که عده ای از آنان، جزو گیاهان زینتی هستند. انگورهای تجاری که از لحاظ تغذیه مورد توجه می‌باشند متعلق به جنس ویتیس هستند که این جنس به نوبه خود شامل دو زیر جنس است که از لحاظ تعداد کروموزوم متفاوت بوده و از یکدیگر تشخیص داده می‌شوند.

 

این دو زیر جنس عبارتند از:

 

موسکادینه⁹ (حاوی 40 عدد کروموزوم)

 

اوی ویتیس¹⁰ (حاوی 38 عدد کروموزوم)

 

بر اساس آزمایش‌های فراوانی که بین این دو زیر جنس انجام گرفته است، امکان دو رگ گیری در آنان وجود ندارد (جلیلی مرندی، 1389؛ حکمتی و تفضلی، 1391).

 

1-2-1-          زیر جنس موسکادینه

 

 

 

چکیده             

 

 

فصل اول : مقدمه و كلیات

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-1- پیش گفتار

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-2- انواع مالكیت مراتع در گذشته

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-3- تاریخجه مرتع و مرتع داری در ایران

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-4- برخی دلایل عمده تخریب مراتع در ایران

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-4-1- چرای زود رس دام از مراتع

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-4-2- چرای بیش از اندازه

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-4-3- بوته كنی

 

 

6

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-4-4- لگدكوبی سطح مراتع

 

 

6

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-4-5- شخم مراتع

 

 

6

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-5- اهداف پژوهش

 

 

8

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-5-1- هدف كلی

 

 

8

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-5-2- اهداف فرعی

 

 

8

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-5-3- اهداف كاربردی

 

 

9

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-6- پرسش اصلی تحقیق

 

 

9

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-7- فرضیه های تحقیق

 

 

9

 

 

 

 

 

 

 

 

 

         فصل دوم: مروری بر پژوهش های گذشته

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه

 

 

12

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-2- منابع داخلی

 

 

12

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-2- منابع خارجی

 

 

18

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3-2- جمع بندی نتایج

 

 

20

 

 

 

 

 

 

 

 

 

      فصل سوم : مواد و روش ها

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-3- مقدمه

 

 

23

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-3- مشخصات منطقه مورد مطالعه

 

 

23

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-2-3- مشخصات آب و هوایی استان فارس

 

 

24

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-1-2-3- بارندگی

 

 

24

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-1-2-3- درجه حرارت

 

 

24

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3-1-2-3- باد

 

 

24

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-2-3- خاك

 

 

25

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3-2-3- وضعیت پوشش گیاهی

 

 

25

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3-3- روش كار

 

 

31

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-3-3- مشخصات تحقیق

 

 

31

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-3-3- زمان نمونه گیری

 

 

31

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3-3-3- جامعه آماری و تعداد نمونه

 

 

32

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4-3-3- روش های اندازه گیری تولید مرتع

 

 

32

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-4-3-3- روش قطع و توزین

 

 

32

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-1-4-3-3- اندازه گیری تولید به روش قطع و توزین

 

 

32

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-1-4-3-3- محاسبه زمان صرف شده صحرایی در روش قطع و توزین

 

 

32

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-4-3-3- روش نمونه گیری مضاعف

 

 

32

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-2-4-3-3- اندازه گیری تولید به روش نمونه گیری مضاعف

 

 

32

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-2-4-3-3- زمان صرف شده صحرایی در روش نمونه گیری مضاعف

 

 

33

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3-4-3-3- روش آدلاید

 

 

34

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-3-4-3- امدازه گیری تولید به روش آدلاید

 

 

34

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-3-4-3-3- محاسبه زمان صرف شده صحرایی در روش آدلاید

 

 

34

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4-4-3-3- روش تخمین

 

 

34

 

 

 

 

 

 

1-4-3-3- اندازه گیری تولید به روش تخمین

 

 

34

 

 

 

 

 

 

2-4-4-3-3- محاسبه زمان صرف شده صحرایی در روش تخمین

 

 

34

 

 

 

 

 

 

5-3-3- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات

 

 

35

 

 

 

 

 

 

6-3-3- آزمون‌های انجام گرفته

 

 

35

 

 

 

 

 

 

         فصل چهارم: نتایج

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-4- مطالعات توصیفی

 

 

38

 

 

 

 

 

 

1-1-4- فرمول های بدست آمده با استفاده از روش نمونه گیری مضاعف

 

 

38

 

 

 

 

 

 

2-1-4- میزان تولید برآورد شدهسه گونه مورد نظر به چهار روش

 

 

39

 

 

 

 

 

 

2-4- خصوصیات استنباطی

 

 

40

 

 

 

 

 

 

1-2-4- خصوصیات آماری

 

 

40

 

 

 

 

 

 

2-2-4-                       تخمین فاصله ای میانگین جامعه آماری

 

 

40

 

 

 

 

 

 

3-2-4-               آزمون فرض آماری  تفاضل میانگین جامعه آماری()

 

 

42

 

 

 

 

 

 

1-3-2-4- نتایج آزمون  t-test گونه گون

 

 

42

 

 

 

 

 

 

2-3-2-4- نتایج آزمون  t-test گونه ابنوس

 

 

46

 

 

 

 

 

 

3-3-2-4- نتایج آزمون  t-test گونه پیچك

 

 

49

 

 

 

 

 

 

  فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-5- نتایج حاصل از مقایسه میانگین چهار روش اندازه گیری تولید مراتع

 

 

55

 

 

 

 

 

 

2-5- اندازه گیری تولید گونه گون

 

 

55

 

 

 

 

 

 

1-2-5- نتایج حاصل از مقایسه چهار روش اندازه گیری تولید در گونه گون

 

 

55

 

 

 

 

 

 

2-2-5- نتایج حاصل از مقایسه زمانی روش های اندازه گیری تولید در گونه گون

 

 

56

 

 

 

 

 

 

3-5- اندازه گیری تولید گونه ابنوس

 

 

56

 

 

 

 

 

 

1-3-5- نتایج حاصل از مقایسه چهار روش اندازه گیری تولید در گونه ابنوس

 

 

56

 

 

 

 

 

 

2-3-5- نتایج حاصل از مقایسه زمانی روش های اندازه گیری تولید در گونه ابنوس

 

 

57

 

 

 

 

 

 

4-5- اندازه گیری تولید گونه پیچك

 

 

58

 

 

 

 

 

 

1-4-5- نتایج حاصل از مقایسه چهار روش اندازه گیری تولید در گونه پیچك

 

 

58

 

 

 

 

 

 

2-4-5- نتایج حاصل از مقایسه زمانی روش های اندازه گیری تولید در گونه پیچك

 

 

58

 

 

 

 

 

 

5-5- نتیجه گیری

 

 

59

 

 

 

 

 

 

6-5- پیشنهادات

 

 

60

 

 

 

 

 

 

منابع

 

 

 

 

 

 

 

 

 

منابع فارسی

 

 

62

 

 

 

 

 

 

منابع انگلیسی

 

 

64

 

 

چكیده

 

بشر از گذشته های دور برای نجات و رهایی خود از چالش كمبود غذا در برابر ازدیاد جمعیت و جهت چاره جویی، به منابع طبیعی روی آورد كه این چاره جویی با استفاده ناصحیح و بیش از حد از منابع طبیعی همراه گردید. بخش عمده ای از منابع طبیعی بخصوص در كشور ما را مراتع تشكیل داده اند. در عرصه مراتع اندازه گیری و یا برآورد تولید علوفه از ضروریات محسوب می گردد و اهمیت آگاهی از میزان تولید علوفه در مدیریت مراتع باعث شده كه كارشناسان همواره در جست و جوی شیوه های مناسب اندازه گیری این عامل باشند. هدف از انجام این تحقیق تعیین روش اندازه گیری تولید گیاهان بوته ای از لحاظ دقت، سرعت و سهولت بكارگیری و نیز هزینه اندازه گیری، در شهرستان شیراز بوسیله مقایسه چهار روش نمونه گیری مضاعف، آدلاید، تخمین و قطع- توزین به عنوان شاهد می باشد. در این تحقیق میزان تولید سه گونه پیچك  Convolvulus fraticosus))، ابنوس((Ebenus stellata و گون Astragalus cemirenus)) با استفاده از چهار روش ذكرشده اندازه گیری گردید برای مقایسه شاخص های مورد نظر در تیمارهای فوق از آزمون T-Test و نرم افزار آماری SPSS استفاده گردید. مقایسه روش های اندازه گیری تولید در گونه گون حاكی از آن بوده كه سه روش تخمین، نمونه گیری مضاعف و آدلاید با روش قطع- توزین دارای اختلاف آماری معنی داری می باشند (p<0.01 و p<0.05) و هیچ كدام از سه روش ذكر شده نمی تواند جایگزین روش قطع- توزین گردد و مقایسه روش ها در گونه های ابنوس و پیچك حاكی از آن است كه روش آدلاید با روش قطع- توزین دارای اختلاف آماری معنی دار می باشد و روش های نمونه گیری مضاعف و تخمین با روش قطع- توزین دارای اختلاف آماری معنی دار نمی باشد(p>0.01  و p>0.05) و این  روش ها می تواند جایگزین روش قطع- توزین در این گونه های مرتعی گردد. نتایج حاصل از مقایسه زمان صرف شده جهت اندازه گیری تولید در چهار روش در سه گونه مرتعی حاكی از آن است كه اندازه گیری تولید به ترتیب در روش قطع- توزین، آدلاید،‌نمونه گیری مضاعف و تخمین نیاز به صرف زمان بیشتری داشته اند.

 

كلمات كلیدی: تولید علوفه،  روش قطع- توزین، روش نمونه گیری مضاعف، روش آدلاید، روش تخمین

 

1-1- پیش گفتار

 

بشر از گذشته های دور برای نجات و رهایی خود از چالش كمبود غذا در برابر ازدیاد جمعیت و جهت چاره جویی، به منابع طبیعی روی آورد كه این چاره جویی با استفاده ناصحیح وبیش از حد از منابع طبیعی همراه گردید. بخش عمده ای از منابع طبیعی بخصوص در كشور ما را مراتع تشكیل داده اند به همین لحاظ و نظر به اهمیت مراتع مملكت در تامین غذای دام، نگهداری خاك و تامین آب، ضرورت دارد بیش از آن چه تا بحال بدان توجه شده است مورد دقت و مراقبت قرار گیرد. مراتع و چراگاه های كشور كه امروزه مورد استفاده قرار می گیرد در اثر چرای بی رویه، چرای خارج از فصل بویژه پیش چرا، عدم رعایت ظرفیت چرا، عدم تناسب دام با میزان و نوع علوفه ی تولیدی و عدم وجود تناوب و غیره موجب گردیده كه فرصت رشد و نمو از گیاهان مراتع سلب گردیده و اجازه ندهد كه گیاهان بطور طبیعی یا به خودی خود تكثیر نموده و تجدیدحیات نمایند. عدم تكثیر و تجدید حیات طبیعی، به تدریج از جمعیت گونه های خوشخوراك جوامع گیاهی یك منطقه كاسته و زمینه توسعه و رشد و نمو بیشتر نباتات غیر خوشخوراك را فراهم می آورد. حاصل این بی نظمی مراتعی خواهد بود كه اكثریت یا تمامی نباتات آن غیر خوشخوراك و یا حتی مهاجم و سمی می باشد و نهایتا جز خسارت و تلفات، برای دامدار و مرتعدار نتیجه دیگری در پی نخواهد داشت.