1-6-7.مدل تاملینسون (2003 )  …………………………………………………………. 10

 

1-7.ساختار کلی پژوهش …………………………………………………………………….   10

 

فصل دوم: مباحث نظری و پیشینه تحقیق 

 

2-1.مقدمه…………………………………………………………………………………….   13

 

2-2.نگاهی گذرا به آموزش زبان انگلیسی در ایران  ……………………………………….   13

 

2-3. اهمیت کتاب‌های درسی و تهیه و تدوین آنها  …………………………………………   15

 

2-4.معرفی اجمالی کتاب انگلیسی پایه هفتم  ……………………………………………….   19

 

2-5. اهمیت ارزیابی کتاب‌های درسی  …………………………………………………….   20

 

2-6.اهداف ارزیابی  ……………………………………………………………………….. 21

 

2-7.پیشینه تحقیق در خارج از کشور……………………………………………………….   23

 

2-8.پیشینه تحقیق در داخل کشور  ………………………………………………………….   25

 

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

 

3-1.مقدمه  ………………………………………………………………………………….. 30

 

3-2.روش پژوهش  …………………………………………………………………………. 30

 

3-3.مدل ارزیابی…………………………………………………………………………….. 31

 

3-4. روش و ابزار جمع‌آوری اطلاعات  …………………………………………………… 32

 

3-4-1.مطالعات کتابخانه‌ای ………………………………………………………………… 32

 

3-4-2.مطالعات میدانی …………………………………………………………………….. 32

 

3-5.روایی و پایایی ابزار تحقیق ……………………………………………………………. 33

 

3-6.جامعه آماری……………………………………………………………………………. 34

 

3-7. حجم نمونه و روش نمونه‌گیری ……………………………………………………….. 34

 

3-8. تجزیه و تحلیل داده‌ها ………………………………………………………………….. 35

 

3-9. محدودیت‌های پژوهش ………………………………………………………………… 35

 

فصل چهارم:  توصیف و تحلیل داده‌ها

 

4-1.مقدمه  ………………………………………………………………………………….. 37

 

4-2. توصیف داده‌ها  ………………………………………………………………………… 37

 

4-2-1. توصیف متغیرهای جمعیت‌شناختی…………………………………………………. 37

 

4-2-1-1.جنسیت  …………………………………………………………………………… 37

 

4-2-1-2.سابقه تدریس………………………………………………………………………. 38

 

4-2-1-3.تحصیلات………………………………………………………………………….. 39

 

4-2-2. توصیف داده‌های تحقیق……………………………………………………………… 40

 

4-2-2-1.وضوح آموزش  ………………………………………………………………….. 41

 

4-2-2-2. وضوح  صفحه‌بندی ……………………………………………………………… 41

 

4-2-2-3.قابلیت درک متون  ……………………………………………………………….. 42

 

4-2-2-4.قابل قبول بودن تکالیف …………………………………………………………… 43

 

4-2-2-5.قابل انجام بودن تکالیف …………………………………………………………… 44

 

4-2-2-6.دست‌یابی و تحقق اهداف …………………………………………………………. 45

 

4-2-2-7.عملی بودن مطالب ……………………………………………………………….. 46

 

4-2-2-8.قابلیت تدریس مطالب …………………………………………………………….. 47

 

4-2-2-9. انعطاف‌پذیری ……………………………………………………………………. 48

 

 

4-2-2-10.جذابیت مطالب ………………………………………………………………….. 49

 

4-2-2-11.قدرت ایجاد انگیزه  ……………………………………………………………… 50

 

4-2-2-12.تأثیر مطالب درسی ……………………………………………………………… 51

 

4-2-2-13.میزان یادگیری جدید ……………………………………………………………. 52

 

4-2-2-14.عدم یادگیری مطالب ……………………………………………………………. 53

 

4-2-2-15.توانایی انجام کارهای جدید ……………………………………………………… 54

 

4-2-2-16.کارآمدی کتاب ………………………………………………………………….. 55

 

4-2-2-17. آمادگی یادگیرنده برای امتحانات ………………………………………………. 56

 

4-2-2-18.آمادگی یادگیرنده برای یادگیری زبان مقصد …………………………………….   57

 

4-2-2-19. اعتمادبه‌نفس یادگیرنده …………………………………………………………. 58

 

4-2-2-20. مستقل‌شدن یادگیرنده …………………………………………………………… 59

 

4-2-2-21. پوشش برنامه‌درسی ……………………………………………………………. 60

 

4-2-2-22.تناسب حجم کتاب با ساعات آموزشی …………………………………………… 61

 

4-2-3. آمار استنباطی و آزمون فرضیه‌ها ………………………………………………….. 63

 

فصل پنجم: دستاوردها و پیشنهادها

 

5-1.مقدمه  ………………………………………………………………………………….. 67

 

5-2.خلاصه پژوهش  ……………………………………………………………………….. 67

 

5-3. بررسی فرضیه‌ها ……………………………………………………………………… 68

 

5-4. بحث و نتیجه‌گیری درمورد پژوهش حاضر ………………………………………….. 72

 

5-4-1.ارزیابی در حین تدریس ……………………………………………………………. 72

 

5-4-2.ارزیابی بعد از تدریس ……………………………………………………………… 76

 

5-5.پیشنهادهای پژوهش  …………………………………………………………………… 78

 

5-5-1.پیشنهادهای کاربردی ……………………………………………………………….. 78

 

5-5-2. پیشنهادهایی برای پژوهش‌های بعدی ……………………………………………… 78

 

پیوست‌ها …………………………………………………………………………………….. 79

 

پرسشنامه …………………………………………………………………………………….. 80

 

منابع فارسی …………………………………………………………………………………. 82

 

منابع غیرفارسی………………………………………………………………………………. 84

 

چکیده انگلیسی ………………………………………………………………………………. 88

 

فهرست جدول‌ها

 

عنوان       صفحه

 

 

 

جدول 3-1.توزیع نمرات مقیاس پرسشنامه تحقیق ………………………………………….. 33

 

جدول 3-2. جدول تناظر ابعاد و سؤالات پرسشنامه ………………………………………… 33

 

جدول 3-3. توزیع نمونة آماری به تفکیک شهرهای منتخب……………………………….. 34

 

جدول4-1.توزیع فراوانی نمونة مورد مطالعه از لحاظ جنسیت …………………………….. 38

 

جدول4-2.توزیع نمونة مورد مطالعه از لحاظ سابقه تدریس ……………………………….. 39

 

جدول4-3.توزیع نمونة مورد مطالعه از لحاظ مدرک تحصیلی …………………………….. 40

 

جدول4-4. توزیع فراوانی پاسخ‌های  نمونةمورد مطالعه در مورد وضوح آموزش ……….. 41

 

جدول4-5. توزیع فراوانی پاسخ‌های  نمونة مورد مطالعه در مورد وضوح  صفحه‌بندی…… 42

 

جدول4-6. توزیع فراوانی پاسخ‌های  نمونةمورد مطالعه در قابلیت درک متون …………… 43

 

جدول4-7. توزیع فراوانی پاسخ‌های  نمونة مورد مطالعه در موردقابل قبول بودن تکالیف .. 44

 

جدول4-8. توزیع فراوانی پاسخ‌های  نمونةمورد مطالعه در مورد قابل انجام بودن تکالیف .. 45

 

جدول4-9. توزیع فراوانی پاسخ‌های  نمونةمورد مطالعه در مورد دست‌یابی و تحقق اهداف 46

 

جدول4-10. توزیع فراوانی پاسخ‌های  نمونة مورد مطالعه در مورد عملی بودن مطالب …. 47

 

جدول4-11. توزیع فراوانی پاسخ‌های  نمونةمورد مطالعه در مورد قابلیت تدریس مطالب .. 48

 

جدول4-12. توزیع فراوانی پاسخ‌های  نمونة مورد مطالعه در مورد انعطاف‌پذیری مطالب . 49

 

جدول4-13. توزیع فراوانی پاسخ‌های  نمونةمورد مطالعه در مورد جذابیت مطالب ………. 50

 

جدول4-14. توزیع فراوانی پاسخ‌های  نمونة مورد مطالعه در مورد قدرت ایجاد انگیزه ….. 51

 

جدول4-15. توزیع فراوانی پاسخ‌های  نمونةمورد مطالعه در مورد تأثیر مطالب‌ درسی ….. 52

 

جدول4-16. توزیع فراوانی پاسخ‌های  نمونةمورد مطالعه در مورد میزان یادگیری جدید … 53

 

جدول4-17. توزیع فراوانی پاسخ‌های  نمونةمورد مطالعه در موردعدم یادگیری مطالب …. 54

 

جدول4-18. توزیع فراوانی پاسخ‌های  پاسخ‌گویاندر مورد توانایی انجام کارهای جدید ……. 55

 

جدول4-19. توزیع فراوانی پاسخ‌های  نمونةمورد مطالعه در موردکارآمدی کتاب ……….. 56

 

جدول4-20. توزیع فراوانی پاسخ‌های  نمونة مورد مطالعه درموردنقش مطالب درسی درآمادگی یادگیرنده برای امتحانات ……………………………………………………………………………………………….. 57

 

جدول4-21. توزیع فراوانی پاسخ‌های نمونةمورد مطالعه در موردنقش مطالب درسی درآمادگی یادگیرنده برای یادگیری زبان مقصد …………………………………………………………………………………… 58

 

جدول4-22. توزیع فراوانی پاسخ‌های  نمونةمورد مطالعه در مورد نقش مواد درسی در اعتمادبه‌نفس یادگیرنده  59

 

جدول4-23. توزیع فراوانی پاسخ‌های  نمونةمورد مطالعه در مورد نقش مواد درسی در مستقل‌‌شدن یادگیرنده    60

 

جدول4-24. توزیع فراوانی پاسخ‌های  نمونةمورد مطالعه در مورد نقش مواددرسی در پوشش برنامه‌درسی      61

 

جدول4-25. توزیع فراوانی پاسخ‌های پاسخ‌گویان در مورد تناسب حجم کتاب با ساعات آموزشی         62

 

جدول4-26.نتایج حاصل از آزمون کولموگرو اسمیرنو در رابطه با نرمال بودن توزیع متغیرها          63

 

جدول4-27.نتایج حاصله از آزمون  t نمونه در مورد نقش محتوای درسی در یادگیری زبان مقصد       64

 

جدول4-28.نتایج حاصله از آزمون  t نمونه در مورد نقش محتوای درسی در ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان       65

 

جدول4-29.نتایج حاصله از آزمون  t نمونه در مورد هماهنگی محتوای درسی با برنامه درسی           65

 

فهرست نمودارها

 

عنوان          صفحه                     

 

 

 

نمودار 4-1.نمودارتوزیع فراوانی نمونة مورد مطالعه از لحاظ جنسیت …………………… 38

 

نمودار 4-2.نمودارتوزیع نمونة مورد مطالعه از لحاظ سابقه تدریس  ……………………… 39

 

نمودار 4-3.نمودارتوزیع نمونة مورد مطالعه از لحاظ مدرک تحصیلی  …………………… 40

 

نمودار 4-4.نمودار توزیع نظرات نمونة مورد مطالعه نسبت به وضوح آموزش …………. 41

 

نمودار 4-5. نمودار توزیع نظرات نمونة مورد مطالعه نسبت به وضوح صفحه‌بندی …….. 42

 

نمودار 4-6. نمودار توزیع نظرات نمونة مورد مطالعه نسبت به قابلیت درک متون ……… 43

 

نمودار 4-7. نمودار توزیع نظرات نمونة مورد مطالعه نسبت به قابل قبول بودن تکالیف … 44

 

نمودار 4-8. نمودار توزیع نظرات نمونة مورد مطالعه نسبت به قابل انجام بودن تکالیف … 45

 

نمودار 4-9. نمودار توزیع نظرات نمونةمورد مطالعه نسبت به دست‌یابی و تحقق اهداف … 46

 

نمودار 4-10. نمودار توزیع نظرات نمونة مورد مطالعه نسبت به عملی بودن مطالب …… 47

 

نمودار 4-11. نمودار توزیع نظرات نمونة مورد مطالعه نسبت به قابلیت تدریس مطالب … 48

 

نمودار 4-12. نمودار توزیع نظرات نمونة مورد مطالعه نسبت به انعطاف‌پذیری مطالب … 49

 

نمودار 4-13. نمودار توزیع نظرات نمونة مورد مطالعه نسبت به جذابیت مطالب ……….. 50

 

نمودار 4-14. نمودار توزیع نظرات نمونةمورد مطالعه نسبت به قدرت ایجاد انگیزه مطالب    51

 

نمودار 4-15. نمودار توزیع نظرات نمونةمورد مطالعه نسبت به تأثیر مطلب درسی …….. 52

 

نمودار 4-16.نمودار توزیع نظرات نمونةمورد مطالعه نسبت به میزان یادگیری مطالب جدید   53

 

نمودار 4-17. نمودار توزیع نظرات نمونة مورد مطالعه نسبت به عدم یادگیری مطالب ….. 54

 

نمودار 4-18.نمودار توزیع نظرات پاسخ‌گویان نسبت به توانایی انجام کارهای جدید ……… 55

 

نمودار 4-19.نمودار توزیع نظرات نمونة مورد مطالعه نسبت به کارآمدی کتاب …………. 56

 

نمودار 4-20.نمودار توزیع نظرات پاسخ‌گویان نسبت به آمادگی یادگیرنده برای امتحانات .. 57

 

نمودار 4-21.نمودار توزیع نظرات پاسخ‌گویان نسبت به آمادگی برای یادگیری زبان مقصد 58

 

نمودار 4-22.نمودار توزیع نظرات نمونة مورد مطالعه نسبت به اعتمادبه‌نفس یادگیرنده … 59

 

نمودار 4-23. نمودار توزیع نظرات نمونة مورد مطالعه نسبت به مستقل‌شدن یادگیرنده ….. 60

 

نمودار 4-24. نمودار توزیع نظرات نمونةمورد مطالعه نسبت به پوشش برنامه‌ درسی ….. 61

 

نمودار 4-25.نمودار توزیع نظرات پاسخ‌گویان نسبت بهتناسب حجم کتاب باساعات آموزشی    62

 

چکیده

 

کتاب‌های درسی نقش بسیار حیاتی در فرایند یاددهی- یادگیری دارند،  به‌ویژه در جوامعی که زبان انگلیسی، زبان خارجی محسوب می‌شود، بنابراین لازم است، کتاب‌های درسی مورد ارزیابی قرارگیرند تا محتوای کتاب‌های درسی، متناسب با نیاز تدریس و یادگیری، در کلاس‌های آموزش زبان انگلیسی به‌عنوان زبان بیگانه باشد. با توجه به این مهم، پژوهش حاضر بر آن است تا کتاب درسی زبان انگلیسی پایه هفتم را بر مبنای الگوی تاملینسون(2003)مورد ارزیابی قراردهد. روش مورداستفاده دراین پژوهش توصیفی و از نوع میدانی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش کلیه دبیران زبان انگلیسی پایه هفتم شاغل در آموزش و پرورش استان گلستان می‌باشد. که جهت انتخاب 132 نفر از معلمان به عنوان نمونه آماری،  از روش نمونه‌گیری تصادفی استفاده شد. سپس داده‌های جمع‌آوری‌شده از طریق پرسشنامه با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی در نرم افزار 20Spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌های این پژوهش نشان‌ داد که محتوای کتاب درسی حاضر، ضمن ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان، آنها را برای استفاده از زبان مقصد آماده می‌کند و با برنامه درسی هم‌خوانی دارد.

 

 

 

واژگان کلیدی: ارزیابی، کتاب درسی، برنامه درسی، ارزیابی مواد درسی، مدل تاملینسون،Prospect 1

 

1-1. مقدمه

 

در دهکده نوین جهانی، زبان انگلیسی بی‌شک رایج‌ترین زبانی است که به‌طور گسترده برای اهداف گوناگون از جمله تجارت، جهانگردی، مراودات علمی، سیاسی و فرهنگی به‌کار می‌رود.

 

درخصوص ضرورت یادگیری و تسلط بر زبان انگلیسی،  همین بس که علوی‌مقدم و خیرآبادی(1391) می‌گویند :

 

”  کریستال[1](2003) معتقد است که زبان انگلیسی، زبان اول چهار میلیون گویشور و زبان دوم تقریباً همین تعداد گویشور در هفتاد وپنج کشور جهان است و تعداد فراگیران این زبان را بیش از یک میلیارد نفر برآورد می‌کند. حضور چشم‌گیر و نافذ زبان در عرصه‌های مختلف، ازجمله سیاست، اقتصاد، پزشکی، ورزش، رسانه و اینترنت در سده اخیر فزونی شتابنده‌ای گرفته‌است. ” همچنین این زبان مهم‌ترین و پرکاربردترین زبان در سطح اینترنت است و از همین روست که امروزه، بنابر گفته یونسکو، ندانستن زبان انگلیسی و کامپیوتر از نشانه‌های بی‌سوادی است.

 

با توجه به این واقعیت، برای برقراری ارتباط سازنده و آگاهانه با سایر جوامع و دستاوردهای بشری و تعامل مؤثر با جهان، توجه به آموزش مؤثر، اهمیتی روزافزون می‌یابد. آموزشی که در آن، توجه به بُعد ارتباطی زبان تقویت شود تا افرادی با مهارت‌های ارتباطی و زبانی بالاتر برای زندگی در دهکده نوین جهانی پرورش یابند. لذا نظام آموزشی ما، نیازمند چنین نگاهی به آموزش زبان انگلیسی است.

 

 

. 14

 

. 16

 

. 17

 

. 17

 

. 19

 

2-5-1 نخبگان سنتی و مذهبی: 19

 

2-5-2 نخبگان تکنوکراتیک: 19

 

2-5-3 نخبگان مالکیت: 20

 

2-5-4 نخبگان کاریزماتیک: 20

 

2-5-5 نخبگان ایدئولوژیکی: 20

 

2-5-6 نخبگان سمبلیک: 20

 

. 21

 

. 22

 

. 24

 

2-8-1 انزوا طلبی: 25

 

2-8-2 بی طرفی: 25

 

2-8-3 عدم تعهد: 26

 

2-8-4 اتحاد و ائتلاف: 26

 

. 27

 

. 27

 

. 27

 

. 30

 

. 33

 

2-13-1 دوره ی اول، دوران محافظه کاری با خط و مشی لیبرالیسم: 33

 

2-13-2 دورهی دوم، دوره ی ارزش محور یا آرمانگرای امت محور: 35

 

2-13-3 دوره ی سوم، دوره ی منفعت محور_اصلاح طلبی اقتصادی (عملگرا): 35

 

2-13-4 دوره ی چهارم، دوره ی گفتمان فرهنگ گرای سیاست محور: 36

 

2-13-5 دوره ی پنجم، با تأکید بر احیا نقش عدالت و معنویت در تحولات جهان (گفتمان اصولگرایی عدالت محور). 37

 

. 38

 

. 38

 

2-15-1 نظریه ویلفرده پاره تو. 39

 

2-15-2  نظریه ی گائتانو موسکا 41

 

2-15-3 نظریه ی روبرت میشلز. 43

 

. 44

 

2-16-1 جوزف شومپیتر. 44

 

2-16-2 سی رایت ملیز. 44

 

2-16-3 رابرت دال. 45

 

. 46

 

. 47

 

. 48

 

 

. 49

 

. 51

 

. 52

 

2-22-1  رهیافت کلان نظام به عنوان راهنمای مطالعه و اقدام سیاست خارجی: 52

 

2-22-2 رهیافت خرد در تجزیه و تحلیل های سیاست خارجی: 53

 

2-22-3 رهیافت اتصال دو سطح تحلیل: 54

 

. 55

 

. 56

 

فصل سوم. 58

 

جهت گیری سیاست خارجی دولت هشتم ونهم و نقش نخبگان در این جهت گیری ها 58

 

 

3. . 59

 

. 59

 

. 63

 

. 66

 

. 68

 

. 70

 

. 71

 

. 73

 

بررسی نقش نخبگان سیاسی در جهت گیری سیاست خارجی دولت نهم ودهم. 74

 

. 74

 

. 74

 

. 76

 

3-10-1نقش نخبگان سیاسی در شکل گیری شعار عدالت گرایی در سیاست خارجی: 76

 

3-10-2 نقش نخبگان سیاسی در شکل گیری شعار اصول گرایی در سیاست خارجی: 76

 

3-10-3 نقش  سیاست خارجی دولت احمدی نژاد در شکل گیری شالوده شکنی نظم موجود: 77

 

3-10-4 نقش نخبگان سیاسی در شکل گیری شعار تقویت استراتژی چند جانبه گرایی: 80

 

3-10-5 نقش نخبگان سیاسی در شکل گیری شعار جامعه ی مهدوی: 81

 

. 81

 

. 83

 

فصل چهارم. 90

 

نتیجه گیری.. 90

 

. 98

 

منابع. 99

 

چکیده:

 

پژوهش حاضر به مطالعه و بررسی مقایسه ای نقش نخبگان سیاسی در جهت گیری سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوران ریاست جمهوری سید محمد خاتمی و محمود احمدی نژاد می پردازد. از آن جایی که سیاست خارجی موفق کلید رشد و پیشرفت یک کشور می باشد و سیاست خارجی هر کشوری توسط نخبگان آن جامعه طرح ریزی می شود و بنابراین شاه کلید اصلی پیشرفت، در دست نخبگان یک جامعه و در رأس آنان در دست نخبگان فعال در بخش سیاست خارجی می باشد. و هم چنین می توان گفت تضاد اصلی در جامعه نه میان مردم و نخبگان بلکه میان خود نخبگان است. از این رو بسته به نوع نخبگانی که حکومت را در دست دارند و سیستم حکومت را شکل می دهند، تصمیمات و جهت گیری های هر نظام و حکومتی فرق می نماید.در دولت های هشتم و نهم به ترتیب با دو جهت گیری تدافعی و تهاجمی در سیاست خارجی مواجه هستیم. در طراحی هر جهت گیری سیاست خارجی در هر یک از دولت ها، تعداد نخبگان سیاسی باید مشخص گردد.از این رو محقق در این پژوهش می خواهد بدور از سلیقه ی سیاسی و نظر شخصی به مقایسه ی نقش نخبگان در جهت گیری سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بپردازد. هدف کلی از این پژوهش شناسایی میزان نقش نخبگان سیاسی در جهت گیری سیاست خارجی  و به عبارت دیگر از آنجا که جهت گیری سیاست خارجی دولت هشتم و نهم تفاوت ماهوی با هم دارند، باید مشخص نمود نقش هر کدام از نخبگان در طراحی جهت گیری سیاست خارجی چه مقدار بوده است.سؤال اصلی محقق اینست: نقش نخبگان ابزاری و غیر ابزاری (فکری) در تعیین جهت گیری سیاست خارجی چه مقدار است و در هر یک از دو دولت مزبور، در تعیین جهت گیری سیاست خارجی کدام نخبگان نقش بیشتری را ایفا کرده اند؟

 

فرضیه ی محوری در این پژوهش بر این اصل بنا شده است که: « به نظر می رسد نقش نخبگان غیر ابزاری (فکری) در تعیین جهت گیری سیاست خارجی دولت هفتم وهشتم بیش از دولت نهم و دهم است و هم چنین نخبگان ابزاری وزارت امور خارجه، دولت هفتم و هشتم، بیشتر از طیف تحصیل کردگان اروپایی هستند و گرایش بیشتری به غرب دارند. نخبگان ابزاری دولت نهم و دهم، بیشتر طیف تحصیل کردگان شرقی (هند_ایران) هستند.اهمیت این پژوهش در این است که جنبه ی نوآوری دارد و تاکنون چنین مقایسه ای صورت نگرفته است.

 

واژه های کلیدی:سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران_ نخبگان سیاسی (نخبگان فکری_ نخبگان ابزاری)

 

مقدمه

 

سیاست خارجی هر کشوری زمانی می تواند در عرصه ی بین المللی از کارایی و مشروعیت لازم برخوردار باشد که ضمن تعادل با محیط داخلی؛ در جهت میل به منافع ملی شکل گرفته و تنظیم شود. این امر زمانی میسر است که منافع ملی دقیقا شناخته و تعریف شوند. کشورهایی که در عرصه ی بین المللی و سیاست خارجی موفق هستند همگی منافع ملی خود را کاملا مشخص کرده اند و آن ها را برای خویش تعریف نمو ده اند. آن ها می دانند بر چه اصول از سیاست خارجی خود نباید معامله کنند و یا می توان گفت به درستی خطوط قرمز خویش را می شناسند و باز می دانند در مورد کدام مؤلفه ها می توانند انعطاف پذیری استراتژیک از خود نشان دهند.

 

اما موضوعی که در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران شاهدش بوده ایم: جهت گیری های متفاوت سیاست خارجی دولت ها نسبت به یکدیگر است؛ شاید این همه تفاوت در جهت گیری و تفاوت در تعریف منافع ملی برای دستگاه دیپلماسی ما خوش یُمن نباشد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، شاهد پنج خرده گفتمان در بطن گفتمان انقلاب اسلامی بوده ایم در این پژوهش ابتدا به بررسی دو خرده گفتمان اصلاح طلب جامعه محور و اصول گرای عدالت پرور و سپس به بررسی نقش نخبگان در طراحی این جهت گیری ها می پردازیم.

 

تفاوت های بسیارچشم گیر و زیادی در جهت گیری های این دو؛ دوره به چشم می خورد. در این پژوهش نقش نخبگان در طراحی این جهت گیری ها تا حدودی مشخص گشت. زمانی که یک گروه از نخبگان با طرز تفکر خاص خود، قدرت را به دست می گیرند، مجددا منافع ملی را برای خویش باز تعریف می نمایند و بر همین اساس شروع به جهت گیری های سیاسی و اخذ تصمیمات سیاسی در عرصه ی بین المللی و داخلی می نمایند.

 

مسئله ی دیگر اینجاست که هر کدام از دولت ها معتقدند: بهترین جهت گیری سیاست خارجی را بر اساس ظرف مکان_زمان برای جمهوری اسلامی ایران انتخاب نموده اند. تیم سیاست خارجی دولت آقای احمدی نژاد، تیم سیاست خارجی دولت آقای خاتمی را متهم به خیانت به منافع و مصالح ملی و سوق دادن کشور به دامان غرب می نماید. و در طرف دیگر تیم سیاست خارجی آقای خاتمی، تیم سیاست خارجی آقای احمدی نژاد را متهم به تقابل با دنیا و موجب به خطر افتادن امنیت و منافع ملی کشور می نمایند. اما آنچه مهم است این است که این ادعا ها؛ جنبه ی تبلیغاتی، جناحی، حزبی و سیاسی دارد و در جهت تخریب چهره ی طرف مقابل می باشد.

 

 

2-2-2- جنگ سرد؛ آغازی بر تشکیل سازمان‌های منطقه‌ای در شرق و غرب… 14

 

2-2-3- پیمان دفاع جمعی بروکسل، مقدمه تشکیل سازمان ناتو. 15

 

2-2-4- تشکیل ناتو. 15

 

2-2-5- تصویب پیمان. 16

 

2-2-6- گسترش ناتو به شرق.. 17

 

2-3- تحول مفهوم خاورمیانه. 18

 

2-3-1- اهمیت خاورمیانه برای کشورهای عضو ناتو. 21

 

2-3-2-  ناتو و سیاست خارجی خاورمیانه‏ای آمریکا 26

 

2-4- ناتو ابزار سیاست خارجی آمریکا 27

 

2-5- تقویت کنترل آمریکا بر منابع انرژی.. 30

 

2-6- کاهش هزینه‏های حضور آمریکا 33

 

2-7- تقویت موضع آمریکا در برابر تروریسم. 34

 

2-8- تقویت موضع آمریکا در برابر گسترش تسلیحات غیرمتعارف… 34

 

2-9- چارچوب نظری: نظریه نئورالیسم. 35

 

2-10- نتیجه گیری.. 40

 

فصل سوم: پیشینه حضور ناتو در خاورمیانه

 

3-1- مقدمه. 43

 

3-2- سازمان ناتو. 44

 

3-2-1- ساختار سیاسی ناتو. 45

 

3-2-2- ساختار نظامی ناتو. 46

 

3-2-2-1- كمیته نظامی.. 46

 

3-3- سازمان‌ها و نهادهای ناتو. 46

 

3-4- اهداف ناتو در دوران جنگ سرد. 47

 

3-5- تعهدات اعضا 47

 

3-6- بحران هویت در ناتو. 48

 

3-7- تولد دوباره ناتو. 49

 

3-7-1- مأموریت‌های خارج از منطقه در طول سال‌های دهه 90. 50

 

3-7-2- نگاه ناتو به روسیه از همكاری تا چالش ها 50

 

3-7-3- ناتو و آمریكا پس از 11 سپتامبر. 51

 

3-8- اصل تسری.. 53

 

3-9- اصل خود جداسازی.. 53

 

3-10- اصل مالکیت مشترک.. 54

 

3-11- اصل همکاری عملی با فواید جمعی.. 54

 

3-12- اصل مکمل‏بودن. 54

 

3-13- مشکلات ناتو در حوزه مدیترانه. 55

 

3-14- اختلافات بین اعراب و رژیم صهیونیستی.. 55

 

3-15- دریافت‏های متفاوت امنیتی.. 56

 

3-16- عدم تامین منافع امنیتی کشورهای عضو. 56

 

3-17- مخالفت نیروهای نظامی کشورهای عضو. 56

 

3-18- ابتکار همکاری استانبول. 57

 

 

3-19- همکاری ناتو و کویت در چارچوب ابتکار همکاری استانبول. 60

 

3-20- مأموریت‏های ناتو در محیط پیرامونی جمهوری اسلامی ایران. 62

 

3-21- مأموریت ناتو در افغانستان. 62

 

3-22- مأموریت ناتو در عراق.. 64

 

3-23- مأموریت‏های ناتو در پاکستان. 66

 

3-24- مأموریت ناتو در لبنان. 67

 

3-25- مأموریت ناتو در لیبی.. 68

 

3-26- موانع حضور ناتو در منطقه. 69

 

3-26-1- مشکل اجماع داخلی.. 70

 

3-26-2- عدم حمایت مالی و لجستیکی کشورهای اروپای از ناتو. 71

 

3-27- جمع‌بندی و نتیجه‌گیری.. 71

 

فصل چهارم: نقش ناتو در خاورمیانه

 

4-1- مقدمه. 75

 

4-2- راهبرد ناتو در خاورمیانه. 75

 

4-3- چالش‌های ناتو در خاورمیانه. 76

 

4-4- آمریکا و نظام امنیتى در خاورمیانه. 77

 

4-5- اهداف آمریکا از وارد ساختن ناتو در نظم منطقه خاورمیانه. 78

 

4-6- زمینه‏هاى ورود ناتو به خاورمیانه. 80

 

4-7- چشم انداز حضور ناتو در خاورمیانه. 81

 

4-8- رابطه ترکیه و ناتو و چگونگی تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوی اسلامی ایران. 82

 

4-9- نتیجه گیری.. 86

 

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها

 

5-1- مقدمه. 89

 

5-2- راهکارهای تحقیق برای محققین آتی.. 90

 

5-3- نتیجه گیری.. 90

 

منابع و مآخذ. 96

 

 

 

فهرست جدول‌ها

 

عنوان………………………………………………………………………………………………………………….. صفحه

 

جدول 2-1- ذخایر نفت کشورهای خاورمیانه. 22

 

جدول 2-2- ذخایر نفت حوزه دریای خزر. 22

 

جدول 3-3- مهم‌ترین واردکنندگان نفت در سال 2011. 23

 

جدول 2-4- وضعیت حقوقی برنامه هسته‏ای برخی از کشورهای خاورمیانه. 24

 

جدول 2-5- ذخیره، تولید و نرخ ذخیره ـ تولید بزرگ‌ترین مناطق نفتی جهان. 31

 

چکیده

 

 

استفاده از براهین عقلی در برخورد با مخالفان اهل بیت(ع) 17

 

صداقت و ارادت شاعران شیعی. 18

 

آمیختگی عناصر دینی و سیاسی. 19

 

بیان حقّانیت ائمه(ع) در جانشینی پیامبر(ص) 20

 

هجو دشمنان خاندان پیامبر اکرم (ص) 20

 

بیان مسائل تاریخی. 21

 

مسأله­ی رجعت و ظهور امام زمان (عج) 21

 

استفاده از آیات و روایات در شعر. 22

 

کمیت.. 24

 

دعای أئمّه در حقّ کمیت.. 25

 

شعرکمیت.. 28

 

هاشمیات.. 29

 

عبدى كوفى شاعر ولایت و حریت.. 30

 

تولد و وفات.. 31

 

عبدی و شعر ولایی. 31

 

شعر مکتبی. 32

 

نبوغ عبدی در ادب و حدیث.. 33

 

اعتراف سید حمیری به نبوغ شعری عبدی. 35

 

دیک الجن الحمصی. 35

 

ماجرای دلدادگی دیک­الجن. 36

 

زندگی ادبی دیک­الجن. 37

 

دیوان دیک­الجن. 38

 

نگاهی کلی بر سبک شعری دیک­الجن. 39

 

فصل سوّم

 

روابط بینامتنی قرآنی و روایی شعر شاعران. 40

 

روابط بینامتنی اشعار کمیت اسدی با آیات قرآن کریم و احادیث.. 41

 

روابط بینامتنی با قرآن کریم 41

 

روابط بینامتنی با احادیث.. 55

 

روابط بینامتنی علم یا شخصیت.. 59

 

روابط بینامتنی اشعار عبدی کوفی با آیات قرآن کریم و روایات.. 65

 

اروابط بینامتنی با آیات قرآن کریم 65

 

روابط بینامتنی با احادیث.. 76

 

روابط بینامتنی با قرآن و احادیث.. 89

 

روابط بینامتنی علم یا شخصیت.. 95

 

روابط بینامتنی اشعار دیک­الجن الحمصی با آیات قرآن کریم و احادیث.. 99

 

روابط بینامتنی با قرآن کریم 99

 

روابط بینامتنی با احادیث.. 109

 

روابط بینامتنی با قرآن و احادیث.. 114

 

روابط بینامتنی علم یا شخصیت.. 118

 

نتیجه­ی پژوهش.. 124

 

 

الملخّص… 126

 

موجز الرسالة…………………………………………………………………..127

 

فهرست­ها

 

فهرست منابع و مراجع. 136

 

فهرست پایگاه­های اینترنتی. 141

 

فهرست أعلام 142

 

فهرست آیات.. 146

 

فهرست احادیث.. 151

 

چکیده:

 

بینامتنی یکی از رویکردهای نقد جدید است، که روابط بین متون را مورد بررسی قرار می­دهد. این رویکرد، نگرش به متن را به طور کلی دگرگون کرد. بر اساس آن، متن پایدار وجود ندارد؛ متون در نهایت حاصل آثار پیش از خود یا معاصر با خود می­باشد. این رویکرد به متون، مورد توجّه منتقدان غرب و جهان عرب واقع شد و واکنش­های متفاوتی را برانگیخت.

 

شاعران مكتبى و مدافعان ولایت اهل ‏بیت(ع)، پیوسته از عقیده و ایمان خویش، مشعلى برافروخته و از هنر و ادب خود، سلاحى ساخته­اند، تا از «حق‏» دفاع ‏كنند و با «باطل‏» بستیزند. شاعران شیعی در راستاى فرهنگ اهل ‏بیت(ع) و دفاع از ولایت، شعر را در خدمت عقیده قرار داده­اند. قرآن کریم از آغاز نزول تا کنون به دلیل حیاتی بودن و برخورداری از جمال لفظی و معنویِ غیر قابل وصف همواره، این معدن غنی، الگوی بسیاری از شاعران و ادیبان و بزرگان دین بوده است و در هر دوره، صاحبان شعر و ادب مناسب با ذوق و توانایی خویش، از واژگان، سبک، معنا و درون­مایه­ی این گنجینه­ی بی­پایان بهره برده­اند.

 

کمیت اسدی، عبدی کوفی و دیک­الجن الحمصی از جمله شاعرانی بوده­اند که در برخی از اشعار خویش، به طور مستقیم و یا غیر مستقیم از آیات قرآنی استفاده نموده­اند. خواننده با نگریستن در اشعار این سه شاعر با قرآن کریم و روایات، به خوبی به جلوها­ی بینامتنی اشعار این شاعران و قرآن کریم و روایات پی خواهد برد؛ روابطی که آگاهانه و آشکار و بیشتر آن در ذیل نفی جزئی یا «اجترار» و بعضاً در ذیل نفی متوازی یا «امتصاص»، بنابر معیارهای بینامتنی از دیدگاه محمد بنیس قرار می­گیرند.

 

Abstract:

 

Intertextuality is one of the new critical approaches of this period that considers the relation among texts. This approach transformed the way critics looked at the texts. Based on this no consequent text is available. Texts are follow their previous or contemporary works. This approach to texts received a lot of attention from western critics and caused different views on the subject.

 

Traditional poetics along with advocates of (valayat) consequently aroused fires from their faith and beliefs and build a weapon from their art and literature in order to defend truth and fight untruth. Shite poetics along culture of (valayat) and defending it used poems in their beliefs. Quran from day of coming because of vitality has been known to be full of literal and spiritual description and been used by poetics, scientists and clergy men in each period.  Stylists have used this source of literature according to their talent and ability.

 

Komeit assadi, Abdi  kufy  and dik aljen Alhmsy are among the poets who used Quranic verses in some of their poems. The reader of these poems will somehow be familiar with Quranic verses and its applications .intertextuality. These interactions which are obvious and clear are a fraction of this source, others are occurred by a slight change in meaning that according to Mohammad Benis is considered intertextuality.

 

مقدمه:

 

 

علم نقد همواره در ادبیات از ارزش و اهمیت والایی برخوردار بوده و به عنوان راهی برای ارزش­گذاری آثار ادبی از دیرباز مورد توجّه قرار گرفته است. پدیده­ی بینامتنی به عنوان یک نظریه­ی جدید و مدرن که ارائه دهنده­ی نگرش­های تازه در علم نقد است، امروزه بسیار حائز اهمیت است و جنبه ای از زندگی پسامدرن را نشان می­دهد. این نظریه­ی به عنوان یک امر حتمی برای هر متن می­باشد و هیچ متن ادبی­ای، از این امر مستثنی نیست، هر اثر در یک زمانی تحت تأثیر آثار قبل خود بوده و با تغییر و تحوّل آثار پیشین به خود هویت بخشیده است؛ به عبارت دیگر در هر اثری باید به دنبال ارجاعی به قبل آن اثر و یا معاصر آن بود؛ چرا که خاصیت ذهنی انسان اقتضا می­کند تا پیوسته از تجربیات ذهن فعّال و پویای خود استفاده کند. نویسنده و افکار او در یک زمان از تفکّرات دیگران تأثیر می­پذیرد و در زمان دیگر اندیشه­های مخاطبین خود را تحت تأثیر قرار می­دهد. چنین نگرش­هایی به متن امروزه به عنوان یک قانون برای هر متن تبدیل شده و در حیطه­ی نظریه­ی ادبی به عنوان «بینامتنی» جای می­گیرد.

 

 

سؤال­هایی که در این رابطه در ذهن صورت می­گیرد، می­تواند چنین باشد:

 

 

1.آیا بدون کمک گرفتن از دیگر اندیشه­ها می­توان اندیشید؟

 

 

2. آیا بدون اشاره به دیگر نوشته­ها می­توان نوشت؟

 

 

در واقع پذیرش پاسخ منفی به این پرسش­ها، خود به معنای رسمیت شناختن بینامتنی است.

 

 

قرآن کریم ارزشمندترین اثری است که به عنوان یک میراث ادبی و دینی جامع و کامل در آثار شاعران می­درخشد. قرآن کریم به علت برخورداری از جمال لفظی و معنویِ غیر قابل وصف، همواره الگوی بسیاری از شاعران و ادیبان و بزرگان بوده است. در واقع استفاده از آیات و مفاهیم قرآنی در شعر در هر دوره ضرورت به شمار می­رفته؛ چرا که شعرهایی بیشترین تأثیر را داشتند که در پروردن مضامین آن­ها از آیات قرآنی و یا حتی احادیث پیامبر(ص) و أئمه­ی اطهار(ع) استفاده می­شد.

 

 

2-8.ضرب المثل…………………………………………………………………………………………………………………………..17

 

2-9.تمثیل…………………………………………………………………………………………………………………………………..20

 

2-10.رابطه میان تمثیل و امثال………………………………………………………………………………………………………..22

 

2-11.کنایه………………………………………………………………………………………………………………………………….22

 

2-12.کلمات قصار……………………………………………………………………………………………………………………….24

 

2-13.کلیشه………………………………………………………………………………………………………………………………..25

 

2-14.اصطلاح……………………………………………………………………………………………………………………………..25

 

فصل سوم: نهج البلاغه و امثال علوی

 

3-1.مختصری از زندگی امام علی(ع)………………………………………………………………………………………………..28

 

3-2.نهج البلاغه……………………………………………………………………………………………………………………………29

 

3-3.گردآوری نهج البلاغه………………………………………………………………………………………………………………31

 

3-4.گزیده ای از زندگی نامه سید رضی…………………………………………………………………………………………….33

 

3-4-1.اساتید………………………………………………………………………………………………………………………….34

 

3-4-2.جایگاه علمی و تألیفات…………………………………………………………………………………………………..35

 

3-5.شعر و شاعری سید رضی…………………………………………………………………………………………………………37

 

3-6.پیشینه امثال و حکم در ادب عربی……………………………………………………………………………………………..37

 

3-7.امثال علوی…………………………………………………………………………………………………………………………..38

 

3-7-1.اقسام امثال نهج البلاغه……………………………………………………………………………………………………39

 

3-7-1-1.امثال قرآنی ………………………………………………………………………………………………………..39

 

3-7-1-2.امثال غیر قرآنی……………………………………………………………………………………………………39

 

فصل چهارم: معادل­یابی­امثال نهج البلاغه با امثال فارسی

 

مدخل…………………………………………………………………………………………………………………………………………41

 

4-1.قناعت………………………………………………………………………………………………………………………………….42

 

4-1-1.قناعت در کلمات قصار نهج البلاغه…………………………………………………………………………………………42

 

4-1-2.معادل­یابی امثال و حکم نهج البلاغه با موضوع قناعت در امثال و حکم فارسی…………………………….50

 

4-2.عدالت………………………………………………………………………………………………………………………………….53

 

4-2-1.عدالت در کلمات قصار نهج البلاغه…………………………………………………………………………………….53

 

4-2-2.معادل­یابی امثال و حکم نهج البلاغه با موضوع عدالت در امثال و حکم فارسی……………………………..62

 

 

4-3.بردباری و صبر………………………………………………………………………………………………………………………65

 

4-3-1.بردباری و صبر در کلمات قصار نهج البلاغه…………………………………………………………………………65

 

4-3-2.معادل­یابی امثال و حکم نهج البلاغه با موضوع بردباری و صبر در امثال و حکم فارسی………………….81

 

4-4.طمع…………………………………………………………………………………………………………………………………….86

 

4-4-1.نکوهش طمع در کلمات قصار نهج البلاغه……………………………………………………………………………86

 

4-4-2.معادل­یابی امثال و حکم نهج البلاغه با موضوع نکوهش طمع در امثال و حکم فارسی…………………….93

 

4-5.ظلم و ستم……………………………………………………………………………………………………………………………98

 

4-5-1.نکوهش ظلم و ستم در کلمات قصار نهج البلاغه……………………………………………………………………98

 

4-5-2.معادل­یابی امثال وحکم نهج­البلاغه باموضوع نکوهش ظلم وستم درامثال و حکم فارسی……………….105

 

4-6.عجله و شتابزدگی…………………………………………………………………………………………………………………108

 

4-6-1.نکوهش عجله و شتابزدگی در کلمات قصارنهج البلاغه…………………………………………………………108

 

4-6-2.معادل­یابی امثال­وحکم نهج­البلاغه باموضوع نکوهش عجلع وشتابزدگی­درامثال­وحکم فارسی………….111

 

نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………..114

 

منابع…………………………………………………………………………………………………………………………………………117

 

چکیده

 

بی­شک ‌‌ضرب المثل­ها یکی از گونه­­هـای شناخته شده ادبیات؛ و كاربردی­ترین و در عین حال عامیانه­ترین آن­هـاست که سبب اشتراکاتی در بین زبان­­های اقوام و ملل مختلف شده است. امثال و حکم در انتقال درست فكر و اندیشه گوینده به مخاطب، نقش مهمـی دارند كه در این میان می توان كوتاهـی لفظ، رسایـی معنا، زیبایـی و بدیع بودن كلمات را از ویژگی­هـای برجسته آن دانست.

 

در این میان جایگاه نهج البلاغه و امثال علوی در ادبیات فارسـی، یک امر روشن و غیر قابل انکار است گواه این بیان شعر شاعرانی است که از گذشته­های دور تاکنون تحت تأثیر کلام امام علی(ع) بوده که گاه عینا و گاه از نظر محتوا ومفهوم از امثال و حکم نهج البلاغه الهام گرفته­اند . نهج البلاغه را  می­توان حاصل سرمایه­ی فکر­ی و ذوقی امام علی(ع) دانست که به­عنوان یک سند معتبر دینی و مذهبی چراغ راه هدایت و سعادت را بر بشر روشن می­نماید.

 

این پایان نامه بر آن است که از یک سو امثال و حکم علوی نهج البلاغه را احصاء و پس از تقسیم بندی موضوعـی آن این امثال را با ضرب المثل­های منظوم و منثور زبان فارسی معادل­یابی نماید.

 

Abstract

 

Proverbs and proverbs are undoubtedly one of the known literary genres. They are also the most widely usedand at the same time the commonest genre which causes some commonalities among the languages spoken by different nations and people. Adages play a significant role in conveying the speaker’s thoughts to the audience. They are characterized by briefness, eloquence, beauty, and creativity of the words.

 

Here, the place of Nahjolbalaghe and Alavi adages in Persian literature is undeniable because they are the result of Imam Ali’s (AS) intellectual and skillful capital, who directs human to the path of prosperity.

 

The present thesis is an attempt toextract the Alavi adages from Nahjolbalaghe, on the one hand, and to match them with Persian prose and verse adages and proverbs, on the other hand. Therefore, the objectives of the present thesis are as follow:ecognizing the adages of Nahjolbalaghe,Classifying Nahjolbalaghe adagesthematically, andMatching these adages with Persian ones.

 

مقدمه

 

نهج البلاغه که بخشی از کلام گهربار علی(ع) است، توسط شریف رضـی در سه بخش خطبه­ها، نامه­ها و حکمت­­هـا جمع آوری شده است و بعد از او علماء و فضلای بسیاری برآن شرح نوشته اند، به طوری که در باورهـای اسلامـی نهج البلاغه بعد از قرآن و حدیث نبوی به عنوان یک منبع مهم وغنی برای هدایت بشری به شمار می­آید. نهج البلاغه یک اثر ارزشمند و جاویـد است که با هویـت دینی خود عمومیـت یافته چرا که از زبان و دل امام معصومـی چون علـی(ع) تراوش کرده است و بیانگر عقلانیـت و بلاغت کلام اوست. تجلّـی این کتاب و امثال آن در کلام شعرا و اهل ادب گاه پیدا و آشکار است و گاه پوشیده و نهان؛ این اثر­پذیری پوشیده و پنهان در آثار ادباء گاه به صورت الهامـی بنیادی و گاه  تملیحـی به کار گرفته شده است که مـی­توان عامل اصلـی مثل­هـا و حکمت­هـای مشترك فارسـی و علوی را گرایـش­های دینـی و مذهبی مشترك میان آن­هـا دانست. اما باید اشاره نمود که بیشتریـن اثر­پذیـری از گفتار علوی را می­توان در اشعار و حکایت­­های سعدی مشاهده نمود.

 

مطالب این پایان نامه به شیوه کتابخانه­ای بنابر محور  فیش­ برداری، مطالعه، تحقیق و با استناد به منابع مرجع و مهم گرد­آوری شده است . این تحقیق متشکل از چهار فصل با محتوای موضوعی است که پژوهشگر مطالب را از باب موضوعی امثال مورد بررسی قرار داده است در این پایان نامه تعریف امثال موسع­تر از حکمت  مدنظر می­باشد و در امثالی که بیان نموده حکمت­ها را نیز مدنظر قرار داده و مثل­ها را با دید مجاز درنظر گرفته­ایم.

 

اهمیت امثال علوی از آن جهت است كه گفتاری حکیمانه و پندآموز از امام علی(ع) می­باشد كه با برخی آثار ادبی پیوند ناگسستنـی دارد و تأثیر این آثار در زندگی مردم غیر قابل انکار است. مثل­هـا حاصل تراوش ذهن و اندیشه­ی هوشمندانه­ی یك ملت است، كه فراگیر شده و مورد اقبال جوامع بشری قرار گرفته است. از زمان تألیف این کتاب سال­هـای متمادی سپری شده است، در حالی که دانشمندان و علمای اسلامی در زمینه­های مختلف ادبی و بلاغی و معرفتـی این کتاب را مورد بحث و بررسـی قرار داده و اعجاز کلامـی مولا امیر مومنان را از هر جهت تبیین کرده­اند اما با توجه به اینکه تاکنون کار جامع و کاملـی در زمینه امثال علوی و امثال فارسی صورت  نگرفته است  لزوم انجام این پژوهش مشخص مـی­شود. علاوه بر این شعرا و اهل ادبی که از نهج البلاغه و امثال آن تاثیر پذیرفته­اند ما را به راه رهنمون کرده­اند که پژوهش و تطابق این امثال با یکدیگر در دو زبان فارسی و عربی امری لازم و ضروری است و به درکـی جامع­تر و کامل­تری در این زمینه نیاز است.