1-2-2-2- تعارض‌های موجود کنوانسیون‌های بین‌المللی با یکدیگر…………………………………….. 16

 

فصل دوم: سلسله‌مراتب قوانین………………………………………………………………………………………….. 18

 

2-1- توالی معاهدات در کنوانسیون وین……………………………………………………………………………. 20

 

2-1-1- کنوانسیون وین راجع به حقوق معاهدات……………………………………………………………… 20

 

2-1-2- کنوانسیون وین در خصوص توالی معاهدات راجع به یک موضوع……………………………… 25

 

2-2- حل تعارض مقررات کنوانسیون‌ها…………………………………………………………………………….. 34

 

2-1-1- حل تعارض کنوانسیون مونترآل و قواعد روتردام……………………………………………………. 34

 

2-2-2- پروتکل ویزبی………………………………………………………………………………………………. 36 

 

2-2-2-1- حل تعارض کنوانسیون ملل متحد برای حمل‌ونقل مرکّب و قواعد هامبورگ……………. 37

 

2-2-2-2- حل تعارض کنوانسیون ملل متحد برای حمل‌ونقل مرکّب و قواعد رتردام………………. 39

 

2-2-3- امکان حکومت مقررات رتردام………………………………………………………………………….. 44

 

2-2-4- نظریۀ منتخب………………………………………………………………………………………………… 48

 

فصل سوم: تعیین قانون قابل اعمال بر حمل مرکّب براساس رژیم‌های داخلی…………………………………. 54

 

3-1- قانون حاکم بر حمل مرکّب در صورت عدم وجود قانون واحد قابل اعمال…………………………. 57

 

3-1-1- قانون حاکم در خصوص خسارات غیرمتمرکز……………………………………………………….. 59

 

3-1-2- قانون حاکم برای تکمیل خلأهای قراردادی و استثناسازی‌ها………………………………………. 62

 

3-2-2-1- انگلیس…………………………………………………………………………………………………. 62

 

3-2-2-2- آلمان……………………………………………………………………………………………………. 63

 

3-1-3- انحصار……………………………………………………………………………………………………….. 66

 

3-2- قانون ملی قابل اعمال بر حمل مرکّب و تأثیر رویۀ قضایی در آن……………………………………… 70

 

فصل چهارم: قانون قابل اعمال در کنوانسیون رم و قواعد رم……………………………………………………… 75

 

4-1- آزادی انتخاب قانون حاکم بر حمل مرکّب تحت شمول کنوانسیون رم و قواعد رم………………… 75

 

 

4-1-1- آزادی انتخاب قانون حاکم تحت شمول کنوانسیون رم…………………………………………….. 75

 

4-1-1-1- تعیین حمل‌کننده و ارسال‌کننده…………………………………………………………………….. 76

 

4-1-1-2- تعیین محل اصلی اقامت……………………………………………………………………………. 78

 

4-1-1-3- تعیین محل بارگیری و محل تخلیۀ بار…………………………………………………………… 82

 

4-1-1-4-موارد پاسخگو نبودن کنوانسیون…………………………………………………………………….. 83

 

4-1-2- آزادی انتخاب تحت قواعد رم…………………………………………………………………………… 84

 

4-1-2-1- انتخاب شبکه‌ای و برتر (انتخاب قانون حاکم ازطریق شروط قراردادی) ………………… 85

 

4-1-2-2- قابلیت تفکیک………………………………………………………………………………………… 90

 

4-2- قانون حاکم در صورت عدم انتخاب آن از سوی طرفین…………………………………………………. 96

 

4-2-1- امکان اعمال قوانین ملی…………………………………………………………………………………… 96 

 

4-2-2- امکان اعمال قواعد بین‌المللی……………………………………………………………………………. 98

 

نتیجه‌گیری:………………………………………………………………………………………………………………….. 102

 

منابع و ماخذ:………………………………………………………………………………………………………………. 104

 

 

 

چکیده:

 

با وجودی که قواعد رتردام در خصوص حمل‌ونقل مرکّب به مرحلۀ اجرا درآمده است، اما همچنان مسائل بسیاری در خصوص تعارض قوانین در حیطۀ حمل‌ونقل مرکّب وجود دارد. براین‌اساس، در قراردادهای حمل بین‌المللی، وضعیت‌هایی وجود دارد که در آن بیش از یک رژیم حمل‌ونقل به کار می‌رود. طبیعت محدود مسئولیت متصدی حمل‌ونقل، طبق رژیم‌های واحد حمل‌ونقل و تفاوت‌ها در اسناد راجع به حقوق حمل‌ونقل واحد، تعارضاتی را در پی دارد. به بیان دیگر، وضعیت‌های متعددی وجود دارد که در آن بیش از یکی از این کنوانسیون‌ها بر قرارداد حمل، قابل اعمال هستند و نفس محدودیت‌های موجود برای مسئولیت متصدی حمل، تضمین‌کنندۀ تعارض می‌باشد. درعین‌حال، وضعیت‌هایی نیز وجود دارند که در آن قواعد روبه‌رو هستیم که هیچ‌یک از کنوانسیون‌های موجود، قابل اعمال نبوده و نوبت به اجرای قوانین ملی می‌رسد. باتوجه‌به اختلافاتی که رژیم‌های حمل‌ونقل در این مورد و مواردی ازاین‌دست دارند، در صورت اعمال بیش از یکی از آن‌ها در یک قرارداد، تعارض محتمل خواهد بود و درعین‌حال، لزوم بررسی وضعیت‌هایی که در آن، قوانین ملی اعمال می‌شوند، در این تحقیق این اختلافات و اختلافات بین رژیم‌های حمل‌ونقل واحد با قواعد روتردام در خصوص حمل‌ونقل مرکّب از یک سو و از سوی یک وضعیت رژیم‌های حقوقی ملی دراین‌خصوص مورد بررسی قرار گرفته و راهکار ارائه می‌گردد.

 

کلمات کلیدی: حمل‌ونقل واحد، حمل‌ونقل مرکّب، تعارض، کنوانسیون حمل مرکّب کالا، کنوانسیون حمل ریلی، کنوانسیون حمل جاده‌ای، کنوانسیون حمل هوایی، کنوانسیون حمل آب‌های داخلی.

 

مقدّمه:

 

حمایت از ارزش‌های اساسی در هر جامعه به بخش‌ها و نهادهای گوناگون رسمی و غیررسمیِ سیاسی، حقوقی، اجتماعی و فرهنگی سپرده می‌شود. درمورد پاره‌ای از ارزش‌ها بین جوامع و فرهنگ‌ها و ایدئولوژی‌های انسانی وحدتِ‌نظر و عقیده وجود دارد و تعارض چندانی میان آن‌ها در قبول یا ردّ یک مسئله پیدا نمی‌شود؛ البته چالش اصلی تنها ارزش‌های مشترک و عام و غیرمتعارض نیست، مسئله جایی نمود می‌یابد که در درجۀ نخست ارزش‌ها متفاوت‌اند و پس از آن درمورد ابزارهای حمایت از ارزش‌ها هماهنگی و وفاق وجود ندارد. بسیاری از ارزش‌های جامعه برای حمایت، با علم حقوق ارتباط مستقیم دارند. در‌واقع حمایت از ارزش‌های مرتبط با مسائل مالی و اقتصادی و معاملاتی، در حقوق و بخش‌هایی خاص از آن یعنی حقوق قراردادها به حقوق خصوصی سپرده می‌شود.

 

حمل و نقل به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای تجارت، امروز نقشی به مراتب افزون تر به خصوص در صحنه تجارت بین الملل نسبت به گذشته پیدا کرده است. امروزه به عملیات حمل به عنوان یک امر و فعالیت خدماتی نگریسته نمی‌شود، بلکه به صورت صنتعی درآمده است که مستلزم تجربه و دانش تخصصی است. حمل و نقل سنتی که از آن به حمل یک نوعی تعبیر می شود، عبارتست از حمل محموله به وسیله یک شیوه حمل و نقل از مبدا تا مقصد با یک قرارداد و یک سند حمل که تابع مقررات خاص خود نیز می باشد. اما استفاده از این روش در همه موارد ممکن نیست، مضافا اینکه تامین کننده مشتری به خصوص در مسافرتهای طولانی نیز نمی باشد، عواملی نظیر، ممکن نبودن حمل محموله، به صورت مستقیم به وسیله یک روش از مبدا تا مقصد، متناسب کردن هزینه ها با روش مورد استفاده و صرفه جویی در هزینه های حمل، باعث گردید تا جابجایی محموله از طریق ترکیب کردن چندین محموله شیوه متداول شود.

 

 

2-5-2 قدمگاه امامزاده سید سلطان محمد. 14

 

2-5-3 گور شهیدان. 14

 

2-5-4 شهرت محلی نسب امامزاده 14

 

2-6 از نظر آب وهوا 15

 

2-7 از نظر دین ومذهب 15

 

2-8 زبان وگویش 15

 

2-9  از نظر سیاسی واجتماعی. 16

 

2-10 نگاهی به زندگی گذشته مردم روستای زیارت.. 18

 

2-10-1 مسكن. 18

 

2-10-2  خوراك 19

 

2-10-3 پوشاك 20

 

2-10-4 مشاغل. 21

 

2-10-5 كشاورزی و دامپروری. 21

 

2-10-6 بهداشت ودرمان. 21

 

2-10-7 تعلیم وتربیت 24

 

2-10-8  ارتباطات 27

 

2-10-9 رخدادها و اتفاقات.. 28

 

فصل سوم – روش تحقیق

 

3-1 روش تحقیق. 31

 

3-2 روش ابزار جمع آوری اطلاعات.. 31

 

3-3 شیوه کار و نحوه تجزیه و تحلیل. 31

 

3-4 ویژگی های فرهنگ و ادبیات عامه و ادبیات شفاهی مردم روستای زیارت (سیدسلطان محمد) 32

 

3- 5 فرهنگ عوام 36

 

3-6 ادب عوام 37

 

3-7 ضرورت واهمیت گردآوری فرهنگ وادبیات عامه فارسی. 37

 

3-8 فرهنگ عامه مردم روستای زیارت (پیر چوگان) 38

 

3-8-1 واج ها 39

 

3-8-2 سایر ویژگیهای زبانی. 42

 

3-9 انواع ادبی در ادبیات عوام روستای زیارت (پیر چوگان) 45

 

3-9-1 دوبیتی ها 46

 

3-9-2 ترانه ها 58

 

3-9-3 حنابندان 58

 

3-9-4 نوحه ها 59

 

فصل چهارم – نتایج

 

4-1 گویش… 64

 

4-1-1 گویش رودانی. 68

 

4-2 اشعار 70

 

4-2-1  لالایی ها 70

 

4-2-2 لالایی و چگونگی پیدایش آن در روستای زیارت سید سلطان محمد (ص) 72

 

4-2-3 نظر عوام روستای زیارت سید سلطان محمد (ع) درباره لالایی. 73

 

 

4-2-4 لالایی از  نظر دیگر. 74

 

4-2-5  موسیقی لالایی ها 74

 

4-2-6  هدف سرایندگان لالایی ها 75

 

4-2-7  کاربردهای لالایی. 75

 

4-2-8 درون مایه لالایی ها: 75

 

4-2-9 جنبه های مذهبی لالایی. 76

 

4-2-10 لالایی مرثیه ای. 77

 

4-2-11 کد خداها در لالایی ها 78

 

4-2-12 نمونه ای از لالایی های معروف در روستای (سید سلطان محمد (ع) 81

 

4-3 ترانه 89

 

4-3-1 ننه میزاد جواد 90

 

4-3-2  ترانه بازی. 91

 

4-3-3 ترانه نیایش… 91

 

4-3-4 ترانه مناسبتی. 93

 

4-3-5 ترانه نوازش.. 95

 

4-3-6 ترانه کار 96

 

4-3-7 ترانه آموزش.. 97

 

4-6-8 زنبیل گردانی. 98

 

4-6-9 راه خدا بگیره 98

 

4-6-10 کنکلوجو. 98

 

4-6-11 مادر شوهر لبی لبی (بله بله) 99

 

4-6-12 زهرای زنگی. 99

 

4-6-13 دیغل دوغی شکسته 100

 

4-6-14 چستکو بالشتکو. 100

 

4-6-15 دکی. 101

 

4-6-16 پت نازی. 101

 

4-6-17 اخکجو اخکجو. 102

 

4-6-18 اولی اول بار 103

 

4-6-19 بازی پیزگا 104

 

4-6-20 بازی کرابو. 105

 

4-6-21 بازی چهم بنوکا 106

 

4-6-22 «راه» 106

 

4-6-23 حنابندان. 107

 

4-6-24 سرتراشیدن داماد 108

 

4-6-25 مراسم استحمام 109

 

4-6-27 (راه ها) اشعار ویژه عروسی. 111

 

4-6-28 شعری به گویش مردم زیارت سید سلطان (ع) 112

 

4-6-29 نمونه هایی از اشعار رایج در روستای سید سلطان محمد (ع) 113

 

4-7 متل. 120

 

4-7-1 متل کشک پا 121

 

4-7-2 متل شوهر بیاید. 122

 

4-7-4 متل اهومبا 124

 

4-7-5 متل مناظره ای. 124

 

4-7-6 متل موروکو. 125

 

4-8 نوحه ها 127

 

4-9 تعریف چیستان. 136

 

4-9-1 پیشینه چیستان ها 137

 

4-9-2 ساختار چیستان. 137

 

4-9-3 انواع چیستان ها 138

 

4-10 ضرب المثل. 141

 

4-11 در پایان فصل چهارم- اشعار محلی ، سراینده – جانعلی خاوند. 168

 

4- 12 طلاق. 206

 

فصل پنجم – بحث و نتیجه گیری

 

5-1 لغات و اصطلاحات عامیانه 220

 

5-2 نتیجه گیری 266

 

5-3 پیشنهادات.. 268

 

منابع فارسی. 270

 

چکیده انگلیسی. 272

 

چکیده:

 

از آن جا که فرهنگ و ادبیات عامه و شعر و سروده، میراث ماندگار گذشتگان کشور ماست بایستی در ابعاد گوناگون، آن را شناسایی و حفظ کرد. هدف پژوهش حاضر، بررسی سروده ها و اشعار محلی و ادبیات شفاهی و عامه روستای سید سلطان محمد (ع) است زیرا هویت فرهنگی و تاریخی اقوام و ملل یکی از شاخص های علمی ماندگار می باشد و پرداختن به آن از ضرورت های جامعه است.

 

از آنجا که شکاف بین نسلی روز به روز افزایش می یابد این پدیده باعث شده تا جوان امروزی برای بیان سوز درونی خویش به روش هایی متوسل شود که نتیجه آن فراموش شدن فرهنگ ادبی نسل گذشته و از بین رفتن سروده های محلی و اصطلاحات عامیانه است.

 

وهدف دیگر این پژوهش زنده کردن سروده های محلی، لالایی ها، ترانه ها، شروندها و ضرب المثل ها و چیستان و دیگر بازی های محلی که در روستای روستای سید سلطان محمد (ع) وجود دارد می باشد و هم چنین معرفی این سروده ها به نسل جوان امروزی و علاقمند کردن مردم منطقه خصوصاً جوانان به حفظ میراث فرهنگی و ادبی روستای خود از طریق ثبت و نسخه برداری از آنها می باشد تا این سروده های ارزشمند که با گویش و کلمات اصیل گذشتگان است برای نسل های آینده باقی بماند.

 

این جانب برای خدمت به زادگاه و وطن خویش، روستای روستای سید سلطان محمد (ع) از توابع شهرستان رودان تصمیم گرفتم به گردآوری سروده ها و اشعار محلی و بررسی آنها بپردازم و برای جمع آوری واژگان و سروده های محلی به مدت شش ماه در روستا به نزد پیران و سالخوردگان، شاعران محلی و مداحان و ذاکران و صاحب نظران رفتم و ار برخی ادارات طلب همکاری نمودم که پس از تهیه مطالب، با هدایت و مشاوره، اساتید بزرگوار، دکتر اسدا… نوروزی و دکتر جواد دهقانیان به تدوین نهایی رساله پرداختم که به شرح زیر در چهار فصل نگارش گردید و روش جمع آوری اطلاعات به صورت میدانی و ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه با اهالی و پیران روستای روستای سید سلطان محمد (ع) است.

 

فصل اول کلیاتی پیرامون موقعیت جغرافیایی و تاریخی استان هرمزگان و فصل دوم در رابطه با ویژگی های فرهنگ و ادبیات عامه و ادبیات شفاهی مردم روستای سید سلطان محمد (ع) است.

 

فصل سوم بررسی سروده های محلی روستای سید سلطان محمد (ع) و فصل چهارم لغات و اصطلاحات محلّی روستای سید سلطان محمد (ع) است که به دقت آوانگاری شده و به ترتیب حروف الفبای فارسی مرتب و مدوّن شده است .

 

کلید واژه: سروده – گویش – پیر چوگان – ترانه – واژه – اصطلاحات محلی – آداب و رسوم.

 

از مهم ترین شاخص و تمایز ملل و اقوام مختلف همانا زبان آنهاست. زبان که خود مقوله­ای فرهنگی است می­تواند بارزترین شناسه هویت تاریخی، اجتماعی، قومی و ملی یک ملت محسوب شود و گونه­های آن چون لهجه و گویش غنای فرهنگی به زبان اصلی می بخشد و این نکته در مورد زبان فارسی که از زیر شاخه اصلی هند و اروپایی است که همانا بخشی از هویت تاریخی و ملی ایران زمین است که در بستر جغرافیایی همین مرز و بوم کهن کشورهای مجاور دچار نشیب و فرازهای زیادی شده است.

 

چه در فتح یونان و سلطه دو قرن آنان وچه در سلطه ترکان و حضور و سلطه اعراب مسلمان هیچ دگردیسی و انحطاط نگردیده و تغییرات جزئی اجتناب ناپذیر بوده و چنانچه این تهاجم ها صورت نمی­گرفت این اندک تغییر به علت مجاورت زبانی قابل تصور بود چون قرض گیری وقرض دادن در جنبه­های مختلف زبان از همگانی های آن است.

 

طبیعی است که در دوران مختلف در تقابل و تعامل با دیگر زبان ها و فرهنگ ها واژگان و اصطلاحات جدید وارد زبان فارسی شده و یا از آن به سایر زبان های دیگر راه یافته است.

 

میراث گران بهای ما که زبان، لهجه و گویش های ایرانی قسمتی از آن می باشد ریشه ای دیرپای دارد که به قدمت این سرزمین کهن است تاریخ و جغرافیای این مرز و بوم نشانه­ی تفکر و تدبر پیشینیان از جمله فلاسفه، دانشمندان، حکیمان، شاعران، نویسندگان و غیره است.

 

زبان فی نفسه در حال تغییر و تحول است همانند یک بچه متولد شده و رشد نموده شکوفا می شود و ممکن است بمیرد و نمونه زبان های مرده دنیا، زبان پهلوی، لاتین و سانسکریت هستند و البته تغییر و دگرگونی در مقوله آواها، واژگان سریع و در نحو بطئی است.

 

در تحولات جوامع بشری زبان ها، لهجه ها و گویش ها نیز دستخوش تغییرات می شوند. دوام و عدم تغیر کلی آنها در گذشته بستگی به عواملی چون غنای ادبی و علاقه سخنگویان به فرهنگ و آداب و رسوم خود بوده، همچنین کمبود ارتباط یا عدم ارتباط با دیگر زبان ها ازا جمله این عوامل محسوب می شود.

 

ولی در دنیای ارتباط با مهاجرت زیاد جمعیت از نقاطی به نقاطی دیگر وجود رسانه های همگانی چون رادیو.، تلویزیون، ماهواره، روزنانه، مجلات و وجود مراکز آموزشی عواملی هستند که در همگونی لهجه ها و یکسون شدن آنها با لهجه استاندار در یک کشور دخالت زیاد دارند. پس برای اینکه علاج واقعه را قبل از وقوع کنیم و برای این که دست ما از این گنجینه ذیقیمت کوتاه نشود همتی شایسته و بایسته می خواهد که این لهجه ها و گویش را قبل از نابودی جمع کرده و همین امروز و الا فردا دیر است.

 

 

2ـ3ـ معنای اصطلاحی اعتدال…………………………………………………………………….. 9

 

2ـ4ـ واژگان مربوط به اعتدال…………………………………………………………………….. 9

 

2ـ5ـ فواید اعتدال………………………………………………………………………………….. 9

 

2ـ 6ـ مفهوم حقیقی اعتدال در فرهنگ قرآنی……………………………………………………… 10

 

2ـ7ـ عوامل خروج از اعتدال……………………………………………………………………… 11

 

2ـ 8 ـ افراط‌وتفریط دو طرف اعتدال……………………………………………………………… 11

 

2ـ9ـ ریشه‌ی افراط‌وتفریط…………………………………………………………………………. 12

 

2ـ10ـ اعتدال از دیدگاه حکما و دانشمندان………………………………………………………… 13

 

 

 

فصل سوم: زندگی‌نامه سعدی و مجد خوافی

 

3ـ1ـ زندگی سعدی…………………………………………………………………………………. 16

 

3ـ2ـ تحصیلات سعدی…………………………………………………………………………….. 17

 

3ـ3ـ ویژگی‌های اخلاقی سعدی……………………………………………………………………. 17

 

3ـ4ـ آثار سعدی……………………………………………………………………………………. 19

 

3ـ4ـ1ـ گلستان……………………………………………………………………………………… 20

 

3ـ5ـ ویژگی گلستان……………………………………………………………………………….. 21

 

3ـ6ـ مجد خوافی…………………………………………………………………………………… 23

 

3ـ7ـ مؤلفات مجد خوافی…………………………………………………………………………… 24

 

3ـ7ـ1ـ روضه‌ی خلد………………………………………………………………………………. 24

 

3ـ7ـ2ـ کنزالحکمه…………………………………………………………………………………. 26

 

3ـ 8 ـ برخی از ویژگی‌های سبکی روضه‌ی خلد…………………………………………………. 26

 

3ـ9ـ مذهب………………………………………………………………………………………… 27

 

3ـ10ـ ابواب روضه‌ی خلد………………………………………………………………………… 28

 

 

 

فصل چهارم: اعتدال و میانه‌روی در گلستان سعدی و روضه‌ی خُلد مجد خوافی

 

4ـ1ـ اعتدال در سبک گلستان……………………………………………………………………… 30

 

4ـ2ـ تأثیر آیات قرآن و احادیث در اشعار سعدی و مجد خوافی…………………………………… 33

 

4ـ3ـ اعتدال در طنز گلستان……………………………………………………………………….. 34

 

4ـ4ـ اعتدال و میانه‌روی در خوراک……………………………………………………………… 34

 

4ـ4ـ1ـ اعتدال و میانه‌روی در گفتار………………………………………………………………. 39

 

4ـ4ـ2ـ اعتدال در مهر و قهر……………………………………………………………………… 42

 

4ـ4ـ3ـ اعتدال در دوستی و دشمنی……………………………………………………………….. 43

 

4ـ4ـ4ـ اعتدال در انفاق……………………………………………………………………………. 44

 

4ـ4ـ5ـ اعتدال در دخل و خرج……………………………………………………………………. 45

 

 

4ـ4ـ6ـ اعتدال در شتاب و درنگ…………………………………………………………………. 46

 

4ـ4ـ7ـ اعتدال در معاشرت و برخورد……………………………………………………………. 47

 

4ـ4ـ 8 ـ عدالت در گلستان و روضه خلد…………………………………………………………. 48

 

4ـ4ـ9ـ در بیان کبر و حسد………………………………………………………………………… 58

 

4ـ4ـ10ـ در بیان بخل و لئیمی…………………………………………………………………….. 59

 

 

 

فصل پنجم: نتیجه‌گیری

 

نتیجه‌گیری…………………………………………………………………………………………. 64

 

 

 

فهرست منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………. 68

 

چکیده

 

اعتدال و میانه‌روی یکی از اصول بنیادی در تفکر و فرهنگ اسلامی به شمار می‌آید. در آموزه‌های قرآنی امری پسندیده شمرده شده است؛ و در آثار شاعران و نویسندگان انعکاس یافته است. سعدی و مجد خوافی ازجمله کسانی هستند که به مشی اعتدالی توجه خاص نشان داده‌اند. مفهوم اعتدال به نحو بارزی در آثار سعدی و مجد خوافی نمایان است در سبک نوشتار به لحاظ استفاده‌ی معتدل از آرایه‌ها وهم در محتوا به‌عنوان یکی از فضایل اخلاقی، دینی و اجتماعی موردتوجه قرار گرفته است. توجه به اعتدال و داشتن افکار و اندیشه‌های اعتدالی به‌گونه‌ای در هر دو کتاب مشهود و محسوس است گلستان سعدی دارای ارزش ادبی کم‌نظیر انتقال‌دهنده‌ی الگوهای رفتاری مطلوب وبیان کننده‌ی واقعیت‌های اجتماعی است. روضه خلد به‌عنوان یکی از آثار ارزشمند ادبی، دربرگیرنده‌ی داستان‌ها و سخنان حکیمانه بسیاری است که منشأ آن‌ها آیات و احادیث و قرآن کریم می‌باشد مجد خوافی در این به کتاب مفاهیمی چون اعتدال، مساوات، عدالت و غیره پرداخته است.

 

کلیدواژه‌ها: اعتدال، میانه‌روی، گلستان، روضه خلد، سعدی، مجد خوافی.

 

1ـ1ـ مقدمه

 

اعتدال از ریشه‌ی عدل به معنی میانه‌گیری مابین دو حالت یک چیز ازنظر کمّی و کیفی و تناسب برقرار کردن میان آن دو است.

 

اعتدال یک اصل فراگیر است که در کل نظام هستی حاکم است، در گردش سیارات به دور خورشید تعادل بسیار حساسی وجود دارد، به‌گونه‌ای که اگر فاصله آن‌ها با خورشید نزدیک شود جذب خورشید می‌شوند و براثر گرما نابود می‌گردند و اگر دورتر از حوزه جاذبه آن فرار می‌کنند و از انرژی آن بهره نمی‌گیرند این تعادل و اعتدال در سیستم بدن ما انسان‌ها نیز عجیب و حیرت‌آور است. مضمون اعتدال در ادبیات کلاسیک فارسی به طرق مختلف انعکاس یافته است. سعدی اعتدال‌گرایی و پرهیز از افراط‌وتفریط را به‌منزله‌ی معیار و الگوی رفتار فردی و اجتماعی بارها توصیه کرده است.

 

گلستان همیشه گوهر درخشانی است در ادبیات ایران؛ زیرا سلامت انشا و زیبایی نثر آن را معیار فصاحت قرار داده است و مطالب پراکنده‌ی آن، نمودار اوضاع‌واحوال اجتماع و نماینده‌ی طرز فکر و طرز تعقل نژاد ایرانی است (دشتی، 1388: 302).

 

تأثیرپذیری سعدی از قرآن در اولین سطرهای گلستان در حیث فرم و شکل اثر ادبی، محتوا و معنا آشکار است و دیدگاه قرآنی در آثار وی نفوذ دارد.

 

مضمون اعتدال و میانه‌روی صفت مشترکی است که هم سعدی و هم خوافی بر آن تأکید دارند چراکه خروج از اعتدال موجب غفلت از یاد خدا می‌گردد و آدمی را به ورطه‌ی تباهی می‌کشد و اعتدال تضمین‌کننده سعادت انسان در دنیا و آخرت می‌گردد.

 

سعدی از آیات قرآن در زمینه مدح و ستایش خداوند، آموزش نکات اخلاقی و اسلام نتیجه‌های کاربردی در زندگی بهره گرفته است.

 

ادیبان و شاعرانی چند به تقلید گلستان دست به تألیفاتی زدند ازجمله می‌توان مجد خوافی را نام برد که در سال 733 هجری، روضه‌ی خلد را تصنیف کرد که حاوی مسائل مهم اخلاقی تعلیمی است در سراسر کتاب مضمون اعتدال هم در سبک به لحاظ مساوات در کاربرد جملات و آرایه‌ها استفاده معتدل از سجع و جناس و . . . و هم در محتوا به‌عنوان یکی از فضایل اخلاقی، دینی و اجتماعی متجلّی شده است. در این تحقیق سعی شده تا اهمیت و جایگاه اعتدال در آثار و اندیشه‌های دو شاعر و نویسنده بزرگ ایران یعنی سعدی و مجد خوافی تبیین گردد.

 

 

 

1ـ2ـ طرح مسئله

 

اعتدال از ریشه‌ی عدل به معنی میانه‌گیری مابین دو حالت یک‌چیز ازنظر کمّی و کیفی و تناسب برقرار میان آن دو است.

 

 

2-1-3 منابع شاهنامه. 10

 

2-2سرایش شاهنامه. 12

 

2-2-1 ستایش سلطان محمود. 14

 

2-2-2 پیشینه داستان های شاهنامه. 14

 

2-3 محتوا و بخش بندی.. 15

 

2-3-1بخش اسطوره ای 16

 

2-3-2 بخش پهلوانی …………………………………………………………………………………………………. 18

 

2-3-3 بخش تاریخی.. 21

 

2-4 نفوذ در ادبیات پارسی و ادبیات جهان 23

 

2-5 بازگردانی شاهنامه به زبان های دیگر. 24

 

2-6 واژگان عربی در شاهنامه. 26

 

2-7 هزاره شاهنامه در یونسکو. 26

 

2-8فیلم های ساخته شده بر پایه شاهنامه. 28

 

2-9 پژوهشکده شاهنامه. 28

 

فصل سوم: جانداران در شاهنامه

 

3-1آب 31

 

3-2 خورشید. 31

 

3-2-1 خورشید و سیمرغ. 32

 

3-3 عناصر اسطوره ای 33

 

3-3-1 کوه و درخت 33

 

3-3-2 کوه البرز. 34

 

3-3-3 درختو پسپویش… 34

 

3-3-4 ارتباط کوه و درخت با هوم. 35

 

3-4 خسروانی درختان شاهنامه. 36

 

3-4-1 آیین هایی که با درخت پیوند دارند …………………………………………………………………………36

 

3-5 برخی ار درختان شاهنامه ……………………………………………………………………………………………37

 

3-6 سوزاندن درختان ………………………………………………………………………………………………………38

 

فصل چهارم: حیوانات در شاهنامه

 

4-1مقدمه. 40

 

4-2سیمرغ 40

 

4-2-1 سیمرغ در نوشته های دینی زرتشتی.. 41

 

4-2-2 پرنده ای با ویژگی انسانی.. 42

 

4-2-2 چهره سیمرغ در شاهنامه 43

 

4-2-3 آشیانه سیمرغ در متون زرتشتی.. 43

 

 

4-3-4 آشیانه سیمرغ در متون حماسی.. 44

 

4-3-5 آشیانه سیمرغ در متون دیگر. 44

 

4-3 سیمرغ در ارتباط با آیین مهر. 45

 

4-3-1 سیمرغ و عقاب 45

 

4-4 مهر 46

 

4-5 توتم و توتیسم. 46

 

4-6 انواع توتم در شاهنامه 50

 

4-6-1 نام ها 50

 

4-6-1-1 گاو 50

 

4-6-1-2 اسب 53

 

4-6-1-3 درفش …………………………………………………………………………………………………………55

 

4-6-1-4 شیر …………………………………………………………………………………………………………….56

 

4-6-1-5 اژدها …………………………………………………………………………………………………………..58

 

4-6-1-6 گراز ……………………………………………………………………………………………………………62

 

4-6-1-7 گرگ …………………………………………………………………………………………………………..62

 

4-6-1-8 فیل …………………………………………………………………………………………………………….64

 

4-6-1-9 ببر ……………………………………………………………………………………………………………..65

 

4-6-1-10 پلنگ ………………………………………………………………………………………………………. 66

 

4-6-1-11 آهو …………………………………………………………………………………………………………..67

 

4-6-1-12 غرم …………………………………………………………………………………………………………..68

 

4-7 نماد شناسی اژدها در شاهنامه فردوسی …………………………………………………………………….69

 

4-8 ارتباط حیوانات با پهلوانان شاهنامه ………………………………………………………………………….74

 

4-8-1 اسب و رستم ……………………………………………………………………………………………………74

 

4-8-2 شبرنگ بهزاد و سیاوش ……………………………………………………………………………………..77

 

4-8-3 زال و سیمرغ ……………………………………………………………………………………………………79

 

فصل پنجم: نتیجه­گیری

 

 

2-2-3- تکواژ و انواع آن   ………………………………………………………………………………………………  15

 

2-2-3-1- تکواژهای آزاد و مقید (وابسته)………………………………………………………………..   16

 

2-2-3-2‌- تکواژهای دستوری و قاموسی……………………………………………………………………   16

 

2-2-4 – وند   ………………………………………………………………………………………………………………….   17

 

2-2-5 – تقسیم‌بندی واژه‌های مرکب   …………………………………………………………………………..   19

 

2-2-5-1‌-تقسیم‌بندی مبتنی برشیوۀ ترکیب …………………………………………………………….   19

 

2-2-5-2-تقسیم‌بندی معنایی کلمات مرکب  ……………………………………………………………   19

 

2-2-6- شفافیت و تیرگی در واژه‌های مرکب   ………………………………………………………………   20

 

2-2-7‌-هستۀ نحوی و معنایی در ‌کلمات مرکب  ‌…………………………………………………………..   21

 

2-2-8- هستۀ نحوی در کلمات برون مرکز   ‌………………………………………………………………..   22

 

2-2-9 -هستۀ نحوی در کلمات متوازن   ……………………………………………………………………..   22

 

2-2-10- اهمیت هستۀ معنایی   ………………………………………………………………………………….   23

 

2-2-11- اسم‌های مرکب   ……………………………………………………………………………………………   23

 

2-2-11-1 -تصریف درونی ………………………………………………………………………………………   24

 

2-2-11-2- هسته‌داری  ………………………………………………………………………………………….   24

 

2-2-11-3- ترتیب اجزای جمله ‌……………………………………………………………………………..   24

 

2-2-11-4 -اسم‌های مرکب از نظر معنی‌شناسی ترکیب  ‌………….‌………………………….   24

 

2-2-12- ترکیب‌های پیوندی   ……………………………………………………………………………………..   25

 

2-2-13- ترکیب‌ غیر فعلی در زبان فارسی  ………………………………………………………………….  26

 

2-2-14‌- فرایند اشتقاق   ……………………………………………………………………………………………….  27

 

2-2-15- بررسی جنبه‌های مختلف واژه‌سازی  ……………………………………………………………..  28

 

2-2-15-1- ضرورت واژه‌سازی ………………………………………………………………………………..   28

 

2-2-15-2‌- انواع  واژه‌سازی  ………………………………………………………………………………….   29

 

2-2-15-3- فرایندهای واژه‌سازی ‌…………………………………………………………………………..   30

 

2-2-15-4‌-شرایط لازم برای واژه‌سازی ‌………….‌………………………………………………………   32

 

2-2-15-5‌-موانع واژه‌سازی ‌………….‌………………………………………………………………………….   32

 

2-2-16- انواع نو‌واژه‌ از نظر منشأ  ……………………………………………………………………………….   34

 

2-2-17- موانع نهادینه شدن نو‌واژه‌ها‌…………………………………………………………………………..   34

 

2-2-17-1- عوامل درون زبانی ‌………………………………………………………………………………   34

 

2-2-17-2‌- عوامل برون زبانی ‌………….‌……………………………………………………………………   36

 

2-2-18- واژه‌‌گزینی  …………………………………………………………………………………………………….  36

 

2-2-19- زبان علم  ……………………………………………………………………………………………………….  36

 

2-2-20- شیوه‌های واژه‌‌گزینی ‌  …………………………………………………………………………………..  36

 

2-2-21- روش‌های معادل‌یابی  ……………………………………………………………………………………  37

 

 

2-2-22- ضوابط واژه‌‌گزینی…………………………………………………………………………………………..  37

 

2-3- مبانی عملی تحقیق   …………………………………………………………………………………………….   39

 

2-3-1- مقدمه   …………………………………………………………………………………………………………   39

 

2-3-2- تاریخچۀ مختصری از صرف در ایران   …………………………………………………………   39

 

2-3-3‌- مطالعات پژوهشگران ایرانی   ……………………………………………………………………….  ‌ 39

 

2-3-3-1- پژوهش‌های سنتی   ‌…………………………………………………………………………….   39

 

2-3-3-2‌- پژوهش‌های نوین غیر تحلیلی ‌………….‌………………………………………………….   40

 

2-3-3-3- پژوهش‌های نوین ‌‌تحلیلی ‌………….‌…………………………………………………………   40

 

2-3-4 مطالعات پژوهشگران غیر‌ایرانی   ……………………………………………………………………. ‌ ‌ 54

 

فصل سوم: روش‌شناسی تحقیق

 

3-1‌- مقدمه   …………………………………………………………………………………………………………………..   59

 

3-2‌- روش تحقیق   …………………………………………………………………………………………………………   59

 

3-3‌- حجم نمونه‌ها و روش اندازه‌گیری …………………………………………………………………………..   59

 

3-4- ابزار جمع آوری داده‌ها   …………………………………………………………………………………………   59

 

3-5‌- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها   …………………………………………………………………………………   60

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها

 

4-1- مقدمه   ……………………………………………………………………………………………………………………  ‌ 62

 

4-2 – تجزیه و تحلیل داده‌ها   …………………………………………………………………………………………‌   ‌62

 

4-2-1- جمع‌بندی مطالب  …………………………………………………………………………………………..  62

 

4-2-2-  اسامی مشتق- مرکب   ………………………………………………………………………………….   64

 

4-2-3‌- اسامی مرکب   …………………………………………………………………………………………………   66

 

4-2-4- ‌ اسامی مشتق   ……………………………………………………………………………………………….   70

 

4-2-5 –گروه‌های اسمی   ……………………………………………………………………………………………   72

 

4-2-6 –اسامی بسیط   ………………………………………………………………………………………………..   83

 

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات

 

5-1‌- مقدمه   …………………………………………………………………………………………………………………..   85

 

5-2- خلاصۀ تحقیق   ……………………………………………………………………………………………………..   85

 

5-3-  پاسخ به پرسش‌های تحقیق   ………………………………………………………………………………   87