jorge & keristani      .1

 

 

2. Butt

 

بی عدالتی وتوزیع غیر منصفانه دستاوردها وستاده های سازمان ، موجب تضعیف روحیه کارکنان وتنزل روحیه تلاش وفعالیت درآنان می شود. بنابراین رعایت عدالت ،رمز بقاء وپایداری جریان توسعه وپیشرفت سازمان وکارکنان آن است.خشنودی شغلی نیز نگرشی است که چگونگی احساس افراد را نسبت به مشاغلشان بطور کلی ویانسبت به حیطه های مختلف آن نشان میدهد.خشنودی شغلی واکنش عاطفی است ، نشات گرفته از ادراک فرد که شغل وی تاچه حد، ارزشهای شغلی مهم وی راکامروا می سازدوتاچه حد آن ارزشها بانیازهای شخص هماهنگ هستند.

 

خشنودی شغلی کارکنان موجب می گردد،افراد بجای اینکه درسازمان فقط به مشکلات کار خود فکرکنند ،

 

مشکلات دیگران رانیز درنظر بگیرند وعلیرغم وجود مشکلات زیاد،کارخودرابه نحو احسن انجام داده وتحمل

 

زیادی درمقابل مشکلات کاری داشته باشند.رضایت وخشنودی کارکنان از شغل خود باعث می شودکه افراد

 

بجای صرف وقت زیاد برای اعتراض وشکایت درباره مسائل بی اهمیت، به تکالیف ووظایف محوله بپردازند و ضمن حمایت از طرحهای توسعه وپیشرفت سازمان ،برای بهبود عملیات سازمان پیشنهادهای نو ارائه نمایند(نعامی وشکرکن ،59:1383). .محققان معتقدند اگر شغل ،لذت مطلوب رابرای فرد تامین کند ، در این حالت فرد از شغل اش خشنود است .ترکیبی معینی ازعوامل گوناگون چه درونی مانند احساس لذت از انجام کار وچه بیرونی مانند حقوق ومزایا وروابط محیط کاری سبب می شود فرد از شغل اش خشنود باشد (عسگری وکلدی؛1387:130-120). باتوجه به اینکه عدالت سازمانی وخشنودی شغلی از مهمترین عوامل تاثیر گذار درنیروی انسانی هر سازمانی می باشند، به همین خاطر سازمانها به منظور ایجاد انگیزه فعالیت وکار اثر بخش درکارکنان خود ،دست به اقدامات وتدابیر مدیریتی وشیوه های تمهیدی زیادی می زنند. بنابراین دغدغه اصلی محقق وآنچه که محقق را براین واداشت تابه این موضوع بپردازد، این است که، عدالت سازمانی می تواند خشنودی شغلی کارکنان پلیس اطلاعات وامنیت عمومی فرماندهی انتظامی استان مازندران را ارتقاء بخشد؟ امید است ناجا بارفتارهای منصفانه وعادلانه(عدالت سازمانی)،رعایت عدالت درتوزیع وتخصیص منابع وپاداشها(عدالت توزیعی)، رعایت عدالت درزمینه فرآیند هاوروش هایی که جهت تصمیم گیری های مرتبط باتخصیص منابع ازآنها استفاده می شود(عدالت رویه ای)وهمچنین برخورد عادلانه با افراد شاغل درقالب روشهای رسمی تصویب شده (عدالت تعاملی)، میزان احساس وکشش مثبت کارکنان پاوا را نسبت به وظایف شغلی شان بیشتر و وجدان وتعهد درآنان را تقویت تا کارکنان با وجود مشکلات زیاد،کارخود را بنحو مطلوب وشایسته انجام وازطرحهای توسعه وپیشرفت سازمان حمایت نمایند ودرنتیجه از رکودکاری ، انحرافات وتخلفات شغلی کارکنان پیشگیری وممانعت گردد. و سؤالی که در این رابطه با مسئله مزبور برای اینجانب مطرح است،عبارتست از:

 

چه رابطه ای بین عدالت سازمانی با خشنودی شغلی کارکنان پاواف.ا.استان مازندران وجود دارد؟

 

1-2-  اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق:

 

سازمان ، سیستمی اجتماعی است که حیات وپایداری آن وابسته به وجود پیوندی قوی میان اجزاءوعناصر تشکیل دهنده آن است.بی عدالتی اثرات مخربی برروحیه کار جمعی دارد. زیرا اهتمام نیروی انسانی وانگیزش کارکنان راتحت الشعاع خود قرار میدهد. بی عدالتی وتوزیع غیر منصفانه دستاوردها وستاده های سازمان، موجب تضعیف روحیه کارکنان وتنزل روحیه تلاش وفعالیت درکارکنان می شود. موضوع عدالت ویاانصاف ،یک ساختار قابل رویت درعلوم اجتماعی بشمار می آید وبیش از سه دهه گذشته برروی آن تحقیق بعمل آمده است .عدالت یکی از آرمانهایی است که انسان در طول تاریخ درابعاد اخلاقی وسیاسی واجتماعی به آن توجه داشته است.عدالت از خواسته های درونی انسانهاست.تمام انسانها درهر زمان ومکانی خواستار عدالت هستند وهمواره در زندگی خود از آن دم می زنند و از نابرابری وتبعیض بی زاری می جویند (امیر خانی،19:1387). عدالت درزمره مهمترین مفاهیمی است که درمباحث اجتماعی وسیاسی مطرح می شود ومطابق بانظر افلاطون ، سازمان اجتماعی که نمودار تمدن است ،بدون عدالت بوجود نمی آید.تحقق عدالت اجتماعی بدون تحقق عدالت سازمانی ممکن نیست وعدالت سازمانی تحقق در همه فعالیتها ،رفتارها وگرایشات افراد سازمانی است . وجود عدالت سازمانی درمحل کار بیانگر اهمیت دادن سازمان به کارکنان است .در چنین شرایطی کارکنان نیز نسبت به سازمان متعهد می شوند ویک میثاق دوسویه  بین کارکنان وسازمان ایجاد می شود. عدالت اغلب در سازمان نیز مفهوم می یابد وباعنوان عدالت سازمانی ازآن یاد می شود .متخصصان علوم اجتماعی از مدتها پیش به اهمیت عدالت سازمانی به عنوان پایه ای اساسی وضروری برای اثر بخشی فرآیند های سازمانی پی برده اند. یکی دیگراز مهمترین موضوعات سازمانی ، ادراکات کارکنان در مورد خشنودی شغلی آنان است .پژوهشگران مشاهده کرده اند که اگر روحیه یک فرد در سازمان بالا باشد آن فرد کارآ واثر بخش خواهد بود وچنانچه انتظارات کارکنان درمحیط شغلی برآورده نشود خشنودی شغلی ایجاد نمی شود ،در نتیجه عملکرد شغلی پایین میآید وحتی انحرافات وتخلفات شغلی ایجاد می شود(بروکنر وسیگل¹،2005).

 

بنابراین مهم است که از احساس ناامیدی ویاس کارکنان جلوگیری شود وکارآیی واثر بخشی افراد باتشخیص وتنظیم بموقع عوامل مرتبط باخشنودی شغلی به حداکثر برسد.خشنودی شغلی از طریق رفتارها واحساسات مثبت یامنفی کارکنان نسبت به محیط شغلی وسازمانی شکل میگیرد.این احساسات بامنابع برون سازمانی ودرون سازمانی ایجاد می شوند .یکی از منابع مهم درون سازمانی ،عدالت سازمانی است .انصاف ورعایت عدالت یک ارزش اساسی در سازمانها است وبراین متمرکز است که چگونه افراد ازنظر اجتماعی رویدادهای درون سازمانی راعادلانه یا ناعادلانه درک می کنند(کونووسکی² ،2005). پژوهشگران نشان دادند که سطوح بالای ادراکات عادلانه بودن به میزان بالای خشنودی شغلی از سرپرست منجر می شود. وقتی کارکنان احساس کنند که برخورد غیر منصفانه ای باآنها شده است عملکرد شغلی آنها پایین

 

 

 

 

 

 

 

1. 1. Brockner & Siege

 

1. Konovosky

 

می آید وتعهد شان نسبت به سازمان وخشنودی شغلی آنها کم می شود(امبروس¹،2009،کروپان زانو وگرینبرگ²؛2003). بنابراین ازجمله وظایف اصلی مدیریت ، حفظ وتوسعه رفتارهای عادلانه در مدیران واحساس عدالت در کارکنان است . در فراگرد توسعه رفتارهای عادلانه ومهمتر از آن شکل دادن احساس عدالت در کارکنان با شناخت چگونگی ارتباط رفتارهای مبتنی بر عدالت با هر یک از ابعاد خشنودی وانگیزش کارکنان حائز اهمیت است. بادستیابی به شناخت مناسب از نحوه ارتباط ابعاد عدالت سازمانی بر ابعاد گوناگون شغلی ، مدیران این امکان رامی یابند که اقدامات مناسب تری را درجهت توسعه احساس عدالت در سازمان برنامه ریزی ومدیریت نمایند . ازاین رو ، هدف این پژوهش ، دستیابی به این شناخت از طریق آزمون تجربی نحوه ارتباط هر یک از ابعاد عدالت سازمانی با خشنودی شغلی است .

 

بدیهی است درسازمان نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران ، رویکرد افزایش بهره وری كاركنان ، مشاركت فعال آنان و درنتیجه عملكرد مثبت كاركنان همانند سایر سازمانها ،از اهمیت بالایی برخوردار است . تحقیقات گسترده ای که در سالهای اخیر در سایر کشورها و ایران عزیزمان ، در حوزه خشنودی شغلی وعوامل موثر بر آن صورت گرفته است ، نشان دهنده اهمیت موضوع استقرار عدالت سازمانی و رابطه آن با خشنودی شغلی کارکنان می باشد. با توجه به نبود یک پژوهش مستدل و فراگیر در این زمینه در سازمان پلیس ، ضرورت انجام تحقیق در یگان مورد مطالعه شكل گرفت.

 

 

 

 

بهره‌گیری از هریک از این امکانات نیازمند ایجاد ساختارهای فرهنگی لازم چه در میان مشتریان و چه در میان صاحبان بازار می‌باشد.

 

 

• افزایش چشمگیر قدرت خریدار:

 

امروزه تنها با یك كلیك، خریداران می توانند رقبا و محصولاتشان را با هم مقایسه كرده و پاسخ های خود را در كسری از ثانیه دریافت كنند. دیگر نیازی به رانندگی تا فروشگاه و پارك، انتظار در صف اتوبوس و جر و بحث با فروشندگان نیست.

 

حتی در مواردی می توانند قیمت های درخواستی خود را تعیین كنند (مثلادر مورد هتل و بلیت هواپیما) تا عرضه كنندگانی كه می توانند شرایط خریدار را فراهم كنند با او تماس بگیرند، به عبارتی به یك مناقصه دست بزنند. خریداران می توانند با دست به دست دادن به دیگران و افزودن حجم خریدشان، از تخفیف بیش تری بهره مند شود.

 

 

 

 

• دسترسی به انواع بیش تری از كالاها و خدمات:

 

امروزه خریداران می توانند تقریبا هر آنچه را كه می خواهند از طریق اینترنت سفارش دهند (در كشور خودمان هم مسیر توسعه تجارت و كسب و كار اینترنتی به این هدف تمایل دارد) مانند اثاثیه منزل، ماشین های شست وشو، مشاوره مدیریتی و حقوقی و دارویی. به عنوان مثال آمازون دات كام  خود را بزرگ ترین فروشگاه كتاب با بیش از سه میلیون جلد كتاب معرفی می كند; شرایطی بوجود آورده كه هیچ فروشگاه كتاب فیزیكی نمی تواند از پس آن برآید. به علاوه، خریداران قادرند این كالاها را از سرتاسر جهان سفارش دهند كه این امر برای مردم كشورهایی كه با قیمت های بالاسروكار دارند، موقعیتی ویژه به حساب می آید. به این معنا كه خریداران در كشورهای با هزینه و قیمت بالامی توانند با سفارش كالاها و خدمات مورد نیاز به كشورهای ارزا ن تر از میزان هزینه های خود بكاهند.

 

 

 

 

• سهولت بیش تر در سفارش دادن، روابط متقابل و تحویل گرفتن سفارش:

 

مشتریان امروزی می توانند از خانه، دفتر كار و حتی از طریق تلفن همراه، به صورت 24 ساعته و در تمامی هفت روز هفته سفارشات خود را ارایه بدهند و در ضمن این محصولات در كم ترین زمان به دست آن ها می رسد.

 

 

• سایر مزایا ویژگیهای فروش اینترنتی:

 

1 -فروشگاه اینترنتی در هر لحظه از شبانه روز آماده سرویس دهی به مشتریان است.

 

2 -فروشگاه اینترنتی محدودیت مکانی ندارد و مشتریان می توانند از هر کجا خرید اینترنتی کند.

 

3- خریدار می تواند ساعت ها در فروشگاه مشغول بررسی اجناس از قبیل فیلم ، ترانه ،موبایل ،کتاب و موارد دیگر باشد

 

4 – فروشگاه اینترنتی هیچ محدویتی برای تعداد مشتریان ندارد.

 

5 – فروشگاه اینترنتی حق انتخاب بیشتری در اختیار خریداران قرارمی دهد

 

6-ابزار تبلیغی مناسب در جهت فروش محصولات شما

 

7-کاهش هزینه های جانبی نظیر اجاره محل,هزینه ویترین و انبار,فروشنده,خواب سرمایه و غیره در یک فروشگاه سنتی و سودآوری بیشتر

 

8-تحویل کالای خریداری شده درب منزل,بیمه بودن کالا و عدم مشکل حمل و نقل

 

9-عدم برخورد با ترافیک و کاهش آلودگی هوا

 

 

 

 

 

 

 

 

• طرح مسئله :

 

طراحی یک سیستم فروش [4]B2C آنلاین با مشخصات زیر:

 

 

 

• مدیریت انبار و فروش به شکل پویا (داینامیک)

 

• امکان تحلیل رفتار مشتری پس از ورود به سایت

 

• وارد کردن محصول به صورت پویا

 

• ارسال فاکتور و شماره پیگیری برای مشتری از طریق SMS و Email

 

• امکان ثبت نام مشتریان و ایجاد پروفایل شخصی

 

• ارسال خبر نامه برای مشترکان

 

• سیستم سطح‌دسترسی کاربران و مدیران

 

• تهیه گزارشهای فروش و مدیریتی

 

• امکان اتصال به درگاه بانک و واریز پول به صورت آنلاین

 

• امکان قیمت‌گذاری چندسطحی برای تخفیف برروی تعداد سفارش یک محصول

 

• امکان تعریف محصولات هم‌مجموعه

 

• امکان ارسال به دوستان برای تمامی بازدیدکنندگان یا فقط کاربران ثبت‌نام کرده

 

• ارسال لیست درخواستی به دوستان از طریق ایمیل یا RSS[5]

 

• استفاده از RSS برای محصولات جدید، محصولات فوق‌العاده و برچسب‌های جدید

 

• امکان ایجاد نظرسنجی برروی فروشگاه

 

 

 

 

• ملاحظات فنی وب سایت :

 

 

 

2-7. جمع بندی.. 25

 

فصل سوم: مدل ریاضی پیشنهادی.. 26

 

3-1. مقدمه. 27

 

3-2. تعریف مسئله. 27

 

3-2-1. مفروضات مسئله. 28

 

3-3. مدل پیشنهادی.. 29

 

3-3-1. پارامترهای ورودی مسئله. 29

 

3-3-2. متغیرهای تصمیم گیری مسئله. 30

 

3-3-3. تابع هدف… 31

 

3-3-4. محدودیت ها 32

 

3-4. اعتبارسنجی مدل. 37

 

3-4-1. اعتبارسنجی مدل به کمک مساله حل شده 37

 

3-4-2. اعتبار سنجی مدل به کمک مسئله تولیدی.. 38

 

3-5. تعیین پیچیدگی مسئله. 40

 

3-6. جمع بندی.. 42

 

فصل چهارم: الگوریتم های فراابتکاری پیشنهادی و نتایج محاسباتی.. 43

 

4-1. مقدمه. 44

 

4-2. الگوریتم سیستم ایمنی مصنوعی.. 45

 

4-2-1. شمای کلی الگوریتم سیستم ایمنی مصنوعی.. 47

 

4-2-2. مفاهیم الگوریتم تولید انتخابی سیستم ایمنی مصنوعی و نحوه بکارگیری آنها 48

 

4-2-2-1. کدگذاری جواب.. 48

 

4-2-2-2. تولید جامعه اولیه 50

 

4-2-2-3. تابع تطابق. 52

 

4-2-2-4. عملگر تکثیر. 52

 

4-2-2-5. عملگر جهش… 53

 

4-2-2-6. شروط توقف… 54

 

4-3. الگوریتم تبرید شبیه سازی شده با رویکرد ابری.. 56

 

4-3-1. شمای کلی الگوریتم تبرید شبیه سازی شده 57

 

4-3-2. تئوری ابری.. 57

 

4-3-3. الگوریتم تبرید شبیه سازی شده با رویکرد ابری.. 59

 

4-3-3-1. مفاهیم الگوریتم تبرید شبیه سازی شده با رویکرد ابری و نحوه بکارگیری آنها 59

 

4-3-3-1-1. نمایش جواب.. 60

 

4-3-3-1-2. تابع ارزیابی جواب.. 60

 

4-3-3-1-3. تولید جواب همسایگی.. 61

 

4-3-3-1-4. معیار پذیرش جواب.. 61

 

4-3-3-1-5. فرایند تبرید. 61

 

4-4. مسائل آزمایشی.. 63

 

4-5. تنظیم پارامترهای الگوریتم ها(کالیبراسیون) 66

 

4-5-1. تنظیم پارامترهای الگوریتم سیستم ایمنی مصنوعی.. 67

 

4-6.  ارزیابی عملکرد الگوریتم ها 71

 

 

4-7. جمع بندی.. 76

 

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات.. 77

 

5-1. نتیجه گیری و پیشنهادات آتی.. 78

 

فهرست منابع. 81

 

 

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                      صفحه  

 

جدول 2-1. نمادهای متداول برای . 10

 

جدول 2-2. نمادهای متداول برای . 11

 

جدول 2-3. نمادهای متداول برای . 12

 

جدول 2-4. مسائل تولید جریانی با محدودیت پردازش بدون انتظار. 16

 

جدول 2-5. مسائل سیستم تولید جریانی با محدودیت زمان نصب وابسته به توالی کارها 20

 

جدول 2-6. مسائل سیستم تولید جریانی با محدودیت حجم کاری ماشین آلات… 22

 

جدول 2-7. مسائل با محدودیت استراتژی های ترکیبی مدیریت تولید. 24

 

جدول 2-8. مسائل سیستم تولید جریانی با تابع هدف های تولید به موقع. 25

 

جدول 3-1. تغییرات اعمال شده در مدل پیشنهادی جهت اعتبارسنجی.. 37

 

جدول 3-2. دادههای لازم جهت پیاده سازی مدل ریاضی.. 39

 

جدول 4-1. پارامترهای تولید شده تصادفی. 64

 

جدول 4-2. مسائل آزمایشی تولید شده. 65

 

جدول 4-3. سطوح ارائه شده برای تنظیم پارامترهای الگوریتم تبرید شبیه سازی شده با رویکرد ابری. 69

 

جدول 4-4. جدول آرایه های متعامد L9. 70

 

جدول 4-5. میانگین مقادیر  به ازای پارامترها و سطوح آنها. 70

 

جدول 4-6. نتایج  الگوریتمه ای سیستم ایمنی مصنوعی و تبرید شبیه سازی شده با رویکرد ابری. 72

 

 

 

فهرست شکل ها و نمودارها

 

عنوان                                                                                                      صفحه  

 

شکل 3-1. نمای کلی مسئله مورد بررسی.. 28

 

شکل 3-2. گانت چارت جواب بهینه مسئله طراحی شده جهت اعتبارسنجی مدل ریاضی. 40

 

شکل 3-4. سلسله مراتب پیچیدگی در توابع هدف مسائل زمانبندی [6]. 41

 

شکل 3-3. سلسله مراتب پیچیدگی در مسائل کارگاهی زمانبندی [6]. 41

 

شکل 4-1. نمایش کدگذاری جواب در الگوریتم سیستم ایمنی مصنوعی. 49

 

شکل 4-2. نمایش نحوه افراز فضای جواب در الگوریتم سیستم ایمنی مصنوعی. 52

 

شکل 4-3. شبه برنامه الگوریتم سیستم ایمنی مصنوعی. 56

 

شکل 4-4. نمایش سه ویژگی یک ابر با توزیع نرمال [35]. 58

 

شکل 4-5. مقایسه فرایند تبرید دما در دو الگوریتم [35]. 60

 

شکل 4-6. شبه برنامه الگوریتم تبرید شبیه سازی شده با رویکرد ابری. 63

 

شکل 4-7. نمودار مقادیر مختلف . 69

 

شکل 4-8. نمودار  برای پارامترهای الگوریتم تبرید شبیه سازی شده با رویکرد ابری. 71

 

شکل 4-9. مقایسه  الگوریتم های سیستم ایمنی مصنوعی و تبرید شبیه سازی شده با رویکرد ابری. 73

 

شکل 4-10. مقایسه سرعت همگرایی الگوریتم های سیستم ایمنی مصنوعی و تبرید شبیه سازی شده با رویکرد ابری. 74

 

شکل 4-11. نمودارهای واکنش الگوریتم های سیستم ایمنی مصنوعی و تبرید شبیه سازی شده با رویکرد ابری نسبت به تغییر تعداد ایستگاه های کاری. 75

 

شکل 4-12. نمودارهای واکنش الگوریتم های سیستم ایمنی مصنوعی و تبرید شبیه سازی شده با رویکرد ابری نسبت به تغییر بیشینه تعداد محصولات قابل سفارش. 76

 

 

 

فصل اول
کلیات تحقیق

 

 

 

1-1. مقدمه

 

زمان­بندی را می­توان فرایند تخصیص منابع عمدتا محدود به فعالیت­ها با در نظر گرفتن دوره­های زمانی و با رویکرد بهینه­سازی یک یا چند هدف تعریف کرد.

 

امروزه با توجه به افزایش رقابت در بازارهای جهانی، بهبود مستمر عملکرد سیستم­های تولیدی و خدماتی برای افزایش توان رقابتی آنها ضروری به نظر می­رسد. از آنجا که زمان­بندی به عنوان یک فرایند تصمیم­گیری در صورت استفاده درست می­تواند تاثیر قابل ملاحظه­ای در بهبود عملکرد سیستم­ها داشته باشد، مطالعه و بکارگیری این علم با شیب تندی رو به افزایش است.

 

اصولا فرایند زمان­بندی برای یک سیستم مشخص با تعریف یک مدل ریاضی آغاز می­گردد. این مدل مختصات و ویژگی­های سیستم واقعی را به تصویر می­کشد. هر مدل ریاضی از دو بخش توابع هدف و محدودیت­ها تشکیل می­شود. محدودیت­های مدل زمان­بندی براساس ویژگی­ها و محدودیت­های حاکم بر منابع و فعالیت­های سیستم شکل می­گیرد. از ویژگی­های منابع می­توان به نوع و میزان آنها، زمان دسترسی به آنها اشاره کرد. ویژگی­های فعالیت­ها نیز شامل منابع مورد نیاز برای هر واحد فعالیت، زمان مورد نیاز، موعد تحویل و … خواهد بود. توابع هدف نیز که عمدتا بیانگر هزینه­های ناشی از تخصیص منابع به فعالیت­ها است، منعکس کننده اهداف مدیریت سیستم از اجرای زمان­بندی است و معمولا حول محورهای بهره­برداری کاراتر از سیستم تولیدی، تحویل به موقع فعالیت­ها، انطباق کامل زمان­های تحویل با موعدهای تحویل و… می­گردد.

 

از آنجا که غالب مسائل مطرح شده در حوزه زمان­بندی که باعث بسط و گسترش این علم نیز گردیده­اند با نگاهی به مسایل واقعی در محیط­های صنعتی بوده­اند، واژه­های بکار رفته در این حوزه علمی نیز عموما برخاسته از محیط­های صنعتی خواهند بود. براین اساس، در بیان مسائل زمان­بندی از لفظ ماشین در معنای منبع و از واژه کار به عنوان فعالیت نام برده می­شود. در نتیجه این تعاریف می­توان گفت در یک مسئله زمان­بندی غالبا کارها روی مجموعه­ای از ماشین­ها که در ایستگاه­های کاری با نظم و اولویت­بندی خاصی چیده شده­اند پردازش می­شوند.

 

مسائل زمان­بندی بسته به تعداد و نحوه چیدمان ماشین­ها به شاخه­های متعددی تقسیم می­شود. ساده­ترین حالت، زمان­بندی تک ماشین است. این مسئله اگرچه ساده به نظر می­رسد اما پایه و اساس مسائل پیچیده­تر را تشکیل می­دهد.

 

همگام با گسترش سیستم­های تولیدی مسائل زمان­بندی نیز پیچیدگی بیشتری پیدا کردند. در یک تقسیم­بندی کلی چیدمان ماشین­آلات در یک فضای صنعتی می­تواند به صورت سری(جریانی)، موازی و یا ترکیبی از این دو حالت باشد. در حالت سری هر کار باید از همه یا تعدادی از ماشین­هایی که به طور سری قرار گرفته­اند عبور کند. در حالت چیدمان موازی، تعدادی ماشین با عملکرد مشابه یا غیر مشابه به صورت موازی چیده شده­اند. در این محیط مفهوم تخصیص کار به ماشین­ها اهمیت پیدا خواهد کرد. در حالت آخر که البته به دنیای واقعی نزدیک­تر است مفهوم ایستگاه­های کاری نمود بیشتری می­یابد. در یک سیستم ترکیبی عموما چندین ایستگاه کاری وجود دارد که در هریک از آنها چندین ماشین با چیدمان­های متفاوت اعم از سری و موازی وجود دارند.

 

در این تحقیق، مسئله یافتن توالی بهینه کارها در سیستم تولیدی جریانی بدون انتظار منعطف مورد بررسی قرار می­گیرد. این سیستم تولیدی مدل بسط یافته روش تولیدی سری است. در این سیستم ایستگاه­های کاری که به طور متوالی قرار گرفته­اند، هر کدام حاوی چند ماشین هستند که به صورت موازی چیده شده­اند. در ادامه فصل، مسئله مذکور به طور کامل تشریح می­شود.

 

1-2. تعریف مسئله

 

سیستم تولید جریانی منعطف حالت تعمیم یافته­ای از سیستم تولید جریانی است. در این حالت ایستگاه­های کاری به صورت متوالی قرار می­گیرند و هر ایستگاه حاوی تعدادی ماشین با عملکرد یکسان یا غیر یکسان است. هر کار به محض ورود به ایستگاه کاری باید با استراتژی مشخصی به یکی از ماشین­ها تخصیص یابد. البته انتخاب یکی از ماشین­ها یک ضرورت نیست و در برخی مسائل یک کار می­تواند در اثنای عمل پردازش ماشین خود را تغییر دهد.

 

در یک سیستم تولید جریانی ممکن است بین تمام شدن کار در یک ایستگاه تا ورود کار به ایستگاه بعدی به دلیل مشغول بودن ایستگاه بعدی، خرابی آن یا دلایل دیگر وقفه زمانی وجود داشته باشد. اما برخی ویژگی­های حاکم بر کارها ممکن است با چنین وقفه­هایی در تضاد باشد. از این رو بسیاری از سیستم­های تولیدی شرط سیستم جریانی بدون انتظار را به دلیل محدودیت­هایی که در تولید کارها وجود دارد به کار می­برند [28]. برای مثال، در تولید محصولات فولادی، فلز ذوب شده باید بدون هیچ اتلاف زمانی از ایستگاه ذوب فلز به ایستگاه های بعدی منتقل شود چرا که در غیر این صورت دمای مذاب به سرعت کاهش یافته و برای شکل­دهی مناسب نخواهد بود. بسیاری از صنایع مهم نظیر صنایع ذوب فلز و آلیاژ، پلاستیک، فرایندهای پتروشیمی و … از این سیستم تبعیت می­کنند.

 

یکی از مهم­ترین مسائل در مدیریت تولید و به طبع آن زمان­بندی یک سیستم تولیدی تعیین استراتژی تولید است. به این معنی که محصول تولیدی برای برآورده کردن نیاز یک مشتری خاص ساخته می­شود یا به عبارتی تولید برای سفارش است یا برای تامین نیازهای بازار ساخته می­شود و پس از تولید به انبار می­رود یا به عبارتی تولید برای ذخیره است. از آنجا که زمان رسیدن سفارش در سیستم تولید برای سفارش در دست مشتریان است، تحویل به موقع و چرخه تولید کوتاه و واقعی به عنوان فاکتورهای رقابتی اصلی برای بردن سهم بیشتری از بازار  شناخته می­شوند در حالی که در سیستم­های تولید برای ذخیره بالا بودن نرخ بهره­برداری، نرخ خروجی، و نرخ رسیدن محصول از فاکتورهای رقابتی اصلی هستند [16]. امروزه در غالب محیط­های صنعتی تلفیقی از دو استراتژی­ مورد استفاده قرار می­گیرد. در این میان چالش اصلی زمان­بندی همزمان تمامی کارها است به نحوی که هم نیازهای بازار و هم نیازهای مشتریان به بهترین شکل برآورده شود.

 

هر سیستم تولیدی به صورت معمول توانایی تولید یک یا چند محصول را دارد. در استراتژی تولید برای سفارش ممکن است سفارش تحویل شده به مرکز تولیدی به یکی از چند حالت زیر باشد: یا سفارش براساس همان محصولات قابل تولید برای سیستم تعریف شده باشد، که در این حالت سفارش دهنده ترکیبی از محصولات استاندارد تولیدی کارخانه را سفارش داده و موعد تحویل مشخصی را برای آنها تعیین می­کند. یا سفارش برای تولید نیاز به انجام تغییراتی در خط تولید معمول سیستم دارد. به عبارت بهتر مشتری خواهان مقداری شخصی سازی در سفارش است. در این صورت ممکن است در زمان­های پردازش یا در تعداد عملیات­های تولید تغییراتی حاصل شود. و حالت سوم که ترکیبی از دو حالت قبلی است، به این معنی که مشتری تعدادی محصول بدون تغییر و تعدادی محصول همراه با تغییر را سفارش می­دهد. از آنجا که سیستم تولیدی مورد بحث در این پژوهش تولید جریانی بدون انتظار بوده و محصولات تولیدی توسط این سیستم نظیر قطعات فولادی یا مواد پتروشیمی عموما دارای استانداردهای بین­المللی هستند، لذا در این پژوهش استراتژی تولید برای سفارش نوع اول مورد بررسی قرار می­گیرد.

 

امروزه با توجه به مختصات بازارهای جهانی و لزوم حفظ توانایی رقابتی برای محیط­های تولیدی مفهوم تولید به موقع به خوبی پذیرفته شده است. تولید به موقع به معنای در نظر گرفتن همزمان هزینه­های ناشی از تولید زودتر از موعد یا زودکرد و هزینه­های دیرکرد است. از آنجا که مفاهیم مربوط به تولید به موقع در غالب هزینه بیان می­شوند، به کارگیری این مفاهیم در مسائل زمان­بندی اغلب در توابع هدف مدل ریاضی نمود می­یابند.

 

در این تحقیق، مسئله زمان­بندی سیستم تولید جریانی بدون انتظار منعطف با محدودیت زمانی ظرفیت تولید روی ماشین آلات و درنظر گرفتن استراتژی ترکیبی تولید برای سفارش و تولید برای ذخیره با هدف حداقل کردن مجموع هزینه­های ناشی از رد سفارشات، تحویل ناقص سفارشات و زودکرد و دیرکرد وزنی مورد بررسی قرار می­گیرد. یک مدل برنامه ریزی غیرخطی برای این مسئله ارائه می­شود. همچنین دو الگوریتم فراابتکاری سیستم ایمنی مصنوعی و تبرید شبیه­سازی شده با رویکرد تئوری ابری[14] برای حل این مسئله ارائه می­گردد.

 

1-3. اهداف تحقیق

 

از آنجا که سیستم تولید جریانی بدون انتظار برای تولید محصولات استراتژیکی همچون صنایع فولاد و ذوب فلزات و پتروشیمی کاربرد دارد، تلاش در جهت بهره­برداری کارا از سیستم تولیدی ضروری به نظر می­رسد. براین اساس، این تحقیق با هدف کاهش فاصله میان مطالعات تئوریک حوزه زمان­بندی و مسائل واقعی دنیای صنعت انجام می­گردد. لذا، یک مدل ریاضی جدید برای مسئله سیستم تولید جریانی منعطف بدون انتظار با محدودیت ظرفیت تولید و استراتژی ترکیبی مدیریت تولید ارائه می­شود. به علاوه جهت یافتن توالی بهینه کارها دو الگوریتم فراابتکاری سیستم ایمنی مصنوعی و تبرید شبیه­سازی شده با رویکرد ابری برای مسئله مذکور پیاده­سازی می­شوند.

 

1-4. مفروضات مسئله

 

مفروضات حاکم بر مدل ریاضی ارائه شده برای مسئله مورد بحث به شرح زیر است:

 

 

• تمام ماشین­آلات در لحظه صفر در دسترس خواهند بود و برای آنها هیچ­گونه خرابی متصور نیست.

 

• بیکاری ماشین­الات مجاز است.

 

• هر ماشین در هر لحظه تنها توانایی پردازش یک کار را دارد.

 

• ماشین­های موجود در هر ایستگاه کاری از نظر عملکرد و سرعت کاملا یکسان هستند.

 

 

فصل دوم  

 

پیشینه تحقیق   

 

 

2. پیشینه تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………..8

 

2-1. مقدمه. 8

 

2-2. اهمیت مسائل چندکلاسه. 8

 

2-3. روش‌های BOOSTING. 11

 

2-3-1. مسائل دوکلاسه. 13

 

2-3-2. مسائل چند‌کلاسه. 14

 

تکنیک های تجزیه کلاسی… 15

 

یکی-در مقابل-همه(OAA). 15

 

یکی-در مقابل-یکی(OAO). 16

 

روش P در مقابل Q… 17

 

روش‌های Boosting چند‌کلاسه.. 18

 

.. 18

 

روش AdaBoost.OC.. 21

 

روش AdaBoost.ECC.. 22

 

2-4. روش‌های جمعی سریال.. 23

 

2-4-1. دسته‌بندی‌‌‌کننده‌ی سریال.. 24

 

دسته‌بندی‌کننده‌های سریال همزمان… 28

 

ساختار‌های سریال درختی… 30

 

2-5. خلاصه. 31

 

فصل سوم  

 

راهکارهای پیشنهادی

 

 

3. راهکارهای پیشنهادی… 33

 

3-1. مقدمه. 33

 

3-2. روش LogitBoost سریال تودرتو. 34

 

کلیات روش….. 34

 

جزییات روش….. 34

 

3-3. ساختار سریال پایش داد‌ه‌ها به کمک الگوریتم – نزدیک‌ترین‌همسایه. 39

 

3-4. خلاصه. 41

 

فصل چهارم  

 

روال آزمایش‌ها 

 

 

4. روال آزمایش‌‌ها ………………………………………………………………………………………………………………..43

 

4-1. مقدمه. 43

 

4-2. دسته‌بندی‌کننده‌های مورد استفاده برای مقایسه. 43

 

4-2-1. دلایل انتخاب روش‌های رقیب… 43

 

4-2-2. جزییات پیاده‌سازی روش‌های رقیب… 44

 

4-3. معیار‌های ارزیابی.. 46

 

 

4-4. مجموعه داده‌های به‌کار رفته در آزمایش‌ها 48

 

مجموعه داده‌های مربوط به مسائل چندکلاسه.. 48

 

مجموعه داد‌ه‌های مربوط به مسائل دوکلاسه.. 49

 

4-5. تست آماری فریدمن.. 50

 

4-6. خلاصه. 52

 

فصل پنجم  

 

نتایج   

 

 

5. نتایج……………………………………………………………………………………………………………………………….54

 

5-1. مقدمه. 54

 

5-2. نتایج حاصل از آزمایش هفت ترکیب مختلف از پارامترها برای روش پیشنهادی اول.. 54

 

5-2-1. تحلیل نتایج حاصل از آزمایش هفت ترکیب مختلف از پارامترها برای روش پیشنهادی اول.. 56

 

5-3. نتایج حاصل از آزمایش روش پیشنهادی اول و روش‌های رقیب… 58

 

5-4. نتایج حاصل از آزمایش روش پیشنهادی دوم. 61

 

5-5. خلاصه. 63

 

فصل ششم  

 

نتیجه‌گیری و کارهای آینده

 

 

6. 6. نتیجه‌گیری و کارهای آینده. 65

 

6-1. نتیجه‌گیری.. 65

 

6-2. کارهای آینده 66

 

اختصارات………….. 67

 

واژه نامه فارسی به انگلیسی… 68

 

واژه نامه انگلیسی به فارسی… 72

 

فهرست منابع……. 76

 

فهرست جداول

 

 

 

عنوان                                                                                                                صفحه

 

 

 

جدول 2-1.مثال از یک ماتریس کد گذاری به روش ECOC برای یک مساله چهار کلاسه   17

 

جدول 3-1.ترکیب پارامتری استفاده شده در راستای تحلیل تاثیر پارامترهای موجود در الگوریتم پیشنهادی اول…….. 39

 

جدول 4-1.     جزییات مجموعه داده‌‌های چندکلاسه.. 49

 

جدول 4-2.     جزییات مجموعه داده‌های دوکلاسه.. 50

 

جدول 5-1.      مشخصات مجموعه داده‌های استفاده شده برای بررسی تاثیر پارامترها در روش پیشنهادی اول……. 55

 

جدول 5-2.مقادیر آزمایشی ترکیبات مختلف پارامترها برای روش پیشنهادی اول   55

 

جدول 5-3.نرخ خطا و انحراف معیار به‌دست آمده از ترکیبات مختلف پارامترها برای روش پیشنهادی اول   ………………………………………………………………………………………….55

 

جدول 5-4.میانگین رتبه بندی برای 7 ترکیب پارامتری مقایسه شده بر 11 مجموعه داده چندکلاسه………. 58

 

جدول 5-5.تست فریدمن و تست تعقیبی Bonferroni-Dunn. برای  7 ترکیب پارامتری ، اختلافات معنادار با فونت توپر نمایش داده شده است. 58

 

جدول 5-6.نتایج حاصل از اعمال روش‌‌ پیشنهادی اول و روش‌های رقیب، در قالب نرخ خطای آزمایش و انحراف معیار  59

 

جدول 5-7.میانگین رتبه بندی برای 5 روش مقایسه شده بر 11 مجموعه داده چندکلاسه   60

 

جدول 5-8.نتایج تست فریدمن و تست تعقیبی Bonferroni-Dunn. برای روش پیشنهادی اول، اختلافات معنادار با فونت توپر نمایش داده شده است. 60

 

جدول 5-9. نتایج اعمال روش پیشنهادی دوم و روشKNN  به ازای مقادیر مختلف k، در قالب نرخ خطای آزمایش و انحراف معیار  61

 

جدول 5-10.میانگین رتبه بندی برای 4 روش بر روی 12 مجموعه داده دوکلاسه   62

 

جدول 5-11.نتایج تست فریدمن و تست تعقیبی Bonferroni-Dunn. برای روش پیشنهادی دوم، اختلافات معنادار با فونت توپر نمایش داده شده است. 62

 

 

 

فهرست الگوریتم‌ها

 

عنوان                                                                                                                صفحه

 

الگوریتم 1……… شبه کد مربوط به روش AdaBoost. 14

 

الگوریتم 2……… شبه کد مربوط به روش AdaBoost.M2. 19

 

الگوریتم 3……… شبه کد مربوط به روش AdaBoost.OC. 21

 

الگوریتم 4……… شبه کد مربوط به روش AdaBoost.ECC. 23

 

الگوریتم 5……… ساختار سریال Viola-Jones. 25

 

الگوریتم 6……… شبه کد مربوط به فاز آموزش ساختار سریال پیشنهادی اول  38

 

الگوریتم 7……… شبه‌کد مربوط به الگوریتم LogitBoost برای مسائل چندکلاسه  46

 

 فهرست شکل ها

 

 

 

عنوان                                                                                                                صفحه

 

شکل 2-1.          ساختار سریال Viola-Jones [42] 26

 

شکل 2-2.         ساختار دسته‌بندی‌کننده‌ سریال همزمان.. 29

 

شکل 2-3.         ساختار درختی ارائه شده توسط لینهارت… 31

 

شکل 3-1.          ساختار کلی روش دسته‌بندی‌ سریال پیشنهادی اول.. 35

 

شکل 3-2.         مکانیزم انتقال داده از یک لایه به لایه بعدی در روش پیشنهادی اول.. 37

 

شکل 3-3.         ساختار سریال پیشنهادی دوم.. 40

 

 

 

فصل اول

 

مقدمه

 

 

1. مقدمه

    

    

   • مقدمه

 

امروزه شاهد رشد عظیمی در تولید داده هستیم. فعالیت‌ها و تعامل‌های روزانه انسان‌ها، حجم چشمگیری از داده‌ها و اطلاعات را به وجود می‌آورد؛ به عنوان مثال در ارتباطات از راه دور، تراکنش های‌مالی و بانکی، شبکه‌های اجتماعی، فعالیت‌های اینترنتی عام، امور مربوط به بهداشت و درمان، پایش اطلاعات امنیتی، اطلاعات و داده‌های آماری مانند سرشماری نفوس و بسیاری موارد دیگر [1,2]. با پیشرفت چشمگیر تجهیزات سخت افزاری، هزینه ذخیره داده کم شده است؛ این در حالی است که آنالیز صحیح و استخراج اطلاعات مفید از این حجم از داده به یک دغدغه تبدیل شده است. هوش مصنوعی[1] و به ویژه حوزه یادگیری ماشین[2]، به دنبال یافتن روش‌ها و ابزار‌های موثر جهت رفع این مشکل می باشد.

 

 

 

 

 

• یادگیری ماشین

 

اصلی‌ترین زمینه تحقیقاتی در حوزه یادگیری ماشین، شناسایی الگو[3] است؛ یعنی استخراج اطلاعات و الگو‌های تکرار‌ شونده از داده ورودی[4]، که این اطلاعات برای انجام تصمیم‌گیری در مورد داده‌های نادیده[5] کاربرد دارد.

 

بر اساس نوع پیش بینی داده‌های ‌نادیده، انواع روش‌های شناسایی الگو را می توان به دو گروه کلی روش‌های مبتنی بر دسته‌بندی[6] و روش‌های مبتنی بر رگرسیون[7] تقسیم‌بندی کرد. سیستم‌های مبتنی بر دسته‌بندی، سعی در ساختن مدلی دارند که خروجی آن گسسته[8] می‌باشد و این خروجی در واقع برچسب کلاسی[9] است که سیستم برای یک نمونه خاص پیشنهاد می‌دهد؛ در مقابل، سیستم‌های مبتنی بر رگرسیون، تابعی پیوسته[10] را مدل می‌کنند و خروجی آنها به صورت عددی[11] می‌باشد.

 

یادگیری ماشین را می‌توان به چهار دسته کلی یادگیری با نظارت[12] و یادگیری بدون نظارت[13]، یادگیری نیمه نظارتی[14] و یادگیری فعال[15] تقسیم‌بندی کرد. در یادگیری با نظارت، سیستم با داده‌های آموزشی که دارای برچسب‌های کلاس معین هستند آموزش داده می‌شود. این گروه از الگوریتم‌ها که بسیار رایج نیز می‌باشند، سعی در ساخت مدلی دارند که به بهترین نحو داده‌های آموزشی را به برچسب کلاس داده شده‌ی آنها مرتبط سازند. مدل ساخته شده بر این اساس، در مرحله آزمایش[16] سعی در پیش بینی برچسب کلاس داده‌های آزمایشی خواهد کرد. در مقابل این گروه از الگوریتم ها، الگوریتم های مبتنی بر یادگیری بدون نظارت، بدون دریافت برچسب کلاس داده‌های آموزشی، سعی در دسته‌بندی داده‌های آموزشی می‌کنند؛ به این نوع از یادگیری، خوشه‌بندی[17] نیز گفته می‌شود. گاهی تنها بخشی از برچسب کلاس داده‌های آموزشی در دسترس است بنابر این دسته سوم از الگوریتم‌ها، یعنی الگوریتم‌های نیمه‌نظارتی، عملکردی مابین الگوریتم‌های نظارتی و الگوریتم‌های بدون نظارت دارند. در یادگیری فعال، سیستم در مرحله آموزش، با انسان تعامل دارد؛ به این صورت که انسان برچسب‌های مناسب را به داده‌‌های ورودی نسبت می‌دهد و سیستم با توجه به برچسب‌های اختصاص داده شده، به پایش اطلاعات خود و مدل آموزشی می‌پردازد.

 

این رساله منحصرا بر روش‌های دسته‌بندی مبتنی بر یادگیری نظارتی تمرکز دارد. به بیان رسمی‌تر، الگوریتم‌هایی که از یک مجموعه آموزشی[18] مانند D، شامل n داده نمونه ورودی به فرم {(x₁,y₁),…, (x_n,y_n)} که هر نمونه متشکل از یک بردار خصیصه[19]  با بعد d و یک برچسب کلاس  که  برای مسائل K کلاسه، آموزش می‌بینند و خروجی این آموزش، یک دسته‌بندی‌کننده[20] یا فرضیه[21] است که در حالت ایده آل یک مرزبندی تصمیم[22] دقیق برای جدا‌سازی کلاس‌ها در کل فضای  انجام خواهد داد.

 

 

1-7- تعریف مفاهیم.. 10

 

1-7-1- اصطلاحات رایانه‌ای.. 10

 

1-7-1-1- هکر. 11

 

1-7-1-2- کرکر. 11

 

1-7-1-3- فضای سایبر. 11

 

1-7-1-4- ویروس…. 13

 

1-7-1-5- کرم‌های رایانه‌ای.. 13

 

1-7-1-6- اسب‌های تروجان.. 14

 

1-7-1-7- امنیت رایانه‌ای.. 15

 

1-7-2- اصطلاحات حقوقی مرتبط… 15

 

1-7-2-1- بزه‌های رایانه‌ای.. 15

 

1-7-2-1-1- ویژگی بزه‌های رایانه‌ای.. 17

 

1-7-2-1-1-1- صرفه جویی در وقت و قابلیت تکرار فراوان.. 17

 

1-7-2-1-1-2- عدم آگاهی قربانیان از بزه‌دیدگی.. 18

 

1-7-2-1-1-3- سهولت در از بین بردن آثار وقوع جرم و بالا بودن رقم سیاه بزهکاری…………………… 18

 

1-7-2-1-1-4- فراملی بودن و عدم نیاز به محل ارتکاب مشخص……………………………………………………… 18

 

1-7-2-1-1-5- تنوع مرتکبان و گستردگی حجم خسارات حاصله……………………………………………………. 19

 

1-7-2-1-1-6- دارای حیثیت عمومی و خصوصی بودن…………………………………………………………………….. 19

 

1-7-2-1-1-7- دشوار بودن تعیین صلاحیت کیفری………………………………………………………………………….. 19

 

1-7-2-2- بزهکاری سایبری……………………………………………………………………………………………………………………. 20

 

1-7-2-2-1- تقسیم بندی بزه‌کاران سایبری………………………………………………………………………………………… 22

 

1-7-2-2-1-1- هکرها…………………………………………………………………………………………………………………………….. 22

 

1-7-2-2-1-2- کرکرها…………………………………………………………………………………………………………………………… 22

 

1-7-2-2-1-3- کارمندانی که از رؤسا یا همکاران خود ناراضی هستند…………………………………………….. 22

 

1-7-2-2-1-4- نوجوانان و جوانان…………………………………………………………………………………………………………. 23

 

1-7-2-2-1-5- رقبای تجاری.. 23

 

1-7-2-2-2- گونه‌های بزه‌دیدگی در فضای سایبر. 23

 

1-7-2-2-2-1- اشخاص ساده و بی‌تجربه. 24

 

1-7-2-2-2-2- اشخاص آسیب دیده و ناتوان.. 24

 

1-7-2-2-2-3- بزه‌دیدگان اشتباهی.. 24

 

1-7-2-2-2-4- بزه‌دیده‌نماها 25

 

1-7-2-3- حمایت… 25

 

1-7-2-4- بزه‌دیده 26

 

1-7-2-5- تروریسم…………………………………………………………………………………………………………………………………..27

 

1-7-2-5-1- عناصر ساختاری تروریسم.. 28

 

1-7-2-5-1-1- استفاده و یا تهدید به استفاده از خشونت، به صورت غیرقانونى و نامأنوس…. 29

 

1-7-2-5-1-2- انتخاب طیف وسیعی از بزه‌دیدگان بی‌دفاع. 29

 

1-7-2-5-1-3- ایجاد رعب و وحشت… 30

 

1-7-2-5-1-4- سازمان‌یافتگی عملیات‌های تروریستی.. 30

 

1-7-2-5-1-5- استفاده از ابزارها و شیوه‌های مدرن.. 30

 

 

1-7-2-6- تروریسم سایبری.. 31

 

1-7-2-6-1- تقسیم‌بندی بزه‌دیدگان تروریسم سایبری.. 32

 

1-7-2-6-1-1- بزه‌دیدگان حقیقی تروریسم سایبری.. 32

 

1-7-2-6-1-2- بزه‌دیدگان حقوقی تروریسم سایبری.. 35

 

1-7-2-6-2- طبقه‌بندی تروریسم سایبری و افعال مرتبط با آن.. 36

 

1-7-2-6-2-1- جنگ اطلاعاتی.. 36

 

1-7-2-6-2-2- جنگ سایبری.. 37

 

1-7-2-6-2-3- جاسوسی سایبری.. 38

 

1-7-2-6-2-4- خرابکاری سایبری.. 38

 

1-7-2-6-2-5- اختلال زیرساختی.. 39

 

1-7-2-6-2-6- دفاع سایبری.. 39

 

1-7-2-7- حملات سایبری.. 39

 

1-7-2-7-1- هزینه و عواقب حملات سایبری.. 40

 

1-7-2-7-2- تقسیم‌بندی حملات سایبری.. 40

 

1-7-2-7-2-1- حملات ویروس‌ها، کرم‌ها و تروجان‌ها 40

 

1-7-2-7-2-2- حملات خودی.. 41

 

1-7-2-7-2-3- حملات توزیع شدۀ انکار سرویس…. 41

 

1-7-2-7-2-4- نفوذ غیر مجاز 42

 

1-7-2-7-2-5- حملات محو وب سایت… 42

 

1-7-2-7-2-6- حملات علیه خدمات نام‌گذاری دامنه…………………………………………………………………………..43

 

1-7-2-7-2-7- حملات انکار سرویس…………………………………………………………………………………………… 43

 

1-7-2-8- پیشگیری.. 44

 

2-1- راهکارهای پیشگیری از بزه‌دیدگان تروریسم سایبری در حقوق کیفری ایران.. 47

 

2-1-1- پیشگیری واکنشی یا کیفری.. 48

 

2-1-1-1- قانون جرایم رایانه‌ای مصوب 1388. 49

 

2-1-1-2- قانون تجارت الکترونیکی مصوب 1382. 54

 

2-1-1-3-  قانون مجازات نیروهای مسلح مصوب 1382. 55

 

2-1-1-4-  قانون مجازات اسلامی مصوب 1370. 56

 

2-1-1-5 – سایر قوانین و مقررات موجود. 57

 

2-1-1-5-1- قانون راجع به مجازات اخلال‌گران در صنایع نفت مصوب 16 مهر 1336. 58

 

2-1-1-5-2- قانون مجازات اخلال‌گران در تأسیسات آب، برق، گاز و مخابرات کشور مصوب 12 دی ماه 1351  60

 

2-1-1-5-3- قانون مجازات اخلال‌کنندگان در امنیت پرواز هواپیما و خرابکاری در وسایل و تأسیسات هواپیمایی مصوب 1349. 60

 

2-1-1-5-4- قانون الحاق دولت ایران به کنوانسیون جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمایی کشوری مصوب 1352. 61

 

2-1-1-5-5- قانون تصویب پروتکل جلوگیری از اعمال خشونت آمیز در فرودگاه‌هایی که در خدمت هواپیمایی کشوری  62

 

2-1-1-5-6- قانون کیفر بزه‌های مربوط به راه آهن مصوب 31 فروردین 1320و اصلاحات بعدی.62

 

2-1-1-5-7- لایحۀ مبارزه با تروریسم.. 63

 

2-1-2- پیشگیری غیر كیفری.. 64

 

2-1-2-1- پیشگیری اجتماعی.. 65

 

2-1-2-1-1- پیشگیری اجتماعی جامعه‌مدار 65

 

2-1-2-1-1-1- برنامۀ جامع توسعۀ تجارت الکترونیکی مصوب 1384. 66

 

2-1-2-1-1-2- برنامۀ چهارم توسعۀ مرتبط به فناوری اطلاعات… 67

 

2-1-2-1-1-3- قانون برنامۀ پنج سالۀ پنجم توسعۀ جمهوری اسلامی ایران.. 67

 

2-1-2-1-1-4- مقررات و ضوابط شبکه‌های اطلاع رسانی رایانه‌ای.. 68

 

2-1-2-1-1-5- ابلاغیۀ مقام معظم رهبری دربارۀ سیاست‌های کلی شبکه‌های اطلاع رسانی رایانه‌ای.. 69

 

2-1-2-1-1-6- مصوبۀ شورای عالی اداری در خصوص اتوماسیون نظام اداری و اتصال به شبکۀ جهانی اطلاع رسانی  69

 

2-1-2-1-1-7- سیاست تجارت الکترونیکی جمهوری اسلامی ایران.. 70

 

2-1-2-1-1-8- سند راهبردی امنیت فضای تبادل اطلاعات مصوب 1384. 70

 

2-1-2-1-2- پیشگیری اجتماعی رشدمدار 71

 

2-1-2-2- پیشگیری وضعی.. 72

 

2-1-2-2-1- اقدامات فنّی.. 73

 

2-1-2-2-1-1- تدابیر فنّی پیشگیرانه در سازمان‌ها و ادارات کشور 73

 

2-1-2-2-1-1-1- نصب و استقرار دیوار آتشین.. 73

 

2-1-2-2-1-1-2- سیستم‌های تشخیص نفوذ. 75

 

2-1-2-2-1-1-3- سیستم‌های پیشگیری از نفوذ. 76

 

2-1-2-2-1-1-4-  استفاده از برنامه‌های ضد ویروس…. 77

 

2-1-2-2-1-1-5- مستقل نمودن شبکه‌های کنترل و اداری.. 78

 

2-1-2-2-1-1-6- انجام سنجش نفوذپذیری.. 78

 

2-1-2-2-1-1-7- استفاده از پروتکل‌های رمزگذاری.. 79

 

2-1-2-2-1-1-7-1- پروتکل HTTPS.. 79

 

2-1-2-2-1-1-7-2- پروتکل و گواهینامۀ دیجیتال SSL.. 80

 

2-1-2-2-1-1-8- پالایش یا فیلترینگ…. 80

 

2-1-2-2-1-1-9- راه‌اندازی مرکز داده 81

 

2-1-2-2-1-1-10- طرح شبکۀ ملّی اطلاعات… 82

 

2-1-2-2-1-1-11- اینترانت… 82

 

2-1-2-2-1-1-12- تولید نرم افزارهای بومی.. 83

 

2-1-2-2-1-1-12-1- سیستم عامل قاصدک… 83

 

2-1-2-2-1-1-12-2 نرم افزار (PVT Pro) 83

 

2-1-2-2-1-1-12-3- موتور جستجوی پارسی جو. 84

 

2-1-2-2-1-1-12-4- پست الکترونیکی بومی.. 84

 

2-1-2-2-2- اقدامات سازمان‌ها و مؤسسات… 85

 

2-1-2-2-2-1- وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات… 85

 

2-1-2-2-2-2- سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی.. 86

 

2-1-2-2-2-3- شرکت ارتباطات زیرساخت… 87

 

2-1-2-2-2-4- سازمان فناوری اطلاعات… 87

 

2-1-2-2-2-5- کارگروه مبارزه با ویروس‌های صنعتی جاسوسی.. 88

 

2-1-2-2-2-6- قرارگاه دفاع سایبری.. 88

 

2-1-2-2-2-7- مرکز مدیریت امداد و هماهنگی عملیات رخداد رایانه‌ای (ماهر) 88

 

2-1-2-2-2-8- سازمان پدافند غیرعامل.. 89

 

2-1-2-2-2-9- پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات ناجا 91

 

2-1-2-2-2-10- سازمان بررسی جرایم سازمان یافته. 92

 

2-1-2-2-2-11- انجمن رمز ایران.. 94

 

2-1-2-2-2-12- مركز ملّی فضای مجازی.. 94

 

2-1-2-2-2-13- مؤسسۀ استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران.. 95

 

2-1-2-2-2-13-1- استاندارد فناوری اطلاعات- فنون امنیتی-آیین کار مدیریت امنیت اطلاعات………96

 

2-1-2-2-2-13-2- فناوری اطلاعات- فنون امنیتی- سامانه‌های مدیریت امنیت اطلاعات- مرور کلی و واژگان  96

 

2-1-2-2-2-13-3- فناوری اطلاعات- فنون امنیتی- الزام‌های نهادهای ممیزی کننده و گواهی کننده سیستم‌های مدیریت امنیت اطلاعات… 97

 

2-1-2-2-2-13-4- فناوری اطلاعات- فنون امنیتی- سامانه‌های مدیریت امنیت اطلاعات-الزامات… 97

 

2-1-2-2-2-14- مرکز مدیریت توسعۀ ملی اینترنت (متما) 98

 

2-1-2-2-2-15- گروه زیر ساخت شبكه و امنیت فضای تبادل اطلاعات… 99

 

2-1-2-2-2-16- مرکز تحقیقات مخابرات ایران.. 100

 

2-2- راهکارهای پیشگیری از بزه‌دیدگان تروریسم سایبری در اسناد بین‌المللی.. 100

 

2-2-1- اقدامات پیشگیرانۀ کیفری در اسناد بین‌المللی و منطقه‌ای.. 101

 

2-2-1-1- کنوانسیون راجع به جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمایی کشوری.. 103

 

2-2-1-2 -کنوانسیون جلوگیری از بمب گذاری تروریستی.. 105

 

2-2-1-3- کنوانسیون سرکوب حمایت مالی از تروریسم.. 106

 

2-2-1-4- کنوانسیون توکیو راجع به جرائم و برخی از اعمال ارتکابی دیگر در هواپیما 108

 

2-2-1-5- قطعنامۀ شمارۀ1373 شورای امنیت… 109

 

2-2-1-6- اعلامیۀ راجع به اقدامات ناظر به امحای تروریسم بین‌المللی.. 109

 

2-2-1-7- راهبرد جهانی ضد تروریسم سازمان ملل متحد در سال 2005. 110

 

2-2-1-8- بیانیۀ یازدهمین نشست پیشگیری از جرایم و بسط عدالت کیفری سازمان ملل متحد در سال 2005  111

 

2-2-1-9- کنوانسیون اروپایی مقابله با تروریسم.. 111

 

2-2-1-10- کنوانسیون منطقه‌ای سازمان همکاری‌های منطقه‌ای آسیای جنوبی.. 113

 

2-2-1-11- کنوانسیون سازمان کنفرانس اسلامی در زمینۀ مبارزه با تروریسم بین‌المللی.. 115

 

2-2-1-12- معاهدۀ همکاری میان دولت‌های عضو کشورهای مستقل مشترک‌المنافع در مبارزه یا تروریسم 117

 

2-2-1-13- کنوانسیون سازمان وحدت آفریقا دربارۀ پیشگیری و مبارزه با تروریسم و پروتکل سال ۲۰۰۴ الحاقی به آن  119

 

2-2-1-14- کنوانسیون عربی مقابله با تروریسم.. 122

 

2-2-1-15- توصیه نامه‌ها و کنوانسیون جرایم سایبر شورای اروپا 122

 

2-2-1-16- کنوانسیون سازمان کشورهای آمریکایی راجع به پیشگیری و مجازات اعمال تروریستی.. 127

 

2-2-1-17- قطعنامۀ ایجاد فرهنگ جهانی امنیت سایبری و تلاش‌های ملی برای حفاظت از زیرساخت‌های اطلاعاتی حساس…. 128

 

2-2-1-18- قطعنامۀ ایجاد فرهنگ جهانی در رابطه با امنیت سایبر. 128

 

2-2-1-19- قطعنامۀ مبارزه با سوءاستفادۀ جنایتکارانه از فناوری اطلاعات… 129

 

2-2-1-20- قطعنامۀ ایجاد فرهنگ جهانی امنیت سایبر و حمایت از زیرساخت‌های اطلاعاتی حساس…. 130

 

2-2-2- اقدامات پیشگیرانۀ غیر کیفری در اسناد بین‌المللی و منطقه‌ای.. 131

 

2-2-2-1- توصیه نامه‌های نشریۀ بین‌المللی سیاست جنایی.. 131

 

2-2-2-2- دستورالعمل و توصیه نامه‌های سازمان همکاری و توسعۀ اقتصادی.. 133

 

2-2-2-3- هشتمین نشست سازمان ملل متحد دربارۀ پیشگیری از جرم و اصلاح مجرمین.. 137

 

2-2-2-4- راهبرد جهانی ضد تروریسم سازمان ملل متحد در سال 2006. 138

 

2-2-3- اقدامات سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای.. 138

 

2-2-3-1- اقدامات اتحادیۀ بین‌المللی مخابرات… 138

 

2-2-3-2- گروه کاری اطلاعات و ارتباطات همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوس آرام. 139

 

2-2-3-3- سازمان پلیس جنایی بین‌الملل.. 140

 

2-2-3-4- گروه جی هشت… 141

 

2-2-3-5- انجمن بین‌المللی حقوق جزا 141

 

2-2-3-6- سازمان امنیت و همکاری اروپا 142

 

2-2-3-7- مؤسسۀ بین‌المللی همکاری در مقابل تهدیدات سایبری.. 143

 

2-2-3-8- سازمان ناتو. 144

 

نتیجه گیری مباحث فصل………………………………………………………………………………………………………………… 144

 

3-1- روش‌های حمایت از بزه‌دیدگان تروریسم سایبری در حقوق کیفری ایران.. 147

 

3-1-1- حمایت کیفری.. 148

 

3-1-1-1- حمایت کیفری ساده 149

 

3-1-1-1-1- قانون جرایم رایانه‌ای مصوب 1388. 150

 

3-1-1-1-2- قانون تجارت الکترونیکی مصوب 1382. 155

 

3-1-1-1-3- قانون مجازات اسلامی مصوب 1370. 156

 

3-1-1-1-4- قانون راجع به مجازات اخلال‌گران در صنایع نفت مصوب 16 مهر 1336. 158

 

3-1-1-1-5- قانون مجازات اخلال‌گران در تأسیسات آب، برق، گاز و مخابرات کشور مصوب 12 دی ماه 1351  159

 

3-1-1-1-6- قانون‌ کیفر بزه‌های مربوط به راه‌آهن مصوب 31 فروردین 1320و اصلاحات بعدی. 161

 

3-1-1-1-7- لایحۀ مبارزه با تروریسم.. 162

 

3-1-1-2 حمایت کیفری ویژه یا افتراقی.. 162

 

3-1-1-2-1- قانون جرایم رایانه‌ای مصوب 1388. 163

 

3-1-1-2-2- قانون تجارت الکترونیکی مصوب 1382. 164

 

3-1-1-2-3- قانون راجع به مجازات اخلال‌گران در صنایع نفت مصوب 16 مهر 1336. 164

 

3-1-1-2-4- قانون مجازات اخلال‌گران در تأسیسات آب، برق، گاز و مخابرات کشور مصوب 12 دی ماه 1351  165

 

3-1-1-3- حمایت کیفری دنباله‌دار 165

 

3-1-1-3-1- قانون جرایم رایانه‌ای مصوب 1388. 166

 

3-2- روش‌های حمایت از بزه‌دیدگان تروریسم سایبری در اسناد بین‌المللی… 166

 

3-2-1- حمایت‌ کیفری.. 167

 

3-2-1-1- کنوانسیون جرایم سایبر شورای اروپا 168

 

3-2-1-2- کنوانسیون راجع به جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمایی کشوری.. 169

 

3-2-1-3- کنوانسیون جلوگیری از بمب گذاری تروریستی.. 170

 

3-2-1-4- کنوانسیون سرکوب حمایت مالی از تروریسم.. 171

 

3-2-1-5- کنوانسیون توکیو راجع به جرائم و برخی از اعمال ارتکابی دیگر در هواپیما 172

 

3-2-1-6- قطعنامۀ شمارۀ 1373 شورای امنیت… 173

 

3-2-1-7- راهبرد جهانی ضد تروریسم سازمان ملل متحد در سال 2005. 173

 

3-2-1-8- بیانیۀ یازدهمین نشست پیشگیری از جرایم و بسط عدالت کیفری سازمان ملل متحد در سال 2005  174

 

3-2-1-9- کنوانسیون اروپایی مقابله با تروریسم.. 174

 

3-2-1-10- کنوانسیون منطقه‌ای سازمان همکاری‌های منطقه‌ای آسیای جنوبی.. 175

 

3-2-1-11- کنوانسیون سازمان کنفرانس اسلامی در زمینۀ مبارزه با تروریسم بین‌المللی.. 176

 

3-2-1-12- معاهدۀ همکاری میان دولت‌های عضو کشورهای مستقل مشترک‌المنافع در مبارزه یا تروریسم  177

 

3-2-1-13- کنوانسیون سازمان وحدت آفریقا دربارۀ پیشگیری و مبارزه با تروریسم و پروتکل سال ۲۰۰۴ الحاقی به آن  178

 

3-2-1-14- کنوانسیون عربی مقابله با تروریسم.. 180

 

3-2-1-15- کنوانسیون سازمان کشورهای آمریکایی راجع به پیشگیری و مجازات اعمال تروریستی.. 180

 

3-2-1-16- قطعنامۀ ایجاد فرهنگ جهانی امنیت سایبری و تلاش‌های ملّی برای حفاظت از زیرساخت‌های اطلاعاتی حساس…. 181

 

3-2-1-17- قعنامۀ مبارزه با سوءاستفادۀ جنایتکارانه از فناوری اطلاعات… 181

 

3-2-1-18- قطعنامۀ ایجاد فرهنگ جهانی امنیت سایبر و حمایت از زیرساخت‌های اطلاعاتی حساس…. 182

 

3-2-1-19- کنوانسیون بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی.. 182

 

3-2-1-20- قطعنامۀ راجع به حمایت از قربانیان تخلفات فاحش بین‌المللی از قواعد بشر بین‌المللی و تخلفات جدی از حقوق بشردوستانۀ بین‌المللی.. 183

 

 

 

3-2-1-21- نشست هفتم سازمان ملل متحد دربارۀ پیشگیری از جرم و اصلاح مجرمان.. 183

 

3-2-1-22- نشست هشتم سازمان ملل متحد دربارۀ پیشگیری از جرم و اصلاح مجرمان.. 183

 

3-2-1-23- نشست دهم سازمان ملل متحد دربارۀ پیشگیری از جرم و اصلاح مجرمان.. 184

 

3-2-1-24- پیش نویس کنوانسیون سازمان ملل متحد دربارۀ عدالت و پشتیبانی برای بزه‌دیدگان و قربانیان سوءاستفاده از قدرت… 184

 

3-2-2- حمایت‌های مدنی.. 186

 

3-2-2-1- حمایت مادی.. 186

 

3-2-2-1-1- کنوانسیون پیشگیری از تروریسم شورای اروپا 187

 

3-2-2-1-2- کنوانسیون منع حمایت مالی از تروریسم.. 187

 

3-2-2-1-3- توصیه نامۀ کمیتۀ وزیران عضو اتحادیۀ اروپا برای حمایت از قربانیان جرایم.. 188

 

3-2-2-1-4- راهبرد جهانی ضد تروریسم سازمان ملل متحد در سال 2005. 188

 

3-2-2-1-5- پیوست اعلامیۀ اصول بنیادین عدالت برای بزه‌دیدگان و قربانیان سوءاستفاده از قدرت… 189

 

3-2-2-1-6- پیش نویس کنوانسیون سازمان ملل متحد دربارۀ عدالت و پشتیبانی برای بزه‌دیدگان و قربانیان سوءاستفاده از قدرت مصوب 2010. 190

 

3-2-2-1-7- کنوانسیون اروپایی پرداخت غرامت به بزه‌دیدگان جرم‌های خشونت بار 192

 

3-2-2-1-8- قطعنامۀ راجع به حمایت از قربانیان نقض فاحش قوانین بین‌الملل حقوق بشر و نقض جدی حقوق بین‌الملل بشر دوستانه. 192

 

3-2-3- حمایت‌های عاطفی و حیثیتی.. 194

 

3-2-3-1- اختلال‌های فوبی.. 195

 

3-2-3-2- اختلال استرس پس از سانحه. 196

 

3-2-3-3- پیوست اعلامیۀ اصول بنیادین عدالت برای بزه‌دیدگان و قربانیان سوءاستفاده از قدرت.196

 

3-2-3-4- قطعنامۀ راجع به حمایت از قربانیان نقض‌های فاحش حقوق بین‌المللی حقوق بشر و نقض شدید حقوق بشر دوستانۀ بین‌المللی.. 198

 

3-2-3-5- کنوانسیون اروپایی پرداخت غرامت به بزه‌دیدگان جرم‌های خشونت بار 199

 

3-2-3-6- اصول بنیادین به‌کارگیری برنامه‌های عدالت ترمیمی در موضوع های جنایی.. 199

 

3-2-3-7- کنوانسیون اروپایی پیشگیری از تروریسم.. 200

 

3-2-3-8- پیش نویس کنوانسیون سازمان ملل متحد دربارۀ عدالت و پشتیبانی برای بزه‌دیدگان و قربانیان سوءاستفاده از قدرت… 200

 

3-2-3-9- توصیه نامۀ میانجی‌گری در قلمرو كیفری.. 202

 

‌3-2-4- حمایت‌های پزشکی.. 202

 

3-2-5- حمایت شکلی.. 205

 

3-2-5-1- کنوانسیون جرایم سایبر. 205

 

3-2-5-2- اعلامیۀ اصول بنیادین عدالت برای بزه‌دیدگان و قربانیان سوءاستفاده از قدرت مصوب 1985… 206

 

3-2-5-3- پیش نویس کنوانسیون سازمان ملل متحد دربارۀ عدالت و پشتیبانی از بزه‌دیدگان و قربانیان سوءاستفاده از قدرت مصوب 2010. 207

 

3-2-6- بررسی تطبیقی حمایت از بزه‌دیدگان تروریسم سایبری در برخی کشورها 208