فصل دوم: ادبیات تحقیق

 

بخش اول: مدیریت دانش …………………………………………………………………………………20

 

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………..21

 

2-1 مدیریت دانش …………………………………………………………………………………………………………………….22

 

2-1-1 تاریخچه مدیریت دانش ……………………………………………………………………………………………………22

 

2-1-2 سلسله مراتب دانش …………………………………………………………………………………………………………23

 

2-1-3 مفاهیم ……………………………………………………………………………………………………………………………23

 

2-1-3-1 داده ………………………………………………………………………………………………………………………..23

 

2-1-3-2 اطلاعات …………………………………………………………………………………………………………………24

 

2-1-3-3 دانش ……………………………………………………………………………………………………………………..25

 

2-1-3-4 خرد ……………………………………………………………………………………………………………………….25

 

2-1-4 ارتباط بین داده، اطلاعات و دانش ……………………………………………………………………………………..26

 

2-1-5 سیر مراحل تبدیل داده به دانش و خرد سازمانی ………………………………………………………………….27

 

2-1-6 سلسله مراتب دانش (هرم دانش) ………………………………………………………………………………………27

 

2-1-7 انواع دانش ……………………………………………………………………………………………………………………..29

 

2-1-7-1 دانش نهفته (ضمنی) …………………………………………………………………………………………………29

 

2-1-7-2 دانش صریح (آشکار) ……………………………………………………………………………………………….29

 

2-1-7-3 دانش فردی …………………………………………………………………………………………………………….30

 

2-1-7-4 دانش جمعی …………………………………………………………………………………………………………..30

 

2-1-8 مدیریت دانش ………………………………………………………………………………………………………………..33

 

2-1-8-1 تعاریف ………………………………………………………………………………………………………………….33

 

2-1-8-2 مفهوم مدیریت دانش ……………………………………………………………………………………………….35

 

2-1-8-3 اهمیت بکارگیری مدیریت دانش ……………………………………………………………………………….35

 

2-1-9 اهمیت و ضرورت مدیریت دانش در سازمانهای دولتی ………………………………………………………..36

 

2-1-10 مزایای مدیریت دانش …………………………………………………………………………………………………….38

 

2-1-11 چرا باید از مدیریت دانش بهره جست؟ ……………………………………………………………………………39

 

2-1-12 مشکلات نبود مدیریت دانش ………………………………………………………………………………………….40

 

2-1-13 موانع مدیریت دانش ………………………………………………………………………………………………………41

 

2-1-14 نظام مدیریت دانش ……………………………………………………………………………………………………….42

 

2-1-14-1 تعاریف ………………………………………………………………………………………………………………..42

 

2-1-14-2 مزایای به­کارگیری نظام مدیریت دانش …………………………………………………………………….43

 

2-1-14-3 رویکردهای نظام مدیریت دانش ……………………………………………………………………………..43

 

2-1-14-4 اجزاء و عناصر نظام مدیریت دانش …………………………………………………………………………45

 

2-1-15 مدل­ها و نگرش­های مدیریت دانش ………………………………………………………………………………..46

 

2-1-15-1 مدل عمومی دانش در سازمان ………………………………………………………………………………..46

 

2-1-15-2 مدل ادل و گراسیون ……………………………………………………………………………………………..48

 

2-1-15-3 مدل بویسوت ………………………………………………………………………………………………………49

 

2-1-15-4 مدل نوناکا ……………………………………………………………………………………………………………50

 

2-1-15-5 مدل نوناکا و تاکوچی ……………………………………………………………………………………………..52

 

2-1-15-6 مدل چو ……………………………………………………………………………………………………………….53

 

2-1-15-7 مدل استیوهالس …………………………………………………………………………………………………….54

 

 

2-1-15-8 مدل پیتر گوتشاک ………………………………………………………………………………………………….55

 

2-1-15-9 مدل بهات (Bhatt) ………………………………………………………………………………………………56

 

2-1-15-10 مدل هیسینگ ………………………………………………………………………………………………………58

 

2-1-15-11 مدل هفت سی …………………………………………………………………………………………………….59

 

2-1-15-12 مدل سوناسی و سوری …………………………………………………………………………………………60

 

2-1- 16 کارکنان دانش مدار ……………………………………………………………………………………………………….60

 

2-1-17 منابع مدیریت دانش ……………………………………………………………………………………………………….61

 

2-1-18 قابلیت فرآیند مدیریت دانش …………………………………………………………………………………………..62

 

2-1-19 موفقیت بهره­گیری از مدیریت دانش ……………………………………………………………………………….63

 

2-1-20 نگرش صاحب نظران در مورد عوامل مؤثر بر موفقیت مدیریت دانش …………………………………65

 

بخش دوم: عملکرد کارکنان ……………………………………………………………………………..67

 

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………68

 

2-2 عملکرد کارکنان ………………………………………………………………………………………………………………….69

 

2-2-1 مفهوم عملکرد ………………………………………………………………………………………………………………..69

 

2-2-2 عملکرد و شاخص­های بهبود آن ……………………………………………………………………………………….69

 

2-2-2-1 استراتژی­های بهبود عملکرد ……………………………………………………………………………………..69

 

2-2-2-2 آموزش …………………………………………………………………………………………………………………71

 

2-2-2-3 رضایت شغلی ……………………………………………………………………………………………………….72

 

2-2-2-4 ترک خدمت یا تمایل به ترک خدمت در کارکنان ……………………………………………………….73

 

2-2-2-5 تعهد سازمانی …………………………………………………………………………………………………………73

 

2-2-3 عوامل مؤثر بر عملکرد از دیدگاه محققان ……………………………………………………………………………74

 

2-2-3-1 عوامل عملکردی………………………………………………………………………………………………………75

 

2-2-4 سیستم عملکرد فردی ………………………………………………………………………………………………………76

 

2-2-5 استفاده از مدل (ACHIEVE) ………………………………………………………………………………………..77

 

2-2-6 مفهوم و ماهیت مدیریت عملکرد ………………………………………………………………………………………78

 

2-2-7 آشنایی با مفهوم ارزیابی عملکرد ……………………………………………………………………………………….79

 

2-2-8 اهمیت و ارزیابی مدیریت عملکرد …………………………………………………………………………………….80

 

2-2-9 هدف مدیریت عملکرد …………………………………………………………………………………………………….82

 

2-2-10 نحوه ارتباط بین مدیریت عملکرد و ارزیابی عملکرد ………………………………………………………….83

 

2-2-11 شاخص­های ارزیابی عملکرد سازمان­ها …………………………………………………………………………….83

 

 

 

بخش سوم: پیشینه تحقیق …………………………………………………………………………………85

 

2-3 بررسی مطالعات و تحقیقات صورت گرفته پیرامون موضوع ……………………………………………………..86

 

2-3-1 پژوهش­های صورت گرفته خارج از کشور ……………………………………………………………………..86

 

2-3-2 پژوهش­های انجام گرفته داخل کشور ……………………………………………………………………………..87

 

بخش چهارم: معرفی سازمان محل انجام تحقیق ……………………………………………………………………..89

 

فصل سوم: روش­شناسی پژوهش

 

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………..93

 

3-1 روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………….93

 

3-2 جامعه آماری ………………………………………………………………………………………………………………………93

 

3-3 روش و ابزار گردآوری داده­ها ……………………………………………………………………………………………….94

 

3-4 اعتبار و روایی ابزار جمع­آوری اطلاعات ………………………………………………………………………………..95

 

3-5 روش تجزیه و تحلیل داده­های آماری …………………………………………………………………………………….97

 

3-6 مدل عملیاتی متغیر مستقل ……………………………………………………………………………………………………98

 

3-7 مدل عملیاتی متغیر وابسته ……………………………………………………………………………………………………99

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده­ها

 

مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………..101

 

4-1 آمار توصیفی …………………………………………………………………………………………………..102

 

4-1-1 جنسیت …………………………………………………………………………………………………………………….102

 

4-1-2 وضعیت تأهل …………………………………………………………………………………………………………….103

 

4-1-3 میزان تحصیلات …………………………………………………………………………………………………………104

 

4-1-4 گروههای سنی …………………………………………………………………………………………………………..105

 

4-1-5 سابقه خدمت …………………………………………………………………………………………………………….106

 

4-2 آمار استنباطی …………………………………………………………………………………………………………………….107

 

4-2-1 بررسی توصیفی متغیرها ……………………………………………………………………………….107

 

4-3 تجزیه و تحلیل فرضیه­های تحقیق ………………………………………………………………………………………..108

 

4-3-1 آزمون نرمال بودن داده­های بدست آمده برای متغیرهای تحقیق …………………………………………….108

 

4-3-2 آزمون فرضیه­های فرعی ………………………………………………………………………………………………….108

 

آزمون فرضیه 1 ………………………………………………………………………………………………………………………108

 

آزمون فرضیه 2 ………………………………………………………………………………………………………………………110

 

آزمون فرضیه 3 ………………………………………………………………………………………………………………………111

 

آزمون فرضیه 4 ………………………………………………………………………………………………………………………113

 

4-3-3 آزمون فرضیه اصلی ………………………………………………………………………………………………………..114

 

فصل پنجم: نتیجه­گیری و پیشنهادها

 

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………117

 

5-1 نتیجه­گیری ………………………………………………………………………………………………………………………..117

 

5-1-1 آزمون فرضیه اصلی ………………………………………………………………………………………………………..117

 

آزمون فرضیه فرعی اول ………………………………………………………………………………………………………….117

 

آزمون فرضیه فرعی دوم …………………………………………………………………………………………………………117

 

آزمون فرضیه فرعی سوم ………………………………………………………………………………………………………..118

 

آزمون فرضیه فرعی چهارم ……………………………………………………………………………………………………..118

 

5-2 نتیجه­گیری کلی و بحث ……………………………………………………………………………………………………..118

 

5-3 پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………………………..119

 

5-4 پیشنهاد برای مطالعات محققان آینده…………………………………………………………………………………….121

 

5-5 محدودیت­های تحقیق  ……………………………………………………………………………………………………….121

 

منابع و مآخذ ……………………………………………………………………………………………………………………………123

 

پیوست­ها …………………………………………………………………………………………………………………………………133

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

جدول 2-1-1: تاریخچه مدیریت دانش …………………………………………………………………………………………23

 

جدول 2-1-2: ویژگی دانش ضمنی و صریح …………………………………………………………………………………30

 

جدول 2-1-3: تفاوت دو رویکرد شخصی­سازی و کدبندی ……………………………………………………………..45

 

جدول 2-1-4: مدل SECI: تعامل دانش نهفته و دانش صریح …………………………………………………………50

 

جدول 2-1-5: هدف و منابع مدیریت دانش …………………………………………………………………………………..61

 

جدول 2-1-6: عوامل مؤثر بر موفقیت مدیریت دانش از دیدگاه صاحب­نظران مختلف ………………………..65

 

جدول 3-1: تقسیم بندی سؤالات پرسشنامه ……………………………………………………………………………………95

 

جدول 3-1-1: جدول امتیازات لیکرت ………………………………………………………………………………………….95

 

جدول 3-2: آزمون پایایی سؤالات مربوط به پرسشنامه مدیریت دانش ……………………………………………….96

 

جدول 3-3: آزمون پایایی سؤالات مربوط به پرسشنامه عملکرد کارکنان …………………………………………….96

 

جدول 4-1: توزیع فراوانی مربوط به جنسیت پاسخ دهندگان …………………………………………………………102

 

جدول 4-2: توزیع فراوانی مربوط به وضعیت تأهل پاسخ دهندگان ………………………………………………..103

 

جدول 4-3: توزیع فراوانی مربوط به میزان تحصیلات پاسخ دهندگان ……………………………………………..104

 

جدول 4-4: توزیع فراوانی مربوط به سن پاسخ دهندگان ……………………………………………………………….105

 

جدول 4-5: توزیع فراوانی مربوط به سابقه خدمت پاسخ دهندگان ………………………………………………….106

 

جدول 4-6: میانگین امتیاز کسب شده برای مؤلفه های مدیریت دانش …………………………………………….107

 

جدول 4-7: میانگین امتیاز کسب شده برای عملکرد سازمانی کارکنان ……………………………………………..107

 

جدول 4-8: آزمون کلموگروف- اسمیرنف ………………………………………………………………………………….108

 

جدول 4-9: همبستگی پیرسون اجتماعی نمودن دانش و عملکردکارکنان ………………………………………..109

 

جدول 4-10: آزمون ANOVA مربوط به اجتماعی نمودن دانش و عملکرد کارکنان ………………………109

 

جدول 4-11: ضریب همبستگی پیرسون بیرونی سازی دانش و عملکردکارکنان …………………………….110

 

جدول4-12: آزمون ANOVA مربوط به بیرونی سازی دانش و عملکرد کارکنان ……………………………111

 

جدول 4-13: ضریب همبستگی پیرسون برای ترکیب دانش و عملکرد کارکنان ………………………………..111

 

جدول 4-14: آزمون ANOVA مربوط به ترکیب دانش و عملکرد کارکنان …………………………………..112

 

جدول 4-15: ضریب همبستگی پیرسون برای درونی سازی دانش و عملکرد کارکنان ……………………….113

 

جدول 4-16: آزمون ANOVA مربوط به درونی سازی دانش و عملکرد کارکنان ………………………….113

 

جدول 4-17: ضریب همبستگی پیرسون برای مدیریت دانش و عملکرد کارکنان ……………………………..114

 

جدول 4-18: آزمون ANOVA مربروط به مدیریت دانش بر عملکرد کارکنان ………………………………115

 

جدول 5-1: اولویت ابعاد تأثیرگذار مدیریت دانش بر عملکرد کارکنان ……………………………………………119

 

 

 

فهرست نمودارها

 

نمودار1-1: مدل تحلیلی تحقیق …………………………………………………………………………………………………….10

 

نمودار 2-1-1 فرآیند تبدیل داده به دانش و خرد سازمانی ………………………………………………………………..27

 

نمودار 2-1-2 سلسله مراتب دانش ……………………………………………………………………………………………….28

 

نمودار 2-1-3: مدل عمومی دانش در سازمان …………………………………………………………………………………47

 

نمودار 2-1-4: مدل بویسوت: روابط داده، اطلاعات و دانش …………………………………………………………….50

 

نمودار 2-1-5: مدل فرآیندی مدیریت دانش ………………………………………………………………………………….50

 

نمودار 2-1-6: مدل مبتنی بر فرآیندهای دانش استیو هالس ………………………………………………………………54

 

نمودار 2-1-7: مراحل مدیریت دانش از دیدگاه پیتر گوتشاک ………………………………………………………….56

 

نمودار 2-2-1 سیستم عملکرد فردی ……………………………………………………………………………………………..76

 

نمودار 4-1: توزیع فراوانی مربوط به جنسیت پاسخ دهندگان …………………………………………………………102

 

نمودار 4-2: توزیع فراوانی مربوط به وضعیت تأهل پاسخ دهندگان ………………………………………………..103

 

نمودار 4-3:توزیع فراوانی مربوط به میزان تحصیلات پاسخ دهندگان ……………………………………………..104

 

نمودار 4-4: توزیع فراوانی مربوط به سن پاسخ دهندگان ………………………………………………………………105

 

نمودار4-5: توزیع فراوانی مربوط به سابقه خدمت پاسخ دهندگان …………………………………………………..106

 

 

 

فهرست اشکال

 

شکل 2-1-1 هرم دانش ………………………………………………………………………………………………………………26

 

شکل 2-1-2 روابط مفاهیم داده، اطلاعات و دانش ………………………………………………………………………….27

 

شکل 2-1-3: مدل تعامل دانش صریح و ضمنی نوناکا …………………………………………………………………….31

 

شکل 2-1-4: مدل مبتنی بر فرآیندها و فراهم کننده‌های مدیریت دانش ……………………………………………..49

 

شکل 2-1-5: مدل مدیریت دانش نوناکا و تاکوچی …………………………………………………………………………53

 

شکل 2-1-6: راهبرد مدیریت دانش از دیدگاه بهات ……………………………………………………………………….57

 

شکل 2-1-7: اجزاء مدل هفت سی ……………………………………………………………………………………………….59

 

شکل 2-1-8: زیر سیستم‌های مدیریت دانش ………………………………………………………………………………….60

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چکیده

 

هدف تحقیق حاضر بررسی تأثیر مدیریت دانش بر عملکرد کارکنان مرکز آموزش علمی – کاربردی شهرستان میاندوآب می­باشد. برای این منظور مدیریت دانش بر اساس نظریه نوناکا و تاکوچی در چهار بعد؛ اجتماعی­نمودن دانش سازمانی، بیرونی­سازی دانش سازمانی، پیوند و ترکیب دانش سازمانی، درونی­سازی دانش سازمانی تعریف و در این راستا یک فرضیه اصلی و چهار فرضیه فرعی تنظیم شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر کارکنان (رسمی، پیمانی، قرارداد کار مشخص) مركز آموزش علمی– كاربردی شهرستان میاندوآب می‌باشد که تعداد آنها 63 نفر می­باشد و با توجه به محدود بودن جامعه آماری، کل جامعه آماری به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید یعنی از روش سرشماری استفاده شده است. ابزار جمع­آوری اطلاعات در تحقیق حاضر پرسشنامه استاندارد بر اساس مؤلفه­های مدیریت دانش جهت سنجش مدیریت دانش و پرسشنامه ACHIEVEمربوط به هرسی و گلداسمیت برای سنجش عملکرد کارکنان بوده است. پایایی پرسشنامه­ها با استفاده از روش آلفای کرونباخ برای مدیریت دانش 873/0 و برای عملکرد کارکنان 921/0 و روایی ابزار با روش محتوایی مورد تأیید قرار گرفته­اند. که پس از سنجش روایی و پایایی آن، در اختیار جامعه آماری قرار گرفت. پس از جمع­آوری پرسشنامه­ها، اطلاعات حاصل از آن با استفاده از روش­های آماری توصیفی تلخیص و طبقه­بندی شد و برای آزمون فرضیه­های تحقیق از روشهای آماری استنباطی کلموگروف- اسمیرنوف و ضریب همبستگی پیرسون وANOVAبا استفاده از نرم­افزارSPSSاستفاده شد.نتایج حاصل بیانگر آن است که مدیریت دانش و ابعاد آن بر عملکرد کارکنان مرکز آموزش علمی – کاربردی شهرستان میاندوآب تأثیر دارد.