2-2 سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان………………………………………..9

 

2-3 بخش های مختلف یک سیستم برنامه ریزی منابع سازمان………………11

 

2-4 فرآیند انتخاب سیستم برنامه ریزی منابع سازمان……………………………13

 

2-5 فرآیند شکل گیری سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان……………….15

 

2-5-1 فرآیند توسعه…………………………………………………………………..15

 

2-5-2 آماده سازی تسهیلات……………………………………………………….16

 

2-5-3 فروش…………………………………………………………………………….16

 

2-5-4 انجام سفارش………………………………………………………………….16

 

2-5-5 خدمات………………………………………………………………………….16

 

2-5-5-1 فرآیند مهندسی همزمان…………………………………………….17

 

2-5-5-2 تولید بهنگام…………………………………………………………….17

 

2-6 فاکتورهای موثر بر انتخاب سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان………..19

 

2-7 مفاهیم اولیه منطق فازی……………………………………………………………..21

 

2-8 کارهای مرتبط…………………………………………………………………………27

 

فصل سوم.روش تحقیق……………………………………………………………………….30

 

3-1 مقدمه…………………………………………………………………………………..31

 

3-2 فاکتورهای موثر بر انتخاب ERP ……………………………………………….31

 

3-3 مدل سازی معیارها………………………………………………………………….34

 

3-3-1معیارها……………………………………………………………………………37

 

3-3-2فازی سازی دسته معیارها…………………………………………………..37

 

3-3-3 پیاده سازی روش ارائه شده ………………………………………………41

 

فصل چهارم.محاسبات و یافته های تحقیق……………………………………………..51

 

4-1 مقدمه……………………………………………………………………………………52

 

4-2 نحوه محاسبه میزان مقبولیت یک سیستم برنامه ریزی منابع سازمان…….52

 

4-3 ارزیابی روش پیشنهادی……………………………………………………………..54

 

فصل پنجم.نتیجه گیری و پیشنهادات……………………………………………………..59

 

5-1 مقدمه………………………………………………………………………………………60

 

5-2 روش انجام کار………………………………………………………………………….61

 

5-3 نتیجه گیری……………………………………………………………………………….61

 

منابع………………………………………………………………………………………………….62

 

 

 

فهرست جداول

 

جدول 3-1 پرکاربردترین معیارها………………………………………………………..32

 

جدول 3-2 فاکتورها………………………………………………………………………….35

 

جدول 3-3 عبارات زبانی برای معیارPROC ………………………………………….38

 

جدول 3-4 عبارات زبانی برای معیارVENC ………………………………………….38

 

جدول3-5 عبارات زبانی برای معیار SYSC …………………………………………..39

 

جدول 3-6 عبارات زبانی برای معیار COSC ………………………………………..39

 

جدول 3-7 عبارات زبانی برای متغییر خروجی……………………………………….41

 

جدول3-8 کدهای مورد نیاز برای ایجاد سیستم فازی ممدانی جهت انتخاب

 

سیستم برنامه ریزی منابع سازمان…………………………………………………………42

 

 

جدول 4-1 داده های مورد استفاده برای انتخاب سیستم برنامه ریزی منابع

 

سازمان…………………………………………………………………………………………55

 

 

 

فهرست اشکال

 

شکل 3-1 بلوک دیاگرام مراحل انجام کار…………………………………………..36

 

شکل 3-2 توابع عضویت برای متغییر PROC ………………………………………46

 

شکل 3-3 توابع عضویت برای متغییر VENC ………………………………………46

 

شکل 3-4 توابع عضویت برای متغییر COSC ………………………………………47

 

شکل 3-5  توابع عضویت برای متغییر SYSC ………………………………………47

 

شکل 3-6 توابع عضویت برای متغییر خروجی………………………………………48

 

شکل 3-7 پایگاه قوانین در محیط نرم افزار مطلب…………………………………49

 

شکل 3-8 نمودار سطح سیستم استنتاج فازی………………………………………..50

 

شکل 4-1نمونه ای از نحوه محاسبه نرخ مقبولیت یک سیستم………………….53

 

شکل 4-2 نمونه ای از نحوه محاسبه نرخ مقبولیت یک سیستم………………..54

 

شکل 4-3 خطای پیش بینی روش فازی…………………………………………….55

 

شکل 4-4 خطای تخمین روش فازی……………………………………………….56

 

شکل 5-1 بلوک دیاگرام روش پیشنهادی برای انتخاب سیستم برنامه ریزی

 

منابع سازمانی به روش فازی ممدانی……………………………………………….60

 

 

 

چکیده:

 

سیستم های ERP[1] طی سال های گذشته توجه فراوانی را به خود جلب کرده­اند، چرا که تمامی ابعاد سازمان را پوشش داده و توانمندی تصمیم گیری مدیریتی را نیز به گونه ای چشمگیری افزایش داده اند. امروز مهم ترین دغدغه مدیران پیشرفت در یک محیط متلاطم و پویاست. با اینکه مدیران تمامی منابع چهار گانه نیروی انسانی مواد و تجهیرات و سرمایه دارند اما نمی توانند به یک انسجام و یکپارچگی در تمامی ابعاد درون سازمانی و برون سازمانی برسند. پیاده سازی و انتخاب سیستم برنامه ریزی منابع سازمان به علت پیچیدگی و هزینه بالا و ریسک های سازگاری، یکی از مشکل ترین پروژه های سرمایه گذاری است.

 

با وجود جذابیت های پروژه های فناوری اطلاعات از نظر قابلیت ایجاد تغییر و تحولات مثبت فراوان، ترس از عدم موفقیت و شکست و همراهی مانعی بر سر راه پیاده سازی آنها بوده است. در این پایان نامه با استفاده از منطق فازی روش برای انتخاب بهترین سیستم برنامه ریزی منابع سازمان بر مبنای معیارهای انتخاب ارائه می­هیم.

 

نتایج پیاده سازی و آزمایشات نشان می داد خطاهای پیش بینی در انتخاب سیستم برنامه ریزی مناسب برای سازمان در روش ارائه شده نسبت به روش های مشابه کمتر می باشد.

 

 

 

      فصل اول

 

کلیات تحقیق

 

 

 

1-1مقدمه

 

برنامه ریزی یكپارچه منابع سازمان، مدیریت ارتباط با مشتری و مدیریت زنجیره تأمین از برجسته ترین سیستم های اطلاعاتی یكپارچه به شمار می آیند كه از تلفیق مجموع آنها با فعالیت های تجاری، تشكیلات سازمانی مبتنی بر سیستم های اطلاعاتی یكپارچه شكل می گیرد[1]. پژوهش های اخیر نشان داده است، مهم ترین مشكلاتی كه در این سیستم ها وجود دارد، ناشی از برآورده نشدن دو عامل نیازهای كسب وكار و كیفیت پایین نرم افزارهای كاربردی است. سیستم های نر م افزاری ERP حیطه وسیعی از محصولات نرم افزاری را شامل میشوند كه عملیات تجاری روزانه سازمان و فرآیند تصمیم گیری سازمانی و عملیاتی را پشتیبانی می كنند[2]. سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی در خدمت بسیاری از صنایع و حوزه های كاری متعدد در مجتمع های سازمانی بوده، سعی میكند فعالیت ها را از مدیریت زنجیره تأمین، كنترل انبار، ساخت، حسابداری مالی و هزینه ها، منابع انسانی و تقریباً هر فرآیند مدیریتی مبتنی بر داده دیگر را دربر گیرد، به طوری كه امروزه سیستم های ERP به ابزاری مهم و لازم برای بهبود مزایای رقابتی سازما ن ها تبدیل شده است و در صورت موفقیت پیاده سازی سیستم ERP  شركت ها می توانند به سرعت، مزیت رقابتی در بازار جهانی كسب كند]3]. طی دهه گذشته بسیاری از پروژه های  ERP به پیشرفت های عمده ملموس و ناملموسی در حوزه های گوناگون برای سازمان ها منجر شده اند ]4]. استقرار سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان از نظر كیفی به سه دلیل، با استقرار سایر سیستم های اطلاعاتی تفاوت دارد: اول این كه ERP بر كل سازمان  تأثیرگذار است. در ثانی، ممكن است كاركنان افزون بر نرم افزار جدید، فرآیندهای تجاری نوینی بیاموزند. سوم این كه ERP نه فقط سیستم اطلاعاتی بلكه یك سامانه تجاری است.

 

اما با وجود این، استقرار سیستم های یادشده اغلب سازما نها را با چالش های جدی مواجه می كند. شواهد زیادی وجود دارد كه نشان می دهد بسیاری از پروژه های استقرار، در زمان مقرر و در محدوده بودجه تعیین شده خاتمه نیافته اند. نكته مهم این است كه پیاده سازی موفقیت آمیز سیستم ERP در سازمان بسیار مشكل است. در واقع پروژه های تكنولوژی اطلاعات از جمله  ERP در زمره پروژه های پرریسك هستند. بنابراین، با وجود مزایای بی شمار پیاده سازیERP برای سازمان تا زمانی كه توجیه لازم برای اجرای آن  وجود ندارد هیچ سازمانی نباید خود را درگیر آن كند[ 4]. اما موضوعی كه زمینه ساز عدم موفقیت پیاده سازی ERP است، این واقعیت است كه بسیاری از مدیران پروژه پیاده سازی سیستم تنها به جنبه های تكنیكی و مالی پروژه توجه داشته، از سایر جوانب غافل مانده اند[5]. انتخاب دقیق گزینه مناسب برای در اختیار گرفتن یك سیستم گسترده در سطح سازمان بسیار مهم است؛ زیرا تأثیر شدیدی بر مقبولیت، مفید بودن و ایجاد همكاری در سازمان دارد. این فرآیند باید از سیاست ها و روال سازمان برای رسیدن به تصمیم نهایی پیروی كند. چنانچه سازمان قادر باشد تا پیش از آغاز فرایند پیاده سازی، وضعیت جاری را ارزیابی كرده و نتایج حاصل از پروژه را تا حد امكان پیش بینی كند، بسیاری از مشكلات پیشِ رو از قبل مشخص شده و برای اصلاح آنها اقدام خواهد شد. همچنین با وجود یك رویكرد پیش بینی كننده، سازمان سازوكاری را در اختیار دارد كه با استفاده از آن، فرایند پیاده سازی را لحظه به لحظه رصد كرده و در صورت وجود انحراف و پیش از ورود پروژه به نقطه ی بحرانی، نسبت به اصلاح آن اقدام می كند. فرایند انتخاب ERP مناسب برای سازمان بسیار کار پر ریسک و دارای خطرات بالا می باشد. در این فرآیند مدیران سازمان، کارشناسان فناوری اطلاعات، خبرگان فن، کاربران سیستم و … باید به دقت گزینه های موجود را با فاکتورهای انتخاب سنجیده نهایتا بهترین انتخاب را انجام دهند.  در این پایان نامه قصد داریم به ارائه روشی برای انتخاب و پیاده سازی ERP مناسب برای سازمان با استفاده از منطق فازی بپردازیم.

 

 

 

1-2 تعریف مساله

 

سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان، طی سال های گذشته توجه فراوانی را به خود جلب كرده اند؛ چراكه تمامی ابعاد سازمان را پوشش داده و توانمندی تصمیم گیری مدیریتی را نیز به گونه ی چشمگیری افزایش داده اند. امروزه مهمترین دغدغه مدیران، پیشرفت در یك محیط متلاطم و پویاست. با اینكه مدیران تمامی منابع چهارگانه نیروی انسانی، مواد، تجهیزات و سرمایه را دارند اما نمی توانند به یك انسجام و یكپارچگی در تمامی ابعاد درون سازمانی و برون سازمانی برسند. با وجود اهمیت به كارگیری فناوری اطلاعات، در بسیاری از سازمان ها شاهد بروز مشكلاتی در رابطه با عدم برآورده شدن نیازهای كسب وكار هستیم [6]. كلید حل این مشكلات در محیط رقابتی امروز، سیستم برنامه ریزی منابع سازمان ERP است تا با حذف هرگونه  فعالیت بی ارزش، كسب و كار رونق یابد. پیاده سازی و انتخاب سیستم ERP  به علت پیچیدگی، هزینه بالا و ریسك های سازگاری، یكی از مشكل ترین پروژه های سرمایه گذاری است. با وجود جذابیت های پروژه های فناوری اطلاعات از نظر قابلیت ایجاد تغییر و تحولات مثبت فراوان، ترس از عدم موفقیت و شكست، همواره مانعی بر سر راه پیاده سازی آنها بوده است. لازمه انتخاب بهترین سیستم ERP  ارزیابی عملكرد تأمین كنندگان است كه باید به وسیله معیارهایی صورت گیرد كه متناسب با اهداف استراتژیك باشند. كاربرد گسترده سیستم برنامه ریزی منابع سازمان توسط سازمان های بزرگ و متوسط انقلاب ERP نامیده شده است. برنامه ریزی منابع سازمان برای اهداف میانی سازمان (فعالیت های داخلی سازمان) طراحی شده اند . بسیاری از سازمان ها به میزان قابل توجهی سیستم مزبور را جایگزین شماری از سیستم های اطلاعاتی قدیمی كرده اند. چنین سیستم هایی نویدبخش ارائه یك پاسخ یكپارچه و منسجم به نیازهای اطلاعاتی سازمان، در مورد جایگزینی سیستم های اطلاعاتی سنتی و جزیره ای است. اگر سیستم برنامه ریزی منابع سازمان به درستی و با در نظر گرفتن ملاحظات اقتصادی و سازمانی استقرار یابد، افزایش بهره وری سازمان قطعی است. شركت هایی كه در سیستم برنامه ملاحظات اقتصادی و سازمانی استقرار یابد، افزایش بهره وری سازمان قطعی است. شركت هایی كه در سیستم برنامه ریزی منابع سازمان سرمایه گذاری می كنند، از عملكرد قوی تر و مزیت های مالی بالاتری بهره می جویند]7[. در واقع ERP  زیربنای یك نظام تجاری قدرتمند است كه موجب ژرفای اطلاعات عملیاتی و وسعت اطلاعات در مورد زنجیره ارزش می شود. با وجود این، استقرار این سیستم ها اغلب سازمان ها را با چالش جدی مواجه میكند. شواهد زیادی وجود دارد كه نشان می دهد بسیاری از پروژ ه های استقرار در زمان مقرر و در محدوده بودجه تعیین شده پایان نپذیرفته اند. از طرفی انتخاب یك سیستم سازمانی، فرآیندی پیچیده و زمانگیر است]9[. یکی از مخاطراتی كه سازمان پیش از آغاز پروژه ی پیاده سازی و نصب با آن روبه روست، انتخاب سیستم نا مناسب است. این تصور كه پیاده سازی ERP  عملكرد سازمان را یك باره بهبود  می بخشد، كاملاً نادرست است، بلكه بهبود عملكرد سازمان به شدت به این بستگی دارد كه تا چه اندازه انتخاب ERP مناسب برای سازمان، به درستی انجام پذیرفته و چه اندازه سیستم انتخابی با فرهنگ كسب و كار، راهبرد و ساختار سازمان همسو است]10[. ویژگی منحصربه فرد ERP  به منزله ی یك نوآوری سازمانی پیچیده، این است كه چگونه یك بسته ی نرم افزاری استاندارد می تواند برای سازمان مزیت رقابتی ایجاد كند، در حالی كه شركت های رقیب نیز فرصت پیاده سازی بسته های یكسان یا مشابه را دارند . در حقیقت، از آنجا كه شركت های متفاوت اهداف رقابتی متفاوتی دارند، انتظار آنها از ERP  نیز متفاوت است . بنابراین مدیر ارشد سازمان می بایست پیش از تصمیم گیری در مورد یك سیستم ERP خاص، راهبرد رقابتی سازمان خود را بررسی كند. فرایند انتخاب ERP مناسب برای سازمان بسیار کار پر ریسک و دارای خطرات بالا می باشد. در این فرآیند مدیران سازمان، کارشناسان فناوری اطلاعات، خبرگان فن، کاربران سیستم و … باید به دقت گزینه های موجود را با فاکتورهای انتخاب سنجیده نهایتا بهترین انتخاب را انجام دهند. با توجه به توضیحات فوق سیستم خبره ای که در این تصمیم گیری مدیران را کمک کند و اطلاعات کیفی موجود از نظرات خبرگان را پردازش نماید می تواند در فرایند انتخاب ERP مناسب بسیار حائز اهمیت و مفید باشد. این سیستم باید بتواند تمامی جنبه های مختلف موجود را همزمان سنجیده و گزینه ای که دارای بالاترین درجه مقبولیت می باشد را نمایان سازد یا اینکه با توجه به فاکتورهای موجود برای انتخاب مجموعه قوانینی که وضع شده است را به صورت موازی نگاه کرده و فرآیند استنتاج از اطلاعات موجود را انجام دهد.

 

 

 

1-3 اهداف اساسی انجام تحقیق

 

اهداف تحقیق را به دو دسته‌ی هدف اصلی و اهداف فرعی تقسیم می‌کنیم. هدف اصلی ماهیت و موضوع تحقیق است و قصد ما این است که آن‌را مشخص نموده و بدان دست یابیم. اهداف فرعی راه دست یافتن به هدف اصلی را گام به گام مشخص می‌کنند.

 

 

 

1-3-1 هدف اصلی

 

ارائه مدلی بر پایه منطق فازی برای  انتخاب سیستم برنامه ریزی  مناسب سازمان

 

 

 

 

 

1-3-2 اهداف فرعی

 

شناسایی فاکتورهای مؤثر بر انتخاب سیستم برنامه ریزی  مناسب سازمان