2-3- بخش اسید های آمینه………………………………………….. 28

 

2-3-1- قابلیت جذب اسیدهای آمینه……………………………….. 29

 

2-3-2- قابلیت جذب اسیدهای آمینه در طیور……………………… 29

 

2-3-3- تاثیر میکرو ارگانیسم های دستگاه گوارش بر قابلیت هضم….30

 

2-4- اسید فایتیک و آنزیم فیتاز……………………………………….. 31

 

2-4-1- اسید فایتیک و ساختمان آن…………………………………..32

 

2-4-1-1-  روش‏های کاهش اسید فایتیک……………………………. 36

 

2-4-2- آنزیم فیتاز………………………………………………………..37

 

2-4-2-1- منابع فیتاز……………………………………………………. 39

 

2-4-2-2- اثر فیتاز میکروبی بر زیست فراهمی مواد مغذی………….. 42

 

فصل سوم:روش تحقیق………………………………………………….. 44

 

3-1- محل و زمان اجراء آزمایش…………………………………………. 45

 

3-2- آماده سازی سالن………………………………………………….. 45

 

3-3- مدیریت پرورش……………………………………………………… 46

 

3-4- تهیه کنجاله کنجد……………………………………………………. 47

 

3-5- آنزیم فیتاز ناتافوس…………………………………………………. 47

 

3-6- آماده سازی دان و جیره ‏ها………………………………………… 48

 

3-7- روش تحقیق……………………………………………………….. 50

 

3-8- اندازه‏ گیری صفات………………………………………………… 51

 

3-8-1- اندازه‏ گیری خوراک مصرفی……………………………………. 51

 

3-8-2- اندازه‏گیری افزایش وزن بدن……………………………………. 52

 

3-8-3- اندازه‏گیری ضریب تبدیل غذایی………………………………… 53

 

3-9-6- اندازه‏گیری درصد وزن کبد، قلب و سنگدان……………………. 53

 

3-9-7- اندازه‏گیری درصد سینه………………………………………….. 54

 

3-9-8- اندازه‏گیری درصد ران‏ها…………………………………………… 54

 

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………. 55

 

4-1- افزایش وزن بدن……………………………………………………. 56

 

4-2- مصرف خوراک……………………………………………………… 59

 

 

4-3- ضریب تبدیل غذایی…………………………………………………. 62

 

4-4- خصوصیات لاشه…………………………………………………… 64

 

فصل پنجم:بحث،نتیجه گیری و پیشنهادات…………………………. 67

 

5-1- بحث……………………………………………………………… 68

 

5-2-نتیجه گیری……………………………………………………. 69

 

5-3- پیشنهادات…………………………………………………….. 70

 

منابع و ماخذ:…………………………………………………………. 71

 

چکیده:

 

این آزمایش به منظور بررسی استفاده از سطوح مختلف كنجاله كنجد و دو روش جیره نویسی بر اساس اسید های آمینه كل و اسید های آمینه قابل هضم به همراه آنزیم فیتاز بر عملکرد، و خصوصیات لاشه در جوجه گوشتی انجام گرفت. 360 قطعه جوجه گوشتی یکروزه در 12 تیمار، 3 تکرار و 10 قطعه جوجه در هر تکرار تخصیص داده شدند. جوجه‏ها به مدت 42 روز در قالب طرح کاملاً تصادفی به صورت آزمایش فاکتوریل 2 × 2 × 3 شامل سه سطح كنجاله كنجد (صفر، 12 و 24 درصد) و دو روش جیره نویسی بر پایه اسید های آمینه كل و قابل هضم به همراه دو سطح وجود و عدم وجود آنزیم فیتاز در دوره پرورش داده شدند. کلیه جیره‏های آزمایشی حاوی حداقل مقادیر مواد مغذی توصیه شده انجمن ملی تحقیقات تعذیه‏ای (1994،NRC) بودند. نتایج نشان داد که اثر متقابل سطوح مختلف كنجاله كنجد، و آنزیم فیتاز بر روی افزایش وزن بدن، ضریب تبدیل غذایی، خوراک مصرفی در هفته‏های مختلف پرورش دارای اختلاف معنی دار بود (05/0P>). سطوح 24% کنجاله کنجد باعث افزایش وزن، مصرف خوراک و ضریب تبدیل غذایی و كاهش وزن برخی از اجزای لاشه در هفته های مختلف پرورشی نسبت به سطوح صفر و 12% گردید (05/0P<). استفاده از روش جیره نویسی بر اساس اسید های آمینه كل سبب افزایش وزن، افزایش مصرف خوراك و كاهش ضریب تبدیل غذایی و افزایش وزن برخی از اجزای لاشه شد (05/0P>).استفاده از آنزیم فیتاز موجب افزایش مصرف خوراك و افزایش وزن برخی از اجزای لاشه شد (05/0P>).

 

فصل اول: کلیات تحقیق

 

1- مقدمه

 

امروزه مساله تامین غذا و مصرف آن به عنوان یکی از اساسی ترین موضوعات جوامع بشری در آمده است. باید عنوان کرد که رسیدن به استقلال سیاسی و اجتماعی و فرهنگی جوامع بشری جدا از تأمین امنیت غذایی عملاً بی‏مفهوم است. جهانی که امروزه 7 میلیارد انسان را در خود جای داده است تغذیه را مهمترین مسئله حال و آینده خود می‏داند. محدودیت منابع غذایی و مهمتر از آن انحصار منابع و تولید غذای میلیاردها انسان در تعدادی از کشورهای پیشرفته و توزیع نامتعادل آن در جهان تراژدی غم‏انگیز فقر و گرسنگی و در نهایت مرگ را برای میلیون‏ها نفر کودک، زن و مرد را در کشورهای عقب‏مانده رقم می‏زند. فقر و گرسنگی و قحطی، حوادث دردناکی هستند که اغلب بخاطر محدودیت‏های اقتصادی یا مسائل سیاسی و نه بخاطر کمبود مواد غذایی در بازارهای جهانی در کشورهای خاصی می‏تواند به وقوع پیوندد. در بین غذاهای مورد استفاده انسان، پروتئین حیوانی هم به لحاظ دارا بودن تمام اسیدهای آمینه مورد نیاز بدن انسان و سهل‏الهضم بودن آن نقش اساسی و مهمی در رشد و سلامتی و تکامل جسمانی انسان دارد. در میان انواع پروتئین‏های حیوانی گوشت طیور به دلایل کم چرب بودن، ارزانی آن نسبت به انواع گوشت‏های دیگر، بهبود بازده تولید، پذیرش ایده‏ها و ابداعات نو بواسطه پیشرفت تکنیک‏های فرآوری روی آن و در نتیجه ارائه محصولات متنوع از موقعیت بیشتری نسبت به سایر گوشت‏های دامی برخوردار شده است. افزایش جمعیت جهان نیاز بشر را به مواد پروتئینی روز به روز افزایش می‏دهد و همین مسئله سبب شده است كه بسیاری از حیوانات كه گوشت آنها قابل مصرف انسان می‏باشد به صورت اهلی درآمده و با پرورش صنعتی آنها بخشی از احتیاجات پروتئینی انسان برطرف گردد..

 

مصرف گوشت مرغ در آمریکا در طول جنگ جهانی دوم و پس از کمبود شدید گوشت گاو و خوک بشدت افزایش یافت. در اروپا نیز در سال 1996 پس از همه‏گیری جنون گاوی مصرف گوشت مرغ از مصرف سایر انواع گوشت‏ها پیشی گرفت. در سال 2011 رتبه‏بندی 10 کشور بزرگ تولید کننده گوشت مرغ در جهان به صورت زیر بود.

 

1- ایالات متحده (حدود 8/16 میلیون تن)                             2- چین (حدود 2/13 میلیون تن)

 

3- برزیل (حدود 9/12 میلیون تن)                           4- اتحادیه اروپا (حدود 7/2 میلیون تن)

 

5- مکزیک (حدود 8/2 میلیون تن)                           6- هند (حدود 7/2 میلیون تن)

 

7- روسیه ( حدود 5/2 میلیون تن)                           8- آرژانتین (حدود 8/1 میلیون تن)

 

9- ایران (حدود 6/1 میلیون تن)                               10- تایلند ( حدود 4/1 میلیون تن)

 

تولید جهانی گوشت طیور در سال 2011 با دو درصد رشد به حدود 78 میلیون تن رسید، یعنی با نصف نرخ رشد سال قبل (نمودار 1-1) که به دلیل هزینه بالای خوراک و بیماری‏ها است.

 

افزایش قیمت خوراک هم اکنون رشد عرضه گوشت مرغ را در برزیل، چین، اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا، که نزدیک به دو سوم تولید جهانی گوشت طیور را در اختیار دارند، دچار رکود کرده است.

 

علی‏رغم افزایش ظرفیت پرورش مرغ مادر در چین و در نتیجه افزایش تولید جوجه یک‏روزه، به دلیل افزایش هزینه‏ها بخصوص هزینه خوراک رشد تولید از 7 درصد در سال 2010 به 3 درصد در سال 2011 رسید، این در حالی بود که دولت چین برای حمایت از تولید داخلی محدودیت‏های صادراتی اعمال کرده و قیمت سایر انواع گوشت نیز بالا بود. در اتحادیه اروپا در سال 2011 به دلیل اجرای قوانین جدید در مورد آسایش طیور افزایش بسیار ناچیزی در تولید گوشت طیور رقم می‏خورد. افزایش تولید در برزیل و ایالات متحده به خاطر تقاضای بالای گوشت طیور به دلیل ارزان بودن آن نسبت به سایر انواع گوشت‏ها است.

 

در سال 2011 رتبه‏بندی 10 کشور بزرگ صادر کننده گوشت مرغ به صورت زیر بود.

 

1- برزیل (حدود 3/3 میلیون تن)                                       2- آمریکا (حدود 3/3 میلیون تن)

 

 

تکثیر این گیاه از طریق بذر می­باشد و وزن هزاردانه آن حدود 5/3 گرم است. مقدار بذر مورد نیاز جهت تولید نشاء برای یک هکتار زمین، حدود یک کیلوگرم می­باشد. فواصل کاشت این گیاه، در حدود  60-40*30-20 سانتی متر و سیستم کاشت و آبیاری نیز به صورت ردیفی است.

 

دور آبیاری: این گیاه، نسبتاً به خشکی مقاوم است، ولی برای عملکرد خوب نیاز به آبیاری منظم دارد.

 

نیازهای غذایی اصلی: به کودهای شیمیایی زیاد نیازی ندارد و استفاده زیاد از کودهای نیتروژن موجب ضعیف شدن سیستم ریشه­ای می­شود. کاربرد  نیتروژن به میزان 200-100 کیلوگرم در هکتار، فسفر به میزان 120-100 کیلوگرم در هکتار و پتاس به میزان 250-200 کیلوگرم در هکتار کافی است.

 

روش کاشت : کاشت مستقیم در زمین اصلی و کاشت خزانه­ای.

 

زمان مناسب برای کاشت در خزانه: بسته به شرایط منطقه از اوایل تا اواخر بهمن ماه کاشت می­گردد.

 

تیمارهای مورد نیاز جهت برطرف کردن دوره خواب بذر: بدون هر گونه تیماری جوانه می زند. اما سرمادهی به مدت 4-1 هفته در ماسه مرطوب در دمای 5-0 درجه سانتیگراد درصد جوانه زنی را افزایش می دهد.

 

طول مدت جوانه زنی بذر، 15-10 روز و مدت زمان لازم جهت انتقال نشاء از خزانه به زمین اصلی، 70-50 روز است. بافت خاک مناسب برای رشد این گیاه، شنی لومی با زهکشی و هوادهی مناسب و  pH مطلوب آن حدود 7 است.

 

اندام­های مورد استفاده: به ترتیب اهمیت، گل و برگ­ ها هستند.

 

زمان برداشت :

 

1- برداشت ریشه:در پاییز سال دوم، هنگامی که اندام هوایی گیاه خشک و قهوه ای شد، باید برداشت انجام گیرد و معمولاً از ماشین­های برداشت سیب­زمینی برای این کار استفاده می­شود.

 

2- برداشت برگ: باید در تابستان و درست قبل از باز شدن کامل گل­ها، برداشت شود و سپس در محلی که کاملاً سایه و دور از نور آفتاب است، خشک گردد.

 

عملیات پس از برداشت: جدا کردن ساقه های باقی مانده از ریشه و سپس شستن ریشه ها قبل از خشک کردن آنها از مهمترین عملیات پس از برداشت به شمار می­روند. خشک کردن باید در دمای 45-40 درجه سانتی­گراد انجام شود. میزان رطوبت ریشه پس از خشک شدن باید حدود 10 درصد و میزان مواد خارجی آن کمتر از 3 درصد باشد.

 

دقت های لازم در عملیات برداشت: برداشت باید در هوای آفتابی و خشک انجام شود. قبل از برداشت ریشه­ها، باید اندام هوایی گیاه از ارتفاع 5 سانتی متری سطح خاک بریده شود، ضمن اینکه رطوبت خاک نیز زیاد نباشد.

 

مراقبت­های ویژه در زمان داشت: بلافاصله پس از انتقال نشاء، حتماً باید آبیاری انجام گیرد.

 

عملکرد: عملکرد ریشه خشک به میزان 2 تا 6 تن در هکتار (بر حسب تراکم کاشت). عملکرد برگ خشک به میزان 2-1 تن در هکتار و عملکرد کل اندام هوایی به میزان 10-7 تن در هکتار است.

 

خواص درمانی: مصرف سرخارگل، سبب تقویت سیستم ایمنی و بهبود زخم­ها می­شود و از عفونت­های دستگاه تنفسی فوقانی و سرماخوردگی پیشگیری می­کند (یزدانی و همکاران، 1383).

 

توت روباهی

 

نام علمی: Sanguisorba minor.L

 

توت روباهی، گیاهی چندساله است که تا ارتفاع 1 متر، رشد نموده و دارای برگ­های مرکب و گرد است. ساقه های گل دهنده باریک و منشعب می باشند. این گیاه به سالاد، پنیر و کره­های گیاهی افزوده می­شود. علاوه بر این، دارای مصارف دارویی است. گونه دیگری بنام S.anistroides نیز وجود دارد که ازآن، بعنوان دارویی برای درمان دیابت استفاده می­شود.

 

منشاء آن، اروپا و آسیا (S.officinalis)، یا مرکز و جنوب اروپا (S.minor) می­باشد. بیشتر، ریشه خشک و گاهی قسمت های هوایی خشک شده، مورد استفاده قرار می­گیرد.

 

موارد استفاده و خواص: ریشه­های توت روباهی بعنوان داروی مؤثر برای درمان اسهال و داروی بواسیر شناخته شده­اند. این گیاه برای درمان التهاب های دارای خونریزی در روده بزرگ و خونریزی رحم استفاده می­شود. همچنین، بصورت موضعی برای درمان بواسیر، ناراحتی­های مختلف پوستی ( مانند زخم ها، سوختگی ها و اگزما ) و التهاب های مخاطی ( بصورت محلول های غرغره یا مواد موجود در خمیر دندان ) بکار می رود.

 

در اروپا و چین، بیشترین استفاده طبی از این گیاه، به عنوان بند آورنده خون است و به همین دلیل، بخش اول نام علمی آن به معنی جذب کننده خون می باشد.

 

 

عصاره های این گیاه معمولاً در تهیه مرهم­ها و محلول­های شستشو بکار می­رود و بصورت استعمال موضعی مورد استفاده قرار می­گیرد (جعفر نیا و همکاران، 1387).

 

فصل اول: بررسی منابع

 

بررسی منابع:

 

نخست به دلیل اینکه برخی از محققان و دانشمندان (براون  و همکاران، 1997: استادن، 2000: جاین[3] و استادن، 2007: قبرهیوت[4] و همکاران، 2008) بر این باورند که تیمار دود می­تواند در زمره و مقوله پرایمینگ به شمار آید، این فصل را با توضیحی از پرایمینگ آغاز می­کنیم.  

 

1-1- پرایمینگ

 

جوانه­زنی، یک پدیده پیچیده و پویا است و شامل تغییرات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی است که به فعال شدن جنین منجر می­شود (بیولی و بلک[1]، 1985). وقوع چندین فرآیند متابولیكی همزمان كه در مرحله جوانه­زنی بذر صورت می­گیرد، مطالعه و بررسی حوادث مرتبط با آغاز فرآیند جوانه­زنی را دشوار می­نماید. در تولید گیاهان زراعی موفق، مدت زمان کاشت بذر تا مرحله­ای که گیاهچه استقرار کامل پیدا کند، از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا این دوره، تاثیرات زیادی بر رشد گیاه، عملکرد نهایی و کیفیت بذور، پس از برداشت خواهد داشت (وار و فلوز[2]، 1985).

 

تعاریف مختلفی برای جوانه­زنی ارائه شده است، از نظر متخصصان فیزیولوژی، خروج ریشه­چه از پوسته بذر، جوانه­زنی محسوب می­شود. از نظر آنالیزگران بذر، ظهور و توسعه ساختارهای ضروری از جنین را جوانه­زنی تعریف کرده­اند که نشان دهنده توانمندی بذر در تولید یک گیاه طبیعی در شرایط مطلوب می­باشد (AOSA،2000[3]). در طی جوانه­زنی بذر ممکن است محیط خاک اطراف بذر برای جوانه­زنی و رشد سریع گیاهچه مناسب نباشد. تنش­های زنده وغیر زنده مانند درجه حرارت­های بالا و پایین، خشکی یا غرقابی بودن، شوری، حشرات و عوامل بیماری­زا می­توانند سرعت، درصد جوانه­زنی و رشد گیاهچه را کاهش دهند یا به طور کامل از جوانه­زنی بذر و ظهور گیاهچه، جلوگیری نمایند (اشرف و فولاد[4]، 2005).

 

جوانه­زنی سریع بذر و رویش یكنواخت در زمین برای به دست آوردن محصولی خوب، در شرایط تنش و غیرتنش ضروری است. جوانه­زنی و رویش آهسته و یا پراكنده، معمولاً به پیدایش بوته­های كمتر و كوچك­تر منجر می­شود كه نسبت به تنش­های زیستی و غیر زیستی محیطی آسیب پذیرتر هستند. رویش دیرهنگام  ممكن است موجب خرابی بستر بذر و افزایش تراكم خاك گردد كه سبب استقرار ضعیف گیاه می­گردد. به طور كلی جوانه­زنی بذر سه مرحله دارد:

 

فاز اول، فرآیند جذب آب است كه در آن، آب توسط بذر جذب می­شود ولی فعالیت متابولیكی اندكی صورت می­گیرد.

 

فاز دوم، فاز تأخیری است كه در آن آب،به کندی جذب می­شود، اما فعالیت متابولیكی گسترده­ای صورت می­گیرد.

 

فاز سوم، كه در آن افزایش محتوای آب با پیدایش و رشد ریشه­چه همراه است.

 

جذب آب به صورت كنترل شده در بذر كه پس از آن نیز آبگیری انجام می­شود به هیدروپرایمینگ بذر معروف است و این گونه بذرها در شرایط تنش، جوانه­زنی بهتری نسبت به بذرهای تیمار نشده دارند و رشد گیاهچه اولیه در آنها بیشتر است. در دو دهه اخیر پرایمینگ بذر یكی از معمول­ترین روش­ها برای افزایش میزان و یكنواختی جوانه­زنی و رویش در بسیاری از گیاهان زراعی مهم شده است.

 

در جریان پرایمینگ، معمولاً بذرها در معرض پتانسیل آب خارجی قرار می­گیرند، مقدار این آب آنقدر اندك است كه مانع از جوانه­زنی می­شود، اما امكان وقوع یك سری فرآیندهای فیزیولوژیك و بیوشیمیایی پیش از جوانه­زنی را فراهم می­آورد. هنگامی كه بذر پرایم شده در محیط مناسب جوانه­زنی قرار می­گیرد، سریع­تر از بذرهای پرایم نشده جوانه می­زند. ایده پرایمینگ بذور کار جدیدی نیست. بنظر می­رسد این کار هزاران سال قبل با قرار دادن بذر درون آب، در مدت زمان­های مختلف قبل از کشت صورت می­گرفته است. این کار باعث جذب راحت آب، شسته شدن مواد بازدارنده و آغاز مراحل اولیه جوانه­زنی شده است.

 

پیشنهاد استفاده از پرایمینگ بذر برای تحمل گیاه به تنش­های محیطی به ویژه شوری، خشکی و درجه حرارت­های نامناسب با انواع محلول­های اسمزی قبل از کاشت توسط استروگونو[5] (1964) ارائه شد. وی پی برده بود که جذب کنترل شده آب توسط بذر باعث بهبود جوانه­زنی و رشد سریع گیاهچه تحت هر دو شرایط تنش و غیرتنش می­شود و به دنبال آن، باعث افزایش عملکرد نسبت به بذر پرایم نشده می­گردد.

 

اولین کار منتشر شده درباره پرایمینگ، اوایل دهه 1973 توسط هدیکر[6] و همکاران صورت گرفته است که آنها بذور را در لایه­های کاغذی مرطوب شده با پلی­اتیلن قرار دادند. بعد از آن روش­هایی با قرار دادن بذور در محلول پلی­اتیلن گلایکول همراه با هوادهی توسط داربی و سالتر[7] (1976) گزارش شد. در روش­های مشابه، محلول نمک­های غیرآلی برای ایجاد پتانسیل­های اسمزی به کار رفت. در واقع وقتی که بذور در پلی­اتیلن و محلول­های نمکی با غلظت مناسب قرار می­گیرند، نمی­توانند آب را به راحتی جذب کنند (جذب آب کنترل شده). روش­های مختلف دارای محاسن و معایبی هستند و تاثیر آنها بر گیاهان زراعی مختلف، یكسان نیست. همچنین تأثیر روش­های پرایمینگ از گونه­ای به گونه دیگر و از مرحله­ای از رشد گیاه به مرحله دیگر، متفاوت است.

 

به­طور كلی، تیمارهای شیمیایی، بیشتر مورد استفاده قرار می­گیرند و موثرتر از تیمارهای بیولوژیك هستند زیرا فرمولاسیون و استانداردهای تیمار به خوبی در آنها رعایت شده است. اما برخی از تیمارهای بیولوژیكی همراه با تیمارهای پرایمینگ فیزیكی و شیمیایی، مورد استفاده قرار می­گیرند تا جوانه­زنی و رویش گیاهچه را تحت شرایط تنشی و غیرتنشی افزایش دهند.

 

در اثر اعمال تیمارهای پرایمینگ، فعالیت­های متابولیکی جوانه­زنی تحریک می­شود و بهبود سرعت جوانه­زنی، یکنواختی رویش بوته­ها، جوانه­زنی تحت شرایط متنوع محیطی و بهبود بنیه و رشد گیاهچه را سبب می­شود (آنونیموس[8]، 2004). پرایمینگ می­تواند موجب تقویت قابل ملاحظه بذرهای خشك گردد (هیدکر و کولبر[9]، 1978) كه نتیجه آغاز فرآیندهای متابولیكی­ای می­باشد كه در جریان جذب آب به طور نرمال صورت می­گیرد و با خشك شدن در مرحله بعد، تثبیت شده است (هانسون[10]، 1973). در بذر نخودفرنگی[11]، پرایمینگ مانع از برخی آسیب­های كروموزومی ناشی از پیری می­شود (سیویرتیپ و درادو[12]، 1995). همچنین تحقیقات نشان داده است كه پرایمینگ سبب القای سنتز DNA هسته در سلول­های كلاهك ریشه­چه گوجه­فرنگی  (لیو[13] و همکاران، 1997) و چندین گونه گیاهی دیگر از جمله فلفل[14] (لانتری[15] و همکاران، 1993)، ذرت[16] (گارسیا[17] و همکاران، 1995) و تره­فرنگی می­گردد (اشرف و برای[18]، 1993).

 

[1] -Bewely and Black

 

[2] -Wurr and Fellows

 

[3] -Association of Official Seed Analysts

 

 

1-13-1-آنزیم ال -آسپاراجیناز………………………………….. 16

 

1-13-2- آنزیم ال -گلوتامیناز…………………………………… 17

 

1-13-3-آنزیم اوره­آز…………………………………………….. 17

 

1-14- عوامل مؤثر بر فعالیت آنزیم­ها………………………….. 17

 

1-15- فرضیات و اهداف………………………………………. 19

 

1-15-1- فرضیات………………………………………………… 19

 

1-15-2-اهداف………………………………………………….. 19

 

فصل دوم: مواد و روش­ها

 

2-1- معرفی منطقه مورد مطالعه……………………………. 20

 

2-2- نمونه ­برداری………………………………………………21

 

2-3- آماده سازی نمونه­ ها…………………………………… 23

 

2-4- تعیین برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک….. 23

 

2-4-1-pHخاک…………………………………………………. 23

 

2-4-2- قابلیت هدایت الکتریکی خاک (EC)………………… 23

 

2-4-3- کربنات کلسیم معادل (آهک) خاک…………………. 23

 

2-4-4- بافت خاک………………………………………………. 23

 

2-4-5-کربن آلی خاک………………………………………….. 23

 

2-4-6- نیتروژن کل خاک………………………………………. 23

 

2-5-اندازه­گیری نیتروژن آلی محلول(SON)…………………. 24

 

2-6-اندازه­گیری معدنی شدن نیتروژن در شرایط بی­هوازی (شاخص بی­هوازی معدنی شدن نیتروژن)….24

 

2-7-اندازه­گیری معدنی شدن نیتروژن در شرایط هوازی…..24

 

2-8-اندازه­گیری نیتروژن توده زنده میکروبی……………….. 25

 

2-9-اندازه­گیری فعالیت آنزیم ال-آسپاراجیناز……………… 26

 

2-10- اندازه­گیری فعالیت آنزیم ال-گلوتامیناز……………… 26

 

2-11- اندازه­گیری فعالیت آنزیم اوره­آز……………………… 27

 

2-12- طرح آزمایش و تجزیه و تحلیل آماری………………… 27

 

فصل سوم: نتایج و بحث

 

3-1-خصوصیات خاک­های مورد مطالعه……………………….. 29

 

3-2-دامنه مقادیر خصوصیات شیمیایی و بیوشیمیایی حوزه­ ها…. 29

 

3-3- پاسخ هدایت الکتریکی(EC) خاک به فعالیت آهوان و مورچه­ ها….32

 

3-4-پاسخpHخاک به فعالیت آهوان و مورچه ­ها…………… 32

 

3-5- پاسخ کربنات کلسیم معادل خاک به فعالیت آهوان و مورچه ­ها….34

 

3-6- پاسخ کربن آلی خاک به فعالیت آهوان و مورچه ­ها……………….37

 

3-7- پاسخ نیتروژن کل خاک به فعالیت آهوان و مورچه­ ها……………. 39

 

 

3-8- پاسخ نیتروژن آلی محلول خاک به فعالیت آهوان و مورچه­ ها……41

 

3-9- پاسخ نیتروژن معدنی خاک به فعالیت آهوان و مورچه ­ها……….. 43

 

3-10- پاسخ نسبت کربن به نیتروژن خاک به فعالیت آهوان و مورچه­ ها…43

 

3-11- پاسخ نسبت نیتروژن معدنی به نیتروژن کل خاک به فعالیت آهوان و مورچه­ ها….46

 

3-12- پاسخ معدنی شدن نیتروژن در شرایط هوازی به فعالیت آهوان و مورچه­ ها……….48

 

3-13- پاسخ شاخص بی هوازی معدنی شدن نیتروژن به فعالیت آهوان و مورچه ­ها……48

 

3-14- پاسخ نیتروژن توده زنده میکروبی به فعالیت آهوان و مورچه­ ها……….. 50

 

3-15- پاسخ فعالیت آنزیم اوره­آز به فعالیت آهوان و مورچه­ ها……………….. 52

 

3-16- پاسخ فعالیت آنزیم ال-آسپاراجیناز به فعالیت آهوان و مورچه­ ها……. 54

 

3-17- پاسخ فعالیت آنزیم ال-گلوتامیناز به فعالیت آهوان و مورچه­ ها………. 57

 

3-18- همبستگی­های ساده خطی……………………………………… 59

 

3-18-1- همبستگی بین ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی خاک­ها………59

 

3-18-2- همبستگی بین ویژگی­های فیزیکی و شیمایی خاک­ها با صفات بیولوژیکی اندازه­گیری شده….60

 

3-18-3- همبستگی بین صفات بیولوژیکی اندازه­ گیری شده……..63

 

3-19- آنالیز مسیر(تحلیل علیت)…………………………………….. 65

 

3-19-1-آنالیز مسیر برای متغیر وابسته معدنی شدن نیتروژن در شرایط هوازی….65

 

3-19-2- آنالیز مسیر برای متغیر وابسته شاخص بی­هوازی معدنی شدن نیتروژن….66

 

3-20-رگرسیون چند متغیره …………………………………………..69

 

3-20-1- رگرسیون چند متغیره جهت تخمین معدنی شدن نیتروژن در شطرایط هوازی…..69

 

3-20-2-رگرسیون چند متغیره جهت تخمین شاخص بی­هوازی معدنی شدن نیتروژن………70

 

3-21- تحلیل تأثیر حوزه­ها بر ویژگی­های مورد بررسی با استفاده از روش تجزیه­های تبعیضی…..70

 

3-22-تحلیل اطلاعات به کمک روش تجزیه به عامل­ها بر اساس مؤلفه ­های اصلی………71

 

فصل چهارم: نتیجه­ گیری و پیشنهادها

 

4-1- نتیجه ­گیری……………………………………………………… 73

 

4-2- پیشنهادها…………………………………………………….. 74

 

4-5- توصیه کاربردی……………………………………………….. 74

 

پیوست­ها…………………………………………………………….. 75

 

فهرست منابع………………………………………………………. 78

 

چکیده:

 

 

1-7-1- تعریف مفهومی…………………………………………………………………………………………………………………………..14

 

1-7-1-1- فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………………………………………………………..14

 

1-7-1-2- خلاقیت ……………………………………………………………………………………………………………………………….14

 

1-7-1-3- دبیران تربیت بدنی  ……………………………………………………………………………………………………………15

 

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق

 

2-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………17

 

2-2- فرهنگ سازمانی……………………………………………………………………………………………………………………………19

 

2-3- خلاقیت………………………………………………………………………………………………………………………………………..45

 

2-4- مروری بر تحقیقات انجام شده……………………………………………………………………………………………………63

 

2-4-1- تحقیقات داخلی……………………………………………………………………………………………………………………..63

 

2-4-2- تحقیقات خارجی……………………………………………………………………………………………………………………65

 

فصل سوم: روش تحقیق

 

3-1- روش پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………69

 

3-2- جامعه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………..69

 

3-3- نمونه آماری……………………………………………………………………………………………………………………………….69

 

3-3-1- روش نمونه گیری………………………………………………………………………………………………………………….70

 

3-4- روش و ابزار گردآوری اطلاعات…………………………………………………………………………………………………70

 

3-5- روایی و پایایی پرسش نامه………………………………………………………………………………………………………72

 

3-6- روش تجزیه و تحلیل داده­ها……………………………………………………………………………………………………73

 

فصل چهارم: یافته­های تحقیق

 

4-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………75

 

4-2- تجزیه و تحلیل داده­های توصیفی…………………………………………………………………………………………..75

 

4-3- تجزیه و تحلیل استنباطی داده­ها………………………………………………………………………………………………..80

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

 

5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………..96

 

5-2- یافته­های پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………..97

 

5-3- بحث و بررسی………………………………………………………………………………………………………………………100

 

5-4- پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………………..102

 

5-5- محدویت­ها…………………………………………………………………………………………………………………………..105

 

منابع و مأخذ

 

منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………107

 

منابع انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………………………111

 

پیوست­ها………………………………………………………………………………………………………………………………………112

 

 

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                               صفحه

 

جدول3-1- ابعاد پرسش نامه فرهنگ سازمانی دنیسون2000……………………………………………………………..71

 

جدول 3-2- آلفای کرونباخ……………………………………………………………………………………………………………………72

 

جدول 4-1-فراوانی و جنسیت نمونه­های پژوهش………………………………………………………………………………..76

 

جدول 4-2-فراوانی و سن افراد پاسخگو………………………………………………………………………………………………77

 

 

جدول 4-3- فراوانی و تحصیلات افراد پاسخگو……………………………………………………………………………………78

 

جدول 4-4- فراونی و رشته تحصیلی افراد پاسخگو…………………………………………………………………………….79

 

جدول4-5-  شناسایی وضعیت فرهنگ سازمانی در دبیران………………………………………………………………..80

 

جدول4-6-  شناسایی وضعیت خلاقیت در دبیران……………………………………………………………………………..86

 

جدول4-7-  بررسی میزان همبستگی بین بعد مختلف مؤثر در رابطۀ فرهنگ سازمانی با خلاقیت…90

 

جدول4-8-  میزان تبیین تغییرات متغیر وابسته میزان خلاقت در فرهنگ سازمانی در شهرستان کهگیلویه و لنده به وسیله ابعاد مورد مطالعه………………………………………………………………………………91

 

 

 

جدول4-9- تحلیل واریانس مدل رگرسیونی بین میزان ارزیابی خلاقیت در فرهنگ سازمانی در شهرستان کهگیلویه و لنده به وسیله ابعاد مورد مطالعه……………………………………………………………………………..92

 

 

 

جدول4-10- : بررسی رابطه فرهنگ و خلاقیت میان زنان و مردان تربیت بدنی شهرستان کهگیلویه و لنده…………………………………………………………………………………………………………………………………………93

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شکل­ها

 

عنوان                                                                                                                 صفحه

 

شکل 2-1- نحوه شکل گیری فرهنگ سازمانی( رابینز، 1385)………………………………………………………….26

 

شکل 2-2 ابعاد 7 گانه فرهنگ سازمانی اقتباس از دیدگاه شاین، 1994 (ادگارد شاین، 1990: 229-240)………………………………………………………………………………………………………………………………………………………33

 

شکل 2-3 : دو بعد فرهنگ، باور­های روزمره و راهنما( میرسپاسی، 1384)……………………………………….38

 

شکل 2-4 تقاطع مهارت­های موضوع و انگیزه درونی ( فیضی، 1388)……………………………………………….58

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست نمودار­ها

 

عنوان                                                                                                                صفحه

 

نمودار 2-1 مراحل فرایند خلاقیت (حقیقی، 1382)…………………………………………………………………………..52

 

نمودار 2-2 متغیرهای خلاقیت و محرک ابتکار در سازمان( حقیقی، 1382)…………………………………….53

 

نمودار2- 3 پرورش ایده­ها( خطیری، 1390)……………………………………………………………………………………….60

 

نمودار 2- 4 موانع خلاقیت (میرابی، 1383)………………………………………………………………………………………..61

 

نمودار 4-1- درصد افراد شرکت کننده به تفکیک جنسیت…………………………………………………………………76

 

 

 

نمودار4-2- درصد سن افراد پاسخگو…………………………………………………………………………………………………..77

 

نمودار4-3- درصد تحصیلات افراد پاسخگو…………………………………………………………………………………………78

 

نمودار4-4- درصد رشته تحصیلی افراد پاسخگو…………………………………………………………………………………79

 

چکیده

 

هدف این پژوهش، رابطه بین فرهنگ سازمانی با خلاقیت دبیران تربیت بدنی شهرستان کهگیلویه و لنده می­باشد. جامعه آماری تحقیق به تعداد 105 نفر می­باشد که با استفاده از فرمول کوکران 83  به شکل نمونه گیری  تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. روش تحقیق حاضر همبستگی می­باشد.  جمع آوری اطلاعات از طریق پرسش نامه­های استاندارد رندسیپ (1979) جهت خلاقیت و دنیسون (2000) جهت فرهنگ سازمانی استفاده شده است . که روایی آن­ها توسط متخصصان مدیریت تأیید شده است. پایایی پرسش نامه با استفاده از آلفای کرونباخ به ترتیب 88/0 و 89/0 بدست آمد. برای تحلیل آماری داده­ها نیز از آزمون توصیفی فراوانی، درصد میانگین، ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی، آزمون t تک نمونه­ای استفاده شد. همچنین در نتایج نشان دادند که بین فرهنگ سازمانی و خلاقیت دبیران تربیت بدنی دو شهرستان کهگیلویه و لنده رابطه معنی داری وجود دارد و بین زنان و مردان این دو شهرستان  به دلیل عوامل انگیزشی مثل مسئولیت پذیری، قدرت تصمیم گیری و جذابیت شغلی برای زنان تفاوت وجود دارد. فرهنگ در هر سازمانی باعث بوجود آوردن خلاقیت و نوآوری و از طرفی خلاقیت عامل مستقلی در تعیین فرهنگ سازمانی است. و فرهنگ سازمانی خلاقیت را پیش بینی می­کنند.

 

واژه­های کلیدی: فرهنگ سازمانی، خلاقیت، دبیران تربیت بدنی شهرستان­های کهگیلویه ولنده.

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

 

کلیات تحقیق

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-1- مقدمه

 

امروزه سازمان­ها جایگاه والا و برجسته ای در ساختار فرهنگی و اجتماعی جوامع پیدا کرده­اند. بسیاری از فعالیت­های اساسی و حیاتی مربوط به زندگی در سازمان­ها انجام می گیرد و زندگی بدون وجود سازمان­های گوناگون غیر مقدور است. با وجود این، نیل به موفقیت و پیشرفت همه جانبه و تأمین و رفاه و آسایش به صرف وجود سازمان­ها تحقق نمی­یابد، بلکه برای این منظور به سازمان­های کارآمد و اثر بخش نیاز است ( انعامی، 1381). استیفن رابینز، سازمان را چنین تعریف کرده است: سازمان پدیده­ای اجتماعی به شمار می­آید که به طور آگاهانه هماهنگ شده و دارای حدود و ثغور نسبتا مشخصی بوده و برای تحقق هدف یا اهدافی، براساس یک سلسله مبانی دائمی فعالیت می­کند (رابینز، استیفن پی، 1386).

 

از ارکان مهم در سازمان­ها فرهنگ سازمانی است چستربرناد[1] در مورد فرهنگ سازمانی می­گوید:آنچه امروز بخش پنهان و پوشیده سازمان ( کوه یخ سازمان) نامیده می­شود فرهنگ آن سازمان خوانده می­شود و از فرهنگ به عنوان یک ضرورت، برای عملکرد موفق سازمان اشاره کرده است ( مارتین و لیننکوک ، 2009). تلاش های پژوهشی «آلتون مایو[2]» و همکارانش فرهنگ را نظام­هایی که از هنجار­ها و نهاد­های اجتماعی که در میان دسته­های گوناگون پدید می­آید و بر رفتار آنان اثر می­گذارد، تعریف کرد ( زارعی متین، 1376).

 

فرهنگ سازمانی را نظامی از استنباط مشترک می­داند که اعضا نسبت به یک سازمان دارند همین ویژگی موجب تفکیک دو سازمان از یکدیگر می­شود، بدین ترتیب فرهنگ سازمانی هویت اجتماعی هر سازمان را تعیین می­کند و به ساده ترین وجه می­توان فرهنگ سازمانی را ترکیبی از باور­ها، ارزش­ها و پیش فرض­هایی دانست که در سازمان وجود دارد و همه اعضای سازمان، کم و بیش بطور یکسان در معرض آن قرار می­گیرند و تا حدودی نسبت به آن توافق و هم رأی وجود دارد (صفائی قادیکلایی، اندرخورا، 1388). دنیسون[3] فرهنگ سازمانی را دارای چهار بعد می­داند: درگیری در کار، سازگاری، انطباق پذیری و رسالت. با توجه به نقش کلیدی مدیران و دبیران تربیت بدنی در ارائه خدمات به نسل جوان کشور، شناخت فرهنگ سازمان و ارائه راهکارای مطلوب و سازنده برای بهبود آن ضروری است.

 

خلاقیت به عنوان یک نیاز عالیه بشری در تمام ابعاد زندگی انسان مطرح است و عبارت است از تحولات دامنه دار و جهشی در فکر و اندیشه انسان بطوریکه حائز یک توانایی در ترکیب عوامل قبلی یا طریق جدید را باشد شامل می­شود و چون در محیط رقابتی عصر حاضر عدم توجه به مشتریان می­تواند لطمات شدیدی به سازمانهای آموزشی و تجاری وارد سازد چه بسا سازمان را به افول نزدیک کند می­توان با بهره گرفتن از خلاقیت مسیر و بهبود روز افزون سازمان و سیستم، همیشه سازمان­های بالنده و یادگیرنده داشته باشیم و از آنجایی که مدیریت کیفیت نقش مهمی در رابطه با دخالت مشتریان دارد، می­توان با گرفتن خلاقیت و دادن خلاقیت با توجه به ارتباطات مشتریان خود راه حلهای جدید و شکوفا را ابداع کند ( رضائیان، 1392).

 

لذا در پژوهش در نظر دارد تا رابطه فرهنگ سازمانی با خلاقیت در دبیران تربیت بدنی در شهرستان­های کهگیلویه و لنده را بررسی نماید.

 

1-2- بیان مسئله

 

غالبا کشورهای در حال توسعه با نوعی پایین بودن اثربخشی و کارایی سازمانی مواجه هستند و این در حالی است که جهت رفع این مشکل، وجود افرادی با تعهد بالای سازمانی که دارای ارزش ها و باور­های مشترکی می باشند، لازم و ضروری است. اهمیت این امر وقتی نمایان می شود که نظام اداری و سازمانی را به منزله ابزاری برای تحقیق اهداف توسعه در ابعاد مختلف تلقی کنیم. با این تعبیر، وجود یک حس و باور­های مشترک میان مجوعه اعضای سازمان جهت انسجام بخشیدن به بخش ها و مؤلفه های مختلف الزامی است. جهان در 30 سال گذشته شاهد احیای توجه پژوهشگران به ماهیت و تأثیر فرهنگ سازمانی در رابطه با سازمان و کار مدرن بوده است (هاوکینز11997). رابینز معتقد است که فرهنگ سازمانی قوی، نوعی ثبات رفتاری ایجاد می­کند و می­تواند به عنوان یک ابزاری قدرتمند جایگزین قوانین و مقررات رسمی پیچیده در سازمان باشد. به عبارت دیگر فرهنگ سازمان وسیله ای است که برخورد ما را با مسائل سازمان تسهیل کرده است و نحوه تغییر و تفسیر ما را از رویداد­های اطراف مان شکل می­دهد. یکی از ویژگی­های عملکرد مدیریت منابع انسانی، تمرکز بر روی کارمندان به عنوان یک امتیاز با ارزش است. سازمان­ها به معنای وسیله رکن اجتماع کنونی­ و مدیریت مهمترین عامل در حیات رشد و بالندگی سازمان­هاست و بی شک این وظیفه مدیران است که با توجه به اهداف سازمانی روند حرکت از وضع موجود به وضع مطلوب را هدایت کنند از طرفی تغییرات گسترده در سطح جهانی سازمان ها را برای رسیدن به هدف خود هر روز با مشکلات و تغییرات متعددی مواجه ساخته است .این تغییرات موجب شد که روز به روز تحولات جدیدی در خصوص نظریه­های مدیریت سازمانی صورت می گیرد. به طوری که می توان اذعان کرد در طول قرن20 دو نظریه ارائه شده است نکته قابل توجه در تمام نظریه­ها تأکید بر نقش با اهمیت مدیریت و نیروی انسانی کارآمد سازمان در جهت رسیدن به اهداف سازمانی است ( اسلامی، 1386).

 

اهمیت مدیران و کارکنان به عنوان یکی از منابع بسیار مهم سازمان به منظور تأسیس این نیازها مؤثر می­دانند و می افزایند که رفتار آنها می تواند در محیط کار بسیار با اهمیت تلقی شود از این رو که محققان زیادی به تجزیه و تحلیل رفتار مدیران و کارکنان در محیط­های مختلف سازمان اعم از تولیدی و خدماتی پرداخته اند.اما با توجه به نقش میانجی فرهنگ با اعضای سازمان و تأثیری که بر رفتار کارکنان دارد می تواند نقش مهمی در پیشبرد اهداف تربیت بدنی که همانا ارائه خدمات بهینه به شهروندان است ایفا نماید و افق جدیدی را در پیش روی ادارات ورزش و جوانان  روشن نماید (اسلامی وسیار،1386). با توجه به اهمیت فرهنگ در شکل دادن رفتار اعضای سازمان و همچنین نقش رفتارهای فرانقشی در موفقیت سازمانی، مدیران از اوایل دهه 1980 توجه خود را به چگونگی مدیریت فرهنگ سازمانی گسترده و رفتارهای فرانقشی در سازمان توجه نماید. یکی از عناصر لازم برای ایجاد یک سازمان با سلامت سازمانی به وجود آوردن یک محیط مناسب توسط مدیران، سرپرستان یا کارشناسانی می باشند که خود باعث بوجود آوردن یک فرهنگ در سازمان می شوند، که در سال­های اخیر واژه فرهنگ سازمانی و ابعاد گوناگون آن به عنوان عاملی بر رفتار اعضای سازمان اثر می گذارد، اهمیت زیادی پیدا کرده وبه گونه ای گسترده در پژوهش­های مربوط به رفتار سازمانی از آن بهره جسته شده است که آن را می توان به عنوان عاملی در بهره وری و اثر بخشی سازمان ها انگاشت، ارزش های اصلی را بیشتر بپذیرد و تعهد بیشتری نسبت به آن داشته باشند، فرهنگ در یک سازمان به مثابه شخصیت در یک انسان است. مفروضات بنیانی، اعتقادات، باور­ها، هنجار­ها و ارزش­ها به عنوان مبانی فرهنگ یک سازمان شالوده وجودی آن تشکیل داده و نقطه تمیز خوب و بد را مشخص می کند.

 

 

مقدمه. 2

 

فصل اول: کلیات تحقیق

 

1-1 بیان مسئله. 4

 

1-2 سوال تحقیق.. 4

 

1-3 اهداف تحقیق.. 4

 

1-4 فرضیه‌های تحقیق.. 5

 

1-5 روش تحقیق.. 5

 

1-6 روش گردآوری اطلاعات… 5

 

1-7 ابزار گردآوری اطلاعات… 5

 

1-8 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات… 6

 

1-9  قلمرو تحقیق.. 6

 

1-10 مشکلات تحقیق.. 6

 

1-11 واژه ها و مفاهیم. 8

 

فصل دوم: مرور منابع ، ادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق

 

2-1 ادبیات تحقیق.. 10

 

.. 10

 

.. 10

 

2-2 توانهای محیطی.. 10

 

2-3 جغرافیا و محیط.. 10

 

2-4 مفهوم محیط در جغرافیا 11

 

2-5 محیط طبیعی.. 11

 

2-6 اهمیت جغرافیای طبیعی در برنامه ریزی محیطی منطقه. 12

 

2-7 ژئوتوریسم. 13

 

. 13

 

. 13

 

. 14

 

2-7- 3-1 فرسایش، خالق پدیده‌های ژئوتوریسم. 14

 

2-7-3-2 قوانین و مقررات ژئو توریسم. 15

 

2-8 آمایش… 15

 

2-9 آمایش سرزمین.. 15

 

.. 16

 

2-10 جغرافیای کاربردی و آمایش سرزمین.. 16

 

2- 11 مدیریت محیط.. 17

 

2-12 مشارکت ژئومورفولوژی درمدیریت محیط.. 17

 

2-13 کاربرد ژئومورفولوژی در برنامه ریزی عمران حوضه های رودخانه ای.. 18

 

2-14 خصوصیات حوضه های آبریز نواحی مرتفع. 18

 

2-15 خصوصیات حوضه های آبریز نواحی پست… 19

 

2-16 پیشینه تحقیق.. 19

 

فصل سوم: روش اجرای تحقیق، مواد و روش

 

3-1داده ها…………………………………………………………………………………………………………………. 29

 

 

3-2 روش کار…………………………………………………………………………………………………………….. 32

 

3-2-1 روش کرجینگ………………………………………………………………………………………………….. 32

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها و یافته های تحقیق

 

4-1 موقعیت… 34

 

4-2 توپوگرافی.. 34

 

4-3  خاك.. 37

 

4-4  پوشش گیاهی و كاربری اراضی.. 39

 

4-5 زمین شناسی.. 42

 

4-6 فیزیوگرافی.. 46

 

4-6-1 حوضه آبریز. 46

 

4-6-2 خصوصیات ژئومتری حوضه. 46

 

4-6-3 شیب حوضه. 48

 

4-6-3-1 نقش درجه شیب در فرسایش خاك.. 48

 

4-7 هیدرولوژی.. 50

 

4-7-1 بررسی آبدهی فصلی حوضه امامزاده ابراهیم. 50

 

4-7-2 تداوم جریان رودخانه ای.. 51

 

4-7-3 ارتفاع آب جاری شده 51

 

4-7-4 آب نمود یا هیدروگراف طبیعی حوضه امامزاده ابراهیم. 52

 

4-8-اقلیم. 53

 

4-8-1 انتخاب پایه زمانی مشترك.. 53

 

4-8-2 تواتر طبیعی بارندگیهای سالانه. 53

 

4-8-3  بارندگی ماهیانه. 56

 

4-8-4  توزیع فصلی بارش و رژیم بارندگی.. 58

 

4-8-5 درجه حرارت… 59

 

4-8-5-1 رژیم حرارتی.. 62

 

4-8-5-2 روند تغییرات میانگین ماهانه دما 63

 

4-8-5-3 بررسی میانگین دمای ماهانه حداقل و حداکثر مطلق.. 65

 

4-8-5-4 تغییرات روزانه و فصلی دما 65

 

4-8-5-5 رژیم فصلی دما در حوضه. 65

 

4-8-6 برف… 67

 

4-8-7 تعداد روزهای یخبندان. 68

 

4-8-8 رطوبت نسبی.. 70

 

4-8-9 تبخیر. 71

 

4-8-10 ساعات آفتابی و مقدار ابرناكی.. 73

 

4-8-11 طبقه بندی اقلیمی.. 75

 

4-8-11-1 روش دمارتن اصلاح شده 75

 

4-8-11-2 منحنی آمبروترمیك… 75

 

4-9 توان کاربری رودخانه امام زاده ابراهیم. 76

 

4-10 زمین شناسی و ژئوتوریسم. 77

 

4-11 آب و هوا و ژئوتوریسم. 79

 

4-12 مراتع و ییلاقات… 80

 

4-13 شبکه آب و ژئوتوریسم. 82

 

4-13-1 رودخانه سله مرز. 85

 

4-13 -2- رودخانه و یسرود. 86

 

4-13 -3- رودخانه کیش خاله. 87

 

4-14 آبشار. 88

 

4-15 چشمه‌های معدنی.. 89

 

4-16 پوشش گیاهی و ژئوتوریسم. 89

 

4-16-1 جنگل‌های  حوضه ی امام زاده ابراهیم. 91

 

4-16-2 جنگل‌ها ی سر سبز دورودخان. 92

 

4-16-3- جنگل‌های شاه بلوط روستای ویسرود. 93

 

4-17 نیمرخ‌ توپوگرافی و ژئوتوریسم. 96

 

4-18 مناطق مستعد ژئوتوریسم دررودخانه امامزاده ابراهیم (ع) 100

 

4-18-1 دره ها 101

 

4-18-2 تراس آبرفتی.. 102

 

4-18-3 مآندر. 104

 

4-18-4 قله. 105

 

4-18- 5- میانآب… 106

 

4-18-6 خط الراس اصلی.. 107

 

4-18-7 خط الراس فرعی (یال) 108

 

4-18-8 پرتگاه رودخانه ای.. 109

 

4-18-9 مخروط افکنه. 110

 

4-18-10 اشکال فرسایش درحوضه. 111

 

4-18-10-1  فرسایش سطحی.. 112

 

4-18-10-2 فرسایش شیاری.. 112

 

4-18-10-3  فرسایش خندقی.. 113

 

4-18-10–4  فرسایش آبراهه ای.. 114

 

4-18-10- 5 فرسایش توده ای.. 116

 

4-19 لغزش… 117

 

4-19-1- زمین شناسی و لغزش… 119

 

4-19-2 لغزش زمین و لیتولوژی.. 120

 

4-19-3  لغزش و پراکندگی آنها در آبراهه ها 120

 

4-19-4 لغزش و توپوگرافی.. 121

 

4-20 ریزش… 122

 

4-21 رسوبگذاری.. 123

 

4-22 دامنه. 125

 

4-23 ارزیابی بهترین نقاط از نظر گردشگری.. 125

 

4-24 قابلیت‌ها و نقاط قوت رودخانه امامزاده ابراهیم در بخش آب… 127

 

4-25 تنگناها و محدویت‌های توسعه در زمینه بهره‌برداری از منابع آب… 128

 

4-26 تنگناهای موجود در زمینه منابع اراضی خاک.. 129

 

4-27 تنگناها و محدودیت‌های حفظ و توسعه جنگل‌ها 129

 

4-27-1 محدودیت‌های اقتصادی و اجتماعی.. 129

 

4-27 -2 محدودیت‌ طبیعی.. 129

 

4-28 تنگناهها و محدودیت‌ها در زمینه توسعه گردشگری حوضه امامزاده ابراهیم. 129

 

فصل پنجم: بحث، نتیجه گیری و پیشنهادات

 

5-1 بحث و نتیجه گیری.. 132

 

5-2 فرضیه‌های تحقیق.. 135

 

5-3 پیشنهادات… 136

 

منابع و مآخذ. 139

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                   صفحه

 

جدول 3-1 میانگین بارش سالانه حوضه امامزاده ابراهیم در ایستگاه چوبر. 29

 

جدول 3-2 میانگین دبی ماهیانه  ایستگاه  مبارک آباد. 29

 

جدول 3-3 میانگین فصلی دبی ایستگاه مبارک آباد. 29

 

جدول 3-4 برآوردحجم جریان‏ماهانه ومتوسط سالانه ایستگاه  مبارک آباد. 30

 

جدول 3-5 برآورد ارتفاع متوسط رواناب ماهانه وسالانه  ایستگاه  مبارک آباد. 30

 

جدول 3-6 برآورد ضریب روان آب ( هرز آب ) ماهانه و سالانه حوضه امامزاده ابراهیم. 30

 

جدول 3-7 جدول مقایسه ای مقادیر بارندگی و رواناب در حوضه آبریز امامزاده ابراهیم. 31

 

جدول 4-1 توزیع شیب به سطح حوضه امامزاده ابراهیم. 48

 

جدول 4-2 فاكتورهای فیزیوگرافی حوضه آبریز امامزاده ابراهیم. 49

 

جدول 4-3 میانگین فصلی دبی ایستگاه مبارک آباد. 50

 

جدول 4-4 برآورد ارتفاع متوسط رواناب ماهانه وسالانه  ایستگاه  مبارک آباد. 52

 

جدول 4-5 میانگین دبی ماهیانه  ایستگاه  مبارک آباد. 52

 

جدول 4-6 بارش سالانه و میانگین متحرك 3 و 5 ساله در ایستگاه چوبر. 54

 

جدول 4-7 برآورد متوسط بارندگی حوضه آبریز امامزاده ابراهیم. 56

 

جدول 4-8 توزیع فصلی بارش و درصد آن به كل سال. 58

 

جدول 4-9 متوسط درجه حرارت ماهانه ایستگاههای اطراف حوضه بر حسب سانتیگراد. 61

 

جدول 4-10 توزیع درجه حرارت متوسط ماهانه و سالانه برحسب سانتیگراد در حوضه آبریز امامزاده ابراهیم  61

 

جدول 4-11 داده های درجه حرارت حوضه آبریز امامزاده ابراهیم. 62

 

جدول 4-12 تغییرات ماهانه درجه حرارت حوضه آبریز امامزاده ابراهیم. 63

 

جدول 4-13رژیم فصلی و درصد فصل درجه حرارت حوضه آبریز امامزاده ابراهیم. 66

 

جدول 4-14 آمار برف ماهیانه حوضه امامزاده ابراهیم( 82 – 1372 ) 68

 

جدول 4-15 تعداد روزهای یخبندان برحسب ماههای سال. 69

 

جدول 4-16 میانگین رطوبت نسبی ایستگاههای معرف برحسب درصد. 70

 

جدول 4-17 میانگین تبخیر از طشت در ایستگاه معرف… 72

 

جدول 4-18 ابرناكی ماهیانه حوضه امامزاده ابراهیم. 73

 

جدول 4-19 ساعات آفتابی حوضه امامزاده ابراهیم. 74

 

جدول 4-20 مناطق  ارتفاعی و دره های منتهی به کوهها ی حوضه آبریز امام زاده ابراهیم (ع) 97

 

 

 

 

 

فهرست اشکال

 

عنوان                                                                                                   صفحه

 

شکل 4-6 توزیع شیب به سطح حوضه امامزاده ابراهیم. 49

 

شکل 4-7 میانگین فصلی دبی ایستگاه مبارک آباد. 51

 

شکل 4-8 هیدروگراف حوضه امامزاده ابراهیم ایستگاه مبارک آباد. 53

 

شکل 4-9 تغییرات سال‏به‏سال بارندگی و میانگین ‏متحرك3 و5 ساله‏ حوضه امامزاده ابراهیم. 55

 

شکل 4-10 میانگین بارندگی سالانه حوضه امامزاده ابراهیم. 56

 

شکل 4-11 پراكندگی بارش ماهانه در حوضه امامزاده ابراهیم. 57

 

شکل 4-12 توزیع فصلی بارش و درصد آن به كل سال در حوضه آبریز امامزاده ابراهیم. 58

 

شکل 4-13 رژیم حرارتی حوضه آبریز امامزاده ابراهیم. 63

 

شکل 4-14 تغییرات ماهانه درجه حرارت حوضه آبریز امامزاده ابراهیم. 64

 

شکل 4-15 ضریب تغییرات ماهانه دما C. V. و انحراف از معیار S. D حوضه آبریز امامزاده ابراهیم. 64

 

شکل 4-16 درصد فصلی درجه حرارت حوضه آبریز امامزاده ابراهیم. 66

 

شکل 4-17 برف ماهیانه حوضه امامزاده ابراهیم. 68

 

شکل 4-18 روزهای یخبندان برحسب ماههای سال در حوضه امامزاده ابراهیم. 69

 

شکل 4-19 درصد ابرناكی حوضه امامزاده ابراهیم. 73

 

شکل 4-20 متوسط ماهیانه ساعات آفتابی حوضه امامزاده ابراهیم. 74

 

شکل 4-21 اقلیم نمای آمبرژه در حوضه امامزاده ابراهیم. 75

 

شکل 4-22 منحنی آمبروترومیك حوضه امامزاده ابراهیم. 76

 

عکس 4-23 توان کاربری رودخانه امامزاده ابراهیم. 77

 

عکس 4-24 نمایی از فرایندهای زمین ساختی در حوضه امامزاده ابراهیم. 78

 

عکس 4-25 نمایی از خشک رودهای فصلی با بستر سنگلاخی در حوضه امامزاده ابراهیم. 78

 

عکس 4-26 نمایی از طبیعت سرسبز حوضه امامزاده ابراهیم و گردشگران  اطراف رودخانه اصلی.. 79

 

عکس 4-27 نمایی از شرایط آب وهوایی مناسب در حوضه امامزاده ابراهیم. 80

 

عکس 4-28 مراتع و ییلاقات حوضه امامزاده ابراهیم. 81

 

عکس 4-29 نمایی از رودخانه اصلی امامزاده  ابراهیم  و سدهای مهار سیلاب… 82

 

عکس 4-30 نمایی دوراز طبیعت بستر عریض رودخانه امامزاده ابراهیم. 83

 

عکس 4-31  نواحی کوهستانی.. 84

 

عکس 4-32 نمایی از رودخانه سله مرز در حوالی روستای سله مرز. 85

 

عکس 4-33 نمایی از زیرشاخه بزرگ ویسرود در سمت راست رودخانه اصلی.. 86

 

عکس 4-34 نمایی از رودخانه کیش خاله در حوالی روستای تنز. 87

 

عکس 4-35 آبشار های کوچک طبیعی و سدهای  مصنوعی برای مهار سیل.. 88

 

عکس 4-36 سنگهای سرگردان در وسط رودخانه اصلی نشان دهنده  سیلابی بودن حوضه. 89

 

عکس 4-37 پوشش  بکر جنگلی  در مسیر راه  اصلی امامزاده ابراهیم. 90

 

عکس 4-38 پوشش جنگلی حوضه امامزاده ابراهیم در بالتر از بازار چه فصلی.. 91

 

عکس 4-39 جنگل‌ها ی سر سبز  در روستای دورودخان. 92

 

عکس 4-40 جنگل‌های شاه بلوط در روستای ویسرود. 93

 

عکس 4-41 معابر و چشم‌اندازهای خیره کننده امام زاده اسحاق.. 94

 

شکل 4-42 نقشه راههای حوضه آبریز امامزاده ابراهیم. 95

 

شکل 4-43 نیمرخ توپوگرافی در بخش شمالی حوضه. 98

 

شکل 4-44 نیمرخ توپوگرافی در بخش میانی حوضه. 98

 

شکل 4-45 نیمرخ توپوگرافی در بخش جنوبی حوضه. 98

 

شکل 4-46 نقشه محلهای توپوگرافی حوضه آبریز امامزاده ابراهیم شفت… 99

 

عکس 4-47 رودخانه امامزاده ابراهیم و بستر سنگلاخی آن در بالاتر از امامزاده 100

 

عکس 4-48 دره های کوچک و بزرگ در ارتفاعات حوضه. 102

 

عکس 4-49 تراس ابرفتی جوان و قدیمی در کنار هم در حوالی بازار چوبر. 103

 

عکس 4-50 راه ارتباطی مبارک آباد برروی تراس آبرفتی قدیمی.. 103

 

عکس 4-51 نمایی تراس های آبرفتی  قدیم و جدید درحاشیه رودخانه اصلی بعد از ویسرود. 104

 

عکس 4-52 نمایی از مآندر بوجود آمده در رودخانه اصلی.. 105

 

عکس 4-53 قله های کوچک و بزرگ در کناریالهای جنگلی درحاشیه راست… 105

 

عکس 4-54 میاناب در نمایی دور همراه با پوشش گیاهی.. 106

 

عکس 4-55 خط الراس اصلی در حوضه امام زاده ابراهیم. 107

 

عکس 4-56 خط الراس فرعی در حوضه امامزاده ابراهیم. 108

 

عکس 4-57 پرتگاه رودخانه ای در سمت راست با ارتفاع 20متر. 109

 

عکس 4-58 مخروط افکنه بزرگ در اطراف لاسک و شالیزار های برنج.. 110

 

عکس 4-59 پل آهنی در رودخانه امامزاده ابراهیم و عملیات آبخیزداری در اطراف پل.. 111

 

عکس 4-60 فرسایش کناررودخانه ای و تخریب پل در روی رودخانه در مبارک آباد. 111

 

عکس 4-61 نمایی از فرسایش سطحی در ارتفاعات حوضه امامزاده ابراهیم. 112

 

عکس 4-62 نمایی از فرسایش شیاری در حوضه ی امامزاده ابراهیم. 113

 

عکس 4-63 نمایی از یک فرسایش خندقی در ارتفاعات حوضه امامزاده ابراهیم. 114

 

عکس 4-64 نمایی از فرسایش کنار رودخانه ای در اطراف  سلمرز. 115

 

عکس 4-65 نمایی از فرسایش آبراهه ای در رودخانه اصلی و عملیات آبخیزداری.. 115

 

عکس 4-66 نمایی از اشکال فرسایش در روی دامنه. 117

 

عکس 4-67 لغزش دامنه در حوالی بابا رکاب کنار راه ارتباطی.. 118

 

عکس 4-68 لغزش دامنه در روستای سلمرز کنار راه ارتباطی.. 119

 

عکس 4-69  لغزش زمین.. 119

 

عکس 4-70 لغزش دامنه پایین در طی زمانی دور. 120

 

عکس 4-71 نمایی از لغزش دامنه ای در کنار راه اصلی در حوالی لاسک… 121

 

عکس 4-72 نمونه ای از لغزش در کنار راه ارتباطی با ارتفاع بالا. 121

 

عکس 4-73 نمونه ای از ریزش در کنار راه ارتباطی.. 123

 

عکس 4-74 تجمع رسوبات در وسط رودخانه اصلی و تشکیل جزایر رودخانه ای.. 124

 

عکس 4-75 تجمع رسوبات در سمت چپ رودخانه اصلی.. 124

 

عکس 4-76 نمایی دور از یک دامنه در حوضه امامزاده ابراهیم. 125

 

 

 

 

 

فهرست نقشه ها

 

عنوان                                                                                                                                    صفحه

 

شکل 1-1 نقشه موقعیت… 7

 

شکل 4-1 نقشه توپوگرافی حوضه آبریز امام زاده ابراهیم شفت… 36

 

شکل 4-2 نقشه اراضی و خاک حوضه آبریز امامزاده ابراهیم. 38

 

شکل 4-3 نقشه کاربری و پوشش اراضی حوضه آبریز امامزاده ابراهیم. 41