حجم نمونه و روش نمونه گیری.. 27

 

متغیرهای مطالعه. 27

 

روش انجام مطالعه. 28

 

آنالیز آماری.. 28

 

ملاحظات اخلاقی.. 29

 

نتایج.. 30

 

بحث و نتیجه گیری.. 36

 

بحث… 36

 

نتیجه گیری.. 40

 

محدودیت ها و پیشنهادات.. 41

 

منابع. 42

 

 

 

 

 

فهرست تصاویر

 

شکل1- کیست دنتی جروس به همراه تاج دندان درگیر

 

شکل2- نمای رادیوگرافی کیست دنتی جروس همراه با تحلیل ریشه دندانهای مجاور

 

شکل3- نمای رادیوگرافی نوع مرکزی کیست دنتی جروس

 

شکل4- نمای رادیوگرافی نوع حلقوی کیست دنتی جروس

 

شکل5- نمای هیستوپاتولوژیک کیست دنتی جروس غیر التهابی

 

شکل6- نمای هیستوپاتولوژیک کیست دنتی جروس التهابی

 

شکل7- نمای شماتیک تغییرات ویکرز و گورلین

 

شکل8- نمای میکروسکوپی سلول های موکوسی در پوشش اپی تلیالی کیست دنتی جروس

 

شکل9- نمای میکروسکوپی سلول های استوانه ای مژکدار در پوشش کیست دنتی جروس

 

شکل 10- تعداد کیست های دنتی جروس در مقایسه با تعداد کل کیست های دندانی ………………… 30

 

شکل 11-درصد کیست های دنتی جروس به نسبت تعداد کل کیست های دندانی………………………….. 31

 

شکل 12– درصد فراوانی کیست دنتی جروس در رده های سنی مختلف

 

شکل 13- تعداد ضایعات دنتی جروس براساس فک و ناحیه درگیری …………………………………………………. 32

 

شکل 14- تعداد ضایعات کیستیک دنتی جروس را براساس ناحیه درگیری در هر فک …………………… 33

 

 

 

 

فهرست جداول

 

جدول 1- درصد فراوانی قرارگیری ضایعه در فک بالا و پایین در هریک از سه ناحیه …………………….. 32

 

جدول 2- درصد فراوانی قرارگیری ضایعه در نواحی مولر، پره مولر و قدامی ……………………………….. 33

 

جدول 3- ارتباط بین فک و محل درگیر ……………………………………………………………………………………………………… 34

 

جدول 4- ارتباط بین جنس و محل درگیر ………………………………………………………………………………………………….. 34

 

جدول 5- ارتباط بین جنس و فک درگیر …………………………………………………………………………………………………….. 34

 

جدول 6- ارتباط بین سن و محل درگیر …………………………………………………………………………………………………….. 35

 

جدول 7- فراوانی تغییرات هیستوپاتولوژیک ……………………………………………………………………………………………… 35

 

 

 

چکیده

 

سابقه و هدف: کیست دنتی جروس یکی از شایع ترین کیست های ادنتوژنیک در فکین می باشد و می تواند منجر به مشکلاتی از قبیل تورم فک وجابجایی دندانها شود. احتمال ایجاد ضایعات نئوپلاستیک مثل آملوبلاستوما ، موکواپیدرموئید کارسینومای داخل استخوانی و اسکواموس سل کارسینوما از پوشش اپی تلیالی این کیست نیز وجود دارد. لذا در این مطالعه کیست دنتی جروس از نظر دموگرافیک و تغییرات هیستوپاتولوژیک پوشش اپی تلیالی کیست بررسی شد.

 

مواد و روش ها: پرونده های بایگانی شده در بخش پاتولوژی دانشکده دندانپزشکی شهید بهشتی در طی سالهای 1390-1370 بررسی و برای مواردی که تشخیص کیست دنتی جروس داده شده بود، سن، جنس، محل و تغییرات هیستوپاتولوژیک ثبت شد. همچنین فراوانی کل کیست های ادنتوژنیک نیز مشخص شد. برای شایعترین سن، جنس و محل از آمار توصیفی و برای بررسی رابطه بین متغیرها از آزمون آماری مناسب استفاده شد.

 

یافته ها: درصد شیوع کیست دنتی جروس در میان سایر کیستهای ادنتوژنیک، 7/34% به دست آمد. کیست دنتی جروس در مردان (52/60%) و به ترتیب در دهه های دوم (55/31 %) و سوم زندگی (37/21 %) شایعتر است. همچنین این کیست در فک پایین بسیار شایعتر (89/73%) از فک بالا می باشد. از لحاظ محل قرار گیری این کیست و دندان درگیر، در مجموع دندان های مولر(که اکثر آنها دندان عقل بود درصد ذکر شود) بیشترین (87/52 %) و دندان های قدامی (15/21 %) کمترین درگیری را داشتند. در فک پایین دندان های مولر (79/61%) و در فک بالا دندان های قدامی (65/48%) بیشتر از سایر دندان ها همراه با کیست دنتی جروس بوده اند. همچنین در این مطالعه سن بروز ضایعه در دندان های پره مولر پایین تر از سایر دندان ها بود. تغییرات هیستوپاتولوژیک در 26/4% موارد مشاهده شد.

 

نتیجه گیری: در این مطالعه میزان فراوانی نسبی کیست دنتی جروس و توزیع آن برحسب جنس، سن، فک و محل درگیر به همراه میزان تغییرات هیستوپاتولوژیک محاسبه شد.

 

واژه های کلیدی: کیست دنتی جروس، شیوع، تغییرات هیستوپاتولوژیک، کیست ادنتوژنیک

 

 

 

مقدمه

 

 

دلایل انتخاب موضوع

 

 

 

1. کیست دنتی جروس بعد از کیست پری اپیکال شایعترین کیست دندانی است و با وجود خوش خیم بودن، ممکن است تغییرات پاتولوژیک متعددی در پوشش آن رخ دهد و به سمت تومورال شدن و یا حتی بدخیمی برود.

 

 

1-3. بی حسی انفیلتراسیون موضعی ………………………………………………………………

 

 

6

 

 

 

1-3-1. امکان پذیری ……………………………………………………………………………..

 

 

6

 

 

 

1-3-2. موربیدیته ………………………………………………………………………………….

 

 

6

 

 

 

1-3-3. رضایت بیمار …………………………………………………………………………….

 

 

7

 

 

 

1-3-4. مسایل مربوط به هزینه ……………………………………………………………….

 

 

7

 

 

 

1-3-5. خطر عمل مجدد ………………………………………………………………………..

 

 

8

 

 

 

1-3-6. درد زودرس بعداز عمل ………………………………………………………………

 

 

9

 

 

 

1-4. بیحسی رژیونال ……………………………………………………………………………………

 

 

10

 

 

 

1-5. بیهوشی عمومی ……………………………………………………………………………………

 

 

11

 

 

 

1-6. دلایل انتخاب موضوع …………………………………………………………………………..

 

 

12

 

 

 

1-7. اهداف طرح ………………………………………………………………………………………..

 

 

14

 

 

 

1-7-1. هدف اصلی طرح ……………………………………………………………………….

 

 

 

14

 

 

 

1-7-2. اهداف فرعی طرح ……………………………………………………………………..

 

 

14

 

 

 

1-7-3. هدف کاربردی طرح …………………………………………………………………..

 

 

15

 

 

 

1-7-4. فرضیات یا سؤالات پژوهش ………………………………………………………..

 

 

15

 

 

 

فصل 2. بررسی متون ……………………………………………………………………………………………..

 

 

16

 

 

 

2-1. مطالعات منتشر شده به فارسی ……………………………………………………………….

 

 

17

 

 

 

2-2. مطالعات منتشر شده به انگلیسی …………………………………………………………….

 

 

20

 

 

 

فصل 2. مواد و روش ها …………………………………………………………………………………………

 

 

26

 

 

 

3-1. نوع مطالعه …………………………………………………………………………………………..

 

 

27

 

 

 

3-2. جامعه مورد مطالعه ……………………………………………………………………………….

 

 

27

 

 

 

3-3. معیارهای ورود به مطالعه ………………………………………………………………………

 

 

27

 

 

 

3-4. حجم نمونه …………………………………………………………………………………………

 

 

27

 

 

 

3-5. مکان و زمان انجام مطالعه ……………………………………………………………………..

 

 

28

 

 

 

3-6. روش جمع آوری داده ها ………………………………………………………………………

 

 

28

 

 

 

3-7. جدول متغیرها ……………………………………………………………………………………..

 

 

29

 

 

 

3-8. روش اجرا …………………………………………………………………………………………..

 

 

30

 

 

 

3-9. ملاحظات اخلاقی ………………………………………………………………………………..

 

 

30

 

 

 

3-10. تغییرات نسبت به فرم پیشنهادی پایان نامه …………………………………………….

 

 

31

 

 

 

فصل 4. یافته ها …………………………………………………………………………………………..

 

 

32

 

 

 

فصل 5. بحث و نتیجه گیری …………………………………………………………………………………..

 

 

49

 

 

 

5-1. بحث ……………………………………………………………………………………………………………

 

 

50

 

 

 

5-2. نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………

 

 

55

 

 

 

منابع …………………………………………………………………………………………………………..

 

 

56

 

 

 

چکیده انگلیسی …………………………………………………………………………………………………….

 

 

63

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول 1. ویژگی های دموگرافیک افراد مورد مطالعه ………………………………………………………..	32
جدول 2. فراوانی روش های بی حسی مختلف …………………………………………………………………	33
جدول 3. فراوانی متخصصین بیهوشی مسئول بیهوشی حین عمل ………………………………………..	34
جدول 4. فراوانی جراحان مسئول عمل ترمیم فتق اینگوینال ……………………………………………….	34
جدول 5. . فراوانی انواع اعمال جراحی ترمیم فتق اینگوینال ……………………………………………….	35
جدول 6 . توزیع فراوانی روش های بیحسی بر حسب جنس بیماران …………………………………..	35
جدول 7. توزیع فراوانی روش های بیحسی بر حسب جنس بیماران ……………………………………	37
جدول 8. توزیع فراوانی روش های بیحسی بر حسب اینکارسراسیون فتق ……………………………	38
جدول 9. توزیع فراوانی روش های بیحسی بر حسب طول مدت عمل ………………………………..	40
جدول 10. فراوانی انواع روش های بی حسی بر حسب سال عمل ……………………………………..	41
جدول 11. میانگین سن و طول مدت عمل جراحی بر حسب روش بیهوشی ………………………..	43
جدول 12.توزیع فراوانی روش های بیحسی بر حسب گروه های سنی بیماران ……………………..	45
جدول 13. توزیع فراوانی روش های بیحسی بر حسب یک یا دو طرفه بودن فتق …………………	46

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شکل ها

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل 1. نمودار دایره ای فراوانی انواع روش های بیحسی در عمل جراحی فتق اینگوینال …………	33
شکل 2. . نمودار میله ای فراوانی روش های بی حسی برحسب جنس بیماران ……………………….	36
شکل 3. . نمودار میله ای فراوانی روش های بی حسی برحسب نوع جراحی …………………………..	37
شکل 4. نمودار میله ای فراوانی انواع روش های بی حسی برحسب اینکارسراسیون فتق …………..	39
شکل 5. فراوانی انواع روش های بی حسی بر حسب طول مدت عمل جراحی ………………………..	40
شکل 6. سیر فراوانی نسبی انواع روش های بی حسی درسالهای 91تا93 ………………………………..	42
شکل 7. box-plot نشان دهنده سن برحسب نوع بیهوشی …………………………………………………….	43
شکل 8. . نمودار Box-plot نشان دهنده طول مدت عمل برحسب نوع بی حسی …………………….	44
شکل 9. نمودار فراوانی نسبی نوع بیهوشی در گروه های سنی مختلف بیماران …………………………	45
شکل 10. نمودار میله ای فراوانی انواع روش های بیحسی بر حسب یک یا دو طرفه بودن فتق ….	47

 

 

 

 

 

چکیده

 

 

 

2-1-1- زمین‌شناسی ناحیه‌ای زاگرس… 14

 

2-1-2- تقسیمات ساختمانی در زاگرس… 14

 

2-1-2-1- تقسیم‌بندی بر اساس نظریات فالکن (Falcon, 1961) 14

 

2-1-2-1-1- زون ساختمانی پیچیده همراه با سنگ‌های دگرگونی (Thrusted zone) 14

 

2-1-2-1-2- زون تراستی  با ساختار فلسی جهت‌دار (Imbricated thrust zone) یا زون رورانده زاگرس… 15

 

2-1-2-1-3- زون چین‌خورده ساده (Simpel folded zone) 15

 

2-1-2-2- تقسیم‌بندی بر اساس نظریات اشتوکلین (Stocklin, 1968) 15

 

2-1-2-2-1- دشت خوزستان.. 15

 

2-1-2-2-2- زاگرس چین‌خورده یا زاگرس خارجی.. 16

 

2-1-2-2-3- زاگرس مرتفع یا زاگرس رورانده یا زاگرس داخلی.. 16

 

2-1-2-3- تقسیم‌بندی بر اساس نظریات بربریان (Berberian, 1995) 16

 

2-1-2-4- تقسیم‌بندی بر اساس نظریات مطیعی (1372) 17

 

2-1-2-4-1- زون دزفول.. 17

 

2-1-2-4-2- زون فارس… 17

 

2-2- چینه شناسی نهشته‌های کرتاسه پایینی (نئوکومین- آپسین) در زاگرس… 18

 

2-3- گروه خامی.. 19

 

2-3-1- سازند فهلیان.. 19

 

2-3-2- سازند گدوان.. 20

 

2-3-3- سازند داریان.. 21

 

2-4- سازند کژدمی.. 22

 

2-5- گسل کازرون.. 23

 

فصل 3: 25

 

رخساره‌ها، محیط‌های رسوبی  25

 

3-1- مقدمه. 26

 

3-2- کمربند رخساره‌ای A (دریای باز کم عمق): 26

 

3-2-1- رخساره A1 (Peloid Orbitolina Packstone ) 26

 

3-2-2- رخساره A2 (Orbitolina Packstone): 27

 

3-2-3- رخساره A3 ((Bioclast Wackestone: 28

 

3-2-4- رخساره A4 (Orbitolina Wackestone): 30

 

3-2-5- رخساره ) A5 Bioclast Mudstone ): 31

 

3-3- کمربند رخساره‌ای B (شیب قاره): 32

 

3-3-1- رخساره B1 (Bioclast Wackestone): 32

 

3-3-2- رخساره B2 Planktonic Foraminifera Wackestone – packstone) ): 34

 

3-4- کمربند رخساره‌ای C (دریای باز عمیق): 35

 

3-4-1- رخساره C1 (Planktonic Foraminifera Wackestone): 35

 

3-4-2- رخساره C2 (Planktonic Foraminifera Radiolaria Packstone): 36

 

3-4-3- رخساره C3 (Packstone Radiolaria): 37

 

3-4-4- رخساره C4 (Radiolaria Wackestone): 38

 

3-4-5- رخساره C5 (Silty Mudstone): 40

 

3-5- تفسیر محیط رسوبی (شکل‌های 3-19 و 3-20) 41

 

 

فصل 4: 45

 

لیتواستراتیگرافی  45

 

4-1- مقدمه. 46

 

4-2- توصیف چینه شناسی برش سطح الارضی کوزه کوه (شکل‌های 4- 14 و 4-15). 56

 

4-3- توصیف چینه شناسی برش سطح الارضی فهلیان (شکل‌های 4-16 و 4-17). 62

 

4-4- انطباق لیتواستراتیگرافی سازند داریان در دو برش کوزه کوه و فهلیان (شکل 4-18) 68

 

فصل 5: 71

 

میکروپالئونتولوژی  71

 

5-1- مقدمه. 72

 

5-2- توصیف فرامینیفرهای بنتیک… 72

 

5-3- توصیف فرامینیفرهای پلانکتون.. 79

 

فصل 6: 86

 

بیواستراتیگرافی  86

 

6-1- مقدمه. 87

 

6-2- انطباق بیواستراتیگرافی  سازند داریان در دو برش کوزه کوه و فهلیان (شکل 6-3) 89

 

فصل 7: 94

 

نتیجه گیری  94

 

منابع  97

 

اطلس میکروفسیل ها 102

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شکل‌ها

 

 

 

شکل 1-1- نقشه موقعیت جغرافیایی و راه‌های دستیابی به منطقه مورد مطالعه. 3

 

شکل 1-2- موقعیت برش‌های چینه شناسی فهلیان ((A و کوزه کوه (B) 5

 

شکل 1-3- نقشه زمین‌شناسی محدوده مورد مطالعه و موقعیت برش‌های چینه شناسی فهلیان (A) و کوزه کوه (B) 6

 

شکل 3-1- رخساره Orbitolina Packstone Peloid در بخش داریان بالایی برش فهلیان. 27

 

شکل 3-2- رخساره Orbitolina Packstone در بخش داریان بالایی برش کوزه کوه. 28

 

شکل 3-3- رخساره Bioclast Wackestone در بخش داریان زیرین برش فهلیان. 29

 

شکل 3-4- زیر رخساره Peloid Bioclast Wackestone  در بخش داریان بالایی برش فهلیان. 29

 

شکل 3-5- رخساره Green Algal Bioclast Wackestone در بخش داریان بالایی برش کوزه کوه 30

 

شکل 3-6- رخساره Orbitolina Wackestone در بخش داریان بالایی برش فهلیان. 31

 

شکل 3-7- رخساره Bioclast Mudstone در بخش داریان زیرین برش فهلیان.. 32

 

شکل 3-8- رخساره Bioclast Wackestone در بخش داریان زیرین برش كوزه كوه. 33

 

شکل 3-9- میان لایه های محلی سنگ آهکهای حاوی اگزوژیرا و گاستروپود فراوان در مارنهای سبز تا خاکستری بخش داریان میانی (از نمای نزدیک) 33

 

شکل 3-10- میان لایه های محلی سنگ آهکهای حاوی اگزوژیرا و گاستروپود فراوان در مارنهای سبز تا خاکستری بخش داریان میانی (از نمای دور) 34

 

شکل 3-11- رخساره – packstone  Planktonic Foraminifera Wackestone در بخش داریان زیرین برش كوزه كوه. 35

 

شکل 3-12- زیر رخساره Radiolaria Planktonic Foraminifera Wackestone      در قسمت بالایی بخش داریان زیرین برش فهلیان. 36

 

شکل 3-13- رخساره Planktonic Foraminifera Radiolaria Packstone در قسمت بالایی بخش داریان زیرین برش كوزه كوه. 37

 

شکل 3-14- رخساره Radiolaria Packstone در قسمت بالایی بخش داریان زیرین برش فهلیان. 38

 

شکل 3-15- رخساره  Radiolaria Wackestone در قسمت بالایی بخش داریان زیرین برش كوزه كوه. 39

 

شکل 3-16- زیر رخساره Radiolaria Wackestone  Siliceous در قسمت بالایی بخش داریان زیرین برش كوزه كوه. 39

 

شکل 3-17- زیر رخساره Planktonic Foraminifera Radiolaria Wackestone  در قسمت بالایی بخش داریان زیرین برش كوزه كوه. 40

 

شکل 3-18- رخساره Silty Mudstone  در بخش داریان میانی برش كوزه كوه. 41

 

شکل 3-19- ستون چینه شناسی نهشته های داریان در برش کوزه کوه به همراه نمایش تغییرات رخساره ای و محیط رسوبی.. 43

 

شکل 3-20- ستون چینه شناسی نهشته های داریان در برش فهلیان به همراه نمایش تغییرات رخساره ای و محیط رسوبی.. 44

 

شکل 4-1- توالی بخش‌های  داریان زیرین (L.Dr.)، داریان میانی (M.Dr.) و داریان بالایی (U.Dr.) در برش کوزه کوه، نگاه به سمت جنوب باختری. 46

 

شکل 4-2- A و B: سنگ آهك و شیل آهكی متراكم و ورقه‌ای با میان لایه‌های چرتی سیاه در قسمت بالایی بخش داریان زیرین،:: A برش فهلیان، B: برش کوزه کوه.:  C لامیناسیون در سنگ آهک‌های نازک لایه قسمت بالایی بخش داریان زیرین در برش فهلیان، D: آغشتگی به اکسید آهن در آخرین واحد بخش داریان زیرین در برش فهلیان. 47

 

شکل 4-3- B, A   و C: قسمت بالایی بخش داریان زیرین شامل توالی سنگ آهك و شیل آهكی با میان لایه‌های چرتی (Radiolaria. flood zone) خاكستری روشن در برش كوزه كوه، نگاه به سمت شمال خاور. D: باندهای چرتی در قسمت بالای بخش داریان زیرین در برش کوزه کوه. 48

 

شکل 4-4- سنگ آهک‌های فسیل دار بخش داریان زیرین، A  و B و C: برش کوزه کوه  D: برش فهلیان. 49

 

شکل 4-5- A   و B قالب آمونیت در سنگ آهك ورقه‌ای، شیل آهكی و چرت‌های قسمت بالایی بخش داریان زیرین، A: برش کوزه کوه، B: برش فهلیان. C و D نودول های اكسید آهن در آخرین واحد بخش داریان زیرین،C: برش کوزه کوه. D: برش فهلیان. 50

 

شکل 4-6- شیل و مارن با میان لایه‌های سنگ آهک‌های رسی بخش داریان میانی،A و  :B برش فهلیان، C و D: برش کوزه کوه. 51

 

شکل 4-7- سنگ آهك نارنجی تا قهوه‌ای دارای آشفتگی زیستی فراوان در بخش داریان بالایی در برش كوزه كوه. نگاه به سمت شمال باختر. 52

 

شکل 4-8- سنگ آهک‌های دولومیتی شده به رنگ قهوه‌ای تا نارنجی با آشفتگی زیستی فراوان که به صورت یک لایه کلیدی روی زمین دیده می‌شود (برش کوزه کوه). 52

 

شکل 4-9- بخش داریان بالایی در برش کوزه کوه، نگاه به سمت شمال غرب.. 53

 

شکل 4-10- سنگ آهک‌های بسیار ضخیم لایه بخش داریان بالایی برش کوزه کوه، نگاه به سمت شمال غرب.. 53

 

شکل 4-11- A و B: سنگ آهک‌های اربیتولینا دار بخش داریان بالایی د ر برش كوزه كوه،.,C, D F و  E: سنگ آهک‌های فسیل دار قسمت بالایی بخش داریان بالایی برش کوزه کوه. 54

 

شکل 4-12- مرز بین سازند كژدمی و داریان بالایی در برش فهلیان شامل سنگ آهك دارای بورینگ و لکه های اكسید آهن، نگاه به سمت شمال باختر. 55

 

شکل 4- 14 توالی بخش‌های فهلیان بالایی (U.Fa.)، گدوان زیرین (L.Gd.)، خلیج (Kh.m.)، گدوان بالایی (U.Gd.)، داریان زیرین (L.Dr.)، داریان میانی (M.Dr.)، داریان بالایی (U.Dr.)، سازند کژدمی (Kz.) و سازند سروک (Sv.) در تاقدیس کوزه‌کوه، نگاه به سمت خاور-جنوب خاور. 60

 

شکل 4-15 ستون چینه شناسی سازند داریان در برش چینه شناسی کوزه کوه 61

 

شکل 4- 16توالی بخش‌های فهلیان بالایی (U.Fa.)، گدوان زیرین (L.Gd.)، خلیج (Kh.m.)، گدوان بالایی (U.Gd.)، داریان زیرین (L.Dr.)، داریان میانی (M.Dr.)، داریان بالایی (U.Dr.)، سازند کژدمی (Kz.) و سازند سروک (Sv.) در تاقدیس فهلیان، نگاه به سمت جنوب خاور. 66

 

شکل 4-17 ستون چینه شناسی سازند داریان در برش چینه شناسی فهلیان.. 67

 

شکل 4-18  انطباق لیتواستراتیگرافی سازند داریان در دو برش کوزه کوه و فهلیان.. 70

 

شکل 6-1- ستون چینه شناسی، فسیل شناسی و بایوزوناسیون سازند داریان در برش کوزه کوه 91

 

شکل 6-2- ستون چینه شناسی، فسیل شناسی و بایوزوناسیون سازند داریان در برش فهلیان.. 92

 

شکل 6-3- انطباق بیواستراتیگرافی سازند داریان در برش های کوزه کوه و فهلیان.. 93

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-3-9- کادمیم. 19

 

1-3-10- جیوه. 21

 

1-3-11- سرب.. 22

 

1-3-12-آنتیموان.. 24

 

عنوان………………………………………………………………………………………………………………………………………..صفحه

 

 

 

1-4- بهسازی خاک… 25

 

1-5- جذب و زیست­دست­رس­پذیری عناصر در گیاه. 27

 

1-6- زیست­انباشت عناصر در گیاه. 34

 

1-6-1- مسمومیت گیاهان توسط عناصر کم­مصرف.. 35

 

1-7- اثرات ناشی از استخراج معادن و فرآوری کانسنگ­ها 36

 

1-7-1- معدنکاری و استخراج.. 37

 

1-7-2- ذوب و تصفیه. 40

 

1-8- معدنكاری و فرآوری آهن و اثرات زیستمحیطی آن.. 41

 

1-8-1-تخریب زمین.. 42

 

1-8-2- زهاب اسیدی معدن(acid mine drainage) 43

 

1-8-3- باطله­های معدنی.. 44

 

1-8-3-1- مواد هوازده سطحی ( Overburden) 44

 

1-8-3-2- سنگ باطله(Waste Rock) 45

 

1-8-3-3- باطله­های فرآوری(Tialing) 46

 

1-8-3-4- باطله های باقیمانده از فرآیند آبشویی(Heap and dump Leach waste) 47

 

1-9- تاریخچه فعالیت­های معدن‌کاری و مطالعات اکتشافی در محدوده مطالعاتی.. 49

 

1-10- هدف پژوهش… 50

 

 

 

فصل دوم: زمین‌شناسی و کانی شناسی 52

 

2-1- مقدمه. 53

 

2-2- موقعیت جغرافیایی کانسار آهن گلگهر. 54

 

2-3- راه­های ارتباطی منطقه. 54

 

عنوان………………………………………………………………………………………………………………………………………..صفحه

 

 

 

2-4- آب و هوای منطقه. 56

 

2-5- پوشش گیاهی منطقه. 56

 

2-6- زمین ریخت­شناسی.. 57

 

2-7- زمین­شناسی منطقه گل­گهر. 58

 

2-8- زون سنندج- سیرجان در ایران.. 58

 

2-8-1- پالئوزوئیک… 60

 

2-8-1-1- کمپلکس گل­گهر. 60

 

2-8-1-2- کمپلکس کُر سفید. 60

 

2-8-2- مزوزوئیک… 61

 

2-8-3- سنوزوئیک… 61

 

 

2-8-4- رسوبات عهد حاضر. 61

 

2-9- کانی­شناسی.. 62

 

2-9-1- واحد گنیس… 62

 

2-9-2- واحد شیست و آمفیبولیت… 63

 

2-9-3- واحد آمفیبولیت… 63

 

2-9-4- واحد شیست و شیلهای دگرگونشده. 64

 

2-9-5- واحدهای سنگ آهک و دولومیت بلورین و مرمر. 65

 

2-9-6- واحد گرانیت گنیسی.. 66

 

66

 

67

 

2-9-9- واحد مارن و سنگ آهک… 67

 

68

 

عنوان………………………………………………………………………………………………………………………………………..صفحه

 

 

 

2-10- کانی­شناسی توده معدنی.. 68

 

2-10-1- مگنتیت فوقانی.. 68

 

2-10-2- زون اکسیدان.. 69

 

2-10-3- زون مگنتیت زیرین.. 69

 

2-11- الگوی کانسارسازی کانسارآهن گلگهر. 70

 

 

 

فصل سوم: مواد و روش­ها 71

 

3-1- نمونه­برداری از محیط زمین‌شیمیایی خاک… 72

 

3-2- آماده‌سازی نمونه‌های خاک… 73

 

3-3- نمونه­برداری از محیط گیاه. 75

 

3-4- آماده­سازی نمونه‌های گیاهی.. 78

 

3-5- شناسایی گونه‌های گیاهی منطقه. 80

 

3-6- ویژگی­های گیاه­شناختی.. 93

 

3-6-1- اطلاعات گیاه شناختی درمنه. 93

 

3-6-1-1- رده بندی گیاه شناختی.. 93

 

3-6-1-2- مشخصات گیاه شناختی درمنه. 94

 

3-6-1-3-ترکیبات شیمیایی گیاه درمنه. 94

 

3-6-1-4-اندام دارویی درمنه. 95

 

3-6-1-5- خواص درمانی درمنه. 95

 

3-6-2- اطلاعات گیاه‌شناختی قیچ.. 96

 

3-6-2-1- رده‌بندی گیاه شناختی.. 96

 

3-6-2-2- مشخصات گیاه شناختی قیچ.. 97

 

عنوان………………………………………………………………………………………………………………………………………..صفحه

 

 

 

3-7- استخراج گزینشی نمونه‌های خاک… 98

 

3-8- پارامترهای فیزیکوشیمیایی خاک… 101

 

3-8-1- pH.. 101

 

3-8-2- هدایت الکتریکی(Electrical Conductivity) 102

 

3-8-3- ماده آلی.. 103

 

3-8-4- ظرفیت تبادل کاتیونی.. 106

 

3-8-5- بافت خاک… 108

 

 

 

فصل چهارم: زمین­شیمی خاک… 111

 

4-1- مقدمه. 112

 

4-2- نتایج حاصل از تجزیه نمونه­های خاک… 113

 

4-2-1- آهن.. 114

 

4-2-2- مس… 115

 

4-2-3- روی.. 118

 

4-2-4- آرسنیک… 121

 

4-2-5- مولیبدن.. 124

 

4-2-6- کبالت… 126

 

4-2-7- کروم. 128

 

4-2-8- منگنز. 131

 

4-2-9- آلومینیم. 134

 

4-2-10- نیکل.. 136

 

4-2-11- سرب.. 139

 

عنوان………………………………………………………………………………………………………………………………………..صفحه

 

 

 

4-2-12- کادمیم. 142

 

4-2-13- آنتیموان.. 144

 

4-2-14- وانادیم. 146

 

4-2-15- جیوه. 148

 

4-3- پارامترهای فیزیکوشیمیایی خاک… 150

 

4-4- کانی شناسی نمونه‌های خاک… 153

 

4-5- تعیین ارتباط بین عناصر در محیط خاک… 154

 

4-5-1- ضریب همبستگی.. 155

 

4-5- 2-تحلیل خوشه‌ای.. 158

 

4-5-3- تحلیل مولفه‌های اصلی (PCA) 159

 

4-6- شاخص های رایج در ارزیابی آلودگی در خاک… 161

 

4-6-1- ضریب غنی شدگی(Enrichment Factor) 161

 

4-6-2- ضریب آلودگی(Contamination Factor) 164

 

4-6-3- شاخص خطر بالقوه بوم شناختی (RI) 165

 

4-7- تهیه و بررسی نقشه های هم غلظت… 169

 

4-8- گونه پذیری عناصر در نمونه‌های خاک… 172

 

4-8-1- روی.. 173

 

4-8-2- کروم. 174

 

4-8-3- مس… 175

 

4-8-4-آهن.. 176

 

4-8-5-کبالت… 177

 

4-8-6- نیکل.. 178

 

عنوان………………………………………………………………………………………………………………………………………..صفحه

 

 

 

4-9- ضریب تحرک عناصر. 179

 

 

 

فصل پنجم: زمین­شیمی گیاهان منطقه. 182

 

5-1- مقدمه. 183

 

5-2- نتایج حاصل از تجزیه نمونه­های گیاه. 184

 

5-2-1- آمار توصیفی عناصر موجود در گیاه درمنه و قیچ.. 184

 

5-3- تحلیل نتایج.. 186

 

5-3-1- مقایسه غلظت عناصر در گیاه درمنه و قیچ.. 186

 

5-3-1-1- آلومینیم. 186

 

5-3-1-2- آرسنیك(As) 188

 

5-3-1-3- کادمیم. 189

 

5-3-1-4-کبالت… 192

 

5-3-1-5-کروم. 194

 

5-3-1-6- مس… 196

 

5-3-1-7- آهن.. 198

 

5-3-1-8- جیوه. 200

 

5-3-1-9- منگنز. 202

 

5-3-1-10- مولیبدن.. 204

 

5-3-1-11- نیکل.. 205

 

5-3-1-12- سرب.. 207

 

5-3-1-13- آنتیموان.. 209

 

5-3-1-14- روی.. 211

 

عنوان………………………………………………………………………………………………………………………………………..صفحه

 

 

 

5-3-2- مقایسه میانگین غلظت عناصر در گیاه درمنه و ریشه آن.. 212

 

5-3-3- همبستگی عناصر در نمونه های گیاه و خاک… 215

 

5-3-3-1- همبستگی عناصر در گیاه درمنه و خاك… 218

 

5-3-3-2- همبستگی عناصر در گیاه قیچ و خاك… 218

 

5-4- شاخص زیست انباشت و ضریب انتقال در گیاهان منطقه گل‌گهر. 219

 

5-4-1- شاخص زیست انباشت ( Bioaccumulation Coefficient) 219

 

5-4-2- ضریب انتقال( Translocation Factor) 221

 

5-5- مقایسه غلظت فلزات سنگین در گیاه درمنه در محدوده گل گهر با معادن دیگر ایران.. 222

 

 

 

فصل ششم: نتیجه­گیری و پیشنهادات. 224

 

6-1- نتیجه گیری.. 225

 

6-2- پیشنهادات.. 228

 

فهرست منابع و مآخذ. 229

 

منابع فارسی.. 229

 

منابع انگلیسی.. 231

 

Abstract 237

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

 

 

عنوان و شماره………………………………………………………………………………………………..صفحه.

 

 

 

جدول 1- 1- طبقه بندی زمین­شیمیایی عناصر. 3

 

جدول 1- 2- رفتار عناصر در شرایط مختلف هوازدگی.. 3

 

جدول 1 -3-  تاثیر منشاء عناصر بر رفتار آنها در خاک… 6

 

جدول 1- 4- غلظت برخی فلزات سنگین انسانزاد در خاك­های مختلف برحسب گرم بر تن.. 7

 

جدول 1 -5- تحرك برخی از عناصر كمیاب در Ehو pHمتفاوت.. 7

 

جدول 1 -6- فراوانی وانادیم در محیط خاک و سنگ… 9

 

جدول 1 -7- فراوانی کروم در محیط خاک و سنگ… 11

 

جدول 1- 8- فراوانی مولیبدن در محیط خاک و سنگ… 12

 

جدول 1- 9- فراوانی منگنز در محیط خاک و سنگ… 14

 

جدول 1- 10- فراوانی آهن در محیط خاک و سنگ… 15

 

جدول 1- 11- فراوانی نیکل در محیط خاک و سنگ… 16

 

جدول 1- 12-فراوانی مس در محیط خاک و سنگ… 17

 

جدول 1- 13- فراوانی روی در محیط خاک و سنگ… 19

 

جدول 1- 14- فراوانی کادمیم در محیط خاک و سنگ… 20

 

جدول 1- 15- فراوانی جیوه در محیط خاک و سنگ… 22

 

جدول 1- 16- فراوانی سرب در محیط خاک و سنگ… 23

 

جدول 1- 17- فراوانی آنتیموان در محیط خاک و سنگ… 25

 

عنوان و شماره………………………………………………………………………………………………..صفحه

 

 

 

جدول 1- 18- برآورد زمین­هایی که سالیانه در انواع متعدد تولید مواد معدنی مورد استفاده قرار گرفته  است… 43

 

جدول 3- 1- گونه‌های گیاهی شناسایی شده در منطقه معدنی گل‌گهر…………………….91

 

جدول 3- 2- طبقه­بندی گیاه­شناختی درمنه. 93

 

جدول4 -1- خلاصه آماری غلظت عناصر در نمونه­های خاک(ppm)………………………. 113

 

جدول4- 2- نتایج حاصل از تجزیه نمونه­های خاک(بافت، pH، EC، OM، و CEC(meq/100g)) 150

 

جدول4- 3- ضریب همبستگی بین عناصر در نمونه‌های خاک… 157

 

جدول4- 4- نتایج تحلیل مولفه‌های اصلی نمونه‌های خاک… 160

 

جدول4- 5- رده بندی خاک بر اساس ضریب غنی شدگی.. 162

 

جدول4 -6- درجات خطر بالقوه بوم شناخت… 167

 

جدول4- 7- ضریب خطر بالقوه بوم‌شناختی فلزات سنگین در خاک منطقه گل‌گهر. 168

 

جدول4- 8- درصد ضریب تحرک عناصر در خاک منطقه گل‌گهر. 180

 

جدول5- 1- آمار توصیفی غلظت عناصر در برگ درمنه………………………………….184

 

جدول5- 2- آمار توصیفی غلظت عناصر در ریشه درمنه. 185

 

جدول5- 3- آمار توصیفی غلظت عناصر در برگ قیچ.. 185

 

جدول5- 4- ضریب همبستگی عناصر در نمونه های درمنه و خاک… 216

 

جدول5 -5- ضریب همبستگی عناصر در نمونه های قیچ و خاک… 217

 

جدول5- 6- غلظت فلزات سنگین در گیاه درمنه در محدوده گل گهر در  مقایسه با معادن دیگر ایران(mg/kg) 223

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شکل‌ها

 

 

 

عنوان و شماره……………………………………………………………………..صفحه

 

 

 

شکل-1 1- توانایی فیلترکردن، ذخیره سازی، خنثی سازی و تحول خاک… 6

 

شکل1- 2- انحلال‌پذیری کروم سه ظرفیتی وشش ظرفیتی به عنوان تابعی از pH.. 10

 

شکل1- 3- شکل شماتیک فازهای مختلف عناصر کمیاب در خاک… 27

 

شکل 1 -4- منحنی دُز_ پاسخ برای عناصر در گیاهان.. 30

 

شکل1- 5- نمایی از معدن رو باز شماره یک گل گهر. 42

 

شکل1- 6- سنگ باطله(Waste Rock) 46

 

شکل1 -7- باطله های فرآوری (Tialing) 47

 

شکل 2- 1- نقشه زمین ساخت ایران……………………………………………………  55

 

شکل 2- 2- پوشش گیاهی منطقه معدنی گل گهر. 57

 

شکل 2- 3- تقسیمبندی کرمان از لحاظ زمینشناسی و ساختاری.. 59

 

شکل 2- 4- تصویر میکروسکوپی از آمفیبولیتها با بافت نماتوبلاستیک و کمی شیستوار 64

 

شکل 2- 5- نمای میکروسکوپی نمونهای از شیست… 65

 

شکل 2- 6- عکس میکروسکوپی برخی از سنگهای واحد کربناتی شامل سنگ آهکهای متبلور و مرمر. 66

 

شکل 3-1-موقعیت نقاط نمونه‌برداری از خاک…………………………………………………. 73

 

شکل 3-2- نمونه‌برداری خاک از عمق20- 0 سانتیمتری.. 74

 

شکل 3 -3- خشک کردن نمونه‌های خاک در دمای اتاق.. 74

 

عنوان و شماره……………………………………………………………………..صفحه

 

 

 

شکل 3- 4- الک کردن نمونه‌های خاک… 75

 

شکل 3- 5- نمونه­برداری ازخاک و گیاهان منطقه مورد مطالعه. 76

 

شکل 3 -6- موقعیت نقاط نمونه برداری از گیاه قیچ.. 77

 

شکل 3- 7- موقعیت نقاط نمونه برداری از گیاه درمنه. 77

 

شکل 3- 8-  شستن نمونه‌های گیاهی.. 79

 

شکل 3- 9- خشک کردن نمونه های گیاه در دمای اتاق.. 79

 

شکل 3- 10- آماده‌سازی نمونه‌های گیاهی.. 80

 

شکل 3- 11- تخته پرس گیاهی.. 82

 

شکل 3- 12- برخی از گونه‌های شناسایی شده در منطقه گل‌گهر. 82

 

شکل 3- 13- گیاه درمنه. 96

 

شکل 3- 14- گیاه قیچ.. 97

 

شکل 3- 15- مراحل استخراج گزینشی نمونه‌های خاک… 100

 

شکل 3- 16- اندازه‌گیری pH خاک… 102

 

شکل 3- 17- اندازه‌گیری هدایت الکتریکی.. 103

 

شکل 3- 18- مراحل اندازه‌گیری مواد آلی.. 105

 

شکل 3- 19- مراحل اندازه‌گیری ظرفیت تبادل یونی.. 108

 

شکل 3- 20- مراحل اندازه‌گیری بافت خاک… 110

 

شکل 4- 1- نمودار فراوانی آهن در افق cm20 خاک محدوده معدنی گل گهر  114

 

شکل 4 -2- نمودار افزودگی- كاهیدگی آهن درخاک (عمقcm20) ، منطقه گل گهر. 115

 

شکل 4 -3- نمودار فراوانی مس در افق cm20 خاک محدوده معدنی گل گهر. 116

 

شکل 4- 4- نمودار افزودگی- كاهیدگی مس در خاک(عمقcm20) ، منطقه گل گهر. 117

 

عنوان و شماره……………………………………………………………………..صفحه

 

 

 

شکل 4- 5- نمودار فراوانی روی در افق cm20 خاک محدوده معدنی گل گهر. 119

 

شکل 4- 6- نمودار افزودگی- كاهیدگی روی در خاك (cm20) ، منطقه گل گهر. 120

 

شکل 4- 7-نمودار فراوانی As در افق cm20 خاک محدوده معدنی گل گهر. 122

 

شکل 4- 8-نمودار افزودگی-كاهیدگی آرسنیک در افق سطحی(cm20) خاك، منطقه گل­گهر. 123

 

شکل 4- 9- نمودار فراوانی Mo در افق cm20 خاک محدوده معدنی گل گهر. 124

 

شکل 4-10-نمودار افزودگی-كاهیدگی مولیبدن در افق سطحی(cm20) خاك، منطقه گل­گهر. 125

 

شکل 4- 11- نمودار فراوانی Co در افق cm20 خاک محدوده معدنی گل گهر. 127

 

شکل 4- 12- نمودار افزودگی-كاهیدگی کبالت در افق سطحی(cm20) خاك، منطقه گل­گهر. 128

 

شکل 4- 13- نمودار فراوانی Cr در افق cm20 خاک محدوده معدنی گل گهر. 129

 

شکل 4- 14- نمودار افزودگی- كاهیدگی کروم در افق سطحی(cm20) خاك، منطقه گل‌گهر. 130

 

شکل 4- 15- نمودار فراوانی Mn در افق cm20 خاک محدوده معدنی گل گهر. 132

 

شکل 4- 16- نمودار افزودگی- كاهیدگی منگنز در افق سطحی(cm20) خاك، منطقه گل­گهر. 133

 

شکل 4-17-نمودار فراوانی غلظت عنصر آلومینیم در افق cm20 خاک محدوده معدنی گل­گهر. 134

 

شکل 4- 18- نمودار افزودگی- كاهیدگی آلومینیوم در افق سطحی(cm20) خاك، منطقه گل­گهر. 135

 

شکل 4- 19- نمودار فراوانی Ni در افق cm20 خاک محدوده معدنی گل گهر. 137

 

شکل 4- 20- نمودار افزودگی- كاهیدگی نیکل در افق سطحی(cm20) خاك، منطقه گل گهر. 138

 

شکل 4- 21- نمودار فراوانی Pb در افق cm20 خاک محدوده معدنی گل گهر. 140

 

شکل 4- 22- نمودار افزودگی- كاهیدگی سرب در افق سطحی(cm20) خاك، منطقه گل گهر. 141

 

شکل 4- 23- نمودار فراوانی Cd در افق cm20 خاک محدوده معدنی گل گهر. 142

 

 

 

عنوان و شماره……………………………………………………………………..صفحه

 

 

 

شکل 4- 24-نمودار افزودگی-كاهیدگی کادمیم در افق سطحی(cm20) خاك، منطقه گل­گهر. 143

 

شکل 4- 25- نمودار فراوانی Sb در افق cm20 خاک محدوده معدنی گل گهر. 144

 

شکل 4- 26- نمودار افزودگی-كاهیدگی آنتیموان در افق سطحی(cm20) خاك، منطقه گل­گهر. 145

 

شکل 4- 27- نمودار فراوانی V در افق cm20 خاک محدوده معدنی گل گهر. 146

 

شکل 4- 28- نمودار افزودگی-كاهیدگی وانادیم در افق سطحی(cm20) خاك، منطقه گل­گهر. 147

 

شکل 4- 29- نمودار فراوانی Hg در افق cm20 خاک محدوده معدنی گل گهر. 148

 

شکل 4- 30- نمودار افزودگی- كاهیدگی جیوه در افق سطحی(cm20) خاك، منطقه گل گهر. 149

 

شکل 4- 31- تعیین نوع بافت خاک با استفاده از نمودار مثلثی.. 152

 

شکل 4- 32- نتایج XRD نمونه‌های خاک… 154

 

شکل 4- 33- نتایج تحلیل خوشهای نمونه های خاک… 159

 

شکل 4- 34- ضریب غنیشدگی در نمونه‌های خاک منطقه گل‌گهر. 163

 

شکل 4 -35- ضریب آلودگی در نمونه‌های خاک منطقه گل‌گهر. 165

 

شکل 4- 36- شاخص خطر بالقوه بوم شناختی (RI) فلزات سنگین در خاک منطقه گل‌گهر. 167

 

شکل 4- 37- نقشه هم غلظت نیکل در خاک، منطقه گل‌گهر. 169

 

شکل 4 -38- نقشه هم غلظت مس در خاک، منطقه گل‌گهر. 170

 

شکل 4- 39- نقشه هم غلظت آهن در خاک، منطقه گل‌گهر. 170

 

شکل 4- 40- نقشه هم غلظت کبالت در خاک، منطقه گل‌گهر. 171

 

شکل 4- 41- نقشه هم غلظت وانادیم در خاک، منطقه گل‌گهر. 171

 

شکل 4 -42- نقشه هم غلظت آرسنیک در خاک، منطقه گل‌گهر. 172

 

شکل 4- 43- درصد روی استخراج شده در مراحل مختلف به روش BCR.. 173

 

عنوان و شماره……………………………………………………………………..صفحه

 

 

 

شکل 4- 44- درصد کروم استخراج شده در مراحل مختلف به روش BCR.. 174

 

شکل 4- 45- درصد مس استخراج شده در مراحل مختلف به روش BCR.. 176

 

شکل 4- 46- درصد آهن استخراج شده در مراحل مختلف به روش BCR.. 177

 

شکل 4- 47- درصد کبالت استخراج شده در مراحل مختلف به روش BCR.. 178

 

شکل 4- 48- درصد نیکل استخراج شده در مراحل مختلف به روش BCR.. 179

 

شکل 4- 49- نمودار ستونی درصد ضریب تحرک عناصر. 181

 

شکل 5- 1- نمودار غلظت Al در درمنه(D) وقیچ(G)…………………………………… 187

 

شکل 5- 2- هسیتوگرام فراوانی Al در درمنه ………………………………………………..177 شکل 5 -3- هسیتوگرام فراوانی Al در قیچ.. 187

 

شکل 5- 4- نمودار غلظت Asدر درمنه(D) وقیچ(G) 189

 

شکل 5- 5-هسیتوگرام فراوانی As در گیاه درمنه…………………………………………….189 شکل 5- 6- هسیتوگرام فراوانی  Asدر گیاه قیچ.. 189

 

شکل 5 -7- نمودار غلظت Cd در درمنه(D) وقیچ(G) 190

 

شکل 5- 9- هسیتوگرام فراوانی Cd در گیاه قیچ.. 191

 

شکل 5- 10- نمودار غلظت Coدر درمنه(D) وقیچ(G) 193

 

شکل5- 11- هسیتوگرام فراوانی Co در گیاه درمنه…………………………………………..193 شکل 5 -12- هسیتوگرام فراوانی Co در قیچ.. 193

 

شکل 5- 13- نمودار غلظت Crدر درمنه(D) وقیچ(G) 195

 

شکل 5- 15- هسیتوگرام فراوانی Cr در قیچ.. 195

 

عنوان و شماره……………………………………………………………………..صفحه

 

 

 

شکل 5- 16- نمودار غلظت Cuدر درمنه(D) وقیچ(G) 197

 

شکل5= 17- هسیتوگرام فراوانی Cu در گیاه درمنه…………………………………………..197 شکل 5- 18- هسیتوگرام فراوانی Cu در قیچ.. 197

 

شکل 5- 19- نمودار غلظت Feدر درمنه(D) وقیچ(G) 199

 

شکل 5 -20- هسیتوگرام فراوانی Fe در گیاه درمنه………………………………………….199 شکل 5 -21- هسیتوگرام فراوانی Fe در قیچ.. 199

 

شکل 5- 22- نمودار غلظت Hgدر درمنه(D) وقیچ(G.. 201

 

شکل 5- 23- هسیتوگرام فراوانی Hg در گیاه درمنه………………………………………….201 شکل 5- 24- هسیتوگرام فراوانی Hg در قیچ.. 201

 

شکل 5 -25- نمودار غلظت Mnدر درمنه(D) وقیچ((G.. 203

 

شکل 5- 26- هسیتوگرام فراوانی Mn در گیاه درمنه…………………………………………203 شکل 5- 27- هسیتوگرام فراوانی Mn در قیچ.. 203

 

شکل 5 -28- نمودار غلظت Moدر درمنه(D) وقیچ((G.. 205

 

شکل 5- 29- هسیتوگرام فراوانی Mo در گیاه درمنه…………………………………………205 شکل 5 -30- هسیتوگرام فراوانی Mo در قیچ.. 205

 

شکل 5 -31- نمودار غلظت Niدر درمنه(D) وقیچ((G.. 207

 

شکل 5 -32- هسیتوگرام فراوانی Ni در گیاه درمنه………………………………………….207 شکل 5- 33- هسیتوگرام فراوانی Ni در قیچ.. 207

 

شکل 5- 34- نمودار غلظت  Pbدر درمنه(D) وقیچ((G.. 208

 

شکل 5- 35- هسیتوگرام فراوانی Pb در گیاه درمنه………………………………………….209 شکل 5 -36- هسیتوگرام فراوانی Pb در قیچ.. 209

 

عنوان و شماره……………………………………………………………………..صفحه

 

 

 

شکل 5- 37- نمودار غلظت  Sbدر درمنه(D) وقیچ((G.. 210

 

شکل 5 -38- هسیتوگرام فراوانی Sb در گیاه درمنه………………………………………….210 شکل 5 -39- هسیتوگرام فراوانی Sb در قیچ.. 210

 

شکل 5 -40- نمودار غلظت  Znدر درمنه(D) وقیچ((G.. 212

 

شکل 5- 41- هسیتوگرام فراوانی Zn در گیاه درمنه…………………………………….212 شکل 5- 42- هسیتوگرام فراوانی Zn در قیچ.. 212

 

شکل 5 -43- نمودار ستونی توزیع عناصرCu ، Zn ، Cr ,Fe ,Mn ,Ni، Ni، Al در گیاه درمنه و ریشه آن.. 213

 

شکل 5 -44- نمودار ستونی توزیع عناصرMo ، Pb، ,Co  Vدر گیاه درمنه و ریشه آن.. 213

 

شکل 5 -45- نمودار ستونی توزیع عناصرCd ، Hg ,Sb در گیاه درمنه و ریشه آن.. 214

 

) عناصر در گیاه درمنه و قیچ.. 220

 

) عناصر در گیاه درمنه. 221

 

شکل 5 -48- میانگین ضریب انتقال در گیاه درمنه. 222

 

 

 

 

 

 

 

• تقسیمات زمانی و ویژگی های دوره تریاس ………………………………………………………………………. 15

 

• موقعیت جغرافیایی برش های چینه شناسی مورد مطالعه ………………………………………………………. 20

 

• نقشه زمین شناسی منطقه مورد مطالعه ………………………………………………………………………………… 20

 

• تاریخچه مطالعات نهشته های پرمین و تریاس ایران …………………………………………………………….. 22

 

• اهداف مطالعه …………………………………………………………………………………………………………………. 29

 

• روش کار ……………………………………………………………………………………………………………………….. 30

 

1-8-1- فعالیت های صحرایی ……………………………………………………………………………………………… 30

 

1-8-2- فعالیت های آزمایشگاهی …………………………………………………………………………………………. 30

 

1-8-2-1- تهیه اسلایدهای دائمی و مطالعه پالینومورف ها ………………………………………………….. 31

 

1-8-2-2- آنالیز شیمیایی نمونه های مرز پرموتریاس …………………………………………………………. 32

 

 

 

فصل دوم: لیتوستراتیگرافی

 

2-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………….. 35

 

2-2- گسترش نهشته های پرموتریاس در ایران ……………………………………………………………………………. 35

 

2-3- نظریه های مرتبط با مرز پرموتریاس در گستره ایران …………………………………………………………….. 37

 

2-4- چینه شناسی توالی پرمین- تریاس ناحیه آباده ……………………………………………………………………… 40

 

2-4-1- سازند بسم …………………………………………………………………………………………………………….. 40

 

2-4-2- سازند وژنان …………………………………………………………………………………………………………… 40

 

2-4-3- سازند سورمق ………………………………………………………………………………………………………… 41

 

2-4-4- سازند آباده …………………………………………………………………………………………………………….. 42

 

2-4-5- سازند همبست ……………………………………………………………………………………………………….. 43

 

2-4-6- معادل سازند الیکا (تریاس پیشین) …………………………………………………………………………….. 43

 

2-5- چینه شناسی توالی پرموتریاس ناحیه شورجستان …………………………………………………………………. 44

 

2-6- جایگاه زمین ساختی منطقه مورد مطالعه …………………………………………………………………………….. 49

 

 

 

فصل سوم: سیستماتیک

 

3-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………….. 58

 

3-2- رده بندی فرامینیفرها و غیر فرامینیفرهای شناسایی شده (غیر از پالینومورفها) …………………………… 59

 

3-3- سیستماتیك فرامینیفرها و غیر فرامینیفرهای شناسایی شده (غیر پالینومورف) …………………………… 64

 

3-4- سیستماتیک میوسپورها …………………………………………………………………………………………………….. 84

 

 

 

فصل چهارم: بیوستراتیگرافی

 

4-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………….. 89

 

4-2- ویژگی های عمومی و ترکیب فونا و فلورای مورد مطالعه …………………………………………………….. 90

 

4-3- بیوستراتیگرافی توالی پرموتریاس در برش های چینه شناسی مورد مطالعه ………………………………. 91

 

4-3-1- بیوستراتیگرافی برش چینه شناسی جنوب کویر 5 ……………………………………………………….. 91

 

4-3-2- بیوستراتیگرافی برش چینه شناسی رامشه …………………………………………………………………… 92

 

4-3-3- بیوستراتیگرافی برش چینه شناسی کویر 5 ………………………………………………………………….. 93

 

4-3-4- بیوستراتیگرافی برش چینه شناسی کویر 2 ………………………………………………………………….. 94

 

4-3-5- بیوستراتیگرافی برش چینه شناسی شمال کویر 2 …………………………………………………………. 95

 

 

4-4- تطابق مجموعه فسیلی مطالعه شده با دیگر نقاط ایران و جهان ………………………………………………. 96

 

4-5- سن نهشته های مورد مطالعه در برش های چینه شناسی ناحیه شورجستان ……………………………… 97

 

 

 

 

 

فصل پنجم: محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی

 

5-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………… 106

 

5-2- مفاهیم پایه ای مورد استفاده در بخش چینه نگاری سکانسی ……………………………………………….. 107

 

5-3- مطالعات ریزرخساره ای نهشته های مورد مطالعه ………………………………………………………………. 110

 

5-3-1- خارپوستان در برش های چینه شناسی مورد مطالعه …………………………………………………… 110

 

5-3-2- بریوزوئر ها در برش های چینه شناسی مورد مطالعه …………………………………………………. 111

 

5-3-3- سوزن اسفنج در برش های چینه شناسی مورد مطالعه ………………………………………………… 111

 

5-3-4- تریلوبیت در برش های چینه شناسی مورد مطالعه …………………………………………………….. 111

 

5-3-5- گاستروپود در برش های چینه شناسی مورد مطالعه …………………………………………………… 111

 

5-3-6- استراکد در برش های چینه شناسی مورد مطالعه ……………………………………………………….. 112

 

5-3-7- براکیوپود در برش های چینه شناسی مورد مطالعه …………………………………………………….. 112

 

5-3-8- دوکفه ای ها در برش های چینه شناسی مورد مطالعه ………………………………………………… 113

 

5-4- بررسی رخساره های میکروسکوپی در برش های چینه شناسی مورد مطالعه ………………………….. 113

 

5-4-1- کمربند رخساره ای دریای باز ………………………………………………………………………………… 114

 

5-4-1-1- رخساره مادستون بیوکلاستی …………………………………………………………………………. 114

 

5-4-1-2- رخساره وکستون بیوکلاستی ………………………………………………………………………….. 115

 

5-4-1-3- رخساره پکستون بیوکلاستی بریوزوئردار ………………………………………………………… 116

 

5-4-2- کمربند رخساره ای سدی ………………………………………………………………………………………. 117

 

5-4-2-1- رخساره پکستون- گرینستون بیوکلاستی …………………………………………………………. 117

 

5-4-3- کمربند رخساره ای لاگون ……………………………………………………………………………………… 118

 

5-4-3-1- رخساره پکستون بیوکلاستی گاستروپوددار ……………………………………………………… 119

 

5-4-3-2- رخساره وکستون بیوکلاستی جلبک و گاستروپوددار ………………………………………… 119

 

5-4-4- کمربند رخساره ای جزر و مدی …………………………………………………………………………….. 121

 

5-4-4-1- رخساره مادستون بیوکلاستی استراکوددار ………………………………………………………… 122

 

5-5- تعبیر و تفسیر محیط رسوبی نهشته های برش های چینه شناسی مورد مطالعه ………………………… 122

 

5-6- بررسی پالئواکولوژی نهشته های مورد مطالعه بر اساس گروه های مختلف فسیلی ………………….. 124

 

5-7- مطالعات چینه نگاری سکانسی برش های چینه شناسی مورد مطالعه …………………………………….. 128

 

5-7-1- چینه نگاری سکانسی برش چینه شناسی جنوب کویر 5 …………………………………………….. 128

 

5-7-2- چینه نگاری سکانسی برش چینه شناسی رامشه ………………………………………………………… 131

 

5-7-3- چینه نگاری سکانسی برش چینه شناسی کویر 5 ………………………………………………………. 132

 

5-7-4- چینه نگاری سکانسی برش چینه شناسی کویر 2 ………………………………………………………. 135

 

5-7-5- چینه نگاری سکانسی برش چینه شناسی شمال کویر 2 ……………………………………………… 138

 

 

 

فصل ششم: ژئوشیمی

 

6-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………… 142

 

6-2- آماده سازی نمونه ها برای آنالیز شیمیایی ………………………………………………………………………….. 143

 

6-3- کمواستراتیگرافی ایزوتوپ استرانسیوم در برش های چینه شناسی برداشت شده …………………….. 145

 

6-4- کمواستراتیگرافی ایزوتوپ پایدار کربن در برش های چینه شناسی برداشت شده …………………… 155

 

6-5- کمواستراتیگرافی ایزوتوپ پایدار اکسیژن در برش های چینه شناسی برداشت شده ………………… 163

 

 

 

نتیجه گیری و پیشنهادات …………………………………………………………………………………………………………. 174

 

منابع ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 178

 

فهرست منابع فارسی ………………………………………………………………………………………………………….. 178

 

فهرست منابع انگلیسی ………………………………………………………………………………………………………… 182

 

اطلس فسیل ها ………………………………………………………………………………………………………………………. 204 05      …………………..

 

چکیده انگلیسی ……………………………………………………………………………………………………………………… 222

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                    شماره صفحه   

 

جدول 1-1- زیر تقسیمات بازه زمانی پرمین …………………………………………………………………………………. 8

 

جدول 1-2- تقسیمات ساده شده بازه زمانی تریاس ……………………………………………………………………… 17

 

جدول 2-1- ویژگی های دیاپیریسم نمک در دو حوضه بزرگ ایران جنوبی و مرکزی ………………………. 55

 

جدول 6-1- نسبت ⁸⁷Sr/⁸⁶Sr در برش های چینه شناسی ناحیه شورجستان ………………………………….. 147

 

جدول 6-2- نسبت δ¹³C_VPDB (%o)  در برش های چینه شناسی ناحیه شورجستان ……………………….. 158

 

جدول 6-3- نسبت δ¹⁸O_VPDB (%o)  در برش های چینه شناسی ناحیه شورجستان ……………………….. 166

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شکل ها

 

عنوان                                                                                                    شماره صفحه   

 

شکل 1-1- نقشه دیرینه جغرافیای پرمین پسین ……………………………………………………………………………… 9

 

شکل 1-2- نقشه دیرینه جغرافیای پرمین- تریاس ………………………………………………………………………… 11

 

شکل 1-3- الگوی انقراض/ تنوع بی مهرگان دریایی در مرز پرمین- تریاس ……………………………………. 13

 

شکل 1-4- نمودار فراوانی اسپورها و پولن ها در مرز پرمین- تریاس از شمال غربی اروپا ………………… 13

 

شکل 1-5- مدل جریانی از فرضیه گرم شدن جهانی …………………………………………………………………….. 15

 

شکل 1-6- نقشه دیرینه جغرافیای تریاس پیشین …………………………………………………………………………. 18

 

شکل 1-7- منحنی سطح آب دریا در دوره تریاس ……………………………………………………………………….. 19

 

شکل 1-8- آب و هوای تریاس …………………………………………………………………………………………………. 19

 

شکل 1-9- نقشه موقعیت جغرافیایی برش های چینه شناسی برداشت شده …………………………………….. 21

 

شکل 1-10- نقشه زمین شناسی محدوده مورد مطالعه ………………………………………………………………….. 23

 

شکل 2-1- حوضه رسوبی مستقلی پرمین پسین …………………………………………………………………………… 36

 

شکل 2-2- نقشه دیرینه جغرافیای نهشته های پرمین و تریاس در البرز مرکزی و شرقی ……………………. 38

 

شکل 2-3- مدل تکتونیک صفحه ای ارائه شده برای مرز پرمین- تریاس ………………………………………… 39

 

شکل 2-4- نمایی از نهشته های سازند آباده در برش چینه شناسی جنوب کویر 5 ……………………………. 45

 

شکل 2-5- مرز سازند آباده با تریاس میانی در برش چینه شناسی کویر 2 ……………………………………….. 45

 

شکل 2-6- مرز سازند همبست با تریاس زیرین در برش چینه شناسی شمال کویر 2 ……………………….. 46

 

شکل 2-7- ماکروفسیل های نهشته های تریاس پیشین در برش چینه شناسی شمال کویر 2 ………………. 46

 

شکل 2-8- لایه بندی نهشته های تریاس پیشین در برش چینه شناسی کویر 2 …………………………………. 47

 

شکل 2-9- برش های برداشت شده از نهشته های پرمین و تریاس ناحیه شورجستان ………………………. 48

 

شکل 2-10- تقسیم بندی فیزیوگرافیک- زمین ساختی حوضه های رسوبی ایران …………………………….. 49

 

شکل 2-11- جغرافیای دیرین زمین در ژوراسیک پیشین ………………………………………………………………. 50

 

شکل 2-12- گستردگی مکانی نهشته های تبخیری سازند دشتک و سازندهای هم ارز آن …………………. 51

 

شکل 2-13- سامانه کافتی پرمو تریاس ………………………………………………………………………………………. 51

 

شکل 2-14- نمایش شماتیك فرگشت حوضه پورفورلند زاگرس …………………………………………………… 53

 

شکل 2-15- نقشه نشانگر ایالت های زمین ساختی ایران ……………………………………………………………… 54

 

شکل 2-16- موقعیت ساختارهای نمکی در ایالت های دیاپیری ایران جنوبی …………………………………… 56

 

شکل 4-1- پراکندگی چینه شناسی فسیل های برش جنوب کویر 5 …………………………………………… 100

 

شکل 4-2- پراکندگی چینه شناسی فسیل های برش رامشه …………………………………………………………. 101

 

شکل 4-3- پراکندگی چینه شناسی فسیل های برش کویر 5 ………………………………………………………… 102

 

شکل 4-4- پراکندگی چینه شناسی فسیل های برش کویر 2 ………………………………………………………… 103

 

شکل 4-5- پراکندگی چینه شناسی فسیل های برش شمال کویر 2 ……………………………………………….. 104

 

شکل 5-1- انواع مدل های چینه نگاری سکانسی ………………………………………………………………………. 109

 

شکل 5-2- خارپوست،‌ بریوزوئر، سوزن اسفنج و تریلوبیت ………………………………………………………… 112

 

شکل 5-3- شکم پا، استراکود، براکیوپود و دوکفه ای …………………………………………………………………. 113

 

شکل 5-4- رخساره مادستون بیوکلاستی …………………………………………………………………………………… 115

 

شکل 5-5- رخساره وکستون بیوکلاستی …………………………………………………………………………………… 116

 

شکل 5-6- رخساره پکستون بیوکلاستی بریوزوئردار ………………………………………………………………….. 117

 

شکل 5-7- رخساره پکستون- گرینستون بیوکلاستی ………………………………………………………………….. 118

 

شکل 5-8- رخساره پکستون بیوکلاستی گاستروپوددار ……………………………………………………………….. 120

 

شکل 5-9- رخساره وکستون بیوکلاستی جلبک و گاستروپوددار ………………………………………………….. 120

 

شکل 5-10- رخساره وکستون بیوکلاستی جلبک و گاستروپوددار ……………………………………………….. 121

 

شکل 5-11- رخساره مادستون بیوکلاستی استراکوددار ……………………………………………………………….. 122

 

شکل 5-12- جایگاه ریزرخساره ها در کمربندهای رخساره ای …………………………………………………… 123

 

شکل 5-13- سکانس های رسوبی و سیستم ترکت ها در برش چینه شناسی جنوب کویر 5 ……………. 130

 

شکل 5-14- سکانس های رسوبی و سیستم ترکت ها در برش چینه شناسی رامشه ……………………….. 133

 

شکل 5-15- سکانس های رسوبی و سیستم ترکت ها در برش چینه شناسی کویر 5 ………………………. 136

 

شکل 5-16- سکانس های رسوبی و سیستم ترکت ها در برش چینه شناسی کویر 2 ………………………. 138

 

شکل 5-17- سکانس های رسوبی و سیستم ترکت ها در برش چینه شناسی شمال کویر 2 ……………… 140

 

شکل 6-1- منحنی ⁸⁷Sr/⁸⁶Sr در برش چینه شناسی جنوب کویر 5 ………………………………………………. 150

 

شکل 6-2- منحنی ⁸⁷Sr/⁸⁶Sr در برش چینه شناسی رامشه ………………………………………………………….. 151

 

شکل 6-3- منحنی ⁸⁷Sr/⁸⁶Sr در برش چینه شناسی کویر 5 …………………………………………………………. 152

 

شکل 6-4- منحنی ⁸⁷Sr/⁸⁶Sr در برش چینه شناسی کویر 2 …………………………………………………………. 153

 

شکل 6-5- منحنی ⁸⁷Sr/⁸⁶Sr در برش چینه شناسی شمال کویر 2 ……………………………………………….. 154

 

شکل 6-6- منحنی ایزوتوپ های ⁸⁷Sr/⁸⁶Sr و δ¹³C …………………………………………………………………… 154

 

شکل 6-7- دامنه تغییرات δ¹³C در طبیعت ……………………………………………………………………………….. 156

 

شکل 6-8- روند تغییرات δ¹³C در گذر فانروزوییک ………………………………………………………………….. 156

 

شکل 6-9- منحنی δ¹³C در برش چینه شناسی جنوب کویر 5 …………………………………………………….. 159

 

شکل 6-10- منحنی δ¹³C در برش چینه شناسی رامشه ………………………………………………………………. 160

 

شکل 6-11- منحنی δ¹³C در برش چینه شناسی کویر 5 …………………………………………………………….. 161

 

شکل 6-12- منحنی δ¹³C در برش چینه شناسی کویر 2 …………………………………………………………….. 162

 

شکل 6-13- منحنی δ¹³C در برش چینه شناسی شمال کویر 2 ……………………………………………………. 163

 

شکل 6-14- نمودار تغییرات ایزوتوپ  اکسیژن در گذر فانروزوییک ……………………………………………. 165

 

شکل 6-15- منحنی δ¹⁸O در برش چینه شناسی جنوب کویر 5 ………………………………………………….. 168

 

شکل 6-16- منحنی δ¹⁸O در برش چینه شناسی رامشه ………………………………………………………………. 169

 

شکل 6-17- منحنی δ¹⁸O در برش چینه شناسی کویر 5 …………………………………………………………….. 170

 

شکل 6-18- منحنی δ¹⁸O در برش چینه شناسی کویر 2 …………………………………………………………….. 171

 

شکل 6-19- منحنی δ¹⁸O در برش چینه شناسی شمال کویر 2 ……………………………………………………. 172

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

هولواستراتیگرافی توالی پرموتریاس در شورجستان (استان فارس)

 

چکیده

 

 

 

در این مطالعه که بر اساس برداشت قریب به 170 نمونه آهکی و آواری از 5 برش چینه شناسی از ناحیه شورجستان در بخش شمالی استان فارس انجام شده است، سازندهای آباده، همبست و نهشته های معادل سازند الیکا مورد بررسی قرار گرفته اند. در برش های چینه شناسی انتخابی، ضخامت کلی نهشته های سازند آباده از 312-25 متر، ضخامت کلی نهشته های سازند همبست 32-23 متر و ضخامت کلی نهشته های معادل سازند الیکا به طور متوسط 39 متر می باشد. در برش های چینه شناسی مورد مطالعه، در مجموع 43 جنس و 48 گونه از فرامینیفرهای بنتیک و غیر فرامینیفرها و همچنین 6 جنس و 7 گونه از پالینومورف ها شناسایی شده است. در نهشته های سازند آباده از برش های چینه شناسی برداشت شده، فرامینیفرهای Neoschwagerina simplex, Dagmarita sp. cf. D. chanakchiensis, Chusenella sinensis, Earlandia minor, Cribrogenerina sumatrana,Tuberitina sp.,  Earlandia sp. cf. E. vulgaris, Glomospirella sp., Paleotextularia sp. , Sichotenella sp., Deckerella sp. cf. D. composita, Afghanella schenki, Afghanella sp., Paleofusulina sp., Tetrataxis lata, Dunbarula nana, Staffella sp., Dunbarula sp., Rauserella sp., Pseudolangella fragilis, Minojapanella sp. cf. M. elongata, Ichtyolaria latilimbata, Cribrogenerina sp., Misellina sp., Geinitzina taurica, Geinitzina postcarbonica, Archaediscus krestovnikovi, Baisalina pulchra, Kahlerina sp., Schwagerina sp., Neoendothyra reicheli, Ammodiscus sp., Schubertella kingi, Glomomidiella nestellorum, Yangchienia haydeni,Frondina permica, Climacammina granids  شناسایی شده است که بر اساس گسترش چینه شناسی آنها 5 بیوزون غیر رسمی تحت عناوین Frondina permica- Climacammina grandis Range Zone, Climacammina grandis- Chusenella sinensis Range Zone, Cribrogenerina sumatrana- Frondina Permica Range Zone, Frondina permica Range Zone معرفی و برای آن سن جلفین پیشین پیشنهاد می گردد. در نهشته های سازند همبست نیز فرامینیفرهای Nodosinelloides mirabilis, Pachyphloia enormis, Reichelina media, Globivalvulina vonderschmiti, Colaniella parva, Tauridia nudiseptata  و همچنین پالینومورف های Laevigatosporites ovatus، Alisporitrs nuthallenisis، ?Florinites balmei و Vittatina lata شناسایی شده است که بر اساس گسترش چینه شناسی فرامینیفرهای این سازند بیوزون های Tauridia nudiseptata Range Zone, Nodosinelloides mirabilis Range Zone, Pachyphloia enormis Range Zone, Reichelina media Range Zone, Globivalvulina vonderschmiti Range Zone و بر اساس گسترش چینه شناسی پالینومورف های این سازند، بیوزون غیر رسمی assemblage zone A معرفی و در مجموع برای نهشته های مذکور سن جلفین پسین- دوراشامین پیشنهاد می گردد. در نهشته های معادل سازند الیکا نیز فرامینیفر Globivalvulina vonderschmiti و همچنین پالینومورف های Alisporites sp.، Falcisporites sp. و همچنین Fungal spore شناسایی شده است که با توجه به گسترش چینه شناسی نسبتاً وسیع پالینومورف های مذکور (assemblage zone B)، حضور فراوان اسپورهای قارچ، هم شیب بودن نهشته های پرمین- تریاس و همچنین عدم مشاهده شواهد صحرایی خروج از آب، نهشته های معادل سازند الیکا به تریاس پیشین (گریسباکین) نسبت داده می شود.

 

همچنین قابل ذکر است که با توجه به تعیین سن های انجام شده، مرز نهشته های پرمین- تریاس در برش های چینه شناسی مورد مطالعه به صورت پیوسته (conformable) و تدریجی می باشد.

 

همچنین در سنگ های کربناته مورد مطالعه، بر اساس مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی 4 مجموعه رخساره ای تشخیص داده شده که شامل رخساره های دریای باز (A₁, A₂, A₃)، رخساره های سدی (B)، رخساره های لاگون (C₁, C₂) و رخساره های جزر و مدی (D) می باشد. بررسی مطالعات ریزرخساره ای ناحیه مورد مطالعه نشان می دهد که محیط رسوبی نهشته های مورد مطالعه یک رمپ هموکلینال است که شامل نواحی جزرومدی، لاگون، جزایر سدی و سدهای زیر دریایی و دریای باز می باشد. همچنین عدم وجود رخساره های ریفی و میکروفاسیس های وابسته مانند رخساره های رودستون یا فلوتستون در برش های چینه شناسی مورد مطالعه تأییدی بر رمپ بودن از نوع هموکلینال در محیط رسوبگذاری می باشد.

 

همچنین در برش های چینه شناسی مورد مطالعه در ناحیه شورجستان بر اساس مطالعات ریز رخساره ای و همچنین مطالعات صحرایی تعداد 2 تا 4 سکانس رسوبی نوع دوم تشخیص داده شده است.  در تمامی سکانس های مورد مطالعه سیستم ترکت های پیشرونده (TST) و همچنین سیستم ترکت تراز بالای سطح آب دریا (HST) تشخیص داده شده  و نشانه ای از وجود سیستم ترکت تراز پایین سطح آب دریا (LST) نظیر اکسیدهای آهن و عوامل فرسایشی یافت نشده است.

 

بر اساس مطالعه پالینومورف های بدست آمده از نهشته های آواری سازند همبست در برش های چینه شناسی مورد مطالعه، می توان نتیجه گرفت که احتمالاً coniferophyta، equisetopsids، filicopsids، progymnosperms و ?cordaitales فراوانی نسبی بیشتری در پوشش گیاهی اطراف محیط رسوبی سازند همبست داشته اند و همچنین با توجه به فراوانی نسبی پالینومورف های خشکی در نهشته های مورد مطالعه و همچنین بر اساس همراهی پالینومورف های خشکی و دریایی در پالینوفلوراهای مورد مطالعه، می توان نتیجه گرفت که نهشته های آواری سازند همبست در محیط دریایی بسیار کم عمق حاشیه قاره ای تشکیل شده اند.

 

با توجه به مطالعه پالینومورف های شناسایی شده از نهشته های معادل سازند الیکا، می توان نتیجه گرفت که احتمالاً در پوشش گیاهی اطراف محیط تشکیل این نهشته ها، مخروطیان و سرخس های دانه دار تریاس (Triassic seed ferns) گسترش و فراوانی نسبی بیشتری داشته اند و نهشته های مذکور در محیط دریایی بسیار کم عمق حاشیه قاره ای ته نشین شده اند.

 

بررسی نتایج حاصل از آنالیز ایزوتوپ استرانسیوم نیز نشانگر این مطلب است که روند بدست آمده از نهشته های پرموتریاس ناحیه شورجستان تا حد زیادی با داده های سایر نقاط ایران و جهان منطبق است، به طوریکه میزان این ایزوتوپ در نمونه ها از 0.7069003 تا 0.7074721 متغیر است. همچنین قابل ذکر است که در برش های چینه شناسی برداشت شده، پایین ترین میزان ثبت شده برای نسبت ⁸⁷Sr/⁸⁶Sr 0.7069003 بوده  که این مقادیر پایین ثبت شده نشان دهنده این مطلب است که استرانسیوم های دریایی بررسی شده عمدتاً ناشی از فعالیت های آتشفشانی و گوشته زمین بوده است.

 

بررسی داده های بدست آمده از δ¹³C برش های چینه شناسی مورد مطالعه نیز حاکی از این مطلب است که مرز بین نهشته های پرمین و تریاس با الگوی مشخصی که در سراسر جهان برای این مرز وجود دارد، مطابقت می نماید. در واقع عموم مقادیر ایزوتوپ کربن در نهشته های پرمین بین 3+ تا 5+ درصد می باشند، اما با ورود به ابتدای تریاس کاهش دراماتیکی در این مقادیر مشاهده می گردد و به سرعت به مقدار 0.356- درصد رسیده اند که این مقدار کمی بالاتر از مرز نهشته های پرموتریاس مشاهده شده است. این کاهش شدید بیانگر وقوع یک حادثه زیستی و در واقع یک حادثه مهم در چرخه کربن در نزدیکی مرز پرمین- تریاس بوده است که این مرز تشخیص داده شده تا حدی با مرز بیوستراتیگرافی نیز منطبق است.

 

همچنین میزان δ¹⁸O نیز در نمونه های سازند آباده به طور کلی بین -4%PDB تا -6%PDB می باشد که به سمت انتهای سازند آباده به تدریج از این میزان کاسته می شود. این روند کاهشی در ادامه تا انتهای مرز پرمین ادامه می یابد، به طوریکه در انتهای پرمین میزان δ¹⁸O بین -7%PDB تا -8%PDB قرار می گیرد. از اوایل تریاس، این روند تغییر می یابد و به تدریج بر میزان δ¹⁸O افزوده می گردد. بررسی و مقایسه داده های بدست آمده با داده های سایر نقاط ایران و جهان نشانگر این مطلب است که داده ها بدست آمده و مرز تعیین شده توسط δ¹⁸O در نهشته های پرموتریاس ناحیه شورجستان همخوانی قابل توجهی با داده های سایر نقاط ایران و جهان دارد.

 

کلید واژه: پالینولوژی، پرموتریاس، فرامینیفرها، هولواستراتیگرافی، سکانس استراتیگرافی.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-1- مقدمه