2-2-2. جایگاه دانش فنی در بافت قیمت گذاری انتقال.. 20
2-2-3. جایگاه دانش فنی در بافت مدیریت .. 21
2-3. مفهوم شناسی دانش فنی.. 31
2-3-1. ارتباط دانش فنی با فناوری…………….. 33
2-3-2. تفاوت دانش فنی و حق اختراع………… 34
2-3-3. تفاوت دانش فنی و کمک فنی……………. 35
2-3-4. تعریف دانش فنی……………………………… 36
2-3-5. ابعاد دانش فنی…………………………… 37
2-4. ارزشگذاری دانش فنی.. 41
2-4-1. مزایای ارزشگذاری دانش فنی…………… 41
2-4-2. رویکردهای ارزشگذاری……………………. 42
2-4-3. تفاوت مفاهیم ارزشگذاری و سنجش……….. 45
2-4-4. عوامل موثر بر ارزشگذاری دانش فنی در ادبیات موضوع.. 46
2-4-5. عوامل موثر ارزشگذاری دانشفنی در این تحقیق.. 49
فصل 3: روششناسی تحقیق.. 51
3-1. مقدمه.. 52
3-2. روش تحقیق.. 53
3-2-1. انواع تحقیق………………………………. 54
3-3. جامعه آماری.. 56
3-4. حجم نمونه و روش اندازه گیری.. 56
3-4-1. انواع روشهای نمونه گیری…………………. 56
3-4-2. روش نمونه گیری تحقیق…………………… 58
3-4-3. تعیین حجم نمونه………………………… 60
3-5. ابزار جمع آوری اطلاعات.. 60
3-5-1. ابزار جمع آوری اطلاعات در پژوهش……….. 61
3-5-2. روایی و پایایی ابزار اندازه گیری…………….. 62
3-6. روش تجزیه و تحلیل داده ها.. 63
3-6-1. الگوریتم اجرایی پژوهش…………………… 63
فصل 4: تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق.. 65
4-1. مقدمه.. 66
4-2. تحلیل داده های جمعیت شناختی.. 68
4-2-1. توزیع پاسخ دهندگان بر حسب میزان تحصیلات.. 68
4-2-2. توزیع پاسخ دهندگان بر حسب سابقه شغلی.. 69
4-2-3. توزیع پاسخ دهندگان بر حسب سازمان مورد مطالعه.. 70
4-3. تعیین عوامل موثر بر ارزشگذاری دانش فنی.. 71
4-4. گروهبندی متغیرهای پژوهش.. 74
4-4-1. محاسبه مقادیر آماری معیارهای………….. 75
4-5. تعیین قانون توزیع داده های آماری.. 76
4-5-1. نتیجه گیری……………………………….. 77
4-6. آزمون فرضیه های پژوهش.. 78
4-6-1. فرضیه اول: “عوامل ذاتی و فنی، از عوامل موثر بر تعیین ارزش دانشفنی در صنایع دفاعی است.”.. 79
4-6-2. فرضیه دوم: “عوامل رقابتافزا، از عوامل موثر بر ارزشگذاری دانشفنی در صنایع دفاعی است.”.. 80
4-6-3. فرضیه سوم: “عوامل عملکردی، از عوامل موثر بر ارزشگذاری دانشفنی در صنایع دفاعی است.”.. 81
4-6-4. نتیجه کلی آزمون فرضیه های تحقیق….. 82
4-7. رتبهبندی عوامل موثر بر ارزشگذاری دانش فنی……… 83
4-7-1. تعیین مدل تحلیلی بر اساس عوامل تعیین شده.. 85
4-7-2. ایجاد ماتریسهای مقایسات زوجی فردی.. 87
4-7-3. ایجاد ماتریس مقایسات زوجی گروهی.. 132
4-7-4. تعیین اهمیت نسبی عوامل………………. 136
4-7-5. وزن مطلق عوامل موثر بر ارزشگذاری دانش فنی.. 138
فصل 5: نتیجه گیری و پیشنهادات.. 140
5-1. مقدمه.. 141
5-2. یافته ها و نتیجه گیری…. 143
5-2-1. تعیین عوامل موثر و کلیدی در ارزشگذاری.. 143
5-2-2. نتایج آزمون فرضیه ها…………………… 144
5-2-2-1…………………………………. نتایج بدست آمده از آزمون فرضیه اول.. 144
5-2-2-2…………………………………. نتایج بدست آمده از آزمون فرضیه دوم.. 145
5-2-2-3…………………………………. نتایج بدست آمده از آزمون فرضیه سوم.. 145
5-2-3. نتایج تعیین اهمیت نسبی و رتبهبندی عوامل.. 146
5-2-3-1. نتایج مربوط وزن و اهمیت نسبی عوامل زیرمجموعه معیار عوامل ذاتی و فنی 147
5-2-3-2. نتایج مربوط وزن و اهمیت نسبی عوامل زیرمجموعه معیار عوامل رقابتافزا 148
5-2-3-3. نتایج مربوط وزن و اهمیت نسبی عوامل زیرمجموعه معیار عوامل عملکردی 149
5-2-4. نتایج تعیین رتبه بندی تمامی عوامل در مقایسه با یکدیگر.. 150
5-3. پیشنهادات….. 151
منابع و مراجع……………………………………………………………………………………………………………………………………153
فهرست شکلها
شکل (1-1) مدل تحقیق.. 9
شکل (2-2) جایگاه دانش فنی در جهان ناملموس ها.. 32
شکل (2-3) ابعاد دانش فنی.. 38
شکل (2-4) راهنمای شناسایی انواع دانش.. 40
شکل (3-1) الگوریتم نمونه گیری پژوهش.. 59
شکل (3-2) الگوریتم اجرایی پژوهش.. 64
شکل (4-1) مراحل تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش.. 67
شکل (4-2) نمودار توزیع پاسخ دهندگان بر حسب میزان تحصیلات.. 68
شکل (4-3) نمودار توزیع پاسخ دهندگان بر حسب سابقه شغلی.. 69
شکل (4-4) میزان اهمیت متغیرها.. 73
شکل (4-5) مراحل اجرایی رتبه بندی و تعیین اهمیت نسبی عوامل موثر بر ارزشگذاری دانش فنی.. 84
شکل (4-6) مدل فرآیند سلسله مراتبی.. 86
فهرست جدولها
جدول (2-1) مفهوم سرمایه فکری………………………………………………………….. 23
جدول (2-2) تعریف و دسته بندی سرمایه انسانی (Martı´n-de-Castro et al., 2011) 26
جدول (2-3) تعاریف سرمایه ساختاری(Martı´n-de-Castro et al., 2011)…. 28
جدول (2-4) تعریف و دستهبندی سرمایه ارتباطی…………………………… 30
جدول (2-5) متغیرهای مستقل پژوهش…………………………………………………… 50
جدول (4-1) توزیع پاسخدهندگان بر حسب میزان تحصیلات……………… 68
جدول (4-2) توزیع پاسخدهندگان بر حسب سابقه شغل……………………. 69
جدول (4-3) توزیع پاسخدهندگان بر حسب سازمانهای مورد مطالعه.. 70
جدول (4-4) دادههای توصیفی میزان اهمیت متغیرهای تحقیق…….. 71
ادامه جدول (4-4) دادههای توصیفی میزان اهمیت متغیرهای تحقیق 72
جدول (4-5) نتیجه پذیرش یا عدم پذیرش متغیرهای تحقیق…………. 73
ادامه جدول (4-5) نتیجه پذیرش یا عدم پذیرش متغیرهای تحقیق 74
جدول (4-6) گروهبندی متغیرهای پژوهش…………………………………………….. 76
جدول (4-7) محاسبه مقادیر معیارها…………………………………………………. 76
جدول (4-8) محاسبات آزمون نرمال بودن توزیع دادهها از طریق آزمون کولموگراف ـ اسمیرنوف…………………………………………………………………………… 77
جدول (4-9) نتایج آزمون کای دو در مورد عامل ذاتی و فنی….. 79
جدول (4-10) مقایسه فراوانی مشاهده شده و مورد انتظار در مورد عامل ذاتی و فنی………………………………………………………………………………………………………………… 79
جدول (4-11) آزمون کای دو در مورد عامل رقابتافزا………………… 80
جدول (4-12) نتایج مقایسه فراوانی مشاهده شده و مورد انتظار در مورد عامل رقابتافزا…………………………………………………………………………………………………… 81
جدول (4-13) نتایج آزمون کای دو در مورد عامل عملکردی……….. 82
جدول (4-14) مقایسه فراوانی مشاهده شده و مورد انتظار در مورد عامل عملکردی……………………………………………………………………………………………………….. 82
جدول (4-15) نتیجه آزمون فرضیههای پژوهش……………………………………. 83
جدول (4-16) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 1 87
جدول (4-17) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 2 88
جدول (4-18) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 3 88
جدول (4-19) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 4 88
جدول (4-20) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 5 89
جدول (4-21) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 6 89
جدول (4-22) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 7 89
جدول (4-23) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 8 90
جدول (4-24) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 9 90
جدول (4-25) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 10 90
جدول (4-26) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 11 91
جدول (4-27) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 12 91
جدول (4-28) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 13 91
جدول (4-29) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 14 92
جدول (4-30) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 15 92
جدول (4-31) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 16 92
جدول (4-32) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 17 93
جدول (4-33) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 18 93
جدول (4-34) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 19 93
جدول (4-35) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 20 94
جدول (4-36) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 21 94
جدول (4-37) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 22 94
جدول (4-38) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 23 95
جدول (4-39) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 24 95
جدول (4-40) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 25 95
جدول (4-41) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 26 96
جدول (4-42) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 27 96
جدول (4-43) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 28 96
جدول (4-44) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 29 97
جدول (4-45) ماتریس مقایسه زوجی عوامل ذاتی و فنی خبره شماره 30 97
جدول (4-46) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 1 98
جدول (4-47) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 2 98
جدول (4-48) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 3 99
جدول (4-49) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 4 99
جدول (4-50) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 5 100
جدول (4-51) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 6 101
جدول (4-52) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 7 101
جدول (4-53) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 8 102
جدول (4-54) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 9 102
جدول (4-55) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 10 103
جدول (4-56) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 11 103
جدول (4-57) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 12 104
جدول (4-58) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 13 105
جدول (4-59) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 14 105
جدول (4-60) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 15 106
جدول (4-61) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 16 106
جدول (4-62) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 17 107
جدول (4-63) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 18 107
جدول (4-64) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 19 108
جدول (4-65) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 20 109
جدول (4-66) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 21 109
جدول (4-67) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 22 110
جدول (4-68) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 23 110
جدول (4-69) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 24 111
جدول (4-70) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 25 111
جدول (4-71) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 26 112
جدول (4-72) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 27 113
جدول (4-73) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 28 113
جدول (4-74) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 29 114
جدول (4-75) ماتریس مقایسه زوجی عوامل رقابت افزا خبره شماره 30 114
جدول (4-76) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 1 115
جدول (4-77) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 2 115
جدول (4-78) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 3 116
جدول (4-79) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 4 116
جدول (4-80) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 5 116
جدول (4-81) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 6 116
جدول (4-82) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 7 117
جدول (4-83) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 8 117
جدول (4-84) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 9 117
جدول (4-85) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 10 118
جدول (4-86) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 11 118
جدول (4-87) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 12 118
جدول (4-88) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 13 119
جدول (4-89) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 14 119
جدول (4-90) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 15 119
جدول (4-91) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 16 120
جدول (4-92) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 17 120
جدول (4-93) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 18 120
جدول (4-94) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 19 121
جدول (4-95) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 20 121
جدول (4-96) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 21 121
جدول (4-97) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 22 121
جدول (4-98) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 23 122
جدول (4-99) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 24 122
جدول (4-100) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 25 122
جدول (4-101) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 26 123
جدول (4-102) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 27 123
جدول (4-103) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 28 123
جدول (4-104) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 29 123
جدول (4-105) ماتریس مقایسه زوجی عوامل عملکردی خبره شماره 30 12
جدول (4-106) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 1 125
جدول (4-107) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 2 125
جدول (4-108) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 3 125
جدول (4-109) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 4 125
جدول (4-110) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 5 126
جدول (4-111) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 6 126
جدول (4-112) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 7 126
جدول (4-113) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 8 126
جدول (4-114) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 9 126
جدول (4-115) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 10 127
جدول (4-116) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 11 127
جدول (4-117) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 12 127
جدول (4-118) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 13 127
جدول (4-119) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 14 128
جدول (4-120) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 15 128
جدول (4-121) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 16 128
جدول (4-122) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 17 128
جدول (4-123) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 18 129
جدول (4-124) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 19 129
جدول (4-125) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 20 129
جدول (4-126) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 21 129
جدول (4-127) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 22 129
جدول (4-128) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 23 130
جدول (4-129) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 24 130
جدول (4-130) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 25 130
جدول (4-131) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 26 130
جدول (4-132) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 27 130
جدول (4-133) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 28 131
جدول (4-134) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 29 131
جدول (4-135) ماتریس مقایسه زوجی لایه معیارها خبره شماره 30 131
جدول (4-136) نرخ سازگاری ماتریسهای مقایسات زوجی فردی……. 133
ادامه جدول (4-136) نرخ سازگاری ماتریسهای مقایسات زوجی فردی 134
جدول (4-137) ماتریس مقایسه زوجی گروهی عوامل ذاتی و فنی.. 135
جدول (4-138) ماتریس مقایسه زوجی گروهی عوامل رقابت افزا.. 135
جدول (4-139) ماتریس مقایسه زوجی گروهی عوامل عملکردی……… 136
جدول (4-140) ماتریس مقایسه زوجی گروهی لایه معیارها………….. 136
جدول (4-141) وزن نسبی عوامل فنی و ذاتی…………………………………… 137
جدول (4-142) وزن نسبی عوامل رقابتافزا…………………………………….. 137
جدول (4-143) وزن نسبی عوامل عملکردی…………………………………………. 137
جدول (4-144) وزن نسبی معیارها………………………………………………………. 138
جدول (4-145) محاسبه وزن مطلق عوامل ذاتی و فنی…………………… 138
جدول (4-146) اهمیت نسبی کلیه عوامل موثر بر ارزشگذاری دانش فنی 139
چکیده
این پژوهش تلاشی برای شناسایی و رتبهبندی عوامل موثر بر ارزشگذاری دانشفنی در صنایع راهبردی کشور است. با توجه به ماهیت فناورمحور بودن این صنایع، دانش فنی به عنوان یکی از عوامل نامشهود فناوری یكی از مهمترین و راهبردیترین انواع منابع و داراییهای نامشهود محسوب میشود. در راستای اهداف پژوهش مبنی بر شناسایی و رتبهبندی عوامل موثر بر ارزشگذاری دانشفنی، ابتدا سعی شده با تبیین و مفهومشناسی دانشفنی، عوامل و معیارهای مناسب برای ارزشگذاری آن از ادبیات موضوع استخراج شوند. در ادامه به منظور تحقق اهداف و بررسی فرضیههای پژوهش، از طریق روش نمونهگیری چندمرحلهای تعداد دو سازمان صنعتی از محدودۀ اجرایی پژوهش انتخاب شدند. سپس با طراحی پرسشنامههای مناسب با اهداف پژوهش، دادههای موردنظر جمعآوری گردید. سپس با تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش تعداد نوزده عامل به عنوان عوامل موثر در ارزشگذاری تعیین شدند که بر اساس این عوامل سه فرضیۀ پژوهش از طریق آزمون کای دو مورد بررسی قرار گرفتند. در پایان نیز با توجه به پذیرش هر سه فرضیه موردنظر اهمیت نسبی هر یک از عوامل موثر بر ارزشگذاری دانش فنی از طریق اجرای تکنیک سلسله مراتبی تعیین گردید.
مقدمه
با توجه به رشد فزایندۀ اهمیت و نقش داراییهای نامشهود در خلق ارزش، در حال حاضر موضوع مدیریت و ارزشگذاری داراییهای نامشهود در سازمانهای کنونی از اهمیت زیادی برخوردار شده است؛ که در همین راستا در حال حاضر ارزشگذاری داراییهای نامشهود در صنایع استراتژیك كشور اهمیت زیادی یافته است. بر این اساس، در حال حاظر تلاشهای زیادی در جهت ارزشگذاری این داراییهای انجام شده است. اما از آنجایی كه این داراییها، ماهیتی نامشهود دارند ارزشگذاری آنها امری مشكل است. همچنین مشکل دیگری که در زمینۀ ارزشگذاری آنها وجود دارد، تنوع و تعدد انواع و مصادیق این داراییها در سازمانها هستند.