2-7-1- مکانیزم تشکیل پوشش‌های کروماته. 14

 

2-7-2- کروماته کردن فولاد مقاوم به خوردگی. 15

 

2-7-3- ساختار و خواص پوشش های کروماته. 15

 

2-7-4- کاربرد پوشش های کروماته 17

 

2-8- پوشش‏های فسفاته. 17

 

2-8-1- مکانیزم تشکیل پوشش های‏ فسفاته. 18

 

2-8-2- خواص پوشش های فسفاته 18

 

2-8-3-کاربرد پوشش‌های فسفاته 20

 

2-9- پوشش های نفوذی.. 20

 

2-9-1- فلزات متداول برای نفوذ. 21

 

 

 

 

 

هشت

 

2-9-2- مکانیزم تشکیل پوشش های نفوذی.. 21

 

 

 

 

 

نه

 

 

 

2-9-3- روشهای تشکیل پوشش‌های نفوذی.. 22

 

2-9-4- کرومایزینگ… 22

 

2-9-5- خواص پوشش‌های نفوذی.. 23

 

2-9-6-کاربرد پوشش‌های نفوذی.. 24

 

2-10- آبکاری الکتریکی.. 24

 

2-10-1- آبکاری کروم. 25

 

2-10-2- آبکاری مس… 26

 

2-10-3- آبکاری نیکل. 27

 

2-11- پوشش‌های تبخیری.. 28

 

2-12- پوشش‌های اکسیدی.. 28

 

2-12-1- پوشش‌های شیمیایی (اکسیدی) فولاد. 29

 

2-12-2- پوشش‌های اکسید سیاه روی فولاد. 29

 

2-12-3- سیاه اندود در دمای بالا. 30

 

2-12-4- سیاه اندود در دمای پایین. 31

 

2-12-5- خواص پوشش‌های اكسیدی.. 31

 

2-12-6- مقاومت در برابر خوردگی.. 32

 

2-12-7- مراحل اجرای پوشش‌های اکسیدی. 34

 

2-12-8- نقص های پوشش‌های اکسیدی. 36

 

2-13- آبی کردن فولاد. 37

 

2-13-1- تاریخچه توسعه روشهای آبی کردن. 37

 

 

2-13-2- کاربرد. 42

 

2-13-3- آبی کردن زنگ… 42

 

2-13-4- محدودیت‌ها 43

 

2-14- مکانیزم زنگ زدن آهن. 43

 

2-15- ملاحظات اقتصادی در کاربرد پوششها 45

 

2-16- اهداف و اهمیت پژوهش حاضر. 46

 

فصل سوم  مواد و روش تحقیق.. 47

 

3-1- مواد اولیه. 47

 

3-2- آبی‌کردن به روش حرارتی.. 47

 

3-3- آبی‌کردن به روش شیمیایی.. 48

 

3-4- ارزیابی ریزساختار و مورفولوژی پوشش‌ها 49

 

3-5- آزمون میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM) 49

 

3-6- ارزیابی زبری پوشش‌ها 49

 

3-7- آزمون نانو فرو رونده 49

 

3-8- آزمون پراش پرتو ایکس… 50

 

3-9- ارزیابی مقاومت به خوردگی نمونه ها 50

 

3-10- ارزیابی چسبندگی پوشش‌ها به زمینه. 51

 

3-12- ارزیابی اقتصادی.. 51

 

فصل چهارم نتایج بررسیهای متالورژیکی و بحث… 52

 

4-1- پوشش‌دهی به روش حرارتی.. 53

 

4-1- 1- بهینه سازی پارامترهای حرارتی. 53

 

4-1- 2- ارزیابی ریزساختار پوشش‌ها با میکروسکوپ نوری.. 54

 

4-1-3- آزمون میکروسکوپ الکترونی روبشی. 56

 

4-1-4- آزمون میکروسختی و زبری سنجی.. 58

 

4-1-5- آزمون میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM) 59

 

4-1-6- ارزیابی خواص مکانیکی پوشش‌ها با آزمون نانو فرو رونده 60

 

4-1-7- ارزیابی چسبندگی پوشش‌ها به زیرلایه. 62

 

4-1-8- ارزیابی ساختاری (فازی) 62

 

4-1-9- ارزیابی رفتار خوردگی پوشش‌های حرارتی. 63

 

4-1-10- آزمون پاشش مه نمکی. 67

 

4-2- پوشش دهی به روش شیمیایی.. 69

 

4-2-1- بهینه سازی زمان پوشش‌دهی شیمیایی. 69

 

4-2-2- ارزیابی ریزساختار پوشش‌ها با میکروسکوپ نوری.. 70

 

4-2-3- آزمون میکروسکوپ الکترونی روبشی. 71

 

4-2-4- آزمون میکروسختی و زبریسنجی.. 74

 

4-2-5- آزمون میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM) 75

 

4-2-6- ارزیابی خواص مکانیکی پوشش‌ها با آزمون نانو فرو رونده 78

 

4-2-7-  ارزیابی چسبندگی پوشش به زیرلایه. 79

 

4-2-8- ارزیابی ساختاری (فازی) 80

 

4-2-9-  بررسی رفتار خوردگی پوشش‌های شیمیایی. 80

 

4-2-10- نتایج آزمون پاشش مه نمکی. 82

 

4-3- مقایسه دو روش پوشش دهی از نظر متالورژیکی.. 84

 

4-3- 1- آزمون میکروسکوپ الکترونی روبشی. 84

 

4-3-2- آزمون امپدانس الکتروشیمیایی جهت ارزیابی رفتار خوردگی.. 85

 

4-3-3- بررسی توپوگرافی سطح پوشش… 87

 

 

 

 

 

ده

 

 

 

فصل پنجم  ارزیابی اقتصادی و مالی طرح.. 88

 

5-1- خلاصه اجرایی.. 88

 

5-2- دورنمای طرح. 88

 

5-3- محصول. 89

 

5-4- ویژگی های محصول. 90

 

5-5- مزایای محصول. 90

 

5-6- مراحل توسعه. 90

 

5-7- تحلیل بازار و صنعت.. 91

 

5-7-1- اندازه و رشد بازار. 91

 

5-9- روندها 92

 

5-9-1- روند اجتماعی. 92

 

5-9-2- روند جغرافیایی. 92

 

5-9-3- روند تکنولوژی.. 92

 

5-9-4- روند اقتصادی.. 92

 

5-9-5- روند تولید در ایران. 92

 

5-9-6- روند واردات.. 92

 

5-9-7- روند صادرات.. 92

 

5-10- نقطه ورود. 93

 

5-11- کانال های توزیع. 93

 

5-12- ساختار بازار و صنعت.. 93

 

5-13- محیط رقابتی.. 94

 

5-14- رقابت.. 94

 

5-15- فرصت.. 96

 

5-16- برنامه بازاریابی.. 96

 

5-16-1- آنالیز مصرف کننده 96

 

5-16-2- ظرفیت تولید. 100

 

5-16-3- استراتژی بازار هدف.. 100

 

5-16-4- کانال‏های توزیع. 101

 

5-16-5- استراتژی قیمت گذاری.. 101

 

5-16-6- تجارت الکترونیک… 101

 

5-16-7- استراتژی فروش.. 101

 

5-16-8- مدل درآمد. 102

 

5-17- برنامه عملیاتی.. 102

 

 

 

 

 

یازده

 

 

 

5-17-1- مطالعات فنی.. 102

 

5-17-2- شبکه شرکای تجاری.. 109

 

5-18- برنامه توسعه. 110

 

5-19- طرح مدیریتی.. 110

 

5-20- مزیت های رقابتی.. 112

 

5-21- برنامه مالی.. 112

 

5-21-1- هزینه های ثابت قبل از تولید. 113

 

5-21-2- هزینه های سالیانه تولید. 116

 

5-21-3- فروش سالیانه. 123

 

5-21-4- طرحهای مستقل و طرح های ناسازگار. 124

 

5-21-5- حداقل نرخ جذب کننده سرمایه گذار. 124

 

5-21-6- پیش بینی نرخ تورم در سالهای پیش رو. 125

 

5-21-7- حداقل نرخ جذب کننده سرمایه گذار متاثر از نرخ پایه بهره و نرخ تورم. 126

 

5-21-8- روش ارزش فعلی در ارزیابی اقتصادی طرح های ناسازگار. 127

 

5-21-9- صورتحساب درآمد بدون وام. 127

 

5-21-10- محاسبه ارزش فعلی خالص… 128

 

5-21-11- نرخ بازگشت سرمایه بدون در نظر گرفتن وام. 133

 

5-21-12- نقطه ی سر به سر تولید و قیمت سر به سر بدون در نظر گرفتن وام. 134

 

5-22- تأمین وجه. 136

 

5-22-1- صورتحساب درآمد با وام 12%. 137

 

5-22-2- جریان نقدی با وام با نرخ بهره 12%. 137

 

5-22-3- نرخ بازگشت سرمایه با در نظر گرفتن وام 12%. 142

 

5-22-4- نقطه ی سر به سر تولید و قیمت سر به سر با در نظر گرفتن وام 12%. 143

 

5-22-5- صورت حساب درآمد با وام با نرخ بهره 14%. 145

 

5-22-6- جریان نقدی با وام با نرخ بهره 14%. 145

 

5-22-7- نرخ بازگشت سرمایه با در نظر گرفتن وام با نرخ بهره 14%. 150

 

5-22-8- نقطه ی سر به سر تولید و قیمت سر به سر با در نظر گرفتن وام با نرخ بهره 14%. 151

 

فصل ششم  ‌نتیجه گیری.. 153

 

6-2- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………… 155

 

پیوست 1: آماده‌سازی. 156

 

الف- آماده سازی سطح جهت پوشش دهی.. 156

 

 

 

 

 

دوازده

 

ب- تمیزکاری.. 157

 

 

 

 

 

 

ج- اسید شویی فلزات.. 157

 

ج-1- کاربردها 157

 

ج-2- واکنش های اسیدشویی.. 158

 

ج-3- بازدارنده‌های اسیدشویی. 158

 

ج-4- عوامل ترکننده 158

 

د- ترکیب محلول اسیدشویی.. 159

 

ه- اسیدشویی فولاد. 160

 

و- اسیدشویی در محلول های آبدار. 161

 

پیوست2: پرفرما………………………….. 162

 

منابع………………………………….. 177

 

 

 

 

 

 

 

سیزده

 

فهرست اشکال

 

عنوان                                                                                                                                                                    صفحه

 

شکل 2-1- قسمت‌های مختلف یک واحد نورد با خروجی برای تولید ورق پوشش‌دار. 8

 

شکل 2-2- اثر افزایش pH بر روی میزان خوردگی روی.. 15

 

شکل 2-3- سرعت تشکیل ضخامت پوشش زرد رنگ روی سطح روی بر حسب دما 16

 

شکل 2-4- رشد پوشش فسفات روی بر فولاد. الف) 3 ثانیه، ب) 10 ثانیه، ج)30 ثانیه و د) 60 ثانیه پس از شروع عملیات.. 19

 

شکل 2-5- ارتباط هزینه- زمان عملیات، در آبکاری تزیینی کروم. 25

 

شکل 2-6- نمودار رشد ضخامت پوشش بر حسب زمان در حین فرایند شیمیایی و الکتروشیمیایی.. 32

 

شکل 2-7- شمایی از طول موج تابیده شده، ضخامت فیلم و انکسار آن. 32

 

شکل 2-8- تاثیر دما‌ی حمام بر سرعت تشکیل پوشش… 33

 

شکل 2-9- وابستگی ضخامت پوشش اکسیدی به غلضت عامل اکسید کننده 33

 

شکل 2-10- رشد پوشش اکسیدی روی نمونه‌های فولادی در اکسیداسیون شیمیایی دو مرحله‏ای.. 34

 

شکل 2-11- طرح نمادین اختراع جان جنکینز. 40

 

شکل 3-1- تصویر دستگاه نانو فرو رونده ساخت شرکت CSM Instrument استفاده شده در این پژوهش… 50

 

شکل  3-2-  تصویرحمام نمک مورد استفاده شده در این پژوهش… 51

 

شکل 4-1- تصویر متالوگرافی نمونه شاهد با پوشش آبی در بزرگنمایی (الف)50 برابر و (ب) 100 برابر. 54

 

شکل 4-2- نمونه فولاد پرکربن پوشش‌دهی شده در دمای 350 درجه سانتی‌گراد به مدت (الف) 20 دقیقه و (ب) 40 دقیقه. 55

 

شکل 4-3- نمونه فولاد کم‌کربن پوشش‌دهی شده در دمای 350 درجه سانتی‌گراد در حالت ………………….. 55

 

شکل 4-4- ساختار نمونه کم‌کربن پوشش‌دهی شده به مدت 40 دقیقه در دمای 450 درجه سانتی‌گراد- سرد شده در هوا 55

 

شکل 4-5- (الف) مقطع نمونه LC-450-40-OQ و (ب) مقطع نمونه HC در بزرگنمایی 100 برابر. 56

 

شکل 4-6- تصویر متالوگرافی از (الف) مقطع نمونه آبی شاهد (500 برابر) ……………………………………. 56

 

شکل 4-7- (الف)تصویر SEM از نمونه LC-450-40-AQ و (ب) همان نمونه در بزرگنمایی بالاتر. 57

 

شکل 4-8- تصویر SEM از نمونه HC-350-40-OQ در سه بزرگنمایی…………………………………….. 57

 

شکل 4-9- تصویر میکروسکوپ الکترونی روبشی از سطح لایه اکسید حرارتی، (الف) نمونه HC-290-40 و (ب) نمونه تجاری.. 58

 

شکل 4-10- میکروآنالیز EDS سطح نمونه فولادی با پوشش نازک اکسیدی.. 58

 

شکل 4-11- زیری برحسب دمای عملیات در زمان ثابت 20 دقیقه. 59

 

شکل 4-12- تغییرات ضخامت نسبی بر حسب دمای عملیات اكسیداسیون. 59

 

شکل 4-13- (الف) تصویر AFM از پوشش عملیات حرارتی شده در دمای 350 درجه سانتی‌گراد به مدت 40 دقیقه، 60

 

(ب) تصویر از بالا و (ج) دیاگرام آنالیز مقطعی همان نمونه. 60

 

شکل 4-14- اثر نانو فرو رونده روی پوشش از دریچه 5 × 5 میکرون. 61

 

شکل 4-15- نمودار بارگذاری و بار برداری بر حسب عمق نفوذ نمونه پركربن دمای 350درجه سانتیگراد. 61

 

شکل 4-16- نمونه‌های پوشش دار بعد از آزمون چسبندگی.. 62

 

شکل 4-17- طیف پراش پرتوایکس نمونه پوشش اکسیدی در دمای 450 درجه سانتی‌گراد به مدت 10 دقیقه. 63

 

شکل 4-18- طیف پراش پرتوایکس نمونه پوشش اکسیدی در زاویه 40-10 درجه. 63

 

شکل 4-19- منحنی نایکویست نمونه HC-290-40. 64

 

شکل 4-20- منحنی نایکویست نمونه HC-450-40. 65

 

شکل 4-21- مقایسه منحنی نایکویست نمونه پرکربن و نمونه HC-290-40. 65

 

شکل 4-22- مقایسه منحنی نایکویست نمونه پرکربن بدون پوشش و نمونه HC-350-40. 66

 

شکل 4-23- مقایسه منحنی نایکویست نمونه‌های پرکربن پوشش‌دهی شده در زمان 40 دقیقه و دماهای مختلف… 66

 

شکل 4-24- مقایسه منحنی نایکویست نمونه‌های HC-290-40 و HC-350-40. 67

 

شکل 4-25- مقایسه منحنی نایکویست نمونه‌های کم‌کربن و پرکربن بدون پوشش… 67

 

شکل 4-26- تصویر نمونه‌های فولاد پرکربن پس از انجام آزمون پاشش مه نمکی به مدت 4 ساعت… 68

 

شکل 4-27- تصویر نمونه‌های فولاد پرکربن پس از انجام آزمون پاشش مه نمکی به مدت 8 ساعت… 69

 

شکل 4-28- ساختار پوشش‌های نمونه‌های دارای پوشش اکسیدی شیمیایی در چهار زمان 5، 15، 30 و 60 دقیقه. 71

 

شکل 4-29- تصویر SEM از سطح نمونه اکسید شیمیایی در بزرگنمایی (الف) 8000 برابر و (ب)40000 برابر. 72

 

شکل 4-30- تصویر SEM از نمونه پوشش شیمیایی در بزرگنمایی (ج)  20000 برابر و (د) 40000 برابر. 72

 

شکل 4-31- آنالیز EDS پوشش در حمام 30 دقیقه. 72

 

شکل 4-32-تصویر  میکروسکوپ الکترونی روبشی از پوشش‌های حمام شیمیایی در سه دمای متفاوت.. 73

 

شکل4-33- آنالیز EDX از پوشش در حمام شیمیایی 15 دقیقه. 73

 

شکل 4-34- آنالیز EDX از پوشش در حمام شیمیایی 60 دقیقه. 74

 

شکل 4-33- نمودار زبری بر حسب زمان عملیات نمونه کم کربن.. 74

 

شکل 4-34- نمودار زبری بر حسب زمان عملیات نمونه پر کربن.. 75

 

شکل 4-35- نمودار ضخامت پوشش بر حسب زمان عملیات.. 75

 

شکل 4-36- الف- تصویر AFM از پوشش اکسیدی شیمیایی در15 دقیقه حمام پوشش دهی………. 76

 

شکل 4-37- الف- تصویر AFM از پوشش اکسیدی شیمیایی در 30 دقیقه حمام پوشش دهی………. 77

 

شکل 4-38- الف- تصویر AFM از پوشش اکسیدی شیمیایی در 60 دقیقه حمام پوشش دهی………. 78

 

شکل 4-38-  نمونه حمام شیمیایی پس از آزمون خمش… 79

 

شکل 4-39- الگوی پراش پرتوایکس نمونه پرکربن پوشش شیمیایی به مدت (الف) 10 دقیقه (ب) 30 دقیقه و (ج) 60 دقیقه. 80

 

شکل 4-40- نمودار نایکویست برای نمونه پرکربن پوشش‌دهی شده به مدت یک ساعت در حمام شیمیایی.. 81

 

شکل 4-41- نمودار نایکویست نمونه کم‌کربن پوشش‌دهی شده به مدت 30 دقیقه در حمام شیمیایی.. 81

 

شکل 4-42- مقایسه مقاومت خوردگی دو ورق پر کربن و کم کربن.. 82

 

شکل 4-43- تصویر سطح ظاهری نمونه‌ها پس از آزمون مه نمکی به مدت 4 ساعت… 83

 

شکل 4-44- تصویر سطح ظاهری نمونه‌ها پس از آزمون مه نمکی به مدت 8 ساعت… 83

 

شکل 4-45- تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی پوشش اکسیدی شیمیایی پس از 10 و 60 دقیقه پوشش‌دهی.. 84

 

شکل 4-46- میکروآنالیز EDS سطح نمونه فولادی با پوشش نازک اکسیدی.. 85

 

شکل 4-47- مقایسه نمودارهای امپدانس نمونه های پوشش اکسیدی شیمیایی و نمونه پوشش اکسیدی حرارتی.. 86

 

شکل 4-48- مقایسه سطح ظاهری ورق فولاد کم کربن معمولی و آبی شده پس از سه ماه در اتمسفر. 87

 

شکل 4-49- تصویر AFM از (الف) نمونه پوشش شیمیایی و (ب) نمونه پوشش حرارتی.. 87

 

شکل 5-1- سهم شرکت‌های خارجی از واردات تسمه آبی در بازار ایران. 94

 

شکل 5-2- ماتریس رقابت بازار تسمه آبی ایران. 95

 

شکل 5-3- روند تقاضا در پنج سال گذشته. 100

 

شکل 5-4- مراحل تولید تسمه‌های فولادی.. 106

 

شکل 5-5- تجهیزات برش تسمه فولادی.. 107

 

شکل 5-6- انواع بسته‌بندی محصول تسمه فولادی.. 107

 

شکل 5-7- آنیل تسمه‌ی فولادی در حمام مذاب سرب.. 107

 

شکل 5-8- محل استقرار بخش های مختلف در کارگاه 109

 

شکل 5-9- چارت سازمانی شرکت تولید تسمه. 112

 

شکل 5-10- پیش‌بینی نرخ تورم با استفاده از روش رگرسیون. 126

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                                                                                     صفحه

 

جدول 2-1- ضخامت پوشش‌‌ها و فرایند مربوط به هر کدام. 9

 

جدول 2-2- طبقه بندی فرایند‌های اصلی کروماته کردن. 14

 

جدول 2-3- رنگ پوشش‌های کروماته روی فلزات مختلف… 16

 

جدول 2-4- تبدیل ضخامت پوشش به واحد وزن. 20

 

جدول 2-5- ترکیب شیمیایی محلول‌‏های مورد استفاده در اکسیداسیون شیمیایی فولاد. 35

 

جدول 2-6- دمای حمام اکسیداسیون شیمیایی انواع مختلف فولاد. 36

 

جدول 2-7- شایع‌ترین عیوب پوشش‌‏های اکسید شیمیایی در روی سطح فولاد و روش‌های اصلاح آن‌ها 36

 

جدول 2-8 – درجات زنگ زدگی سطوح فولادی بر اساس استاندارد ISO 8501. 45

 

جدول 3-1- ترکیب شیمیایی ورق فولاد ساده کم‌کربن و پرکربن (بر حسب درصد وزنی) 47

 

جدول 4-3- اطلاعات نمونه‌های منتخب جهت آزمون EIS. 64

 

جدول 4-4- نتایج حاصل از آزمون پاشش مه نمکی برای نمونه‌های منتخب روش حرارتی.. 68

 

جدول 4-5- حمام‌های شیمیایی قابل استفاده در روش شیمیایی.. 70

 

جدول 4-7- نتایج حاصل از آزمون پاشش مه نمکی برای نمونه های دارای پوشش شیمیایی.. 82

 

جدول 5-1- مزایا و ویژگی‌های محصول. 90

 

جدول 5-2- میزان تقاضا و قیمت تسمه آبی در سال‌های گذشته. 91

 

جدول 5-3- پیش بینی میزان تقاضا برای تسمه آبی طی 5 سال آینده 91

 

جدول 5-4- سهم شرکت‏‌های خارجی از واردات تسمه آبی ایران. 94

 

جدول 5-5 – جدول ماتریس رقابت برای بازار تسمه آبی ایران. 95

 

جدول 5-6- ماتریس رقابت… 95

 

جدول 5-7- مصرف تسمه آبی در سال 84. 97

 

جدول 5-8-  نمونه پرسشنامه‏‌های ‏توزیع شده 97

 

جدول 5-9- متوسط مقدار ورق خریداری شده توسط یک کارخانه. 97

 

جدول 5-10- تقاضا و قیمت تسمه در ایران در سال 88. 98

 

جدول 5-11- مشخصات تسمه مخصوص بسته بندی دستی.. 99

 

جدول 5-12- مصرف بخش‌های مختلف کارخانه. 108

 

جدول 5-13- پرسنل بخش تولیدی.. 111

 

جدول 5-14- پرسنل غیر تولیدی.. 111

 

جدول 5-15- برآورد هزینه‌های مربوط به زمین و آماده‌سازی برای هر سه روش… 113

 

جدول 5-16-  برآورد هزینه‌ی ساختمان و محوطه‌سازی برا ی هر سه روش… 114

 

جدول 5-17- ماشین‌آلات مورد نیاز پوشش‌دهی به روش شیمیایی.. 114

 

جدول 5-18- ماشین‌آلات مورد نیاز پوشش‌دهی به روش رنگ…. 115

 

جدول 5-19- ماشین‌آلات مورد نیاز پوشش‌دهی به روش حرارتی.. 115

 

جدول 5-20- هزینه‌ی وسایل نقلیه و اثاثیه. 116

 

جدول 5-21- هزینه‌ی تاسیسات در هر سه روش پوشش‌دهی.. 116

 

جدول 5-22- هزینه‌ی مواد اولیه در پوشش‌دهی به روش شیمیایی.. 117

 

‌جدول 5-23- هزینه ‌مواد اولیه در پوشش‌دهی به روش رنگ…. 117

 

جدول 5-24- هزینه‌ی مواد اولیه درپوشش‌دهی به روش حرارتی.. 117

 

جدول 5-25 – هزینه‌ی نیرو‌ی کار در پوشش‌دهی به روش شیمیایی.. 118

 

جدول 5-26- هزینه‌ی نیروی کار در پوشش‌دهی به روش رنگ…. 118

 

جدول 5-27- هزینه‌ی نیروی کار در پوشش‌دهی به روش حرارتی.. 118

 

جدول 5-28- هزینه ‌انرژی در پوشش‌دهی به روش شیمیایی.. 119

 

جدول 5-29- هزینه‌ انرژی در پوشش‌دهی به روش رنگ…. 119

 

جدول 5-30- هزینه‌ انرژی در پوشش‌دهی به روش حرارتی.. 119

 

جدول 5-31- هزینه‌ی نت در پوشش‌دهی به روش شیمیایی.. 120

 

جدول 5-32- هزینه‌ی نت در پوشش‌دهی به روش رنگ…. 120

 

جدول 5-33- هزینه‌ی نت در پوشش‌دهی به روش حرارت.. 120

 

جدول 5-34- هزینه‌ی بیمه کارکنان و دارائی در پوشش‌دهی به روش شیمیایی.. 121

 

جدول 5-35- هزینه‌ی بیمه کارکنان و دارائی در پوشش‌دهی به روش رنگ…. 121

 

جدول 5-36- هزینه‌ی بیمه‌ی کارکنان و دارائی در پوشش‌دهی به روش حرارتی.. 121

 

جدول 5-37- هزینه‌ی توزیع و فروش برای هر سه روش پوشش‌دهی.. 122

 

جدول 5-38- شرح هزینه‌ها‌ی متفرقه برای هر سه روش پوشش‌دهی.. 122

 

جدول 5-39- استهلاک سالیانه در پوشش دهی به روش شیمیایی (برحسب میلیون ریال) 122

 

جدول 5-40- استهلاک سالیانه در پوشش‌دهی به روش رنگ (بر حسب میلیون ریال) 123

 

جدول 5-41- استهلاک سالیانه در پوشش‌دهی به روش حرارتی (بر حسب میلیون ریال) 123

 

جدول 5-42- قیمت تمام شده و قیمت فروش و درآمد نا‌خالص سالیانه. 123

 

جدول 5-43- نرخ تورم بر حسب درصد در سال‌های مختلف… 125

 

جدول 5-44- پیش بینی نرخ تورم بر حسب درصد در سال‌های آتی.. 126

 

جدول 5-45- حداقل نرخ جذب‌کننده سرمایه‌گذار متاثر از نرخ پایه‌ی بهره و نرخ تورم. 127

 

جدول 5-46- صورت‌حساب درآمد بدون در نظر گرفتن وام، با در نظر گرفتن نرخ مالیات 25 درصد در فرآیند پوشش‌دهی شیمیایی.. 129

 

جدول 5-47- صورت‌حساب درآمد بدون در نظر گرفتن وام با در نظر گرفتن نرخ مالیات 25 درصد در فرآیند پوشش‌دهی با رنگ…. 130

 

جدول 5-48- صورت‌حساب درآمد بدون در نظر گرفتن وام با در نظر گرفتن نرخ مالیات 25% در فرآیند پوشش‌دهی حرارتی.. 131

 

جدول 5-49 – جریان نقدی در سال‌های مختلف با استفاده از حداقل نرخ جذب‌کننده متاثر از نرخ پایه‌ بهره برابر 10%، 15% و 20%. 132

 

جدول 5-50- نرخ بازگشت بر حسب درصد. 133

 

جدول 5-51- نقطه سر به سر روش پوشش‌دهی شیمیایی.. 134

 

جدول 5-52- نقطه سر به سر روش پوشش‌دهی با رنگ…. 135

 

جدول 5-53- نقطه سر به سر در روش پوشش‌دهی حرارتی.. 135

 

جدول 5-54- پوشش‌دهی به روش شیمیایی با نرخ بهره 12%. 136

 

جدول 5-55- پوشش‌دهی به روش شیمیایی با نرخ بهره 14%. 136

 

جدول 5-56- پوشش‌دهی با رنگ با نرخ بهره 12%. 136

 

جدول 5-57- پوشش‌دهی با رنگ با نرخ بهره 14%. 137

 

جدول 5-58- پوشش‌دهی به روش حرارتی با نرخ بهره 12%. 137

 

جدول 5-59- پوشش‌دهی به روش حرارتی با نرخ بهره 14%. 137

 

جدول 5-60- صورت‌حساب درآمد پوشش‌دهی به روش شیمیایی وام با نرخ بهره 12%. 138

 

جدول 5-61- صورت‌حساب درآمد پوشش‌دهی با رنگ با وام با نرخ بهره 12%. 139

 

جدول 5- 62- صورت‌حساب درآمد روش حرارتی با وام با نرخ بهره 12%. 140

 

جدول 5-63- جریان نقدی با وام با نرخ بهره 12%. 141

 

جدول 5-64- نرخ بازگشت سرمایه با در نظر گرفتن وام 12%. 142

 

جدول 5-65- نقطه سر به سر در روش پوشش دهی شیمیایی.. 143

 

جدول 5-67- نقطه سر به سر در روش پوشش‌دهی حرارتی.. 144

 

جدول 5-68- صورت‌حساب درآمد پوشش‌دهی به روش شیمیایی وام با نرخ بهره 14%. 146

 

جدول 5-69- صورت‌حساب درآمد پوشش‌دهی با رنگ با وام با نرخ بهره 14%. 147

 

جدول 5-70- صورت‌حساب درآمد پوشش دهی حرارتی با وام با نرخ بهره 14%. 148

 

جدول 5-71- جریان نقدی با وام با نرخ بهره 14% برای سه روش مختلف پوشش‌دهی.. 149

 

جدول 5-72- نرخ بازگشت سرمایه با در نظر گرفتن وام با نرخ بهره 14%. 150

 

جدول 5-73- نقطه سر به سر  در پوشش‌دهی شیمیایی.. 151

 

جدول 5-74- نقطه سر به سر در پوشش‌دهی با رنگ…. 151

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

A.

 

 

B.

 

 

C.

 

 

D.      چکیده

 

روی سطح فلزات لایه‌های اکسیدی گوناگونی تشکیل می‌شود که با عملیات شیمیایی یا حرارتی در محیط‌های مناسب می‌توان آن‌ها را پایدار نمود بطوری که محافظت‌کننده فلز پایه باشند. یکی از روش‌های ایجاد لایه اکسیدی محافظ در برابر خوردگی اتمسفری فولاد (زنگ زدگی)، فرایند آبی‌کردن است. هدف از پژوهش حاضر، مطالعه پوشش های اکسیدی فولاد به دو روش شیمیایی و حرارتی و ارزیابی این روش‌ها بر اساس معیارهای فنی و اقتصادی بود. بدین منظور سیکل‌های عملیات حرارتی و فرایند‌های شیمیایی ایجاد پوشش اکسیدی روی دو نوع ورق فولادی کم‌کربن و پرکربن اجرا شد. کیفیت سطح پوشش و مشخصات ساختاری ان توسط SEM بررسی شد. مشخصات سطح لایه‌های اکسیدی با استفاده از سیستم AFM و خواص مکانیکی آن با نانو سختی سنجی مطالعه شد. به منظور بررسی رفتار خوردگی پوشش‌ها، آزمون امپدانس الکتروشیمیایی و پاشش نمک انجام شد. در روش اکسیداسیون شیمیایی از محلول‌ غلیظ شده سود به همراه نیترات سدیم استفاده شد و فرایند پوشش‌دهی در دمای 145-140 درجه سانتی‌گراد در سه زمان 10،30 و 60 دقیقه انجام گرفت. بررسی مورفولوژی پوشش‌های شیمیایی نشان داد که زمان 30 دقیقه منجر به ایجاد مورفولوژی یکنواخت می‌شود. به منظور بررسی رفتار خوردگی پوشش‌ها آزمون امپدانس الکتروشیمیایی مشخص کرد که زمان پوشش‌دهی نقش تعیین‌کننده‌ای بر رفتار خوردگی آن دارد. پوشش اکسیدی به روش حرارتی روی دو دسته فولاد با سطح آماده سازی شده انجام شد. جهت ارزیابی تاثیر دمای عملیات حرارتی بر عملکرد پوشش اکسیدی شش دمای 300، 350، 400، 450، 500 و 600 درجه سانتی‌گراد انتخاب شد. سپس نمونه‌ها در دو محیط سرد کننده روغن و هوا سرد شدند. بررسی مورفولوژی پوشش‌های حرارتی نشان داد که دمای 450 درجه سانتی‌گراد و سرد شدن در هوا یا روغن منجر به ایجاد مورفولوژی همگن و یکنواخت می‌شود. نتایج آزمون‌های خوردگی نشان داد که مدت زمان خوردگی نمونه‌هایی آبی شده به فرایند اکسیداسیون و پارامتر‌های عملیاتی بستگی دارد که با توجه به محدوده کاربرد و نوع ورق فولادی باید بهینه‌سازی شوند. تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی و آنالیز EDS حضور فازهای اکسیدی را تایید نمود. بطور کلی مشاهده شد که رنگ نهایی لایه اکسیدی به دلیل پدیده تداخل نور در محدوده خاصی قابل کنترل است ولی مقاومت خوردگی مستقل از رنگ ظاهری آن است و به عوامل فرایند حرارتی بستگی دارد.

 

در بررسی‌های اقتصادی دورنمای کلی از مشخصات، اهداف، برنامه‌ها و ماموریت‌های این طرح بیان شد و در بخش تحلیل بازار و رقبا، جایگاه این طرح بررسی شد. در ارزیابی و تحلیل‌های مالی صورتحساب درآمد و نرخ بازگشت سرمایه با در نظر گرفتن وام و محاسبه ارزش فعلی خالص و نقطه سر به سر تولید و قیمت سر به سر و تامین وجه آورده شده است تا دو روش پوشش‌دهی شیمیایی و حرارتی را بتوان از جنبه‌های فنی و اقتصادی مقایسه نمود. با توجه به ارزیابی اقتصادی انجام شده روش حرارتی با وام 12 درصد اقتصادی است.

 

کلمات کلیدی: پوشش اکسیدی، فرایند آبی‌کردن، رفتار خوردگی، اکسیداسیون شیمیایی، تحلیل مالی، نقطه سر به سر

 

 

 

2-            فصل اول
مقدمه

 

لایه‌های اکسیدی گروهی از پوشش‌های تبدیلی هستند که روی آلیاژ‌های آهنی و غیر‌آهنی اعمال می‌شوند تا آن‌ها را در برابر خوردگی محافظت نمایند. انتخاب جنس پوشش به ظاهری که از قطعه انتظار می‌رود، میزان سهولت اعمال پوشش و شرایط کاربرد قطعه بستگی دارد. ورق‌های فولادی با داشتن خصوصیات بارزی مانند استحکام، شکل پذیری، فراوانی، قیمت مناسب و قابلیت تولید و تنوع محصولات، جایگاهی بی رقیب را در مصارف خانگی و صنعتی کسب کرده‌اند. از سوی دیگر موضوع خوردگی از کارایی قطعات فولادی می‌کاهد و یا عمر مفید آن‌ها را کاهش می‌دهد. به این دلیل ورق‌های فولادی با توجه به نوع کاربرد و انتظاراتی که از عملکرد آن‌ها وجود دارد، باید با لایه مناسبی پوشش داده شوند. در اکثر موارد، لایه‌های اکسیدی پایداری روی سطح فلزات تشکیل می‌شود که با عملیات شیمیایی یا حرارتی در محیط‌های معینی، می‌توان آن‌ها را چنان تثبیت نمود که محافظت کننده فلز پایه باشند [[1]].

 

یکی از روش‌های ایجاد لایه اکسیدی محافظ در برابر زنگ زدگی، فرایند آبی‌کردن[1] است؛ آبی‌کردن، ورق و تسمه‌های فولادی، همچنین قطعات فولادی کوچک را در برابر زنگ زدگی مقاوم می‌سازد [[2]]. در اوایل، آبی‌کردن با استفاده از زغال چوب در دمایی حدود 750-730 درجه فارنهایت انجام می‌شد. بدین صورت که، ابتدا قطعه با استفاده از عملیات سنگ ‌زنی و سنباده به صافی سطح مطلوب رسیده و سپس با استفاده از مشعل، حرارت دهی می‌شد. آنگاه قطعه درون زغال چوب فرو برده شده و خارج می‌گردید تا باعث تغییر رنگ قطعه و ایجاد پوشش گردد [[3]]. در دوران جنگ جهانی دوم ساخت فولاد با عناصر آلیاژی بیشتر توسعه یافت، که این فولاد‌ها در مقابل آبی‌کردن با زغال مقاوم بودند و دیگر روش‌های مرسوم آبی کردن با زغال برای آن‌ها قابل استفاده نبود. در این هنگام روش دولایت[2] توسط موزر[3] ابداع شد. در روش دولایت از کوره‌هایی با دمای 700-550 درجه فارنهایت و مواد شیمیایی متفاوتی استفاده می‌شد [[4]].

 

امروزه فرایند‌های آبی‌کردن به روش‌های شیمیایی و حرارتی قابل اجرا هستند. روش شیمیایی با استفاده از گونه خاصی از نمک داغ[4] در مخزنی که دمای آن حدود 280 درجه فارنهایت است انجام می‌شود [[5]]. روش دیگری از آبی‌کردن شیمیایی روش نیتره[5] است که در آن قطعات در دمای 750-370 درجه فارنهایت به مدت 15-12 دقیقه در نمک‌های مذاب فرو برده می‌شوند؛ در مرحله بعد، قطعات پس از خنک شدن در هوا با آب گرم یا روغن شستشو داده می‌شوند [[6]]. پوشش‌های اکسیدی آبی رنگی که به روش حرارتی ایجاد می‌شوند به دلیل هزینه کم تولید بیشتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. از دیگر مزایای پوشش‌دهی به روش حرارتی می‌توان به سهولت کنترل ضخامت پوشش، هزینه پایین و قابلیت پوشش‌دهی روی قطعات صنعتی کوچک اشاره نمود.

 

علی‌رغم قدیمی بودن فرایند آبی‌کردن، تاکنون تحقیقات کافی و منسجمی در مورد ارزیابی رفتار خوردگی این پوشش‌ها انجام نشده است. لذا هدف این پژوهش، مطالعه رفتار خوردگی و مشخصات سطحی پوشش‌های اکسیدی و بررسی جنبه‌های اقتصادی ایجاد این نوع پوشش‏‌ها روی ورق‌های فولادی است که در قالب محاسبات یک واحد صنعتی صورت گرفته است. هدف این واحد صنعتی تولید تسمه فولادی پوشش‌دار است. تسمه در بسته‌بندی انواع محصولات فولادی، قطعات سنگین و مصالح سازه‌های ساختمانی جایگاه ویژه ای دارد.

 

این پایان نامه در شش فصل تنظیم شده است. در فصل دوم، مروری گذرا بر انواع روش‌های پوشش‌دهی با تأكید بر روش مورد نظر این پژوهش یعنی روش آبی‌کردن صورت گرفته و در فصل سوم، به اهم مواد و روش‌های به کار رفته در انجام این تحقیق اشاره شده است. پس از آن در فصل چهارم، نتایج بدست آمده از آزمایش‌های مختلف مورد ارزیابی و بحث قرار گرفته و در فصل پنجم مباحث اقتصادی مربوط به دو روش پوشش‌دهی بررسی شده است. نهایتاً در فصل ششم مباحث مطرح شده جمع بندی شده و نتیجه‌گیری نهایی ارائه گردیده است.

 

 

 

3-            فصل دوم
مبانی علمی و مروری بر پژوهش‌ها

 

 

a.              2-1- پوشش‌ها

 

ورق‌‌های فولادی با داشتن خصوصیات بارزی از جمله استحکام، شکل‌پذیری، فراوانی، قیمت مناسب و قابلیت تولید و تنوع محصولات، جایگاهی بی‌رقیب را در مصارف خانگی و صنعتی کسب کرده‌‌اند. از سوی دیگر موضوع واکنش محیط با آهن که منجر به زنگ زدن یا در حالت کلی‌‌تر خوردگی فلز می‌‌شود، حفاظت آلیاژ‌های آهنی را در برابر محیط پیرامون ضروری می‌‌سازد. بدون محافظت مناسب، ابتدا سطح قطعات و کم کم قسمت‌های درونی آن‌ها تحت اثر خورندگی محیط آسیب می‌‌بیند. این تخریب به مرور از کارایی قطعه می‌‌کاهد و یا عمر مفید آن را کاهش می‌‌دهد. به این دلیل ورق‌‌های فولادی را با توجه به نوع کاربرد و انتظاراتی که از عملکرد آن‌ها وجود دارد، باید با لایه مناسبی پوشش داد [1].

 

استفاده از پوشش‌های محافظ روی فولاد نه تنها میزان خوردگی را کنترل می‌‌نماید بلکه در اغلب موارد، چندگانه عمل می‌‌کند. به بیان دیگر، پوشش‌‌ها چند منظوره هستند و علاوه بر مقاومت خوردگی، خواصی مانند مقاومت در برابر خراش و سایش، لحیم‌پذیری، اصطکاک، شکل‌پذیری،‌ رنگ‌‌پذیری و زیبایی ظاهری را بهبود می‌بخشند [2].

 

 

1-4- فعالیت کاتالیستی زیرکونیوم فسفات 17

 

1-4-1- اکسایش بایر-ویلیگر 17

 

1-4-2- تراکم پکمن 18

 

1-4-3-سنتز مونواتانول آمید 18

 

1-4-4- آلکیلاسیون فریدل-کرافتس 19

 

1-4-5- آبگری از قندها 19

 

 

 

 

 

هشت

 

1-4-6- تراکم کلایزن-اشمیت 19

 

1-4-7- محافظت از گروه کربونیل 20

 

1-5-زیرکونیوم فسفات تعویض یون شده 20

 

1-5-1- روش تولید زیرکونیوم فسفات تعویض یون شده 21

 

1-6- فعالیت کاتالیستی زیرکونیوم فسفات تعویض یون شده 21

 

1-6-1- واکنش­های اکسایش 21

 

1-6-2- واکنش فریدل-کرافتس 22

 

1-6-3- رفع محافظت از اترهای فنولی 22

 

1-6-4- تراکم پِرینس 23

 

1-7- آسیلال­ها (1،1-دی استات­ها) 23

 

1-7-1 روش­های سنتز آسیلال­ها 23

 

1-8- استیله کردن الکل­ها 26

 

1-8-1- روش­های استیله کردن 26

 

1-9- آریل H14-دی­بنزو[a,j] زانتن­ها 29

 

1-9-1- روش­های سنتز دی­بنزو زانتن­ها 30

 

1-10- 3، 4- دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن (واکنش بیجینلی) 32

 

1-10-1- روش­های سنتز 3،4- دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن 32

 

1-11- آلکیلاسیون فریدل-کرافتس 35

 

1-11-1- روش­های سنتز سیکلوهگزیل فنول

 

 

 

 

 

نه

 

35

 

1-11-2- روش­های سنتز ترشیو-بوتیل فنول 36

 

1-12- اکسایش الکل­ها 37

 

1-12-1- روش­های اکسایش انتخابی الکل­ها 37

 

2- 1- دستگاه‌ها و تجهیزات 39

 

2-2- نرم افزارهای استفاده شده 41

 

2- 3- مواد اولیه (تهیه و خالص‌سازی) 41

 

2-4- تهیه نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 41

 

 

2-4-1- تهیه نانو ذرات زیرکونیوم فسفات با استفاده از پلی وینیل الکل (PVA) 42

 

2-4-2- تهیه نانو ذرات زیرکونیوم فسفات با استفاده از پلی وینیل پیرولیدون (PVP) 42

 

2-4-3- روش کلی فرایند تجدیدپذیری کاتالسیت نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 43

 

2-5- تهیه کاتالیست زیرکونیوم فسفات به روش تقطیر برگشتی 43

 

2-6- تهیه کاتالسیت مس زیرکونیوم فسفات (ZPCu) 43

 

2-6-1- روش کلی فرایند تجدیدپذیری کاتالسیت مس زیرکونیوم فسفات 44

 

2-7- تهیه کاتالسیت روی زیرکونیوم فسفات (ZPZn) 44

 

2-7-1- روش کلی فرایند تجدیدپذیری کاتالسیت روی زیرکونیوم فسفات 44

 

1-8- آلکیلاسیون فنول به وسیله­ی سیکلوهگزانول توسط نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 44

 

1-9- روش کلی آلکیلاسیون فنول به وسیله­ی سیکلوهگزن توسط نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 45

 

 

 

 

 

ده

 

1-10- روش کلی آلکیلاسیون فنول به وسیله­ی 2-هگزانول توسط نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 45

 

1-11- روش آلکیلاسیون فنول به وسیله­ی ترشیو-بوتانول به­وسیله­ی نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 45

 

2-12- روش کلی تهیه آسیلال­ها به­وسیله­ی نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 46

 

2-12-1- روش تهیه 1،1- دی استوکسی -1- (4- نیتروفنیل) متان به­وسیله­ی نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال، یک سنتز نمونه 46

 

2-13- روش کلی استیله کردن الکل­ها و فنول­ها به­وسیله­ی نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 46

 

2-13-1- روش تهیه 4- متیل فنیل استات به­وسیله­ی نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال، یک سنتز نمونه 47

 

2-13-2- روش تهیه استیل سالیسیلیک اسید به­وسیله­ی نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال، یک سنتز نمونه 47

 

2-14- روش کلی سنتز H14-دی­بنزو[a,j] زانتن­ها به­وسیله­ی نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 48

 

2-14-1- روش تهیه 14-(4-کلروفنیل)-H14- دی­بنزو[a,j] زانتن به­وسیله­ی نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال، یک سنتز نمونه 48

 

2-15- روش کلی تهیه سنتز 3،4- دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن­ها به­وسیله­ی نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 49

 

2-15-1- روش تهیه 5-اتوکسی کربونیل -6-متیل- 4- (3-نیتروفنیل) 3، 4- دی هیدروپیریمیدین -2-(H1)-اُن­ها به­وسیله­ی نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال، یک سنتز نمونه 49

 

2-16- روش کلی اکسایش الکل­ها به­وسیله­ی مس زیرکونیوم فسفات 49

 

2-16-1- روش اکسایش 4-نیترو بنزیل الکل به­وسیله­ی مس زیرکونیوم فسفات، یک سنتز نمونه 50

 

2-17- روش کلی اکسایش الکل­ها به­وسیله­ی روی زیرکونیوم فسفات 50

 

2-18- روش کلی استیله کردن الکل­ها و فنول­ها به­وسیله­ی مس زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 51

 

2-19- روش کلی استیله کردن الکل­ها و فنول­ها به­وسیله­ی روی زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 51

 

 

 

 

 

یازده

 

2-20- شناسائی طیفی فرآورده­ها 51

 

2-20-1- شناسائی طیفی فرآورده­های واکنش آلکیلاسیون 51

 

2-20-2- شناسائی طیفی آسیلال­ها 52

 

2-20-3- شناسائی طیفی فرآورده­های واکنش استیله کردن الکل­ها و فنول­ها 54

 

2-20-4- شناسائی طیفی فرآورده­های H14-دی­بنزو[a,j] زانتن­ها 56

 

2-20-5- شناسائی طیفی فرآورده­های سنتز 3،4- دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن­ها 58

 

2-20-6- شناسائی طیفی فرآورده­های اکسایش الکل­ها 60

 

3-1- شناسایی نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 62

 

3-1-1- آنالیز عنصری نانو ذرات زیرکونیوم فسفات (ICP-OES و EDX) 63

 

3-1-2- آنالیز طیف FT-IR نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 64

 

3-1-3- آنالیز پراش پرتو ایکس (XRD) نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 65

 

3-1-4- اندازه­گیری مساحت سطح نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 65

 

3-1-5- بررسی خصوصیات اسیدی سطح نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 66

 

3-1-6- بررسی خصوصیات سطح نانو ذرات زیرکونیوم فسفات توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) 69

 

3-1-7- بررسی خصوصیات سطح نانو ذرات زیرکونیوم فسفات توسط میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) 69

 

3-2- بررسی شرایط واکنش آلکیلاسیون فنول به وسیله سیکلوهگزانول توسط نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 70

 

3-2-1- بررسی تاثیر مقدار کاتالیست 71

 

3-2-2- بررسی تاثیر زمان 74

 

 

 

 

 

دوازده

 

3-2-3- بررسی تاثیردما 75

 

3-2-3- بررسی تاثیر نسبت مولی واکنش­دهنده­ها 76

 

3-2-4- بررسی تجدیدپذیری کاتالیست 77

 

3-2-5 بررسی آلکیلاسیون فنول و سیکلوهگزن توسط زیرکونیوم فسفات 79

 

3-2-6- بررسی مکانیسم واکنش 80

 

3-2-7- آلکیلاسیون برخی مشتقات فنول 81

 

3-2-8- مقایسه فعالیت کاتالیست­ها در واکنش آلکیلاسیون فنول با سیکلوهگزانول 82

 

3-3- بررسی شرایط واکنش آلکیلاسیون فنول به وسیله ترشیو-بوتانول توسط نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 83

 

3-3-1- بررسی تاثیر مقدار کاتالیست 84

 

3-3-2- بررسی تاثیر زمان 85

 

3-2-3- بررسی تاثیردما 86

 

3-2-3- بررسی تاثیر نسبت مولی واکنش­دهنده­ها 86

 

3-2-4- بررسی تجدیدپذیری کاتالیست 87

 

3-2-5- آلکیلاسیون برخی مشتقات فنول 88

 

3-2-7- مقایسه فعالیت کاتالیستهای مختلف در واکنش آلکیلاسیون فنول با ترشیو-بوتانول 89

 

3-4 تهیه آسیلال­ها توسط نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 90

 

3-4-1- مقایسه فعالیت کاتالیست­های مختلف در واکنش تهیه آسیلال­ها 95

 

3-5- استیله کردن الکل­ها و فنول­ها توسط نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 96

 

 

 

 

 

سیزده

 

3-5-1- مقایسه فعالیت کاتالیست­های مختلف در واکنش استیله کردن فنول 99

 

3-6- سنتز H14-دی بنزو[a,j] زانتن­ها 101

 

3-6-1- مقایسه فعالیت کاتالیست­های مختلف در واکنش سنتز H14-دی­بنزو[a,j] زانتن­ها 105

 

3-7- سنتز4،3-دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن­ها 106

 

3-7-1- مقایسه فعالیت کاتالیست­های مختلف در واکنش سنتز 4،3-دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن­ها 111

 

3-8- شناسایی کاتالیست مس و روی زیرکونیوم فسفات 112

 

3-8-1- آنالیز عنصری روی و مس زیرکونیوم فسفات (ICP-OES و EDX) 113

 

3-8-2- آنالیز پراش پرتو ایکس (XRD) روی و مس زیرکونیوم فسفات 114

 

3-8-3- اندازه­گیری مساحت سطح روی و مس زیرکونیوم فسفات 115

 

3-8-4- بررسی خصوصیات سطح روی و مس زیرکونیوم فسفات توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) 116

 

3-8-5- بررسی خصوصیات سطح مس زیرکونیوم فسفات توسط میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) 117

 

3-9 اکسایش انتخابی الکل­ها توسط روی و مس زیرکونیوم فسفات 118

 

3-9-1- مقایسه فعالیت کاتالیست­های مختلف در واکنش اکسایش الکل­ها 124

 

3-10- استیله کردن الکل­ها و فنول­ها توسط روی و مس زیرکونیوم فسفات در شرایط بدون حلال 125

 

3-11- نتیجه­گیری 128

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چهارده

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شکل­ها
عنوان	صفحه

 

شکل (1- 1) مقایسه واکنش­های کاتالیز شده و کاتالیز نشده 2

 

شکل (1- 2) کاتالیز شدن همگن و ناهمگن 3

 

شکل (1- 3) نانوکاتالیست همانند پلی بین کاتالیست همگن و ناهمگن 4

 

شکل (1- 4) بیشینه فعالیت شیمیایی کاتالیست ناهمگن، در ابعاد نانو است 6

 

شکل (1- 5) براساس محاسبات رایانه­ای، خوشه­ی پلاتین با 611 اتم (با قطر حدود 3 نانومتر)، بیشترین فعالیت را دارد 6

 

شکل (1- 6) ویژگی­های اصلی نانوکاتالیست 8

 

شکل (1- 7) ساختار آلفا زیرکونیوم فسفات. 12

 

شکل (1-8) تصاویر SEM آلفا زیرکونیوم فسفات تهیه شده به روش تقطیر برگشتی، برای محلول های الف) 3، ب) 6، ج) 9 و د)12 مولار اسید فسفریک 13

 

شکل (1-9) تصاویر SEM آلفا زیرکونیوم فسفات تهیه شده به روش گرمایی برای محلول های الف) 3، ب) 6، ج) 9 و د)12 مولار اسید فسفریک 14

 

الف) 1، ب) 2، ج) 3 و د) 4 15

 

شکل (1-11) تصویر TEM زیرکونیوم فسفات متخلخل 16

 

شکل (1-12) تصویر TEM زیرکونیوم فسفات متخلخل با تابش ریزموج 16

 

شکل (1-13) تصویر SEM زیرکونیای اصلاح شده با اسید فسفریک 17

 

شکل (1-14) افزایش فاصله بین صفحات زیرکونیوم فسفات در اثر تعویض یون 21

 

 

 

 

 

پانزده

 

شکل (3-1) برهمکنش بین زنجیرهای پلیمری و زیرکونیوم فسفات 63

 

شکل (3-2) طیف SEM-EDX مر بوطه به کاتالیست ZPA. شکل سمت چپ مربوط به تصوی SEM زیرکونیوم فسفات می­باشد که پرتو ایکس بر روی مستطیل نشان داده شده متمرکز شده است 64

 

شکل (3-3) طیف FT-IR نانو ذرات زیرکونیوم فسفات الف) ZPA و ب) ZPP 64

 

شکل (3-4) پراش پرتو ایکس (XRD) نانو ذرات زیرکونیوم فسفات الف) ZPA و ب) ZPP 65

 

شکل (3-5) تک دمای جذب و واجذب نیتروژن برای نانو ذرات زیرکونیوم فسفات الف) ZPA و ب) ZPP 66

 

) برای نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 67

 

شکل (3-7) نمودار FT-IR واجذب پیریدین (Py-FTIR) برای نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 68

 

شکل (3-8) تصویر میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) نانو ذرات زیرکونیوم فسفات الف) ZPA و ب) ZPP 69

 

شکل (3-9) تصویر میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) نانو ذرات زیرکونیوم فسفات الف) ZPA و ب) ZPP 70

 

شکل (3-10) کروماتوگرام واکنش آلکیلاسیون فنول توسط سیکلوهگزانول 70

 

شکل (3-11) بررسی تاثیر مقدار کاتالیست بر روی میزان تبدیل فنول و انتخابگری فرآورده­ها، الف) ZPA و ب) ZPP 72

 

شکل (3-12) مکانیسم لانگمویر-هینشلوود (LH) و اِلی-ریدیل (ER). 72

 

شکل (3-13) بررسی تاثیر زمان بر روی میزان تبدیل فنول و انتخابگری فرآورده­ها، الف) ZPA  و ب) ZPP 74

 

شکل (3-14) بررسی تاثیر دما بر روی میزان تبدیل فنول و انتخابگری فرآورده­ها، الف) ZPA و ب) ZPP 75

 

شکل (3-15) بررسی تاثیر نسبت مولی واکنش­دهنده­ها بر روی میزان تبدیل فنول و انتخابگری فرآورده­ها 76

 

شکل (3-16) بررسی تجدیدپذیری کاتالیست زیرکونیوم فسفات الف) ZPA و ب) ZPP 77

 

شکل (3-17) طیف FT-IR کاتالیست ZPA قبل و پس از استفاده­ی پنجم 78

 

شکل (3-18) پراش پرتو ایکس (XRD) مربوط به کاتالیست ZPA قبل و پس از استفاده­ی پنجم 78

 

 

 

 

 

شانزده

 

) برای کاتالیست ZPA 79

 

شکل (3-20) تصاویر الف) SEM و ب) TEM کاتالیست ZPA پس از استفاده­ی پنجم 79

 

شکل (3-21) کروماتوگرام واکنش آلکیلاسیون فنول توسط ترشیو-بوتانول 83

 

شکل (3-22) بررسی تاثیر مقدار کاتالیست (ZPA) بر روی میزان تبدیل فنول و انتخابگری فرآورده­ها 84

 

شکل (3-23) بررسی تاثیر زمان بر روی میزان تبدیل فنول و انتخابگری فرآورده­ها 85

 

شکل (3-24) بررسی تاثیر دما بر روی میزان تبدیل فنول و انتخابگری فرآورده­ها 86

 

شکل (3-25) بررسی تاثیر نسبت مولی واکنش­دهنده­ها بر روی میزان تبدیل فنول و انتخابگری فرآورده­ها 87

 

شکل (3-26) بررسی تجدیدپذیری کاتالیست بر روی میزان تبدیل فنول و انتخابگری فرآورده­ها 87

 

شکل (3-27) طیف EDX مر بوطه به کاتالیست ZPCu 113

 

شکل (3-28) طیف SEM-EDX مربوطه به کاتالیست ZPZn. شکل سمت چپ مربوط به تصوی SEM روی زیرکونیوم فسفات می­باشد که پرتو ایکس بر روی مستطیل نشان داده شده متمرکز شده است 114

 

شکل (3-29) پراش پرتو ایکس (XRD) مس زیرکونیوم فسفات (وسط) و روی زیرکونیوم فسفات(بالا). 114

 

شکل (3-30) تک دمای جذب و واجذب نیتروژن برای نانو ذرات زیرکونیوم فسفات الف) ZPCu و ب) ZPZn 115

 

شکل (3-31) تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) 116

 

شکل (3-32) تصاویر میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) مس زیرکونیوم فسفات (بزرگنمایی­های متفاوت) 117

 

شکل (3-33) تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) کاتالیست­ها بعد از آزمایش پنجم، الف) ZPCu و ب) ZPZn123

 

شکل (3-34) مقایسه پراش پرتو ایکس (XRD) کاتالیست­ها قبل و بعد از استفاده، الف )ZPCu و ب) ZPZn 124

 

شکل (4-1) طیف جرمی ترکیب 2-سیکلوهگزیل­فنول 130

 

شکل (4-2) طیف جرمی ترکیب 4-سیکلوهگزیل­فنول 131

 

 

 

 

 

هفده

 

شکل (4-3) طیف جرمی ترکیب 2،4-دیسیکلوهگزیل­فنول 132

 

شکل (4-4) طیف جرمی ترکیب 2-ترشیو-بوتیل­فنول 133

 

شکل (4-5) طیف جرمی ترکیب 4- ترشیو-بوتیل­فنول 134

 

شکل (4-6) طیف جرمی ترکیب 2،4-دیترشیو-بوتیل­فنول 135

 

شکل (4-7) طیف جرمی ترکیب 2-(2-هگزیل)فنول 136

 

شکل (4-8) طیف جرمی ترکیب 4-(2-هگزیل)فنول 136

 

شکل (4-9) طیف جرمی ترکیب 4-(3-هگزیل)فنول 136

 

شکل (4-10) طیف FT-IR ترکیب 1،1 -دی استوکسی-1-(2،6 -دی کلروفنیل(متان 137

 

) 137

 

شکل (4-12) طیف FT-IR ترکیب 1،1 -دی استوکسی-1-(4-کلروفنیل(متان 138

 

) 138

 

شکل (4-14) طیف FT-IR ترکیب 1،1 -دی استوکسی-1-(4-نیتروفنیل(متان 139

 

) 139

 

شکل (4-16) طیف جرمی ترکیب استوکسی بنزن 140

 

شکل (4-17) طیف FT-IR ترکیب استوکسی بنزن 140

 

) 140

 

شکل (4-19) طیف جرمی ترکیب 1-استوکسی-4-متیل بنزن 141

 

شکل (4-20) طیف FT-IR ترکیب 1-استوکسی-4-متیل بنزن 141

 

 

 

 

 

هجده

 

) 141

 

شکل (4-22) طیف جرمی ترکیب -1استوکسی-2-ترشیو-بوتیل بنزن 142

 

شکل (4-23) طیف FT-IR ترکیب -1استوکسی-2-ترشیو-بوتیل بنزن 142

 

) 142

 

شکل (4-25) طیف جرمی ترکیب 2-استوکسی-بنزوییک اسید 143

 

شکل (4-26) طیف FT-IR ترکیب 2-استوکسی-بنزوییک اسید 143

 

) 143

 

شکل (4-28) طیف جرمی ترکیب -3متیل بوتیل استات 144

 

شکل (4-29) طیف FT-IR ترکیب -3متیل بوتیل استات 144

 

) 144

 

شکل (4-31) طیف FT-IR ترکیب -1استوکسی-2،4-دی متیل بنزن 145

 

) 145

 

شکل (4-33) طیف FT-IR ترکیب -1استوکسی-2،6-دی متیل بنزن 146

 

) 146

 

شکل (4-35) طیف جرمی ترکیب 4-کلروبنزآلدهید 147

 

شکل (4-36) طیف FT-IR ترکیب 4-کلروبنزآلدهید 147

 

) 147

 

شکل (4-38) طیف جرمی ترکیب 4-سیانوبنزآلدهید 148

 

 

 

 

 

نوزده

 

شکل (4-39) طیف FT-IR ترکیب 4-سیانوبنزآلدهید 148

 

) 148

 

شکل (4-41) طیف جرمی ترکیب 4-متیل بنزآلدهید 149

 

شکل (4-42) طیف FT-IR ترکیب 4-متیل بنزآلدهید 149

 

) 149

 

شکل (4-44) طیف جرمی ترکیب 4-متوکسی بنزآلدهید 150

 

شکل (4-45) طیف FT-IR ترکیب 4-متوکسی بنزآلدهید 150

 

) 150

 

شکل (4-47) طیف جرمی ترکیب 4-هیدروکسی بنزآلدهید 151

 

شکل (4-48) طیف FT-IR ترکیب 4-هیدروکسی بنزآلدهید 151

 

) 151

 

شکل (4-50) طیف FT-IR ترکیب 14-(4-کلروفنیل)- H14-دی بنزو[a,j] زانتن 152

 

) 152

 

شکل (4-52) طیف FT-IR ترکیب 14-(2-کلروفنیل)- H14-دی بنزو[a,j] زانتن 153

 

) 153

 

شکل (4-54) طیف FT-IR ترکیب 4-(4-کلرو فنیل)-5-اتوکسی کربونیل-6-متیل-4،3-دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن 154

 

) 154

 

 

 

 

 

بیست

 

شکل (4-56) طیف FT-IR ترکیب 4-(2-کلرو فنیل)-5-اتوکسی کربونیل-6-متیل-4،3-دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن 155

 

) 155

 

 

 

 

 

بیست و یک

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شماها
عنوان	صفحه

 

شمای (1- 1) استفاده از گروه آلی دوپامین به عنوان واسطه­ی اتصال برای تثبیت نانو ذرات پالادیم 9

 

شمای (1- 2) اتصال نانوذره­ی مغناطیسی به ترکیب کمپلکس 10

 

شمای (1-3) اکسایش بایر-ویلیگر کتون به لاکتون 18

 

شمای (1-4) واکنش اکسایش بایر-ویلیگر 4-متوکسی بنزآلدهید به استر مربوطه 18

 

شمای (1-5) واکنش تراکم پکمن 18

 

شمای (1-6) سنتز N-(2-هیدروکسی اتیل)استئارآمید 19

 

شمای (1-7) واکنش فریدل-کرافتس در حضور کاتالیست زیرکونیوم فسفات متخلخل 19

 

شمای (1-8) واکنش آبگیری از زایلوز در حضور کاتالیست زیرکونیوم فسفات 19

 

شمای (1-9) واکنش تراکم کلایزن-اشمیت 20

 

شمای (1-10) واکنش محافظت از گروه کربونیل 20

 

شمای (1-11) فرایند تعویض یون در زیرکونیوم فسفات 21

 

شمای (1-12) اکسایش سیکلوهگزن 22

 

شمای (1-13) اکسایش پروپان 22

 

شمای (1-14) اکسایش پروپان 22

 

شمای (1-15) اکسایش پروپان 23

 

شمای (1-16) واکنش تراکم پرینس برای بتا-پینن 23

 

 

 

 

 

بیست و دو

 

شمای (1-17) واکنش تهیه 1،1-دی استات در حضور زئولیت 24

 

H 24

 

24

 

24

 

شمای (1-21) واکنش تهیه 1،1-دی استات در حضور سولفامیک اسید 25

 

شمای (1-22) واکنش تهیه 1،1-دی استات در حضور SBSSA 25

 

شمای (1-23) واکنش تهیه 1،1-دی استات در حضور روتنیوم کلرید 25

 

H 25

 

شمای (1-25) واکنش تهیه 1،1-دی استات در حضور کبالت برمید 26

 

26

 

شمای (1-27) واکنش استیله کردن الکل­ها در حضور کلرید روی 26

 

شمای (1-28) واکنش استیله کردن الکل­ها در حضور سریم تریفلات 27

 

شمای (1-29) واکنش استیله کردن الکل­ها در حضور زیرکونیل تریفلات 27

 

27

 

شمای (1-31) واکنش استیله کردن الکل­ها در حضور ساخارین سولفونه شده 27

 

شمای (1-32) واکنش استیله کردن الکل­ها در حضور نافیون–H 28

 

شمای (1-33) واکنش استیله کردن الکل­ها در حضور کلرید روی 28

 

شمای (1-34) واکنش استیله کردن الکل­ها در حضور آلومینیوم هیدروژن سولفات 28

 

 

 

 

 

بیست و سه

 

28

 

29

 

شمای (1-37) واکنش استیله کردن الکل­ها در حضور کاتالسیت یتریا-زیرکونیا 29

 

30

 

شمای (1-39) واکنش سنتز H14-دی­بنزو[a,j] زانتن در حضور 30

 

شمای (1-40) واکنش سنتز H14-دی­بنزو[a,j] زانتن در حضور حضور سولفامیک اسید 30

 

شمای (1-41) واکنش سنتز H14-دی­بنزو[a,j] زانتن در حضور سلیکا سولفوریک اسید 31

 

شمای (1-42) واکنش سنتز H14-دی­بنزو[a,j] زانتن در حضور سلولوز سولفوریک اسید 31

 

شمای (1-43) واکنش سنتز H14-دی­بنزو[a,j] زانتن در حضور PW 31

 

-PW 31

 

شمای (1-45) واکنش سنتز H14-دی­نزو[a,j] زانتن در حضور ZnO NPs 32

 

32

 

32

 

شمای (1-48) واکنش سنتز 3،4- دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن در حضور SBSSA 33

 

شمای (1-49) واکنش سنتز 3،4- دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن در حضور مایع یونی 33

 

شمای (1-50) واکنش سنتز 3،4- دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن در حضور گرافیت 33

 

شمای (1-51) واکنش سنتز 3،4- دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن در حضور بد 34

 

شمای (1-52) واکنش سنتز 3،4- دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن در حضور CuS NPs 34

 

 

 

 

 

بیست و چهار

 

34

 

شمای (1-54) واکنش سنتز سیکلوهگزیل فنول در حضور زئولیت HY 35

 

شمای (1-55) واکنش سنتز سیکلوهگزیل فنول در حضور اسید فسفریک 36

 

شمای (1-56) واکنش سنتز سیکلوهگزیل فنول در حضور زیرکونیا سولفاته 36

 

شمای (1-57) واکنش سنتز ترشیو-بوتیل فنول در حضور زیرکونیا سولفاته 36

 

شمای (1-58) واکنش سنتز ترشیو-بوتیل فنول در حضور مایع یونی 36

 

شمای (1-59) واکنش سنتز ترشیو-بوتیل فنول در حضور PW/Al-MCM-41 37

 

PyP 37

 

شمای (1-61) واکنش اکسایش الکل­ها در حضور برمید مس 38

 

شمای (1-62) واکنش اکسایش الکل­ها در حضور برمید روی 38

 

شمای (1-63) واکنش اکسایش الکل­ها در حضور VPO 38

 

شمای( 3-1) نحوه تولید نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 62

 

شمای (3-2) استفاده از کاتالیست نانو ذرات زیرکونیم فسفات در واکنش آلکیلاسیون فنول به وسیله سیکلوهگزانول 70

 

شمای (3-3) انواع پیوندهای هیدروژنی بین فنول و سیکلوهگزانول با سطح زیرکونیوم فسفات 73

 

شمای (3-4) مکانیسم پیشنهادی برای واکنش آلکیلاسیون فنول با سیکلو هگزانول 73

 

شمای (3-5) واکنش فنول با 2-هگزانول. 73

 

شمای (3-6) استفاده از کاتالیست ZPA در واکنش آلکیلاسیون فنول به وسیله ترشیو-بوتانول 83

 

شمای (3-7) مکانیسم پیشنهادی برای واکنش آلکیلاسیون فنول با ترشیو-بوتانول 84

 

 

 

 

 

بیست و پنج

 

شمای (3-8) واکنش آسیلاسیون آلدهیدها به وسیله­ی استیک انیدرید در حضور نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 90

 

شمای (3-9) رزنانس در 4-(دی متیل­آمینو)بنزآلدهید 91

 

شمای (3-10) گزینش­پذیری بین آلدهید و کتون در تشکیل آسیلال در حضور ZPA 93

 

شمای (3-11) گزینش پذیری (اثر الکترونی استخلاف) در تشکیل آسیلال در حضور ZPA 94

 

شمای (3-12) مکانیسم پیشنهادی برای تشکیل آسیلال­ها در حضور نانو ذرات زیرکونیوم فسفات. 95

 

شمای (3-13) واکنش استیله کردن الکل­ها و فنول­ها به وسیله­ی استیک انیدرید در حضور نانو ذرات زیرکونیوم فسفات (ZPA) 96

 

شمای (3-14) مکانیسم پیشنهادی واکنش استیله کردن الکل­ها و فنول­ها به وسیلهی استیک انیدرید در حضور ZPA 99

 

شمای (3-15) واکنش تهیه H14-دی­بنزو[a,j] زانتن در حضور نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 101

 

شمای (3-16) مکانیسم پیشنهادی برای سنتز H14-دی­بنزو[a,j] زانتن­ها در حضور کاتالیست ZPA 105

 

شمای (3-17) واکنش سنتز 4،3-دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن­ها در حضور کاتالیست ZPA 107

 

شمای (3-18) مکانیسم پیشنهادی برای سنتز 4،3-دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن­ها در حضور ZPA 111

 

شمای (3-19) نحوه تولید مس زیرکونیوم فسفات 112

 

شمای (3-20) نحوه تولید روی زیرکونیوم فسفات 113

 

شمای (3-21) اکسایش انتخابی الکل­ها به ترکیبات کربونیلی خود در حضور کاتالیست­های ZPCu و ZPZn 118

 

شمای (3-22) مکانیسم پیشنهادی برای واکنش اکسایش الکل­ها در حضور ZPCu و ZPZn 122

 

شمای (3-23) واکنش استیله کردن الکل­ها و فنول­ها به وسیله­ی استیک انیدرید در حضور کاتالیست ZPCu و ZPZn 125

 

شمای (3-24) مکانیسم پیشنهادی واکنش استیله کردن الکل­ها و فنول­ها به وسیله­ی استیک انیدرید در حضور ZPA 128

 

 

 

 

 

بیست و شش

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جدول­ها
عنوان	صفحه

 

جدول(1- 1) مزایا و معایب نانوکاتالیست 7

 

جدول (2- 1) مواد اولیه اصلی استفاده شده در این رساله به­همراه درجه خلوص آنها و شرکت سازنده 41

 

جدول (3- 1) نتایج حاصل از آنالیز عنصری نانو ذرات زیرکونیوم فسفات 63

 

جدول (3-2) محاسبه میزان انتخابگری برای هر فرآورده در شرایط بهینه 71

 

جدول (3-3) محاسبه میزان تبدیل فنول در شرایط بهینه 71

 

جدول (3-4) مقایسه شرایط و نتایج حاصل برای آلکیلاسیون فنول با سیکلوهگزانول و سیکلوهگزن 80

 

جدول (3-5) آلکیلاسیون برخی مشتقات فنولی توسط سیکلوهگزانول در حضور کاتالیست ZPA 81

 

جدول (3-6) مقایسه شرایط و نتایج حاصل برای آلکیلاسیون فنول با سیکلوهگزانول توسط کاتالیست­های مختلف 82

 

جدول (3-7) آلکیلاسیون برخی مشتقات فنولی با ترشیو-بوتانول در حضور کاتالیست ZPA 88

 

جدول (3-8) مقایسه شرایط و نتایج حاصل برای آلکیلاسیون فنول با ترشیو-بوتانول توسط کاتالیست­های مختلف 89

 

جدول (3-9) مقایسه شرایط واکنش برای سنتز 1،1-دی استوکسی-1- فنیل متان توسط نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در دمای محیط 91

 

جدول (3-10) تهیه آسیلال­ها توسط نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در دمای محیط و تحت شرایط بدون حلال 92

 

جدول (3-11) بررسی تجدیدپذیری کاتالیست ZPA در واکنش تهیه آسیلال از بنزآلدهید 94

 

جدول (3-12) مقایسه شرایط و نتایج حاصل برای واکنش تهیه آسیلال از بنزآلدهید 95

 

جدول (3-13) مقایسه شرایط واکنش برای استیله کردن فنول توسط نانو ذرات زیرکونیوم فسفات در دمای 60 درجه سانتیگراد 97

 

 

 

 

 

بیست و هفت

 

جدول (3-14) استیله کردن الکل­ها و فنول­ها توسط ZPA در دمای 60 درجه سانتیگراد و تحت شرایط بدون حلال 97

 

جدول (3-15) مقایسه شرایط و نتایج حاصل برای واکنش استیله کردن فنول 100

 

جدول (3-16) مقایسه شرایط واکنش برای تهیه H14-دی­بنزو[a,j] زانتن از بنزآلدهید و 2-نفتول توسط ZPA 102

 

جدول (3-17) سنتز H14-دی­بنزو[a,j] زانتن­ها توسط کاتالیست ZPA در دمای 80 درجه سانتیگراد و تحت شرایط بدون حلال 102

 

جدول (3-18) بررسی تجدیدپذیری کاتالیست ZPA در واکنش سنتز H14-دی­بنزو[a,j] زانتن از بنزآلدهید و2-نفتول 105

 

جدول (3-19) مقایسه شرایط و نتایج حاصل برای سنتز H14-دی­بنزو[a,j] زانتن از بنزآلدهید و 2-نفتول 105

 

جدول (3-20) مقایسه شرایط واکنش برای تهیه 4،3-دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن از بنزآلدهید، اتیلاستواستات و اوره توسط ZPA 107

 

جدول (3-21) سنتز 4،3-دی هیدروپیریمیدین-2-(H1)-اُن­ها توسط کاتالیست ZPA در دمای 100 درجه سانتیگراد و تحت شرایط بدون حلال 108

 

جدول (3-22) مقایسه شرایط و نتایج حاصل برای سنتز H14-دی­بنزو[a,j] زانتن از بنزآلدهید و 2-نفتول 111

 

 

جدول (3-25) اکسایش الکل­های مختلف توسط ZPCu و ZPZn در شرایط بدون حلال. 120

 

جدول (3-26) بررسی تجدیدپذیری کاتالیست ZPCu و ZPZn در واکنش اکسایش بنزیل­الکل 122

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

 

عنوان صفحه

 

فهرست مطالب هشت

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چکیده 11

 

فصل اول: مقدمه و بررسی منابع

 

1-1  مقدمه. 12

 

1-2  نان.. 13

 

1-3  نان سنگک….. 14

 

1-4  اثر مراحل مختلف فرایند تولید نان بر کیفیت نهایی محصول.. 15

 

1-4-1     مخلوط کردن.. 15

 

1-4-2     تخمیر. 19

 

1-4-3     پخت…. 22

 

1-5  ارزیابی خصوصیات رئولوژیکی خمیر. 26

 

1-6  مروری بر مطالعات انجام شده در مورد رئولوژی خمیر. 28

 

1-7  استفاده از آزمونهای نوسانی جهت ارزیابی خصوصیات رئولوژیک….. 30

 

1-7-1     کاربرد تنش و کرنش: 31

 

1-7-2     حالتهای عملیاتی معمول در تجهیزات آزمون نوسانی… 38

 

1-7-3     کرنش در وسایل نوع چرخشی… 42

 

1-7-4     داده های نوسانی معمولی… 49

 

1-7-5     زمان کامل شدن یک تست نوسانی… 57

 

1-8  بیاتی نان.. 57

 

1-9  نشاسته و کریستالیزاسیون مجدد آن.. 59

 

1-10 روش‌های بررسی و اندازه گیری بیاتی… 60

 

1-10-1   روشهای رئولوژیکی و ارزیابی خصوصیات بافتی… 60

 

1-10-2   آنالیز گرمایی… 61

 

1-10-3   ارزیابی میکروسکوپی… 62

 

1-10-4   ارزیابی مولکولی… 63

 

 

1-10-5   ارزیابی حسی… 63

 

1-10-6   بررسی خصوصیات الکتریکی… 64

 

1-11 راهکارهای به تعویق انداختن بیاتی… 64

 

1-11-1   بهبود دهنده ها 64

 

1-11-2   انجماد. 66

 

1-11-3   بهبود فرایند تولید.. 67

 

1-11-4   بسته بندی… 67

 

1-11-5   استفاده از تکنولوژی BOT.. 67

 

 

 

 

هشت

 

1-12 نانهای نیم پخته و اثر عوامل مختلف بر خصوصیات کیفی آنها 68

 

1-13 مدلسازی فرایند رتروگرداسیون.. 75

 

1-14 مطالعه سینتیک رتروگرداسیون نشاسته طی نگهداری با استفاده از تئوری آورامی… 75

 

1-15 مطالعه اثر دما بر کریستالیزاسیون مجدد: 76

 

. 77

 

1-15-2   استفاده از رابطه آرنیوس…. 77

 

1-15-3   استفاده از معادله ویلیام-فری-لاندل (WLF): 79

 

1-15-4   تئوری لوریتزن- هافمن.. 79

 

1-16 مروری بر مطالعات انجام شده در زمینه ارزیابی سینتیک بیاتی… 83

 

1-16-1   مطالعات انجام شده بر اساس استفاده از رابطه آورامی… 83

 

1-16-2   سایر مطالعات انجام شده در زمینه ارزیابی سینتیک بیاتی… 87

 

1-17 تغییر حجم نان طی پخت…. 88

 

1-18 ارزیابی تخلخل و توزیع حفرات در نان و تأثیر عوامل مختلف بر آن.. 92

 

1-19 استفاده از روش توموگرافی پرتو ایکس جهت بررسی ساختار حفرات در نان.. 94

 

فصل دوم: مواد و روشها

 

2-1  دستگاهها و وسایل مورد استفاده. 97

 

2-1-1     دستگاههای استفاده شده. 97

 

2-1-2     مواد مصرفی… 99

 

2-2  آزمونهای شیمیایی بر روی آرد. 99

 

2-3  آزمونهای کیفی آرد. 100

 

2-3-1     اندازه گیری گلوتن مرطوب، گلوتن خشک و گلوتن ایندکس…. 100

 

2-3-2     اندازه گیری عدد فالینگ….. 101

 

2-3-3     آزمون فارینوگراف و تعیین میزان جذب آب آرد. 101

 

2-4  ارزیابی تغییرات رئولوژیک خمیر سنگک در شرایط مختلف تخمیر. 102

 

2-4-1     تهیه خمیر. 102

 

2-4-2     انجام تستهای نوسانی مناسب جهت ارزیابی خواص رئولوژیک خمیر سنگک….. 102

 

2-5  تهیه نمونه های نان سنگک نیم پخته و کاملاً پخته. 103

 

2-5-1     تهیه خمیر. 103

 

2-5-2     تخمیر. 104

 

2-5-3     شکل دهی خمیر. 104

 

2-5-4     پخت…. 104

 

2-5-5     نیم پخت کردن.. 105

 

2-5-6     سرد کردن و بسته بندی… 105

 

2-5-7     نگهداری… 105

 

2-5-8     مرحله پخت نهایی در نانهای نیم پخته. 105

 

2-6  ارزیابی شدت بیاتی در نانهای کاملاً پخته و نیم پخته طی نگهداری… 106

 

2-6-1     روش آنالیز گرمایی جهت ارزیابی بیاتی… 106

 

2-6-2     روش آنالیز بافت جهت ارزیابی بیاتی… 108

 

 

 

 

نه

 

2-7  ارزیابی سینتیک بیاتی نانهای سنگک درشرایط مختلف پخت و نگهداری… 108

 

2-7-1     ارزیابی سینتیک سفت شدن نانهای سنگک بر اساس معادله آورامی… 109

 

2-7-2     ارزیابی سینتیک کریستالیزاسیون مجدد بر اساس معادله آورامی… 109

 

2-7-3     ارزیابی سینتیک سفت شدن بر اساس مدل درجه اول.. 110

 

2-7-4     ارزیابی سینتیک تغییرات آنتالپی ذوب آمیلوپکتین بر اساس مدل درجه اول.. 111

 

2-8  تعیین پروفیل دما- زمان طی پخت و برآورد سرعت حرارت دهی در شرایط پخت مختلف…. 112

 

2-9  بررسی تغییرات ضخامت خمیر نان سنگک طی پخت…. 112

 

2-10 ارزیابی اثر دمای پخت بر میزان تخلخل و توزیع حفرات در نانهای کاملاً پخته و نیمه پخته. 113

 

2-10-1   اندازه گیری تخلخل با استفاده از پیکنومتر گازی… 113

 

2-10-2   توموگرافی پرتو ایکس…. 113

 

2-11 طرح آماری مورد استفاده. 114

 

فصل سوم: نتایج و بحث

 

1-3  آزمون‌های انجام شده روی نمونه آرد مورد استفاده. 115

 

3-1-1     ویژگیهای شیمیائی نمونه آرد. 115

 

3-1-2     آزمونهای کیفی آرد مورد استفاده. 116

 

3-2  آزمون‌های رئولوژیکی انجام شده برروی خمیر سنگک….. 116

 

3-2-1     تعیین بازه رفتار خطی خمیر سنگک….. 116

 

3-2-2     بررسی اثر دما و زمان تخمیر بر خصوصیات رئولوژیک خمیر سنگک….. 118

 

3-3  بررسی اثر دمای پخت بر خصوصیات کیفی نانهای سنگک نیم پخته و کاملاً پخته پس از پخت…. 126

 

3-4  بررسی اثر دمای پخت و دمای نگهداری بر بیاتی نانهای سنگک نیم پخته و کاملاً پخته. 128

 

3-4-1     بررسی اثر نگهداری به صورت منجمد بر خصوصیات کیفی نانهای سنگک نیم پخته و کاملاً پخته  129

 

3-4-2     بررسی اثر نگهداری در دمای بالای صفر ( 4 و ˚C 20) بر خصوصیات کیفی نانهای سنگک نیم پخته و کاملاً پخته. 130

 

3-5  بررسی پروفیل زمان- دما در خمیر نان سنگک طی پخت و اثر دمای پخت و بستر پخت بر آن.. 138

 

3-6  ارزیابی اثر نوع بستر پخت (بستر سنگ ریزه و بستر فلزی) بر خصوصیات کیفی نان سنگک پس از پخت     141

 

3-7  ارزیابی اثر نوع بستر پخت (بستر سنگ ریزه و بستر فلزی) بر خصوصیات کیفی نان سنگک طی دوره نگهداری در دمای ˚C20. 142

 

3-8  ارزیابی سینتیک بیاتی نانهای سنگک درشرایط مختلف پخت و نگهداری… 149

 

3-8-1     استفاده ازمعادله آورامی جهت بررسی سینتیک بیاتی… 149

 

3-8-2     بررسی سینتیک بیاتی با استفاده مدل سینتیکی درجه اول با عامل محدود کننده. 154

 

3-9  بررسی تغییرات ضخامت خمیر نان سنگک طی پخت و اثر دمای پخت بر آن.. 161

 

3-10 ارزیابی اثر دمای پخت بر میزان تخلخل و توزیع حفرات در نانهای سنگک کاملاً پخته و نیمه پخته با استفاده از دو روش پیکنومتری گاز هلیوم  و توموگرافی پرتو ایکس…. 163

 

فصل چهارم: نتیجه گیری…. 170

 

مراجع   174

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

	ده

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چکیده

 

نان تازه دارای زمان ماندگاری کوتاهی است و کیفیت آن به شدت به فاصله ی بین پخت و مصرف وابسته است. در حال حاضر بخش قابل توجهی از گندم تولیدی كشور به طرق مختلف ضایع می گردد كه بخش مهمی از ضایعات، مربوط به بیاتی سریع نانهای سنتی است. در میان نانهای سنتی تولیدی در کشور، نان سنگک به دلیل کیفیت عطر و طعمی ممتاز و نیز ارزش غذایی بالا، جذابیت و قابلیت فراوانی جهت صنعتی شدن داراست. نان سنگک نوعی نان مسطح است که بر روی سطح ریگهای داغ پخت می شود. برای كاهش ضایعات و بهبود دسترسی مصرف کنندگان به نان سنگك تازه پخت شده با یک کیفیت تغذیه ای و ارگانو لپتیک مناسب، تولید و عرضه آن بصورت نیم پخته و منجمد می تواند راه حلی مناسب باشد. بررسی منابع نشان می دهد که مطالعات اندکی در زمینه نیم پخت كردن نان های ایرانی و بخصوص نان سنگک و شناخت پدیده های در گیر در تولید آنها انجام شده است. تولید نان نیم پخته شامل مراحل متعددی است و چگونگی انجام هر یک از این مراحل می تواند اثر قابل توجهی بر کیفیت محصول نهایی بگذارد. لذا در این تحقیق سعی شد به مطالعه مراحل تخمیر،  نیم پخت كردن و نگهداری در تولید نان سنگک پرداخته شود.

 

 

 

 

 

 

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………                                فصل اول : کلیات

 

الف- مبانی نظری پژوهش(فرایند پژوهش)

 

مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..    

 

1-طرح و بیان مساله

 

2- تعاریف ، مفاهیم

 

–  زمین لغزش:

 

_ لغزش منفرد

 

_ پهنه لغزشی

 

_ جریانی: لغزش چرخشی- لغزش انتقالی

 

– حركت

 

3- اهداف و ضرورت پژوهش

 

4- سوال های پژوهش

 

5- فرضیه های پژوهش

 

6- پیشینه و ادبیات پژوهش

 

7-روش ها و ابزار پژوهش

 

الف) مطالعات صحرایی

 

ب) مطالعات دفتری

 

ج) تجزیه و تحلیل آماری

 

رگرسیون ساده و دو متغیره

 

1_ یک مجموعه از پیش بینی ها

 

2_ مجموعه های نامنظم از پیش بینی ها

 

3_ مجموعه های منظم از پیش بینی ها

 

_ ارزیابی خطر نسبی زمین لغزش

 

_تعیین واحدهای منطقه ای در بررسی خطر

 

_ بررسی لغزش ها و تهیه نقشه های اطلاعاتی

 

_ تعیین اهمیت نسبی عوامل موثر در ناپایداری

 

8-اطلاعات مبنایی پژوهش

 

ب- جایگاه  جغرافیایی منطقه پژوهش

 

ج- تحلیل داده های توپوگرافی

 

مقدمه                                                                                 

 

1-1-  واحد كوهستانی شرقی  …………………………………………………………………………………………………………..

 

1-2– واحد كوهستانی غربی  ……………………………………………………………………………………………………………

 

1-3- واحد فلات یا پایكوهی……………………………………………………………………………………………………………

 

الف- ضلع شرقی …………………………………………………………………………………………………………………………….

 

ب- ضلع غربی ……………………………………………………………………………………………………………………………….

 

 فصل دوم: تحلیل داده های زمین شناسی

 

مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………

 

الف- تكامل ساختمانی منطقه……………………………………………………………………………………………………………

 

 

ب- لیتولوژی سنگهای تشكیل دهنده و چینه شناسی منطقه …………………………………………………………………

 

1-سنگهای رسوبی نئوژن

 

2- نهشته های کواترنر

 

الف- رسوبات آبرفتی قدیمی

 

ب- رسوبات آبرفتی جدید

 

ج- ساختار تكتونیكی منطقه

 

ج-1- رویدادهای مهم تكتونیكی

 

ج-2- گسله های مهم منطقه

 

-گسلهای اصلی و فرعی

 

1- گسله ترازوج – سوسهاب (T.S.F)

 

2- گسله چنار – بیلده (       (Ch.B.F

 

3- گسله های فرعی

 

د- لرزه زمین ساخت منطقه  

 

– نتیجه گیری از بحث گسله ها  

 

فصل سوم : الف- تحلیل داده های اقلیمی

 

– مقدمه

 

– توده هوای موثر بر منطقه

 

1- توده های موثر بر منطقه

 

1- توده هوای موثر آرکتیک

 

2- توده هوای قطبی بری

 

3- توده هوای قطبی بحری

 

4- توده هوای حاره بری

 

5- توده هوای حاره بحری

 

الف – آب و هوا

 

ب- ریزشهای جوی

 

ج) دمای هوا

 

د) رطوبت

 

ه) باد

 

1- باد محلی (کوهستان و دره )

 

2-  باد فرامنطقه ای

 

الف)بادهای شرقی

 

ب) بادهای غربی

 

ب- تحلیل داده های هیدرولوژی

 

– مقدمه

 

– منابع آب

 

1- آبهای سطحی

 

2- آبهای زیرزمینی

 

فصل چهارم : پوشش گیاهی

 

– مقدمه

 

– وضعیت پوشش گیاهی

 

الف)منابع طبیعی

 

1- مراتع ییلاقی

 

2- مراتع قشلاقی خورش رستم

 

3- مراتع حریم روستا

 

– اراضی جنگلی منطقه خورش رستم

 

– اراضی جنگلی نیمه انبوه

 

ب)منابع غیر طبیعی

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

 

_مقدمه

 

5-1- ویژگیهای کلی زمین لقزش ها و پراکنش آنها

 

الف) اندازه گیری در روی نقشه واحدهای شبکه ای

 

ب) سن زمین لغزش

 

1- زمین لغزه های فسیل

 

2- زمین لغزه های قدیمی

 

3- زمین لغزه های جدید

 

ج) خسارات

 

5-2-مراحل رسوبگذاری و حرکات دامنه

 

الف) تاثیر فرسایش در وقوع حرکات دامنه ای

 

ب) مرحله همزمانی یا وقوع زمین لغزش

 

ج) مرحله بعد از وقوع زمین لغزش

 

5-3- علل حرکات دامنه ای در منطقه

 

_ تغییر در شرایط تنش

 

_ تغییرات مقاومت مصالح

 

5-4- عوامل تغییر دهنده در ایجاد لغزش

 

1- عوامل طبیعی

 

الف) عامل لیتولوژی

 

ب) پراکنش لغزش نسبت به گسله های منطقه

 

ج) عامل توپولوگرافی و مورفولوژی:

 

ج-1) جهت شیب دامنه ها

 

ج-2) درصد شیب

 

ج-3) مقایسه نوع سازه های زمین شناسی با کلاس های شیب منطقه:

 

د) عامل پوشش گیاهی

 

د-1) مقایسه نوع پوشش گیاهی با جهات مختلف شیب دامنه ها

 

ه) عوامل اقلیمی و منابع آبی

 

1- عوامل اقلیمی

 

2- عوامل منابع آبی

 

 

 

2- عوامل غیر طبیعی

 

5-5- آنالیز آماری

 

5-5-1- آنالیز آماری بر اساس روشهای رگرسیون

 

الف) رگرسیون چند متغیره با یک مجموعه پیش بینی کننده

 

_ عامل لیتولوژی

 

_عامل پوشش گیاهی

 

_ عامل فاصله از گسله ها

 

_ عامل رده های مختلف شیب

 

_ عامل جهات شیب

 

_ عامل بارندگی

 

_ عامل طول آبراهه

 

_ عامل ابنیه

 

ب) رگرسیون چند متغیره با مجموعه های نامنظم پیش بینی کننده

 

منابع فصل هشتم

 

فصل ششم :

 

پیشنهاد ها و راهکارها

 

9-2- پیشگیری و کنترل حرکات دامنه ای (طرح های ایمنی جهت جلوگیری از ناپایداری دامنه ها)

 

9-3- راهکارهای پیشنهاد شده برای کاهش حرکات دامنه ای (کاهش لغزش لایه های زمین)در منطقه

 

 

 

 

 

 

 

 

 

عنوان                                      فهرست اشکال                                  صفحه

 

 

 

شکل (1-1 )پراکندگی زمین لغزش ایران

 

شکل( 1-2 )طرح مراحل پژوهش و روش اجرای آن

 

شكل(1- 3) موقعیت جغرافیایی اردبیل در ایران

 

شکل( 1-4 )موقعیت جغرافیایی منطقه مورد بررسی

 

شکل( 1-5)موقعیت راهها و روستاها منطقه شمال هشتجین

 

شکل( 1-6): نقشه توپوگرافی ایران

 

شکل (1-7): نقشه توپوگرافی منطقه شمال هشتجین

 

شکل(1-8): نقشه طبقات ارتقاعی منطقه شمال هشتجین

 

شکل (1-9): نقشه درجه شیب منطقه شمال هشتجین

 

 شکل (1-10):ترسیم چند پروفیل از شمال هشتجین

 

شکل (1-11): عکس ماهواره ای از شمال هشتجین

 

شکل (2-1): زیر تقسیمات اصلی تکتونیکی در ایران

 

شکل (2-2): نقشه لیتولوزی منطقه شمال هشتجین

 

شکل (2-3): مقطع شماتیک و سازندهای چینه ا ید رشرق روستای کلی

 

شکل (2-4): نقشه زمین شناسی منطقه  شمال هشتجین

 

شکل (3-1): توده هواهای موثر بر منطفه

 

شکل (3-2): مقایسه مقادیر میانگین بارندگی سالیانه

 

شکل (3-3): مقایسه رژیم دمایی ایستگاهها

 

شکل (4-1): پوشش گیاهی و منطقه شمال هشتجین

 

شکل (5-1): نمونه های لغزش در منطقه

 

شکل (5-2): نمودار داخلی لیتولوژی

 

شکل (5-3): نمودار خطی مقایسه درصد مساحت درگیر لغزش و فاقد لغزش در هر جهت شیب

 

شکل (5-4): مقایسه درصد مساحت درگیر لغزش و فاقد لغزش در هر کلاس شیب

 

شکل (5-5): مقایسه درصد مساحت های درگیر لغزش و فاقد لغزش را در هر نوع پوشش گیاهی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

عنوان                                      فهرست جداول                                 صفحه

 

 

 

جدول (3-1): نتایج طبقه بندی اقلیمی ایستگاههای هواشناسی موجود در منطقه در سیستم های طبقه بندی اصلی

 

جدول (3-2): توزیع ماهانه پارامترهای بادندگی ایستگاه های سینوپتبک و هواشناسی منطقه

 

جدول (3-3): خلاصه پارامترهای محاسباتی درجه حرارت ماهیانه و سالانه ایستگاه های منطقه

 

جدول (3-4): مشخصات ماهانه و سالانه رطوبت نسبی ایستگاهها در منطقه خلخال

 

جدول (3-5): پارامترهای باد غالب در ارتفاع 10 متری و متوسط سرعت باد و حالت آرام هوا در ایستگاه خلخال

 

جدول (3-1): آبدهی سالیانه رودخانه قزل اوزن

 

جدول (3-2): دبی متوسط ماهانه رودخانه قزل اوزن

 

جدرل (3-3): دبی رودخانه قزل اوزن برای دوره های بازگشت مختلف سیل در ایستگاه استور

 

جدول (3-4): آمار میزان باد و رسوب سالانه ردوخانه قزل اوزن اندازه گیری شده در دو ایستگاه و گیلوان

 

جدول (5-1): ویژگیهای کلی زمین لغزش های منطقه بر اساس شناسنامه زمین لغزش

 

جدول (5-2): مقادیر فراوانی لغزشها و نوع حرکات آنها در مقابل مصالح درگیر برای بیست و چهار مورد لغزشی

 

جدول (5-3): مقایسه فراوانی وقوع انواع سن لغزشها

 

جدول (5-4): مقایسه فراوانی بازمانی اولین و آخرین حرکت

 

جدول (5-5): مقایسه فراوانی و درصد فراوانی لغزشهای فعال و غیر فعال منطقه در مقابل سن آنها

 

جدول (5-6): فراوانی نوع خسارت عمده در منطقه

 

جدول (5-7): درصد فراوانی زهکشی دامنه ها د ربیست و چهار مورد از لغزشهای شناسنامه دار

 

جدول (5-8): شرایط آبهای زیر زمینی در بیست و چهار مورد از لغزشها

 

جدول (5-9): خلاصه نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره با هشت مجموعه نامنظم پیش بینی کننده

 

جدول (5-10): خلاصه نتایج تحلیل رگرسیون خطی چند متغیره برای هر مجموعه از عوامل موثر (عامل لیتولوژی)

 

جدول (5-11): خلاصه نتایج تحلیل رگرسیون خطی چند متغیره برای هر مجموعه از عوامل موثر (عامل پوشش گیاهی)

 

جدول (5-12): خلاصه نتایج تحلیل رگرسیون خطی چند منظوره برای هر مجموعه از عوامل موثر (عامل فاصله از گسله ها)

 

جدول (5-13): خلاصه تحلیل رگرسیون خطی چند متغیره برای هر مجموعه ای از عوامل موثر(رده شیب)

 

جدول (5-14): خلاصه نتایج تحلیل رگرسیون خطی چند متغیره برای هر مجموعه از عوامل موثر (جهات شیب)

 

جدول (5-15): خلاصه نتایج تحلیل رگرسیون خطی چند متغیره برای هر مجموعه از عوامل موثر (میزان بارندگی)

 

جدول (5-16): خلاصه نتایج تحلیل رگرسیون خطی چند متغیره برای هر مجموع از عوامل موثر (عامل طول آبراهه)

 

جدول (5-17): خلاصه نتایج تحلیل رگرسیون خطی چند متغیره برای هر مجموع از عوامل موثر (عامل ابنیه)

 

 

 

مقدمه

 

ایران با توپوگرافی عمدتاً كوهستانی، مكان فعالیت های زمین‌ساختی و لرزه‌خیزی زیاد و شرایط متنوع زمین‌شناسی و اقلیمی، عمده شرایط طبیعی ویژه را برای ایجاد طیف وسیعی از زمین لغزش‌ها را داراست(نقشه 1-1).

 

 

2-1مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………. 7

 

2-2پیشینه تحقیق11………………………………………………………………………………………………………….

 

 

 

فصل سوم: تاریخچه سفالگری در ایران 12……………………………………………………………

 

3-1- جغرافیای تاریخی ایران  …………………………………………………………………… 13

 

3-2- پیدایش سفال در ایران  …………………………………………………………………… 13

 

3-3- ساخت سفال ……………………………………………………………………………………………………………..16

 

3-4 پیدایش سفالینه های منقوش ……………………………………………………………………………………………..17

 

3-5 فلسفه نقوش و مفهوم آن ………………………………………………………………………………………………..18

 

3-6 بینش اساطیری ……………………………………………………………………………………………………………..21

 

3-7 باورهای آئینی …………………………………………………………………………………………………………….24

 

3-8شوش تاریخی …………………………………………………………………………………………………………….27

 

3-9شوش حاضر ……………………………………………………………………………………………………………….30

 

10-3موقعیت جغرافیایی …………………………………………………………………………………………………………………………………31

 

3-11رابطه نقوش مذکور با دین ……………………………………………………………………………………………………………………..35

 

3-21مذهب شوش ……………………………………………………………………………………………………………………………………….36

 

3-13مهمترین خدایان شوش ………………………………………………………………………………………………………………………….37

 

3-14 نمادهای خدایان روی سفالینه ها ……………………………………………………………………………………………………………40

 

3-15مراسم مذهبی ……………………………………………………………………………………………………………………………………….41

 

3-16آداب تدفین ………………………………………………………………………………………………………………………………………….43

 

17-3معیشت مردم شوش در عهد قدیم…………………………………………………………………………………………………………….44

 

3-18فهرست آثار بدست آمده از شوش …………………………………………………………………………………………………………..48

 

 

 

فصل چهارم بررسی فرم سفالهای شوش…………………………………………………………………………………………………………51

 

4-1معابد شوش ……………………………………………………………………………………………………………………………………………52

 

4-3 تزئینات بنا……………………………………………………………………………………………………………………………………………..54

 

4-3-1 تزئینات بیرونی بنا …………………………………………………………………………………………………………………………….54

 

4-3-2تزئینات درونی ……………………………………………………………………………………………………………………………………56

 

4-4شرح کاخ داریوش در شوش …………………………………………………………………………………………………………………….56

 

5-4 ملحقات کاخ شوش و باغهای آن …………………………………………………………………………………………………………….60

 

4-6کاخ هخامنشی شاور………………………………………………………………………………………………………………………………..61 4-7شکل ظروف ………………………………………………………………………………………………………………………………………….62

 

4-71-ظروف کروی ……………………………………………………………………………………………………………………………………..63

 

4-72-ظروف مخروطی ………………………………………………………………………………………………………………………………….64

 

4-73-ظروف بیضوی …………………………………………………………………………………………………………………………………….65

 

4-74-ظروف استوانه ای ………………………………………………………………………………………………………………………………..66

 

4-8ظروف ترکیبی ………………………………………………………………………………………………………………………………………..66

 

4-9 برش تشکیل دهنده فرمهای ساده و فرم های ترکیبی …………………………………………………………………………………..68

 

 

 

 

 

4-9-1برش فرم های دایره ای ………………………………………………………………………………………………………………………..68

 

 

4-9-2برش فرم های بیضوی………………………………………………………………………………………………………………………….69

 

4-9-3برش فرم های مخروطی……………………………………………………………………………………………………………………….70

 

4-9-4برش فرم های استوانه ای………………………………………………………………………………………………………………………71

 

4-10کاربرد…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..72

 

4-10-1ظروف برای استفاده روزمره…………………………………………………………………………………………………………………72

 

4-10-2ظروف برای انبار کردن مواد مورد نیاز………………………………………………………………………………………………….77.

 

4-10-3ظروف آئینی………………………………………………………………………………………………………………………………………79

 

 

 

فصل پنجم مفهوم نقوش سفالینه های منقوش شوش ……………………………………………………………………………………….81

 

5-1خصوصیت سفالهای منقوش شوش اول و دوم ……………………………………………………………………………………………82

 

5-2 انواع نقوش …………………………………………………………………………………………………………………………………………..84

 

5-3نگاهی به خورشید، مار، ماه، درخت ، پرنده از دیدگاه اسطوره ……………………………………………………………………85

 

5-4نقش مار ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..86

 

5-5نقش ماه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………89

 

5-6نقش درخت …………………………………………………………………………………………………………………………………………..89

 

5-7نقش پرنده …………………………………………………………………………………………………………………………………………….90

 

5-8بررسی نقوش سفالینه های شوش ……………………………………………………………………………………………………………..90

 

5-8-1نقوش جانوری…………………………………………………………………………………………………………………………..90

 

5-8-1-1 بز کوهی ……………………………………………………………………………………………………………………………..90

 

5-8-1-2مار ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….92.

 

5-8-1-3ماهی …………………………………………………………………………………………………………………………………………….93

 

5-8-1-4پرنده………………………………………………………………………………………………………………………………………………93

 

5-9نقوش گیاهی…………………………………………………………………………………………………………………………………………95..

 

5-9-1 آب ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….95

 

5-9-2 درخت…………………………………………………………………………………………………………………………………………….95..

 

5-9-3کوه…………………………………………………………………………………………………………………………………………96..

 

5-9-4زمین ……………………………………………………………………………………………………………………………………………97.

 

5-10خورشید……………………………………………………………………………………………………………………………………………..98.

 

5-11ماه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….100

 

5-12انسان………………………………………………………………………………………………………………………………………………….102

 

5-13خطوط ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….103

 

5-13-1خط ساده ……………………………………………………………………………………………………………………………………….103

 

5-13-2خط شکسته ……………………………………………………………………………………………………………………………………103

 

5-13-3خط متقاتع………………………………………………………………………………………………………………………………………104

 

5-14اشکال هندسی……………………………………………………………………………………………………………………………..104

 

5-14-1مربع …………………………………………………………………………………………………………………………………….105

 

5-14-2مثلث ……………………………………………………………………………………………………………………………………105

 

5-14-3دایره ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..106

 

 

 

فصل ششم : رابطه فرم و نقوش سفالینه ها …………………………………………………………………………………………………..107

 

6-1رابطه نقوش با عملکرد ظرف ………………………………………………………………………………………………………………….108

 

6-2 ارتباط فرم نقوش با فرم سفالینه ها …………………………………………………………………………………………………………311

 

6-3 نقش پرندگان گردن دراز ………………………………………………………………………………………………………………………711

 

 

 

فصل هفتم : نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………………………………………..120

 

7-1نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………………………………………….121

 

 

 

منابع ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….123

 

ضمائم

 

فهرست اشکال

 

 

 

عنوان                                                                                                                                   صفحه

 

 

 

شکل3-1………………………………………………………………………………………………………………………………………………………28

 

3-2……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..31

 

3-3……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..32

 

3-4……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..38

 

3-5……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..40

 

3-6……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..40

 

3-7……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..40

 

3-8……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..40

 

3-9……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..41

 

3-10……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………42

 

3-11……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………42

 

3-12……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………44

 

3-13……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………44

 

3-14……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………46

 

3-15……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………46

 

3-16……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………46

 

3-17……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………47

 

3-18……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………47

 

3-19……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………47

 

3-20……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………47

 

3-21……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………47

 

3-22……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………47

 

3-23……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………47

 

3-24……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………47

 

3-25……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………48

 

3-26……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………48

 

 

 

4-1……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..52

 

4-2……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..53

 

4-4……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..59

 

4-5……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..59

 

4-6……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..59

 

4-7……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..59

 

4-8……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..62

 

4-9-1………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….67

 

4-9-2………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….69

 

4-9-3………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….70

 

4-9-4………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….71

 

4-10……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………72

 

4-11……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………73

 

4-12……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………73

 

4-13……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………73

 

4-14……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………74

 

4-15……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………74

 

4-16……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………74

 

4-17……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………75

 

4-18……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………75

 

4-19……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………76

 

4-20……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………76

 

4-21……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………76

 

4-22……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………76

 

4-23……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………77

 

4-24……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………77

 

4-25……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………77

 

4-26……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………78

 

4-27……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………78

 

4-28…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..79

 

4-29……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………79

 

4-30……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………79

 

4-31……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………80

 

4-32……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………80

 

 

 

5-1……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..84

 

5-2……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..88

 

5-3……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..91

 

5-4……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..92

 

5-5……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..93

 

5-6……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..93

 

5-7……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..94

 

5-8……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..94

 

5-9……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..95

 

5-10……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………96

 

5-11……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………97

 

5-12……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………97

 

5-13……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………97

 

5-14……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………99

 

5-15……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………99

 

5-16……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………99

 

5-17………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….100

 

5-18………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….100

 

5-19………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….102

 

5-20………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….103

 

5-21………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….104

 

5-22………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….105

 

5-23………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….105

 

5-24………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….105

 

5-25………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….106

 

 

 

6-1……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………108

 

6-2……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………109

 

6-3……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………109

 

6-4……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………110

 

6-5……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………111

 

6-7……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………112

 

6-8……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………113

 

6-9……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………113

 

6-10………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….114

 

6-11………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….114

 

6-12………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….115

 

6-13………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….115

 

6-14………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….116

 

6-15…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………118

 

6-16…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………119

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

 

 

عنوان                                                                                                                                   صفحه

 

 

 

جدول3-1…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….32

 

جدول3-2…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….34

 

جدول3-3…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….34

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

 

کلیات طرح

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-1بیان مسئله:

 

سفالگری یکی از قدیمی ترین صنایعی است که زادگاه آن میهن کهنسال ما ایران است قرائن موجود از آثار کشف شده گویای این حقیقت است که تاریخ سفالگری در ایران از هزاره 8 پیش از میلاد آغاز شده است. هنر سفالگری هم در صورت و فرم ظاهر و هم در نقوش نمادینش بستری مناسب برای بیان اندیشه های ماورایی هنرمند بوده و آنچه که هنر و فرهنگ یک ملت را از آغاز نشان می دهد تنها اعتقادات و نگرش او به جهان پیرامونش است.

 

آثار بزرگ هنری در طول قرون متمادی براساس این نگرش استوار بوده و عدم آگاهی در این زمینه تنها باعث می شود که از زیبایی های این هنر لذت ببریم، در حالی که هر خط، فرم و شکل برای خود مفهومی دارد و چه زیباست هنگامی که به اندیشه سازندگان این آثار پی ببریم و از آنجایی که اصالت و عظمت یک قوم و فرهنگ آن مستقیما در هنر آن جلوه می کند باید بگوییم هنرهای دستی نمایشگر فرهنگ و تمدن هر قوم بوده و با تاریخ هنر ملت ها پیوند ناگسستنی دارد. در این پژوهش سعی بر آن است که نقش ها و نگاره های روی ظروف مورد استفاده مردمان کهن شرح داده شود چه همی نقش ها است که زائیده معرفت، دانش و اعتقادات آنهاست و در عین حال سعی می شود موارد استفاده نقوش تا حد امکان با اشاره به مدارک و  شواهد موجود بحث و توصیف شود.

 

 

 

1-2هدف های تحقیق:

 

هدف اصلی تحقیق: بررسی نقش و فرم در سفالینه های شوش

 

اهداف فرعی تحقیق: بررسی نقوش سفالینه ها از حیث معنی و مفهوم

 

اهداف فرعی تحقیق: علل و انگیزه بوجود آمدن این نقوش

 

 

 

1-3 اهمیت موضوع تحقیق و انگیزش انتخاب آن:

 

سفالگری به عنوان یکی از برجسته ترین مظاهر هنر اسلامی دارای نقوش متنوعی بوده که همواره با معتقدات دینی و تصورات هنرمند از هستی اجین بوده است. هنرمند سفالگر همواره از نقوشی بهره می گیرد که برگرفته از احساس و ادراک و تجربه باطنی وی بوده است. از اکتشافات تپه سیلک (کاشان)، تپه حصار (دامغان)، تپه گیان (نهاوند) و شوش (خوزستان) چنین بر می آید که از حدود 6 هزار سال تا 4 هزار سال قبل ساکنین این نواحی به ساختن ظروف سفالین می پرداختند و این ظروف را با نقوش و تصاویر می آراستند که گاه برای بیان اعتقادات مذهبی و گاه برای توصیف محیط زندگی و یا روایت کردن موضوع خاصی بکار می رفتند.

 

هنرمند سفالگر شوش با نقاشی روی سفالینه ها گویی شعر می آفریند. وجود این نقاشی های متعدد نشان از تعدد افکار دارد و کاربرد هر یک از نقش ها در ارتباط با عقیده و باور خاصی بوده و آنچه که در نگاه اول نظر بیننده را جلب می کند آمیزه ای از طرح ها و نقوش چشم نواز و دلنشینی است که در این سفالینه ها تجلی کرده و گوشه هایی از هنر ایران را به نمایش گذاشته اند و چه بسا بتوان با تحلیل و بررسی نقوش و فرم های بکار رفته در این ظروف پرده از اعتقادات و باورهای مردمان آن سرزمین برداشت.