پایان نامه ارشد: بررسی و شناسایی عوامل مؤثردر بهرهوری واحدهای تولید مرغ گوشتی |
2-3-1- مفهوم بهرهوری………………………………….. 15
2-3-2- مدیریت بهرهوری………………………………… 16
2-3-3- عوامل مؤثر بر بهره وری …………………………..17
2-3-4- عوامل مؤثر بر وضعیت بهرهوری در ایران………… 21
2-3-5- عوامل مؤثر بر بهرهوری نیروی انسانی………….. 25
2-3-6- بهبود مصرف انرژی و بهره وری…………………….. 26
2-3-7- کارکنان و بهره وری…………………………………… 27
2-3-8- به روز بودن و بهرهوری………………………………. 28
2-3-9- نقش تأمین کنندگان در بهرهوری واحدها…………. 29
2-3-10- دولت و بهبود بهرهوری واحدهای تولیدی…………. 32
2-4- بهرهوری در واحدهای مرغ گوشتی…………………… 34
2-5- مطالعات داخلی و خارجی…………………………….. 36
2-5-1- مطالعات داخلی……………………………………… 36
2-5-2- مطالعات خارجی……………………………………… 39
2-6- جمعبندی مطالعات و ارائه مدل مفهومی تحقیق……. 40
فصل سوم: روش پژوهش
3-1- مقدمه……………………………………………………. 42
3-2- روش تحقیق…………………………………………….. 42
3-3- جامعهی آماری……………………………………………. 43
3-5- ابزار پژوهش………………………………………………. 44
3-6-1- اعتبار (روایی) و پایایی پرسشنامه…………………… 44
3-6-2- پایایی پرسشنامه……………………………………… 45
3-7- روش تجزیه و تحلیل داده ها…………………………….. 46
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
4-1 مقدمه………………………………………………………. 48
4-2 ضریب اطمینان پژوهش………………………………….. 48
4-3 معرفی روشهای آماری مورد استفاده…………………. 48
4-4 ارائه و تحلیل نتایج……………………………………….. 49
4-5 بررسی فرضیهی نرمال بودن هریک از متغیرها……….. 53
4-5-1 روش توصیفی (رسم نمودار هیستوگرام)…………… 53
4-5-2 روش استنباطی (آزمون کلموگروف-اسمیرنف)………. 56
4-6 بررسی فرضیات تحقیق…………………………………… 57
فصل پنجم: نتیجهگیری، بحث و پیشنهادات
5-1- مقدمه……………………………………………………… 64
5-2- خلاصهی تحقیق………………………………………….. 64
5-3- بحث و نتیجه گیری……………………………………….. 65
5-4- پیشنهادات………………………………………………….. 71
5-5- محدودیتهای تحقیق……………………………………….. 72
5-6- زمینهی تحقیقات آتی………………………………………. 72
منابع ………………………………………………………………..73
منابع فارسی………………………………………………………. 73
منابع لاتین……………………………………………………….. 76
ضمائم……………………………………………………………. 78
چکیده:
هدف این تحقیق بررسی و شناسایی عوامل مؤثر در بهرهوری واحدهای تولید مرغ گوشتی شهرستان مراغه بوده است. این پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی بوده و ابزار پیمایش در این تحقیق پرسشنامه بوده است. برای جمعآوری اطلاعات مربوط به آزمون فرضها از پرسشنامهی محقق ساخته استفاده شد. به این صورت که بعد از انتخاب نمونههای مورد نظر از جامعهی آماری مورد مطالعه که شامل کلیهی مدیران واحدهای تولید مرغ گوشتی در شهرستان مراغه بودند که به علت کمی جامعهی آماری، نمونهگیری انجام نشد و همهی مدیران برای شرکت در تحقیق انتخاب شدند. پرسشنامهها به تعداد مورد نظر تکثیر و با مراجعهی حضوری به هر یک از واحدها در اختیار پاسخگویان مطالعه قرار گرفت. بعد از جمعآوری اطلاعات، دادهها با استفاده از نرمافزار آماری SPSS نسخهی 18 مورد آنالیز قرار گرفت. سپس در بخش استنباطی با استفاده از آزمون t تک نمونه ای و آزمون فریدمن، فرضیات پژوهش آزمون شدند. نتایج نشان داد که بهبود مصرف انرژی، سابقهی مدیر و کارکنان، میزان سرمایهی تولیدی، اندازهی واحد، آموزش و ترویج، استفاده از تکنولوژیهای جدید و قیمت نهادهها بر بهرهوری واحدهای تولیدی مرغ گوشتی مؤثر میباشند.
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1- مقدمه
اهمیتی که صنایع کوچک در توسعهی اقتصادی کشورها دارند، توجه روزافزون سیاستگذاران را در جوامع مختلف به دنبال داشته است. اصولاً در بیشتر کشورهای توسعهی یافته جهان، اتخاذ سیاستهای مربوط به حمایت از بنگاههای کوچک و متوسط به منظور کاهش فقر و ایجاد اشتغال، از مهمترین اولویتهای توسعهی دولتها محسوب میشود. میزان موفقیت دولتها در فراهم آوردن شرایط مناسب برای فعالیت بخش خصوصی که بخش اعظم آنها در چارچوب بنگاههای کوچک و متوسط فعالیت میکنند و در واقع ستون فقرات صنعت بیشتر کشورها را تشکیل میدهند، از عوامل تعیین کنندهی عملکرد بخش صنعت محسوب میشوند (تهامیپور و شاهمرادی، 1386).
از آنجایی که مهمترین عامل یا اهرم اصلی کاهش یا افزایش بهرهوری سازمان، منابع انسانی آن است لذا یکی از مسائلی که مدیران سازمانهای پیشرو را در دهههای آینده درگیر خود خواهد ساخت، تلاش برای افزایش بهرهوری شغلی کارکنان است. اندازهگیری بهرهوری یکی از اساسیترین فعالیتهایی است که در سطوح مختلف میتواند راهگشای مدیریت در تصمیمگیری باشد. اندازهگیری بهرهوری در سطح بنگاهها، راهنمای مدیران ارشد در زمینهی تأمین و تخصیص منابع رشد تولید از جمله نیروی انسانی و سرمایه میباشد. مدیران به کمک نتایج حاصل از تحلیل شاخص بهرهوری کل عوامل تولید میتوانند بنگاه تحت مدیریت خود را از نظر سرمایهبر بودن و یا کاربر بودن بهتر شناخته و تصمیمات درستی در زمینهی تزریق منابع جدید به بنگاه اتخاذ نمایند.
گوشت مرغ در سالهای اخیر به طور وسیعی جهت تغذیهی انسان و تأمین پروتئین مورد نیاز به کار رفته است. پرورش مرغ گوشتی به دلیل رشد سریع، سهولت تغذیه، استفاده از فضای بسته، تراکم و ضریب تبدیل بهتر نسبت به سایر محصولات پروتئینی و همچنین دارا بودن مواد مورد نیاز بدن انسان از مزایای خاصی برخوردار است؛ ولی به دلیل رعایت نشدن اصول صحیح مدیریتی و استانداردهای فنی در تولید و پرورش مرغ، خسارات قابل توجهی در وهلهی اول به تولیدکنندگان و سپس به جامعه و اقتصاد ملی وارد شده است (دشتی و یزدانی، 1375).
آنچه در این پایان نامه مورد بررسی قرار میگیرد، بررسی و شناسایی عوامل مؤثر در بهرهوری واحدهای تولید مرغ گوشتی میباشد. به همین جهت این تحقیق با ارائهی مقدمهای کوتاه و بیان مسأله در فصل اول که کلیات نام دارد، شروع میشود، همچنین در این فصل مفاهیم کلیدی و اهداف و فرضیههای تحقیق هم گفته میشود. در فصل دوم مبانی نظری به همراه بررسی منابع و تحقیقات پیشین در مورد موضوع صورت میگیرد. فصل سوم این مطالعه، متدولوژی پژوهش به همراه مراحل اجرا را با ذکر جزئیات بازگو خواهد کرد. در فصل چهارم، نتایج تحقیق آورده میشود و در فصل پنجم نتیجهگیری و بحث میآید و پیشنهاداتی ارائه میشود.
2-1- بیان مسأله
از دیدگاه برنامهریزی و توسعهی اقتصادی، غذا هم به عنوان کالای اقتصادی و هم به عنوان یکی از محورهای اصلی توسعه، نقش بنیادی در تأمین استقلال کشور و سلامت جامعه دارد. از آنجایی که محصولات دامی و طیور یکی از منابع مهم و ضروری مواد غذایی است و با توجه به اهمیت صنعت دامی در عصر حاضر، واحدهای تولیدی دامی نقش مهمی در تأمین غذا در کشور به عهده دارند. طبق بررسیهایی که در ایران به طور پراکنده در واحدهای تولیدی دامی انجام شده است، نشان داده شده است که سطح بهرهوری و راندمان در ایران پایینتر از استاندارد میباشد (حسینی و همکاران، 1390).
بهرهوری از جمله عواملی است که دوام و بقای بنگاهها را در دنیای پررقابت فعلی تضمین میکند. حاکم شدن فرهنگ بهرهوری، موجب استفاده بهینه از کلیه امکانات مادی و معنوی سازمانها میشود و دائماً توانها، استعدادها و امکانات بالقوهی بنگاهها شکوفا میشود (راکوتواریزوا، 2008).
امروزه تمام کشورهای جهان در پی بدست آوردن پیشرفتهایی در زمینهی بهرهوری هستند، بدین معنی که بتوانند با مصرف منابع کمتر به مقدار تولید بیشتری دست یابند. بهرهوری عبارتست است از استفادهی مطلوب، مؤثر و بهینه از مجموعه امکانات، ظرفیتها، سرمایهها، منابع و فرصتها. به عبارت دیگر، بهرهوری، استفادهی مؤثر و بهینه از زمان و ارزش حاصل از سرمایه، عمر، فکر، اندیشیه و توانها و استعدادها در یک واحد زمان و استفادهی مطلوب از همهی امکانات است (رفیعی و همکاران، 1390).
اندازهگیری بهرهوری به دلیل اهمیت آن در ارزیابی عملكرد سازمانها، همواره مورد توجه محققان بوده است. ضرورت رعایت اصل بهرهوری در استفاده از منابع و امکانات موجود در دستیابی به اهداف سازمانی و تلاش در جهت افزایش آنها، بر کسی پوشیده نیست. یکی از راههای بهبود و پیشرفت اقتصادی و روزافزون یک واحد تولیدی صنعتی، اندازهگیری بهرهوری آن است و براساس اندازهگیری و تجزیه و تحلیل شاخصهای بهرهوری، فرصتهای بهبود تعریف میشود و چرخهی بهبود را میتوان انجام داد (میری و همکاران، 1387).
بهرهوری استفادة مؤثر و کارآمد از ورودیها یا منابع برای تولید محصول یا ارائة خروجیهاست. ورودیها (نهادهها) منابعی از قبیل مواد اولیه، ابزارآلات و تجهیزات، نیروی کار و زمین و سایر موارد هستند که برای خلق خروجی یا ستاده (محصولات تولیدی، خدمات ارائه شده) استفاده میشوند. اندازهگیری بهرهوری برای هر سازمان ضروری است و این امر به حدی حائز اهمیت است که میتوان با برقراری و اجرای یک سیستم اندازهگیری بهرهوری به نقاط قوت و ضعف یک سازمان تولیدی پی برد (حاجی رحیمی و کریمی، 2009).
یک واحد تولیدی در واقع قسمتی از شرکت است که به تکمیل محصول نهایی، تولید محصول یا ارائه خدمت خاصی میپردازد. این سطح از تولید میتواند جزو واحد، گروه تولیدی، خط تولید و سالن تولید لحاظ شود. بررسی بهرهوری در این سطح علاوه به عوامل متعددی همچون مدیریت مجموعه، نیروی کار، سرمایهی واحد، انرژی، عوامل خاص و تکنولوژیکی چون ماشینآلات و قیمت نهادهها و محصول وابسته است (روتان، 2002).
یكی از شاخصههای بهرهوری در واحدهای تولیدی استفادهی بهینه از انرژی است. بهرهوری در استفاده از انرژی در ایران تا پیش از این در حد قابل قبولی قرار نداشت، چرا كه به دلیل قیمتهای پایین انرژی و هزینهی اندكی كه واحدهای تولیدی و حتی خانوارها از این بابت متحمل میشدند، انگیزهی چندانی برای استفادهی بهینه از انرژی در هر دو بخش وجود نداشت. در حال حاضر نیز با افزایش قیمت حاملهای انرژی، چرخهی تولید قبلی بهرهوری چندانی نداشته است و بیشتر واحدهای تولیدی تلاش میکنند تا در زمینهی استفاده از انرژی روشهای جدیدتری را به کار گیرند تا بهرهوری بالاتری بدست آورند (دشتی و شرفا، 2009).
میزان بهرهی فردی مدیر و شاغلین تحت تأثیر عوامل ملموس و غیرملموس نظیر اندازهی تجهیزات، شرایط کار، فرآیندها، آگاهی و انگیزش قراردارد. یک مدیر باسابقه میتواند با برخی تصمیمهای مهم بهرهوری را در یک زمان حساس ارتقا بخشد (محمدنژاد و همکاران، 2008).
مدیران واحدهای تولید مرغ گوشتی هم امروزه با بهرهگیری از تکنولوژیهای جدید و روشهای جایگزین سعی در بالا بردن بهرهوری در واحدهای خود هستند. چرا که با قیمت بالای نهادههای مصرفی در این واحدها، از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیز که واحدهای با بهرهوری پایین به کار در این زمینه ادامه بدهند (برنتسن، 2009).
آذربایجانشرقی با داشتن ظرفیتهای مهم تولیدی و صنعتی، نقش اساسی در تأمین امنیت غذایی در منطقه دارد که این امر این استان را به قطب مهم اقتصادی و تولیدی تبدیل کرده است. جمعیت دامی آذربایجان شرقی بالغ بر 8/9 میلیون واحد است که از این واحدهای دامی، محصولات تولیدی بالغ بر 993 هزار تن اعم از گوشت قرمز، گوشت سفید، شیر، تخممرغ، عسل و آبزیان است که خوشبختانه در اکثر محصولات تولیدی خودکفا بوده و این محصولات را به سایر استانها و خارج از کشور صادر میکند. همچنین در حال حاضر بیش از 100 هزار نفر در بخش دام و طیور و صنایع وابسته در استان به فعالیت مولد، اشتغال دارند (آمارنامه جهاد استان آذربایجان شرقی، 1390).
حال سوال اینجاست که مهمترین عوامل تأثیرگذار بر بهرهوری واحدهای تولیدی دامی کدامها هستند؟ کدام یک از عوامل نقش مهمتری در بهرهوری دارد؟ برای پاسخ به این سوالات و با توجه به اهمیت موضوع و مطالب گفته شده، هدف این مطالعه بررسی و شناسایی عوامل مؤثر در بهرهوری واحدهای تولید مرغ گوشتی در واحدهای تولیدی شهرستان مراغه میباشد.
3-1- اهمیت و ضرورت مسأله
امروزه تمام کشورهای جهان در پی بدست آوردن پیشرفتهایی در زمینهی بهرهوری هستند، بدین معنی که بتوانند با مصرف منابع کمتر به مقدار تولید بیشتری دست یابند. به منظور افزایش بهرهوری در اقتصاد ایران باید به بخش كشاورزی به عنوان یكی از بخشهای مهم و عمده فعالیت اقتصادی در كشور توجه خاص كرد، زیرا افزایش رشد بهرهوری در این بخش، با توجه به اهمیت آن، میتواند ما را در جهت دستیابی به توسعهی اقتصادی یاری كند. از طرفی براساس مادهی 5 قانون برنامهی چهارم توسعه، ارزش افزوده بخش كشاورزی در طول سالهای برنامه چهارم باید سالانه 5/6 درصد رشد نماید كه 2/2 درصد از آن باید از محل رشد بهرهوری كل عوامل تولید حاصل شود.
فرم در حال بارگذاری ...
[سه شنبه 1399-10-09] [ 07:39:00 ق.ظ ]
|